Open grenzen binnen de Europese Unie, uitstekende fysieke

overheid & regelgeving
EVO en Fenedex op campagne
Plan voor betere
logistiek en handel
Open grenzen binnen de Europese Unie, uitstekende fysieke en digitale infrastructuur, eerlijke en eenduidige ‘spelregels’ in de EU en een betaalbare wereldhaven - het zijn enkele
onderwerpen die bedrijven helpen hun logistiek en export goed te organiseren. In de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen gaan EVO en Fenedex campagne voeren om hun
tienpuntenplan, waarin ook genoemde onderwerpen zijn opgenomen, met verve onder de
aandacht te brengen van politici.
Tekst Steven van Aartrijk
N
ederland gaat op 15 maart naar de stembus voor
de Tweede Kamerverkiezingen. Dat lijkt nog ver
weg, maar de politieke partijen hebben de verkiezingsprogramma’s al in de steigers staan. EVO en Fenedex
doen hun uiterste best om de onderwerpen die van belang
zijn voor hun leden, terug te laten komen in die programma’s. Zij hebben daarvoor een tienpuntenplan opgesteld,
want ondernemers kunnen hun logistieke organisatie nog
zo goed op orde hebben, zij blijven voor een deel afhankelijk van het overheidsbeleid op het gebied van handelsakkoorden, infrastructuur en arbeidsmarktbeleid, om maar
eens een paar belangrijke onderwerpen te noemen.
Grenzen
Actuele gebeurtenissen kunnen grote invloed hebben op logistiek en export. De afgelopen jaren heeft het internationaal opererende bedrijfsleven veel voor zijn kiezen gekregen, waaronder controles aan de EU-binnengrenzen. In het
tienpuntenplan staat op nummer 1 dan ook ‘Open grenzen’,
met als toelichting ‘Voorkom vertraging in de Europese goe-
deren- en handelsstromen en laat het handelsverkeer en de
goederenstromen niet lijden onder de herinvoering van controles aan de binnengrenzen van de Europese Unie. Dit kan
bijvoorbeeld door aparte rijstroken te reserveren voor
vrachtauto’s en door infraroodscans te gebruiken, waarmee
de lading in een vrachtauto snel kan worden gecontroleerd.’
De werkelijke oplossing is wat EVO en Fenedex betreft controle aan de Europese buitengrenzen.
Infrastructuur en spelregels
Het makkelijk kunnen vervoeren van goederen over spoor,
weg en water is cruciaal voor handelaren en producenten in
Nederland. Daarvoor zijn investeringen nodig. Op nummer 2
van het plan staat daarom ‘Slimme infrastructuur’ en daarmee bedoelen EVO en Fenedex niet alleen de fysieke infrastructuur - auto-, spoor- en vaarwegen - maar ook de digitale.
Op nummer 3 van het plan staat ‘Eerlijke spelregels in Europa’. Europese lidstaten vullen details van Europese regels
grotendeels zelf in. Dit leidt tot een wirwar van regels die per
land verschillen. EVO en Fenedex pleiten voor een gelijk Eu-
ropees speelveld, want verschillen in regelgeving en handhaving tussen EU-lidstaten zorgen voor oneerlijke concurrentie, ook op het gebied van arbeidsmarktbeleid, stellen zij.
Een onderwerp dat de gemoederen al jaren bezighoudt, is
het gebruik van de bestelauto. In Europa bestaan ideeën
om zakelijke bestelautogebruikers te verplichten om rij- en
rusttijden met een tachograaf te laten bijhouden, zoals nu
al bij vrachtauto’s het geval is. Een buitensporige maatregel, vinden EVO en Fenedex. Niet voor niets staat in het
tienpuntenplan - op nummer 4 - ‘Voorkom tachograafplicht voor bestelauto’s’. Ruim 95 procent van de 820.000
bestelauto’s die in Nederland rijden, is van ondernemers;
bakkers en bloemisten die hun handelswaar ermee tot aan
de deur brengen. Of van aannemers en hoveniers, die de
bestelauto nodig hebben als rijdende gereedschapskist
voor het werk bij consumenten en bedrijven.
Regels die gevolgen hebben voor het gebruik van de bestelauto, moeten dan ook zo beperkt mogelijk worden gehouden, stellen EVO en Fenedex. “Want een bestelauto
moet een werkpaard zijn, geen melkkoe.”
Tienpuntenplan van EVO en Fenedex
Het volledige tienpuntenplan omvat de volgende
onderwerpen:
Voor ondernemers die hun bestelauto als ‘rijdende
1.Open grenzen in Europa
gereedschapskist’ gebruiken, is het registeren van
voor de handel en productie, maar concurrentie ligt
op de loer. Tarieven moeten daarom concurrerend
blijven.
8.Werkbaar duurzaam
Grenscontroles vertragen de handel en productie.
rij- en rusttijden volkomen nutteloos, omdat zij maar
Alleen slimme veiligheidsmaatregelen garanderen
beperkte afstanden rijden. De bestelauto is een
Ondernemers werken steeds duurzamer. ‘Vergroe-
een veilige én efficiënte goederenstroom binnen de
werkpaard, geen melkkoe.
nen’ is echter alleen mogelijk als de overheid regels
Europese Unie.
2.Goede en slimme infrastructuur
5.Eenvoudiger handel met Amerika
Nederlandse ondernemers doen veel zaken in de
maakt die voorspelbaar, consistent en werkbaar zijn.
9.Efficiënte inspecties
Bedrijven die producten over het water, het spoor en
Verenigde Staten. Een handelsverdrag dat de export
De samenwerking tussen de verschillende inspec-
de weg vervoeren, hebben geregeld te maken met
en de logistiek vereenvoudigt, is daarom goed voor
tiediensten onderling en met bedrijven, moet veel
vertraging. Een goede infrastructuur, fysiek en digitaal, zorgt ervoor dat het vervoer van goederen snel-
de handel en productie.
6.Schiphol aan de top
beter. Dan komen goederen sneller van A naar B.
10.Flexibel inzetbaar personeel
ler en efficiënter verloopt.
Schiphol is een luchthaven van wereldformaat, ook
Ondernemers moeten werknemers flexibel kunnen
3.Eerlijke spelregels in Europa
voor het vrachtvervoer. Een betere netwerkkwaliteit
inzetten om concurrerend te zijn. Dit geldt vooral
Europese lidstaten vullen details van Europese re-
en service op de grond zorgen ervoor dat meer be-
voor ondernemers met magazijnen en
gels grotendeels zelf in. Dit leidt tot een wirwar van
drijven zich in de regio vestigen.
distributiecentra.
regels die per land verschillen. Dit werkt concurrentievervalsing in de hand.
30
4.Bestelauto
EVO Logistiek • september 2016
7.Betaalbare wereldhaven
De Rotterdamse haven is een onmisbare schakel
column
Hoogleraar Jack van der Veen is als professor
Supply Chain Management verbonden aan de
EVO-leerstoel op de Nyenrode Business Universiteit.
Context
In het afgelopen decennium is de belangstelling voor
horizontale en verticale samenwerking sterk toegenomen. Die belangstelling wordt echter lang niet altijd omgezet in daden. Vanuit de context van marktdenken is dat begrijpelijk, maar is die context niet
sterk aan het veranderen?
Een van de basisprincipes van de economische wetenschappen is dat bedrijven (en individuen) rationele
entiteiten zijn, die vooral hun eigenbelang voorop
stellen. Volgens Adam Smith’s principe van ‘de onzichtbare hand’ leidt die zelfoptimalisatie tot efficiënte markten. Concurrentie is dus goed voor iedereen het houdt ons scherp.
Nederland gaat op 15 maart naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen.
Op campagne voor logistiek en export
Een mascotte, flyeren op markten, een verkiezingsde-
te knelpunten. Nederland scoort goed op logistieke
bat en een slogan - er staat een campagne voor de
performance, maar kijk hoe Zuidoost-Azië of handels-
deur. EVO en Fenedex halen tot maart 2017 alles uit de
centra in Europa op de loer liggen. Houden wij het ser-
kast om logistieke en handelsbelangen op de agenda te
viceniveau op Schiphol op peil? Blijven de tarieven in
krijgen in politiek Den Haag. “We moeten opvallen; uit
de Rotterdamse haven acceptabel? Het vestigingskli-
de vergaderkamers stappen en ons laten horen. Stilzit-
maat moet hier op orde blijven, anders wijken bedrijven
ten is geen optie”, zegt EVO-manager Collectieve Be-
voor hun logistieke operatie uit naar buurlanden en boe-
langenbehartiging en campagneleider Jeroen de Veth.
ren exporteurs achteruit.”
Politieke partijen in Nederland hebben de zomermaan-
Nog een heikel punt is T-TIP, het handelsverdrag met de
den benut om de verkiezingsprogramma’s te schrijven
Verenigde Staten, dat omstreden is geworden door zor-
en tussen september en november brengen zij die naar
gen over de arbeidsmarkt en volksgezondheid. “Nu
buiten. Daarna mogen de leden van de partijen daar
dreigt dat hele verdrag in een verdomhoekje geplaatst
nog iets van vinden en dáárna gaan ze ermee de boer
te worden. Terwijl wij zeggen: dat verdrag gaat over
op, de verkiezingen tegemoet.”
douanesystemen die effectief op elkaar worden aange-
Op 15 maart 2017 staan de Tweede Kamerverkiezingen
sloten, over tarieven die worden verlaagd en export die
op de agenda, waarna de Tweede Kamer wordt her-
eenvoudiger wordt. Dat zijn geluiden die het verdienen
schikt en er vervolgens een nieuw kabinet zal worden
gehoord te worden.”
geformeerd. In de aanloop ernaartoe gaan vele belan-
Hoe goed en mooi ook, het economisch principe
werkt lang niet altijd goed; de kredietcrisis heeft dat
overduidelijk aangetoond. Binnen de psychologie,
sociologie en biologie komen we er ook steeds meer
achter dat mensen lang niet altijd uitsluitend het eigenbelang najagen. Samenwerken in allerlei vormen
blijkt evenzeer een belangrijke menselijke drijfveer.
Het zogeheten Prisoner’s dilemma is een veelgebruikt model om menselijk handelen te onderzoeken.
In dit speltheoretisch concept moeten twee deelnemers onafhankelijk van elkaar kiezen voor ‘eigenbelang’ of voor ‘samenwerken’. Het spel zit zo in elkaar
dat als beide spelers kiezen voor samenwerken ze
gezamenlijk het beste resultaat hebben. Deze keuze
heeft echter ook het grootste risico: als de ander
voor eigenbelang kiest, profiteert deze.
Hoewel het vanuit economisch perspectief optimaal
is om voor eigenbelang te kiezen, doen lang niet alle
spelers dat. Uit experimenten blijkt bovendien dat de
gekozen context ook relevant is. Zo bleek dat als de
deelnemers werd verteld dat ze deelnamen aan de
Community game, zeventig procent koos voor samenwerken. En als deelnemers te horen kregen dat
ze de Wall Street game speelden, tikte zeventig procent eigenbelang aan.
genorganisaties een poging doen gehoord te worden
door de eventueel toekomstig beleidsmakers. EVO en
Fenedex gaan op wel heel bijzondere wijze de aandacht
van politici vestigen op een tienpuntenplan, dat volgens
de twee organisaties absoluut noodzakelijk is om de
- te versterken. Zij gaan, net als de politieke partijen, op
campagne.
De Veth: “Met onze slogan ‘EVO & Fenedex: de stem
van handel en logistiek’ én onze mascotte, die is verwerkt in animatiefilmpjes en ander campagnemateriaal,
weten we zeker dat we een zeer stevige indruk kunnen
achterlaten.” Dat is namelijk broodnodig, zegt hij. “Er is
in de afgelopen kabinetsperiode weliswaar veel geïnvesteerd in infrastructuur, maar er zijn gewoon nog gro-
Foto: Remco Stunnenberg.
twee pilaren van groei in Nederland - logistiek en export
Jeroen de Veth: “Het vestigingsklimaat moet hier
op orde blijven, anders wijken bedrijven voor hun
logistieke operatie uit naar buurlanden.”
Uit deze experimenten is een tweetal belangrijke
conclusies te trekken. Ten eerste is de mens veel
meer tot samenwerken geneigd dan we op grond van
de economische theorie mogen aannemen. Ten
tweede is de context waarin we werken ook van belang; als zelfs een simpele naamsverandering al zo’n
impact heeft, laat zich raden wat andere factoren
voor invloed hebben.
In de jaren tot de crisis domineerde het economisch
denken. Langzaam maar zeker komen we er nu achter dat (keten)samenwerking betere resultaten kan
genereren. In een situatie waarin bedrijven nog
steeds denken in termen van concurrentie, aandeelhouderswaarde en kortetermijnwinstgevendheid is
samenwerken niet gebruikelijk en zelfs gevaarlijk.
Gelukkig lijkt deze context langzaam maar zeker te
veranderen.
EVO Logistiek • september 2016
31