Afdelingsfolder verloskunde

Afdelingsfolder verloskunde
U wordt opgenomen op de afdeling Gynaecologie & Verloskunde van het Zaans Medisch
Centrum voor een bevalling onder leiding van de (klinisch)verloskundigen of de
gynaecoloog. Op de afdeling Gynaecologie & Verloskunde worden zowel
gynaecologische patiënten als zwangere en kraamvrouwen opgenomen. Wij proberen de
gynaecologie en verloskunde zoveel mogelijk te scheiden. Hieronder vindt u een
antwoord op de meest voorkomende praktische vragen over de gang van zaken op de
polikliniek, op de afdeling en de verloskamers. Wij streven er in ons ziekenhuis naar
patiënten een goede behandeling en verzorging te geven en hopen dat dit boekje hier
een bijdrage aan levert. Eventuele suggesties voor verbetering van de behandeling en
verzorging vernemen wij graag van u.
Gynaecologen werkzaam op de afdeling gynaecologie/verloskunde
Mevr. Dr. M.E. Alderliesten
Mevr. Dr. N. Bayram
Dhr. J.F.G.M. Brouns
Mevr. A.F.P Mulder
Mevr. M.B Verbruggen
Mevr. B.F. Fong
Dhr A.B Hooker
Dhr S.P Kaandorp
Dhr W. Wegdam
Klinisch verloskundigen werkzaam op de afdeling verloskunde
Mevr. Josine Lageweg
Mevr. Louisa Hoogmoed
Verloskundige die in het ziekenhuis werken worden klinisch verloskundigen genoemd. Zij
werken onder supervisie van de gynaecoloog in de verloskamer, de polikliniek, de
zwangere afdeling of de kraamafdeling. Daar begeleiden zij zwangerschappen en
bevallingen met een verhoogd risico. De klinisch verloskundige werken samen met de
O&G- verpleegkundigen, de gynaecologen en arts-assistenten.
Verpleegkundige leiding
Jolene Hartnett, hoofdverpleegkundige
Irene Loor, team coördinator
Irma Stark-van Groeningen, team coördinator
Corine Molenaar, team coordinator
Versie
2/2016
1 van 10
Rob Sol, team coordinator
De artsen
Op de afdelingen werken gynaecologen, zaalartsen en coassistenten. Een zaalarts is de
assistent van uw behandelend specialist. De zaalarts is een afgestudeerde arts die in
voorbereiding op een vervolgopleiding in het ziekenhuis werkt. Tijdens de opname
spreekt u de zaalarts dagelijks tijdens de artsenvisite. De behandelend specialist ziet u in
het algemeen minder vaak. De zaalarts heeft wel dagelijks overleg met uw behandelend
specialist over de voortgang van uw behandeling. Naast gynaecologen en zaalartsen zijn
op de afdeling ook coassistenten werkzaam. Dit zijn studenten die in opleiding zijn tot
arts.
Het verpleegkundige team
De verpleegkundige leiding bestaat uit een hoofdverpleegkundige en 4 team
coördinatoren. Op de afdeling werken gespecialiseerde verpleegkundige op het gebied
van de gynaecologie en verloskunde, algemeen verpleegkundige en stagiaires. U kunt
de hoofdverpleegkundige of team coördinatoren benaderen indien u vragen of
opmerkingen heeft over de afdeling.
Bezoektijden
Uw partner mag doorlopend op bezoek komen.
De vaste bezoektijden op de afdeling Gynaecologie en Verloskunde
Van 10.30 – 11.15
Van 16.00 – 17.00
Van 19.00 – 20.00
 Jonge kinderen die op bezoek komen moeten onder permanente toezicht gehouden
worden.
 Zorgt u ervoor dat het bezoek gespreid wordt.
 2 bezoekers per patiënt is gewenst. Dit is rustiger voor de patiënt maar ook voor de
eventuele kamergenoten.
Wilt u van de bezoektijden afwijken? Bespreek dit dan met de verpleegkundige die voor u
zorgt.
Informatieavonden
Misschien heeft u tijdens uw zwangerschap vragen over uw bevalling in het ziekenhuis.
Om u in de gelegenheid te stellen zich goed te laten informeren organiseert de afdeling
Verloskunde informatieavonden voor aanstaande ouders. Kijk in de agenda op de
startpagina van onze website, www.zaansmedischcentrum.nl, wanneer de eerst
volgende informatieavond plaats vindt. U hoeft zich niet aan te melden en de toegang is
gratis. De bijeenkomsten vinden plaats in het personeelsrestaurant. Volg de gele pijlen
vanaf de receptie bij de hoofdingang. U bent van harte welkom.
Versie
2/2016
2 van 10
Het programma is als volgt:
 Ontvangst met koffie/thee, informatie markt
 Presentatie over bevallen in het Zaans Medisch Centrum en tijdens deze presentatie
bent u in de gelegenheid om vragen te stellen aan een panel bestaande uit een
gynaecoloog, verloskundige en verpleegkundige
 Pauze
 Aansluitend rondleiding op de verlosafdeling en verloskamers
 Sluiting
Voorbereiding op het geven van borstvoeding
Als ziekenhuis streven we ernaar om een borstvoedingsvriendelijk ziekenhuis te zijn. Dit
betekent niet dat wij ouders willen beïnvloeden bij de keuze voor flesvoeding of
borstvoeding. Borstvoedingsvriendelijk houdt voor ons in dat als ouders kiezen voor
borstvoeding, wij ons maximaal willen inzetten om dit te doen slagen. Bij ons op de
afdeling werken 2 lactatiekundige die u graag begeleiden. Onze ervaring is dat hoe beter
u zichzelf informeert over borstvoeding, hoe groter de kans is op welslagen. U kunt
bijvoorbeeld een borstvoedingscursus volgen bij Evean thuiszorg, een steunpunt van La
Lèche League of de Vereniging Borstvoeding Natuurlijk. Kijk ook eens op internet (
www.borstvoeding.com ).
Uw voorbereiding op de bevalling
Wat neemt u mee naar het ziekenhuis als u gaat bevallen















De zwangere kaart (als u bij de verloskundige onder controle bent)
Foto en/of filmapparatuur ( denk om extra accu/batterijen)
Kleding voor de baby ( minimaal 3 sets)
Maxicosi
Nachtkleding voor u en eventueel voor uw partner
Toilet artikelen
Steungevende (voedings) BH
Iets om te lezen, om te ontspannen
CD’s
Frisdrank (koffie en thee krijgt u van de verpleegkundige)
Extra versnaperingen (mars, snickers, sultana)
Schone kleding voor als u naar huis gaat
Badslippers en sloffen
€ 2,00 muntstuk als borg voor een rolstoel
Klein geld voor de parkeerautomaat
Versie
2/2016
3 van 10
U hoeft het volgende niet mee te nemen
 Kraampakket
 Luiers
Wij geven u het dringend advies om geen waardevolle spullen mee te nemen. Bij
vermissing of diefstal kan het ziekenhuis niet aansprakelijk worden gesteld.
Gebruik van eigen medicijnen
Het is gebruikelijk om medicijnen af te geven aan de verpleegkundige of mee te geven
naar huis. De voorgeschreven medicijnen worden door de verpleegkundige aan u
verstrekt op de door de arts afgesproken tijden. Dit is bedoeld om misverstanden over
inname te voorkomen. Dit geldt niet voor patiënten die voor dag opname of kort verblijf
zijn opgenomen.
Meenemen van frisdrank, vruchtensap etc.
Op de afdeling hebben we een patiënten koelkast. Hierin kunt u, indien u dit wenst, wat
drankjes koud bewaren. We vragen u wel om uw naam en de datum duidelijk op de
verpakking te vermelden. Tevens is er op de 1-persoonskamers een koelkast aanwezig
waar u gebruik van kunt maken. In verband met infectiepreventie beleid mogen
meegebrachte etenswaren maximaal 24 uur bewaard worden
Folders
Op de afdeling is verschillende informatie aanwezig. Ook kunt u informatie vinden op het
intranet. U kunt foldermateriaal vinden over diverse aandoeningen en
patiëntenverenigingen.
Artsenvisite
Dagelijks wordt er ‘s morgens visite gelopen door de zaalarts. Deze is op de hoogte van
uw behandeling en heeft regelmatig overleg met uw behandelend gynaecoloog. Indien u
vragen heeft voor uw gynaecoloog of over uw behandeling kunt u dit met de zaalarts
bespreken.
Begeleiding van de zwangerschap door de gynaecoloog
Een gynaecoloog begeleidt de zwangerschap als dit medisch noodzakelijk is. Het
onderzoek van de gynaecoloog richt zich op de voortgang van uw zwangerschap. Zo
wordt er gelet op de ligging, de groei en de hartslag van uw kind en uw bloeddruk wordt
gemeten. De gynaecoloog kan ook aanvullend onderzoek laten uitvoeren, zoals urine
onderzoek, een echoscopie en een cardiotocogram, ofwel CTG.
Versie
2/2016
4 van 10
Echoscopie
De gynaecoloog kan een echoscopie aanvragen om de oorzaak van bijvoorbeeld
bloedverlies of een achterstand in de groei van het kind op te sporen. Een echoscopie
wordt ook uitgevoerd om de duur van de zwangerschap vast te stellen. Een echoscopie
is een onderzoek waarbij met behulp van geluidsgolven naar de baarmoeder wordt
gekeken. De teruggekaatste golven (echo’s) zijn zichtbaar op een beeldscherm zodat uw
kindje te zien is. Bij een zwangerschap tot tien weken vindt het onderzoek vrijwel altijd via
de vagina plaats. Bij een zwangerschap van meer dan tien weken meestal uitwendig, via
de buik. Uiteraard mag uw partner bij het onderzoek aanwezig zijn.
Cardiotocogram (CTG)
Een CTG- apparaat registreert de toestand van het ongeboren kind. Het apparaat meet
de snelheid van de hartslag van het kindje en de activiteit van de baarmoeder. Ook is te
zien of het kindje actief en wakker is of dat het slaapt. De registratie vindt plaats met
behulp van twee registratiekoppen. Deze registratiekoppen worden met een band rond
de buik van de moeder op de plaats gehouden. Uit het patroon van de curve kan de
gynaecoloog concluderen hoe de algehele conditie van het kindje is.
Opname tijdens de zwangerschap
Misschien moet u tijdens de zwangerschap in het ziekenhuis worden opgenomen. Soms
is dit al van tevoren bekend, maar een ziekenhuisopname kan ook heel onverwachts
komen. Bijvoorbeeld als de gynaecoloog tijdens het spreekuur vaststelt dat u een hoge
bloeddruk heeft, of als er een achterstand is in de groei van uw baby. Een onverwachte
ziekenhuisopname is natuurlijk niet plezierig, maar kan nodig zijn in het belang van uw
gezondheid en de gezondheid van uw baby. Tijdens uw verblijf op de afdeling heeft u
iedere ochtend contact met een zaalarts. De gynaecologen zijn eindverantwoordelijk. Zij
hebben dagelijks overleg met de zaalartsen en de andere gynaecologen.
De bevalling
Wanneer gaat u naar het ziekenhuis
Wanneer uw bevalling wordt begeleid door een verloskundige beslist deze wanneer u
naar het ziekenhuis kunt gaan. Bij een bevalling onder leiding van de
(assistent)gynaecoloog neemt u zelf telefonisch contact op met het ziekenhuis.
Wanneer neemt u contact op met het ziekenhuis:
 Als u een uur lang weeën om de vijf minuten of vaker heeft. De bevalling kan dan
begonnen zijn.
 Als u vruchtwater denkt te verliezen. Dit is vocht uit de vagina, dat u niet kunt
ophouden. Vaak ruikt het zoetig en zitten er vlokjes in. Let u op de kleur, want de
verpleegkundige zal u hiernaar vragen.
Versie
2/2016
5 van 10
 Bij verlies van bloederig slijm. Dit noemen wij “tekenen”.
 Als u ergens over twijfelt of ongerust bent. Zeker bij vaginaal bloedverlies, koorts of
onverklaarde pijn in de buik.
 Als u de baby opvallend minder voelt bewegen dan gebruikelijk U belt het
telefoonnummer van de verloskamers: 075 650 77 22, dan krijgt u een
verpleegkundige aan de telefoon. Via dit nummer is de verpleegkundige dag en nacht
te bereiken. Aarzelt u niet om te bellen, ook al is het midden in de nacht. U hoeft nooit
bang te zijn dat u voor niets belt.
Aankomst in het ziekenhuis
U gaat naar de hoofdingang. De auto van uw partner/begeleider kan even voor de
hoofdingang neergezet worden om u uit te laten stappen. Het is niet toegestaan de auto
blijvend bij de hoofdingang te parkeren. Indien u gebruik wilt maken van een rolstoel,
zorg er dan voor dat u een € 2 muntstuk bij de hand heeft. Bij aankomst op de
verloskamer zal de verpleegkundige u en uw kindje controleren. Verder vindt er
eventueel observatie en controle van de weeën plaats.
Wie zijn bij de bevalling aanwezig
Bij de bevalling zijn aanwezig: de verloskundige of de (assistent)gynaecoloog die uw
bevalling begeleidt. De dienstdoende gynaecoloog hoeft niet uw eigen gynaecoloog te
zijn. Een verpleegkundige begeleidt en verzorgd u. Vaak zijn ook een coassistent en een
leerling-verpleegkundige aanwezig. Als u bevalt onder begeleiding van de verloskundige
kan het voorkomen dat er geen verpleegkundige bij de bevalling aanwezig is. U kunt zelf
kiezen wie van uw vrienden of familie bij de bevalling aanwezig is. Bedenk wel dat veel
drukte onrustig voor u kan zijn.
Houding tijdens de bevalling
U bent vrij om te bevallen in een houding die u prettig vindt, liggend of zittend. We raden
u aan om hier vooraf overleg over te plegen met uw verloskundige of gynaecoloog.
Fotograferen
Tijdens de bevalling of keizersnede mag er gefotografeerd worden, op het
operatiekamercomplex gelden striktere richtlijnen (zo mogen daar geen overzichtsfoto’s
gemaakt worden). Wij raden u aan ruim van tevoren de batterijen van uw fototoestel te
controleren.
Als de bevalling “anders” gaat
Het inleiden van de bevalling
Soms duurt de zwangerschap te lang voor de baby of voor u. Het is dan nodig om de
bevalling in te leiden. Bij een inleiding krijgt u een medicijn dat weeën opwekt. De
Versie
2/2016
6 van 10
frequentie van de weeën en de hartslag van de baby worden voortdurend gecontroleerd
met behulp van een CTG-apparaat. Hoe lang de bevalling duurt is niet te voorspellen. Bij
een inleiding wordt de bevalling begeleid door een assistent gynaecoloog. Meestal start
het inleiden om 06.30 uur.
Kunstverlossing
Het komt regelmatig voor dat hulp nodig is om de baby geboren te laten worden. Deze
hulp is nodig als de bevalling zo lang duurt dat de gezondheid van de baby of de moeder
gevaar loopt. Met behulp van de vacuümpomp of de keizersnede bespoedigt de
gynaecoloog de geboorte van de baby.
De keizersnede
Soms is al van tevoren bekend dat de baby via een keizersnede geboren wordt. De
beslissing voor een keizersnede kan u echter ook overvallen. Er gaat dan in korte tijd
veel gebeuren. Voor de keizersnede wordt u overgeplaatst van de verloskamer of
afdeling naar de operatiekamer. De ingreep wordt uitgevoerd onder plaatselijke
verdoving. Dit betekent dat u een ruggenprik krijgt waardoor alleen het onderlichaam is
verdoofd. Uw partner kan met u meegaan in de operatiekamer. Zo kunt u de geboorte
van uw kind toch samen bewust meemaken. Indien uw partner niet in de gelegenheid is
om mee te gaan kunt u er ook voor kiezen om iemand anders mee te nemen. Als de
baby geboren is, beslist de (assistent)kinderarts, die ook bij de keizersnede aanwezig is,
of de baby in de couveuse moet of met u mee kan gaan naar de afdeling verloskunde. U
kunt uw kind even zien en aanraken. U blijft nog ongeveer een half uur op de
operatiekamer, omdat de operatiewond nog moet worden gehecht. Als de keizersnede
overdag plaatsvindt, komt u na de operatie nog op de uitslaapkamer. ‘s Avonds, ‘s nachts
en in het weekeinde doet de afdeling Intensive Care dienst als uitslaapkamer. Als uw
kind op de afdeling neonatologie ligt, gaat u zo snel mogelijk met uw bed langs de
afdeling neonatologie om uw baby te zien en aan te raken. Na een keizersnede blijven
patiënten over het algemeen een kleine week in het ziekenhuis. Wilt u meer lezen over
de keizersnede kunt u de folder over de keizersnede lezen
Na de bevalling
Na de bevalling onderzoekt de verloskundige of de (assistent)gynaecoloog uw kind. De
verpleegkundige helpt u bij het wassen of douchen. Uw kind wordt nog niet gewassen om
het waardevolle huidsmeer niet direct te verwijderen. Als u borstvoeding gaat geven,
helpt de verpleegkundige u met het aanleggen van de baby aan de borst.
Rooming-in
Rooming-in houdt in dat er voor de partner de mogelijkheid is om 24 uur per dag op de
afdeling aanwezig te zijn. Zo kan de partner de vrouw ondersteunen met de verzorging
van de baby gedurende de opname. In eerste instantie gaat dit om de levenspartner,
Versie
2/2016
7 van 10
maar er kunnen zich ook situaties voordoen dat dit praktisch niet haalbaar is omdat
bijvoorbeeld de partner moet werken of voor andere kinderen uit het gezin moet zorgen.
In dat geval kan er ook een andere persoon inroomen. Denk aan bijvoorbeeld moeder,
vriendin of schoonzus. Het is wel de bedoeling dat dit één persoon is en niet een ‘team’
die elkaar aflost. Rooming-in gaat verder dan alleen bij partner te blijven slapen, bij
rooming-in wordt verwacht dat u mee participeert in de zorg voor moeder en kind.
Partner participatie
Onder partner participatie wordt verstaan dat de partner met ondersteuning van de
verpleegkundige mee helpt in de zorg voor moeder en kind. In het ziekenhuis is het vaak
vooral de verpleegkundige die de moeder helpt bij de verzorging en ondersteuning in de
verzorging voor uw kind. Door de partner actiever te betrekken bij de verzorging van
moeder en kind, wordt de thuissituatie meer benaderd.
In de periode na de geboorte van het kind is het belangrijk voor beide ouders om een
band op te kunnen bouwen met het kindje. De ouders zijn ook beter voorbereid voor de
periode na ontslag.
Op elke eenpersoons kamer staat een informatieklapper met algemene informatie over
de verzorging van uw kind. Bij opname ontvangt u een lijst waarop u bijhoudt wat uw kind
heeft gedronken en hoeveel natte en vieze luiers u heeft verschoond. Naast de informatie
die u op de kamer kunt vinden, wordt u natuurlijk begeleid door de verpleegkundige die
op dat moment aanwezig is.
Ontslagtijden vanaf de verloskamers
Als u direct na de bevalling met ontslag mag, dan kan dit 24 uur per dag. In goed overleg
met alle betrokkenen wordt een afspraak gemaakt wanneer u na de bevalling naar huis
mag. Dit is gemiddeld drie tot vier uur na de bevalling.
Overplaatsing naar de afdeling gynaecologie en verloskunde
Na de bevalling verhuist u naar de afdeling gynaecologie & verloskunde. Uw kind gaat
uiteraard met u mee en verblijft in een bedje bij u op de kamer.
Aangifte van geboorte
Hiervoor adviseren wij u een afspraak te maken op het gemeentehuis.
Voeding voor uw kind
U kunt borstvoeding of flesvoeding geven. In beide gevallen is het meestal mogelijk om
op verzoek te voeden. De verpleegkundige ondersteunt en adviseert u graag bij het
geven van de voeding. Ook zijn er 2 lactatiekundige op de afdeling aanwezig die u graag
begeleiden bij de voeding.
Versie
2/2016
8 van 10
Als uw kindje op de afdeling neonatologie ligt
De afdeling neonatologie is op de begane grond van het ziekenhuis en dus op enige
afstand van de afdeling gynaecologie - verloskunde, waar u verblijft. Om uw kind toch
zoveel mogelijk te kunnen zien is op afdeling gynaecologie - verloskunde directe
videoverbinding mogelijk met de afdeling neonatologie. Hierdoor kunt u via een tvscherm op uw kamer naar uw kind kijken. Uiteraard kunt u uw kind regelmatig bezoeken.
Indien u dit wilt kunt u ook borstvoeding geven. Hier zijn verschillende mogelijkheden
voor, die afhangen van de gezondheidstoestand van uw kind. U kunt de mogelijkheden
overleggen met de verpleegkundige die u hier graag over adviseert. Er is een apart
boekje over de afdeling neonatologie. U kunt dit verkrijgen via de verpleegkundige. Het
kan zijn dat u al naar huis mag, maar uw kind nog niet. Het aantal dagen dat u kunt
blijven, is afhankelijk van uw verzekering en gaat in overleg met de afdeling.
De kinderarts
Als uw kind onder behandeling is van een kinderarts, kunt u een afspraak met de
kinderarts maken via de afdeling neonatologie.
Het ontslag
De verloskundige of de gynaecoloog bespreekt met u wanneer u naar huis kunt gaan. Als
er geen medische redenen zijn om te blijven, kunt u op ieder moment van de dag naar
huis.
Hulp thuis
U moet zelf het kraamcentrum bellen als u weet wanneer u naar huis komt. U maakt met
hen afspraken over het tijdstip waarop de kraamverzorgende komt. De verpleegkundige
informeert de kraamverzorgende door middel van een overdrachtsformulier over
bijzonderheden of eventuele problemen. Ook dient u contact op te nemen met de
verloskundige voor de controles thuis.
Afspraken bij ontslag
Voor u naar huis gaat krijgt u van de verpleegkundige de volgende informatie mee:
 Een afspraak voor het spreekuur van de (assistent)gynaecoloog
 Een brief voor de huisarts, de verloskundige en de kraamhulp
 Een afspraak voor het spreekuur van de kinderarts als uw kind onder behandeling van
de kinderarts is geweest
 Algemene informatie voor uzelf en uw kind
Kraamzorg
Als u naar huis gaat, kunt u dezelfde dag nog enige uren hulp krijgen van kraamzorg. Dit
is uiteraard alleen het geval als u deze zorg heeft aangevraagd. De Kraamzorg past de
zorg zoveel mogelijk aan uw situatie aan. De kraamzorg biedt u deskundige hulp en u
Versie
2/2016
9 van 10
kunt hen vragen stellen over de verzorging van uw baby én over eventuele medische
problemen. De kraamzorg adviseert u rond de veertiende week van de zwangerschap uw
aanvraag voor thuiskraamzorg in te dienen.
Telefoonnummers
 Algemeen nummer : voor melden bij bevalling dag en nacht bereikbaar
075 650 29 11
 Afdeling Gynaecologie & Verloskunde
Verloskamers
075 650 25 19
075 650 77 22
 Polikliniek Gynaecologie/Verloskunde, tijdens kantooruren
075 650 12 25
 Hoofdverpleegkundige
075 650 71 81
 Lactatiekundige:
075 650 79 26
 Evean winkel
0900 98 97
 Klachtenfunctionaris
075 650 24 60
Algemene voorzieningen Telefoon, televisie en radio
U kunt tijdens uw verblijf gebruik maken van telefoon, televisie, internet en radio. Kijk
voor meer informatie hierover op onze website, www.zaansmedischcentrum.nl.
Gebruik mobiele telefoons
Op de afdeling gynaecologie / verloskunde en de verloskamers mag u gebruik maken
van een mobiele telefoon.
Adres
Bezoekadres
Zaans Medisch Centrum
Koningin Julianaplein 58
1502 DV Zaandam
Postadres
Zaans Medisch Centrum
Postbus 210
1500 EE Zaandam
Versie
2/2016
10 van 10