Teamboekje atoommodellen Naam team : Deelnemers : - Afbeeldng – Plaats hier zelf een afbeelding Dit teamboekje blijft gedurende het project op school. Je hoort van je docent of en hoe dit teamboekje meetelt in de beoordeling 1 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje Engage Activiteit 1 Aan de slag 1: Suiker delen - teamopdracht Je hebt een suikerklontje. Dit deel je in tweeën. Je deelt de ene helft nogmaals in tweeën. En nogmaals. En nogmaals... a. Kun je eindeloos blijven delen, of houdt dit een keer op? Hou je dat iets over? Wat dan? Overleg in je groepje en wissel ideeën uit. Schrijf je bevindingen op. b. Zou je jullie idee kunnen testen? Is er een manier om erachter te komen of je gelijk hebt? Overleg in je groepje en wissel ideeën uit. Schrijf je bevindingen op. Activiteit 2 Aan de slag 2: Structuur van materie - teamopdracht Het gedachtenexperiment uit Activiteit 1 werd lang geleden ook door de oude Grieken gedaan. Dit was, zover wij weten, de eerste keer dat er nagedacht werd over de structuur van materie, ofwel over de vraag waar alles uit gemaakt is. Kijk het filmpje op de website en beantwoord de volgende vragen. De antwoorden kun je op internet vinden. a. ‘In de Oudheid is men er heilig van overtuigd dat alles is opgebouwd uit een combinatie van water, lucht, vuur, aarde en ether.‘ Waarom dachten ze dat? b. Hoe ontdekte Lavoisier dat water te splitsen is in twee stoffen? c. ‘Het bijzondere is ook, dat het periodiek systeem niet alleen beschrijvend, maar ook voorspellend werkt.’ Wat wordt hiermee bedoeld? Geef een voorbeeld. 2 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje Explore Activiteit 3 Aan de slag 3: Tijdbalk van het atoommodel - teamopdracht Maak met je groep een tijdbalk over de ontwikkeling van het atoommodel. In deze tijdbalk komen gegevens van wetenschappers en experimenten te staat die belangrijk zijn geweest voor deze ontwikkeling. Deze tijdbalk laat dus zien hoe steeds over de structuur van materie gedacht werd en hoe zich dat ontwikkeld heeft. Zet in jullie tijdbalk in ieder geval de volgende zaken: - Jaartallen van belangrijke wetenschappers. - Namen van de betrokken wetenschappers. - Illustraties. - Hoe er steeds over de bouw van materie werd gedacht. - Waaróm er zo over de bouw van materie werd gedacht. Het formaat van de tijdbalk is 120 cm x 24 cm. Beslis zelf met welk jaartal je de tijdbalk begint. Maak de tijdbalk op aparte bladen. Op de website staan voorbeelden van tijdbalken en informatie bronnen. Jullie hebben drie lessen de tijd om de tijdbalk te maken. In deze drie lessen moet er een hoop gebeuren. Maak een goede planning en taakverdeling. Bespreek ook wat je als huiswerk doet. 3 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje Explain Activiteit 4 Aan de slag 4: Dalton’s atoommodel - teamopdracht Kijk eerst het filmpje op de website en lees de bijbehorende informatie. Maak hierna de volgende vragen met je groepje. a. Leg in een tekening uit hoe het atoommodel van Dalton eruit ziet. b. Teken hoe je met dit model uit kunt leggen dat je sommige stoffen kunt splitsen in (bijvoorbeeld twee) andere stoffen en dat er ook stoffen zijn die je niet verder kunt splitsen. 4 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje c. Teken hoe je met dit model uit kunt leggen dat stoffen zich met elkaar kunnen verbinden en een nieuwe stof vormen. d. Welke vragen heb je? (Bijvoorbeeld: hoe zwaar zijn deze atomen dan?) e. Kun je een experiment bedenken om antwoord te krijgen op je vragen? 5 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje Activiteit 5 Aan de slag 5: Thomson’s atoommodel - teamopdracht Thomson dacht dat elektronen ín atomen zaten! En omdat een atoom ongeladen is (een stof wordt tenslotte niet zomaar aangetrokken door een lading), moet er ook nog ergens in het atoom positieve lading zijn. a. Teken een atoommodel dat de resultaten van Thomson kan verklaren. b. Welke vragen heb je? (Bijvoorbeeld: waar zit de positieve lading?) c. Kun je een experiment bedenken om hier antwoord op te geven? 6 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje Activiteit 6 Aan de slag 6: Rutherford’s atoommodel - teamopdracht Rutherford wilde onderzoeken hoe die negatieve lading in de goudatomen verdeeld was. Hij was geïnteresseerd in de mate waarin de alfadeeltjes afweken van hun koers. Dit zou iets kunnen zeggen over de verdeling van de lading binnen een atoom. a. Waarom verwachtte Rutherford dat de alfadeeltjes (bijna) rechtdoor zouden gaan? b. Teken een atoommodel dat de resultaten van Rutherford kan verklaren. 7 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje Elaborate Activiteit 7 Aan de slag 7: Mendelejev en het periodiek systeem - teamopdracht Het viel Mendelejev (soms wordt geschreven: Mendeleev) op dat als elementen gesorteerd worden naar oplopende atoommassa, overeenkomstige eigenschappen regelmatig terugkomen. De elementen kunnen zo geordend worden in groepen. De geniale gok van Mendelejev: laat plaatsen open als het niet klopt en ga ervan uit dat er nog elementen ontbreken. (In zijn lijst zie je dan een platte streep.) a. Wat is het periodiek systeem? b. Hoe komt Mendelejev op zijn periodieke systeem? c. Op welke manier werd de kracht van het systeem bewezen? d. Waarom zijn elementen gerangschikt, zoals ze gerangschikt zijn? In de ‘explain’ fase heb je geleerd over atoommodellen. Zojuist heb je over het periodiek systeem van Mendelejev geleerd. Dit is ook een model. e. Waar is het atoommodel een model van? f. Waar is het periodiek systeem een model van? Een model is een hulpmiddel om de wereld om ons heen te begrijpen. Een heel krachtig hulpmiddel, want vaak roept een model nieuwe vragen op en heeft een voorspellende waarde. g. Welke vraag riep het atoommodel van Thomson op? Wat was de voorspellende waarde? h. Welke vraag riep het periodiek systeem van Mendelejev op? Wat was de voorspellende waarde? 8 Stercollectie Scheikunde| Atoommodellen h45 | Teamboekje