50 JAAR GEMEENTELIJK LEVEN IN DE KERKLAAN INLEIDING

50JAARGEMEENTELIJKLEVENINDEKERKLAAN
INLEIDING
HetkerkgebouwindeKerklaanisnietheteerstegebouwvandeGereformeerdeKerkvan
Arnemuiden.
Daaromishetgoedeenmomentevenstiltestaanbijhetallereerstebegin.
Datwasopzondag19augustus1888ineenlandbouwschuur
Daarvonddus,nietineenkerkgebouwofwoning,maarindelandbouwschuurvanN.Cornelissede
officiëlestichtingvandekerkplaats.
Hetistebegrijpendatmennieteindelooskonblijvenkerkenineenlandbouwschuur.
Enkelejarenlaterhebbendeledenzoveelgeldbijeengebrachtdatvooreenbedragvanfl.1000totde
bouwvaneenhoutenkerkjekonwordenovergegaan.Hetgebouwtjezagernietergaantrekkelijkuit.
Daaromwerdhet“schuurtje“genoemd.Indeloopvandejarenishetverbouwdenbestaathetvoor
hetgrootstegedeelteuitsteen.Alleendebovenbouwisvanhout.Hetdoetnogsteedsdienstals
woningenstaatindeMolenweg.
Erstondeenkleinepreekstoelineneenaantalhoutenbanken.Op17maart1900werdenertwee
psalmbordenaangebracht,eengeschenkvandeGereformeerdekerkvanSouburg.
Hethoutenkerkjewasgeensucces.Indewinterwashetnietwarmtestoken;indezomerwashet
binnenverschrikkelijkheet.Verderwasergrotestankoverlast,wantnaastdekerklageenopenriool.
Ondertussenwasdegemeentenietmeervakantdoordekomstvands.J.Boeijinga.
DezewasgaanwonenindeoudepastorievandeHervormdeKerkindeLangstraat,waarnueen
damesmodezaakisgevestigd.
IndeLionstraattrofmeneengeschiktstukbouwgrondaan,datvoorf.800-werdaangekocht.
Hetoudekerkgebouwtjewerdverkochtaaneenparticuliervoorfl.785-
Vervolgenswerdergeldgeleendenbijeengebracht,zodatmetdebouwvaneennieuwekerkgebouw
konwordenbegonnen.
BerendBoeijinga,eenzoonvandepredikant,dielaterarchitectisgeworden,hielpalseensoort
stagièremeeenassisteerdedearchitect.Detotalekostenbedroegenf.8028,36.
Wegensdeheersendearmoedewerdafgezienvaneeneerstesteenlegging.
WelwerdbesloteneengevelsteenteplaatsenenhetkerkgebouwdenaamEben-Haëzertegeven.
Nietalleendeedeenkosteresdienstindekerk,maarookeenzogenaamdestokman.
Dezemoestervoorzorgendatdemensentijdensdepreeknietinslaapvielen,maar1vanzijn
anderetakenwastevoorkomendattijdensdedienst“tabaksspugers“deuitgekauwdepruimtabak
opdekerkvloerzoudenkwakken.Éénvandestokmannengedroegzichzelfonbehoorlijk.Hijrookte
onderkerktijdbuiteneenpijp,spuwtopdegrond,houdtzijnhoedopinhetportaalenverstoortde
ordedooronderdediensthardmeteeningezetenevanhetdorptepraten,zodatditduidelijkinhet
kerkgebouwtehorenis
Hetkerkgebouwwerdopeenlaaggelegenstukbouwgrondgezet.Spouwmurenwerdentoennog
nietaangebracht.Demurenmoestenvaakopnieuwgewitworden,omdatzevochtigwarendoorde
hogegrondwaterspiegelenhetneerslaanvanhethemelwater.
In1918zietdekerkenraadzichgenoodzaaktgaasvoorderuitenaantebrengenomdatdejeugdvan
Arnemuidendezenietheelwillaten.
Indewintervan1926klagendekerkgangersoverhetfeitdatdezitplaatsenaandeoostzijdenogal
eensnatwaren.Datbetekendedatzowelhetdakalsdemurenlektenofvochtdoorlieten.
Menkwamsteedsgeldtekort,zodatmenmetlapmiddelenzoweldepastorieindeLangstraatals
hetkerkgebouwzogoedenzokwaadtrachtteonderhoudteplegen.
Deeconomischecrisisvan1929brachtgrotewerkloosheidmetzichmee:sommigeleden
verminderenhunbijdrage;anderentrokkendiezelfsin.
Methetkerkgebouwginghetsteedsslechter.Hetdakwaszolekalseenmandje,vooralalser
smeltendesneeuwoplag.
Erstondeengrotekachelindekerkwaarbijongunstigweerwateropdruppelde.Hetwaséénvan
detakenvandekosteresomsamenmethaardochterdekachelglimmendzwarttepoetsen;dat
bijnaonbegonnenwerkmetaldieroest.
Hetkonnogerger:ervielconstantkalkvandemuren.Demurenwarenzovochtigdatpleisterwerk
niethielp.Dekalkliettochweerlos.Jebleefaandegang.
Hethemelwatermaaktedemurenaandebuitenkantnat;hetgrondwaterdeedderest.
Vroegermoestermetstovengesjouwdworden.Alsgemeentelidkonjeeenwarmestoofhurenvoor
enkelestuiverspermaand.
Indestovenwerdenstenentestengeplaatst;dezewerdenmetzaagselgevuldenvlakvoorde
kerkdienstaangestoken;hetzaagselbleeflanggloeien,zodatjemetwarmevoetenenwarme
belangstellingdedienstkonmeemakenendepreekbeluisteren.
Opwoensdag12maart1937,opdebiddagvoorhetwas,wasdegemeentegenoodzaaktinhet
gebouwvandeChristelijkeschoolindeSchoolstraatterkerketegaan,omdatdoorsmeltende
sneeuwhetdakteveeldoorlekte.
Datschijntdiversemalengebeurdtezijn.
Innovember1938,tijdenseenzeerzwarezuidwesterstormvieldeschoorsteenvandekachelboven
opdeconsistorie.Hetdakraaktezeerzwaarbeschadigd.
Indemobilisatietijdvanafseptember1939toenhetDuitselegerzonderoorlogsverklaringPolen
binnenviel,werderschoolgehoudenindekerkenindeconsistorie.
TijdensWOIIheefthetkerkgebouwweinigschadegeleden.Erwarenenkelwatruiten
kapotgeschoten.
Welwerdenallebankenuitdekerkgesleept.DekerkwerdingerichttotRode-Kruis-hospitaal.
TijdensWOIIhielddeDuitseweermachtvoortdurenddeschoolbezetenwerderlesgegeveninde
kerkenindeconsistorie.Oferookinterbeschikkinggesteldehuiskamersonderwijsisgegeven,als
opveleplaatsenisgebeurd,isnietbekend.
Op25oktober1944werderbeslagopdekerkgelegd.Dekerkgangersmoestenuitwijkennaar
KleverskerkeenNieuw-enSt.Joosland.BeginnovemberwerddeHervormdeKerkingerichtals
noodhospitaal.DekerkindeLionstraatkwamondergranaatvuurteliggenenwerdzwaar
beschadigd.
Pasindeloopvan1945kondekerkweeringebruikwordengenomen.Erwaseengrootgebrekaan
glas;pastoenmendaarweeroverkonbeschikken,washetmogelijkdekerkweervoorde
eredienstenopentestellen.Indietussentijdwarendegemeenteledengenoodzaaktmeerdere
uitgebreidesabbatsreizentemakeninderichtingvandeanderekerkeninArnemuiden,Nieuwland
enKleverskerke.
Daarwerdmenvanhartewelkomgeheten.
Toends.P.M.Veldhuijzenhierpredikantwas(1946-1955)onderging
hetkerkgebouweengrondigerenovatie.Hetdakwerdvernieuwden
werdmetrubberoidbedekt.Demurenwerdenopnieuwgepleisterd
enhetinterieurvandekerkwerdopgefristdoormiddelvaneen
transparantelaagvernis.Wegensuitbreidingvanhetledenaantal
werdereengalerijaangebracht.
Dewatersnoodrampvan1953,diezoveelleedenschadeheeft
veroorzaaktinZeelandengrotedelenvanZuid-Holland,heeftweinig
schadeveroorzaaktaandekerk.
Laaggelegenstratenliepenonder,maardeschadeaandekerkbleef
beperkttotdevernielingvandeparketvloerindeconsistorie.
Aleenheletijdvoeldemendedringendebehoefteaanmeerruimte
voordekerkelijkevergaderingen,catechisaties,de
jeugdverenigingen,devrouwen-enmannenverenigingetc.
Vooralvoordetalrijkejeugdwasergrotebehoefteaanrjimtesombijelkaartekunnenkomen.
Annexhetkerkgebouwwaservoldoendegeschiktebouwgrondaanwezig.Dekerkenraadhadalin
1954voorf.1700,-grondaangekochtenalsereenjeugdgebouwzoukomen,moestderenteen
aflossinguitruimemiddelenbetaaldkunnenworden.
Datwaseenprobleemin1957:indatjaarkwamereeneindaanhetbetalenvanhuurvoorde
zitplaatsenindekerk,omdatdatalsonprettigendiscriminerendwerdervaren.
Hetwasbeterdatdevrijwilligebijdragenflinkverhoogdwerdenomhetverliestecompenseren.
Zolangernoggeensprakezouzijnvaneenjeugdgebpuw,werddebeschikbareaangekochtegrondin
5delenverdeeldenverhuurd.
In1958waserredentotgroteblijdschap:hetoudeReil-orgeldatnietmeergoedfunctioneerdeinde
vochtigeentochtigekerk,werdvervangendooreenRampenfonds-orgel.HetvanLeeuwen-Pels
orgel,datnarenovatiemomenteelbetervankwaliteitisdanooit,kondegemeentemeenemennaar
hetnieuwekerkgebouwindeKerklaan.
Totjuni1962heeftdekerkeraadendeCommissievanBeheergeenbesluitkunnennemenoverde
bestemmingvandeaangekochtegrond.Alsdeburgelijkegemeentediegrondzouaankopenomer
huizenoptebouwen,zoudekerktercompensatietenwestenvanhetkerkgebouwgrondkunnen
verwerven.Danzou,dachtmen,ermindergeluidsoverlastzijn.
Vandieplannenenvoorstellenisnietsterechtgekomen.Deburgelijkegemeentewildeergeen
medewerkingaanverlenen.OoktoenmeninberoepgingbijGedeputeerdeStaten,kreegmennul
ophetrequest.
Op18juni1962kwamereindelijkeendoorbraakindepatstelling:
Tijdensdekerkenraadsvergaderingvan18juni1962werdergeklaagdoverdezeerslechtetoestand
vanhetkerkgebouw.Eenafdoendeoplossingzouzijn:extraspowmurentebouwen,maardatwas
eenheelkostbareaangelegenheid.
Zounieuwbouwgeenbetereoplossingzijn?
HETKERKGEBOUWINDEKERKLAAN
BOUWPLANNEN
Erwerdtedieneindedoordekerkenraadeenbouwcommissiebenoemd,bestaandeuittweeleden
vandekerkenraad:debrs.BosmaenElenbaas;endrieledenvandeCommissievanBeheer:L.van
Belzen,S.C.KlaasseenM.deTroije.
Op17october1962wasereenledenvergaderingdiedrukbezochtwerd.
Eengrotemeerderheidwasvoornieuwbouw.Hetenthousiasmewaszogrootdattijdensdeeerste
rondgangt.b.v.dekerkbouwfl.27.000–werdopgehaald.
Dezerondgangwerdvantevorengoedgeorganiseerd.Dezevondplaatsinhetvoorjaarvan1963.
Eerstwerdonderdegemeenteledeneencirculaireverspreid.Vervolgensgingmenovertothet
aanstellenvangeschikte“bezoekers“,dieieder5á10ledenzoudenbezoeken.DeCommissieleden
warensteldenbeschikbaaromdecirculairestebezorgen;zijwistentenslottewaarde
gemeenteledenwoonden.
Hetwasdebedoelingdatdenieuwekerkzoukomenindenieuwewijk(hetPoldertjegenaamd).
Dekerkzaalzouplaatsmoetenbiedenaan400zitplaatsen.Debouwkostenwerdenbegrootop
ongeveerfl.250.000,degrondhierbijnietingegrepen.Indebijruimte(laterontmoetingsruimte
genoemd)zoudenruim100personenmoetenkunnenzitten;verderkwamernatuurlijkeen
consistorieruimteeneenvergaderzaaldieo.adienstheeftgedaanalscatechisatielokaalencrêche.
Ziedaardeprognoseinapril1963.
Aangezieninheelkortetijddetotalekostensnelgingenstijgendoordetoenemendeinflatie,werd
ereentweederondgangindegemeentegehouden,waarbijeenextrabijdragewerdgevraagd,zodat
definitiefkonwordenvastgesteldhoeveeliederlidwildebijdragen.
Erwerdeenlijstvantebezoekengezinnenopgemaaktinverbandmethetfeitdateenaantal
bijdragenbenedenpeilwas.
Debouwcommissiekreegversterkingdoordekomstvanzr.N.VanDonkenbr.J.A.Nijsse.
Hetjaar1963stondbolvanaktiviteitendietotdoelhaddengeldbijelkaartekrijgenterbekostiging
vanbouwvandenieuwekerk.
Hetgingom2acties:eenoud-papier-actieeneenvodden-enlompenactie.BijLaSoeinde
WestdijkstraatenbijElenbaasinNieuw-enSt.Joosland,lagenzoweldewerkplaatsalsdegaragevol
metoudpapierenlompen,diegoedgeldzoudenopbrengen.
Ookkwammenophetideegarnalentegaanpellentendienstevandenieuwbouw,Verderwerden
grotehoeveelhedenflesseningezameldenwerdenerverzilverdelepeltjesverkocht.
Erwerdeenoppas-centraleopgericht,balpennenwerdenverkocht:allestendienstevanhette
bouwenGodshuis.
In1964wordtbr.B.J.vanBelzenlidvandebouwcommissie.Dezeschetsteentamelijkrealistisch
beeldvandetoekomst:hijschatteindatdekostenstijgingperjaarmeerdanfl.20.000-zou
bedragen.Daaromishetzaakzosnelmogelijkmetdebouwtebeginnen.Ondankszijnaandringen
durfdedemeerderheidvandeCommissiehetnietaandaartoeovertegaan.
Isdatopditmoment,nudefinanciëlebasiszosmalisendeonderbouwingverdervanzekeris,wel
verantwoord?.Wordtdegemeentenieteentezwarelastopgelegd?
Begin1965,inhetjaardatdeloongolfonslandbegonteoverspoelen,waarbijdelonensomswel
met20%perjaarstegen,kwamhetberichtdatdebouwkostentussende25-en30%waren
gestegen.Datwilzeggen:intweejaartijdsongeveerfl.75.000-
ArchitectTuinhofraaddemetklemaanzosnelmogelijkdebouwterhandtenemen.
Danzoudendebouwkostenintotaalf.380.000bedragen.Datwaswelergoptimistisch!
DenieuwekerkhadinhetoorspronkelijkebouwplanvandearchitectenSteenenTuinhofeenplat
dak.Datwasnietnaardezinvandegemeente;zijstonderopdatereenpuntdakvoorindeplaats
kwam.Dathaddebouwwelietsduurdergemaakt;maardatwasnietwareoorzaakvandeenorme
kostenstijging.
Doorstijgingvandewelvaartinonslandendeoverbesteding,ontstondereenoverspannen
arbeidmarkt.Omaanvoldoendearbeidskrachtentekunnenbeschikken,gingengroteaantallen
werkgeverszwartelonenbetalen,buitendeC.A.O’s.Nietveellaterwerdendieinhogemate
aangepast,zodatdeloneneenenormespiraalnaarbovengingenvertonen.Hetgevolgwasdater
eenenormeinflatieenalsgevolgeenenormeprijsstijgingwerdteweeggebracht.
IndeKerkklokvanfebruari/maart1965wordteenplattegrondvandekerkenbijgebouwafgedrukt
meteenaantalweinigconcretevoorstellenopfinancieelgebied.
Debeslissendeledenvergaderingvondpasplaatsop10decembervandatjaar.
Erzouookeennieuwepastoriekomen:hetplanwasdezetefinancierenuitdeverkoopvandeoude
pastorieindeLangstraatendeoudekerkindeLionstraat.
Dekostenvandenieuwepastoriewerdengeschatopfl.71.000,-
Deoudepastoriewerdvoorfl.35,000verkochtaandeChristelijkeBasisschool.Degemeente
Arnemuidenboodfl.30.000,-voordeoudekerk.
DEBOUWBEGINT
Op19januari1966kwamderijksgoedkeuringaf.Devolgendestapwas:zospoedigmogelijkeen
aannemeraantetrekken,dievanafbegin1966zospoedigmogelijkaanhetwerkzoumoetengaan,
anderszudendekostennogmeeruitdehandgaanlopen.
DeaannemerscombinatieMaco(Geschiere,WattelenWalraven)werdaangezochtomdebouw
vankerkenpastorievandegrondtekrijgen.
Detotalekostenwarenvolkomenuitdehandgelopen.Dezebeliepenuiteindelijkfl.530.000,-!!
Aangiftenendeopbrengstvandiverseactieskwamtot27october1966fl.145.000,-binnen.Voorde
bouwvandepastoriesteldedegemeenteArnemuidenfl.15.000,-beschikbaar.
StichtingSteunKerkbouwschonkfl.7.500,-voordepastorieenfl.35.000,-voordebouwvande
nieuwekerk.Degemeenteledenzorgdenvoorf.60.000,aanrentelozeenfl.100.000,-aan
rentedragendevoorschotten.
DesmidG.VanBovenmaakteeenprachtigwerkstukvoordenieuwekerk:hetdriemeterhoge
ankerkruisdatopdetorenwerdgeplaatst.
Voorde2klokkenwerdeenactiegestartomdezetebekostigen:dieactiedroegdeminofmeer
toepasselijkenaam:“Deklok(ken)vanArnemuiden“.
Deklokkenkregeniedereeneigennaam:Deééneheet:FideDeo(vertrouwopGod);deander
DonecDiesElucescat(totdatde(Grote)Dagaanbreekt.
Veeloud-ledenvandekerkwarenbereideenbijdragedaartoetegeven.
Debedoelingwasdatdezeledendebeideklokkenzoudenaanbieden.
HetvanLeeuwen/Pelsorgelwerdovergebracht,waarbijeenernstigefoutwerdgemaakt.De
windmachinewerdnietopdejuistewijzemetdeladenverbonden.Datkwamdoorhetfeitdatdeze
inschevestandwerdaangebracht.Zokwamhetorgelluchtdruktekortmethetgevolgdatbijvol
werkdedrukverminderdeenhetorgelging“jammeren“.
Pasnalangetijdkwammendaarachter.Dekwaliteitvanhetorgelisdelaatstejarenaanmerkelijk
verbeterd,nuhetmogelijkisdoorcombinatie/verwisselingvanregisterseenofmeerz.g.
vulstemmentelatenhoren.
Br.S.C.Klaassevonddatdeoudepreekstoelnietmeerzou
passeninhetnieuwemodernekerkgebouwen
construeerdeopvakkundigewijzeeennieuwepreekstoel
metdetekstvandeoudepreekstoel:DitisnuhetWoord
datUalsEvangelieverkondigdwordt.Erkwamookeen
nieuwdoopvontdatondertussenopzijnbeurtisvervangen
dooreennieuwdoopvont,ookvandehandvanbr.
Klaasse.Erwerdookeennieuwavondmaalstel
aangeschaft.
In1961wasernoghelemaalgeensprakegeweestvan
plannenvoornieuwbouw.Welvanrestauratievandeoude
kerk.Datzoueenbedragvergenvanf.150.000.Men
hooptetoennogopeenbijdragevanhetNationaal
Rampenfondsvanf.95.000-.
Dekerkenraadendebouwcommissiesuggereerdendat
hetgebouwgeledenhadvanhetbinnenstromendwater
tijdensdefebruarirampvan1953.
Dekerkhadaleenrampenfondsorgelgekregendatveel
meerwaardwasdanhetkwalitatiefslechteReil-orgeldat
afgedanktwas.Daaromwerdhetverzoekafgewezen.Zo
vvielenderestauratieplanneninduigen.
DEEERSTESTEENLEGGINGENVOLTOOING
Opzaterdagmiddag11maart1966,kwameengrootaantalledenbijeenomgetuigetezijnvande
eerstesteenleggingvandekerkenereenvervolgaantegeven.Éénvandeoudsteledenvande
kerk,br.P.Poortvlietwerddaartoeaangezochtendezewasbereidaanditverzoekgevolgtegeven.
Veletientallenledenwildeneensteentjebijdragenindekostenvandenieuwekerkennameneen
steenvoorhunrekening.Datbrachteenaantrekkelijkbedragvanfl.800-op.
Ds.Oegemanam2stenenvoorzijnrekening.Hijlegdeookdeeerstesteenvoorzijntoekomstige
woning,depastorie.
Erwarennogmeergemeenteledendie5jaarlang“steentjes“bijdroegendoorgarnalentepellen
voordekerk.
Datideeontsprootaanhetbreinvanbr.B.J.vanBelzen,kortwegB.J.,genoemd.
Inhetbeginwaseraleengroepvan19personen,dieuitgroeidetothetrespectabelegetalvan
ongeveer60vrouwenenmannen.Menwasniethethelejaardaarmedebezig,maarinhetseizoen
vanaugustustothalfdecember.Datisongeveereenperiodevan16wekenachterelkaar.2avonden
indeweekvan18.00uur-22.00uur.Alsdegroepbijnavoltalligwas,werderwelfl.200-bijelkaar
gepeld.
Erwarenveelplaatsenwaargepeldwerd.BegonnenwerderinhethuisvanLaurienvanSluijsBaaijens.Daarkonmaareenkleinegroepterecht.Datwasnatuurlijkwelgezellig,maarhadook
nadelen:dehuiskamermoestontruimdwordenenookindekeukenkonden8pelstersterecht.
Zonderpauzetenemenwerktemendoor.Laurienhadhetbehoorlijkdruk,ookopdedagendater
nietgepeldwerd.Hetwasnodighethuisteluchteneno.a.metbleekwaterenander
schoonmaakmateriaaldeminderaangenamegeurteverdrijven.
NaastLaurienwaszr.G.Kasse-vanBelzenervanafhetbeginbijbetrokken.
Opdenduurwarenerzoveeladresseningebruikomdeongeveer60pelsters/pellerseenwerkplek
teverschaffen,zodatzelfsdefietsenbergingvandekerkbijgunstigweerwerdgebruikt.
OokNieuwlandersdedenvolopmee.Hetwasterechteenwerkgemeenschapdiebestonduitmensen
afkomstiguitdiversekerken.
Toendenieuwekerkklaarwasstoptenatuurlijkdeactie.Alsaandenkenkreegeeniederdieeraan
haddeelgenomeneenoorkondemetroodlakzegelenwitlintvandekerkenverderde
handtekeningenvandomineeOegemaenB.J.enverderhettoenmaligegezang108mee:“VanU
zijnalledingen,vanU,oGodalleen“
Het“pelcomité“heeftfl.19,000,-bijeengepeld.Erhebbenzelfsvantijdtottijd20kinderenaan
bijgedragen.
Deaanschafvandekerkbankenzoudaarmedebekostigdkunnenworden.Daarwasechterslechts
fl.12.000.-voornodig.Daaromwerddeoverigefl.7000,-indekerkelijkekasgestort.
Zr.PietieMeermanuitdeRoelse’sweghieldtoezichtoverdekinderenenhielpzelfhardmee.
Tijdensdeingebruiknemingvanhetkerkgebouw9maart1967,werdenzijdaarvoorhartelijkdank
gezegd.
Hetschijntdatmeerdan700mensenaanwezigwarenbijdieplechtigheid.
Br.KlaasElenbaas,devoorzittervandebouwcommissie,gafeenoverzichtvandegeschiedenisvan
debouw.Dedienstwerdgeleiddoords.Oegema.Dekanselbijbelwerddoortweeouderlingende
preekstoelopgedragen;debenodigdhedenvoorhetdoopvontwerdendoortweemeisjesuitde
gemeentesymbolischovergedragenenhetavondmaalstelwerddoortweeouderlingen
binnengebracht.
Vervolgenswerdendesleutelsvandenieuwekerkaandepraesesds.Oegemaoverhandigd.
DetekstvandepredikatiewasPsalm50vers5:VergadertMijmijngunstgenoten,diemetMijhet
verbondsluitenmetoffers“
Erwarendiversetoespraken:br.P.Joossespraknamensdekerkenraad;br.N.DeLooffnamensde
CommissievanBeheer;verderds..J.H.MeijernamensdeClassisMiddelburg;deheerL.A.Hartman
namensdeStichtingSteunKerkbouw;architectTuinhofnamensallendieaandebouwhadden
meegewerkt;burgemeesterHacknamenshetgemeentebestuurvanArnemuiden;ds.Abbringh,
namensdeHervormdeGemeente;deoud-predikantends.H.Scholingends.H.K.Poelman.
PeterDavidsediedejeugdvertegenwoordigde,deeldemeedathetinterieurvanhetjeugdgebouw
geheeldoordejeugdzouwordenbetaald.
DoordeVrouwenverenigingwerdenlakensvoordeavondmaalstafelaangeboden.
DeBankwaardekerkhetmeestvangeleendhad,boodeenklokaan.
Degarnalenpelactiekreegveelaandachtindemedia.
NaastdePZC,verschenenerreportagesindeLibelleenindenunietmeerbestaandedagbladenhet
VrijeVolk,deRotterdammerendeZeeuwscheKerkbode.
Hetiswelaantrekkelijkgewordenomnukoster/kosterestezijninhetnieuwegebouwinde
Kerklaan.
Eriswelveelwerkteverrichten,gelukkigmethulpvandiverseschoonmaakploegen.Alseenmaalde
schoonmaakachterderugis,zietalleserweerblinkendschoonuit.Jehebtgeenoverlastmeervan
afschilferendemuren,vochtplekkenopdegronddooreenlekkenddakofraam.
Ookzijnergeenkachelstestokenoftebedienen.ErisC.V.
Welzijnermeerbijgebouwenenveelmeervergaderingenenandereactiviteiten.
Alserklachtenzijn,danligthetaanonnadenkendebezoekersdiehunvoetennietvegenofde
rommeldiezemaken,nietopruimen.
Eind1977wordendekerkbankengestoffeerd:erwarenveelklachtenoverdehardezitvande
banken.Deorganistenwarendaarnietzoovertespreken:deakoestiekwerdzoslechtdater
praktischgeennagalmmeerwasenhetkerkorgelnietmeertotzijnrechtkwam.
In1980wordtannexdekerkeenjeugdgebouwopgetrokkendatongeveerfl.30.000,-gaatkosten.
Metbehulpvanvrijwilligersensteunvandekerkkomterietsmooistotstand.
Inhetzelfdejaarzietdekerkzichgenoodzaaktfl.15.000,-uittegevenaaneenbetere
brandbeveiliging.
RESTAURATIEENUITBREIDING
Aleenheletijdheeftonzekerktekampenmetruimtegebrek.Ervindenzoveelactiviteitenplaatsdat
menmetderuimtemoestwoekeren.Dikwijlsvondenvergaderingenensamenkomstenplaatsinde
crêche.Ookdeontmoetingsruimtewasvaaktekleinomeengrootaantalmenseneenplaatste
kunnengeven.Waarkunnenverenigingen,carechesegroepen,jeugdclubs,gebeds-enBijbelgroepen
enz.nogongestoordsamenkomen?
Langzamerhandontwikkeldezichinnauwoverlegtussenkerkenraad,kerkrentmeestersen
gemeente,diezichheeftlatenhorentijdensdeledenvergaderingeneenplan,medeonderbouwd
doordeskundigenuitdegemeente.
Datplanzageralsvolgtuit:hetbestaandegebouwzoueengroteuitbreidingondergaan;tegelijk
werdachterstalligonderhoudgepleegdenzoueenrenovatieplaatsvindenvolgensdeeisenvandeze
tijd.
Gedachtigaanhetwaardevollegezegde:Wiedejeugdheeft,heeftdetoekomst,vonddegemeente
hetvanzelfsprekenddatereenjeugdgebouwkwamdatzoweluitgebreidwasenookvanalle
gemakkenenmogelijkhedenvoorzien.Hetzouookgelegenheidscheppenvoorvergaderingen,
recepties,familiebijeenkomsten,jubileaetc.
Aanfinanciëlemiddelenzouhetnietontbreken:hetwasmogelijkdepastorieteverkopenaande
predikantvanonzegemeentetegendebestaandemarktprijs.Erkonvoldoendegeldgeleend
worden.EenArnemuidseaannemerkreegdeopdrachthetmoeilijkeenmeestingewikkeldewerkuit
tevoeren.Deafwerking:schilder-enstucwerk,bedradingenalleswatverdernodigwasomhetwerk
aftemaken,werddooreengrootaantalvrijwilligersterhandgenomen,zodatereenprachtig
gebouwtotstandisgekomenmetveelfaciliteiten.
Develedeskundigevrijwilligers,deledenvandeBeheerscommissie,koster,kosteressen,
schoonmakers/schoonmaakstershebbenveelwerkverzeteningoedesamenwerkingeengeweldig
resultaatbereikt.
Dekerkzaalwerdvoorzienvannieuwestoelen.Hetinwendigevandekerkkreegeenvrolijker
aanziendoorhetgebruikvaneenanderekleurverfenlichtpleisterwerk.
HetvanLeeuwen-PelsorgelwerddoororgelbouwerR.Nijsseverbeterdenvannieuweregistratiemogelijkhedenvoorzien.Hetorgelwerdopnieuwgeïntoneerd,waardoordeklankwarmeris
geworden.
KOSTERSENKOSTERESSEN
Hetishieropzijnplaatsdekosters/kosteressentenoemendievanafbeginmaart1967onzekerk
gediendhebben.Br.KeesBaaijensenzijnvrouwCathrienwarenalkostervandekerkindeLionstraat
enblevendatook,meteenkorteonderbrekingindenieuwekerkdienstdoen.
Volgensonzegegevenszijnbr.KeesvanSluijsenzijnvrouwLaurieneenkortetijdwerkzaamgeweest
alskostersechtpaar.VerderwordtnahetoverlijdenvanbrKeesBaaijensin1982,br.DirkElenbaas
totkosterbenoemd.Zr.MattyElenbaasenzr.InaSturmwordenvolgensdekerkelijkegegevensook
genoemdalskosteressen.
Indekerkenraadsnotulenvannajaar1987staatvermelddatbr.HenkvanWaardeenzijnvrouw
Trudyalskostersechtpaarzijnbenoemd.Dusbijna30jaar.
Hetisonbegonnenwerkdenamenvanallehulpkostershiertenoemen,omdatdekansgrootisdat
iemandvergetenwordt.Zonderhunassistentiezoudekoster/kostereswelheelergbelastworden.
Blijendankbaarzijnwijdatdebovengenoemdegemeenteledensamenmetdeledenvan
schoonmaakploegenzichmethartenzielingezethebben.
NABESCHOUWING
Delaatstejarenwordenerheelwatkerkgebouwengeslooptofzekrijgeneenanderebestemming.
Somsbekruiptjeweleenshetgevoel:hoezalhetonsinArnemuidenvergaan?
Hetprocesvanseculariseringisnogsteedsnietgestopt.Dekerkeninonslandlopennogsteedsleeg.
Bijonsneemtderandkerkelijkheidnogsteedstoe;ookwordendeeredienstenminderfrequent
bezocht.
Hetisnietgoedommaarmachteloostoetezien.Passiefzijnindezezaakisnietgoed.
DeBijbelwektonsopnietalleentebiddenomverandering,maarookactieftezijn.
Alswijzelfdevastegrondhebbengevondenenhouvastinonslevenenonsvertrouwenstellenop
deHereGod,dankanhetnietandersdatditnietzondervervolgkanzijn.
Alsgemeentehebbenwedaaromdeopdrachteenlichtendlichteneenzoutendzouttezijn,
waardoorhetaantrekkelijkwordtvoormensendieopzoekzijn,Jezusbinnentelateninhunleven.
Dekerkenuiteraardhetkerkgebouwkandanalseenmagneetwerkenalswijdiemenseninonshart
sluitenenuitnodigentotdegemeentevanJezusChristustegaanbehoren
AlsdeHereGodonzegebedenhoort,behoevenwijnietbangtezijndaterkerkgebouwenin
Arnemuidengeslotenofgeslooptzullenworden.
LatenwijvolhardeninhetgebeddatookbuitenArnemuideninNederlandenderestvanEuropa
eindelijkhetprocesvanontkerkelijkingenverwereldlijkinggestoptwordt.
PietFeij