Inwendige bestraling neus/keelholte

Inwendige bestraling neus/keelholte
Inwendige bestraling (HDR) van neus/keelholte (nasopharynx)
Op deze webpagina leest u informatie over inwendige bestraling (HDR) van de
neus/keelholte (nasopharynx) en de voorbereidingen die hierbij plaatsvinden.
Inwendige bestraling HDR
HDR staat voor 'High Dose Rate' en betekent letterlijk 'Hoog Dosis Tempo'. Hiermee
wordt een kortdurende (snelle) inwendige bestraling van een hoog stralingsniveau
bedoeld. Het doel van inwendige bestraling is het verkleinen of het doen verdwijnen van
de tumor. De inwendige bestraling zal doorgaans gecombineerd worden met uitwendige
bestraling.
Voor deze inwendige bestraling van de neus/keelholte hoeft de patiënt in principe niet
opgenomen te worden en kan na iedere bestraling weer naar huis. De arts zal het met de
patiënt bespreken als hij hiervoor wèl opgenomen dient te worden. Dit hangt mede af
van het behandelplan.
Voorbereiding
De inwendige bestraling vindt plaats op de afdeling Brachytherapie. Voordat de patiënt
voor de eerste bestraling komt, wordt op deze afdeling een zogenaamde 'mould'
(=pasvorm, zie Tekening 1) ingebracht. Dit is een voorwerp gemaakt van kunststof
bestaande uit twee slangetjes.
Voor het inbrengen van deze 'mould' zit de patiënt op een stoel. De arts zit tegenover de
patiënt. Neus en keel worden plaatselijk verdoofd. De arts brengt dan door ieder neusgat
een dun slangetje aan (de neussonde), dat via de keelholte in de mond uitkomt. Met
behulp van deze slangetjes wordt de 'mould' via de mond de neus ingetrokken (zie
Tekening 2). De neussonden worden daarna weer verwijderd. Ondanks de verdoving kan
dit inbrengen van de 'mould' even een vervelend, benauwend gevoel geven. Dit moment
duurt slechts kort.
Als de 'mould' is ingebracht worden er röntgenfoto's gemaakt om te zien of hij goed zit.
Hiervoor ligt de patiënt op een behandeltafel. Na het maken van de foto's kan de patiënt,
als hij niet opgenomen is, weer naar huis. De patiënt gaat dus naar huis met de 'mould'
in.
De bestralingsarts gaat nu samen met ondermeer de radiotherapeutisch laboranten het
aantal bestralingen en bestralingstijd per keer berekenen.
De 'mould' blijft in de neus/keelholte zitten totdat de patiënt alle geplande inwendige
bestralingen heeft gehad. De patiënt kan met deze 'mould' in gewoon alles doen wat hij
normaal gesproken ook zou doen. Omdat de neus dicht zit, moet de patiënt door de
mond ademen. Nadat de verdoving is uitgewerkt, is de 'mould' niet pijnlijk, maar de
patiënt voelt hem wel zitten.
De inwendige bestraling
Als de inwendige bestraling kan beginnen wordt de 'mould' aangesloten op het HDR
bestralingsapparaat. De bestraling duurt ongeveer 5 minuten per keer. Hiervan voelt de
patiënt niets.
Tijdens de bestraling is de patiënt uit het oogpunt van stralingsbelasting van het
personeel alleen in de kamer. Met behulp van een videocamera kan de patiënt worden
gezien. Ook is er een intercom aanwezig, zodat de patiënt tijdens de behandeling altijd
met het personeel kan praten en desgewenst iemand kan roepen om de bestraling te
laten onderbreken.
De bestraling wordt 2 keer per dag uitgevoerd met een tussenpoos van minimaal 6 uur.
Zodra de bestralingsperiode is verstreken, wordt de radioactieve bron automatisch
teruggetrokken in het bestralingsapparaat. Vanaf dat moment is er geen radioactieve
straling meer in het lichaam en ook niet in de kamer. Tussen deze twee bestralingen door
kan de patiënt doen wat hij wil. Als de patiënt niet is opgenomen, hoeft hij ook niet persé
in het ziekenhuis te blijven.
Na de allerlaatste bestraling wordt de 'mould' weer verwijderd. Soms gebeurt dit onder
plaatselijke verdoving.
Het moment waarop de 'mould' door de keel naar buiten wordt getrokken, is weer even
vervelend. Door de bestraling kan het neusslijmvlies geïrriteerd zijn. Daarom krijgt de
patiënt in elk neusgat een tampon met zalf. Die tampons moeten ongeveer 3 dagen
blijven zitten. Als de tampons er onverwacht uitvallen, is dat niet erg. Geef dit wel
telefonisch door aan de behandelend radiotherapeut. 's Avonds of in het weekend kan
hiervoor contact worden opgenomen met de dienstdoende arts.
De keel kan door de bestraling geïrriteerd raken en daarom raden wij elke patiënt aan
geen sterk gekruide gerechten of alcohol te gebruiken. Hierdoor zou de irritatie extra
kunnen toenemen.
terug