Neus-keel-oorziekten - Hoofd- Halschirurgie Dr

advertisement
Neus-keel-oorziekten-Hoofd-Halschirurgie
Dr.CarlVanLaer-Dr.JornPotvin
www.nkokleinbrabant.be
Neusbloeding(epistaxis)
Eenneusbloedingkanlastigzijn,zekerbijherhaling.Ookalishetbloedverliesverwaarloosbaar,toch
lijkthetvaakeengrotehoeveelheid.Eenneusbloedingisbijnaaltijdonschuldig.
Bijanterieureofvoorsteneusbloeding(epistaxis)isdeoorzaakmeestaleengesprongenbloedvat
vooraanindeneusophetneustussenschot.Dezeneusbloedingkomthetmeestevoor,zekerbij
kinderenenjongevolwassenen.Meerzeldzaamenmeerbijouderenbloedtereenbloedvaatje
achter/bovenindeneus,zodatervooralbloedachterindekeelloopt(enbijnanietsvooruitde
neus),ookwelachtersteofposterieureneusbloedinggenoemd.
Oorzaken
Demeesteneusbloedingen(meerdan75%)ontstaanzonderduidelijkeoorzaak;in25%van
degevallenzijneréénofmeerdereoorzakenaantewijzen.Meestaliserduseenspontane
bloedingzonderuitlokkendeoorzaak.Typische(lokale)oorzakenzijntemperatuurverschillen,
verkoudheden,peuteren,snuiten,allergie,gebruikvanneussprays,trauma’s(klapopde
neus),enz.Zekerbijouderenisspeleneenverhoogdebloeddrukendeinnamevan
bloedverdunnendemedicatieeenrolinhetontstaanenonderhoudenvaneenbloedneus.
Watkuntuzelfdoen?
Nietpanikeren(wantstressverhoogtdebloeddruk).Demeesteneusbloedingenzijn
onschuldigengaanovermeteenvoudigehandelingen:
• Snuitdeneuseenkeergoeduit;
• Zitmethethoofdlichtnaarvorengebogenenademrustigdooruwmond;
• Knijpdaarnadeneusgoeddicht,doorgedurendetienminutenduimenwijsvinger
aanweerszijdenvandeneusteplaatsen,onderdeplaatswaarhetbovensteharde
stukovergaatinhetzachtegedeeltevandeneus.
• Ukandezeprocedureookdoenmetbloedstelpendewattenindeneus.
Deeerstepaardagennaeenneusbloedingofbehandelingvooreenbloedingletubestop:
• Deneusnietteveeltesnuiten
• Zalfindeneustedoen
• Valsalvamanoeuvresvermijden(drukverhogingeninhethoofd:hoesten,niezen,
persen,tillen,bukken
• Hoestenbestmetgeenhandvoorneusofmond(hoestnietblokkeren)
• Geenteheetvoedselofdrankofalcohol,bestookgeenhetebaden,sauna’sof
douches.
• Nietindeneuspeuteren(vooralkinderen).
Watdoenwij
Eenheftigeernstigeneusbloedingdieniettestoppenismetdichtdrukkenvandeneuskan
bijdehuisarts,spoedofNKO-artsverderbehandeldworden.Erdientdanvaakeentampon
offijneballongeplaatstteworden.
DeNKO-artszalechtereerst,indienmogelijk,hetbloedendeoppervlakkigbloedvaatje
proberentevindenenhetbloedvaatjechemischofbipolaircoaguleren(dichtmakenof
dichtbranden).Ditisnormaliterpijnloos,gezienereersteenwatjemetverdovingwordt
geplaatst.Dezebehandelingkanalleeninniet-bloedendeomstandigheidwordenuitgevoerd.
Bijhetplaatsenvanhetwatjemetverdovingkandeverdovingsvloeistofviadeneusinde
keellopen,zodatookdekeelenigszinsverdoofdwordt.Ukuntindatgevalechternormaal
slikkenenademen;dekeelvoeltalleendikaan,maarisnietwerkelijkgezwollen.Somsiser
ookverdovingvandeboventandenenhetgehemelte.
Ukuntnadezebehandelingopeigengelegenheidnaarhuis,rekeninghoudendmet
bovenstaandeadviezen.Mogelijkervaartunaenigeureneenbranderig/prikkelendgevoelin
deneus;hiertegenkuntuparacetamolinnemen.Erwordtmaaréénkantbehandeldomde
bloedvoorzieningvanhetkraakbenigneustussenschotnietaantweekantenteverminderen,
wanttheoretischkanditproblemengevenofnadeligzijn.Uitzonderlijkisbijdezeprocedure
bijkindereneenkortealgemeneverdovingofsedatienodigwegenspaniek.Ukuntnadeze
behandelingopeigengelegenheidnaarhuis.
Alsdeneusblijftbloedenofbijeenachtersteneusbloedingofwanneerdejuistelocatievan
hetbloedenniettebepalenis,wordtereentampongeplaatst(bvivalon,merocel,rapid
rhino,ballontamponade).Eenneustamponmoetmeestaldooreen(NKO-)artsuitdeneus
wordenverwijderdna24-72uur.Somsverlooptditbestbinneneenhospitalisatie,maar
meestalkanunaarhuismetprofylactischantibiotica.Bloeddrukverlagingenindienmogelijk
stoppenmetbloedverdunnendemedicatiekanzinvolzijn,maarmoeteerstmetdearts
besprokenworden.Alsdezeernstigebloedingenblijventerugkomen,kiezenweersomsvoor
omtijdenseenoperatieonderalgemeneverdovingendoscopischhetaanvoerendebloedvat
afteklemmen(endoscopicclippingarteriasphenopalatina)ofoverleggenwemetde
interventieradiologieomhetaanvoerendebloedvatviadeliestegaanopzoeken
(catheterisatie/angiografie)enheelselectief‘langsbinnen’hetbloedvatdichttespuiten.
Hetisnietmogelijkomalledetailstevermeldenenuitteleggenindezeinformatiebrochure.
Download