VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de onderneming Identificatie van de stof of het preparaat Stofnaam: Synoniemen: Aard: CAS-nr: EINECS-nr: EG-Annex-1-nr: SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN Salpeterzuur van 20% tot maximaal 65%; Nitric acid; SZ Stof in waterige oplossing 7697-37-2 Formule: HNO3 231-714-2 Moleculairgewicht: 63.01 007-004-00-1 Gebruik van de stof of het preparaat - Gebruik als meststof in tuinbouw, grondstof voor chemische reacties in de chemische industrie Identificatie van de onderneming Naam: Adres: Postcode: Plaats: Land: Telefoonnr: Fax-nr: e-Mail: reach-contact: Van Iperen B.V. Smidsweg 24 3273 LK Westmaas Nederland +31 (0)186-578888 +31 (0)186-573452 [email protected] [email protected] Telefoonnummer voor noodgevallen + 31 (0)186-578888 2. Identificatie van de gevaren Stof ingedeeld als: Huid corrosief, categorie 1A. Gevaren voor de gezondheid van de mens Veroorzaakt ernstige brandwonden. Fysische en chemische gevaren Contact met brandbaar materiaal kan brand veroorzaken. Bepaalde reacties kunnen brand of explosie veroorzaken. Gevaren voor het milieu Schadelijk voor water-organismen. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 1 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 3. Samenstelling en informatie over de bestanddelen Naam Salpeterzuur CAS-nr EINECS-nr 7697-37-2 231-714-2 R-zinnen (1) H-zinnen (1) Concentratie 20% - 65% Etikettering Etikettering EU EU-GHS C 05 35 H314 (1) volledige tekst van de R/H-zinnen: zie rubriek 16 4. Eerstehulpmaatregelen Algemeen: in alle gevallen arts raadplegen! Na inademen Breng het slachtoffer in de frisse lucht. Laat het slachtoffer rusten. Bij ademhalingsproblemen: arts/medische dienst raadplegen. Toon dit blad aan de arts. Arts: corticoïde spray toedienen. Contact met de huid Onmiddellijk 15 min. met veel water spoelen of douchen. Kleding verwijderen tijdens spoelen. Indien kleding vastzit aan de huid: niet verwijderen. Wonden steriel afdekken. Arts/medische dienst raadplegen. Toon dit blad aan de arts. ndien verbrande opp. > 10%: slachtoffer naar kliniek. Contact met de ogen Onmiddellijk 15 minuten met veel water spoelen. Contactlenzen verwijderen indien mogelijk. Geen neutralisatiemiddel gebruiken. Ogen steriel afdekken. Slachtoffer naar oogarts brengen. Blijf spoelen tijdens vervoer. Toon dit blad aan de arts. Na inslikken Mond spoelen met water. Zo vlug mogelijk na inname: veel water laten drinken. Niet laten braken. Geen medicinale houtskool toedienen. Geen chemisch tegengif toedienen. Onmiddellijk arts/medische dienst raadplegen. Antigifcentrum raadplegen (www.big.be/antigif.htm). Verpakking/braaksel tonen aan arts/ziekenhuis. Bij inname van grote hoeveelheden: snel naar ziekenhuis. Toon dit blad aan de arts. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 2 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 5. Brandbestrijdingsmaatregelen Algemeen Het product is niet brandbaar, maar bevordert brand van andere stoffen. Bij veel reacties kans op brand en explosie. Geschikte blusmiddelen: Verneveld water. Koolzuur. Droog zand. Te mijden blusmiddelen: bij brand in directe omgeving: geen schuim gebruiken. Speciale blootstellingsgevaren Ontbindt langzaam o.i.v. licht: vorming van giftige en bijtende gassen/dampen; nitreuze dampen. Ontbindt o.i.v. temperatuurverhoging: vorming van giftige en bijtende gassen/dampen; nitreuze dampen. Reageert heftig met vele verbindingen o.a.: met (sterke) reductantia met (sommige) basen met organisch materiaal met brandbare stoffen. Reageert heftig tot explosief met (sommige) metaalpoeders: vorming van licht ontvlambare gassen/dampen; waterstof. Instructies Tanks/vaten koelen en/of in veiligheid brengen. Lading niet verplaatsen indien aan hitte blootgesteld. Bij koelen/blussen: contact van product met water vermijden. Toxische gassen verdunnen met verneveld water. Rekening houden met toxisch bluswater. Bluswater beperken, zo mogelijk opvangen of indammen. Speciale beschermende uitrusting voor brandweerlieden Bij verhitting/verbranding: ademluchttoestel. 6. Maatregelen bij onopzettelijk vrijkomen van de stof of het preparaat Persoonlijke voorzorgsmaatregelen Deskundige waarschuwen. Gebruik geschikte beschermingsmiddelen (rubriek 8). Zorg voor voldoende ventilatie. Vermijd contact met de ogen, huid en kleding. Gaspak. Corrosiebestendig pak. Milieuvoorzorgsmaatregelen Bodem- en waterverontreiniging voorkomen. Binnendringen in riool verhinderen. Lek dichten, toevoer afsluiten. Morsvloeistof indammen. Vrijkomend product in geschikte vaten opvangen/overpompen. Toxische gassen/dampen verdunnen met verneveld water. Rekening houden met giftig/bijtend neerslagwater. Bij gevaarlijke reactie: explosief gas/luchtmengsel meten. Bij reactie: brandbaar gas/damp verdunnen met watergordijn. Reinigingsmethoden Morsvloeistof absorberen in inert absorptiemiddel o.a.: zand, aarde, vermiculiet of gemalen kalksteen. Niet absorberen in brandbaar absorptiemiddel zoals: zagemeel. Neutralisatie kan in hitte resulteren. Ga voorzichtig te werk. Geabsorbeerd product opscheppen in afsluitbare vaten. Gemorst product niet terug in oorspronkelijke verpakking. Morsstof/restant zorgvuldig verzamelen. Tanks na beschadiging/afkoeling leegmaken. Bevuilde oppervlakten reinigen met een overmaat water. Verzameld product overdragen aan producent/bevoegde dienst. Na werkzaamheden kleding en materiaal reinigen. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 3 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 7. Hantering en opslag Hantering In orde met de wettelijke normen. Gebruiken bij voldoende ventilatie. Gebruik geschikte beschermingsmiddelen. Vermijd contact met de ogen, huid en kleding. Om te verdunnen moet de stof in water gegoten worden. Verontreinigde kleding onmiddellijk uittrekken. Verontreinigde kleding reinigen. Verontreiniging van het product voorkomen. Corrosiebestendige apparatuur gebruiken. Installatie zorgvuldig reinigen/drogen vóór ingebruikname. Afval niet in de gootsteen lozen. Opslag Op een koele plaats bewaren. Gescheiden van organische stoffen en andere chemicaliën. Beschermen tegen directe zonnestralen. Ventilatie langs de vloer. Achter slot bewaren. Opvangkuip voorzien. In orde met de wettelijke normen. GESCHIKT MATERIAAL: Roestvrij staal (304). TE MIJDEN MATERIAAL: Metalen. BIJZONDERE EISEN: correct geëtiketteerd, luchtdicht, droog, niet lichtdoorlatend, beantwoorden aan de wettelijke normen. Plaats kwetsbare verpakking in een stevige houder. Specifiek gebruik Grondstof voor meststofoplossingen in de tuinbouw. Toepassing in halffabrikaten, oppervlaktebehandelaars, zuurgraadregulerende middelen. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 4 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 8. Maatregelen ter beheersing van blootstelling/persoonlijke bescherming Grenswaarden voor blootstelling ppm 2 4 mg/m3 Wett. grenswaarde: 2 5.2 Wett. grenswaarde TGG 8 u.: Wett. grenswaarde STEL 15 min.: Wett. grenswaarde ceiling: 0.5 1.3 Wett. grenswaarde TGG 8 u.: Wett. grenswaarde STEL 15 min.: Wett. grenswaarde ceiling: Maatregelen ter beheersing van blootstelling Werken in open lucht/onder plaatselijke afzuiging/ met ventilatie of met ademhalingsbescherming. ADEMBESCHERMING: Gasmasker met filtertype B/E/NO. HANDBESCHERMING: Handschoenen. BIEDEN UITSTEKENDE BESCHERMING: butylrubber. BIEDEN GOEDE BESCHERMING: neopreen polyethyleen, polyethyleen / ethyleenvinylalcohol. BIEDEN MINDER GOEDE BESCHERMING: pvc BIEDEN SLECHTE BESCHERMING: natuurrubber, nitrilrubber. PVA. OOGBESCHERMING: Gelaatsscherm. Nauwaansluitende bril. Zorg voor oogwasstations en veiligheidsdouches dicht bij de werkplek. HUIDBESCHERMING Hoofd-/halsbescherming. Corrosiebestendige kleding. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 5 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 9. Fysische en chemische eigenschappen Algemene informatie Aggregatietoestand: Geur: Kleur: Vloeistof Prikkelende / stekende geur kleurloos (wordt geelbruin aan de lucht) O.i.v. licht: rood-bruin Belangrijke informatie met betrekking tot de gezondheid, de veiligheid en het milieu pH-waarde: Kookpunt/kooktraject: Vlampunt/ontvlambaarheid: Dampdruk: Relatieve dampdichtheid: Relatieve gasdichtheid: Relatieve dichtheid: Relatieve d. verz. d/l: Oplosbaarheid: Viscositeit: < 0.5 104 (20%) - 122 (70%) °C 0,009 bar (20 °C) ± 2.2 1.1 (20%) - 1.4 (65%) ± 1.01 Water volledig g/100ml 2 mPa.s (53%, 20°C) Overige informatie Vriespunt: Ontbindingstemperatuur: Smeltpunt/smelttraject: -38 (20%) - -18 (70%) °C niet van toepassing -38 (20%) - -18 (70%) °C 10. Stabiliteit en reactiviteit Stabiliteit Stabiel onder de aanbevolen opslag en behandelingsomstandigheden (Rubriek 7). Reactief materiaal. Te vermijden omstandigheden Niet stabiel o.i.v. licht. Te vermijden materialen PRODUCT VERWIJDERD HOUDEN VAN: brandbare stoffen, reductiemiddelen, (sterke) basen, cellulosehoudende stoffen, organisch materiaal, metaalpoeders. Gevaarlijke ontledingsproducten Ontbindt langzaam o.i.v. licht: vorming van giftige en bijtende gassen/dampen; nitreuze dampen. Ontbindt o.i.v. temperatuurverhoging: vorming van giftige en bijtende gassen/dampen nitreuze dampen. Reageert heftig met vele verbindingen o.a.: met (sterke) reductantia met (sommige) basen met organisch materiaal met brandbare stoffen. Reageert met (sommige) metalen. Reageert heftig tot explosief met (sommige) metaalpoeders: vorming van licht ontvlambare gassen/dampen; waterstof. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 6 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 11. Toxicologische informatie LC50 inhalatie rat: 6200 mg/m3 (1hour) WIJZE VAN BLOOTSTELLING: INSLIKKEN, INADEMEN, OGEN EN HUID ACUTE EFFECTEN/SYMPTOMEN NA INADEMEN VAN STOF: Sterk irriterend voor de ademhalingswegen. Droge keel/keelpijn. Hoesten. Ademhalingsmoeilijkheden. NA HUIDCONTACT Sterk bijtend voor de huid. Rode huid. Brandwonden. NA CONTACT MET DE OGEN: Sterk bijtend voor de ogen. Roodheid van het oogweefsel. Brandwonden. NA INSLIKKEN: Buikpijn. VOLGENDE SYMPTOMEN KUNNEN VERTRAAGD OPTREDEN: Shock. Gele huidskleur. Slechtgenezende wonden. NA INADEMEN VAN STOF: Corrosie bovenste luchtwegen. Kans op ontsteking van de luchtwegen. Blauwgrijze huidskleur. Misselijkheid. Kans op longoedeem. NA HUIDCONTACT Etswonden/corrosie van de huid. Veroorzaakt vlekken op de huid. NA CONTACT MET DE OGEN: Corrosie van het oogweefsel. NA INSLIKKEN: Braken. Brandwonden maag-darmslijmvliezen. Perforatie slokdarm mogelijk. NA LANGDURIGE/HERHAALDE BLOOTSTELLING/CONTACT: Aantasting/verkleuring tanden. Kans op longontsteking. Geen gegevens i.v.m. giftigheid bij inademen. CHRONISCHE EFFECTEN: Niet geklasseerd als giftig voor de voortplanting (EG). Niet opgenomen in mutageniteitsklasse (EG,MAK). Niet opgenomen in carcinogeniteitsklasse (IARC,EG,TLV,MAK). 12. Ecologische informatie Ecotoxiciteit pH-verschuiving. Kan eutrofiëring veroorzaken. Schadelijk voor vissen. Mobiliteit: Exotherm oplosbaar in water. Persistentie en afbreekbaarheid: Geen informatie beschikbaar. Mogelijke bioaccumulatie: Bioaccumulatie : niet van toepassing. Andere schadelijke effecten Niet gevaarlijk voor de ozonlaag (1999/45/EG). Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 7 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 13. Instructies voor verwijdering Naam: Euralcode: SALPETERZUUR 06 01 05* salpeter- en salpeterigzuur 08 03 16* afval van etsoplossingen 11 01 05* beitszuren 15 01 10* verpakking die resten van gevaarlijke stoffen bevat of daarmee is verontreinigd 16 05 06* labchemicaliën die uit gevaarlijke stoffen bestaan of deze bevatten, inclusief mengsels van labchemicaliën I zuur anorganisch afval in oplossing 1e KGA-code: 2e KGA-code: AFVALVOORSCHRIFTEN Gevaarlijk afval (91/689/EEG). Afvalstofcode (Vlaanderen): 301. VERWIJDERINGSMETHODEN Met de best beschikbare technieken behandelen alvorens in het riool of het aquatische milieu te lozen. Afvoeren naar vergunde stortplaats (Klasse I). Afvoeren naar fysicochemische/biologische behandeling. Herwinnen/hergebruiken. 14. Informatie met betrekking tot het vervoer GEVI-nr: UN-nr: Klasse: Groep: Subrisico's: Etiket(ten) op tanks: Etiket(ten) op colli: Transport Emergency Card: Bladzijde: EMS nummer: MFAG nummer: Marine pollutant: Instructie 1: Instructie 2: Van Iperen B.V. 80 2031 UN 8 II 5.1 (ADR)Naam: (UN)Naam: SALPETERZUUR UN 2031 SALPETERZUUR, 20% 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN Weg 8 II Binnenvaart 8 II Spoor 8 II Zeevracht 8 II Luchtvracht 8 - 80 80 80S2031II F-A 002 813 Versie: 02.00 Bladnr 8 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 15. Wettelijk verplichte informatie Etikettering volgens CLP (EU-GHS) Annex-VI Gevaarlijk H314 Veroorzaakt ernstige brandwonden. P260 P280 Stof/rook/gas/nevel/damp/spuitnevel niet inademen. Beschermende handschoenen/beschermende kleding/oogbescherming/gelaatsbescherming dragen. P301/P330/P331 NA INSLIKKEN: de mond spoelen — GEEN braken opwekken. P303/P361/P353 BIJ CONTACT MET DE HUID (of het haar): verontreinigde kleding onmiddellijk uittrekken — huid met water afspoelen/afdouchen. P305/P351/P338 BIJ CONTACT MET DE OGEN: voorzichtig afspoelen met water gedurende een aantal minuten; contactlenzen verwijderen, indien mogelijk; blijven spoelen. EU-etikettering Annex-I Nota: Z Bijtend R35 Veroorzaakt ernstige brandwonden S(1/2) S23 S26 (Achter slot en buiten bereik van kinderen bewaren) Damp niet inademen Bij aanraking met de ogen onmiddellijk met overvloedig water afspoelen en deskundig medisch advies inwinnen Draag geschikte beschermende kleding In geval van ongeval of indien men zich onwel voelt, onmiddellijk een arts raadplegen (indien mogelijk hem dit etiket tonen) S36 S45 Verder informatie: Stof opgenomen in Bijlage I van Richtlijn 67/548/EEG en Bijlage VI van Verordening (EG) nr. 1272/2008. Etikettering volgens Richtlijnen 67/548/EEG en Verordening (EG) Nr. 1272/2008. Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 9 Van 10 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD SALPETERZUUR, 20% - 65%, WATERIGE OPLOSSINGEN 16. Overige informatie De volledige tekst van de R/H-zinnen die in rubriek 3 voorkomen: R35 Veroorzaakt ernstige brandwonden H314 Veroorzaakt ernstige brandwonden. Versie –informatie: Datum van herziening: Versie: 29-jan-2010 02.00 Kennisgeving aan de lezer: Van Iperen B.V. aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor beschadiging of verlies van personen en/of zaken ten gevolge van het gebruik van deze informatie, mede gegeven de door Van Iperen gehanteerde leverings- en betalingsvoorwaarden als gedeponeerd op 22 december 2008 bij de Rechtbank te Dordrecht in welke voorwaarden aansprakelijkheid wordt uitgesloten cq. beperkt. Deze informatie in dit veiligheidsblad is naar ons beste weten op dit moment correct en volledig, mede gebaseerd op de door de fabrikant aan ons verstrekte veiligheidsinformatie en wordt te goeder trouw verstrekt doch zonder waarborg. Einde document Van Iperen B.V. Versie: 02.00 Bladnr 10 Van 10