POLITIEKE SOCIOLOGIE

HET BELGISCHE FEDERALISME
VANDAAG
DIAGNOSE EN AANZET TOT REMEDIE
Dave Sinardet
Eupen, 12/09/2011
HET BELGISCHE FEDERALISME
Enkele problemen vandaag …






Bestuurbaarheid
Democratisch deficit (aka ‘twee democratieën’)
Soms incoherente bevoegdheidsverdeling
Onverantwoordelijk federalisme
Taalterritorialiteit vs personaliteit
Complexiteit: gemeensch, gew, Brussel, …
BESTUURBAARHEID &
DEMOCRATISCH DEFICIT

Twee democratieën? Diplomatieke
conferentie?
– Klopt deels, zie vooral verkiezingen
– Maar niet nieuw en vergelijkbaar met EU
– Niet onwerkbaar, maar verre van optimaal

Federale kieskring
- Politici verantwoordelijk voor hele land
- Stimuleert efficiëntere besluitvorming
INCOHERENTE
BEVOEGDHEIDSVERDELING

Rationele discussie ipv ideologische
dogma’s
– Transfers in twee richtingen onderzoeken
 arbeidsmarktbeleid, …
 buitenlandse handel, wapenexport, …
Weg met homogeniteit, leve coherentie
 Nadenken over complementaire en
concurrerende bevoegdheden

 sociaal beleid, wetenschapsbeleid, cultuurbeleid, …
ONVERANTWOORDELIJK
FEDERALISME

Nood aan responsabilisering
- financieel: wie beslissingen neemt moet
financiële repercussies dragen
- pensioenlasten regionale ambtenaren, …
- beleidsmatig: wie betere resultaten voorlegt
moet (financieel) beloond worden
- is het mogelijk om impact van beleid te isoleren
van andere factoren?
TAALTWISTEN
Erkenning definitief karakter taalgrens vs
erkenning taalkundige minderheden
 Eis van taalbereidheid, niet van taalkennis

– Vlaamse Randbeleid enkel legitiem mits
trekken van duidelijke grens

Geen negatief, maar positief Randbeleid
- Cf. Rondzendbrief Peeters = cadeau aan FDF

Stimuleren meertaligheid
COMPLEXITEIT

Naar 4 deelgebieden?
– territoriaal federalisme leidt tot meer
duidelijkheid
– ‘Vlaamse paradox’ in Brussel: wie wil splitsen,
moet ook Brussel versterken
– Wat met onderwijs en cultuur in Brussel?
– Kan Duitstalig deelgebied alle
gedefederaliseerde bevoegdheden
overnemen?
 Justitie, fiscale autonomie, …
BRUSSELS IMBROGLIO

Geïntegreerd beleid voor Brussels
hoofdstedelijk gebied
– Minder gemeenten en gemeenschappen
 Gemeenten worden districten, één politiezone,
één huisvestingsmaatschappij
 Gemeenschappen schuiven bevoegdheden door
aan / delen bevoegdheden met gewest
 Brussels onderwijsbeleid (cf. responsabilisering),
sportbeleid, …
 Weg met electorale apartheid: Brusselse
verkiezingen met tweetalige lijsten
BRUSSELS IMBROGLIO

Geïntegreerd beleid voor Brussels
grootstedelijk gebied
– Bestuur aanpassen aan socio-economische
realiteit Brussels stadsgewest
"urban regions that develop along functional networks,cutting across the boundaries
of existing local, regional and sometimes even national governments”
- bevoegdheden:
mobiliteit, arbeidsmarkt, ruimtelijke ordening, huisvesting,
fiscaliteit, …
- structuur:
van samenwerkingsakkoord tot nationale variant EGTS
- loskoppelen van debat over taalgrens!
FEDERALE COHESIE

Twee zaken die je niet mag doen in
federale landen:
– enkel federatie versterken
– enkel regionale autonomie versterken

Federale staat vergt ook federaal project
– federale kieskring
– stimuleren meertaligheid
– aanvullend federaal cultuurbeleid,
mediabeleid, …