Vissen als herbivoren Wat is de impact van vissen op de groei van waterplanten? Martijn Dorenbosch (Bureau Waardenburg) Liesbeth Bakker (NIOO) Netherlands Institute of Ecology (NIOO-KNAW) Department of Aquatic Ecology Achtergrond: troebel versus helder water Eutrofiëring → omslag van heldere meren en plassen naar troebele wateren. Heldere wateren: • Lage P & N concentraties. • Rijk aan waterplanten & zooplankton. • Aanwezigheid van toppredatoren (snoek). → Groot doorzicht. Troebele wateren: • Hoge P & N concentraties. • Nauwelijks waterplanten & zooplankton. • Geen roofvissen, dominantie van benthishe en zooplanktovore vissen (brasem, blankvoorn). → Slecht doorzicht, algenbloei. Achtergrond: troebel versus helder water Mechanisme → vissen zijn een belangrijke actor in het evenwicht tussen helder en troebel water: 1) Benthische vissen wervelen sediment op, zooplanktivore vissen eten zooplankton → water wordt troebel, algen groeien. 2) Omnivore / herbivore vissen eten waterplanten → zooplankton kan niet meer schuilen → algen groeien. Achtergrond: troebel versus helder water Maatregelen → om terug te gaan van de troebele naar de heldere situatie: 1) Verminderen nutriënten concentraties. 2) Actief biologisch beheer → wegvangen van benthivore en planktivore vissen (brasem, blankvoorn). Probleemstelling: Wegvangen van vis → vaak slechts tijdelijk succesvol. • • • Waterplanten keren niet terug. Verklaring: waterplanten worden gegeten door vissen. Moeten ook omnivore/herbivore vissen worden weggevangen? Vraag: in hoeverre eten vissen nu eigenlijk waterplanten? Literatuur: vissen die waterplanten eten Hoe herbivoor zijn die herbivore vissen nu eigenlijk? Reeks van experimenten: • Rietvoorn versus graskarper. • Aquarium experimenten. • Experimenten in proefvijvers. • Veldexperiment in een laagveenplas. Aquarium-experiment: Eten rietvoorn en graskarper onder lab omstandigheden waterplanten? ? • • • • • Waterpest Aarvederkruid Sterrekroos Kranswier Schedefonteinkruid Aquarium-experiment: Dorenbosch & Bakker (2011) Freshwater Biology 56: 1783-1797 Aquarium experiment: Wat als vissen kunnen kiezen tussen waterplanten & dierlijk voedsel (vlokreeften)? ERROR: stackunderflow OFFENDING COMMAND: ~ STACK: