1.3 Verantwoordelijke gegevensuitwisseling

CONVENANT
GEGEVENSUITWISSELING
WERKGROEP HULPVERLENING
[. . . . . . . . . . ]
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
Convenant
over de gegevensuitwisseling tussen partijen die deelnemen in de werkgroep hulpverlening [. . . . . . .
. . . ] in het kader van het project [. . . . . . . . . . ] in de gemeente [. . . . . . . . . . ]
1. Partijen
a. de gemeente [. . . . . . . . . . ] te dezen krachtens artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig
vertegenwoordigd door de burgemeester de heer [. . . . . . . . . . ]
en
a. Politie Nederland, district [ . . . . . . te [. . . . . . . . . . ], rechtsgeldig vertegenwoordigd door de
Korpschef, namens deze de gemandateerde [……………………]
en
[. . . . . . . . . ], rechtsgeldig vertegenwoordigd door ………………
en
a. [. . . . . . . . . ], rechtsgeldig vertegenwoordigd door ………………
1.1 Overwegen het volgende:

Partijen zijn allen betrokken bij het project [. . . . . . . . . . ] in de gemeente [. . . . . . . . . . ]. Partijen
streven ernaar de werkzaamheden van de organisatie betrokken bij de werkgroep [. . . . . . . . . . ]
in [. . . . . . . . . . ] op efficiënte en effectieve wijze op elkaar aan te laten sluiten. Daarvoor is het
nodig en gewenst onderling gegevens uit te wisselen.

Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen die niet in een zorginstelling verblijven,
vormen een kwetsbare groep in de samenleving en kunnen een zeer ernstige bedreiging vormen
voor hun omgeving. Zij kampen veelal met problemen op verschillende leefgebieden; wonen,
werken, gezondheid, inkomen of relaties. Sommigen mijden de hulpverlening. Juist voor deze
‘zorgmijders’ met ernstige geestelijke aandoeningen is het essentieel dat de (psychiatrische)
hulpverlening is geïntegreerd in de keten van maatschappelijke zorg. Hiervoor is intensieve
samenwerking nodig tussen alle betrokken zorgverleners, de politie en de gemeente [ . . . . . . . .]
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]

De partijen zijn van mening dat er sprake van een gemeenschappelijk zwaarwegend algemeen
belang bij de aanpak van de georganiseerde hulpverlening. Onder zwaarwegend algemeen
belang wordt verstaan het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het
economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de
bescherming van de gezondheid of de goede zeden of de bescherming van de rechten en
vrijheden van anderen.
Partijen leggen de door hen afgesproken vorm en inhoud van de uitwisseling en de daarbij
behorende samenwerking, in dit convenant vast.
Partijen zijn zich ervan bewust dat zij bij het uitwisselen van gegevens gehouden zijn aan wet- en
regelgeving met betrekking tot onder meer de privacy, het beroepsgeheim en aan verplichtingen die
voortvloeien uit beroepscodes en/of wet- en regelgeving.
Partijen realiseren zich dat gezocht moet worden naar een evenwicht tussen het belang van het te
van de in de doelstelling omschreven gegevensuitwisseling en het belang van de betrokkene bij zijn
of haar nationaal en internationale beschermde recht op bescherming van zijn of haar persoonlijke
levenssfeer. Bij het invullen van de samenwerking en de gegevensuitwisseling in het kader van het
hulpverlening hebben partijen met al deze belangen rekening gehouden.
Partijen zijn ook op de hoogte van de wettelijke beperkingen die bestaan inzake de
gegevensverstrekking door de politie.
Partijen zijn op de hoogte dat medische zorgverleners zich moeten houden aan hun medisch
beroepsgeheim, wat slechts kan worden doorbroken met schriftelijke toestemming van betrokkene
of als de medisch zorgverlener in een conflict van plichten komt. (zie bijlage).
Partijen verklaren, na overleg met het bevoegd gezag, te weten de burgemeester van de gemeente
[ . . . . . . . . ], het volgende te zijn overeengekomen
1.1.1 Algemene bepalingen
Artikel 1. Definities
1. Werkgroep [. . . . . . . . . . ]: het samenwerkingsverband van partijen in het kader van het project [.
. . . . . . . . . ] ten behoeve van de hulpverlening in [. . . . . . . . . . ].
2. Persoonsgegeven: elk gegeven betreffende een geïdentificeerde of identificeerbare natuurlijke
persoon.
3. Partij: één van de organisaties die deelneemt aan de werkgroep [. . . . . . . . . . ] en tijdens overleg,
in het kader van deze werkgroep, wordt vertegenwoordigd door een medewerker.
4. Betrokkene: iedere natuurlijke persoon die door een of meer van de deelnemers wordt
aangemeld voor bespreking in het overleg ten behoeve van de hulpverlening.
5. Slachtoffer: degene die lijdt onder het gedrag van iemand anders.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
6. Overleg: het [ . . . . . . . . ] overleg tussen partijen in de werkgroep met betrekking tot
betrokkenen.
7. Registratie: de registratie of lijst van persoonsgegevens betreffende betrokkenen ten behoeve
van het overleg.
8. Verantwoordelijke: de burgemeester van de gemeente [. . . . . . . . . . ].
9. Beheerder: degene die onder verantwoordelijkheid van de verantwoordelijke belast is met de
dagelijkse zorg voor de verwerking van persoonsgegevens in de registratie.
10. Verwerking van persoonsgegevens: elke handeling of elk geheel van handelingen met betrekking
tot persoonsgegevens, waaronder in ieder geval het verzamelen, vastleggen, ordenen, bewaren,
bijwerken, wijzigen, opvragen, raadplegen, gebruiken, verstrekken door middel van doorzending,
verspreiding of enige andere vorm van terbeschikkingstelling, samenbrengen, met elkaar in
verband brengen, alsmede het afschermen, uitwissen of vernietigen van persoonsgegevens.
11. College bescherming persoonsgegevens: het college als bedoeld in de Wet bescherming
persoonsgegevens.
12. Bewerker: degene die ten behoeve van de verantwoordelijke persoonsgegevens verwerkt,
zonder aan zijn gezag te zijn onderworpen
1.1.2 Samenwerking
1.2 Doel
Artikel 2
Het doel van de samenwerking is:
1. Het coördineren en organiseren op basis van signalen en meldingen van een sluitende
hulpverlening aan slachtoffers binnen het psychische-, medische- en sociale domein.
2. het voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld, inbreuken op de openbare orde en de
veiligheid van personen en goederen door een juiste en gecoördineerde hulpverlening.
3. Het signaleren en informeren van elkaar teneinde ene beter inzicht te krijgen in de aard en
omvang van de psychische-, medische- en sociale problematiek in de gemeente [. . .. . . . . . . ].
Artikel 3.
Het overleg en de registratie
1. De partijen wisselen tijdens het overleg persoonsgegevens over de betrokkenen uit.
2. Van het overleg wordt een schriftelijk verslag gemaakt. Persoonsgegevens worden deels
geanonimiseerd vermeld in het verslag, dat wil zeggen voorzien van voornaam met de eerste
letter van de achternaam.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
3. De partijen leggen ten behoeve van de uitwisseling van gegevens (tijdens het overleg) een
registratiesysteem aan dat onder verantwoordelijkheid van de verantwoordelijke
burgemeester en wordt beheerd door [. . . . . . . . . . . . . ]
Artikel 4.
Grondslag verwerking
De grondslag van de gegevensverwerking is gelegen in het op een goede manier vervullen van de
publiekrechtelijke taak van de bij dit convenant aangesloten partijen.
Artikel 5.
Geheimhoudingsplicht
Voor zover de partijen daartoe al niet verplicht zijn, leggen zij aan die medewerkers die inzage
hebben of – in overeenstemming met het bepaalde in dit convenant – op andere wijze
persoonsgegevens verkrijgen uit het overleg en/of de registratie, een plicht tot geheimhouding op.
Deze plicht strekt tot geheimhouding van de persoonsgegevens waarvan de medewerkers kennis
nemen, behoudens voor zover enig wettelijk voorschrift hen tot mededeling verplicht of uit hun taak
de noodzaak tot mededeling voortvloeit.
Artikel 6
Persoonsgegevens
1. Van de betrokkene worden de volgende gegevens vastgelegd:
a. Voor en achternaam
b. Adres, postcode en woonplaats.
c. Aliassen
d. Geboortedatum en -plaats
e. Nationaliteit
f. Burgerlijke staat
g. Telefoonnummer
h. GBA-nummer en andere administratieve gegevens
i. Gegevens omtrent uitkering(en) en/of inkomenssituatie
j. Gegevens omtrent woonsituatie en gezinssituatie
k. Gegevens omtrent schoolsituatie.
l. Gegevens omtrent door de deelnemers genomen maatregelen ter uitvoering van de
genoemde doelstellingen.
m. Verwijsgegevens.
2. Van huisgenoten worden hooguit de volgende gegevens vastgelegd:
a. Voor en achternaam
b. Adres, postcode en woonplaats
c. Telefoonnummer.
d. Nationaliteit
e. Verklaringen
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
3. Van eventuele getuigen worden hooguit de volgende gegevens vastgesteld:
a. Voor en achternaam
b. Adres, postcode en woonplaats
c. Nationaliteit
d. Verklaringen
4. Van betrokken hulpverleners wordt hooguit vastgelegd:
a. Voor en achternaam
b. Instelling waar hij/zij werkzaam is
c. Telefoonnummer.
Artikel 7.
Verstrekking van gegevens aan derden
1. Er worden persoonsgegevens verstrekt aan de werknemers van de betrokken partijen, voor
zover dat noodzakelijk is voor de doelstelling en zij een geheimhoudingsverklaring hebben
afgelegd.
2. Er worden gegevens verstrekt aan andere hulpverleners voor zover dat noodzakelijk is voor de
doelstelling.
1.3 Verantwoordelijke gegevensuitwisseling
Artikel 8
1. De verantwoordelijke voor de verwerking is de burgmeester van de gemeente [. . . . . . . . . . ].
2. De verantwoordelijke wijst een beheerder aan.
Artikel 9.
Rechtstreekse toegang
De beheerder en zijn of haar vervanger heeft rechtstreekse toegang tot de persoonsgegevens in het
registratiesysteem.
Artikel 10. Beveiliging
1. De verantwoordelijke beveiligt de persoonsgegevens van de betrokkenen tegen verlies of enige
vorm van onrechtmatige verwerking. Hij of zij treft daartoe de nodige passende technische of
organisatorische maatregelen.
2. De verantwoordelijke en de partijen zijn verplicht te handelen in overeenstemming met de
beveiligings- en toegangsrichtlijnen als opgesteld door de verantwoordelijke.
Artikel 11. Bewaren en verwijderen van opgenomen persoonsgegevens
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
1. De persoonsgegevens in de registratie worden niet langer bewaard dan noodzakelijk is voor het
doel van de registratie. In ieder geval worden de gegevens verwijderd twee jaar nadat het
laatste gesprek over betrokkene heeft plaatsgevonden.
2. Na verwijdering worden de gegevens vernietigd.
Artikel 12. Beheerder
1. De beheerder is belast met de dagelijkse zorg voor de verwerking van persoonsgegevens in de
registratie en voor het bewaren, verwijderen en verstrekken van gegevens betreffende de
registratie.
De beheerder treft namens de verantwoordelijke de nodige voorzieningen ter bevordering van de
juistheid en volledigheid van de persoonsgegevens in de registratie.
1.3.1 Duur, wijziging en opheffing
Artikel 13.
1. Dit convenant treedt in werking na ondertekening door alle partijen en wordt aangegaan
voor de tijd van drie jaar en kan steeds met drie jaar worden verlengd.
2. Partijen kunnen besluiten tot uittreding uit de werkgroep [. . . . . . . . . . ]. Het besluit wordt
schriftelijk bekendgemaakt aan de werkgroep [. . . . . . . . . . ]. De opzegtermijn bedraagt zes
maanden.
3. Partijen kunnen besluiten tot ontbinding van dit convenant. Het besluit hiertoe wordt
genomen met meerderheid van de stemmen.
1.3.2 Informatieverstrekking aan betrokkene
Artikel 14.
Informatieplicht verantwoordelijke
1. De informatieverstrekking aan betrokkene moet in ieder geval omvatten:
a. Wie de verantwoordelijke is;
b. voor welk doeleinden de gegevens worden verzameld.
2.
Indien een partij de persoonsgegevens buiten de betrokkene om verkrijgt, informeert hij of
zij de betrokkene op het moment van eerste vastlegging van de persoonsgegevens door de
partij. De informatie hoeft niet te worden verstrekt als de betrokkene al op de hoogte is van
de informatie en indien informatieverstrekking de privacy van derden kan schaden en in het
geval het gaat om de voorkoming, opsporing en vervolging van strafbare feiten.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
3. De verantwoordelijke verstrekt nadere informatie voor zover dat gelet op de aard van de
gegevens, de omstandigheden waaronder zij worden verkregen of het gebruik dat ervan
wordt gemaakt, nodig is om tegenover de betrokkene een behoorlijke en zorgvuldige
verwerking te waarborgen.
4. Het tweede lid is niet van toepassing indien mededeling van de informatie aan de betrokkene
onmogelijk blijkt of een onevenredige inspanning kost. In dat geval legt de verantwoordelijke
de herkomst van de gegevens vast.
1.3.3
Rechten van de betrokkene
Artikel 15.
Rechten van de betrokkene
2. De betrokkene kan aan de verantwoordelijke verzoeken:
a. informatie te verschaffen over de verwerking van zijn of haar persoonsgegevens,
b. inzage te geven in zijn of haar persoonsgegevens; en
c. zijn of haar persoonsgegevens te corrigeren (verbeteren, aanvullen, verwijderen en/of
afschermen).
3. Indien betrokkene een verzoek om informatie over zijn/haar persoonsgegevens indient of een
verzoek tot inzage in zijn persoonsgegevens, worden deze gegevens verstrekt, tenzij inzage de
privacy van derden kan schaden en in het geval het gaat om de voorkoming, opsporing en
vervolging van strafbare feiten.
4. De betrokkene heeft verder het recht zich te verzetten (het recht van verzet) tegen verwerking
van hem of haar betreffende persoonsgegevens, mits bijzondere persoonlijke omstandigheden
dat rechtvaardigen.
5. De wijze waarop de betrokkene deze rechten kan uitoefenen is in de volgende bepalingen
omschreven.
6. Aan het uitoefenen van deze rechten zijn voor de betrokkene geen kosten verbonden.
Artikel 16.
Recht op inzage
1. De betrokkene richt zijn of haar verzoek om inzage aan de verantwoordelijke burgemeester [. . . .
. . . . . . ] per adres [ . . . . . . . . . ]
2. De verantwoordelijke beantwoordt het verzoek zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen vier
weken na ontvangst van het verzoek. Dit antwoord is schriftelijk.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
3. De verantwoordelijke kan weigeren om aan een verzoek om inzage te voldoen, indien inzage de
privacy van derden kan schaden en in het geval het gaat om de voorkoming, opsporing en
vervolging van strafbare feiten.
4. Het antwoord omvat in elk geval een volledig overzicht met informatie over:
a.
b.
c.
d.
e.
Het doel of de doeleinden van het overleg en de registratie
de gegevens of categorieën van gegevens die in de registratie worden vastgelegd,
de ontvangers of categorieën van ontvangers van de gegevens
de herkomst van de gegevens;
indien de verzoeker dat wenst – informatie over de (elektronische) systematiek van de
geautomatiseerde gegevensverwerking.
5. De verantwoordelijke kan in het belang van de betrokkene het verzoek in een andere dan
schriftelijke vorm beantwoorden.
Artikel 17.
Recht op correctie (verbetering, aanvulling, verwijdering en/of afscherming)
1. De betrokkene richt zijn of haar verzoek om correctie aan de burgmeester te [. . . . . . . . . . ]. De
betrokkene geeft in het verzoek aan welke correcties hij of zij uitgevoerd wil zien.
2. De verantwoordelijke voldoet zo spoedig mogelijk, maar uiterlijk binnen vier weken na ontvangst
van het verzoek, aan het verzoek, indien en voor zover de persoonsgegevens betreffende de
betrokkene
a. feitelijk onjuist zijn;
b. voor het doel van de verwerking onvolledig of niet ter zake dienend zijn, of
c. anderszins in strijd met een wettelijk voorschrift worden verwerkt.
3. De verantwoordelijke draagt er zorg voor dat een beslissing tot verbetering, aanvulling of
verwijdering en/of afscherming in ieder geval uiterlijk binnen twee weken na deze beslissing
wordt uitgevoerd.
4. De verantwoordelijke motiveert in het eventuele geval zijn of haar beslissing om niet of niet
geheel aan het verzoek te voldoen, maar uiterlijk binnen vier weken na ontvangst van het
verzoek, aan de betrokkene, dit bericht schriftelijk.
Artikel 18.
Recht van verzet
1. De betrokkenen kan bij de verantwoordelijke te allen tijde bezwaar aantekenen tegen de
verwerking van zijn of haar persoonsgegevens in de registratie in verband met zijn bijzondere
persoonlijke omstandigheden.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
2. Binnen vier weken na ontvangst van het bezwaar beoordeelt de verantwoordelijke of dit verzet
gerechtvaardigd is.
1.3.4 Wijziging, aanvulling en geschillen
Artikel 19.
Wijzigingen en aanvullingen van het convenant
1. Wijzigingen in de doeleinden van de verwerkingen als bedoeld in dit convenant en wijzigingen in
het gebruik en de wijze van verkrijging van de persoonsgegevens dienen te leiden tot wijziging of
aanvulling van dit convenant.
2. Wijzigingen en aanvullingen van dit convenant behoeven de instemming alle partijen. De
wijziging treedt direct na goedkeuring in de werkgroep in werking.
3. Indien het doel (de doeleinden) van de gegevensverwerking, de categorie van betrokkenen en
ontvangers of de beveiligingsmaatregelen wijzigt, wordt de wijziging binnen een jaar door de
verantwoordelijke doorgegeven aan het College bescherming persoonsgegevens in Den Haag.
4. Wijzigingen en aanvullingen worden schriftelijk vastgelegd.
Artikel 20.
Voortgang en evaluatie
Partijen zullen jaarlijks met elkaar, op nader te bepalen wijze, communiceren over de voortgang van
de uitvoering van dit convenant.
Artikel 21.
Beslechting van geschillen
1. Partijen streven ernaar verschillen van inzicht en/of mening over de uitleg, uitvoering of
nakoming van dit convenant in onderling overleg op te lossen.
2. Indien de partijen er onderling niet uitkomen, wijzen zij een onafhankelijke derde aan ten
behoeve van de oplossing van het geschil.
Bijlage 1: Medisch beroepsgeheim en samenwerking.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
Bijlage 1
Medisch beroepsgeheim en samenwerking.
Artikel 88 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg.
“Een ieder is verplicht geheimhouding in acht te nemen ten opzichte van al datgene
wat hem bij het uitoefenen van zijn beroep op het gebied van de individuele
gezondheidszorg als geheim is toevertrouwd, of wat daarbij als geheim te zijner
kennis is gekomen of wat daarbij te zijner kennis is gekomen en waarvan hij het
vertrouwelijke karakter moest begrijpen”.
Artikel 218 Wetboek van Strafvordering
“Van het geven van getuigenis of van het beantwoorden van bepaalde vragen
kunnen zich ook verschoonen zij die uit hoofde van hun stand, hun beroep of hun
ambt tot geheimhouding verplicht zijn, doch alleen omtrent hetgeen waarvan de
wetenschap aan hen als zoodanig is toevertrouwd”.
Artikel 7:457 boek 7 Burgerlijk Wetboek.
1. Onverminderd het in artikel 448 lid 3, tweede volzin, bepaalde draagt de hulpverlener
zorg, dat aan anderen dan de patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan wel
inzage in of afschrift van de bescheiden, bedoeld in artikel 454, worden verstrekt dan
met toestemming van de patiënt. Indien verstrekking plaatsvindt, geschiedt deze
slechts voor zover daardoor de persoonlijke levenssfeer van een ander niet wordt
geschaad. De verstrekking kan geschieden zonder inachtneming van de beperkingen,
bedoeld in de voorgaande volzinnen, indien het bij of krachtens de wet bepaalde
daartoe verplicht.
2. Onder anderen dan de patiënt zijn niet begrepen degenen die rechtstreeks betrokken
zijn bij de uitvoering van de behandelingsovereenkomst en degene die optreedt als
vervanger van de hulpverlener, voor zover de verstrekking noodzakelijk is voor de
door hen in dat kader te verrichten werkzaamheden.
3. Daaronder zijn evenmin begrepen degenen wier toestemming ter zake van de
uitvoering van de behandelingsovereenkomst op grond van de artikelen 450 en 465 is
vereist. Indien de hulpverlener door inlichtingen over de patiënt dan wel inzage in of
afschrift van de bescheiden te verstrekken niet geacht kan worden de zorg van een
goed hulpverlener in acht te nemen, laat hij zulks achterwege.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
Toelichting
Beroepsgeheim.
Het wettelijk kader van het beroepsgeheim wordt gevormd door internationale verdragen, de
Grondwet, de Wet bescherming persoonsgegevens, de Wet op de beroepen in de individuele
gezondheidszorg, de Wet geneeskundige behandelovereenkomst, de Wet bijzondere opnemingen in
psychiatrische ziekenhuizen, het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering. Het
beroepsgeheim gaat over alle gegevens die de medisch zorgverlener van de patiënt weet, dus ook de
niet medische gegevens. De mensen die bij de hulpverlening betrokken zijn hebben een van de
medisch zorgverlener afgeleide geheimhoudingsplicht. Het beroepsgeheim is eigenlijk het recht van
de patiënt.
Het geheim geldt op grond van artikel 7:457 BW niet ten aanzien van andere hulpverleners,
die rechtstreeks bij de behandeling of begeleiding van de patiënt zijn betrokken. Dit betreft
uitsluitend de geneeskundige behandelingsovereenkomst. Hiervan is in deze samenwerking geen
sprake.
Verschoningsrecht.
Een medisch zorgverlener heeft een verschoningsrecht tegenover de rechter, de rechtercommissaris, de officier van justitie en de politie. Het verschoningsrecht geeft de zorgprofessional
het recht om zich tegenover deze partijen te ‘verschonen’ van het afleggen van een getuigenis of van
het beantwoorden van vragen wanneer hij door te spreken zijn beroepsgeheim zou schenden.
opgenomen. De wetgever acht het medisch beroepsgeheim van hogere orde dan het belang dat
gemoeid is met de waarheidsvinding in een strafzaak.
Het beroepsgeheim en het verschoningsrecht zorgen er voor dat iedereen zich vrijelijk en zonder
vrees tot een medisch zorgverlener kan wenden zonder dat zijn geheim wordt geopenbaard.
Het beroepsgeheim is niet
Het beroepsgeheim kan slechts doorbroken worden als sprake is van
1.
toestemming van de patiënt of
2.
een wettelijke plicht tot spreken of
3.
een conflict van plichten.
Ad 1. Toestemming van de patiënt.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
Wanneer de patiënt toestemming geeft mag de medisch zorgverlener gegevens over die patiënt
verstrekken. Alhoewel mondelinge toestemming mag, is het beter dit schriftelijk vast te leggen en de
patiënt ervoor te laten tekenen. De medisch zorgverlener is dan bevoegd, maar niet verplicht om te
verstrekken. Verstrekking moet achterwege blijven als daardoor de privacy van een ander wordt
geschonden. (Denk aan partner, kinderen en anderen). Hij moet zich tevens afvragen of de
verstrekking wel in het belang van de patiënt is. Bij het verstrekken van gegevens op verzoek van de
patiënt aan een derde moet de arts zich ervan vergewissen dat de patiënt zich bewust is van wat ter
kennis van die derde zal komen
Ad 2. Wettelijke plicht tot spreken.
De medisch zorgverlener is wettelijk verplicht om melding te maken van een aantal infectieziektes.
Dit op grond van de Wet publieke gezondheid. Een lijst met de aangewezen ziektes vindt u bij
het Ministerie van Volksgezondheid en Milieu. Daarnaast zijn er nog enkele wetten die tot
verstrekking verplichten, zoals de Wet op de Lijkbezorging en de Ziekenfondswet
Ad 3. Conflict van plichten.
Een medisch hulpverlener kan in een conflict van plichten komen, bijvoorbeeld in geval van incest of
kindermishandeling. In zo’n situatie van overmacht kan het nodig zijn het beroepsgeheim te
doorbreken en dus te spreken omdat een ander, hoger belang (van het kind) hem daartoe verplicht.
Uiteraard moet hij voor de onderbouwing daarvan sterke argumenten hebben. Als uitgangspunt voor
de doorbreking van het beroepsgeheim wordt dit afgewogen aan de eisen van proportionaliteit en
subsidiariteit. Hiervoor kunnen de volgende criteria worden gebruikt.
Deze luiden:
1.
alles is in het werk gesteld om de toestemming van de patiënt te verkrijgen;
2.
de medisch zorgverlener moet in gewetensnood verkeren door het handhaven van de
zwijgplicht;
3.
er is geen andere weg dan doorbreking van het geheim om het probleem op te lossen;
4.
het niet-doorbreken van het geheim levert naar grote waarschijnlijkheid voor een ander
ernstige schade op;
5.
het moet vrijwel zeker zijn dat door de geheimdoorbreking die schade aan de ander kan
worden voorkomen of beperkt;
6.
het geheim wordt zo min mogelijk geschonden, dus niet meer verstrekken dan strik
noodzakelijk is.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
7.
Het moet vrijwel zeker zijn dat het door het verstrekken de schade wordt voorkomen of
beperkt.
Subsidiariteit betekent dat de medisch zorgverlener zich afvraagt of de veiligheid van de patiënt of
anderen ook op een minder ingrijpende manier kan worden beschermd dan door de politie of andere
derden in te lichten. Als dat zo is, moet de medisch zorgverlener kiezen voor het minder ingrijpende
alternatief. Als direct gevaar voor personen alleen kan worden opgeheven door schending van het
beroepsgeheim, dan is dat te rechtvaardigen.
Proportionaliteit betekent dat de schade als gevolg van schending van het beroepsgeheim in
verhouding moet staan tot het voordeel dat de schending met zich brengt.
Bedenk dat medisch zorgverleners het risico lopen zich voor de tuchtrechter, civiele rechter of
strafrechter te moeten verantwoorden als zij hun beroepsgeheim ten onrechte doorbreken.
Samenwerkingsverbanden.
In dit kader is een korte bespreking van de Wet bescherming persoonsgegevens (WBP) van belang.
Allereerst bepaalt artikel 9 lid 4 Wbp dat verwerking van persoonsgegevens achterwege moet blijven
voor zover een geheimhoudingsplicht uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift daaraan in
de weg staat. Vervolgens legt artikel 12 lid 2 Wbp aan een ieder voor wie niet een
geheimhoudingsplicht uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift geldt een verplichting tot
zwijgen op ten aanzien van de persoonsgegevens waarvan hij of zij kennis neemt. Ook wijzen we op
het verbod van artikel 16 Wbp om gevoelige gegevens te verwerken. Onder gevoelige gegevens
moeten, aldus artikel 21 Wbp, ook gegevens betreffende iemands gezondheid worden verstaan. Het
schenden van deze artikelen kan natuurlijk leiden tot burgerrechtelijke aansprakelijkheid, en tuchten of strafrechtelijke vervolging.
Politie en Justitie.
Ook in contacten met politie en/of justitie bewaart de medisch zorgverlener het beroepsgeheim.
Waarheidsvinding is geen grond voor doorbreking van het beroepsgeheim, niet tijdens het
opsporingsonderzoek, niet tijdens het gerechtelijk vooronderzoek en niet ter terechtzitting. Aan de
politie kan dus alleen verstrekt worden met schriftelijke toestemming van de patiënt of wanneer de
medisch zorgverlener het noodzakelijk vindt om te verstrekken in verband met een conflict van
plichten. Ook de politiearts maakt op bovenstaande geen uitzondering. Hij is immers niet bij de
medische hulpverlening betrokken, maar werkzaam voor de politie.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]
De medische geheimhoudingsplicht staat het meepraten over mensen in een samenwerkingsverband
niet toe. De medische zorgverlener zou hiermee zijn geheimhoudingsplicht schenden, tenzij de
patiënt hiervoor zijn (schriftelijke) toestemming heeft gegeven. Daarnaast moet de verstrekking dan
ook nog in het belang van de patiënt zijn. De medisch zorgverlener kan zijn geheimhoudingsplicht
niet zomaar opzij zetten. Tevens zou de medisch zorgverlener eraan mee werken dat het vertrouwen
in de vrije gang naar de medische medisch zorgverlener op losse schroeven komt te staan.
Convenanten en andere juridische adviezen zetten deze plicht nooit opzij. De geheimhoudingsplicht
is een hogere wetgeving die niet door lagere wetgeving zoals convenanten opzij kan worden gezet.
© Slingenberg KVK 64299031
[email protected]