Inhoudsopgave Woord vooraf Lijst van afkortingen 9 11 Hoofdstuk 1 Algemene Inleiding 1 Inleiding 1.1 Spanningen in het Koninkrijk 1.2 Staatsrechtelijke verhoudingen: eenheidsstaat en federatie 2 Probleemstelling, methode en opbouw 13 13 13 19 27 Hoofdstuk 2 Visies op de structuur van het Koninkrijk 1Inleiding 2Logemann 3Kranenburg 4 Van der Hoeven 5Borman 6Hoogers 7 Samenvattende en concluderende opmerkingen 31 31 33 36 42 48 53 58 Hoofdstuk 3 De problematische structuur van het Koninkrijk 1 Inleidende opmerkingen 1.1 Historische achtergrond 1.2 Koloniale en post-koloniale ‘gezagsverhoudingen’ (I) 1.3 Koloniale en post-koloniale ‘gezagsverhoudingen’ (II) 1.4 De problematische quasi-federale structuur 1.5 Opbouw van het hoofdstuk 2 De rol van Koninkrijksorganen in Koninkrijksverhoudingen 2.1 Logemanns worsteling met de federale interpretatie 2.2 Van der Hoevens oplossing voor Logemanns worsteling 2.3 Een Caribisch bezwaar tegen de benadering van Van der Hoeven 2.4 Een strikte scheiding tussen organen toch mogelijk? 65 65 66 68 72 73 74 74 75 80 82 83 Maklu Het Koninkrijk Ontsluierd Commerciele versie DRUKKLAAR.indd 5 5 11/30/2016 10:56:27 AM Het Koninkrijk ontsluierd 3 De rol van Koninkrijksaangelegenheden in Koninkrijksverhoudingen 3.1 Koninkrijksaangelegenheden: een problematisch begrip 3.2 De functie(s) van Koninkrijksaangelegenheden in het Statuut 4 Conclusie 87 89 95 101 Hoofdstuk 4 Het (de)kolonisatieprobleem vanuit Caribisch perspectief 1 Inleidende opmerkingen 2 Buiskool en Da Costa Gomez: op zoek naar zelfstandigheid in eenheid 2.1 Kolonialisme als dictatuur 2.2 Het probleem van de Koninkrijksverhoudingen volgens Buiskool en Da Costa Gomez 2.3 Oplossingen voor de Koninkrijksverhoudingen volgens Buiskool en Da Costa Gomez 2.3.1 De promotie van de koloniën 2.3.2 Het evenwicht tussen eenheid en zelfstandigheid 2.4 Tussenconclusie: eenheid, zelfstandigheid en subsidiariteit 3 Nederlands kolonialisme: aanleiding voor herstructurering 3.1 Politieke uitsluiting als aanleiding voor eenheid in nationaliteit 3.2 Heterokephalie als aanleiding voor zelfstandigheid 4 Conclusie: opheffing van differentiatie en voogdij 120 120 123 130 131 133 138 144 Hoofdstuk 5 Het Statuut door de bril van Buiskool en Da Costa Gomez 1 Inleidende opmerkingen 2 Het Statuut door een Caribische bril 2.1 De preambule bij het Statuut 2.2 Algemene bepalingen van het Statuut 2.3 De behartiging van de aangelegenheden van het Koninkrijk 2.4 Onderlinge bijstand, overleg en samenwerking 2.5 De Staatsinrichting van de landen 2.6 Het Statuut als verwezenlijking van de Caribische visie 3Conclusie 147 147 149 149 150 156 159 160 163 164 Hoofdstuk 6 Het Statuut: een politiek en juridisch document 1Inleiding 2 Uitgangspunten van sociaal-democraten en van confessionelen 2.1 Inleiding 171 171 176 176 6 Het Koninkrijk Ontsluierd Commerciele versie DRUKKLAAR.indd 6 105 105 114 114 116 Maklu 11/30/2016 10:56:27 AM Het Koninkrijk ontsluierd 2.2 Nederlandse sociaal-democraten en de overzeese Koninkrijksdelen 176 2.3 Confessionele uitgangspunten en de overzeese Koninkrijksdelen 183 2.3.1 Algemene confessionele uitgangspunten 183 2.3.2 Katholieke uitgangspunten 186 2.3.3 Confessionele uitgangspunten en het dekolonisatiebeleid 192 3 Het Nederlands dekolonisatieproces: een strijd om uitgangspunten 192 3.1Inleiding 192 3.2 Het Akkoord van Linggadjati 193 3.3 De grondwetswijziging van 1948 198 3.3.1 Achtergrond198 3.3.2 De Commissie-Beel II: positief of negatief? 199 3.3.3 Het Veertiende Hoofdstuk 203 3.4 Het voorontwerp-Rijksgrondwet (alias het concept-Logemann) 205 3.4.1 Inleiding205 3.4.2 De Conferentie 1948: wel of geen zelfbeschikking? 207 3.4.3 De Conferentie 1948: grondgedachten 211 3.5 De Interimregelingen: een nieuwe rechtsorde in het bestaande Koninkrijk215 3.5.1 Het concept-Logemann in de ijskast 215 3.5.2 Van Schaik hervormt het bestaande Koninkrijk 216 3.6 Het ontwerp-Statuut: nieuwe verhoudingen die voortbouwen op oude instellingen 220 4 Het Statuut: een politiek document 223 4.1Inleiding 223 4.2 Artikel 1 Statuut: uitdrukking van eenheid 225 4.3 Artikel 2 Statuut: uitdrukking van gelijkheid 227 4.3.1 Eenheid in gelijkheid 227 4.3.2 Het Koninkrijk en Nederland losgekoppeld? 230 4.4 Artikel 3-5 Statuut: uitdrukking van subsidiariteit en solidariteit 236 4.5 The proof of the pudding … 239 5Conclusie 241 Hoofdstuk 7 Het Koninkrijk ontsluierd: enkele samenvattende en concluderende opmerkingen 1Inleiding 2 Nederlands overzees beleid tijdens de Tweede Wereldoorlog 2.1 Aankondiging van de Rijksconferentie 2.2 De radiorede van 7 december 1942 Maklu Het Koninkrijk Ontsluierd Commerciele versie DRUKKLAAR.indd 7 245 245 248 248 249 7 11/30/2016 10:56:27 AM Het Koninkrijk ontsluierd 2.3Tussenconclusie 3 Nederlands overzees beleid in 1945-1948 3.1 De Eerste Rondetafelconferentie 3.2 De grondwetsherziening van 1948 4 Nederlands overzees beleid in 1948-1954 4.1 De Interimregelingen 4.2 De opzet van het Statuut in de Schets 4.3 De opzet van het Statuut in het Werkstuk 5 Concluderende opmerkingen 252 253 253 257 261 264 268 270 275 Epiloog277 Literatuur289 Trefwoordenregister303 8 Het Koninkrijk Ontsluierd Commerciele versie DRUKKLAAR.indd 8 Maklu 11/30/2016 10:56:27 AM