Zomergroen loofwoud Tropisch regenwoud Taiga Een grote verscheidenheid aan wouden Waar komen woudgebieden voor? Tw 10°C koude klimaatzone gematigde klimaatzone Tk 18°C warme klimaatzone Tk 18°C gematigde klimaatzone Tw 10°C koude klimaatzone Meeste wouden in? warme en gematigde klimaatzone warme klimaatzone Brazilië Amazone Amazonië of Amazonas Legas 4 miljoen km² Europa 10 miljoen km² Warm en altijd nat Klimatogram ManausUkkel Koelgematigd klimaat met zachte winter Manaus Ukkel gemiddelde jaartemperatuur 26,6°C 9,5° C Temperatuurschommelingen 1,3 °C 18° C gemiddelde jaarneerslag 2098 mm 872 mm 7 De structuur van het regenwoud Doorgroeiers = woudreuzen Kroonlaag Lage boomgroei Struiken Kruiden, varens, mossen Lianen Wat kenmerkt het tropisch regenwoud? BESLUIT: 1. Zeer dichtbegroeid altijd groen woud 2. Een typische verticale structuur met verschillende bladerdaken 3. Zeer grote soortenrijkdom: 175 verschillende bomen op 1 ha 4. Ligt alleen in de tropen in het warm en altijd nat klimaat ( = 12 warme en 12 natte maanden!) 5. Grote variatie binnen het Amazonewoud (info 8) 6. Grote verscheidenheid in uitzicht en samenstelling A r m e b o d e m 1. Altijd warm en nat klimaat 2. Vlugge uitwisseling van voedingsstoffen 3. Plantenresten worden zeer snel afgebroken in strooisellaag 4. Omzetting organisch materiaal in voedings- en humusstoffen in dunne strooisel- en humuslaag en bodem 5. Door ondiep en dicht wortelstelsel worden deze (+ water) vlug afgegeven aan de planten 6. Wortels = pomp door snelle verdamping GEVOLG: bodem kan slechts klein deel voedingsstoffen in bovenste laag opslaan 10 80 % 50 % 20 % 50 % Arme bodem Rijke 11 bodem Facetkaart bevolkingsdichtheid - ontwikkelingsgraad Zuidoosten ° dichtbevolkt ° grote steden ° industriegebieden ° meest ontwikkeld Opmerking: ecologische waardering economische ontginning 12 De economische troeven van het Amazonewoud Houtontginning Uitgestrekte, nog niet ontgonnen landbouwgronden (akkerbouw + veeteelt) Aanwezigheid van delfstoffen Aanwezigheid van water electriciteitscentrales “Voorwaarts Brazilië” = ontwikkelingsplan (2000) 13 De ontsluiting van het Amazonewoud: aanleg van wegen 14 1. Bosbouw Houtwinning a) brandhout + aanmaken houtskool b) commerciële houtkap • hardhout (mahonie en teak): tropisch regenwoud • zacht hout: bladverliezend tropisch bos /savanne Jaarlijks wordt een gebied zo groot als België ontbost ! 15 2. Veeteelt Commerciële extensieve veeteelt Fazenda’s - 1000den ha na 6 à 7 jaar verlaten (bodemuitputting + bodemerosie) 16 3. Traditionele akkerbouw • brandcultuur (Slash & Burn - methode) • hakbouw 4. Aanleg van plantages o.a. voor soja 17 5. Infrastructuur Aanleg van wegen: TRANSAMAZONICA en PERIMETRAL NORTE 6. Bouw van woningen 7. Mijnbouw Goudzoekers vergiftigen de omgeving met kwik Voor de ontginning van ijzer, bauxiet, goud, … 8. aanleg van stuwdammen en stuwmeren 9. kanalisatie van rivieren 10. aanleggen havens 11. electriciteitscentrales 20 Redenen voor ontbossing Ten goede van aanleg van plantages hout voor industrielanden MNO’s aanleg van reusachtige veeteeltbedrijven ontginning van delfstoffen bouw van stuwdammen voor hydro-elektriciteit aanleg van wegen, kanalisatie van rivieren, overheid hoogspanningsleidingen, pijpleidingen, … voor de voedselproductie voor de eigen bevolking oplossing voor de landloze mensen in Brazilië eigen bevolking 1. Hevige neerslag wordt opgevangen door kroonlaag 2. De bodem wordt beschermd voor hevige neerslag 3. Rottende bladeren vormen humus 4. Wortels verminderen vlugge infiltratie 22 1. Gerooid bos: hevige neerslag valt op bodem 2. bodemerosie 3. Geen rottende bladeren meer voor humusvorming 4. Uitloging/uitspoeling 23 Het secundaire woud 24 Gevolgen van de ontbossing • • • • Ontstaan van het secundaire woud Broeiksaseffect ~ klimaatverandering Verstoring van de lokale levenswijze Verlies aan biodiversiteit (vooral in bladverliezend tropisch bos) • Verlies aan bruikbare producten 26 uitbuiting misdaad alcoholisme Raoni Sting In reservaten ziekten 27 Belang van het Amazonewoud • Ongerept natuurgebied • grote biodiversiteit: fauna en flora • de GROENE longen van de aarde voorraad aan geneeskrachtige planten voorraad aan tropische vruchten 28