De hergeboorte van een oud medium: het vinyl

K A T H O L I E K E U N I V E RSI T E I T L E U V E N
FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN
OPLEIDING COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN
De hergeboorte van een oud medium:
het vinyl
Kenmerken en consumententypologie van de
tweede heropleving van de vinylplaat
Promotor: Prof. Dr. G. DE MEYER
Verslaggever: B. ZAMAN
MASTERPROEF
aangeboden tot het verkrijgen
van de graad van Master in de
Communicatiewetenschappen
door
M arijn B O TS
academiejaar 2011-2012
K A T H O L I E K E U N I V E RSI T E I T L E U V E N
FACULTEIT SOCIALE WETENSCHAPPEN
OPLEIDING COMMUNICATIEWETENSCHAPPEN
De hergeboorte van een oud medium:
het vinyl
Kenmerken en consumententypologie van de
tweede heropleving van de vinylplaat
Promotor: Prof. Dr. G. DE MEYER
Verslaggever: B. ZAMAN
MASTERPROEF
aangeboden tot het verkrijgen
van de graad van Master in de
Communicatiewetenschappen
door
M arijn B O TS
academiejaar 2011-2012
A bstract
Dit kwalitatief proefwerk beslaat een verkennend onderzoek gericht
op de tweede heropleving van de vinylplaat. De studie heeft als doel
het consumentenlandschap te exploreren om zo de kenmerken van de
tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap te achterhalen.
Tevens wordt er getracht het profiel van de hedendaagse vinylkoper
te schematiseren in de vorm van een consumententypologie.
Vooreerst wordt een extensief theoretisch kader aangeboden waarin
het ontstaan en de evolutie van de grammofoonplaat wordt
weergegeven. Daarbij worden zowel de eerste als tweede
heropleving van het vinyl besproken aan de hand van cijfermateriaal.
Het daaropvolgend kwalitatief onderzoek baseert zich op
verschillende dataverzamelingen in de vorm van diepte-interviews
met kopers, verkopers en een producent van vinylplaten met
daarnaast een kwalitatieve web-survey voor kopers. In totaal beslaan
de interviews vijfentwintig kopers, vijf verkopers en één producent.
De survey omvat 48 respondenten. Het onderzoek naar de
eigenschappen van de tweede heropleving vormt zich op basis van
kenmerken gerelateerd aan de verkooppunten van vinyl, de
populairste muziekgenres op vinyl, de soorten vinyl die aangekocht
worden en de redenen tot aankoop van vinyl. Als belangrijkste
resultaat komt voort dat de vinylwereld, in vergelijking met de eerste
heropleving, zijn focus verplaatst heeft van de dansgenres naar de
rockgenres. Uit het onderzoek naar het profiel van een vinylkoper
blijkt dat deze mannelijk is en elke leeftijd kan hebben. De
consumententypologie wordt gevormd door vijf niet-coherente
JURHSHQ µGH OLHIKHEEHU YDQ GDQVJHQUHV¶ µGH OLHIKHEEHU YDQ
URFNJHQUHV¶ µGH KDUGQHNNLJH IDQ¶ µGH VSRUDGLVFKH NRSHU¶ HQ µGH
YHU]DPHODDU¶ (ONH JURHS ZRUGW JHNHQPHUNW GRRU PHHUGHUH
gemeenschappelijke eigenschappen. Uit een vergelijking met de
eerste heropleving blijkt dat het vinyllandschap niet statisch is in tijd
maar belangrijker dat, dankzij het blijven bestaan van enkele
fanatieke groepen, de vinylplaat niet snel zal uitsterven. Dit
verkennend onderzoek biedt een sterke basis voor verdere
marketinggerichte studies.
I
Inhoud
Lijst van tabellen
Lijst van grafieken
Lijst van afkortingen
Voorwoord
Inleiding
1. Theoretisch kader
1.1. Het ontstaan van de grammofoonplaat
1.1.1. Vroege ontwikkelingen
1.1.2. Charles Cros en de paleofoon
1.1.3. Thomas A. Edison en de fonograaf
1.1.4. Alexander G. Bell, Chisester A. Bell, Charles S.
Tainter en de grafofoon
1.1.5. Emile Berliner en de grammofoon
1.1.6. Innovaties en concurrentiestrijd
1.2. Geluidsdragers als massamedium
1.2.1. De geboorte van een nieuwe massamarkt
1.2.2. Eerste marktdaling en crisis
1.2.3. De hoogdagen
1.2.4. Evolutie in afspeelsnelheid en format
1.2.5. Het digitale tijdperk en de introductie van de
compact disc
1.3. De eerste heropleving van het vinyl
1.3.1. De eerste heropleving op de internationale markt
1.3.2. Kenmerken van de eerste heropleving
1.3.3. Het consumentenprofiel in de eerste heropleving
1.4. De tweede heropleving van het vinyl
1.4.1. De tweede heropleving op de internationale markt
1.4.2. De tweede heropleving op de Belgische markt
1.4.3. Kenmerken van de tweede heropleving
2. Onderzoek
2.1. Onderzoeksopzet
2.1.1. Probleemstelling
2.1.2. Onderzoeksvragen
2.1.3. Methodologie
2.1.4. Respondenten
1
2
3
4
5
8
8
8
9
10
12
13
15
18
19
20
22
24
27
29
29
32
33
35
36
39
41
44
44
44
46
46
51
II
2.2. Resultaten
2.2.1. Kenmerken van de tweede heropleving in de
Vlaamse Gemeenschap
2.2.1.1. Verkooppunten
2.2.1.2. Muziekgenres
2.2.1.3. Soorten vinyl
2.2.1.4. Redenen tot aankoop van vinyl
2.2.1.5. Conclusies
2.2.2. Het consumentenprofiel van de Vlaamse
Gemeenschap in de tweede heropleving
2.2.2.1. Het profiel van de algemene vinylkoper
2.2.2.2. Consumententypologie
2.2.2.3. Conclusies
Algemeen besluit
Referenties
Bijlagen
Bijlage 1. Vragenlijst diepte-interviews en survey kopers
Bijlage 2a. Het productieproces van vinylplaten
Bijlage 2b. Een vinyldrukpers
Bijlage 2c. De aangeleverde vinylyte in korrelvorm
Bijlage 3. Tabel 6: Consumententypologie
Bijlage 4a. Diepte-interviews kopers
Bijlage 4b. Diepte-interviews verkopers
Bijlage 4c. Diepte-interview producent
54
54
54
60
63
67
72
74
75
77
80
84
91
95
95
97
99
99
100
103
193
231
III
L ijst van tabellen
Tabel 1: De verkoop van langspeelplaten en de totale
verkoop van albums in de Verenigde Staten (1993-2006)
31
Tabel 2: Een typologie van de consument van
tweedehandsvinyl in de eerste heropleving
34
Tabel 3: De verkoop van langspeelplaten en de totale
verkoop van albums in de Verenigde Staten (2007-2011)
38
Tabel 4: De verkoop van langspeelplaten en de totale
verkoop van albums in België (2007-2011)
41
Tabel 5: Kenmerken van de geïnterviewde platenhandelaars
53
Tabel 6: Consumententypologie
100
1
L ijst van grafieken
Grafiek 1: De verkoop van langspeelplaten in de
Verenigde Staten (1993-2006)
30
Grafiek 2: De verkoop van langspeelplaten in de
Verenigde Staten (1993-2011)
37
Grafiek 3: De verkoop van langspeelplaten in
België (2007-2011)
40
2
L ijst van afkortingen
BEA:
Belgian Entertainment Association
CBS:
Columbia Broadcasting System
EP:
extended play / langspeelsingle
GfK:
Gesellschaft für Konsumforschung
(marktonderzoekbureau)
LP / elpee:
long-player / langspeelplaat
RCA:
Radio Corporation of America
RSD:
Record Store Day
tpm:
toeren per minuut
3
Voorwoord
Graag wil ik enkele mensen bedanken die de voltooiing van dit
proefwerk mede mogelijk hebben gemaakt.
Allereerst wil ik mijn promotor Prof. Dr. Gust De Meyer
bedanken die mij de kans gaf dit onderwerp uit te werken. Dankzij
hem heb ik een masterproef kunnen opstellen over een onderwerp
waarvoor ik zelf gepassioneerd ben. Tevens stond hij altijd ter
beschikking voor de nodige hulp en aanbevelingen. Eveneens wil ik
ook een woord van dank richten tot Julie Diels voor de verbeteringen
en suggesties in het verloop van de masterproef.
Duizend maal dank aan mijn ouders die mij een tweede kans
hebben gegeven om een diploma te behalen. In de totstandkoming
van deze masterproef speelden ze eveneens een uiterst voorname rol.
Het nalezen van teksten en rijden naar bepaalde afspraken was nooit
een probleem. Zonder hun steun, begrip en verdraagzaamheid was
het nooit gelukt. Ik ben enorm dankbaar voor alle hulp die ze mij al
die jaren gegeven hebben!
Daarnaast wil ik mijn vrienden bedanken, zowel in de thuisbasis
als in Leuven. Ze boden enorm veel steun en de nodige ontspanning
in stressvolle tijden. Daarbij toonden ze enorm veel interesse in mijn
masterproef en boden ze veel hulp aan. Vaak rinkelde de telefoon om
te melden dat ze iets gehoord of gevonden hadden over vinylplaten.
Het rijden naar een platenbeurs of het treinstation werd altijd met
plezier gedaan. Bovenal wil ik ze allemaal bedanken voor die
onvergetelijke studentenjaren die ik met hen heb meegemaakt. Het
waren geweldige tijden!
Ten slotte wil ik alle respondenten bedanken. Zonder hen was er
immers geen masterproef geweest. Ik was aangenaam verrast door
hun enthousiasme en bereidwilligheid tot medewerking. Ik heb
enorm genoten van hun verhalen die ze steeds zeer gepassioneerd
vertelden. De werklast werd hierdoor een stuk aangenamer. Ik hoop
hen dan ook, als wederdienst, enkele aangename uren leesplezier te
schenken met dit proefwerk.
4
Inleiding
De grammofoonplaat kent zijn ontstaan in de vroege evoluties in
geluidsreproductie uit de 19e eeuw. Decennia lang was de
grammofoonplaat de geluidsdrager bij uitstek. Bij de opkomst van
het diJLWDOHWLMGSHUNLQGHMDUHQ¶YHUOLHVWGHSODDW]LMQGRPLQDQWH
positie aan de compact disc. Een algemeen idee dat de plaat zal
uitsterven heerst over het muzieklandschap. Een bevestiging van dit
idee wordt echter nooit gevonden. Zo kwam er al een eerste lichte
KHURSOHYLQJ YDQ GH YLQ\OSODDW LQ GH MDUHQ ¶ 'DDURSYROJHQG ]LHQ
we de laatste jaren een tweede heropleving van het vinyl. Vinyl
wordt terug, in beperkte mate, populair. Daarbij valt het op dat
andere geluidsdragers vandaag de dag aan aantrekkingskracht
verliezen. Het muzikale publiek heeft zich in de laatste jaren sterk
gefocust op de digitale platforms waarbij men legaal of illegaal
muziek kan downloaden. Het fenomeen waarbij een oud medium, het
vinyl, terug aan populariteit wint, terwijl andere fysieke
geluidsdragers sterk dalen in verkoop, biedt een interessant
studieveld voor wetenschappelijk onderzoek. Merkwaardig genoeg
zijn wetenschappelijke studies in dit domein zeer beperkt. Een
verkennend onderzoek naar de consumentenbevolking van
vinylplaten is dan ook nodig. De muziekmarkt wordt tegenwoordig
gekenmerkt door sterke omzetdalingen. Het is daarom nuttig om elke
positief beoordeelde geluidsdrager te bestuderen. Hierin schuilt
wellicht een mogelijkheid om een industrie in crisis terug rendabel te
maken.
Dit proefwerk is opgebouwd aan de hand van twee onderdelen.
Allereerst wordt er een grondige literatuurstudie aangeboden en
vervolgens wordt een onderzoek op de vinylbevolking gepresenteerd.
Het eerste deel, het theoretisch kader, bevat vijf hoofdstukken. Eerst
wordt er aandacht besteed aan het ontstaan van de grammofoonplaat.
Hierin worden belangrijke personen en hun uitvindingen besproken.
Tevens wordt er aandacht besteed aan de vorming van het
muziekreproductie-landschap dat gekenmerkt wordt door diverse
patentenstrijden. Het tweede hoofdstuk bespreekt de evolutie van de
geluidsreproductiemarkt tot een ware massa-industrie. Deze periode
wordt gekenmerkt door zowel crisistijden als hoogdagen. Daarbij
5
wordt er aandacht besteed aan de technologische verbeteringen en
evoluties in afspeelsnelheid en format. De opkomst van de CD en het
digitale tijdperk en de invloed hiervan op de grammofoonmarkt
vormt het einde van dit tweede hoofdstuk. Ten derde wordt de eerste
heropleving van de vinylplaat uit de jDUHQ¶EHVSURNHQRSEDVLVYDQ
een eerder opgestelde masterproef. Aan de hand van deze studie
worden kenmerken van deze heropleving en zijn consumenten
besproken. Het aangeboden cijfermateriaal biedt een duidelijk beeld
op deze heropleving en een beknopte consumententypologie geeft
een idee over de toenmalige consumentenbevolking. In hoofdstuk
vier komt de huidige, tweede heropleving van het vinyl aan bod.
Deze biedt een goede basis voor het onderzoek uit deze masterproef.
Verkoopgegevens op de internationale markt en de Belgische markt
bieden een sterke indicatie voor deze heropleving. Tevens worden
enkele opvallende kenmerken van deze heropleving besproken. Op
deze manier wordt er een duidelijke en volledige achtergrond
aangeboden voor het onderzoek.
Het tweede onderdeel uit deze verhandeling beslaat het onderzoek
naar de vinylbevolking. Dit deel omvat twee hoofdstukken.
Allereerst wordt het onderzoeksopzet beschreven. Hierin wordt de
probleemstelling weergegeven en worden de hieruit voorkomende
onderzoeksvragen voorgesteld. De methodologie van het onderzoek
en de vergaring van de betrokken respondenten wordt hier uitvoerig
besproken. In deze kwalitatieve studie wordt gebruik gemaakt van
een grote hoeveelheid diepte-interviews, zowel van kopers,
verkopers als een producent van vinylplaten. Daarboven werd een
kwalitatieve survey online ter beschikking gesteld. In hoofdstuk twee
worden de resultaten uit deze informatiegaring grondig geanalyseerd.
Deze studie heeft aandacht voor twee aspecten: de kenmerken van de
tweede heropleving en het huidig consumentenprofiel. Het gehele
onderzoek heeft betrekking op de Vlaamse Gemeenschap. De
algemene kenmerken uit de tweede heropleving worden gevormd
door eigenschappen gerelateerd aan de verkooppunten van
vinylplaten, de populairste muziekgenres op vinyl, de soorten vinyl
die aangekocht worden en de redenen tot aankoop van vinyl. Hieruit
worden de nodige conclusies getrokken. Bij het consumentenprofiel
uit de tweede heropleving wordt er allereerst aandacht besteed aan
6
het algemene profiel van een vinylkoper. Vervolgens wordt een
consumententypologie aangeboden van de huidige vinylbevolking
gevolgd door de hieruit getrokken conclusies. Op deze manier geeft
dit verkennend kwalitatief onderzoek een duidelijk beeld over de
huidige vinylbevolking van de Vlaamse Gemeenschap. Hierdoor
biedt het een sterke basis voor verder diepgaander onderzoek.
7
1. T heoretisch kader
1.1. Het ontstaan van de grammofoonplaat
De grammofoonplaat wordt geboren uit de ontwikkelingen
betreffende de fonografie die plaatsvonden in de late 19e eeuw. Dit
tekstdeel van het theoretisch kader beslaat de uitvindingen en
evoluties van de eerste geluidsdragers die uit deze fonografische
ontwikkelingen zijn voort gekomen. Allereerst worden de vroege
ontwikkelingen op het vlak van geluidsreproductie besproken.
Verder wordt er aandacht besteed aan belangrijke historische figuren
die een sterke invloed kenden op dit proces. Charles Cros, Thomas
Edison, Alexander Bell, Chisester Bell en Charles Tainter spelen,
vanwege de creatie van hun toestellen, een zeer belangrijke rol in
deze evolutie. Hun uitvindingen worden uitvoerig besproken waaruit
duidelijk blijkt dat er een ideale maatschappelijke voedingsbodem
heerste voor de ontwikkeling van de grammofoonplaat door Emile
Berliner. Naast een beschrijving van Emile Berliner en zijn
grammofoon wordt er tevens aandacht besteed aan de eigenschappen
van deze beginfase. Dit beginstadium van de fonografie wordt
immers gekenmerkt door een strijd naar meer innovatie en
verscheidene patentenoorlogen tussen bovenvermelde personen.
1.1.1. V roege ontwik kelingen
De geschiedenis van de grammofoonplaat vindt zijn oorsprong in de
18e eeuw bij het maatschappelijk verlangen om de menselijke stem te
bewaren en te reproduceren. Het reproduceren van geluid werd toen
immers al gerealiseerd in vormen als de mechanische beiaard, het
pijporgel en de muziekdoos (De Meyer, 2007, p. 14). Dit verlangen
resulteerde in het ontstaan van verschillende legendes en
ongeloofwaardige verhalen. Zo doen verhalen de ronde over een
µVSUHNHQGH PDFKLQH¶ GLH PHHU GDQ MDDU JHOHGHQ GRRU GH
Chinezen zou uitgevonden zijn. Gelijkaardige legendes bestaan over
de Egyptenaren en de Perzen. In het jaar 1590 beweerde Giovanni
Batista della Porto, een Italiaan, dat stemgeluiden konden
8
opgevangen worden in een loden buis. Door het openen van de buis
werd de stem bevrijd waardoor men deze terug kon horen (De
Caluwé, De Caluwé, & Brys, 1979, p. 31). In 1600 zouden ZuidAmerikanen er in geslaagd zijn een communicatienetwerk op te
starten door in sponzen te spreken. De ontvanger van een bericht
moest dan enkel zachtjes de spons induwen om de boodschap te
kunnen horen (De Caluwé, e.a., 1979, p. 31).
Een eerste stap naar het effectief reproduceren van de menselijke
stem vindt plaats in 1807 wanneer de Engelsman Thomas Young er
in slaagt geluidstrillingen te visualiseren op een rookzwarte cilinder.
In 1830 ontwikkelt de Duitser Wilhelm Weber een machine, de
vibrograaf, die deze techniek verbetert. Hij gebruikt een beroete
papieren wals die beschreven wordt door een naald bevestigd op een
stemvork (De Meyer, 2007, p. 13). De vibrograaf wordt in de
daaropvolgende jaren meermaals verbeterd door onder meer de
Fransman Jules Antione Lissajous die het voor mekaar krijgt om de
trillingen van de stemvork elektrisch op te wekken (De Caluwé, e.a.,
1979, p. 31). In 1857 slaagt de Fransman Léon Scott de Martinville
er in om voor het eerst de trillingen van de menselijke stem weer te
geven. Dit doet hij aan de hand van een naald bevestigd aan een
membraan. Het membraan wordt door het geluid, dat via een
megafoon opgevangen wordt, gestimuleerd. De naald graveert
daardoor de geluidstrillingen op een beroete cilinder (De Meyer,
2007, p. 13). Hij doopt zijn toestel de fonautograaf. Toestellen als de
fonautograaf en de vibrograaf zijn echter slechts in staat om
geluidstrillingen vast te leggen. Het effectief reproduceren van de
opgenomen geluidstrillingen is hier nog niet mogelijk.
1.1.2. C harles C ros en de paleofoon
Op 30 april 1877 deponeert de Franse dichter en wetenschapper
&KDUOHV &URV HHQ YHUKDQGHOLQJ ELM GH µ$FDGpPLH GHV 6FLHQFHV¶ LQ
Parijs. Deze verhandeling betreft een beschrijving voor de aanmaak
van een fonautograaf die in staat zou zijn om zowel geluiden op te
nemen als terug weer te geven (De Caluwé, e.a., 1979, p. 31). Cros
QRHPW ]LMQ WRHVWHO GH SDOHRIRRQ ZDW VODDW RS µGH VWHP YDQ KHW
9
YHUOHGHQ¶ 'H 0H\HU S 0HW EHKXlp van een naald
bevestigd op een membraan zou de paleofoon geluidstrillingen
graveren op een beroete vlakke plaat. Dit is hetzelfde principe dat
bij de fonautograaf gehanteerd wordt. De cilinder van de
fonautograaf wordt hier enkel vervangen door de vlakke plaat. De
paleofoon bevat echter een extra naald, eveneens bevestigd aan een
membraan, die het opgenomen geluid reproduceert door over de
gravures van de plaat te glijden (Rombouts, 2009, p. 17). Cros heeft
echter niet de financiële mogelijkheden om zijn paleofoon effectief
te creëren. Tevens verneemt hij dat Thomas Edison aan een toestel,
met een gelijkaardige functie als zijn paleofoon, aan het werken is.
+LHUGRRUGULQJW&URVHURSDDQGDWGHµ$FDGpPLHGHV6FLHQFHV¶]LMQ
beschrijving van de paleofoon openbaar maakt. Dit gebeurt dan ook
op 3 december 1877 (De Meyer, 2007, p. 17).
1.1.3. T homas A . E dison en de fonograaf
In 1877 experimenteerde de Amerikaan Thomas Alva Edison met
methoden om ontvangen morseseinen vast te leggen en automatisch
terug uit te zenden. Als resultaat vond hij de telegraaf-recorder-enrepeater uit. Deze kon tot 200 woorden per minuut vastleggen en
vervolgens automatisch terug uitzenden. Oorspronkelijk bevatte deze
telegraaf een kartonnen schijf, die op een ronddraaiend plateau door
een naald bedrukt werd met de inkomende morsesignalen. Deze
kartonnen schijf werd vervolgens op een tweede ronddraaiend
plateau gelegd. Zo kon een andere naald over de bedrukte
markeringen glijden. Via het putjes- en streepjesreliëf, bedrukt in de
kartonnen schijf, werd de stroom langs deze tweede naald
verbroken of hervat wat tot een kopie van de ontvangen morseseinen
leidde (De Vries, 1977, p. 28). Dit is een soort pre-digitale code. Een
digitale code wordt immers opgebouwd uit 0 en 1 signalen of met
andere woorden uit ja en nee beslissingen. Een gaatje of streepje in
het kartonnen vlak kan dan gezien worden als een ja of nee
beslissing. Dergelijke pre-digitale code werd eerder al gebruikt bij
verschillende reproductiemiddelen van geluid, bijvoorbeeld in het
vouwboek van een pijporgel (De Meyer, 2007, p. 15). Bij een latere
10
uitvoering van de telegraaf-recorder-en-repeater werd deze kartonnen
schijf echter vervangen door een papieren lint waarin de seinen
bedrukt werden. Toen hij dit soort van mechanische taperecorder met
een zeer hoge snelheid liet afspelen merkte Edison dat de naald een
geluid veroorzaakte dat gelijkaardig is aan de menselijke stem (De
Vries, 1977, p. 28).
Aangezien Edison op dat moment gefascineerd was door de
telefoon van Graham Bell en het weergeven van de menselijke stem,
kwam hij op het idee om een membraan vast te hechten aan de
opnamenaald van zijn telegraaf-recorder-en-repeater. Op 18 juli 1877
ULHSKLMKHWZRRUGµKDOOR¶]RKDUGDOVKLMNRQLQKHWPHPEUDDQWHUZLMO
de telegraaf tegen hoge snelheid opnam. Het resultaat waren enkele
fijne putjes op het papieren lint. Vervolgens liet hij zijn taperecorder
afspelen en tot zijn grote verbazing kon hij een geluid waarnemen
GDWPHWZDWYHUEHHOGLQJDOVKHWRRUVSURQNHOLMNHZRRUGµKDOOR¶NORQN
Zo werd door Edison, op deze fameuze 18e juli, het allereerste woord
opgenomen en gereproduceerd (De Vries, 1977, p. 29).
Op 27 december 1877 patenteert Edison zijn nieuwste uitvinding,
GH IRQRJUDDI /HWWHUOLMN YHUWDDOG EHWHNHQW GLW µNODQNVFKULMYHU¶ +HW
toestel bestaat uit een koperen cilinder met spiraalgroeven waarover
bladtinfolie geplaatst wordt. Via het ronddraaien van de cilinder
wordt de bladtinfolie gegraveerd door een vaststaande naald. Een
tweede naald glijdt over de gegraveerde bladtinfolie om zo, via een
hoorn, de opgenomen geluiden terug af te spelen (De Meyer, 2007,
p. 17-(GLVRQWHVWWH]LMQIRQRJUDDIGRRUKHWEHNHQGHULMPµ0DU\
KDG DOLWWOHODPE¶ LQWH VSUHNHQ HQ YHUYROJHQV WHODWHQ DIVSHOHQ 'LW
gebeurde volgens Edison op 12 augustus 1877 waardoor deze dag als
officiële datum van de uitvinding van de fonografie wordt gezien (De
Meyer, 2007, p. 17).
Over de officiële datum van de uitvinding van de fonograaf
bestaat echter enige onzekerheid. Zo doken bepaalde documenten op
die twijfel zaaien over deze datum. Allereerst werd een ruwe
ontwerpschets van de eerste fonograaf gevonden, uitgetekend door
Edison en gedateerd op 29 november 1877. Eveneens schreef
Charles Batchelor, een vriend en assistent van Edison die tevens
aanwezig was op 18 juli, bezwarende feiten in zijn dagboek.
Batchelor schreef dat John Kreusi, een Zwitsers klokkenmaker en de
11
constructeur van de eerste fonograaf, op 6 december 1877 de
fonograaf voltooide (De Vries, 1977, p. 33-35). Er is dus een grote
kans dat Edison gelogen heeft over de datum dat hij de fonograaf
voor het eerst testte. Naar de reden hiervoor kan echter enkel gegist
worden. Misschien had hij het artikel over het idee van Charles Cros
gelezen, dat op 29 oktober in een Frans weekblad verscheen (De
Vries, 1977, p. 33). Door het vervroegen van de datum zou er
immers geen discussie mogelijk zijn over wie de werkelijke uitvinder
was van de fonografie, wat tegenwoordig overigens wel het geval is.
1.1.4. A lexander G. Bell, C hisester A. Bell, C harles S. T ainter en
de grafofoon
De fonograaf van Edison kende verschillende nadelen. De
bladtinfolie kon slechts eenmalig gebruikt worden voor opname en
was bovendien zeer moeilijk te verwijderen zonder te beschadigen
(De Caluwé, e.a., 1979, p. 34). Tevens waren de graveringen op de
tinfolie al gewist na een zestal beluisteringen. De geluidskwaliteit
was zeer beperkt en sisklanken waren niet waarneembaar. Bovendien
moest de fonograaf manueel bediend worden wat geen garantie gaf
voor een gelijke snelheid bij opname en afspelen (De Meyer, 2007,
p. 18-19). Ondanks verbeteringen van Edison om de snelheid meer
constant te maken had de fonograaf in zijn beginjaren niet
RQPLGGHOOLMN HHQ FRPPHUFLHHO VXFFHV 'H µ(GLVRQ 6SHDNLQJ
3KRQRJUDSK &RPSDQ\¶ RSJHULFKW LQ GRRU (GLVRQ YRRU GH
verspreiding van de fonograaf, moest immers al snel zijn deuren
sluiten waardoor Edison minder aandacht aan de fonograaf begon te
geven (De Caluwé, e.a., 1979, p. 34). Edison zag immers het belang
van zijn uitvinding niet in. Zo beschreef hij tien
toepassingsmogelijkheden van de fonograaf in een artikel in de
µ1RUWK$PHULFDQ5HYLHZ¶2SGHHHUVWHSODDWVKDGKHWHHQIXQFWLHDOV
dicteerapparaat. De reproductie van muziek stond bijvoorbeeld pas
op de vierde plaats. Uiteindelijk rapporteerde hij zelfs dat de
fonograaf geen commerciële waarde had maar meer gezien moet
worden als een soort speelgoed. Zo construeerde hij zelfs sprekende
poppen met ingebouwde fonografen (De Meyer, 2007, p. 18).
12
In tegenstelling tot Edison zoeken drie andere uitvinders wel naar
manieren om de fonograaf te verbeteren. Alexander Graham Bell,
welbekend als de uitvinder van de telefoon, runde in die tijd een
ODERUDWRULXP GH µ9ROWD *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ VDPHQ PHW ]LMQ
neef Chisester Alexander Bell en Charles Summer Tainter. In dit
onderzoekscentrum werden verschillende experimenten verricht wat
in 1881 leidde tot een verbeterde fonograaf (De Meyer, 2007, p. 20).
Bij deze fonograaf werden de groeven van de cilinder opgevuld met
was. Bladtinfolie werd nu overbodig aangezien de opnamenaald
insnijdingen maakt in de was, met een verbeterde klankweergave als
gevolg. Zo konden vanaf nu de sisklanken wel waargenomen
worden. Bovendien zorgden Bell, Bell en Tainter er voor dat de
cilinders makkelijk afneembaar waren en dat de opname- en
weergavesnelheid meer constant verliep. In 1885 verkrijgen de drie
onderzoekers een patent op deze verbeterde fonograaf en dopen ze
hem de grafofoon. Edison hecht echter zeer weinig belang aan hun
verbeteringen waardoor Bell, Bell en Tainter hun rechten verkopen
DDQ ]DNHQOXL GLH LQ GH µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶
oprichten om de grafofoon in distributie te brengen (De Meyer, 2007,
p. 20-21). De markt van de fonografie werd vanaf nu verdeeld tussen
GH µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ HQ GH µ(GLVRQ 3KRQRJUDSK
&RPSDQ\¶GLHGRRU(GLVRQLQZHUGRSJHULFKWDOVRSYROJHUYDQ
GHµ(GLVRQ6SHDNLQJ3KRQRJUDSK&RPSDQ\¶5XWJHUV
1.1.5. E mile Berliner en de grammofoon
Emile Berliner was een Duitse jood die naar de Verenigde Staten
emigreerde om daar uiteindelijk een werknemer te worden van de
µ%HOO 7HOHSKRQH &RPSDQ\¶ +LHU experimenteerde hij met
fonografische technieken door bijvoorbeeld metaalfolie over
cilinders te plaatsen. Deze experimenten behaalden echter geen
resultaat waardoor hij vanaf 1887 besliste om te exploreren naar
andere technieken voor geluidsreproductie (De Meyer, 2007, p. 22).
Zo besloot Berliner om zich te concentreren op geluidsopnames op
een vlakke plaat. Dit was niet zo revolutionair aangezien zowel
Edison als Bell, Bell en Tainter hier al testen op hadden verricht. Zij
13
legden deze proeven echter snel naast zich neer en opteerden voor de
cilinders (De Caluwé, e.a., 1979, p. 41).
Berliner begon zijn testen op een glasschijf die hij met lijnolie en
roet bedekte. Een naald, die vastgehecht was op een zijwaarts
bewegende arm, graveerde de geluidssignalen in het roet. Om het
roet te verharden, en de groeven duurzaam te maken, werd vernis
gebruikt. Zo bekwam Berliner op 8 november 1887 het patent op de
grammofoon en de grammofoonplaat. In 1888 verbetert Berliner zijn
grammofoonplaat al door de beroete glasschijf te vervangen door een
zinkplaat bedekt met bijenwas. Wanneer de naald insnijdingen maakt
komt het zink onder de bijenwas vrij en via toevoeging van een zuur
worden de groeven in het zink permanent. In daaropvolgende
experimenten lukt het Berliner om van een bepaalde opname een
metalen matrijs te maken. Deze matrijs is een gespiegelde versie van
de originele plaat en kan gebruikt worden om diezelfde plaat in grote
hoeveelheden te kopiëren. Dit was bij de cilinders nog niet mogelijk
(De Meyer, 2007, p. 21-22).
De innovatie die Berliner aanbrengt slaat echter niet op het
gebruik van platen. Zoals eerder vermeld werd hier in het verleden al
mee geëxperimenteerd. Berliners belangrijke inbreng voor
geluidsreproductie slaat daarentegen op zijn techniek van graveren.
Edison en Bell, Bell en Tainter maakten bij hun toestellen immers
gebruik van verticaal graveren wat als een heuvel- en dal-systeem
kan omschreven worden (De Meyer, 2007, p. 21). Berliner
daarentegen graveerde zijn platen lateraal. Dit betekent dat de naald
niet meer in de diepte graveerde maar zigzaggend, van links naar
rechts, groeven aanmaakte. Het grote voordeel hiervan was dat alle
frequenties makkelijker bereikbaar waren voor de naald. Bij de
horizontale gravure kon de naald immers de diepste markeringen
moeilijk bereiken. Bij de laterale gravering moest de naald echter
niet meer in diepte bewegen maar enkel van links naar rechts glijden
in de groef. Op deze manier konden alle geluidstrillingen
makkelijker bereikt worden. In een latere fase van de
grammofoonplaat resulteerde dit in een sterk verbeterde
geluidsweergave (De Caluwé, e.a., 1979, p.41).
De grammofoonplaat kent echter verschillende nadelen. In zijn
beginjaren lijdt het aan een inferieure geluidskwaliteit vergeleken
14
met de cilinders. Zo hoorde men bij de grammofoonplaat een soort
continue hoest, veroorzaakt door de naald die over de zinken plaat
beweegt. Een bijkomend nadeel was dat de grammofoonplaat enkel
geschikt was voor de weergave van geluid en niet voor de opname
ervan. Daarboven kreeg Berliner weinig steun van de buitenwereld
waardoor hij niet de mogelijkheid had om kwalitatieve
geluidsopnames te verwezenlijken. Bijgevolg moest Berliner zich
vanaf 1889 enkele jaren tevreden stellen met de grammofoon te
verkopen als speelgoed (De Caluwé, e.a., 1979, p. 41).
1.1.6. Innovaties en concur rentiestrijd
Als reactie op de stijgende populariteit van de grafofoon van BellTainter ontwikkelde Edison in 1888 een verbeterde versie van zijn
fonograaf. Een cilinder bestaande uit was vervangt de oudere met
bladtinfolie bedekte koperen cilinder. Het voordeel aan de wassen
cilinder was dat deze met behulp van een schaaftoestel wisbaar was
waardoor men ze meermaals kon gebruiken. Tevens werd het
verwijderen en plaatsen van de cilinders vergemakkelijkt en werd
deze geroteerd met behulp van een elektrische motor aangedreven
door een batterij. Hierdoor werd de verhouding tussen opname- en
afspeelsnelheid constanter (De Meyer, 2007, p. 23).
De daaropvolgende jaren worden gekenmerkt door een
toenemende concurrentiestrijd op de fonografiemarkt. Zo worden
verschillende vernieuwingen aangebracht met als hoofddoel de
toestellen meer toegankelijk te maken voor de thuismarkt. Dit
beginstadium wordt vooral gekenmerkt door een strijd tussen Edison
en Bell, Bell en Tainter aangezien hun cilinders een superieure
geluidskwaliteit hebben ten opzichte van de grammofoonplaat van
Berliner. Deze concurrentie leidt tot een eerste golf van
patentenstrijd in de fonografie-industrie. Zakenman Jesse H.
Lippincott zorgt voor een oplossing wanneer hij zowel de
YHUNRRSUHFKWHQYDQGHµ(GLVRQSKRQRJUDSK&RPSDQ\¶DOVGLHYDQGH
µ$PHULFDQ *UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ YHUZHUIW (HQ XLW]RQGHULQJ ]LMQ
echter de verkooprechten van de fonograaf en de grafofoon voor de
staten Columbia, Delaware en Virginia die verkocht worden aan
15
(GZDUG 'HQLVRQ (DVWRQ HHQ DDQGHHOKRXGHU YDQ GH µ$PHULFDQ
*UDSKRSKRQH &RPSDQ\¶ (DVWRQ ULFKW LQ GH GHVEHWUHIIHQGH UHJLR¶V
bedrijven op ter distributie van de fonograaf en de grafofoon.
/LSSHQFRWWULFKWLQGHµ1RUWK$PHULFDQ3KRQRJUDSK&RPSDQ\¶
op en geeft licenties aan lokale maatschappijen. Deze beginjaren
kennen echter geen commercieel succes. De voornaamste functie van
de fonograaf en de grafofoon was immers nog steeds een
dicteerapparaat en deze toestellen sloegen niet aan bij de
stenotypisten. Bijgevolg waren verscheidene lokale maatschappijen
verplicht hun deuren te sluiten tegen 1891 (De Meyer, 2007, p. 2324).
'HUHJLRQDOHILUPDµ&ROXPELD¶YDQ(aston overleeft de crisis wel
en besluit een nieuwe functie te promoten voor zijn toestellen. Vanaf
QX ULFKW µ&ROXPELD¶ ]LFK RS KHW RQWVSDQQHQ YDQ KHW SXEOLHN YLD
ballades en marsen. Met behulp van de geldinworpmachines, de
YRRUORSHUV YDQ GH MXNHER[ EHJLQW µ&ROXPELD¶ DDQ HHQ VXFFHVYROOH
SHULRGH 'H RPPH]ZDDL YDQ µ&ROXPELD¶ ]RUJW HU YRRU GDW GH
apparaten niet meer als een kantoorinstrument worden gezien maar
als een ontspanningsproduct. Berliner krijgt snel gehoor van deze
omkeer en begint zich vanaf dan te concentreren op de opname van
serieuze muziek. Software, de muziek, wordt dus als
promotiemateriaal gebruikt om de verkoop van de hardware, de
toestellen, te stimuleren (De Meyer, 2007, p. 24-26). Berliner heeft
echter het voordeel dat hij, met behulp van zijn matrijzen, platen op
grote hoeveelheid kan produceren terwijl ELMµ&ROXPELD¶HONHFLOLQGHU
nog apart door een zanger moet ingezongen worden (De Meyer,
2007, p. 27).
De dood van Lippincott in 1894 zorgt voor een tweede golf van
SDWHQWHQVWULMG WXVVHQ (GLVRQ HQ µ&ROXPELD¶ (GLVRQ ZRUGW ervan
beschuldigd de Bell-Tainter patenten, die ondertussen in het bezit
]LMQYDQµ&ROXPELD¶WHRYHUVFKULMGHQ*HGXUHQGHKHWYHUORRSYDQGH
rechtszaak, die overigens twee jaar in beslag neemt, wordt Edison
verboden fonografen en cilinders te produceren. Hierdoor heeft hij de
tijd om zijn fonograaf te verbeteren met een veermotor en zich voor
te bereiden op de oprichting van zijn nieuwe fonograafmaatschappij
GLHRSHQWLQGHµ1DWLRQDO3KRQRJUDSK&RPSDQ\¶µ&ROXPELD¶
had eveneens een goedkope fonograaf met veermotor ontwikkeld in
16
1894 waardoor deze voor het eerst betaalbaar werd voor enkele
Amerikaanse huishoudens (De Meyer, 2007, p. 27).
Op 8 oktober 1895 sticht Berliner samen met Eldridge Reeves
-RKQVRQ GH µ8QLWHG 6WDWHV *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ -RKQVRQ
concentreert zich vooral op de verbetering van de grammofoon, waar
hij op verschillende vlakken in slaagt. Hij voegt een veermotor toe
aan de grammofoon waardoor deze in 1896 goedkoop op de markt
komt. Tevens zorgt hij voor een betere geluidskwaliteit en een sterke
verbetering van de aanmaak van de matrijs. Voor de distributie van
GH JUDPPRIRRQV ULFKWHQ %HUOLQHU HQ -RKQVRQ LQ GH µ1DWLRQDO
*UDPRSKRQH&RPSDQ\¶RSHQZHUYHQ]H)UDQN6HDPDQDDQRPHHQ
reclamecampagne op te starten. Seaman richt zich echter al zeer snel
op de effectieve verkoRSYDQGHJUDPPRIRRQVHQVWDUWGHµ6HDPDQ¶V
1DWLRQDO *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ RS %HUOLQHU HQ -RKQVRQ
concentreren zich nu enkel op de aanmaak van grammofoons en
Seaman op de verkoop er van. Hier wordt voor het eerst in de
fonografie-industrie de distributie losgekoppeld van de productie (De
Meyer, 2007, p. 29).
De reclamecampagne van Seaman zorgt voor een snelgroeiend
commercieel succes voor de grammofoon maar is tevens het begin
van de derde en laatste golf van patentenstrijd, gaande van 1898 tot
1902. DitmaaO GLHQW µ&ROXPELD¶ HHQ NODFKW LQ WHJHQ GH µ6HDPDQ¶V
1DWLRQDO *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ RSQLHXZ RS EDVLV YDQ GH %HOO7DLQWHUSDWHQWHQ(GLVRQVOXLW]LFKDDQELMKHWNDPSYDQµ&ROXPELD¶
aangezien de markt zich heeft opgesplitst in een strijd tussen cilinder
versuV SODDW $OV UHVXOWDDW ZRUGW %HUOLQHU HQ FROOHJD¶V GH YHUNRRS
van grammofoons en grammofoonplaten verboden. Seaman koppelt
zich los van Berliner en begint zijn zonofoon, in essentie een kopie
van de verbeterde grammofoon van Johnson, te verkopen via zijn
nLHXZH PDDWVFKDSSLM GH µ1DWLRQDO *UDPRSKRQH &RPSDQ\ RI
<RQNHUV¶ 6HDPDQ PDDNW ]LMQ YHUUDDG DDQ %HUOLQHU HQ -RKQVRQ
FRPSOHHWGRRUVDPHQWHZHUNHQPHWµ&ROXPELD¶PHWDOVUHVXOWDDWGDW
GH µ8QLWHG 6WDWHV *UDPRSKRQH &RPSDQ\¶ ]LMQ GHXUHQ YHUSOLFKW
moet sluiten. Johnson laat zich echter niet aan de kant zetten en richt
GH µ&RQVROLGDWHG 7DONLQJ 0DFKLQH &RPSDQ\¶ RS ZDDUGRRU KLM
verbeterde grammofoons en grammofoonplaten op te markt kan
brengen. Seaman probeert de productie door Johnson gerechtelijk te
17
verbieden maar slaagt hier echter niet in. Als resultaat benoemt
Johnson zijn maatschappij, grammofoons en grammofoonplaten
µ9LFWRU¶OHWWHUOLMNµLN]DORYHUZLQQHQ¶HQULFKWKLMRSRNWREHU
GH µ9LFWRU 7DONLQJ 0DFKLQH &RPSDQ\¶ RS +LM JHHIW % van de
aandelen aan Berliner en de overige 60 % behoudt hij zelf. Enkele
PDDQGHQ ODWHU OHJW -RKQVRQ HHQ NODFKW QHHU WHJHQ µ&ROXPELD¶ Gie
ondertussen is overgestapt naar de productie van grammofoonplaten.
'H]H SODWHQ ]LMQ LPPHUV HHQ H[DFWH NRSLH YDQ GH µ9LFWRU-SODWHQ¶
Beide maatschappijen beslissen echter zich bij het gerecht terug te
trekken uit vrees voor een totaal verbod op de verkoop van
grammofoonplaten. Ze richten een soort gemeenschappelijk fonds op
waarin de patenten van beide bedrijven verenigd worden. Deze
technische informatie-uitwisseling zorgde er voor dat beiden de
fonografiemarkt in de komende decennia gingen domineren. Seaman
daarentegen wordt de uiteindelijke verliezer van de strijd en de
wraakzuchtige Johnson slaagt er uiteindelijk zelfs in om via een
acKWHUGHXU GH PHHUGHUKHLG YDQ GH DDQGHOHQ YDQ GH µ1DWLRQDO
*UDPRSKRQH&RPSDQ\RI<RQNHUV¶WHYHUZHUYHQ'H0H\HU
p. 33-34).
Edison kan eveneens als een verliezer beschouwd worden. Hij
blijft na de stijgende populariteit van de grammofoonplaat
hardnekkig vasthouden aan de cilinder, in tegenstelling tot
µ&ROXPELD¶+LMJHORRIWLPPHUVQLHWLQGHSODDWHQ]LMQWHFKQLHNYDQ
laterale gravure. Hij verbeterde de cilinder zowel op kwalitatief,
betere klankopname, als op kwantitatief gebied, langere
opnamecapaciteit. Tevens perfectioneerde hij zijn fonografen met
een gevoelige afleesknop en een inwendige hoorn. Zijn moeite was
echter tevergeefs, de grammofoonplaat had gewonnen. Edison blijft
echter koppig vasthouden aan de cilinder en bouwt pas in 1929 voor
het eerst een platenspeler die een bescheiden succes kent (De
Caluwé, e.a., 1979, p. 52).
1.2. Geluidsdragers als massamedium
Eenmaal de strijd tussen de cilinder en plaat gestreden is, kan
Berliner de markt gaan veroveren met zijn platen. In dit tweede
18
theoretisch gedeelte wordt er gekeken naar de ontwikkeling van de
grammofoonplaat als massamedium en de uiteindelijke neergang van
het medium. Allereerst kent de markt enkele technische problemen
die overwonnen moeten worden. In combinatie met prijsdalingen kan
deze industrie zich dan ontplooien tot een heuse massamarkt. De
evoluties op de fonografiemarkt lopen echter niet van een leien dakje
en zo ondergaat de industrie, vanwege een nieuwe concurrent en de
Grote Depressie, een crisisperiode. Dankzij enkele maatschappelijke
veranderingen overleeft de grammofoonplaat de crisis en is ze klaar
voor een lange periode met grote successen. In deze hoogdagen
vinden er verschillende technologische ontwikkelingen plaats op het
vlak van afspeelsnelheid en format. In de MDUHQ¶]RUJWHHQWZHHGH
economische crisis echter voor de geboorte van een nieuwe
geluidsdrager die de vinylplaat bijna volledig van het toneel doet
verdwijnen. Al deze evoluties en ontwikkelingen worden
hiernavolgend uitvoerig besproken.
1.2.1. De geboorte van een nieuwe massamar kt
Ondanks de winst van de grammofoonplaat ten opzichte van de
cilinder in de strijd over de fonografie-industrie blijven vooroordelen
tegenover de plaat bestaan. Zo hebben artiesten, die hun liederen
laten opnemen door in een trechter te zingen, weinig vertrouwen in
het medium. Vanwege de gebreken van de toenmalige
opnameapparatuur worden stemmen immers soms vervormd en niet
perfect weergegeven. Een perfecte stemweergave was een zeer
belangrijk gegeven aangezien de grammofoonplaten aanvankelijk
JHEUXLNW ZHUGHQ RP VHULHX]H PX]LHN ]RDOV RSHUD¶V WH YHUVSUHLGHQ
Het is pas in een later stadium dat ze gebruikt zullen worden als een
massamedium voor de populaire muziek. Dit leidde tot een soort van
trechtervrees bij de artiesten aangezien ze hun prestigieuze stemmen
niet wilden blootgeven aan deze mogelijke stemvervorming. Deze
weerstand tegen de grammofoonplaat verdwijnt echter wanneer de
WHQRU(QULFR&DUXVRLQDULD¶VLQWUHFKWHUVEHJLQWWH]LQJHQYRRU
GHµ9LFWRU7DONLQJ0DFKLQH&RPSDQ\¶+LMVODDJWHULPPHUVLQDOV
allereerste artiest, om meer dan één miljoen platen te verkopen. Met
19
DQGHUH ZRRUGHQ LV &DUXVRGH HHUVWHSHUVRRQGLH HHQµJRXGHQ SODDW¶
op zijn naam schrijft (De Meyer, 2007, p. 38-39).
In 1903 kan men de grammofoonplaat echter nog niet zien als een
massaproduct, daar is ze immers nog veel te duur voor. Een
eenzijdige grammofoonplaat kostte tussen de 3,50 en 7,50 dollar
terwijl het gemiddelde inkomen van een Amerikaan toen slechts
36,50 dollar per maand was (U.S. Diplomatic Mission to Germany,
06.2003). In korte tijd wordt de grammofoonplaat, met behulp van
technische verbeteringen en betere distributiestructuren, echter veel
goedkoper. Zo kost in 1906 een grammofoonplaat met een rode
zegel, wat slaat op degelijke geluidskwaliteit, nog slechts tussen de
1,50 en 5 dollar, afhangende van de artiest. Dankzij deze snelle
prijsdalingen wordt de grammofoonplaat stilaan als een
massamedium beschouwd (De Meyer, 2007, p. 39).
De fonografie-industrie prospereert volop en kan de vraag naar
SODWHQHQFLOLQGHUVYDDNQLHWYROJHQ9RRUDOµ9LFWRU¶NHQW]HHUJURWH
successen in deze beginjaren en stuurt tienduizenden verkopers
Amerika rond om de rode-zegel platen te verkopen. In 1906
RQWZLNNHOG µ9LFWRU¶ HHQ QLHXZH JUDPPRIRRQ GH YLFWrola. Bij deze
grammofoon wordt de weergavehoorn verborgen in een kast en de
draaitafel en arm onder een deksel. Dit meubelstuk wordt zo populair
dat ze uiteindelijk als synoniem wordt gezien voor afspeelapparatuur
in het algemeen (De Meyer, 2007, p. 40). Sinds het uitkomen van de
victrola bloeit de markt volledig open en kent de verkoop van platen
een continue groei tot 1921. In dat jaar kent de fonografie-industrie
zijn hoogtepunt met een indrukwekkend aantal van 106 miljoen
verkochte platen (Highbeam Business, 2012).
1.2.2. E erste mar ktdaling en crisis
In 1919 werd GH µ5DGLR &RUSRUDWLRQ RI $PHULFD¶ 5&$ RSJHULFKW
waardoor de fonografie-industrie een nieuwe concurrent kreeg. De
radio zorgde er immers voor dat mensen gratis muziek konden
beluisteren. Snel werd de radio ingeburgerd waardoor de markt van
geluidsdragers begon te stagneren (Highbeam Business, 2012). Toch
had de radio eveneens een positieve invloed op de ontwikkeling van
20
grammofoons. Joseph P. Maxfield, een werknemer van de µ%HOO
Telephone CRPSDQ\¶VODDJGH er in om de techniek, gebruikt bij de
radio, toe te passen op de grammofoons. De techniek achter de radio
slaat op het omvormen van akoestisch opgenomen signalen tot
elektrische signalen om deze vervolgens weer tot akoestische
signalen te transformeren. Dankzij deze techniek lukte het Maxfield
om de grammofoonplaten elektrisch op te nemen in plaats van
mechanisch, met een microfoon die de trechter vervangt (De Meyer,
2007, p. 51-52). Dit had grote voordelen op het vlak van de
geluidskwaliteit. Zo werden de bassen veel beter weergegeven en
werden sisklanken eindelijk volledig hoorbaar. Bovenal klonk het
geheel veel dynamischer en helderder dankzij het frequentiebereik
van 100 tot 5000 Hz van deze elektrische platen. Tevens zorgde de
lampversterker voor het voortbrengen van een veel groter volume
waardoor ruis relatief minder werd waargenomen (De Vries, 1977, p.
189). In november 1925 verscheen dan ook de elektrische victrola op
de markt waardoor het mechanisch-akoestisch tijdperk plaats maakte
voor het elektrisch tijdperk (De Meyer, 2007, p. 52).
In 1929 crashte de aandelenmarkt wat aanleiding gaf tot de Grote
Depressie. De bevolking keerde zich massaal tot de radio waar men
gratis van muziek kan genieten. De fonografie-industrie kende
bijgevolg een enorme crisis. In 1932 werden nog slechts zes miljoen
platen verkocht (De Meyer, 2007, p. 59). Verschillende strategieën
werden toegepast om de markt te laten overleven. Artiesten kregen
niet meer een vast bedrag betaald voor hun diensten maar kregen in
de SODDWVUR\DOW\¶VRSEDVLVYDQYHUNRSHQ&DODPDU*DOOR
p. 37). Tevens werden goedkopere grammofoons op de markt
gebracht zonder lampen en luidsprekers. In sommige gevallen
werden ze zelfs aan kostprijs verkocht om de platenverkoop te
stimuleren. Bovendien probeerde men de industrie terug te laten
floreren door verschillende technologische verbeteringen. Zo breide
bijvoorbeeld het frequentiebereik uit tot 30.000 tot 80.000 Hz
ZDDUGRRU PHQ GH WHUP µKLJK ILGHOLW\¶ LQ GH PRQG EHJRQ te nemen
(De 0H\HU S µ+LJK ILGHOLW\¶ RI µKLIL¶ VODDW RS GH
natuurgetrouwheid van een geluid. Dit betekent dat de weergave van
het geluid de oorspronkelijke klankbron sterk benadert (De Grooff,
1995, p. 291-292). De verscheidene crisis-strategieën leiden echter
21
tot weinig resultaten en de fonografiemarkt kent nog enkele zeer
magere jaren (De Meyer, 2007, p. 60).
,Q ELM GH LQYRHULQJ YDQ GH µSURKLELWLRQ DFW¶ YLQGt de
LQGXVWULHHHQQLHXZHDI]HWPDUNW'HµSURKLELWLRQDFW¶]RUJWHULPPHUV
voor dat een enorme hoeveelheid illegale cafés ontstaan. Deze zijn
meestal uitgerust met een jukebox die sinds 1927 verkocht werd door
GH µ$XWRPDWLF 0XVLF &RPSDQ\¶. De jukeboxen worden gebruikt
voor een nieuw soort promotiecampagne waarbij de verkopen in de
jukeboxen worden omgevormd tot lijsten. Hier ontstaat met andere
woorden de industrie van de hitparades (De Meyer, 2007, p. 60).
Uiteindelijk wordt de fonografiemarkt gered door zijn grootste
FRQFXUUHQWGHUDGLR'H5&$HQKHWLQRSJHULFKWHµ&ROXPELD
Broadcasting 6\VWHP¶ &%6 NHQGH LPPHUV ZHO JURWH ZLQVWHQ LQ
GH]HSHULRGH5HVSHFWLHYHOLMNNRSHQ]LMµ9LFWRU¶HQµ&ROXPELD¶RSHQ
met hun winsten financieren ze de markt voor geluidsdragers.
Jukeboxen zorgden voor de aanmaak van platensterren. Vanwege het
overkoepelend bedrijfssysteem werden deze platensterren
radiosterren. Radio werd op zijn beurt gebruikt ter promotie van de
verkoop van platen. Wanneer daarboven het in 1929 opgerichte
SODWHQODEHO µ'HFFD¶ ]LMQ SODWHQ DDQ FHQW EHJLQW WH YHUNRSHQ LQ
plaats van de toen normale 75 cent, wordt het terug mogelijk voor de
gemiddelde consument om een plaat in huis te halen. De
platenindustrie kan beginnen aan zijn heropbloei (Highbeam
Business, 2012).
1.2.3. De hoogdagen
3RSXODLUHPX]LHNYDQGHMDUHQ¶HQ¶EHVWRQGuit jazz, broadwaymuziek en filmmuziek en in mindere mate uit het opkomende
country en rhythm and blues (R&B). De vraag naar deze muziek
kende een continue stijging sinds de crisis. De economische
omstandigheden veroorzaakt door Wereldoorlog II zorgden
daarentegen voor enkele verschuivingen in het aanbod van de
muziekindustrie.
Schellak,
het
materiaal
waaruit
de
grammofoonplaten geproduceerd werden, steeg sterk in prijs
waardoor de majors RCA en CBS zich enkel gingen concentreren op
22
de productie van de populairste genres. Country en R&B werden met
andere woorden volledig genegeerd. Bijgevolg gingen kleinere
onafhankelijke labels zich op deze muziekgenres concentreren. Er
was immers vraag naar dit soort muziek maar geen aanbod.
Eveneens beslisten enkele radiostations om vooral deze minder
populaire genres aan te bieden. Als gevolg hiervan trede er een
marktsaturatie op waarin iedereen, maar vooral jonge tieners, zowel
pop, R&B als country gingen kopen (Highbeam Business, 2012).
Na een korte vertraging in verkoop vanwege Wereldoorlog II kan
vanaf 1945 gHVSURNHQ ZRUGHQ RYHU HHQ KHXVH ¶SODWHQERRP¶ =R
worden in 1946 maar liefst 275 miljoen platen verkocht. Een reden
hiervoor is de intrede van de Amerikanen in Wereldoorlog II die er
voor zorgde dat Europa kennis maakte met de Amerikaanse
ontspanningsmuziek (De Meyer, 2007, p. 67). Tevens werd deze
periode
gekenmerkt
door
verschillende
technologische
vernieuwingen op het vlak van het format en de afspeelsnelheid van
de plaat met kwalitatieve verbeteringen als gevolg (cfr. infra, 1.2.4.
Evolutie in afspeelsnelheid en format).
,Q GH MDUHQ¶ RQWVWDDW HHQ QLHXZ VRRUW PX]LHNJHQUH GLH HHQ
synthese biedt van de drie populairste genres, namelijk rock and roll
(rock-µQ-UROO=RVWRQGELMYRRUEHHOGKHWOLHGµ+HDUWEUHDN+RWHO¶YDQ
Elvis Aaron Presley op nummer 1 in de pop-, R&B- en countryhitlijsten. Rock-µQ-roll trekt meteen een grootschalig publiek aan en
veroorzaakt ongekende successen voor de muziekindustrie. Kleine
onafhankelijke labels halen enorme bedragen binnen dankzij het
succes van de eerste rock-µQ-roll artiesten en de majors proberen geld
te slaan door hun gecontracteerde crooners de hits te laten coveren.
Tegen het eind van het decennia is het rock-µQ-roll genre ingeburgerd
en krijgt de plotse stijging in verkoop van de laatste jaren een
constanter karakter (Highbeam Business, 2012).
De verkoop van rock-µQ-UROO HQ SRSPX]LHN KDG LQ GH MDUHQ ¶
zijn hoogtepunt echter nog steeds niet bereikt. Wanneer in 1960 The
Beatles op het toneel verschijnen geeft dit het startschot voor een
continue stijging in de platenverkoop dat geen einde meer zal kennen
WRWDDQGHLQWURGXFWLHYDQGHFRPSDFWGLVF&'LQGHMDUHQµ7KH
Beatles trekken gigantische hoeveelheden publiek aan en dit
reflecteerde in hun platenverkoop. Vanaf nu is er geen beperking
23
meer voor te stellen aan het succes dat artiesten kunnen behalen.
Zowel de majors als de onafhankelijke labels proberen zoveel
mogelijk talenten te ontdekken waardoor ontzettend veel groepen een
platencontract kunnen bemachtigen. Bijgevolg ontstaan verscheidene
nieuwe muziekgenres waardoor de markt volledig verdeeld wordt. Er
is voor ieder wat wils waardoor de platenverkoop blijft stijgen
(Highbeam Business, 2012).
1.2.4. E volutie in afspeelsnelheid en format
Sinds zijn uitvinding in 1887 heeft de grammofoonplaat tot aan de
tweede helft van de 20ste eeuw niet veel drastische veranderingen
ondergaan, uitgezonderd de overgang naar het elektrische tijdperk
(cfr. supra, 1.2.2. Eerste marktdaling en crisis). Zo beslaan de vroege
inspanningen tot verbetering slechts pogingen om de afspeelduur van
de plaat te verhogen door middel van veranderingen in het
grondmateriaal en in het format. Zoals eerder vermeld gebruikte
Berliner in 1888 een zinkplaat bedekt met bijenwas die handmatig
aan het draaien werd gehouden. De consument werd een getrouwe
toon gewaarborgd wanneer de grammofoonplaat 70 maal
omwentelde per minuut (De Meyer, 2007, p. 27). Voor
marktproductie gebruikte Berliner echter verschillende soorten
materiaal voor de aanmaak van zijn platen. Wanneer hij in 1894 zijn
eerste platen op de markt brengt, bestaan deze uit celluloïde en
hebben ze een diameter van 6, 7 of 8 inch (respectievelijk 15,24 cm,
17,78 cm en 20,32 cm). Vanaf 1895 worden de 7 inch platen
standaard en wordt de celluloïde vervangen door hard rubber. In
1897 wordt dit hard rubber vervangen door schellak, wat als
standaardmateriaal zal dienen tot aan de introductie van de vinylplaat
in 1948 (Schoenherr, 10.02.2000).
:DQQHHU LQ GH µ9LFWRU 7DONLQJ PDFKLQH FRPSDQ\¶ ZRUGW
opgericht komt de 78-toerenplaat op de markt. Deze
grammofoonplaat draait op 78 toeren per minuut (tpm), bestaat uit
schellak en is te verkrijgen in 7 of 10 inch (25,40 cm). Deze 7 en 10
inch platen konden 2 à 3 minuten muziek bevatten. De
grammofoonplaat van 12 inch (30,48 cm), geïntroduceerd in 1903,
24
kon ongeveer 3,5 tot 4 minuten muziek afspelen (Calamar, & Gallo,
2009, p. 53). In 1905 kon men voor het eerst platen aankopen die
langs twee zijden bespeelbaar waren waardoor de hoeveelheid
muziek per plaat logischerwijze verdubbelde (De Meyer &
Trappaniers, 2007, p. 369). Deze dubbelzijdige, meestal 10 inch, 78toerenplaat werd het standaardmodel voor de fonografiemarkt en
kende geen significante veranderingen tot aan het midden van de
20ste eeuw.
In 1907 ontwikkelde Leo Baekeland een soort synthetisch
plastiek dat hij bakeliet noemde. Bakeliet werd achtereenvolgens
GRRUµ7KHXQLRQ&DUELGHDQG&DUERQ&RPSDQ\¶YHUILMQG tot een zeer
duurzaam en tevens kneedbaar polyvinylacetaatkunststof, dat zij
doopten als vinylite (Elborough, 2009, p. 23). Dit materiaal werd
GRRUµ&ROXPELD¶JHEUXLNWZDQQHHU]LMLQGHµORQJ-SOD\HU¶/3
elpee) introduceren. Zoals eerder vermeld werden immers
alternatieve grondstoffen voor de grammofoonplaatproductie gezocht
vanwege de hoge kost van schellak. Vinylite had tevens
verschillende voordelen ten opzichte van het makkelijk breekbare
schellak. Vinylite was veel lichter, duurzamer, vrijwel onbeperkt
afspeelbaar en fijner van structuur waardoor minder ruis veroorzaakt
werd (De Meyer, 2007, p. 69). Het grootste voordeel echter was dat
vinylite sterk genoeg was om smallere graveringen, microgroeven, te
maken (Elborough, 2009, p. 23). Bijgevolg kon het aantal groeven
per cm opgedreven worden met als resultaat dat de langspeelplaat
118 microgroeven per cm telde in vergelijking met 33 groeven per
cm bij de schellakplaat (De Meyer, 2007, p. 69). De LP ZHUGRSѿ
tpm afgespeeld, had een diameter van 12 inch en telde een
afspeelduur van 22,5 minuten per zijde (Elborough, 2009, p.19-20).
Ondanks deze enorme vooruitgang werd de elpee niet
onmiddellijk aanvaard door de massa. Dit was een fenomeen dat
gedeeld werd door zijn voorgangers. De LP YDQ µ&ROXPELD¶ ZDV
immers niet de eerste langspeelplaat die op de markt kwam. Zo werd
in 1904 al een langspeelplaat van 21 inch (53,34 cm) en een
DIVSHHOGXXU YDQ PLQXWHQ JHwQWURGXFHHUG GRRU µ7KH 1HRSKRQH
&RPSDQ\¶ 'H PRHLOLMNH KDQWHHUEDDUKHLG YHURRU]DDNW GRRU GH
enorme grootte van de plaat, zorgde er echter voor dat ze binnen de
twee jaar van de markt verdween (Elborough, 2009, p.21). Tevens
25
trachtte Edison in 1926 de markt te veroveren met zijn langspeelplaat
die 24 minuten afspeelduur kende op een 10 inch format en 40
PLQXWHQ RS HHQ LQFK IRUPDW 'H]H µ'LDPRQG 'LVF¶ PDDNWH DO
gebruik van microgroeven en haalde zelfs een bereik van 400
groeven per cm. Toch sloeg deze indrukwekkende innovatie niet aan
bij het publiek waardoor deze langspeelplaat slechts een jaar
overleefde (Fischer, 11.05.2011). 7HQ VORWWH KDG µ5&$ 9LFWRU¶ LQ
1931 een langspeelplaat uitgebracht zonder microgroeven. Deze was
echter slechts enkele malen afspeelbaar en bovendien waren de
vereiste platenspelers zeer duur. Bijgevolg verdween deze elpee ook
snel van de scene (De Meyer, 2007, p. 69).
In tegenstelling tot zijn voorgangers overleefde de elpee van
µ&ROXPELD¶ ZHO GH LQLWLsOH WHUXJKRXGHQGKHLG YDQ KHW SXEOLHN $OV
WHJHQRIIHQVLHI EHVORRW µ5&$ 9LFWRU¶ ]HOI WH H[SHULPHQWHUHQ PHW
PLFURJURHYHQHQYLQ\OLWH$OVUHVXOWDDWEUDFKWµ5&$9LFWRU¶LQ
de 45-toerenplaat uit. Deze singleplaat heeft een doorsnede van 7
inch en maakt gebruik van microgroeven. De afspeelduur wordt
echter niet vergroot vergeleken met de oudere schellakplaten. Het
grote gat in het midden van de single wordt wel geprezen door de
jukeboxuitbaters vanwege de voordelen hiervan voor de
automatische selectiemachines (De Meyer, 2007, p. 70). In een later
stadium wordt deze afspeelduur vergoot van 3 tot 8 minuten terwijl
het format gelijk blijft. Dit soort langspeelsingle krijgt de naam
µH[WHQGHG SOD\¶ (3 9DQDI ZRUGHQ GH]H 45-toerenplaten
XLWJHEUDFKW RS LQFK HQ NULMJHQ ]H GH EHQDPLQJ µGLVFR-VLQJOH¶ RI
µmaxi-VLQJOH¶ 'H KRHYHHOKHLG PX]LHN RS GH]H PD[L¶V ]LMQ LPPHUV
gelijk aan zijn 7 inch single variant. De plaat bevat met andere
woorden slechts één lied per kant in tegenstelling tot meerdere bij
een LP of EP. De groeven zijn echter veel breder waardoor er meer
dynamiek in het geluid gecreëerd wordt en de klankkwaliteit
vergroot (De Meyer, 2007, p. 70).
'H ѿ-toerenplaten en de 45-toerenplaten geraken ingeburgerd
en vervangen uiteindelijk de 78-toerenplaten als standaard, die steeds
minder verkocht en geproduceerd worden. In 1947 vervangt de
transistor de lampversterker waardoor de geluidskwaliteit sterk
vergroot en de vinylplaten meer tot hun recht komen (De Meyer,
2007, p. 73). Een belangrijke evolutie in deze platen vindt plaats in
26
ZDQQHHUµ5&$9LFWRU¶HQµ&ROXPELD¶GHHHUVWHVWHUHRSODWHQRS
de markt brengen (Calamar, & Gallo, 2009, p. 53). Bij een stereoopname wordt er gebruik gemaakt van twee kanalen, bijvoorbeeld
twee microfoons, die elk een verschillende geluid voortbrengen.
Bijgevolg hoort men bij weergave in het rechteroor een ander geluid
dan in het linkeroor. Hierdoor ontstaat een soort ruimtelijk audioeffect (De Grooff, 1995, p. 398). Er wordt met andere woorden een
driedimensionale geluidservaring gecreëerd. In de eerste
experimenten om stereoplaten te ontwikkelen werd gebruik gemaakt
van een dubbele gravering die door twee naalden werd afgelezen.
Elke naald was dan verantwoordelijk voor één geluidskanaal (De
Meyer & Trappaniers, 2007, p. 327). Als uiteindelijke resultaat
kwam echter het 45/45-systeem voort. In dit systeem werden platen
zowel lateraal als verticaal gegraveerd en een naald werd gemonteerd
op een 45-graden hoek zodat deze zowel lateraal als verticaal de
graveringen kon aflezen. Op deze manier konden dus twee kanalen
afgelezen worden door één naald (De Meyer, 2007, p. 72). In 1970
worden quadrafonische platen geïntroduceerd. Quadrafonie slaat op
een toevoeging van nogmaals twee kanalen aan het stereosysteem.
Het driedimensionale effect wordt dus gecreëerd door vier
verschillende kanalen. Quadrafonie slaat echter niet aan bij het
publiek wegens extra kosten die er aan verwant zijn. Zo moest men
bijvoorbeeld vier luidsprekers kopen om het gewenste effect te
verkrijgen. De quadrafonische platen verlaten dan ook snel de markt.
Het idee wordt echter niet verlaten en is de grondslag voor het
huidige populaire surround sound (De Meyer & Trappaniers, 2007,
p. 287).
1.2.5. H et digitale tijdper k en de introductie van de compact disc
In 1973 breekt de petroleumcrisis uit waardoor de prijs van vinylite
en het papier voor de hoezen sterk stijgt. Het duurt echter toch tot
HLQGMDUHQ¶alvorens deze crisis echt voelbaar is in de verkoop van
grammofoonplaten. In 1979 behaalt de grammofoonindustrie haar
topjaar met wereldwijd 1.52 miljard verkochte eenheden (Hung &
Morencos, 1990, p. 72-75). Vanaf 1980 begint de crisis echter door
27
te dringen waardoor de verkoopcijfers een constante daling kennen
WRWDDQGHHHUVWHKHURSOHYLQJYDQKHWYLQ\OLQGHMDUHQ¶FIULQIUD
1.3. De eerste heropleving van het vinyl).
In 1 LQWURGXFHUHQ µ6RQ\¶ HQ µ3KLOLSV¶ GH FRPSDFW GLVF 'H
Meyer, 2007, p. 172). De CD biedt een tegenoffensief aan de crisis
maar zorgt vooral voor de overstap van het analoge naar het digitale
tijdperk. Een CD wordt digitaal opgenomen. Dit betekent dat de
opgenomen geluidstrillingen worden omgezet in een binaire code
van 0 en 1 signalen. Dit in tegenstelling tot de analoge opname die
het oorspronkelijke geluidssignaal volledig imiteert (De Meyer &
Trappaniers, 2007, p. 108).
2QGDQNV GDW &'¶V QRJ GXXUGHU ZDUHQ GDQ JUDPPRIRRQSODWHQ
kenden ze al snel een groot succes vanwege hun verbeterde
geluidshelderheid, grotere afspeelcapaciteit en gemakkelijkere
hanteerbaarheid. Aanvankelijk kon de productie de vraag zelfs niet
volgen (De Meyer, 2007, p. 172). De fonografie-industrie zag in de
CD een mogelijkheid om de crisis te bestrijden. Bijgevolg ging men
via allerhande marketingtechnieken de CD bij het publiek aanprijzen
WHQ NRVWH YDQ GH JUDPPRIRRQSODDW =R ZHUGHQ RQGHU DQGHUH &'¶V
XLWJHUXVWPHWµERQXVWUDFNV¶%RYHQGLHQKDQWHHUGHQGHPHHVWHODEHOV
een verkooptactiek waarbij zij muziekverkopers probeerden te
demotiveren om nog grammofoonplaten aan te kopen. Wanneer deze
verkopers immers hun onverkochte stock terug inleverden werden
hogere kosten aangerekend voor onverkochte grammofoonplaten dan
YRRURQYHUNRFKWH&'¶V3ODVNHWHVS
De gebruikte tactieken hebben effect. Vinyl wordt massaal
vervangen door de CD en reeds in 1988 zien we voor het eerst dat de
inkomsten uit de CD-verkoop groter zijn dan deze van de
grammofoonplaten. Eind 1988 zijn alle albums in de hitlijsten
beschikbaar op CD maar niet meer op vinyl. In muziekwinkels is het
CD-aanbod zes maal groter dan het vinyl-aanbod. Eind 1988 beslaat
de vinylverkoop nog slechts 15 % van de totale muziekmarkt, in
1989 nog slechts 6 % (Plasketes, 1992, p.110). De CD neemt op
enkele jaren volledig de dominante marktpositie van de
grammofoonplaat over. Men verwacht dat vinyl nog slechts enkele
jaren zal overleven.
28
1.3. De eerste heropleving van het vinyl
Nadat de compact disc de muziekmarkt volledig heeft overgenomen
lijkt er geen hoop meer te zijn voor de vinylplaat. Op basis van
cijferanalyse blijkt dit echter niet helemaal het geval te zijn. Zo vindt
HULQGHMDUHQ¶HHQHHUVWHKHURSOHYLQJSODDWVYDQKHWYLQ\O,QGLW
gedeelte van het proefwerk wordt allereerst gekeken naar de
verkoopgegevens van langspeelplaten op de internationale markt. De
Amerikaanse markt wordt als referentiekader gebruikt. Aan de hand
van een masterproef opgemaakt tijdens deze periode worden
kenmerken uit de eerste ontwikkeling aangeboden. Ten slotte wordt
er aandacht besteed aan het toenmalige profiel van de vinylkoper.
1.3.1. De eerste heropleving op de internationale mar kt
(LQG MDUHQ ¶ ZHUG YHURQGHUVWHOG GDW GH YLQ\OSODDW ODQJ]DDP ]RX
uitsterven. Uit onderstaande gegevens blijkt echter dat dit niet het
geval was. De gegevens uit grafiek 1 en tabel 1 zijn verzameld door
GHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶HHQJOREDDl marketingonderzoekscentrum dat
de consumentenmarkt statistisch analyseert. Onderstaande cijfers zijn
gebaseerd op de verkopen van langspeelplaten in de Verenigde
6WDWHQGRRUOHGHQYDQGHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶/R\QHV
Ondanks dat deze cijfers enkel van toepassing zijn op de
Amerikaanse markt bieden ze, wegens de significantie van de
Amerikaanse markt, een sterke indicatie voor de internationale
HYROXWLHV 'H PHHVWH PX]LHNKDQGHODDUV ]LMQ OLG YDQ GH µ1LHOVHQ
&RPSDQ\¶PDDUWRFKPRHWJHZH]HQZRUGHQRSKHWIHLWGDWGLWQLHWGH
gehele muziekmarkt beslaat. Bovendien bestaat er een grote zwarte
markt voor vinylplaten in tweedehandswinkels en rommelmarkten
waarvan de cijfers onmogelijk te achterhalen zijn. Tevens worden
enkel de verkoopgegevens van langspeelplaten weergegeven. De
verkoop van singelV(3¶VHQPD[L¶VZRUGHQLPPHUVVLQGVHLQGMDUHQ
¶ QLHW PHHU VWDWLVWLVFK ELMJHKRXGHQ 'H JHJHYHQV ELHGHQ GXs een
eenzijdig beeld. Toch geven de cijfers een sterke indicatie van de
evolutie in vinylverkoop over de jaren heen.
29
Zoals eerder vermeld begon de vinylverkoop zeer snel te dalen na
,Q GH EHJLQMDUHQ ¶ OLMNW YLQ\O ]R JRHG DOV XLWJHVWRUYHQ
aangezien het met gemiddeld 300.000 exemplaren slechts 0,05 %
van de totale muziekverkoop beslaat. Vanaf 1994 komt daar echter
verandering in. De grammofoonplaat begint terug aan populariteit te
winnen. Zo kent de verkoop van vinyl tussen 1993 en 2003 een
nieuw leven met een hoogtepunt in 2000 met 1,50 miljoen verkochte
exemplaren. Vanaf 2004 lijkt de rage echter voorbij en verloopt de
verkoop weer in een dalende trend. In 2005 en 2006 lijkt de
vinylmarkt zijn evenwicht gevonden te hebben met ongeveer
600.000 verkochte exemplaren per jaar (cfr. grafiek 1 en tabel 1)
(Loynes, 06.05.2012).
Ver koop langspeelplaten
1993 - 2006 (US)
(in miljoenen)
2
1,5
1
0,5
0
Grafiek 1: De verkoop van langspeelplaten in de Verenigde Staten (19932006). Bron: Loynes, 06.05.2012.
9LQ\O KHHIW GXV GXLGHOLMN YDQDI PLGGHQ MDUHQ ¶ HHQ KHURSOHYLQJ
gekend. Dit kan gezien worden als de eerste heropleving van het
vinyl. De grammofoonplaat had echter al een heropbloei gekend na
GH *URWH 'HSUHVVLH YDQ GH MDUHQ ¶ FIU VXSUD (HUVWH
marktdaling en crisis). Toch wordt deze niet gezien als een eerste
heropleving aangezien deze neergang en heropbloei toen vooral werd
YHURRU]DDNW GRRU HFRQRPLVFKH RPVWDQGLJKHGHQ ,Q GH MDUHQ ¶
30
daarentegen was vinyl al volledig vervangen door een nieuw
medium, de compact disc. Men dacht toen dat men vinyl nooit meer
als commHUFLHHOZLQVWSURGXFWNRQJHEUXLNHQ'LWZDVLQGHMDUHQ¶
absoluut niet het geval.
7RFK PRHW GH]H HHUVWH KHURSOHYLQJ YDQ YLQ\O LQ GH MDUHQ ¶
gerelativeerd worden. Hoewel we in grafiek 1 duidelijk een stijging
in verkoop van langspeelplaten zien, blijkt uit tabel 1 dat deze
heropleving behoorlijk beperkt is qua omzetpercentage op de totale
muziekverkoop. Op zijn hoogtepunt in 2000 beslaat de vinylmarkt
slechts 0,19 % van de totale muziekmarkt met een maximum in 2003
met 0,21 % (Loynes, 06.05.2012). Het is dus duidelijk dat, hoewel
vinyl terug aan populariteit won, dit slechts in een beperkt
nichepubliek gebeurde.
Ver koop
L angspeelplaten
Totale
ver koop
albums
(in miljoenen)
(in miljoenen)
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
0,34
0,62
0,79
1,20
1,10
1,30
1,40
1,50
1,20
1,30
1,40
1,20
0,87
0,86
572,00
615,00
616,30
616,60
651,80
711,00
754,80
785,10
762,80
681,00
656,20
666,70
619,00
588,00
Percentage
langspeelplaten
van totale
ver koop albums
0,06 %
0,10 %
0,13 %
0,19 %
0,17 %
0,18 %
0,18 %
0,19 %
0,16 %
0,19 %
0,21 %
0,18 %
0,14 %
0,15 %
Tabel 1: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums
in de Verenigde Staten (1993-2006). Bron: Loynes, 06.05.2012.
31
1.3.2. K enmer ken van de eerste heropleving
Ondanks dat er zeer weinig wetenschappelijk onderzoek verricht is
naar het belang van de eerste heropleving zijn er enkele kenmerken
van deze heropleving te vinden in een masterproef aan de Katholieke
Universiteit Leuven van Bries F. In 1998, één van de topjaren van de
eerste heropleving, onderzocht Bries de vinylmarkt. Hij baseerde zijn
bevindingen op enkele gesprekken met platenzaakbezoekers en
diepte-interviews met vinylhandelaar Bob Driege en DJ Joeri Hartiel.
'H MDUHQ ¶ ZDUHQ YRRUDO GH KRRJGagen voor de disk jockey
(DJ). Dit was een van de grootste oorzaken waarom vinyl terug
populair werd. De genres hip-hop, ragga, house, techno, jungle, drum
and bass en ambient, dus vooral het dansgenre en het werkveld van
de DJ, beslaan het overgrote deel van verkochte vinyl. Eveneens ging
KDUGFRUHURFNµQ¶UROOPHWDOSXQNHQSRSRYHUGHWRRQEDQNHQPDDU
de dansgenres namen 85 % van de gehele vinylverkoop in (Bries,
1998, p. 39-41). De dansgenres werden bijna uitsluitend op 12 inch
PD[L¶V YHUNRFKW =RDOV eerder opgemerkt hadden deze platen een
meer dynamisch geluid waardoor ze een geschikt instrument waren
voor de DJ (Bries, 1998, p. 36).
De genres die aangeboden werden op vinyl kunnen moeilijk
commercieel of mainstream genoemd worden. Ze hoorden eerder
thuis in de toenmalige underground-scène. De mainstream muziek
was enkel nog beschikbaar op CD, minicassette of minidisk. Zo
werden de meeste vinylplaten dan ook aangeboden door kleine
independeQWVµ6RQ\¶ZDVLQGH]HWLMG de enige major die nog vinyl
uitbracht. Eveneens waren de platen enkel te vinden in de meer
alternatieve speciaalzaken, platenbeurzen of via internet. Grote
ZLQNHONHWHQV DOV µ)UHH 5HFRUG 6KRS¶ YHUGHHOGHQ RS GDW PRPHQW DO
lang geen vinyl meer (Bries, 1998, p. 40).
Een belangrijke ontwikkeling werd het floreren van de subcultuur
van vinylverzamelaars. Het grote publiek begon immers haar
SODWHQFROOHFWLHV WH YHUNRSHQ HQ WH YHUYDQJHQ GRRU &'¶V
Tweedehandswinkels kenden bijgevolg een heuse boom in hun
aanbod. Dit was in het voordeel voor de vinylverzamelaars want zo
kwamen de oudere en zeldzamere platen terug in circulatie. De
tweedehandsmarkt bloeide helemaal terug open (Bries, 1998, p. 75).
32
Uit de analyse van Bries krijgen we dus een bevestiging dat de
vinylmarkt meer bestemd was voor een nichepubliek. Het
concentreert zich vooral in de underground-scéne buiten de
mainstream. De rol van de DJ speelde hier duidelijk aangezien hij het
vinyl gebruikte om een eigen sound te creëren. Belangrijker zijn
echter de fans die er van dromen om zelf DJ te worden. Het is vooral
deze invloed van de DJ waardoor een groter publiek vinyl begon te
kopen (Bries, 1998, p. 92). Volgens Bries gaf de DJ dan ook een
nieuwe dimensie aan de plaat, namelijk als gebruiksinstrument.
Vinyl was als geluidsdrager immers volledig vervangen door de CD.
Vinyl overleefde echter als verzamelobject maar veel belangrijker
als gebruiksinstrument voor de DJ (Bries, 1998, p. 93).
1.3.3. H et consumentenprofiel in de eerste heropleving
Algemeen gesteld is de vinylkoper in de eerste heropleving
mannelijk en ouder dan 24 jaar. Het grootste deel is zelfs ouder dan
MDDUHQEHVODDWGXVYRRUDOKHWSXEOLHNJHERUHQLQGHMDUHQ¶RI
eerder (Plasketes, 1992, p. 114). Bries geeft in zijn masterproef een
typologie van de vinylkopers (Bries, 1998, p. 81-83).
Allereerst onderscheidt Bries vier categorieën van kopers van
WZHHGHKDQGVYLQ\O PHQVHQ GLH KXQ MHXJG NRSHQ '-¶V IDQV HQ
vinylfreaks. Elke categorie werd getypeerd door bepaalde kenmerken
die in tabel 2 zijn weergegeven (Bries, 1998, p. 81-83). Voor de
kopers van nieuwe platen maakt Bries geen typologie aan. Hij
beschouwt deze meer als één coherente categorie van vinylkopers.
Wel geeft Bries aan wat het aanbod van nieuwe platen is waardoor
we toch een beter beeld kunnen vormen over deze kopergroep. Het
aanbod van nieuw vinyl kan immers opgedeeld worden in drie
categorieën. Allereerst zijn er de albums van toenmalige grote namen
zoals U2, Oasis en Bush. Ten tweede is er een aanbod in platen van
kleine alternatieve rockgroepen. Aangezien deze hun materiaal niet
op CD uitbrengen zijn fans verplicht om vinyl te kopen om de
muziek in huis te halen. Ten slotte is er het aanbod in het dansgenre,
zoals hip hop, house en techno. Zoals eerder opgemerkt is het vooral
33
deze laatste subcategorie die verantwoordelijk is voor de stijging in
verkoop van vinylplaten (Bries, 1998, p. 70-71).
1) Mensen die hun jeugd kopen
- Oudere personen die nu pas voldoende kapitaalkrachtig zijn
geworden om de platen te kopen die ze in hun jeugd al wilden
hebben maar niet konden betalen.
'-¶V
- Professionele disk jockeys.
- Gaan vooral op zoek naar oude fuifnummers die nooit zijn
uitgebracht op single-cd.
- House- HQWHFKQR'-¶VNRSHQMD]]IXQNHQVRXORS
tweedehandsvinyl om terug te grijpen naar de dansgenres die aan
house en techno zijn voorafgegaan.
3) F ans
- De fans die alles van hun idool willen verzamelen.
- Vooral beperkte oplagen, de limited editions, van hun idool zijn
bij hun zeer populair zoals picture discs of colour discs.
- Aangezien ze al zoveel hebben geïnvesteerd in hun idool hebben
zij er geen problemen mee om, naast de gewone editie ook
beperktere edities te kopen, ook al zijn deze gelimiteerde edities
veel duurder.
4) V inylfreaks
- De hardnekkige vinylverzamelaar.
- Meestal mannelijk en ouder dan 24 jaar.
- Het verzamelen is voor hun een hobby. Ze bijten zich vast in één
of meerdere genres en proberen daarvan alles te verzamelen.
- In tegenstelling tot vorige groepen hanteren ze een bepaalde
methode om vinyl te selecteren en desgevallend te kopen.
- Ze staan vaak op platenbeurzen met een eigen standje om als
eerste in de platenbakken van de anderen te kunnen zoeken naar
waardevolle stukken.
- Ze hechten veel belang aan de persing van de plaat. Bij voorkeur
willen ze de originele persing omdat deze de authentieke sound
bevat.
34
- Ze zoeken informatie op om te vermijden dat ze bedrogen worden.
Zo lezen ze gespecialiseerde tijdschriften. Er bestaat een informeel
informatiesysteem waarbij verzamelaars elkaar op de hoogte
houden.
Tabel 2: Een typologie van de consument van tweedehandsvinyl in de eerste
heropleving. Bron: Bries, 1998, p. 81-83.
Ten slotte duidt Bries aan wat tijdens de eerste heropleving de
motivatie is voor een consument om vinyl aan te kopen (Bries, 1998,
p. 71-73):
- De muziek is niet of pas later te verkrijgen op CD
- Een plaat klinkt beter dan een CD
- Een plaat is leuker om in bezit te hebben dan een CD
- Een plaat is goedkoper dan een CD
- De cultus van de DJ: fans kijken immers op naar hun
idolen en streven door middel van imitatie dan ook om
zelf DJ te worden
- Het hobby aspect: zoeken naar de juiste platen, het
aanleggen van een platencollectie etc.
Op basis van het onderzoek van Bries hebben we dus een goed beeld
kunnen vormen over de consument van vinylplaten in de eerste
heropleving.
1.4. De tweede heropleving van het vinyl
Op het moment dat de succesjaren van eerste heropleving voorbij
zijn en de vinylverkoop nog slechts een beperkte oplage haalt komt
er een tweede heropleving. Deze tweede heropleving betreft het
onderzoekgebied voor deze masterproef. Allereerst worden
cijferanalyses aangeboden, zowel op de internationale markt als op
de Belgische markt. Tevens wordt een overzicht gegeven van de
kenmerken die voorlopig toegewezen worden aan deze heropleving.
Het beschrijven van de kenmerken uit de tweede heropleving en het
opstellen van een consumentenprofiel is het hoofddoel van dit
onderzoek en zullen later uitvoeriger aan bod komen (cfr. infra, 2.
Onderzoek).
35
1.4.1. De tweede heropleving op de internationale mar kt
In 2005 en 2006 lijkt de eerste heropleving van de vinylplaat voorbij.
De rage duurde enkele jaren maar vanaf 2003 is er een continue
daling in de verkoop. Opnieuw wordt de vraag gesteld of vinyl kan
overleven in het moderne digitale tijdperk of slechts kan
voortbestaan in een nichegroep. Onderstaande gegevens bieden
echter weer een tegenbewijs aan deze vooronderstellingen. Net zoals
voorgaande data werden de cijfers in grafiek 2 en tabel 3 verzameld
GRRUGHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶+LHUPRHWGXVZHHUJHZH]HQZRUGHQRS
het feit dat de gegevens enkel betrekking hebben op de Amerikaanse
markt als referentiekader voor de internationale markt. Tevens moet
PHQOLG]LMQYDQGHµ1LHOVHQ&RPSDQ\¶RPRSJHQRPHQWHZRUGHQLQ
de berekening en bovendien bestaat er een grote zwarte markt in
vinylverkoop die niet opgenomen is in deze cijfers. Ondanks het
vertekend beeld geven de cijfers een duidelijk idee over de evolutie
van vinylplaten.
Uit grafiek 2 en tabel 3 blijkt dat de vinylverkoop vanaf 2007
terug begint te floreren. Ditmaal groeit de industrie jaarlijks met
merkwaardige en indrukwekkende cijfers. Zo werden er in 2007 net
geen miljoen langspeelplaten verkocht. In 2008 stijgt de verkoop
echter al met 89 % tot 1,88 miljoen. In 2009 vlogen vervolgens 2,5
miljoen eenheden over de Amerikaanse toonbanken, een stijging van
33 % vergeleken met 2008. Deze stijgende tendens blijft zich
voortzetten in 2010 en 2011 met respectievelijk 2,80 miljoen en 3,87
miljoen verkochte platen. Dit geeft een stijging van 12 % tussen
2009 en 2010 en 38 % tussen 2010 en 2011 (Loynes, 06.05.2012).
Uit grafiek 2 kunnen we duidelijk zien hoe significant deze
tweede heropleving van het vinyl is. In het succesvolle 2008 werden
immers al meteen 380.000 meer platen verkocht dan in 2000, het
topjaar van de eerste heropleving. In een vergelijking tussen 2000 en
2011, het voorlopige topjaar uit de tweede heropleving, zien we dat
de vinylverkoop tussen beide jaren met 158 % gestegen is. In
absolute cijfers werden er in 2011 dus 2,37 miljoen langspeelplaten
meer verkocht dan in 2000 (Loynes, 06.05.2012).
36
Ver koop langspeelplaten
1993 - 2011 (US)
(in miljoenen)
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
5
4
3
2
1
0
Grafiek 2: De verkoop van langspeelplaten in de Verenigde Staten (19932011). Bron: Loynes, 06.05.2012.
Wanneer we kijken naar tabel 3 moet er echter weer opgemerkt
worden dat de indrukwekkende cijfers opnieuw gerelativeerd moeten
worden. Net zoals in de eerste heropleving, is het percentage van de
vinylverkoop in de totale muziekindustrie behoorlijk beperkt. In
tegenstelling tot de eerste heropleving begint de vinyl-industrie nu
wel terrein te winnen. Zo besloeg de vinylmarkt nooit meer dan 0,21
% van de totale albummarkt in de eerste heropleving. In 2008 beslaat
dit percentage echter al 0,44 %. Dit percentage blijft voorlopig
stijgen tot 1,17 % in 2011 (Loynes, 06.05.2012).
Het is dus duidelijk dat deze tweede heropleving een significant
onderzoekveld oplevert. Het is immers merkwaardig dat vinylplaten
terug zo populair worden. Hoewel het slechts om 1,17 % van de
totale albummarkt betreft, is de evolutie over de laatste jaren enorm
belangrijk. In de laatste zes jaren is de verkoop immers tegen een
zeer hoog tempo met 291 % procent gestegen. Ondanks dat de
verkoop in absolute eenheden duidelijk is geëxplodeerd van 0,99
miljoen tot 3,87 miljoen moet hier toch een opmerking gegeven
worden. Zo kent de totale verkoop van muziekalbums een zeer sterke
en continue daling sinds 2000. Er worden nu 454.5 miljoen albums
minder verkocht dan in 2000 (Loynes, 06.05.2012).
37
Het is dus logisch dat door de sterke daling van de gehele
albumverkoop vinyl in percentage wint. Dit doet echter geen afbreuk
aan het belang van de tweede heropleving. Onze huidige
maatschappij wordt immers gekenmerkt door het digitale platform
waardoor de verkoop van tastbare albums daalt. Het illegaal
downloaden van muziek, tijdens het laatste decennia enorm populair,
had eveneens een sterke invloed op deze daling. In 2007 werd 10 %
van de totale verkoop van muziekalbums verdiend door legale
downloads en 0,20 % door de verkoop van langspeelplaten. De
overige 89,90 % ZHUG GXV YHUGLHQG YLD GH YHUNRRS YDQ &'¶V
(Loynes, 08.02.2012a). In 2011 daarentegen beslaan legale
downloads 31,19 % van de totale albummarkt en lanspeelplaten 1,17
% &'¶V ]LMQ YDQGDDJ GH GDJ GXV VOHFKWV YHUDQWZRRUGHOLMN YRRU
67,64 % van de muziekmarkt, een daling van 22,26 % op zes jaar
(Loynes, 08.02.2012b). Het is dus duidelijk dat we steeds meer
GLJLWDDOJDDQDDQNRSHQHQGDW&'¶VVWHUNPRHWHQLQERHWHQ+HWIHLW
dat één bepaalde tastbare geluidsdrager, het vinyl, wel nog groeiende
successen kent in deze crisistijden is dus zeer merkwaardig en maakt
het alleen maar interessanter om de redenen achter deze eigenaardige
evolutie te onderzoeken.
Ver koop
L angspeelplaten
Totale
ver koop
albums
(in miljoenen)
(in miljoenen)
2007
2008
2009
2010
2011
0,99
1,88
2,50
2,80
3,87
501,00
428,40
373,90
326,20
330,60
Percentage
langspeelplaten
op totale
ver koop albums
0,20 %
0,44 %
0,67 %
0,86 %
1,17 %
Tabel 3: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums
in de Verenigde Staten (2007-2011). Bron: Loynes, 06.05.2012.
38
1.4.2. De tweede heropleving op de Belgische mar kt
Onderstaande gegevens voor België (cfr. grafiek 3 en tabel 4) zijn
GRRU PDUNWRQGHU]RHNEXUHDX µ*I.¶ YHU]DPHOG YRRU GH µ%HOJLDQ
(QWHUWDLQPHQW $VVRFLDWLRQ¶ %($ µ%($¶ YRUPW GH
beroepsvereniging rond de Belgische games-, muziek- en videoindustrie (Belgian Entertainment Association, 08.07.2012b). Hier
moet opnieuw opgemerkt worden dat onderstaande cijfers enkel
betrekking hebben op de leden van BEA. In combinatie met de
zwarte markt krijgen we dus ook voor België een vertekend beeld.
Toch bieden de gegevens weer een indicatie voor de evoluties in
België.
Uit grafiek 3 en tabel 4 blijkt dat de Belgische markt niet gelijk
loopt met de Amerikaanse markt. Tussen 2007 en 2010 daalt de
verkoop van langspeelplaten in België van 92.710 tot 46.971
eenheden. Vanaf 2011 hervat de vinylindustrie zich echter weer en
stijgt de verkoop tot 65.130 eenheden. Een stijging van 38.66 % ten
opzichte van 2010 (Maeterlinck, 02.08.2012). Er kunnen dus weinig
conclusies getrokken worden uit de Belgische markt betreffende een
tweede heropleving. Wanneer we echter grafiek 3 met grafiek 2
vergelijken kunnen we enkele speculaties doen. Zo lijken de stabiele
jaren 2009 en 2010 uit grafiek 3 sterk op de jaren 2005 en 2006 uit
grafiek 2. Bovendien zijn deze jaren in beide grafieken een
opvolging van een gelijkaardige neerwaartse evolutie. De jaren voor
2007 kunnen we niet opnemen in deze analyse aangezien de cijfers
van de vinylverkoop in België pas vanaf 2007 worden verzameld
GRRUµ*I.¶HQµ%($¶9HUKDHJKH Eveneens worden de
jaren 2009 en 2010 gevolgd door een plotse stijging in het
daaropvolgende jaar. Een mogelijke conclusie zou zijn dat de
Belgische markt vier jaar achter loopt op de Amerikaanse markt.
Hierdoor zou de eerste heropleving van het vinyl in België nog niet
zo lang verdwenen zijn en de tweede heropleving nog maar in haar
kinderschoenen staan. Wegens de significante invloed van de
Amerikaanse markt op de rest van de wereld lijkt dit eerder logisch.
In dat geval zou de Belgische vinylmarkt moeten exploderen in de
komende jaren, net zoals dat gebeurde in 2008 op de Amerikaanse
39
markt. Dit is echter enkel een veronderstelling die enkel op basis van
toekomstige gegevens kan getoetst worden.
Ver koop langspeelplaten
2007 - 2011 (B E)
100.000
80.000
60.000
40.000
20.000
0
2007
2008
2009
2010
2011
Grafiek 3: De verkoop van langspeelplaten in België (2007-2011). Bron:
Maeterlinck, 02.08.2012.
Desondanks kunnen we toch het begin van de tweede heropleving
opmerken in België in 2011. We kunnen echter niet met zekerheid
zeggen of in België een volledige heropleving zal plaatsvinden. Het
zou kunnen zijn dat 2011 een uitzonderingsjaar is. Wanneer we
echter kijken naar het procentuele aandeel van de lp-markt op de
totale albummarkt (cfr. tabel 4) zien we dat langspeelplaten al sinds
2010 terrein aan het winnen zijn. Ondanks een daling in de verkoop
tussen 2009 en 2010 in absolute cijfers stijgt het marktaandeel van de
vinylplaten. We zien hier eenzelfde kenmerk als op de Amerikaanse
markt, namelijk een continue daling in de totale albumverkoop. Dit
verklaart grotendeels waarom het relatief percentage van
vinylverkoop stijgt.
Toch moet ook hier opgemerkt worden dat de vinylplaat opnieuw
de enige geluidsdrager is in 2011waarvan de omzet groeit. In 2009
was immers 0,43 % van de totale albummarkt gerealiseerd door de
vinylverkoop, 5,50 % door de online-albumverkoop, en de rest
(94,07 %) via de verkoop van andere geluidsdragers met de CD als
40
belangrijkste vertegenwoordiger. In 2011 daarentegen beslaat de
vinylmarkt 0,66 % van de totale albumverkoop, de verkoop via
legale downloads 11,20 % en overige geluidsdragers 88,14 %
(Belgian Entertainment Association, 08.07.2012a). Net zoals op de
Amerikaanse markt verliezen ook hier de CD en andere
geluidsdragers dus een groot deel van hun publiek. Vinyl
daarentegen trekt wel meer volk aan. Het fenomeen dat één bepaalde
geluidsdrager populairder wordt terwijl de markt zich naar het
digitale richt vindt dus ook in België plaats.
Ver koop
L angspeelplaten
Totale
ver koop
albums
(in miljoenen)
2007
2008
2009
2010
2011
92.710
62.327
47.909
46.971
65.130
12,10
11,48
11,22
10,23
9,92
Percentage
langspeelplaten
op totale
ver koop albums
0,76 %
0,56 %
0,43 %
0,46 %
0,66 %
Tabel 4: De verkoop van langspeelplaten en de totale verkoop van albums
in België (2007-2011). Bron: Maeterlinck, 02.08.2012. & Bron: Belgian
Entertainment Association, 08.07.2012a.
1.4.3. K enmer ken van de tweede heropleving
Aangezien de tweede heropleving van de vinylplaat een behoorlijk
recent fenomeen is, is er voorlopig zeer weinig tot geen
wetenschappelijk onderzoek uitgevoerd over deze evolutie. Dit is één
van de hoofdredenen waarom dit proefwerk werd opgesteld.
In tegenstelling tot de eerste heropleving, die vooral geïnspireerd
werd door de dansgenres, wordt de tweede heropleving gekenmerkt
door de fascinatie voor het rockgenre (The Economist, 2011, p.56).
In 2011 blijkt immers 32 % van alle verkochte albums, inclusief CDen online-verkoop, tot het rockgenre te behoren. Wanneer we in 2011
echter specifiek naar vinylplaten kijken, blijkt dat 93 van de 100 best
verkochte vinylalbums in Amerika rockalbums zijn (Nielsen Wire,
41
11.05.2011). In 2011 werd de top tien van best verkochte
vinylalbums gevormd door de artiesten The Black Keys, Wilco, Bon
Iver, Radiohead, Mumford & Sons, Fleet Foxes en The Beatles.
$GHOHGLHPHWKDDUDOEXP¶¶GH]HVGHSODDWVEHVWULjkt, is de enige
niet-rock artiest die de vinylalbum top tien bereikte. Eveneens
merkwaardig is dat negen van de tien plaatsen ingenomen worden
door huidige artiesten. The Beatles, die daarentegen al meer dan 40
jaar geen muziek maken, staan echter met hun DOEXPµ$EEH\URDG¶
op de eerste plaats met een verkoop van 41.000 eenheden. Fleet
)R[HV GLH GH WZHHGH SODDWV LQQHPHQ PHW KXQ DOEXP µ+HOSOHVVQHVV
EOXHV¶ YHUNRFKWHQ HHQKHGHQ /R\QHV E +HW
blijkt dus dat ook de oudere rockgenres of artiesten nog belangrijk
zijn op vinyl.
Enkele commerciële nieuwigheden geven een sterke indicatie
voor het bestaan van de tweede heropleving. Zo worden
tegenwoordig vinylplaten verkocht waarbij de mp3-download van
het album gratis bij de plaat wordt geleverd. In recentere gevallen
wordt zelfs de CD van het album als bonus bij de vinylplaat gestopt.
Wegens de crisistijden in de markt van geluidsdragers is het
vanzelfsprekend dat de industrie op alle mogelijke manieren de
omzet probeert te vergroten en met succes. In de laatste jaren zien we
immers dat de grote warenhuisketens terug vinyl beginnen te
verkopen en dit zowel op de internationale markt als op de Belgische
PDUNW =R YHUNRSHQ µ0HGLDPDUNW µ)1$&¶ HQ µ)UHH 5HFRUG 6KRS¶
anno 2010/2011 terug vinyl (Maeterlinck, 02.08.2012).
Daarboven ontstaan er allerhande initiatieven om de vinylverkoop
WHVWLPXOHUHQ=RZRUGWHUVLQGVZHUHOGZLMGµ5HFRUGVWRUHGD\¶
(RSD) georganiseerd. Jaarlijks bundelen de platenwinkels op één
bepaalde dag, de derde zaterdag van april, hun krachten om de
vinylplaat in de kijker te zetten. Dit doen ze aan de hand van speciale
vinyluitgaven van bekende artiesten die enkel op die ene dag
verkrijgbaar zijn in de deelnemende winkels. Op die manier probeert
men steeds meer aandacht voor vinyl te creëren en het publiek terug
naar de platenwinkels te krijgen (Record Store Day, 07.03.2012).
Sinds 2011 wordt RSD ook georganiseerd in België. De media
speelde sinds dit jaar ook een rol in de promotie van deze speciale
dag. Zo bracht het radioproJUDPPD µ6HOHFW¶ RS µ6WXGLR %UXVVHO¶
42
speciaal een vinylplaat uit om gratis te verdelen onder de eerste
bezoekers (Record Store Day Belgium, 18.04.2012). Voor dit
onderzoek werd dit jaar, op 21 april 2012, aan de hand van
participerende observatie een bezoek gebracht aan de platenzaak
µ%LOER¶ JHYHVWLJG WH /HXYHQ +LHUXLW EOHHN GDW 56' HHQ HQRUP
succes was met een overvolle winkel en klanten van alle leeftijden
(Platenzaak Bilbo, 21.04.2012). De hoeveelheid bezoekers op deze
dag is echter geen representatieve weergave voor het gemiddelde
bezoekersaantal in een platenzaak dat op een gewone dag veel lager
ligt (De Ridder, 30.03.2012).
Het valt dus op dat er een omwenteling heeft plaatsgevonden
tussen de eerste en tweede heropleving van het vinyl. Het
concentratiepunt van de vinylverkoop heeft zich verplaatst van de
dansgenres naar de rockgenres. Dit valt ook op in het DJ-milieu waar
VWHHGV PHHU '-¶V JHEUXLN PDNHQ YDQ GH GLJLWDOH WHFKQRORJLHsQ LQ
plaats van nog met vinyl te draaien (The Economist, 2011, p.56).
Even belangrijk is het feit dat grote warenhuisketens terug vinyl
EHJLQQHQDDQWHELHGHQHQGHSDVRQWVWDQHLQLWLDWLHYHQ]RDOVµ5HFRUG
6WRUH 'D\¶ 'H]H IHQRPHQHQ YRQGHQ LPPHUV LQ GH HHUVWH
heropleving niet plaats.
Uit bovenstaande ondervindingen over de tweede heropleving
komen verscheidene vragen aan bod. Betekent de felle stijging in
vinylverkoop dat de vinylplaat uit zijn nichepositie is getreden?
%HWHNHQW GH RYHUVWDS QDDU GLJLWDOH WHFKQRORJLHsQ GRRU GH '-¶V GDW
vinyl zijn functie als gebruiksinstrument heeft verloren en dus terrein
heeft heroverd als geluidsdrager? Wat is het consumentenprofiel van
de moderne vinylkoper? In onderstaand onderzoek zal getracht
worden een antwoord te bieden op deze vragen.
43
2. O nderzoek
2.1. O nderzoeksopzet
In dit methodologisch tekstgedeelte wordt de onderzoeksopzet
besproken. Allereerst wordt er aandacht besteed aan de
probleemstelling. Hierin wordt gekeken naar de maatschappelijke
relevantie van dit proefwerk en wordt het doel van dit onderzoek
weergegeven. Vervolgens worden de onderzoeksvragen die deze
studie vormen aangeboden. In de methodologie wordt de gehele
onderzoeksprocedure in beeld gebracht. Dit betreft de
verantwoording voor de keuze van een kwalitatieve aanpak.
Daarnaast wordt hierin uitgelegd op welke manieren de input-data
vergaard werden. Ten slotte worden de kenmerken van de
respondenten opgesteld.
2.1.1. Probleemstelling
Muziek speelt als maatschappelijk fenomeen een belangrijke rol in
ons dagelijks leven en heeft bijgevolg een invloed op onze
gemeenschap. Zo bestaat er de opvatting in de muzieksociologie dat
muziek steeds afhankelijk is van de huidige maatschappijstructuur.
Bovendien kan er in de kern van de muziek zelf een
maatschappelijke functie afgelezen worden. Muziek op zich bevat
dus als het ware een maatschappelijk gehalte (Adorno, 1959, p. 10).
De evoluties die plaatsvinden in muziek staan dus in een soort
samenspel met de maatschappelijke ordening. Wanneer significante
veranderingen in de omgang met muziek gebeuren is het dan ook
belangrijk om te kijken waarom deze wijzigingen hebben
plaatsgevonden. Is het een aanpassing in de maatschappij die zorgt
voor nieuwe tendensen in de muziekwereld of is het de muziek die
een invloed uitoefent op de maatschappij? Op deze vraag zal dit
onderzoek geen antwoord kunnen bieden maar het onderstreept het
belang naar onderzoek in het muzikale domein.
Tot aan de opkomst van het digitale tijdperk kon muziek enkel
aan de consument geboden worden aan de hand van materiële
44
geluidsdragers. Vandaag geschiedt een groot deel van onze
muziekconsumptie via het gebruik van digitale bestanden zoals het
mp3-format. Uit het theoretisch kader van dit onderzoek blijkt
duidelijk dat de vinylplaat de enige geluidsdrager is die
tegenwoordig aan populariteit wint. Het bestuderen van dit vreemde
fenomeen beslaat de hoofdfocus van deze studie. Het is immers
merkwaardig dat een oud en vervangen medium terug populair
wordt.
In de wetenschappelijke literatuur bestaat er weinig onderzoek
naar de eerste heropleving van de vinylplaat. Op het vlak van de
tweede heropleving van de vinylplaat is het onderzoeksterrein zelfs
nagenoeg niet bestudeerd. Er is dus nood aan een verkennende
analyse gerelateerd aan dit onderwerp. Deze masterproef zal zich
focussen op de kenmerken van de tweede heropleving. Het doel is
om de huidige vinylwereld algemeen in kaart te brengen. Dit wordt
verwezenlijkt via extensieve dataverzameling (cfr. infra, 2.1.3.
methodologie). Daarboven wordt als uiteindelijke doel vooropgesteld
om een consumententypologie aan te maken van de huidige kopers
van vinylplaten. Op deze manier kan een vergelijking gemaakt
worden tussen de eerste en tweede heropleving om zo te
onderzoeken of er enkele significante veranderingen hebben
plaatsgevonden tussen beide consumentengroepen. Bovendien kan
de typologie nuttig zijn voor verder onderzoek, onder meer
gerelateerd aan marketingonderzoek. Zo kunnen kenmerken van een
bepaalde
consumentengroep
een
leidraad bieden
voor
marketingstrategieën. In de huidige crisisperiode van de
muzieksector zoekt men immers naar mogelijkheden om de omzet
terug te laten stijgen. Een aangepaste marketingstrategie op een
welbepaald publiek dat nog steeds geluidsdragers aankoopt kan dit
proces enkel bevorderen. Ondanks dat de vinylmarkt voorlopig
slechts een zeer marginaal deel van de totale muziekmarkt beslaat,
weet men nog niet hoe dit aandeel zal evolueren in de toekomst.
Aandacht besteden aan een nichegroep, die voorlopig wel nog
winsten oplevert, kan misschien bijdragen aan de positieve evolutie
van die nichegroep.
45
2.1.2. O nderzoekvragen
In deze masterproef worden twee hoofdonderzoeksvragen
vooropgesteld:
1. Welke zijn de algemene kenmerken van de tweede heropleving
van de vinylplaat in de Vlaamse Gemeenschap?
2. Is het mogelijk de consumentenbevolking uit de Vlaamse
Gemeenschap op te delen in coherente groepen met
gelijkaardige kenmerken?
De eerste hoofdvraag kan onderverdeeld worden in enkele
deelvragen:
1a. Welke zijn de kenmerken van de huidige verkooppunten in de
Vlaamse Gemeenschap?
1b. Welke muziekgenres dragen bij aan de tweede heropleving in
de Vlaamse Gemeenschap?
1c. Welke soorten vinyl worden vooral aangekocht in de Vlaamse
Gemeenschap?
1d. Welke zijn in de Vlaamse Gemeenschap de belangrijkste
redenen om vinyl aan te kopen?
De tweede hoofdvraag kan eveneens opgedeeld worden in enkele
deelvragen:
2a. Welke zijn de kenmerken van de algemene vinylkoper uit de
Vlaamse Gemeenschap?
2b. Kan er een consumententypologie aangemaakt worden van de
vinylkoper uit de Vlaamse Gemeenschap?
De opdeling in deelvragen biedt de structuur waarop de
resultatensectie van dit onderzoek is opgebouwd.
2.1.3. Methodologie
Onderstaande studie beslaat een kwalitatief explorerend onderzoek.
In dergelijk kwalitatief onderzoek worden de karakteristieken van de
onderzoekseenheden benoemd en geïnventariseerd op een
kwalitatieve en niet kwantitatieve manier. Op deze manier kunnen
gevoelens, belevingen, ervaringen en betekenisverlengingen van de
onderzoekseenheden duidelijk in kaart worden gebracht vanuit het
46
gezichtspunt van de betrokkenen. In een explorerend onderzoek is er
echter geen theorie of scherp geformuleerde hypothese voorhanden.
Het doel is immers om dergelijke theorieën of hypothesen aan de
hand van die studie op te bouwen (Baarda, De Goede & Teunissen,
2009, p. 95-100).
Het blijkt duidelijk uit de beschrijving van dit soort onderzoek dat
het een optimale methode is voor dit specifiek onderzoek naar de
vinylmarkt. De gevoelens, ervaringen en gedragsverschijnselen van
de respondenten is immers hetgeen we willen achterhalen in deze
masterproef. Bovendien kunnen hierover nog geen hypothesen
vooropgesteld
worden
aangezien
er
nagenoeg
geen
wetenschappelijke bevindingen bestaan over de tweede heropleving
van het vinyl. Een nadeel van dit soort kwalitatief onderzoek is
echter dat de gevonden resultaten niet veralgemeend kunnen worden
naar de gehele populatie (Baarda, e.a., 2009, p. 155). Het biedt ons
echter wel een sterke indicatie voor de huidige situaties en
ontwikkelingen.
De inputdata voor dit explorerend onderzoek werden verzameld
aan de hand van twee verschillende methoden. Allereerst werd er
gebruik gemaakt van open interviews in de vorm van diepteinterviews. Op basis van de literatuurstudie werden enkele
onderwerpen uitgekozen die cruciaal zijn voor de analyse van de
tweede heropleving. Aan de hand van deze onderwerpen werden
vragen opgesteld als leidraad voor het interview. De respondent had
de mogelijkheid vrij te rapporteren naargelang zijn ervaringen
omtrent het onderwerp. Bovendien konden op basis van de
antwoorden van de respondent enkele bijvragen gesteld worden om
zo meer diepgang te brengen in het onderzoek. Op het einde van elk
interview had de informant steeds de mogelijkheid om eventuele
aanvullingen te geven. Bovendien werden de interviews anoniem
afgenomen zodat elke informant vrij kon spreken. Deze masterproef
omvat diepte-interviews met zowel de kopers als verkopers van
vinylplaten. Daarboven werd, ter volledigheid, eveneens een
interview afgelegd met een producent van vinylplaten. Elk diepteinterview werd opgenomen via een dictafoon. Op deze manier
moesten er geen notities genomen worden en kon de aandacht
volledig toegewijd worden aan de respondent.
47
Allereerst werd er gezocht naar platenhandelaars die eventueel
een gesprek wilden voeren over hun ervaringen als verkoper van
vinylplaten. Op 08.02.2012, 09.02.2012 en 10.02.2012 werd er,
respectievelijk in Brussel, Antwerpen en Hasselt, gezocht naar
mogelijke respondenten. Hierbij werd rekening gehouden met het
aanbod van de platenzaak zowel op het vlak van de genres als op die
van de aangeboden soorten vinyl (nieuw of tweedehands). Er werd
dus op een niet toevallige basis een platenzaak binnen gestapt en
vervolgens werd er gevraagd of de verkoper mee wilde werken aan
een onderzoek naar vinylplaten. Er werd getracht om minstens één
interview te verkrijgen per soort platenwinkel. Zo werd er gezocht
naar een platenzaak die enkel nieuwe platen verkoopt, een die enkel
tweedehandsplaten verkoopt en een die beide aanbiedt. Bovendien
werd tevens rekening gehouden met de aangeboden muziekgenres.
Zo werd er gezocht naar een platenzaak die zich meer richtte op de
rock en alternatieve genres en een die zich meer focuste op de
dansgenres. Er werd dus gestreefd naar een zo groot mogelijke
diversiteit om zo het gehele veld te kunnen bestuderen. Naast het
vergaren van enkele kenmerken van de tweede heropleving via deze
interviews, dienden deze gesprekken ook als basismateriaal voor de
opmaak van de vragenlijst gericht aan de kopers (cfr. Bijlage 1.).
Kopers werden aangesproken op drie verschillende
platenbeurzen. Via observatie werd gekeken welke personen
geïnteresseerd waren in vinylplaten aangezien op elke platenbeurs
ook andere geluidsdragers te koop werden aangeboden. Vervolgens
werden de desbetreffende personen aangesproken of zij wilden
participeren in een onderzoek naar vinylplaten. De dataverzameling
betreft hier dus een gerichte steekproef van respondenten die op een
niet toevallige wijze geselecteerd werden (Baarda, e.a., p. 154). De
platenbeurzen werden alle drie geoUJDQLVHHUGGRRUµ.';Y]Z¶'H]H
organisatie werd opgericht om het opzoekwerk omtrent film en
muziek te bevorderen en om een ontmoetingsplaats te bieden voor
verzamelaars (KDX vzw, 27.02.2012). Via email werd toestemming
verkregen van Dierckx Kris, organisaWRUYDQGHµ.';)DLUV¶RPRS
de platenbeurs personen aan te spreken over hun ervaringen met
vinylplaten (Dierckx, 09.02.2012).
Het betreft volgende
platenbeurzen:
48
-
µ.'; )DLU¶ LQ µ*UHQVODQGKDOOHQ¶ WH +DVVHOW RS
12.02.2012
- µ.'; )DLU¶ LQ µ$QWZHUS ([SR¶ WH $ntwerpen op
26.02.2012
- µ.';)DLU¶LQµ,&&¶WH*HQWRS
Ter aanvulling op de diepte-interviews werd ten tweede een enquête
online geplaatst. Dit gebeurde via een website waar online
vragenlijsten kunnen aangemaakt worden (Van Rixtel, 22.06.2012).
De gerichte steekproef op de platenbeurzen bood immers geen totaal
beeld van de vinylbevolking. Zo konden bijvoorbeeld respondenten
die hun platen vooral online aankopen niet gevonden worden op deze
beurzen. Bovendien werden zeer weinig vrouwelijke informanten
opgemerkt en waren bepaalde muziekgenres ondervertegenwoordigd.
Om te toetsen of deze informanten wel bestaan en als supplement op
de eerder vergaarde onderzoeksgegevens werd deze kwalitatieve
survey opgesteld (Baarda, e.a., p. 125)
De online-enquête omvat dezelfde vragen die gebruikt werden in
de diepte-interviews van de kopers en werden eveneens anoniem
afgelegd (cfr. bijlage 1.). Hier konden echter geen bijvragen gesteld
worden als reactie op de gegeven rapporteringen. De respondent
werd echter in de welkomsttekst aangespoord om zoveel mogelijk
over zijn ervaringen mee te delen. De enquête omvatte immers enkel
volledig open vragen waardoor iedereen zoveel kon invullen als hij
prefereerde. De respondenten werden vergaard op basis van een
sneeuwbalsteekproef (Baarda, e.a., p.160). Via email werd er aan
verscheidene platenverkopers gevraagd of zij een vijftal klanten
kenden die eventueel geïnteresseerd waren in participatie aan een
onderzoek gerelateerd aan vinylplaten. Indien er interesse was
kregen de respondenten de link naar de desbetreffende website.
Sommige platenverkopers hebben de link ook online geplaatst op
hun website of Facebook-pagina.
+HW EHWUHIW YROJHQGH SODWHQ]DNHQ µ&KHOVHD 5HFRUGV¶ µ'H 5RWV
5RFN &RQFHUQ¶ µ)DW.DW 5HFRUGV¶ µ,QVLGH 5HFRUGV¶ µ7XQH 8S¶
µ:DOKDOOD 5HFRUGV¶ HQ µ:DOO\V *URRYH :RUOG¶ JHOHJHQ LQ
$QWZHUSHQ µ$UOHTXLQ &HQWUH¶ µ'RFWRU 9LQ\O¶ HQ µ9HDOV *HHNV¶
JHVLWXHHUG LQ %UXVVHO µ0XVLF 0DQLD¶ LQ *HQW HQ µ*LJDVZLQJ¶ LQ
Hasselt. Deze vinylzaken werden geselecteerd op basis van eerdere
49
ontmoetingen met de zaakvoerders en de beschrijvingen over de
platenzaak weergegeven op website www.platenzaken.com
(Platenzaken, 29.06.2012). Via deze beschrijvingen konden
platenzaken die verschillende muziekgenres aanbieden onderscheid
worden. Op deze manier kon het gehele vinyllandschap onderzocht
worden. Vanwege het feit dat sommige vinylzaken ook online
shoppen aanbieden, kon er dus ook contact gelegd worden met
eventuele online kopers van vinylplaten. Er was echter geen garantie
dat alle bovenvermelde verkopers effectief respondenten hebben
aangesproken. In ieder geval rapporteerden de meeste zaakvoerders
dat ze hun uiterste best zouden doen.
Ten slotte werd er een diepte-interview afgenomen met een
producent van vinylplaten. Dit gesprek vond plaats in Herk-de-Stad
biM µ'LVFRPDW¶ YRRUJDDQGH DDQ HHQ bedrijfsbezoek. Tijdens deze
rondleiding werd het huidige productieproces van een vinylplaat
uitgelegd. Een omschrijving hiervan is weergegeven in bijlage 2a.
De respondent werd hier eveneens op een niet toevallige basis
JHVHOHFWHHUG µ'LVFRPDW¶ LV LPPHUV GH HQLJH UHVWHUHQGH
vinylproducent in België. Het diepte-interview diende als inleiding
op het bedrijfsbezoek en als aanvulling op de overige datagegevens.
Op basis van kwalitatieve analyse werden de verzamelde
gegevens bestudeerd. De diepte-interviews met de verkopers van
vinylplaten dienden, in aanvulling op de literatuurstudie, als basis
voor de opmaak van de vragen gesteld aan de vinylkopers.
Bovendien konden uit de interviews van de verkopers enkele
kenmerken van de tweede heropleving opgemerkt worden. Dit geldt
eveneens voor het diepte-interview met de producent van
vinylplaten. Aangezien vergaarde data behoorlijk extensief was werd
er gebruikt gemaakt NVivo 9, een softwareprogramma ter
ondersteuning van kwalitatieve dataverzameling die de organisatie
van kwalitatieve gegevens vereenvoudigt (QSR International Pty
Ltd, 05.07.2012).
50
2.1.4. Respondenten
De inputdata werden verzameld in de Vlaamse Gemeenschap aan de
hand van verscheidene respondenten uit verschillende takken van de
vinyl-industrie. Allereerst werden diepte-interviews afgelegd met vijf
platenhandelaars. De gesprekken vonden plaats tussen 08.02.2012 en
10.02.2012 in Antwerpen, Brussel en Hasselt. De lengte van de
interviews varieerde van 15.28 tot 27.18 minuten. Van de vijf
verkopers was er één die verkoos anoniem te blijven en zal als
µYHUNRSHU¶EHVWHPSHOGZRUGHQ8LWWDEHONDQHUDIJHOH]HQZRUGHQ
dat er naar een zo groot mogelijke verscheidenheid van
platenhandelaars gestreefd werd. Platenzaken werden ingedeeld
volgens het aanbod in genres en het aanbod in soorten platen. Zo
bevat dit onderzoek platenzaken die gespecialiseerd zijn in de
rockgenres, de dansgenres, de oudere genres of de moderne genres.
Eveneens bieden sommige zaken enkel nieuwe of enkel
tweedehandsplaten aan. Opvallend was dat vier van de vijf
SODWHQ]DNHQ RRN QRJ DQGHUH SURGXFWHQ YHUNRFKWHQ ]RDOV &'¶V
cassettes, stripverhalen, T-shirts etc.
Er werden 23 diepte-interviews afgenomen met kopers van
vinylplaten, waarvan twee dubbelinterviews. In het totaal betreft dit
dus 25 respondenten waaronder 22 mannen (88 %) en 3 vrouwen (12
%) $OOH JHVSUHNNHQ YRQGHQ SODDWV RS GH HHUGHU YHUPHOGH µ.';¶
platenbeurzen (cfr. supra, 2.1.3. Methodologie). De conversaties
varieerden in lengte van 9.10 minuten tot 1u10 minuten. De
respondenten waren allemaal Nederlandstalig en tussen de 20 en 73
jaar oud. Eén participant had de Nederlandse nationaliteit, de rest
was Belg. De diepte-interviews werden anoniem afgelegd.
Ter aanvulling op de diepte-interviews met de kopers werd een
kwalitatieve survey online ter beschikking gesteld. De enquête kon
ingevuld worden tussen 26.03.2012 en 22.06.2012. Ze werd door 60
personen bekeken waarvan 48 personen aan de survey zijn gestart en
37 personen de vragenlijst volledig hebben voltooid. Deze
verzamelde gegevens werden eveneens anoniem behandeld. Ondanks
dat 11 personen de survey niet volledig hebben ingevuld, worden
hun ingevulde gegevens gebruikt in de analyse naar de kenmerken
van de tweede heropleving. Hun antwoorden kunnen in sommige
51
gevallen immers interessante data opleveren. Deze 11 personen
worden echter niet meegerekend bij de aanmaak van de
consumententypologie. Het opdelen in coherente groepen kan
immers enkel wanneer de onderzoekseenheden volledig
vergelijkbaar zijn met elkaar. Vanwege het ontbreken van
belangrijke gegevens, zoals de demografische kenmerken van de
persoon, is dit bij deze 11 personen niet mogelijk. In dit deel van het
onderzoek zal dus enkel rekening gehouden worden met de 37
geldige participanten. Deze groep van 37 informanten bestaat uit 35
mannen (94,59 %) en 2 vrouwen (5,41 %). De vragenlijst werd
steeds in het Nederlands ingevuld met één uitzondering waarbij de
antwoorden in het Engels werden aangeboden. Twee personen
hadden de Nederlandse nationaliteit en de 35 overige participanten
waren Belg. De leeftijd schommelde tussen 20 en 56 jaar.
Ten slotte werd tevens een diepte-interview afgelegd met
Willems Tom, een Vlaamse producent van vinylplaten. Het gesprek
vond SODDWVRSLQKHWEHGULMIµ'LVFRPDW¶LQ+HUN-de-Stad
ZDDUYDQ0U:LOOHPVGHEHGULMIVOHLGHULVµ'LVFRPDW¶EHVWDDWDOVLQGV
1977 waardoor Mr. Willems een duidelijke kijk heeft op de evolutie
van vinylproductie over de jaren heen. Het interview biedt
verduidelijking op de huidige kenmerken van de productiekant van
de vinyl-industrie. Daarboven worden verschillende technologische
verklaringen gegeven die significant zijn als argument of tegenbewijs
aan bepaalde antwoorden van andere informanten uit deze studie.
52
Respondent
Platenzaak
Bertels Luc
Gigaswing
(Hasselt)
E rvaring als
platenhandelaar
31 jaar
A anbod platenzaak
- voornamelijk
moderne pop en
rockgenres
- enkel nieuw (180
gram)
- voornamelijk elpees
Petit Michel De Rots
9 jaar
- voornamelijk
Rock
rockgenres (metal,
Concern
URFNµQ¶UROO
(Antwerpen)
- zowel tweedehands
als nieuw (125 en
180 gram)
- voornamelijk elpees
Van
:DOO\¶V
43 jaar
- voornamelijk
Immerseel
Groove
dansgenres (dubstep,
Koen
World
drum and bass, New
(Antwerpen)
Wave)
- zowel tweedehands
als nieuw (125 en
180 gram)
- voornamelijk
PD[L¶VHQHOSHHV
Van Ingen
Arlequin
15 jaar
- combinatie van alle
Olivier
Centre
genres (klassiek,
(Brussel)
URFNGXEVWHS«
- voornamelijk
tweedehands (125
gram)
- voornamelijk elpees
Verkoper 1
Platenzaak 1 25 jaar
- combinatie van alle
oudere genres (pop,
rock, country,
NODVVLHN«
- enkel tweedehands
(125 gram)
- elpees, singels, 78toerenplaten
Tabel 5: Kenmerken van de geïnterviewde platenhandelaars
53
2.2. Resultaten
In deze resultatensectie wordt er getracht de onderzoeksvragen van
deze masterproef te beantwoorden. Allereerst wordt er aandacht
besteed aan de kenmerken van de tweede heropleving in de Vlaamse
Gemeenschap. Daaropvolgend wordt het consumentenprofiel uit de
tweede heropleving geanalyseerd. De deelvragen vormen de
structuur voor beide tekstonderdelen.
2.2.1. K enmer ken van de tweede heropleving in de V laamse
Gemeenschap
Dit hoofdstuk probeert een antwoord te bieden op de eerste
hoofdonderzoeksvraag van deze masterproef. Het onderzoek naar de
kenmerken van de tweede heropleving in de Vlaamse Gemeenschap
wordt gestructureerd aan de hand van de gerelateerde deelvragen
(cfr. supra, 2.1.2. Onderzoeksvragen). Allereerst wordt er gekeken
naar de kenmerken van de huidige verkooppunten, vooral de
platenzaken. Andere verkooppunten worden eveneens vermeld en
aan de hand van diepte-interviews worden meningen van verkoper en
koper vergeleken. Vervolgens wordt er onderzocht of er
veranderingen hebben plaatsgevonden op het vlak van de populairste
muziekgenres. De analyse baseert zich vooral op het onderscheid
tussen de rock- en de dansgenres. Ten derde worden de preferenties
bestudeerd op het vlak van het soort vinyl. Daaropvolgend wordt er
uitgebreid aandacht besteed aan de achterliggende redenen om vinyl
te kopen. Ten slotte worden de conclusies, die uit dit
kenmerkenonderzoek getrokken kunnen worden, besproken. Hierin
wordt er gekeken naar eventuele verschillen met de eerste
heropleving van het vinyl.
2.2.1.1. Ver kooppunten
Aan de hand van diepte-interviews met de verkopers kunnen enkele
kenmerken beschreven worden over de huidige werking en toestand
54
in de platenzaken uit de Vlaamse Gemeenschap. Allereerst werd er
bekeken hoe de platenhandelaar zelf aan zijn aanbod geraakt. Hier
bestaat een onderscheid in de verschillende platenzaken. Platen
worden op allerhande manieren aangekocht om een zo uitgebreid
mogelijk aanbod te kunnen bieden aan hun klanten. Allereerst
worden in verschillende zaken platen aangeleverd via
groothandelaars of de labels. Enkele labels zijn steeds vinyl blijven
verkopen ondanks de devolutie van de vinylhandel. Soms gebeurt het
echter dat groothandelaars gespecialiseerd in de dansgenres in faling
gaan waardoor sommige platenzaken deze stock volledig en
goedkoop kunnen overnemen. Ten tweede wordt er sterk gebruik
gemaakt van aankoop via particulieren. Het betreft personen die hun
platencollectie in de winkel zelf komen aanbieden. In sommige
gevallen, wanneer het een grote platencollectie betreft, gaat de
platenhandelaar zelf aan huis de aangeboden verzameling bekijken
en afhalen. Er zijn diverse redenen waarom iemand zijn platen komt
verkopen zoals een sterftegeval, een echtscheiding, het vertrekken
naar het buitenland of de nood aan geld. Opvallend is dat dit meestal
negatieve redenen zijn. Een persoon verkoopt tegenwoordig dus niet
zomaar zijn vinylcollectie. Er is steeds een grondige reden om van
een verzameling afscheid te nemen. Aankopen via labels,
groothandelaars en particulieren worden aangevuld met aankopen via
het internet. Het internettijdperk heeft ook voor nieuwe originele
aan- en verkooptechnieken gezorgd. Zo wordt er tegenwoordig
bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een soort fysieke eBay-shop
waarbij particulieren hun platen kunnen uitstallen in een platenzaak.
De particulier heeft een vraagprijs en de platenhandelaar maakt winst
door de meerwaarde die hij realiseert bij de verkoop.
Een opvallend kenmerk, dat door alle verkopers beaamd werd, is
de zeer sterke variatie in het aantal klanten per dag. Dit aantal kan
zeer sterk verschillen van dag tot dag. Zo zijn er dagen waar er zo
goed als niemand een plaat komt kopen terwijl andere dagen de
winkel stampvol staat.
Ma moeilijk inderdaad om daar juist een getal op te plakken. Er zijn
natuurlijk momenten dat er geen kat komt en er zijn momenten dat het
hier over de koppen lopen is. (Petit, M.)
55
Ondanks het feit dat het aantal klanten moeilijk voorspelbaar is, zijn
er toch enkele dagen waarop men een grote toeloop kan verwachten.
Zo is de eerder vermelde RSD één van de hoogdagen van het jaar. Zo
zijn vakantiedagen, voornamelijk tijdens de zomervakantie, en
weekenden eveneens succesvolle dagen. In vroegere periodes, zoals
tijdens de eerste heropleving, konden specifieke dagen aangeduid
worden waarbij klanten bij wijze van spreken voor de gesloten deur
stonden te wachten om als eerste de nieuwe release vast te krijgen.
Dit vond vooral plaats bij de platenzaken gespecialiseerd in de
dansgenres waar wekelijks op één bepaalde dag de nieuwe releases
beschikbaar kwamen. Vandaag geven de platenhandelaars zelf de
consument een bericht bij het verschijnen van nieuwe releases.
Vroeger hadde zo van die speciaal dagen zoals den donderdag, dan
kwam alles nieuw binnen en dan was iedereen er echt speciaal voor
diejen donderdag. Ma nu door da GRZQORDGHQHQGLH&'¶NHVHQ]RLVGD
DOOHPDDO HHQ EHHWMH YHUDQGHUG GXV KH« 0D DOV LN GLQJHV KHE LN EHO
gewoon na mensen om te zegge van ik heb da en dan heb ik mijn vaste
klanten en die komen dan gewoon he. (Van Immerseel, K.)
De tweede heropleving van het vinyl wordt opgemerkt door de
platenhandelaars zelf. Het valt op dat er weer veel jonger volk voor
vinyl kiest. Daarbij zijn er ook veel oudere personen, die opgegroeid
zijn met de vinylplaat, die opnieuw de platenwinkels bezoeken. Zij
hadden zoveel jaren geleden hun platencollectie aan de kant gelegd
of verkocht door de opkomst van de compact disc. Velen keren
echter terug naar het medium waar ze mee zijn opgegroeid. Er moet
hier opgemerkt worden dat deze fenomenen niet nieuw zijn. Er is
altijd een jong publiek geweest die voor vinyl kiest en een oudere
generatie die niet overtuigd werd door de CD. In de laatste jaren
wordt echter wel een groei in deze groepen geconstateerd. Deze
evolutie wordt niet enkel opgemerkt door de kleinhandelaren maar
RRN GRRU JURWH ZDUHQKXLVNHWHQV DOV µ0HGLDPDUNW¶ µ)QDF¶ HQ µ)UHH
5HFRUG6KRS¶+LHUGRRUKHEEHQ]LMVLQGVNRUWRRNWHUXJYLQ\OLQKXQ
aanbod opgenomen. Als verklaring voor deze heropleving werd vaak
vinyl vergeleken met de CD. De CD brengt geen echte meerwaarde
aan de muziekconsumptie. Iemand die fatsoenlijk bezig is met
muziek verlegt op een bepaald punt zijn aandacht op het vinyl.
56
Daarboven heeft vinyl een aantrekkingskracht dat de CD niet heeft
en het is vooral daardoor dat men teruggrijpt naar dit oude medium.
Interviewer (I): Wat is volgens u de verklaring voor deze hernieuwde
populariteit?
5HVSRQGHQW5-DRPGDW«GDW]LMQPHQVHQGLHPX]LHN LHWVPLQGHUDOV
snelle hap beschouwen en die er een zekere emotionele waarde aan
hechten ja en dan gaan die voor vinyl. Het is chiquer gewoon he. Hoe ge
het ook draait of keert, vinyl blijft chiquer. Der zijn er ook die het doen
voor de geluidskwaliteit ma het merendeel doet het wel omdat die het
chique vLQGHQ«7LV]RLHWVZDDUGDJHDOOp , mee kunt uitpakken. Met een
C D is dat al minder he.
I: Vinyl is cooler?
R: Ja, ja. C D is iets meer, een dagdagelijks product.
I: Ook voor de oudere generatie?
5 1HH GH RXGHUH JHQHUDWLH KHHIW KHW« GDQ GHQNHQ ]H WHUXJ DDQ KXQ
jeugd he (lacht). Dat is altijd fijn he, terug aan XMHXJGGHQNHQ«(Q
ook omda ja, die vinden da ook wel chiquer he. (Bertels, L.)
Naast platenzaken zijn er verschillende andere verkooppunten van
vinylplaten. Zo kan er vinyl aangekocht worden op allerhande
platenbeurzen, rommelmarkten en internetsites. Naast de vele
rommelmarkten waar men soms wel eens een stand met platen
aantreft, worden in de Vlaamse Gemeenschap jaarlijks tientallen
platenbeurzen georganiseerd. Deze kan men terugvinden op de site
www.platenbeurzen.com (DuMonde Events, 2012). Op de
platenbeurzen wordt de tweede heropleving eveneens opgemerkt. Zo
ontstaan er stilaan steeds meer beurzen. Zo werd de µ.';¶
SODWHQEHXUV LQ µ*UHQVODQGKDOOHQ¶ WH +DVVHOW GLW MDDU YRRU GH HHUVWH
keer georganiseerd wegens een zeer grote vraag naar een dergelijk
initiatief. Tevens heeft de consument tegenwoordig de mogelijkheid
om platen te bestellen via het internet. Dit gebeurt vooral via
populaire aan-en verkoopsites zoals eBay of Kapaza of rechtstreeks
YLD EHVWHOOLQJ ELM KHW ODEHO 2S GH VLWH µ'LVFRJV¶ NDQ GH
vinylverzamelaar zijn collectie in een online databank opslaan. Op
deze manier kan je platen uit je collectie organiseren en eventueel te
koop zetten. Door het intypen van de productiecode van de plaat kan
er zelfs bekeken worden hoeveel een specifieke persing van een plaat
waard is (Discogs, 25.07.2012).
57
Het zoeken naar de populairste verkoopplaats van vinyl is geen
gemakkelijke opdracht. Wegens het kwalitatieve karakter van dit
onderzoek zijn er ook geen generaliseerbare cijfers ter beschikking.
In de diepte-interviews kunnen wel enkele indicaties gevonden
worden. Elke platenhandelaar schatte in dat momenteel de
platenwinkel het populairste verkooppunt is. Er bestaat echter wel
onenigheid over de invloed van het internet. Zo ziet de ene
platenhandelaar internet als de toekomst voor platenverkoop, de
andere gelooft dan weer dat de internetboom gepasseerd is.
Ma ik denk in winkels, vant moment dat er zo winkels in de buurt zijn.
Dat dat meer in winkels verkocht wordt dan op internet. Tis relatief duur
om zoiets op te sturen he via internet dus dan is het in de winkel altijd
JRHGNRSHUKH,N GHQN GDDOV]H GH NHXVKHEEHQ«HQMDKRHNRPWYLQ\O
aan. Neemt dat het gebroken is of dit of dat, mja ik denk dat ze liever na
ne winkel gaan dan via internet. (Bertels,L.)
Bij mij komen ze fysiek nog kopen omda ze ook nog pintjes komen
SDNNHQ HQ]R (XKP«HQ HU ]LMQ PHQVHQ GLH QRJ JHHQ LQWHUQHW KHEEHQ
nog altijd, der zijn mensen die da nie graag doen. Ma ik denk da
internet wel de toekomst is. (Petit, M.)
Het argument dat platen liever eerst gecontroleerd worden op
kwaliteit kwam verscheidene keren terug in de diepte-interviews. Er
werd echter wel opgemerkt dat internet een markt aanbiedt die de
platenzaak zelf niet kan voorzien. Er bestaat immers een zeer grote
variatie in platen naargelang de persing of de hoes etc. Een
platenwinkel kan onmogelijk elke versie van een plaat voorzien en
hier helpt internet. Een zeer zeldzame uitgave wordt misschien
slechts gezocht door een zeer beperkt aantal klanten. Er is dan ook
weinig kans dat deze persoon in de juiste winkel stapt. De klant vindt
met andere woorden nooit zijn plaat waar hij naar verlangt terwijl de
verkoper de plaat nooit verkocht krijgt wegens te weinig interesse.
Het internet biedt dus een sterke aanvulling op de vinylmarkt en
brengt het aanbod makkelijker tot bij de consument.
58
50DDUKHWLVWHJHQZRRUGLJRRNPHHURSLQWHUQHWWHGRHQ«
I: Maar wilt de klant niet zien wat hij koopt in het geval van platen?
R: Ja ja natuurlijk!, ja!
I: Denkt u dan dat het vooral nieuwe platen zijn die ze online kopen?
5WZHHGHKDQGVKH«HHUVWHSUHVVGHRULJLQDO«GHSODWHQGLHDOOHHQYLMI
mensen op internet zoekt. Ik ken platen die hier meer dan 20 jaar blijven
en één week op internet! (Van Ingen, O.)
Uit de verzamelde data werd nagegaan wat de koper als favoriet
verkooppunt aanduidt. Hieruit bleek dat de meeste vinylkopers geen
voorkeur hebben. Ze zoeken op alle plaatsen naar vinyl om zo toch
die ene speciale plaat te vinden. De prijs van de plaat speelt hierin
een grotere rol dan de plaats waar de plaat wordt aangekocht. De
kopers boden echter enkele aanvullende aankoopmogelijkheden aan.
Zo waren er kopers die eveneens particulieren opzochten om daar de
platencollectie te doorzoeken. Tevens bleek de verkoop van platen
bij een optreden ook populair. In sommige gevallen kan men dan de
plaat laten signeren door de artiest.
Ondanks het feit dat vaak alle aankoopmogelijkheden gebruikt
werden, hadden sommige respondenten toch een specifieke voorkeur
om diverse redenen. Rommelmarkten zijn bijvoorbeeld populair
vanwege de zeer lage prijs. Op een platenbeurs bestaat de kans om
meer buitenlandse platen aan te treffen. Internetsites hebben een
ongekend groot aanbod dat door geen enkel ander verkooppunt kan
geëvenaard worden. Hierdoor kon je ook meer zeldzame platen
vinden. Daarbij kan men de prijzen makkelijk vergelijken en men
moet niet steeds een volledige stapel platen te doorzoeken. Dit
zoeken in de platen wordt echter door sommigen gebruikt als
argument om naar een beurs of platenwinkel te gaan. Ze genieten van
het zoeken naar die ene parel. Een bijkomend voordeel hierbij is dat
men de gevonden plaat kan beluisteren en controleren op de kwaliteit
van de plaat zelf en de hoes. In de platenzaken wordt dan ook weer
de persoonlijke begeleiding van de verkoper erg gewaardeerd. Er zijn
veel personen die speciaal naar de platenwinkel gaan om hun lokale
handelszaak te steunen. Er werd opvallend weinig verwezen naar de
grote warenhuisketens.
59
online vind je een veel breder aanbod. (Surveyrespondent 33)
Niets gaat boven een winkel met een wijze verkoper achter de toog en
enkele andere doorwinterde kopers ervoor. Maar deze worden
zeldzaa m. Dat en stoffige winkeltjes in godvergeten gaten waar ze quasi
aan de kilo worden verkocht. (Surveyrespondent 4)
Op internet kijk ik soms wel eens maar heb er nog geen gekocht omdat
ik het verzenden van de platen niet echt betrouw. Er kan altijd een kras
opzitten maar hier op de beurs kan je de plaat bekijken. (Respondent 9)
Elk verkooppunt heeft zijn voor- en zijn nadHHO « 0DDU RS
platenbeurzen en in platenwinkels is het meestal gezellig, dat sociale
aspect heb je niet op het internet, waar je alles kan kopen maar waar je
dan weer niet je vinyl kan bekijken voor je het koopt. (Surveyrespondent
6)
2.2.1.2. M uziekgenres
Uit voorgaande analyse bleek de vinylmarkt zijn heropleving te
kennen dankzij het rockgenre. Wanneer we deze stelling vergelijken
met de verzamelde data zien we hier niet meteen een bewijs voor.
Respondenten waren geïnteresseerd in allerhande soorten
muziekgenres. Toch vallen enkele gegevens op. Allereerst kan er
gesteld worden dat de vinylkoper een zeer brede muziekliefhebber is.
Wanneer gevraagd werd welke genres men op vinyl aankoopt werd
er meestal een waslijst van verschillende genres opgesomd. Het
overgrote deel van de respondenten had interesse in verscheidene
genres die vaak ook helemaal niets met elkaar gemeen hadden. Zo
waren er diverse respondenten die zowel de dansgenres als de
rockgenres als de klassiekere muziek aankochten. Op het vlak van
oude en nieuwe genres kon eveneens geen lijn getrokken worden. Dit
betekent niet dat de respondenten geen bepaalde voorkeur hadden
voor een specifiek genre maar het valt op dat de vinylkoper een heel
breed gamma aan genres aankoopt. Vaak werd er wel duidelijk
gemaakt dat de enige vereiste was dat de muziek kwalitatief
KRRJVWDDQG PRHW ]LMQ +HW PRHW GXV µHFKWH¶ PX]LHN EHWUHIIHQ9HHO
60
participanten hadden dan ook een afkeer voor de moderne
popmuziek. Zo werd er soms gerefereerd naar de lage kwaliteit van
mu]LHNRSUDGLR]HQGHUVDOVµ4PXVLF¶RIµ0Q0¶'LWJHHIWHHQVWHUNH
indicatie dat de vinylmarkt gevormd wordt door mensen die echt
passioneel met hun muziekkeuze bezig zijn. Elk muziekgenre kan
immers goed zijn zolang het om een echte creatieve opname gaat.
Werkelijk elk genre werd vermeld door de respondenten: rock,
blues, disco, funk, soul, elektro, house, techno, hiphop, crooner,
reggae, ska, folk, klassiek, etc. Verscheidene respondenten
vernoemden verschillende genres, ondanks de enorme verschillen
tussen deze genres. Er werd echter wel een verschil opgemerkt
tussen de enquête respondenten en diegenen die een diepte-interview
hadden afgelegd op de platenbeurzen. De surveygroep bestond uit
een zeer brede waaier van respondenten. Zo waren er zeer veel
personen die fan waren van elektronische muziek of meer hiphop en
UHJJDH9DDNEHWURIGLW'-¶VGLHGH]HGDQVJHQUHVJHEUXLNWHQELMKHW
draaien. Daarboven werden de andere genres die meer in de rock
scene ingedeeld kunnen worden eveneens vertegenwoordigd. In de
survey kon er met andere woorden geen onderscheid gemaakt
worden tussen de dans- en rockgenres. Ze waren allebei ongeveer
gelijk vertegenwoordigd. De respondenten uit de diepte-interviews
daarentegen werden gekenmerkt door een sterke interesse in de
rockgenres. Er werden slechts enkele respondenten gevonden die
meer voor de dansgenres waren. Zo waren slechts twee personen
echt gefascineerd door reggae of ska en één respondent was een DJ
die vooral voor elektronische muziek en techno koos. Het overige
deel was overduidelijk geïnteresseerd in de rock-gerelateerde genres
zoals Blues, Punk, Metal, Classic Rock, alternatieve Rock, etc. Het
lijkt dat het publiek van de platenbeurzen grotendeels gevormd wordt
door personen met een belangstelling voor de rock-gerelateerde
genres.
In onze data is er dus weinig ondersteuning voor de stelling dat de
tweede heropleving gekenmerkt wordt door de rockgenres. Buiten
het feit dat deze genres vooral populair waren bij
platenbeursbezoekers viel het op dat het genre eigenlijk niet zo een
grote rol speelt. De meeste respondenten hadden een heel brede
muzieksmaak. We kunnen dit resultaat echter niet generaliseren naar
61
de algemene bevolking aangezien dit een kwalitatief onderzoek is.
Uit diepte-interviews met de verkopers en de producent van vinyl
krijgen we echter wel een betere indicatie over de algemene
vinylbevolking. Elke verkoper beaamde het feit dat elk genre op
vinyl verkocht. Er werd vaak vermeld dat het rockgenre er inderdaad
momenteel boven uitsteekt. Het betreft vooral de bekende oudere
rock en popgenres zoals The Beatles, Jimi Hendrix, The Doors, Led
Zeppelin of Janis Joplin. Daarboven zijn het vooral de meer moderne
rockgenres zoals indie of alternatieve rock, met artiesten als The
Black Keys en Bon Iver, die zeer populair zijn. De gespecialiseerde
dancezaken merken daarentegen niets van de tweede heropleving.
R: De heropleving is vooral de rock he want met de Dance heb ik da
WRWDDOQLH1HHMDNKHEKHWHHQEHHWMHELMGHQ'XEVWHSHQGHQ'UXP¶Q
Bass heeft dat allemaal een beetje na boven gedaan ma algemene
GDQFHPX]LHNLVKHHOKHHOPRHLOLMN«
I: En u merkt dan niks van de hernieuwde populariteit?
R: mjao jawel, alle er komen nu ook mensen die komen vragen van waar
kan ik nu ne pick-XSNRSHQKHYDQGLHMRQJHPHQVHQGXV«MD ja die dan
toch, die dan komen vragen achter Jimi Hendrix of zo van die
toestanden. Maar mijn genre is natuurlijk meer dancemuziek. (Van
Immerseel, K.)
Eveneens werd er vermeld dat de tijd van de DJ voorbij is. Vanwege
de nieuwe digitale technieken beginQHQ '-¶V VWHHGVPLQGHU JHEUXLN
WH PDNHQ YDQ YLQ\OSODWHQ HQ PHHU PHW &'¶V PHPRU\ VWLFNV HQ
Serato-systemen Deze daling van vinyl in de dansgenres werd
HYHQHHQVEHDDPGGRRU:LOOHPV7RPYDQµ'LVFRPDW¶
Maar langs de andere kant is voor ons de markt die vinyl inhield alles in
discotheken wat Dj gerelateerd was zoals house dance techno enz , die
markt is gewoon dood. O m u een idee te geven : tot voor 2 ± 3 jaar was
95 % van wat me maakte house techno dance .Vandaag is dat terug
gevallen tot 5 %«0RPHQWHHO zijn er meer andere genres zoals rock
punk en experimentele muziek maar ook heel kleine groepjes die zelf tot
bij ons komen. (Willems, T.)
Er moet dus toch wel geconstateerd worden dat de dansgenres
inderdaad serieus aan populariteit verliezen. Het feit GDW'-¶VVWHHGV
62
minder vinyl gebruiken heeft hier hoogstwaarschijnlijk een invloed
op. Zo werd er gesteld dat in de eerste heropleving veel mensen vinyl
begonnen te kopen vanwege de drang om DJ te worden, net zoals
hun idolen. Wanneer deze professionele DJ¶V JHHQ JHEUXLN PHHU
maken van vinyl, zal de fan dus ook meer die andere technieken
overnemen. De reacties van de verkopers en producent bieden een
betere kijk op de algemene verkoopcijfers. Het blijkt dus inderdaad
zo te zijn dat vooral het rockgenre een sterke heropleving kent.
2.2.1.3. Soorten vinyl
Er zijn verscheidene soorten vinyl die in twee categorieën kunnen
ingedeeld worden. Allereerst op basis van het format en de
afspeelsnelheid en ten tweede op het feit of de vinylplaat nieuw is of
tweedehands. De indeling op afspeelsnelheid en format (cfr. supra,
1.2.4. Evolutie in afspeelsnelheid en format) heeft als voornaamste
YHUWHJHQZRRUGLJHUVGHODQJVSHHOSODDWLQFKѿWSPGHPD[Lsingle (12 inch, 45 tpm.), de single (7 of 10 inch, 45 tpm.) en de 78toerenplaat (12 inch, 78 tpm.). Uit de data kan er algemeen gesteld
worden dat de keuze voor een format afhangt van het soort muziek.
Een muziekgenre hangt dus vast aan het format. Rockgenres worden
vooral gekocht op single en langspeelplaat terwijl in de dansgenres
de maxi-single het ideale format is. Daarboven bieden de singels en
PD[L¶V HHQ JRHGH DDQYXOOLQJ RS GH ODQJVSHHOSODDW (HQ VLQJOH ELHGW
bijvoorbeeld een mooi nummer op de B-kant dat niet beschikbaar is
op de LP. Op een maxi-single staat dan weer een bepaalde mix van
een origineel lied dat eveneens enkel te verkrijgen is op een maxi.
Het is dus vanzelfsprekend dat een allround muziekliefhebber, wat
de vinylkoper voornamelijk is, zich niet beperkt tot één bepaald
format. Op die manier zou men immers veel muziek missen.
LP, singels, maxi; sommige zaken zijn enkel op LP uitgebracht, andere
dan weer enkel op single, nog anderen enkel op maxi.
(Surveyrespondent 12)
dat hangt volledig af van de muziek die er op staat . (Surveyrespondent
33)
63
Ondanks het feit dat de meeste consumenten verschillende formats
aankopen, hadden de meeste respondenten wel een specifieke
voorkeur voor een bepaalde format. De langspeelplaat is hier de
ultieme winnaar. De maxi-single kent echter ook nog een zeer groot
succes. Hier moet weer een verschil opgemerkt worden tussen de
enquête en de respondenten op de platenbeurzen. In de survey was er
HHQ HYHQZLFKW WXVVHQ GLHJHQHQ GLH ODQJVSHHOSODWHQ RI PD[L¶V
verkozen. In de diepte-LQWHUYLHZV ZDUHQ GH PD[L¶V GDDUHQWHJHQ
minder populair. Dit fenomeen kunnen we verklaren aan de hand van
de muziekgenres. Het bleek immers uit vorig tekstdeel dat er op
platenbeurzen vooral de rockgenres aangekocht werden. Doordat
singels en langspeelplaten het ideale format zijn voor deze genres is
het dan ook logisch dat deze formats meer verkocht werden op de
platenbeurzen. Hetzelfde werd weer beaamd door de
platenhandelaars die allen meldden dat langspeelplaten het best
verkopen. De tijd van de single lijkt voorbij. Er zijn immers nog
maar weinig single-YHU]DPHODDUV'LWYRRUDORPGDWKHWSXEOLHNµOXL¶
is geworden. Een langspeelplaat vereist een beetje werk door de plaat
om te draaien, iets dat bij een CD niet moet. Een single daarentegen
duurt ongeveer vier minuten waardoor men zeer snel de single zal
moeten vervangen. Veel respondenten rapporteerden dat ze hier niet
de moeite voor wilden doen. Vaak bezitten single-verzamelaars dan
ook een jukebox waardoor dit probleem wordt opgelost. De 78toerenplaat is zo goed als uitgestorven. Dit format wordt bijna door
niemand meer aangekocht. Slechts één enkele respondent meldde
deze, en enkel deze, nog aan te kopen. Het feit dat deze platen niet
meer afgespeeld kunnen worden op de moderne platenspelers speelt
hier een belangrijke rol.
liever langspeelplaten want singels dan kan je alle twee minuten de
plaatjes gaan omdraaien , Ik heb wel singeltjes maar enkel diegene die
ik waard vind. (Respondent 9)
Vervolgens kan er een onderscheid gemaakt worden tussen nieuw
vinyl en tweedehands vinyl. Algemeen hadden de participanten hier
geen voorkeur. Ze willen gewoon een bepaalde plaat hebben. Of
deze plaat nieuw of tweedehands is speelt geen enkele rol zolang de
kwaliteit goed is. Een groot deel had echter een radicale voorkeur
64
voor tweedehandsplaten. Hier werden verschillende redenen voor
aangehaald waarvan de prijs de voornaamste is. Men koopt vooral
tweedehandsplaten om de kosten te drukken. Veel personen zouden
graag nieuwe platen kopen maar dit zou voor de gehele collectie
onmogelijk zijn wegens de te hoge kosten. Anderen wilden echter
niets met nieuwe platen te maken hebben. Ze wilden bijvoorbeeld
enkel de originele persing van een plaat of een plaat waar de
originele sound opstaat. Een heel klein aantal respondenten gaven
specifiek een voorkeur voor nieuwe platen. Op deze manier zijn ze
gegarandeerd van een perfecte kwaliteit.
Het onderscheid tussen nieuwe en tweedehandsplaten kan in grote
lijnen gelinkt worden aan het verschil tussen platen van 125 gram en
180 gram. Heruitgaven van oudere albums of nieuwe releases
worden tegenwoordig vooral aangeboden op platen van 180 gram.
De oudere muziekalbums werden vroeger vooral uitgebracht op 125
gram. De meeste respondenten hadden geen specifieke voorkeur
voor 125 of 180 gram. Bij de anderen verschilden de meningen sterk.
Zo werden 125 gram platen geprefereerd omdat ze goedkoper zijn of
om praktische redenen. Zo verkoos een DJ de platen van 125 gram
omdat deze makkelijker te vervoeren waren naar optredens. Een
belangrijke reden was ook dat de 125 gramplaten originele uitgaves
zijn en de originele sound bevatten. Heruitgebrachte platen van 180
gram zijn soms gedigitaliseerde geluidsbestanden die vervolgens op
een plaat geperst worden. Veel participanten verkiezen de
geluidskwaliteit van een plaat ten opzichte van een CD. Door de
gedigitaliseerde bestanden op een plaat te persen krijgt men dus in
essentie een CD. Aan de andere kant waren er juist respondenten die
de klankkwaliteit van 180 gram verkozen. Vaak werd hier verwezen
naar het kraakgeluid dat veel van de oudere 125 gramplaten typeert.
Daarbij zijn deze duurzamer en de kwaliteit van de plaat en hoes is
perfect. Bovendien kregen sommigen een betere gevoelswaarde bij
dit soort platen. Het voelt zwaarder en steviger aan waardoor je meer
het idee hebt een kwalitatief product vast te hebben. Op de discussie
van geluidskwaliteit tussen de platen van 180 gram en 125 gram
geeft Tom Willems enige duidelijkheid.
65
I: Wat zijn de voordelen van de platen van 180 gra m?
R: Niets, totaal niets. Soms wordt een 180 gra m gevraagd omdat men
denkt dat de kwaliteit beter is maar ik zou zelfs durven zeggen dat het
slechter is. Een plaat wordt geperst via een boven- en ondermatrijs
maar het is heel voornaa m dat een plaat voldoende uitgeperst is. Dit wil
zeggen dat de groeven diep genoeg ingeperst zijn en niet beschadigd
zijn. Een 180 gra m vinyl zal niet zo goed uitgeperst zijn als een
standaard vinylplaat. De groeven zullen dus niet zo goed zijn bij een
zware vinylplaat. Dit kan een effect op het geluid hebben, indien de
groeven niet diep genoeg zijn kan de plaat verspringen. Alles is ook
duurder, meer grondstoffen, de verzendingskosten. De koper heeft soms
het gevoel, ah ik heb een zware plaat dus ik heb een goede maar dit is
een fabeltje. Normaal gezien zal een gewone plaat even goed blijven
liggen en niet krom trekken. Dit heeft vooral te maken met het
consumeren van de platen. Als groepen op tournee gaan en ze nemen
platen mee en ze laten die in de zon liggen zullen deze krom trekken
maar een 180 doet dat ook. (Willems, T.)
Het is dus vrij duidelijk dat de algemene vinylkoper eigenlijk weinig
voorkeur heeft op het vlak van de soort vinyl. De meeste
consumenten kochten alle formats aangezien deze gerelateerd zijn
aan het muziekgenre. Men wilt immers zo veel mogelijk muziek
leren kennen en in bezit hebben. Het feit dat de vinyl nieuw of
tweedehands is speelt weinig rol. Het is vooral de prijs en de
kwaliteit van de plaat en de hoes die hier de doorslaggevende rol
spelen. Indien een tweedehandsplaat perfect in orde is (zowel de
plaat zelf als de hoes) en de prijs is goedkoper dan de nieuwe plaat
zal de tweedehandsplaat in de meeste gevallen aangekocht worden.
Er was slechts een beperkt deel van de respondenten die in dat geval
toch de nieuwe plaat aankocht. Tegenwoordig zijn er allerhande
technieken die consumenten aansporen om toch de nieuwe vinyl te
kopen. Op de tweedehandsmarkt verdienen de labels en artiesten
immers geen geld meer. Zo krijgt de klant tegenwoordig bij nieuwe
platen vaak een downloadcode van het album of de CD-versie er
gratis bij. De platenhandelaars vonden dit algemeen een zeer goed
initiatief en meldde ook dat dit soort platen zeer goed verkoopt. Uit
de data blijkt dat het grootste deel van de consumenten dit eveneens
een zeer mooi initiatief vinden. Zo heb je bijvoorbeeld de plaat voor
thuis en de CD voor in de auto. Een ander deel was dan weer zeer
66
sceptisch of totaal ongeïnteresseerd in deze acties. In ieder geval
waren er enorm weinig respondenten die vanwege deze actie een
nieuwe plaat zouden kopen in plaats van hetzelfde album als een
goedkopere tweedehandsplaat. Het blijkt dus duidelijk dat de prijs
een enorm grote invloed heeft. Kwaliteit speelt op zijn beurt een
grote rol omdat platen die kwalitatief niet in orde zijn vaak gewoon
niet aangekocht worden, zelfs als dit een plaat is die men al jaren
zoekt.
2.2.1.4. Redenen tot aankoop van vinyl
De hoes, de gezellige feel in een platenzaak, het klinkt mooi en je hebt
iets in handen. De instapprijs van tweedehands vinyl is ook een reden,
YRRU PLQGHU GDQ ¼ NDQ MH DO HHQ JRHGH SODDW NRSHQ -H JDDW PX]LHN
terug beschouwen als een bezigheid in plaats van een
bijkomstigheid.« LW's awesome and the chicks dig it!
(Surveyrespondent 47)
De klank vooral vind ik fantastisch. Ik ben tegenwoordig gefascineerd
door elektronische muziek. Tegenwoordig is er heel veel download maar
dat heeft geen waarde. Het is heel moeilijk om daar geld aan uit te
geven Bij downloads heb je niets dat je in de hand kunt houden. Het is
fijn om een plaat uit de kast te halen en ze te bekijken enzo. Zo ontdek je
ook regelmatig oude dingen in uw platenkast. Je kan je platen
herschikken enzo. Downloads hebben voor mij geen waarde. Je harde
schijf kan stuk gaan en dan ben je dit kwijt. (Respondent 7)
Het geluid van een plaat kan nog altijd niet geëvenaard worden door
een C D. Ook de charme van de hoes en de herkenning uit een periode
uit mijn leven spelen toch wel een belangrijke rol. (Respondent 10)
Uit bovenstaande citaten blijkt duidelijk dat de respondenten steeds
verschillende redenen hebben om vinyl aan te kopen. Wegens de
grote omvang zullen hier enkel de belangrijkste redenen worden
aangeboden. In het voorgaand tekstgedeelte werd al één belangrijke
reden aangehaald. Aangezien veel vinylkopers een brede interesse
hebben in muziek beperken ze zich niet tot één bepaalde soort plaat.
Deze stelling kan verder getrokken worden dat ze zich niet altijd
67
beperken tot één geluidsdrager. Bepaalde muziek is enkel
beschikbaar op vinyl en andere muziek enkel op CD of cassette. Om
deze reden zijn er personen die niet specifiek een voorkeur hebben
voor vinylplaten. De muziek zelf is de doorslaggevende factor tot
aankoop, niet de geluidsdrager.
Het merendeel van de participanten had echter wel een specifieke
voorkeur voor vinyl. In sommige gevallen zorgde deze voorkeur tot
een radicale afkeer voor andere geluidsdragers. De voornaamste
reden die werd opgegeven als keuze voor vinyl betreft de
geluidskwaliteit. Geluidskwaliteit bezit een objectieve en een
subjectieve component. Het objectieve slaat meer op de gedachte dat
vinyl effectief een betere technische geluidskwaliteit bezit. Het
subjectieve slaaWRSGHµVRXQG¶GHNODQNNOHXU'H]HZRUGW]HHUYDDN
beschreven als warmer of zachter vergeleken met andere
geluidsdragers. Het is vooral deze subjectieve component die bij veel
respondenten de doorslag geeft. Bijna de helft van de respondenten
vonden de klankkleur voortgebracht door een vinylplaat
overduidelijk beter dan een CD. Een uitstekende geluidsinstallatie
met een perfecte naald werd wel vaak als vereiste opgegeven om de
geluidskwaliteit volledig te ervaren. Er bestaat zeer veel discussie
over het verschil in geluid tussen een vinylplaat en een CD. Tom
Willems en één surveyrespondent, die professioneel muzikant is,
bieden een technische verklaring. Hieruit kan geconcludeerd worden
dat er een dynamisch geluidsverschil merkbaar is op hoogstaande
geluidsinstallaties.
Een C D is digitaal en digitaal worden de frequentie 's onder 20hz en
boven 18Khz naar boven of naar beneden getrokken, hierdoor klonk de
cd voor velen met een minder goede geluidsinstallatie beter, konden
dingen horen die ze op plaat niet konden horen net doordat die
frequentiebanden naar de - voor de meeste geluidsapparatuur
afspeelbare bereiken - werd herleid. Voor de mensen met audiofiele,
high-end apparatuur wel een nadeel want de totale klank is veel minder
dyna misch hierdoor en ook is er bij een C D een compressie die ook bij
radio uitzendingen hoorbaar is, een compressie die ervoor zorgt dat het
volume meestal hetzelfde blijft (met slechts een tolerantie van +/- 5dB),
in klassieke muziek kan van een pianissimo naar forte worden
overgegaan wat snel een verschil van meer dan 10dB in de opna me
68
betekent.. dit is op C D niet meer zo duidelijk als op LP, en door
diezelfde compressie klinkt rockmuziek ook veel minder rockig op cd.
(Surveyrespondent 14)
Vinyl gaat maar tot 18 Megahertz, trillingen per seconde. Voor het
menselijk oor is dat aangenamer plus wanneer een vinyl plaat wordt
gesneden wordt die eigenlijk versterkt en analoog gesneden. Het volume
klinkt gewoon dyna mischer. Alles wat op een C D zit gaat tot 30
Megahertz maar dit wordt herleid tot 18 Megahertz. Een menselijk
gehoor kan slechts tot ongeveer 18 horen waardoor alles veel voller
klinkt. Hierdoor gaat een gedeelte van de C D verloren hetgeen we toch
niet kunnen horen. Ik denk dat het daar een beetje mee te maken heeft.
(Willems, T)
Het esthetische aspect van een plaat speelt vervolgens ook een zeer
grote rol. Een vinylplaat heeft een bepaalde charme. Het heeft een
soort onverklaarbare aantrekkingskracht en uitstraling, iets dat een
kil plastiek CD-hoesje of mp3 mist. Verscheidene respondenten
vonden het gewoon mooier dan de andere geluidsdragers. Belangrijk
was het fysieke aspect, de tastbaarheid. Men heeft het gevoel dat
men een kwalitatief product vastheeft. De grootte speelt hier vooral
een rol, men heeft iets in handen. De hoes was een zeer belangrijk
kenmerk van de vinylplaat. Niet alleen de grootte maakt het
aangenaam maar ook het feit dat er vaak meer informatie te vinden is
op een vinylhoes. Soms worden er boekjes of stickers etc. bij de hoes
gevoegd. De meest doorslaggevende factor op het esthetisch vlak is
echter de artwork van de hoes. Deze werd vaak beschreven als een
kunstwerk op zich. Aanvullend kan het een concept van een album
versterken. Meer dan de helft van de respondenten vond de artwork
één van de belangrijkste aspecten van een vinylplaat. Een twintigtal
respondenten hadden zelfs een plaat ooit gekocht voor de artwork
zonder rekening te houden met de bijgevoegde muziek. Een plaat
met een mooie, originele of doordachte artwork heeft dus meer kans
op verkoopsucces.
This is the first thing that catch my attention. I still buy some just for the
cover. (Surveyrespondent 30)
69
De artwork is heel, heel belangrijk; soms kan je er ook door misleid
worden. Het valt meer op dan een cd en zeker als het een dubbele hoes
is Soms wel eens speciaal een plaat gekocht voor de hoes ja.
Bijvoorbeeld; een hoes van een plaat van Madonna kan schoon zijn
maar ik zal de plaat zelf van Madonna nooit opleggen. (Respondent 18)
Het is het mooiste soort behang wat te krijgen is!! (Surveyrespondent
10)
Eveneens voornaam is de totaalervaring die voorkomt tijdens het
beluisteren van een vinylplaat. De plaat uit de hoes nemen, de plaat
op de platenspeler leggen en even later omdraaien, de platencollectie
categoriseren of de platen afstoffen. Vinylplaten behandel je met
respect, ze hebben een waarde. Je legt ze niet zomaar ergens neer
zoals je dat bijvoorbeeld doet met een CD in de auto. Merkwaardig
genoeg werd er eveneens door sommige respondenten aan de plaat
geroken na aankoop. Met een plaat ben je meer bezig met het
medium. Niet alleen puur door er aan te ruiken of af te stoffen maar
je besteedt ook meer aandacht aan de muziek zelf. Rond een
tweedehandsplaat hangt dan weer een verhaal. Deze platen hebben
geleefd. Enkele participanten vonden het bijvoorbeeld fijn dat er
soms een naam van de vorige eigenaar op gekribbeld staat of dat
bepaalde liedjes werden aangeduid. Daarboven hangt er een bepaalde
sfeer in deze totaalervaring. Deze sfeer slaat niet alleen op het
gezellig kraken van de plaat, wat sommige respondenten verkiezen.
Het slaat ook op het sociale contact in de platenwinkel of op
platenbeurzen. Bij verscheidene respondenten zorgde heel deze
totaalervaring en de muziek voor een nostalgische ervaring. Het
terugdenken aan de tijd van vroeger speelt bij sommigen een
belangrijke rol in hun keuze om terug vinyl aan te kopen. Emoties
spelen dus een belangrijke rol in deze totaalervaring.
Vinyl bezit tevens een verzamelwaarde. Exclusiviteit heeft hier
een belangrijke invloed. Originele persingen of speciale uitgaven zijn
immers vaak in beperkte oplages uitgebracht waardoor ze zeldzaam
zijn. Participanten waren dan ook bereid om veel meer geld neer te
leggen voor dergelijke platen. Het gevoel een dergelijke plaat in
bezit te hebben geeft een enorme voldoening. De verzameling stijgt
ELMHONHDDQNRRSLQZDDUGH&'¶VHQPS¶VEH]LWWHQGLHZDDUGHQLHW
70
meer. Enkel bij vinyl heb je het idee iets waardevol aangekocht te
hebben. Het heeft een tijdloos karakter. Elke plaat heeft iets
authentiek, iets unieks rond zich waardoor het een verslavend
verzamelobject is. Daarenboven zijn platen ook perfect om te laten
signeren door artiesten op optredens. Hierdoor kan je de waarde van
de plaat sterk laten stijgen. Een plaat is een ideaal verzamelobject.
De respondenten die actief bezig zijn als DJ vonden een plaat
gebruiksvriendelijker om mee te draaien. Vooral het kwalitatieve
dynamische geluid op de 12 inch maxi-singels werd als argument
gebruikt. Vinyl is een zeer goede geluidsdrager geschikt voor het
µVDPSOHQ¶ 6DPSOHQ is het gebruiken en/of bewerken van een
bestaande muzikale bron om zo een nieuwe postmoderne creatie
voort te brengen (De Meyer & Trappaniers, 2007, p. 306). Het
RS]RHNHQ HQ KHW LVROHUHQ YDQ EHSDDOGH µVRXQGV¶ LV PDNNHOLMNHU PHW
een vinylplaat.
Ten slotte kan de prijs eveneens een doorslaggevende factor zijn.
Een plaat, en zeker een tweedehandsplaat, is vaak goedkoper dan een
CD. Een beperkt deel van de respondenten zijn enkel omwille van
deze reden overgestapt van CD naar de plaat. Bij het grootste deel
van de respondentenbevolking was de prijs eveneens belangrijk. De
prijs speelde voor hun echter meer een rol in de beslissing om een
specifieke plaat te kopen. In tegenstelling tot de anderen is voor hun
de prijs niet de factor geweest die besliste om in het algemeen vinyl
te beginnen kopen.
Respondenten werden gevraagd wat zij zelf een eerlijke prijs
vinden voor een vinylplaat. Voor een tweedehandsplaat was dit vaak
afhankelijk van verschillende factoren zoals de zeldzaamheid, de
kwaliteit, de persing of het feit dat het om een goede bootleg gaat.
Voor deze speciale platen werd in sommige gevallen graag 50 of 100
euro neergelegd. Algemeen varieerde het bedrag van 2,5 tot 12 euro
met een gemiddelde van 5 euro voor een tweedehands
langspeelplaat. Bij een tweedehands single schommelde het
maximumbedrag rond de 3 à 4 euro. Voor tweedehands maxi-singels
werd maximaal 6,5 euro geboden. Voor een nieuwe single is men
bereid 8 à 9 euro te betalen en een nieuwe maxi-single wordt niet
aangekocht onder de 16 euro. Bij een nieuwe langspeelplaat
schommelde het bedrag van 8 tot 30 euro met een gemiddelde van 15
71
euro. Er moet opgemerkt worden dat er slechts zeer weinig
respondenten meer dan 20 euro wilden neerleggen. Wanneer we deze
data vergelijken met het aanbod in de winkels blijkt dat nieuwe
vinylplaten veel te duur zijn. Als referentiepunt werd de online shop
van Free Record Shop gebruikt. Meteen valt het op dat, in elk
muziekgenre, de prijs hoog ligt. Een plaat goedkoper dan 20 euro is
zeer zeldzaam. Gemiddeld kost een plaat tussen de 23 en 28 euro
maar de prijzen kunnen snel sterk oplopen tot 40 of 60 euro (Free
Record Shop, 26.07.2012). De aankoopprijs van een vinylplaat
EHGUDDJW HXUR ELM µ'LVFRPDW¶ LQGLHQ PLQVWHQV HHQ RSODJH YDQ
500 persingen besteld wordt. Het label zal dus hoogstwaarschijnlijk
een mooi percentage verdienen op de verkoop van vinylplaten. We
kunnen hun extensieve kosten echter niet ramen waardoor we geen
idee hebben van hun winsten. Deze kunnen evengoed zeer laag zijn.
Doordat prijs een belangrijke rol speelt voor vinylkopers bevordert
dit fenomeen echter de ontwikkeling van de vinylheropleving
absoluut niet.
3ODWHQ ]LMQ GXXU KH « Ma tis gelijk de vorige
NHHU«3ODWHQPDDWVFKDSSLMHQGLHOHUHQKHWQRRLWKH9RULJHNHHUPHW&'
moesten ze het ook kunstmatig duur houden, ook 20, 25 euro voor ne
C D! Waanzin he! En nu doen ze da me nen LP ook en dan verschieten ze
da mensen gaan downloaden. Als ze ne C D goeiekoop maken of een LP
goeiekoop maken. « dan krijgde een heel nieuw markt. «
Platenmaatschappijen zijn zelf versteld van de opleving van de vinyl
want ze verdienen daar terug op. Als de prijs dan naar beneden zou
gaan, da jan en alleman daar terug mee kan beginnen. Kdenk da da
fantastisch zou zijn, dan verdienen ze ook geld. Maar ze houden het
weer eens kunstmatig hoog, belachelijk! Niet te snappen, echt nie te
snappen. (Verkoper 1)
2.2.1.5. Conclusies
Elk gedeelte uit deze sectie van de masterproef behandelde één
specifieke deelvraag. Aan de hand van deze deelvragen werd de
eerste hoofdonderzoeksvraag beantwoord. Allereerst valt de grote
verscheidenheid in het aantal bezoekers van een platenzaak op. De
72
heropleving van het vinyl wordt wel degelijk opgemerkt door de
verkopers. Belangrijk hierbij is dat de interesse in vinyl ook
voorkomt bij de jongere generaties waardoor vinyl minder snel zal
uitsterven. Er werd eveneens een grote verscheidenheid opgemerkt in
de voorkeur van de klant bij de keuze van het verkooppunt. Er
bestaan verschillende meningen over de toekomst van online
shoppen. De ene verkoper ziet dit als dé toekomstige methode terwijl
de andere gelooft dat de internetboom voorbij is.
Op het vlak van muziekgenres werd er opgemerkt dat de
vinylkoper een zeer uitgebreide muziekinteresse bezit. Het enige
onderscheid dat kon worden opgemerkt was dat participanten
verzameld op platenbeurzen een grotere preferentie hadden voor de
rockgenres. Tussen de surveyrespondenten werd er geen belangrijk
verschil in muziekpreferenties opgemerkt. Ondanks het feit dat uit de
verzamelde data van kopers niet rechtstreeks blijkt dat de rockgenres
tegenwoordig populairder zijn op vinyl, werd dit toch sterk
verdedigd door zowel de producent als de verkopers van vinylplaten.
Er is dus een sterke indicatie dat vinyl aan populariteit wint bij rockliefhebbers.
Vanwege de allround interesse in muziek kochten de meeste
consumenten verschillende soorten vinyl aan. Het format van een
vinylplaat is een zekere mate afhankelijk van het muziekgenre.
Aangezien de vinylkoper verschillende soorten muziek aankoopt,
wordt elk format aangekocht maar toch heerst er een algemene
voorkeur voor de langspeelplaat. Specifiek voor de elektronische
muziek was de voorkeur voor maxi-singels vanwege hun dynamisch
geluid. Weinig respondenten hadden een specifieke voorkeur voor
ofwel nieuwe platen ofwel tweedehandsplaten. Het blijkt dat het
verschil tussen tweedehands en nieuw, of tussen 125 gram en 180
gram, niet zoveel belang heeft. Doorslaggevend in deze keuze is
echter de kwaliteit en de prijs van een plaat.
Ten slotte werden de aankoopredenen onderzocht. Hier wordt
eveneens een zeer grote diversiteit tussen de respondenten
opgemerkt. De belangrijkste kenmerken werden geanalyseerd.
Allereerst viel het op dat de geluidskwaliteit van vinyl ten opzichte
van andere geluidsdragers zeer voornaam was. Vooral de subjectieve
component van de geluidskwaliteit, dat slaat op de warme en zachte
73
klank van vinyl, was hier doorslaggevend. Daarenboven was het
esthetische aspect van een vinylplaat belangrijk. De artwork van de
hoes speelt hierbij een grote rol. De sfeer die rond de totaalervaring
van het luisteren naar vinyl hangt was eveneens een belangrijke
karakteristiek. Een vinylplaat heeft daarboven een grote
verzamelwaarde vanwege de exclusiviteit van sommige uitgaven.
Voor een DJ is een vinylplaat gebruiksvriendelijker om te draaien.
Zo kunnen ze makkelijker een geluid isoleren om dit te samplen. Het
blijkt dus dat de vinylplaat zijn functie als gebruiksinstrument niet
heeft verloren. Ten slotte speelt de prijs ook een belangrijke rol.
Algemeen werd deze voor de nieuwe platen als te hoog ervaren.
Wanneer deze kenmerken vergeleken worden met de eerste
heropleving vallen enkele verschillen op. Zo werd de eerste
heropleving vooral gekenmerkt door een hoge populariteit van de
dansgenres. Er heeft een omwenteling plaatsgevonden in de laatste
decennia. Ondanks dat dansgenres nog steeds op vinyl worden
aangekocht, werd een zeer sterke indicatie geconstateerd voor de
voorkeur aan de rockgenres. Het gegeven dat vinyl vooral populair
was in de minder commerciële muziekgenres blijft voorlopig
bestaan. Hoewel vandaag de dag veel moderne groepen worden
aangekocht kan het grootste deel van de vinylplaten ingedeeld
worden in de minder commerciële groepen. Zo verwezen zeer weinig
respondenten naar de mainstream popgenres uitgezonden op de
populairste radiozenders. De omkering van dans- naar rockgenres is
dus de belangrijkste evolutie tussen de eerste en de tweede
heropleving. Hierbij kan opgemerkt worden dat vinyl nog steeds een
JHEUXLNVLQVWUXPHQW LV YRRU '-¶V 'H JHOXLGVGUDJHnde functie van
vinyl heeft echter sterk aan belang gewonnen. Vinyl wordt met
andere woorden vandaag terug meer als geluidsdrager dan als
gebruiksinstrument gerespecteerd.
2.2.2. H et consumentenprofiel van de Vlaamse Gemeenschap in
de tweede heropleving
Dit tekstgedeelte biedt een antwoord op de tweede
hoofdonderzoeksvraag. De twee deelvragen vormen de opbouw voor
74
het consumentenprofiel van de Vlaamse Gemeenschap. Eerst wordt
er een indicatie aangeboden van het algemene profiel van de
vinylkoper. Dit profiel wordt opgesteld op basis van de verzamelde
demografische
kenmerken.
Vervolgens
wordt
een
consumententypologie opgesteld van de vinylkoper in de tweede
heropleving. De vinylbevolking wordt in vijf verschillende groepen
ingedeeld. Zowel de gemeenschappelijke kenmerken als individuele
groepskenmerken worden besproken. Ten slotte wordt er gekeken
welke conclusies er uit deze analyse kunnen getrokken worden. Een
vergelijking met de eerste heropleving van het vinyl wordt hierbij
aangeboden.
2.2.2.1. H et profiel van de algemene vinylkoper
Het profiel van de algemene vinylkoper werd onderzocht aan de
hand van de verzamelde demografische kenmerken van de kopers.
Aangezien dit een kwalitatief onderzoek is kan er echter met de
verzamelde gegevens geen generalisering plaatsvinden. De diepteinterviews van de platenhandelaars worden daardoor gebruikt ter
controle van de analyse. Op deze manier kan er een goede indicatie
gevormd worden over de algemene vinylkoper.
Enkel op basis van de verzamelde gegevens kan algemeen gesteld
worden dat de vinylkoper uit de Vlaamse Gemeenschap mannelijk is
en een leeftijd heeft tussen 25 en 50 jaar. Daarbij heeft hij vooral het
hoger middelbaar of de hoge school als opleidingsniveau. Hij is
bediende en verdient maandelijks gemiddeld tussen de 1000 en 2000
euro netto. Opvallend was echter dat de leeftijdsgroep van 40 tot 50
jaar zeer sterk was vertegenwoordigd en dat er slechts vijf
vrouwelijke respondenten waren. Ondanks dat we hier geen
generaliserende conclusies kunnen trekken bieden de diepteinterviews van de platenhandelaars enige verduidelijking op het vlak
van leeftijd en geslacht van hun consumentenbevolking.
Vinyl is populair bij zowel de jongere als de oudere generaties.
Geen enkele platenhandelaar kon één bepaalde leeftijdsgroep
aanduiden waaraan zij meer platen verkochten. Aangezien deze
stelling geldt voor elke bezochte platenverkoper betekent dit dat de
75
onderlinge aanbodverschillen tussen de platenzaken geen invloed
hebben op de leeftijd. Er kan dus gesteld worden dat elk
muziekgenre en elk soort vinylplaat, tweedehands of nieuw, een
doelpubliek heeft in elke leeftijdscategorie.
Dat is eigenlijk van jong tot oud, dat is moeilijk te zeggen. Ge ziet da
ook wel de woensdagna middag zit er heel veel jeugd. Ma door de week
zitWHQHUGDQZDPHHUYROZDVVHQHQPHQVHQ«'DJDDWYDQMDULJHQ
tot 60 jarigen. En ook nie allemaal rockers en metallers, das echt een
heel divers publiek. En da vind ik wel het leuke eraan. Da ge dus nie in
éne vijver zit te vissen eigenlijk. Da ge verschillende takken hebt. (Petit,
M.)
Het blijkt dat er maar één zeer opvallend kenmerk met zekerheid
opgemerkt kan worden. In elke zaak werd de klantengroep voor het
overgrootste deel gevormd door mannen. Blijkbaar zijn er zeer
weinig vrouwen geïnteresseerd in vinylplaten. Dit is geen recent
fenomeen en is al decennia lang één van de meest opvallende
kenmerken van het vinylpubliek.
Het enigste wa mij al die jaren altijd heeft bezig gehouden is dat ik het
zo raar heb gevonden dat altijd 95 % PDQQHQ ]LMQ «) Ma ik heb da
altijd een heel raar gegeven gevonden en dan nu misschien minder dan
vroeger omda vroeger waren het de vrouwen die thuis waren, die het
huishouden deden. En de man ging werken, fabriek toe bla bla bla. En
de vrouw die zat den hele dag thuis, die had den hele dag tijd bij wijze
van spreke om met muziek bezig te zijn. Plaatjes op te leggen en dit en
GDW HQ GD JHEHXUGH QLH 'LH PDQQHQ GLH YDQ µV PRUJHQV YURHJ WRW µV
avonds laat int fabriek gingen werken of aan de band stonden die
kwamen dan in hun vrije tijd dan ook nog eens muziek halen waar da ze
XLWHLQGHOLMNQRJQLHHHQVWLMGYRRUKDGGHQRPGLH¶VDYRQGVWHOXLVWHUHQ
of daar iets mee WHGRHQ« Dat er zo weinig vrouwen verza melaar zijn
in de muziek, da is zo enorm raar. Ik heb da nooit nooit nooit nie
JHVQDSW « Maja nu is da nie meer me de vrouwen he, ze hebben
allebei nu een fulltime job. Ze hebben allebei nie meer veel tijd om naar
PX]LHN WHOXLVWHUHQQXPDDUYURHJHUMD«LNVQDSWHGDQLHHQMDQXQX
snap ik het eigenlijk ook nie ma ja, het is wat het is. En de vrouw die
komt soms wel mee, ma die gaat ook nie achter de muziek zoeken ofzo he
of die man moet echt zeggen van zoekt da. En da is ma voor efkes en dan
76
kwartierke, 10 minuten later gaan ze buiten in de stoel zitten of ik ga ne
koffie drinNHQRILN]HQZHJRIHXK«MDMD(Verkoper 1)
2.2.2.2. Consumententypologie
Op basis van de verzamelde data werd een consumententypologie
aangemaakt. Een opdeling in coherente groepen bleek echter niet
mogelijk. De vinylbevolking kent zeer diverse kenmerken waardoor
een indeling in onafhankelijke groepen onmogelijk bleek. Een
opdeling waarin de leden deel uitmaken van één of meer groepen
kon wel. Onderstaande typologie betreft dus een beschrijving van
verschillende soorten vinylkopers. Eén bepaalde consument kan lid
zijn van verschillende groepen. Er werd gezocht naar een opdeling
waarin zoveel mogelijk gemeenschappelijke kenmerken in een
bepaalde groep waargenomen konden worden. De respondenten
werden ingedeeld, naargelang de groepen, en de desbetreffende data
werden op twee verschillende manieren geanalyseerd. Allereerst
werd er gekeken naar opvallende kenmerken binnen de groep zelf.
Aanvullend werd er naar gegevens gezocht die opmerkelijk waren in
vergelijking met de andere groepen. De kenmerken van elke groep
moeten algemeen geïnterpreteerd worden. Persoonlijke verschillen
kunnen dus voorkomen. Een gestructureerde samenvatting van deze
consumententypologie kan u vinden in tabel 6 (cfr. Bijlage 3.)
Allereerst werden kenmerken geconstateerd die voor elke
consumentengroep gelden. In geen enkele groep werd er een
eenvormigheid gevonden betreffende de leeftijd van de leden. In elke
groep kwam een grote verscheidenheid aan leeftijd voor. Hier wordt
dus opnieuw bevestigd dat vinyl populair is bij alle leeftijden. Elke
JURHSNRRSWQDDVWYLQ\OSODWHQRRNQRJ&'¶VRIPS¶VDDQ2QGDQNV
dit feit geeft elke groep toch de voorkeur aan vinyl als geluidsdrager
PHWXLW]RQGHULQJYDQµGHKDUGQHNNLJHIDQ¶ZDDUGH]HYRRUNHXUQLHW
zo uitgesproken is. De staat van de plaat, de staat van de hoes en de
muziek op de plaat waren steeds de meest doorslaggevende
kenmerken tot aankoop. Elke groep draagt speciale zorg voor zijn
platen in de vorm van beschermende hoesjes of het respectvol en
voorzichtig behandelen. Bij elke groep was de platenzaak één van de
77
geprefereerde aankoopplaatsen. Op het vlak van formats waren 78toerenplaten in geen enkele groep nog populair. Slechts een zeer
beperkt aantal respondenten meldden deze format nog aan te kopen.
Ten slotte werd in elke groep de platencollectie dagelijks beluisterd.
Een uitzonderinJ KLHURS ZDV µGH VSRUDGLVFKH NRSHU¶ ZDDUELM GH
koopwaar slechts wekelijks tot maandelijks beluisterd wordt.
'HHHUVWHJURHSRPYDWµGHOLHIKHEEHUYDQGDQVJHQUHV¶/HGHQYDQ
deze groep zijn vooral geïnteresseerd in de genres die ritmisch sterk
zijn. Dit betreft vooral hiphop, R&B, ska, reggae, house, techno,
industrial, dubstep, drum and bass etc. maar ook de voorgangers van
deze genres zoals funk en soul. De langspeelplaat en de maxi-single
zijn hier de voornaamste formats. Wanneer er specifiek wordt
gekeken naar de dance-genres, zoals house en techno, is de maxisingle het format bij uitstek. Als favoriete verkooppunten werden
vooral de platenzaak en het internet vermeld. Het beluisteren van een
plaat voor aankoop is een zeer opvallend kenmerk in deze groep. Dit
is misschien gerelateerd aan het feit dat een derde van deze groep
hetzij op een amateuristische of professionele wijze actief is als DJ.
Het is immers niet zo onlogisch dat een DJ zijn plaat controleert
voordat hij ze aankoopt en gebruikt tijdens zijn performance. De
dansliefhebber verkoopt ook vaak een plaat van zijn collectie, vooral
om het geld te herinvesteren. De artwork op een hoes is zeer
belangrijk. Ze kopen zeer weinig bootlegs en kiezen steeds voor
officiële uitgaven. Ze vinden initiatieven waarbij een gratis CD of
mp3 bij het vinyl aangeboden worden een mooi gegeven. Ze worden
echter niet sneller overgehaald om de vinylplaat aan te kopen
vanwege dit initiatief. Vergeleken met de andere groepen, met
XLW]RQGHULQJ YDQ µGH YHU]DPHODDU¶ KHEEHQ ]LM PHHU YLQ\OSODWHQ LQ
bezit.
(HQ WZHHGH FRQVXPHQWHQJURHS EHWUHIW µGH OLHIKHEEHU YDQ
URFNJHQUHV¶ (HQ VWHUNe interesse in rockgenres zoals classic rock,
metal, hardrock, indie, alternatieve rock etc. is de vereiste om in deze
groep ingedeeld te worden. De elpee is hier absoluut het favoriete
format en wordt in mindere mate opgevolgd door de singels. De
platenzaak en platenbeurzen zijn de populairste aankoopplaatsen. In
tegenstelling tot de vorige consumentengroep beluisteren zij hun
platen niet voor aankoop. Als argument werd vaak opgemerkt dat
78
men de muziek toch al kent. Deze groep omvat eveneens enkele
'-¶V =H ZDUHQ KLHU ZHO YHHO PLQGHU YHUWHJHQZRRUGLJG GDQ LQ KHW
dansgenre. De artwork van de hoes heeft op deze groep ook een
sterke invloed. Ze vinden initiatieven met gratis CD en mp3
eveneens goed. Vergeleken met de andere groepen worden zij sneller
overgehaald door deze initiatieven om de plaat effectief te kopen.
Daarbij werden nieuwe platen en 180 gram platen positiever
beoordeeld dan in de andere groepen.
'HGHUGHJURHSEHWUHIWµGHKDUGQHNNLJHIDQ¶/HGHQXLWGH]HJURHS
kopen alles aan van minstens één bepaalde artiest. Ze zijn zo
hardnekkig fan van deze artiest dat ze alles willen bezitten in elk
format. Ze geven een voorkeur aan platenzaken en het internet om
platen te kopen. Bovendien zoeken ze op het internet of in
gespecialiseerde magazines informatie op over hun eventuele
aankopen. Een plaat beluisteren voordat ze deze kopen is voor hun
niet nodig. Ze moeten de plaat immers toch hebben. Ze zijn dan ook
fanatiek op zoek naar gelimiteerde edities of speciale persingen en
bootlegs. Ze willen werkelijk alles van hun favoriete artiest hebben.
Initiatieven met gratis CD of mp3 worden zeer hard aangemoedigd
en net zoals de rockliefhebbers worden zij meer door dit initiatief
overgehaald dan de andere groepen. Bovendien hebben zij een
sterkere voorkeur voor platen van 180 gram vergeleken met de
andere consumentengroepen.
Een vierde groep wordt gevormd GRRUµGHVSRUDGLVFKHNRSHU¶=LM
kopen gemiddeld nooit meer dan één plaat per maand en in de
meeste gevallen is dit zelfs nog minder. Ten opzichte van de andere
groepen besteden zij maandelijks het minste budget. De LP is het
populairste format en wordt vooral aangekocht in platenzaken en
platenbeurzen. Ondanks dat ze een voorkeur geven aan vinyl als
JHOXLGVGUDJHU NRSHQ ]H WRFK PHHU &'¶V RI PS¶V GDQ YLQ\OSODWHQ
Daarbij luisteren ze meer naar een CD of mp3. Ze zoeken geen
informatie op over hun toekomstige aankopen en beluisteren de plaat
ook niet voor aankoop. Ze gaan niet op zoek naar speciale uitgaven,
persingen of bootlegs. Opvallend was wel dat ze bijna nooit een plaat
van hun collectie zullen verkopen. Vergeleken met de andere
consumentengroepen bezitten zij het minst aantal platen en poetsen
79
minder hun platen. Bij hun vallen nieuwe platen en platen van 180
gram echter wel in de smaak.
'H YLMIGH HQ ODDWVWH JURHS RPYDW µGH YHU]DPHODDU¶ 'LW EHWUHIW
personen die vinyl voornamelijk aankopen vanwege een emotionele
drang. Ze willen zoveel mogelijk platen bezitten om een zo volledig
mogelijke collectie op te bouwen. Deze opbouwdrang kent meestal
geen einde. De meeste verzamelaars bezitten dan ook een zeer grote
hoeveelheid platen. Bedragen lopen vaak op tot in de
tienduizendtallen en in sommige gevallen had de respondent zelfs
geen idee meer hoeveel platen hij in bezit had. Ze geven maandelijks
het meeste geld uit van alle consumentengroepen. Wekelijks tot
dagelijks kopen ze verschillende platen aan en doen dat vooral in een
platenzaak of op het internet. Alle formats worden verzameld met
uitzondering van de 78-toerenplaten. Op het internet en in
gespecialiseerde magazines wordt extensief informatie opgezocht.
Het zoeken naar gelimiteerde edities, speciale persingen en bootlegs
is een logisch gevolg van de verzameldrang. De artwork van een
hoes is voor hun eveneens van groot belang. Heel opvallend was het
hoge opleidingsniveau van deze verzamelaars. Zo behaalden ze
allemaal een opleiding na de middelbare school. Vergeleken met de
andere consumentengroepen waren nieuwe platen en platen van 180
gram absoluut niet populair. Aanvullend werd er ook een grotere
afkeer geconstateerd ten opzichte YDQ &'¶V HQ PS¶V =H NRFKWHQ
deze bijgevolg dan ook veel minder vergeleken met de andere
groepen.
2.2.2.3. Conclusies
Op basis van de verzamelde data werd getracht een indicatie te
vinden voor het algemene profiel van de huidige vinylkoper.
Ondanks dat er enkele gegevens betreffende de demografische
kenmerken van de respondenten opvielen, kan er wegens het
kwalitatieve karakter van deze masterproef geen generalisering
plaatsvinden. Dankzij de diepte-interviews afgelegd met een
producent en enkele verkopers konden er echter op het vlak van
leeftijd en geslacht enkele conclusies getrokken worden. Vinyl blijft
80
populair bij alle leeftijden en hier kan op geen enkel vlak,
bijvoorbeeld qua muziekgenre, een verband in gevonden worden.
Het fenomeen dat het overgrote deel van de vinylbevolking
mannelijk is, is het enige algemene kenmerk dat met zekerheid
vaststaat.
Een consumententypologie werd vervolgens aangemaakt. De
vinylbevolking uit de Vlaamse Gemeenschap kan opgedeeld worden
in vijf groepen: de liefhebber van dansgenres, de liefhebber van
rockgenres, de hardnekkige fan, de sporadische koper en de
verzamelaar. Gemeenschappelijke kenmerken tussen de groepen
werden besproken. Daarboven werden er enkele kenmerken
opgemerkt die specifiek gerelateerd zijn aan één bepaalde groep.
De twee besproken tekstgedeeltes hebben elk betrekking op
respectievelijk deelvraag 2a en 2b. Samen vormen zij een antwoord
op de tweede hoofdonderzoeksvraag. Uit het onderzoek blijkt dat we
hierop negatief moeten antwoorden. Het is niet mogelijk om de
vinylbevolking in volledig coherente groepen met gelijkaardige
kenmerken in te delen. De kenmerken van de algemene vinylkoper
zijn immers zo verschillend, uitgezonderd op het vlak van geslacht,
dat er geen algemeen profiel kan opgesteld worden. Een volledige
coherente opdeling met gelijkaardige kenmerken was vervolgens
eveneens niet mogelijk wegens een te grote verscheidenheid in de
consumentenbevolking. Het was echter wel mogelijk om de
vinylbevolking op te delen in niet-coherente groepen waarbij één
persoon deel kan uitmaken van verschillende groepen.
In een vergelijking met de eerste heropleving vallen enkele
verschuivingen op. In de eerste heropleving werd er gesteld dat de
vinylkoper vaak ouder was dan 35 jaar. Het feit dat nu de
leeftijdsgroep van 40 tot 50 jaar iets meer vertegenwoordigd is kan
een bevestiging zijn van deze stelling in de eerste heropleving. Het
betreft waarschijnlijk dezelfde ouder geworden personen. Op het
vlak van de consumententypologie zien we verschillende
JHOLMNHQLVVHQ 'H µIDQV¶ XLW GH HHUVWH KHURSOHYLQJ EHWUHIW GH]HOIGH
JURHSDOVµGHKDUGQHNNLJHIDQ¶XLWGH]HVWXGLH=RNDQGHµYLQ\OIUHDN¶
XLWGHHHUVWHKHURSOHYLQJJHOLMNJHVWHOGZRUGHQPHWµGHYHU]DPHODDU¶
XLW GH WZHHGH KHURSOHYLQJ *URHSHQ ]RDOV µPHQVHQ GLH KXQ MHXJG
NRSHQ¶HQµ'-¶V¶]LMQQLHWYHUGZHQHQ'-¶V]LMQHFKWHULQKRHYHHOKHLd
81
HQ EHODQJ JHGDDOG ZDDUGRRU KXQ LQGHOLQJ LQ µGH OLHIKHEEHU YDQ
GDQVJHQUHV¶EHWHUVFKLNWHRPGDW]LMYHHOGH]HOIGHNHQPHUNHQKHEEHQ
DOV GH]H JURHS µ0HQVHQ GLH KXQ MHXJG NRSHQ¶ ]LMQ LQGHUGDDG QRJ
steeds aanwezig in de consumentenbevolking. Zo werd er vaak
verwezen naar het nostalgisch aspect bij het beluisteren van platen.
Deze groep was echter niet substantieel genoeg om er een aparte
groep voor op te stellen. Bovendien was nostalgie bijna het enige
gemeenschappelijke kenmerk in deze groep. De desbetreffende
personen konden bijgevolg niet bij één specifieke groep ingedeeld
worden maar kunnen, rekening houdend met hun andere kenmerken,
significanter ingedeeld worden in de consumententypologie uit deze
studie. In de eerste heropleving werd er nog een groep gevormd door
de personen die bijna uitsluitend nieuw vinyl aankochten. Uit deze
studie blijkt dat deze groep niet meer bestaat. Er waren zeer weinig
respondenten die enkel nieuw vinyl aankochten. Het grootste deel
prefereerde een combinatie van zowel nieuwe als tweedehandsplaten.
Omwille van deze reden werd deze consumentengroep niet
opgenomen in deze consumententypologie. Het blijkt dus dat er op
sommige gebieden wel degelijk een verandering heeft
plaatsgevonden in de consumentenbevolking in de afgelopen
decennia. Ondanks deze veranderingen blijft vinyl wel populair.
*URHSHQ ]RDOV µGH KDUGQHNNLJH IDQ¶ HQ µGH YHU]DPHODDU¶ KHEEHQ
blijkbaar altijd bestaan waardoor ze ook niet snel van het toneel
zullen verdwijnen. Vinyl zal met andere woorden in omloop blijven
zo lang dergelijke groepen blijven bestaan.
De consumententypologie biedt een goed algemeen beeld over de
huidige vinylbevolking. Dit vormt een basis voor toekomstig
marktonderzoek.
Zo
kan
men
testen
of
bepaalde
marketingstrategieën positieve resultaten opleveren. Men zou
ELMYRRUEHHOG KHW HIIHFW NXQQHQ RQGHU]RHNHQ LQGLHQ µKDUGQHNNLJH
IDQV¶ HQ µYHU]DPHODDUV¶ PHHU LQIRUPDWLH WRHJHVWXXUG NULMJHQ 0HQ
kan initiatieven zoals gratis CD of mp3 bij de vinylplaat verder
concentreren op liefhebbers van rockgenres of hardnekkige fans. Dit
kan immers een mogelijk positiever effect veroorzaken aangezien
deze groepen nu al gedeeltelijk overgehaald worden door dergelijke
initiatieven. Men kan de productie van nieuwe platen richten op de
groepen waarbij deze populairder zijn en zo nagaan of de verkoop
82
stijgt. Met andere woorden biedt de consumententypologie een
mogelijkheid om marketingstrategieën uit te testen. Het feit dat
bootlegs enkel populair zijn bij de verzamelaars en de hardnekkige
fans en door andere groepen zelfs vermeden worden toont aan dat
piraterij een miniem probleem is in de vinylindustrie. Omdat vinyl
daarenboven als enige geluidsdrager momenteel winsten boekt, is het
duidelijk dat de vinylindustrie een ideale markt is om in te
investeren. Het uittesten van marketingstrategieën kan zo wellicht
enkele mogelijkheden blootleggen om nog meer opbrengsten te
genereren.
83
A lgemeen besluit
In deze masterproef wordt de tweede heropleving van de vinylplaat
uitvoerig
onderzocht.
De
studie
beslaat
twee
hoofdonderzoeksvragen: Welke zijn de algemene kenmerken van de
tweede heropleving van de vinylplaat in de Vlaamse Gemeenschap?
Is het mogelijk de consumentenbevolking uit de Vlaamse
Gemeenschap op te delen in coherente groepen met gelijkaardige
kenmerken? Aan de hand van de verzamelde data worden de nodige
conclusies getrokken.
Het theoretisch kader biedt een grondige basis voor het
onderzoek. Het historisch overzicht, betreffende de evoluties in
geluidsreproductie en het ontwikkelen naar een massa-industrie,
geeft een klare kijk op de geschiedenis van de fonografie-industrie.
De bespreking van de eerste heropleving van het vinyl, aan de hand
van een eerder uitgevoerde studie, zorgt voor een stevige achtergrond
als vergelijking met de tweede heropleving. Uit verzameld
cijfermateriaal blijkt duidelijk dat er effectief twee heroplevingen
plaatsvonden in de laatste decennia. Opvallend is dat de huidige
tweede heropleving nog een groter succes kent. Zo worden er
tegenwoordig 2,5 keer meer platen verkocht dan in het topjaar van de
eerste heropleving. Er dient opgemerkt te worden dat beide
heroplevingen slechts een marginale invloed hebben op de totale
muziekmarkt. De vinylmarkt beslaat immers gemiddeld slechts een
zeer klein percentage van de totale geluidsmarkt. Opvallend is wel
dat dit percentage jaarlijks stijgt terwijl andere geluidsdragers een
omgekeerde evolutie ondergaan. Om deze reden kan, vooral de
tweede heropleving, als een significante omwenteling benoemd
worden. Aangevuld met het feit dat de muziekindustrie momenteel
naar nieuwe manieren moet zoeken voor extra geldvergaring is het
duidelijk dat de tweede heropleving van het vinyl een belangrijk
onderzoekdomein beslaat.
Beide hoofdonderzoeksvragen zijn opgebouwd aan de hand van
enkele deelvragen. Voor de eerste hoofdonderzoeksvraag hebben
deze betrekking op de verkooppunten van vinylplaten, de populairste
muziekgenres op vinyl, de soorten vinyl die aangekocht worden en
de redenen tot aankoop van vinyl. In de analyse van de
84
verkooppunten blijkt duidelijk dat er een grote variatie is in het
dagelijks cliënteel van een platenzaak. Platenhandelaars kunnen zeer
moeilijk hun dagelijkse hoeveelheid cliënteel inschatten. Met
uitzondering van weekends, vakantiedagen en enkele speciale dagen
]RDOVµ5HFRUG6WRUH'D\¶NDQPHQQLHWRSYRRUKDQGHHQGUXNNHGDJ
aanduiden. De tweede heropleving wordt daarentegen wel degelijk
opgemerkt door de platenhandelaars. Zowel oudere als jongere
generaties kopen terug vinyl. Deze positieve evolutie valt ook op
door allerhande verschuivingen in het verkooplandschap. Zo bieden
grote warenhuizen voor het eerst in tientallen jaren weer vinyl aan en
worden er steeds meer platenbeurzen georganiseerd. De meningen
over de toekomst van online aankopen van vinylplaten zijn verdeeld.
Sommige platenhandelaars zien deze rage als passé terwijl anderen
geloven dat ze nog maar in haar kinderschoenen staat. In ieder geval
biedt het internet een grote aanvulling op het aanbod en een
mogelijkheid om zeldzame platen makkelijker te vinden. De
consument zelf toont geen specifieke voorkeur naar één bepaald
verkooppunt. Men zoekt op alle mogelijke plaatsen naar de platen
die men in bezit wilt hebben. Elk verkooppunt heeft dan ook zijn
voor- en nadelen. Het zijn vooral de prijs en de kwaliteit van een
plaat die doorslaggevend zijn voor een aankoop. De plaats waar men
deze koopt is van inferieur belang.
De analyse naar de populairste muziekgenres laat duidelijk zien
dat de algemene vinylkoper een zeer brede muziekliefhebber is. Ze
beperken zich nooit tot één bepaald genre maar worden gekenmerkt
door een grote interesse in verschillende muziekgenres. Ondanks het
feit dat er bij de surveyrespondenten geen enkel muziekgenre eruit
sprong, valt het op dat bij de diepte-interviews vooral de rockgenres
populair zijn. Het lijkt dus dat platenbeurzen vooral een rockpubliek
over de vloer krijgen. Uit de totale data van de kopers werd echter
geen specifieke indicatie gevonden dat de tweede heropleving van
het vinyl gekenmerkt wordt door de rockgenres. We vinden dus niet
meteen een bewijs voor een totale ommekeer met de eerste
heropleving die gekenmerkt werd door de dansgenres. De kenmerken
van de tweede heropleving, besproken met cijfermateriaal in het
theoretisch kader, gaven hier nochtans een duidelijke indicatie naar.
In tegenstelling tot de data van de kopers bieden de verzamelde data
85
van verkopers en producent wel een antwoord op dit probleem.
Zowel de producent als de verkopers van vinyl beaamden dat de
rockgenres enorm populair zijn. Zo bevestigt elke verkoper van
dansgenres een sterke daling in populariteit vergeleken met de eerste
KHURSOHYLQJ '-¶V JHEUXLNHQ ELMYRRUEHHOG VWHHGV PLQGHU YLQ\O
Daarenboven merkt de producent op dat de productie van dansgenres
zo goed als dood is. We kunnen dus toch besluiten dat de tweede
heropleving grotendeels veroorzaakt wordt door een grote interesse
in de rockgenres.
De keuze voor het soort vinylplaat is sterk gerelateerd aan de
muziekpreferenties. Rockgenres worden vaker aangeboden en
aangekocht op langspeelplaten of singels terwijl de dance-genres
vooral de maxi-singels betreffen. Wegens de allround interesse van
de vinylkoper in muziekgenres kan er dus op dit vlak eveneens geen
specifieke preferentie worden aangeduid. Ze beperken zich immers
niet tot één bepaald format omdat ze daardoor veel muziek zouden
missen. Het valt echter op dat de 78-toerenplaat zo goed als niet
meer wordt gekocht. Eveneens daalt de populariteit van singels. Dit
LVYRRUDOWHZLMWHQDDQKHWIHLWGDWGHFRQVXPHQWµOXLHU¶ZRUGW0HQ
draait niet meer graag elke twee minuten een plaat om.
Langspeelplaten en maxi-singels daarentegen zijn nog steeds zeer
gegeerd. Op het onderscheid tussen nieuw en tweedehands vinyl
werden geen opvallende verschillen geconstateerd. Het is vooral de
prijs van een plaat die hier belangrijker is. Hetzelfde geldt voor het
onderscheid tussen platen van 125 gram en 180 gram. Ondanks dat
verscheidene respondenten wel een specifieke voorkeur hadden werd
er algemeen geen significant verschil opgemerkt. De prijs en de
kwaliteit van een plaat zijn hier weer doorslaggevend in de keuze. Er
kunnen dus weinig conclusies getrokken worden op het vlak van het
soort vinyl dat men aankoopt. Hier speelt weeral de brede interesse
in muziek een rol. Men wil gewoon geen muziek missen waardoor
men ook alle soorten vinyl moet aankopen.
Vinylkopers hebben verscheidene redenen om vinyl te kopen.
Hierdoor hebben zij niet noodzakelijk een afkeer ten opzichte van
andere geluidsdragers. Opnieuw speelt de brede muziekinteresse hier
een rol. Sommige muziek komt immers niet uit op vinyl waardoor
ook een CD of cassette moet gekocht worden. Het is de muziek zelf
86
die een doorslaggevend rol heeft en niet de geluidsdrager.
Desondanks hebben vinylkopers aanvullende redenen om specifiek
voor vinyl te kiezen. De geluidskwaliteit van een vinylplaat is een
zeer belangrijke stimulans tot aankoop. Dit heeft vooral betrekking
op de subjectieve geluidskwaliteit, de klankkleur, van een vinylplaat.
(HQSODDWNOLQNWµZDUPHU¶µ]DFKWHU¶HQµG\QDPLVFKHU¶GDQHHQDQGHUH
geluidsdrager. Dit klankverschil werd door verscheidene vinylkopers
aangehaald en door professionelen bevestigd. Het esthetische aspect
van een plaat speelt eveneens een belangrijke rol. Aspecten zoals de
charme van een plaat, de tastbaarheid, de grootte etc. zijn voornaam
voor de meeste vinylkopers. De artwork op de hoes is hier uiterst
belangrijk. Sommige consumenten kopen immers een plaat enkel
voor de artwork. Vervolgens hangt er een totaalervaring rond het
vinylgebruik. De plaat uit de hoes nemen, de plaat opleggen en
omdraaien, de hoezen lezen tijdens het luisteren etc. zorgen voor een
specifiek gevoel bij het beluisteren van platen. Dit wordt door andere
geluidsdragers niet geëvenaard. Het nostalgisch aspect dat deze
ervaring bij sommigen teweeg brengt heeft eveneens een sterke
invloed. Het emotionele heeft dus veel belang bij platen. Eveneens
voornaam is de verzamelwaarde van een plaat. Een plaat kan
exclusief zijn waardoor een enorme voldoening ontstaat bij het
aankopen van een bepaalde plaat. Elke plaat heeft met andere
woorden nog een waarde, hetgeen een CD en mp3 mist. Het feit dat
men actief is als DJ kan ook een reden tot aankoop zijn. Sommige
'-¶V SUHIHUHUHQ LPPHUV QRJ DOWLMG YLQ\O DDQJH]LHQ GLW
gebruiksvriendelijker is en ze hierdoor makkelijker bepaalde
geluidHQ NXQQHQ LVROHUHQ RP WH µVDPSOHQ¶ 'H YLQ\OSODDW LV KDDU
functie als gebruiksinstrument dus nog niet verloren. Het was vooral
GH]HIXQFWLHGLHGHSODDWOLHWKHURSOHYHQLQGHMDUHQ¶,QGHWZHHGH
heropleving zien we echter dat de vinylplaat terug belang heeft
gewonnen als geluidsdrager in plaats van louter gebruiksinstrument.
Ten slotte is de prijs van een plaat van groot belang. Zo zijn
verschillende platen goedkoper dan een CD. Voor sommige kopers is
deze factor zo belangrijk dat ze enkel al alleen om deze reden
overstappen naar vinyl. Algemeen vindt de vinylkoper de prijs van
een nieuwe vinylplaat toch te duur.
87
Bovenstaande bevindingen bieden dus een antwoord op de eerste
onderzoeksvraag. Als voornaamste kenmerk van de tweede
heropleving kan de verschuiving van de dansgenres naar de
rockgenres opgemerkt worden. Opvallend is wel dat vinyl in beide
heroplevingen gekenmerkt wordt door de minder commerciële
muziekgenres. Zo worden de mainstream popgenres amper
aangekocht op vinyl. De brede muziekinteresse heeft wel een zeer
grote invloed. Bij elke onderzochte deelvraag speelde dit gegeven
een doorslaggevende rol. Daarbij is tevens de prijs en de kwaliteit
van een vinylplaat uiterst voornaam. Beslissingen op het vlak van
verkooppunten en soorten vinyl zijn hier grotendeels van afhankelijk.
Deze kenmerken zijn echter niet verschillend met de eerste
heropleving. Om deze reden kan enkel de omwenteling van de dansnaar de rockgenres als significant kenmerk van de tweede
heropleving aangebracht worden. Een gevolg hiervan is dat de
voornaamste functie van vinyl terug verschoven is van
gebruiksinstrument naar geluidsdrager.
De deelvragen van de tweede hoofdonderzoeksvraag hebben
betrekking op het algemene profiel van de vinylkoper en een
aangemaakte consumententypologie van de huidige vinylbevolking.
De algemene vinylconsument uit deze studie is mannelijk en heeft
voornamelijk een leeftijd tussen 25 en 50 jaar. Hij heeft vooral een
opleiding genoten in het hoger middelbaar of hoge school. Hij is
bediende en heeft een gemiddeld netto-inkomen tussen de 1000 en
2000 euro. Wegens het kwalitatieve karakter van deze studie kunnen
deze gegevens echter niet naar de algemene populatie
gegeneraliseerd worden. Uit de data kunnen nochtans enkele
opvallende conclusies getrokken worden. Vinyl is populair bij alle
leeftijdscategorieën. Dit wordt in elke soort platenwinkel
waargenomen. We kunnen dus concluderen, vanwege de
verschillende karakteristieken van de platenzaken, dat elk
muziekgenre en elke soort vinylplaat een doelpubliek heeft in elke
leeftijdscategorie. Eén opvallend kenmerk kan met grote zekerheid
over de algemene vinylbevolking gesteld worden: Vinyl is populair
bij mannen. Er zijn zeer weinig vrouwen geïnteresseerd in
vinylplaten. Deze stelling werd in de voorgaande heropleving
eveneens opgemerkt.
88
De consumentenbevolking kan niet opgedeeld worden in volledig
coherente groepen met gelijkaardige kenmerken. De kopers kunnen
echter wel ingedeeld worden in niet-coherente groepen. In deze
studie werden vijf verschillende consXPHQWHQJURHSHQRSJHVWHOGµGH
OLHIKHEEHU YDQ GDQVJHQUHV¶ µGH OLHIKHEEHU YDQ URFNJHQUHV¶ µGH
KDUGQHNNLJH IDQ¶ µGH VSRUDGLVFKH NRSHU¶ HQ µGH YHU]DPHODDU¶ (pQ
bepaalde koper kan deel uitmaken van verschillende groepen. Elk
van deze groepen omvat gemeenschappelijke kenmerken tussen zijn
leden. Daarbij bevat elke groep specifieke kenmerken die opvallen in
vergelijking met de andere groepen. Daarnaast kunnen enkele
kenmerken toebedeeld worden aan alle groepen. De eigenschappen
van deze groepen hebben betrekking op hun koopgedrag en omgang
met vinylplaten. In een vergelijking blijkt dat sommige
consumentengroepen
sterke
gelijkenissen
vertonen
met
consumentengroepen uit de eerste heropleving. Andere groepen uit
de eerste heropleving zijn niet verdwenen maar zijn momenteel niet
meer groot genoeg om een volledig aparte groep te vormen. Ten
slotte wordt in de eerste heropleving een groep gevormd door de
kopers van nieuw vinyl. Uit deze analyse van de tweede heropleving
blijkt dat deze groep niet meer bestaat. De vinylbevolking is dus
geen statisch gegeven in de tijd. De consumententypologie biedt een
sterke basis voor toekomstig marketingonderzoek. Aan de hand van
de
verzamelde
kenmerken
kunnen
verschillende
marketingstrategieën uitgeprobeerd worden om zo vinyl nog
commerciëler te maken.
De besproken tekstgedeeltes bieden een antwoord op de tweede
hoofdonderzoeksvraag. Deze moet negatief beantwoord worden. Het
is niet mogelijk om coherente groepen op te stellen met gelijkaardige
kenmerken. Het is zelfs niet mogelijk om algemene kenmerken over
de gehele vinylbevolking op te stellen. Ondanks dit feit bestaan er
indicaties voor het algemene profiel van een vinylkoper.
Daarenboven is een niet-coherente opdeling van de
consumentenbevolking mogelijk. Hieruit blijkt dat er wel degelijk
veranderingen hebben plaats gevonden tussen de eerste en tweede
heropleving. Belangrijker is dat verscheidene consumentengroepen
VWHHGV ]LMQ EOLMYHQ EHVWDDQ ]RDOV GH µKDUGQHNNLJH IDQ¶ HQ µGH
YHU]DPHODDU¶'LWJHJHYHQJHHIWHHQ]HNHUKHLGGDWYLQyl in de nabije
89
toekomst niet zal uitsterven. Zolang deze consumentgroepen immers
blijven bestaan zal er steeds vinyl verkocht worden.
Dit verkennend kwalitatief onderzoek geeft een duidelijk beeld
over de huidige vinylbevolking. Het biedt sterk gegevensmateriaal
aan ter bevestiging van het bestaan van de tweede heropleving van
het vinyl. Uitvoerig wordt er nagegaan door welke gegevens deze
heropleving gekenmerkt wordt. Daarbij wordt er aandacht besteed
aan het algemene profiel van de huidige vinylkoper en wordt een
consumententypologie aangeboden. Het blijkt duidelijk dat vinyl
terug aan populariteit aan het winnen is. De geanalyseerde data
bieden daarboven sterke indicaties over de huidige vinylbevolking.
Het onderzoek dient daardoor als ideaal basismateriaal voor
toekomstig onderzoek.
90
Referenties
Adorno, T.W. (1959). Klangfiguren. Berlijn: Suhrkamp.
Baarda, D.B., De Goede, M.P.M. & Teunissen J. (2009). Basisboek
kwalitatief onderzoek: handleiding voor het opzetten en uitvoeren
van kwalitatief onderzoek . Houten: Stenfert Kroese.
Belgian Entertainment Association (08.07.2012a). Nieuws.
[09.07.2012, Belgian Entertainment Association: http://www.
belgianentertainment.be/index.php/nl/].
Belgian Entertainment Association (08.07.2012b). Over BEA.
[09.07.2012, Belgian Entertainment Association: http://www.
belgianentertainment.be/nl/bea_over_bea_doelstelling/].
Bries, F. (1998). De heropleving van het vinyl [Masterproef].
Leuven: Katholieke Universiteit Leuven.
Calamar, G., & Gallo, P. (2009). Record store days: from vinyl to
digital and back again. New York: Sterling.
De Caluwé, J., De Caluwé P., & Brys, L. (1979). Va QPX]LHNGRRV«
tot grammofoon: verzameling De Caluwé . Sint-Niklaas: Stad
Sint-Niklaas.
De Grooff, D. (1995). Encyclomedia: wegwijs op de
informatiesnelweg. Leuven: Davidsfonds.
De Meyer, G. (2007). Sprekende machines: de geschiedenis van de
fonografie en van de muziekindustrie . Leuven: Acco.
De Meyer, G. & Trappeniers A. (2007). Lexicon van de
muziekindustrie: werking en vaktermen. Leuven: Acco.
De Ridder, L. ([email protected]). (30.03.2012). Message
from
walhalla
records
[E-mail
aan
Bots,
M.
([email protected])].
De Vries, L. (1977). Dank u, meneer Edison: het fascinerende
verhaal van 100 jaar fonograaf en grammofoon. Bussum: De
Gooise uitgeverij.
Dierckx, K. ([email protected]). (09.02.2012). K DX platenbeurzen [Email aan Bots, M. ([email protected])].
Discogs (25.07.2012). Discogs [25.07.2012, Discogs: http://www.
discogs.com/].
91
Discovery Channel (17.04.2006). How vinyl records are made
[Documentaire]. [10.07.2012, YouTube: http://www.youtube.com
/watch?v=xUGRRUecBik].
DuMonde
Events
(2012).
Platenbeurzen.
[25.07.2012,
Platenbeurzen.com: http://www.platenbeurzen.com/].
Elborough, T. (2009). The vinyl countdown: the album from LP to
IPod and back again. Berkeley: Soft skull press.
Fischer, C. (11.05.2011). 1926 Edison long play diamond disc
phonograph laboratory model . [05.05.2012, Fischer, http://my
vintagetv.com/updatepages1/changer
%20videos/EdisonLONGPLAY.htm].
Free Record Shop (26.07.2012). Muziek op vinyl [27.07.2012, Free
Record Shop.be: http://www.freerecordshop.be/is-bin/INTERSH
OP.enfinity/WFS/shop-FRS_be-Site/nl_NL/-/EUR/ViewStatic
Page-WorldOf?WorkingTemplate=WorldOf_staticpages
%2f
vinyl].
Highbeam Business (2012). Phonograph records and prerecorded
audio tapes and disks. [21.04.2012, The Gale Group: http://
business.highbeam.com/industry-reports/equipment/phonographrecords-prerecorded-audio-tapes-disks].
Hung, M. & Morencos, E.G. (1990). World record sales 1969-1990:
a statistical history of the world recording industry. Londen:
IFPI.
KDX vzw (27.02.2012). info K DX F airs. [14.07.2012, Intracto
Internet Group: http://www.kdx.be/nl/info.php].
Loynes, A. ([email protected]). (08.02.2012a). The Nielsen
Company 2007 year-end music industry report [E-mail aan Bots,
M. ([email protected])].
Loynes, A. ([email protected]). (08.02.2012b). The Nielsen
Company 2011 year-end music industry report [E-mail aan Bots,
M. ([email protected])].
Loynes, A. ([email protected]). (06.05.2012). Statistics vinyl
record sales [E-mail aan Bots, M. ([email protected])].
Maeterlinck, O. ([email protected]).
(02.08.2012). Statistieken vinylverkoop België [E-mail aan Bots,
M. ([email protected])].
92
Nielsen wire (11.05.2011). Cue the music: driven by digital, music
sales up in 2011. [09.07.2012, Nielsen Soundscan: http://blog.
nielsen.com/nielsenwire/consumer/cue-the-music-driven-by-
digital-music-sales-up-in-2011/].
Platenzaak Bilbo (Leuven, 21.04.2012). Record Store Day [Bezoek
aan platenzaak].
Platenzaken (29.06.2012). Platenzaken België . [14.07.2012,
Platenzaken.com: http://www.platenzaken.com/belgie.html].
Plasketes, G. (1992). Romancing the record: the vinyl de-evolution
and subcultural evolution. Journal of Popular Culture, 26(1), p.
109-122.
QSR International Pty Ltd. (05.07.2012). Products: NVivo 9.
[14.07.2012, DTDigital: http://www.qsrinternational.com/product
s_previous-products_nvivo9.aspx].
Record Store Day (07.03.2012). About us. [09.07.2012, Record Store
Day: http://www.recordstoreday.com/CustomPage/614].
Record Store Day Belgium (18.04.2012). Record Store Day België .
[09.07.2012, WordPress: http://www.recordstoreday.be/?paged
=2].
Rombouts, H. (2009). Stemmen uit het dodenrijk. De fonograaf in
modernistische fictie [Masterproef]. Gent: Universiteit Gent.
Rutgers (20.02.2012). The Thomas Edison papers: Edison
companies. [14.04.2012, Rutgers: http://edison.rutgers.edu/list.
htm].
Schoenherr, S.E. (10.02.2000). Charles Summer Tainter and the
graphophone. [04.05.2012, Schoenherr, S.E.: http://homepage.
mac.com/oldtownman/recording/graphophone.html].
The Economist US (2011). The revival of the vinyl: back to black.
The Economist, 400(8747), p. 56.
U.S. Diplomatic Mission to Germany (06.2003). F acts & figures:
income and prices 1900 ± 1999. [21.04.2012, USA embassy
Germany: http://usa.usembassy.de/etexts/his/e_prices1.htm].
Van Coeverden, L. ([email protected]). (20.04.2012). Het
productieproces van de lakplaat [E-mail aan Bots, M.
([email protected])].
Van Rixtel, J. (22.06.2012). ThesisTools online enquêtes.
[22.06.2011, ThesisTools: http://www.thesistools.com/].
93
Verhaeghe, K. ([email protected]). (09.07.2012).
Statistieken vinylverkoop België [E-mail aan Bots, M.
([email protected])].
Willems, T. (Herk-de-Stad, 12.04.2012). Het productieproces van
vinylplaten. [Bedrijfsbezoek & interview met Bots, M.].
94
Bijlagen
Bijlage 1. V ragenlijst diepte-interviews en survey kopers
-
-
Demografische kenmerken:
o Leeftijd
o Geslacht
o Nationaliteit
o Opleidingsniveau
o Beroep
o Netto-inkomen
Hoeveel jaren koopt u al vinylplaten?
Heeft u altijd vinyl gekocht of bent u overgestapt naar de
CD?
Waarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of)
Waarom heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
Wat zijn voor u de belangrijkste redenen dat u vinyl
aankoopt?
Naar welke muziekgenres luistert u in het algemeen?
Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
Zijn er over de haren heen grote veranderingen gebeurd
op het vlak van uw muziekpreferenties?
Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
/XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
Waar koopt u die vooral?
Welke van deze verkooppunten verkiest u en waarom?
Heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar
platen?
Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze
koopt?
Waar kijkt u precies naar bij een plaat voordat u die
koopt?
Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
95
-
Gaat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs,
limited editions of bepaalde persingen?
Wanneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft
u dan altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te
kopen?
Koopt u vooral ODQJVSHHOSODWHQ VLQJHOV PD[L¶V RI ¶¶
platen?
Koopt u best ofs/verzamel-OS¶V"
Koopt u vooral nieuwe platen, tweedehands of beide?
Wat is u mening over de nieuwe platen van 180 gram?
Wat vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
Vindt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn
vergeleken met vroeger?
Wat vindt u zelf een eerlijke prijs voor een vinylplaat?
In welke gevallen bent u bereid om een aanzienlijk hoger
bedrag neer te leggen voor een bepaalde vinylplaat?
Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
.RRSWXQRJ&'¶VDDQ"
Download u nog muziek legaal of illegaal?
.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
Geeft u een voorkeur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
Wat is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis CD van het album die bij de
vinylplaat wordt geleverd?
Zou u vanwege deze initiatieven de vinylplaat sneller
aankopen?
Ordent u uw platen?
Draagt u zorg voor uw platen?
Heeft u al eens ooit platen verkocht van uw
platencollectie?
Koopt u Bootlegs aan? Gaat u daar specifiek naar op
zoek?
Hoe belangrijk is de artwork van de elpee?
Heeft u al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
96
-
Hoeveel platen heeft u in bezit?
Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
Bijlage 2a. Het productieproces van vinylplaten
Om het productieproces van een vinylplaat duidelijk in kaart te
brengen werd op 12.04.2012 een bedrijfsbezoek gebracht aan
µ'LVFRPDW¶LQ+HUN-de-6WDGµ'LVFRPDW¶LVQDDVWHHQSURGXFHQWYDQ
&'¶V HQ '9'¶V GH HQLJH UHVWerende vinylperserij in België.
Duplicatie van vinylplaten gebeurt hier al onafgebroken sinds 1977.
Het bedrijfsbezoek werd geleid door Tom Willems, de bedrijfsleider
YDQ µ'LVFRPDW¶ :LOOHPV 2QGHUVWDDQG WHNVWJHGHHOWH
beslaat het gehele productieproces van een vinylplaat, startende bij
de aanmaak van de lakplaat.
9RRUGDW HHQ SHUVLQJVEHGULMI ]RDOV µ'LVFRPDW¶ DDQ KHW
duplicatieproces kan starten moet hen eerst een lakplaat aangeleverd
worden. De eerste fase in de productie van een vinylplaat betreft de
DDQPDDN YDQ GH PDVWHU ODNSODDW 'H ODNSODDW RI µODFNHU¶ LV HHQ
aluminium plaat die met een soort vernis, vergelijkbaar in textuur
met nagellak, wordt bedekt (Discovery Channel, 17.04.2006). Deze
lakplaat wordt op een draaischijf geplaatst waarboven een saffieren
snijnaald wordt geplaatst. De geluidsbanden, aangemaakt in de
RSQDPHVWXGLR¶V ZRUGHQ YLD WZHH PLQL-speakers afgespeeld
waardoor de daaraan vastgehechte snijnaald begint te trillen. Op deze
manier worden de geluidstrillingen in de lakplaat gesneden. Ten
slotte wordt deze lakplaat bepoten met een zilveroplossing (Van
&RHYHUGHQµ'LVFRPDW¶NULMJWGHODNSODWHQDDQJHOHYHUG
uit gespecialiseerde bedrijven uit Nederland, Duitsland en Zweden
(Willems, 12.04.2012).
De tweede fase van het productieproces slaat op het effectief
dupliceren van de lakplaat voor massagebruik. De lakplaat is dankzij
de zilveroplossing geleidend geworden. Deze zilveren lakplaat wordt
dan in een bad gedompeld gevuld met een nikkeloplossing. Via het
proces van elektrolyse zet er zich in dit bad een zinklaag vast op de
JHOHLGHQGH ODNSODDW :DQQHHU PHQ GH]H ]LQNODDJ GLH GH µYDGHU¶
wordt genoemd, van de lakplaat verwijderd krijgt men een
97
JHVSLHJHOGHYHUVLHYDQGHJURHYHQLQGHODNSODDW'H]HµYDGHU¶GLHQW
als matrijs voor de massaproductie van de vinylplaten. Voordat de
µYDGHU¶ JHEUXLNW ZRUGW YRRU KHW SHUVHQ ZRUGW HU HHUVW RSQLHXZ YLD
HOHNWURO\VH HHQ µPRHGHU¶ DDQJHPDDNW 'LW LV RSQLHXZ HHQ
JHVSLHJHOGHYHUVLHYDQGHµYDGHU¶HQLVGXVHHQH[DFWHNRSLHYDQGH
lakplaat. In WHJHQVWHOOLQJWRWGHODNSODDWHQGHµPRHGHU¶LVGHµYDGHU¶
QLHWDIVSHHOEDDU'HµYDGHU¶GLHQWHQNHOWHUPDWULMVYRRUGHSHUVLQJ
'H µYDGHU¶ LV VOHFKWV EUXLNEDDU YRRU HHQ EHSDDOGH KRHYHHOKHLG
persingen. Om deze reden wordt voor de start van de persing de
µPRHGHU¶DDQJHPDDNW:DQQHHUGHµYDGHU¶GDQQLHWPHHULQSHUIHFWH
VWDDW LV NDQ HU YLD HOHNWURO\VH RS GH µPRHGHU¶ HHQ QLHXZH µYDGHU¶
aangemaakt worden (Willems, 12.04.2012).
'H µYDGHU¶ wordt vervolgens op een machine geplaatst die in
essentie kan gezien worden als een aangepaste drukpers (cfr. Bijlage
2b.). Vinylite, de grondstof van een vinylplaatZRUGWELMµ'LVFRPDW¶
in korrelvorm aangeleverd (cfr. Bijlage 2c.). Deze korrels zijn door
middel van kleurstoffen in alle kleuren verkrijgbaar voor de aanmaak
van gekleurde vinylplaten. Deze korrels worden op 150 °C
gesmolten. Een pers drukt de gesmolten vinylite vervolgens tot een
schijf. Deze vinylschijf verplaatst automatisch naar de positie onder
de drukpers. Op de bovenzijde en onderzijde van deze drukpers is de
GHVEHWUHIIHQGH µYDGHU¶ YRRU HONH ]LMGH YDQ GH LP geplaatst. In één
HQNHOH VODJ ZRUGHQ EHLGH µYDGHUV¶ ppQ ODQJV RQGHU HQ ppQ ODQJV
boven, in de nog warme vinylschijf geperst. De vinylplaat wordt dus
HHQ VSLHJHOLQJ YDQ GH µYDGHU¶ HQ GXV HHQ SHUIHFW NRSie van de
originele lakplaat. De stickers in het midden van de plaat worden
automatisch aangebracht De randen van de geperste vinylplaat
worden automatisch afgesneden en de vinylplaat wordt op een
staander geplaatst om af te koelen. Het gehele proces neemt
ongeveer 50 seconden in beslag, uitgezonderd het afkoelen van de
plaat waarvoor minstens een dag vereist is. Na afkoeling worden de
platen handmatig in een beschermhoes en de eigenlijke platenhoes
gestoken, die aangemaakt worden in een normale papierdrukkerij.
Nu zijn ze klaar voor massaverzending (Willems, 12.04.2012).
98
Bijlage 2b. Een vinyldrukpers
Bijlage 2c. De aangeleverde vinylyte in kor relvorm
99
Bijlage 3. T abel 6: Consumententypologie
A lgemene kenmer ken
- Er werd geen verband geconstateerd betreffende leeftijd in de
verschillende groepen
- (ONHJURHSNRRSWQRJ&'¶VHQRIPS¶VDDQ
- Elke groep geeft een voorkeur aan vinyl als geluidsdrager
(uitzondering: de hardnekkige fan)
- De staat van de plaat, de staat van de hoes en de muziek op de plaat
zijn voor elke groep de meest doorslaggevende kenmerken tot
aankoop van een vinylplaat
- Elke groep draagt zorg voor zijn platen in de vorm van
beschermende hoesjes of het respectvol en voorzichtig behandelen
van de platen
- In elke groep is de platenzaak één van de meest geliefkoosde
verkooppunten
- 78- toerenplaten worden in elke groep zo goed als niet meer
aangekocht
- In elke groep wordt er dagelijks naar de platencollectie geluisterd
(uitzondering: de sporadische koper)
1) De liefhebber van dansgenres
- Liefhebber van hiphop, R&B, ska, reggae, house, techno, industrial,
dubstep, funk, soul, etc.
- Populairste format: LP en maxi-single (specifiek in de dance-genres
vooral de maxi-single)
- Populairste verkooppunten: platenzaak en internet
- Beluistert de plaat voor aankoop
- Een groot deel van de groep is actief als DJ
- Verkoopt platen van zijn collectie
- De artwork van een hoes is zeer belangrijk
- Gaat niet op zoek naar bootlegs
- Positieve attitude ten opzichte van initiatieven met gratis CD of
mp3
- +HHIWQDDVWµGHYHU]DPHODDU¶KHWPHHVWHSODWHQLQEH]LW
100
2) De liefhebber van rockgenres
- Liefhebber van classic rock, metal, hardrock, indie, alternatieve
rock, etc.
- Populairste format: LP (en single in mindere mate)
- Populairste verkooppunten: platenzaak en platenbeurs
- Beluistert de plaat niet voor aankoop
- Een klein deel van de groep is actief als DJ
- De artwork van een hoes is zeer belangrijk
- Positieve attitude ten opzichte van initiatieven met gratis CD of
mp3
- Initiatieven met gratis CD of mp3 hebben vaker een
doorslaggevende functie in aankoop (*)
- Positievere attitude ten opzichte van nieuwe platen (*)
- Positievere attitude ten opzichte van 180 gram platen (*)
3) De hardnek kige fan
- Koopt alles aan van minstens één bepaalde artiest
- Populairste format: geen voorkeur
- Populairste verkooppunten: platenzaak en internet
- Beluistert de plaat niet voor aankoop
- Zoekt informatie op over de platen op internet of in
gespecialiseerde magazines
- Gaat op zoek naar gelimiteerde edities en speciale persingen
- Gaat op zoek naar bootlegs
- Positieve attitude ten opzichte van initiatieven met gratis CD of
mp3
- Initiatieven met gratis CD of mp3 hebben vaker een
doorslaggevende functie in aankoop (*)
- Positievere attitude ten opzichte van 180 gram platen (*)
4) De sporadische koper
- Koopt nooit meer dan één plaat per maand (en vaak minder)
- Populairste format: LP
- Populairste verkooppunten: platenzaak en platenbeurs
- Beluistert de plaat niet voor aankoop
- Zoekt geen informatie op over de platen
- Verkoopt geen platen van zijn collectie
- Gaat niet op zoek naar gelimiteerde edities en speciale persingen
101
- Gaat niet op zoek naar bootlegs
- Koopt meer CD en/of mp3 dan vinyl
- Luistert meer naar CD en/of mp3 vergeleken met vinyl
- Heeft het minste platen in bezit (*)
- Positievere attitude ten opzichte van nieuwe platen (*)
- Positievere attitude ten opzichte van 180 gram platen (*)
- Besteedt maandelijks het minste budget (*)
- Poetst zijn platen niet (*)
5) De verzamelaar
- De verzameldrang is een zeer belangrijke aankoopreden
- Bezit een zeer grote hoeveelheid platen
- Koopt dagelijks tot wekelijks verscheidene vinylplaten aan
- Populairste format: geen voorkeur
- Populairste verkooppunten: platenzaak en internet
- Zoeken informatie op over de platen op internet of in
gespecialiseerde magazines
- Gaat op zoek naar gelimiteerde edities en speciale persingen
- Gaat op zoek naar bootlegs
- De artwork van een hoes is zeer belangrijk
- Heeft een hoge opleiding (hoge school of universiteit)
- Negatieve attitude ten opzichte van nieuwe platen (*)
- Negatieve attitude ten opzichte van 180 gram platen (*)
- Koopt minder CD en mp3 aan (*)
- Besteedt maandelijks het meeste budget (*)
Tabel 6: Consumententypologie
(*) : Opvallend kenmerk in vergelijking met de andere consumentengroepen
102
Bijlage 4a. Diepte-interviews kopers
Nummer respondent: 1
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 08:11
L eeftijd: 23
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: professionele Bachelor Sociaal werk
Beroep:
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: Master sociaal werk
beroep vader: Leerkracht
beroep moeder: logopediste
Netto-inkomen: -1000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): sinds een jaar of tien
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
5HHUVWFG¶VJHNRFKWHQGDQRYHUJHVWDSWQDDUOS¶V
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: omdat ik het nummer eerst op vinyl vond voor ik de cd vond
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: ik vind het mooier en het kwaliteitsverschil bij nieuwe is veel
minder, tegenwoordig steken ze er dikwijls ook een cd bij, dan zal ik
zeker de vinylplaat kopen
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: pop, rock en vooral de oudere muziek
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Bob Dylan, Metallica
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: dezelfde artiesten
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
103
R: Neen dit is hetzelfde gebleven
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: wekelijks, ik zit nu op kot en daar heb ik geen platenspeler
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: meer naar hetgeen op de computer staat dus digitaal
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: een keer per maand
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: in de winkel en vooral op beurzen, daar heb je meer keuze en ook
OS¶VXLWDQGHUHODQGHQGLHMHQLHWYDDNLQZLQNHOVYLQGW
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: niet speciaal, ik kijk niet naar het label of zo maar naar de artiest
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: neen niet bewust, ik weet welke ik wil hebben
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen, nooit
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: niet specifiek maar is altijd handig meegenomen als men ze
toevallig vindt
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: meestal wel ja
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: vooral langspeelplaten omdat singels in verhouding duurder zijn,
voor hetzelfde geld heb je meer nummers
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: Op beurzen meestal tweedehands en in winkels nieuwe, bij
heruitgaven of oude platen kijk ik naar de kwaliteit (krassen en zo)
en zal ik eerder de oude kopen als ze beter koop is
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: maakt voor mij geen verschil, ik weet niet of de geluidskwaliteit
beter is maar ze gaan waarschijnlijk wel langer mee denk ik
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
104
R: ik vind de prijs nogal meevallen , soms zit er ook nog een cd bij
HQ GDQ KHE MH VRPV YRRU ¼ EHLGHQ HQ MH NDQ ]H VRPV RRN
downloaden
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: er komen blijkbaar meer boxen uit en die prijzen stijgen sneller
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5¼YRRUHHQHQNHOHQ¼YRRUHHQGXEEHOYRRUGHRXGHSODWHQ
hangt het veel af van de artiest. Ik verzamel vooral Dylan maar er
zijn altijd grenzen
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: ik denk rond de 20-¼
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: Neen, ik ga in de bibliotheek cd halen en kopieer die dan
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLnyl?
R: ik koop vooral vinyl
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: geef de voorkeur aan vinyl maar op kot gebruik ik mp3 omdat ik
daar geen platenspeler heb
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: ik vind dit een goede tactiek om illegaal downloaden tegen te
werken, als je de vinyl koopt dan kan je ze nog legaal op de
computer zetten;
I: O rdent u uw platen?
R: ja, alfabetisch per artiest
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ik poets ze niet
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
105
R: neen
Nummer respondent: 2
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 09:55
L eeftijd: 48
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: universitair
Beroep:
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: bioloog
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 2000-¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): 34 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: bijna altijd vinyl behalve indien het niet anders kon dan koop ik
een cd, als ze heel goed zijn koop ik ze allebei
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: ik heb altijd al vinyl gekocht , mijn eerste kocht ik op een
vlooienmarkt
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: het is veel mooier, het spreekt me meer aan, het heeft meer appeal
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: Pop en Rock ,
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: artiesten: Pink Floyd, Bruce Springsteen, Beatles, Rolling Stones
dat soort toestanden
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: Dezelfde
106
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: heel weinig veranderd, bijna hetzelfde als in de jeugdjaren
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: wekelijks
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: CD zet ik vaak via de computer op omdat dat gemakkelijk is ,
maar heb geen muziek op de computer zelf. Ik luister toch meer naar
platen dan naar CD
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: wekelijks
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: vaak via internet, eBay, en platenbeurzen. Ik koop zelden in een
winkel, een paar keer per jaar. Buitenlandse persings vind je het
gemakkelijkst via internet.
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: ik verzamel persings van over de hele wereld , bijvoorbeeld
Japan vind je gemakkelijk op internet. Hier zijn buitenlandse platen
veel te duur als je ze al vindt. ik ben vooral op zoek naar bepaalde
persingen en bepaalde artiesten
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: niet specifiek
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de conditie en het land waar ze gemaakt is. Van sommige platen
zijn er soms twintig verschillende persingen en de prijs natuurlijk.
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: Vooral verschillende persingen, sommige platen heb ik wel 200
keer en dan is het zoiets als postzegels verzamelen en niet meer om
te beluisteren. Zo koop ik bijvoorbeeld de Engelse en/of
Amerikaanse cover enzo
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
107
R: Ja, daar zit wat geld in de zak en dat wil eruit springen dus ik
koop altijd wel iets, wanneer er niets speciaal uitspringt koop ik wel
toch wel iets van een artiest die ik wat minder verzamel
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: Vooral singels omdat ik daar mee opgegroeid ben en
singelverzamelaar ben. Ik koop ook wel langspeelplateQ HQ PD[L¶V
maar minder.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: Vooral tweedehands. Ik kan nu inhalen wat ik vroeger niet kon
kopen toen ik jong was en geen geld had om singels te kopen.
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
5*HPHQJGKHWLVPRRLPDDU¶WLVWHYHHO-HZRUGWRYHUVSRHOWGRRU
dit soort zaken en dat is teveel. Ze maken het kapot door veel te veel
uit te brengen. Ik zal enkel nieuw kopen als het essentieel is voor
mijn verzameling.
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: De boxen zijn veel te duur maar de prijs van de vinylplaat klopt
wel denk ik
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: Er is niet veel verschil maar de boxen die bijgekomen zijn maken
het belachelijk duur.
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5 WRW ¼ YRRU WZHHGHKDQGV LV GH YHU]DPHOZDDUGH EHSDOHQG
VRPPLJHQNRVWHQPDDUppQ¼DQGHUHKRQGHUGHQHXUR¶V
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5HHQ¼SHUZHHN
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: Jawel, ik heb wel een 1000-tal CD thuis
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: Meer vinyl
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
108
R: Vinyl voor de tastbaarheid en de charme van het vinyl
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: Download is leuk om op computer te zetten maar ik doe dit zelf
niet, ik heb ook geen mp3-speler
I: O rdent u uw platen?
R: per artiest
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: poetsen doe ik nooit maar ze zitten allemaal in hoeskes, ik heb er
zoveel dat ik ze toch niet kapot kan draaien. Ik verkoop ook nooit
platen uit mijn collectie, later misschien wel, sommige heb ik meer
dan twintig keer en dat is in feite belachelijk. Het is ook een soort
van investering om ze later misschien meer te kunnen wisselen in
Japan of zo
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: ik heb er wel een aantal maar slecht 1 % van mijn verzameling
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: Het is een mooie hobby maar de industrie heeft zichzelf kapot
gemaakt met al de verschillende uitgaven en persingen en soms
rommel uit te brengen. Bijvoorbeeld : de laatste platen van Bowie in
de jaren 80 waren al niet meer goed maar toch werden die op
verschillende manieren uitgebracht en dat maakt de hobby kapot.
Een jonge mens zoals jij vindt niet meer de goede dingen tussen al de
rommel die aangeboden wordt en dat is spijtig. Wildgroei !
Nummer respondent: 3
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 14:44
L eeftijd: 57
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: licentie in de rechten
Beroep:
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: advocaat
109
Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: + ¼
-
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): sinds ik 14-15 jaar was , dus ongeveer 40 jaar
geleden
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: radicaal overgestapt naar CD , sinds enkele jaren koop ik terug
OS¶V
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: als verzameling, heb ik de cd dan zal ik ook de vinylplaat kopen
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: vinyl is mooier, esthetischer dan een plastic doosje . Het verschil
in geluid hoor ik niet tussen vinyl en CD ook al beweren velen dat.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: pop, rock, zowel oudere als moderne
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: The Stones, U2 en oudere zoals Jimi Hendrix, The Who
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: Als ik een vinyl koop, wat uitzonderlijk is, is het altijd van die
favoriete artiesten
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: Ik ben altijd zeer trouw geweest aan de muziek die ik 30-40 jaar
terug beluisterde. Momenteel hoor ik Coldplay zeer graag als band
van de laatste 5 jaar
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: bijna nooit, als ik een vinyl koop zet ik ze in de collectie maar om
de muziek te beluisteren neem ik de cd dat is veel gemakkelijker, ik
heb wel het materiaal om ze te beluisteren maar ik luister ze bijna
nooit. Gewoon voor de verzameling
110
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: vooral CD geen mp3
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: een keer per maand gemiddeld
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Ik woon in Brussel en daar zijn enkele winkels, soms op beurzen
maar ga nooit specifiek op zoek naar vinyl, collectorsbeurs, Fnac
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: de artiest,
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: neen
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de artiest, ik zal nooit iets kopen van een artiest die ik niet ken
tenzij iemand me die aangeraden heeft. Ik koop nooit tweedehands,
het is voor mij voornaam dat de plaat en netjes uitziet
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R:ik heb daar niets van en zoek er niet naar
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: Ja, het is zeer uitzonderlijk dat ik op een beurs of zo niets vind
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
5 YRRUDO FG¶V DI HQWRH HHQ /3 maar zeker geen singels, dat was
voor onze jeugdjaren.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: nieuwe platen
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: ik vind dat goed
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: De prijs van CD en vinyl blijft nog altijd hoog wat mij verwondert
RPGDWPHQ]LHWGDWPX]LHNVHFWRULQFULVLVLVWRW¼RI¼YRRU
Cd is duur en ik kan begrijpen dat voor jonge mensen dat duur is en
111
liever de muziek gaat downloaden, ik doe dat niet , ik kan het
trouwens niet. Vinyl herpakt zich een beetje maar bedraagt maar 4 à5
% van de omzet.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
5YURHJHUNRVWHHHQYLQ\ORQJHYHHUj¼PDDUGDWZDVWRHQRRN
behoorlijk duur. Het lijkt mij dat er crisis is in de vinyl en CD
industrie en daardoor de prijzen lichtjes dalen. Voor sommige vinyls
YUDDJWPHQ¼RIPHHUGDWLVWHGXXU
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5QLHWGXXUGHUGDQ¼YRRUHQYHU]DPHODDr is dat anders : als een
plaat van een artiest zie die ik voor mijn verzameling belangrijk is en
PHQYUDDJW¼]RXLNKHPNRSHQ
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5¼
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDl of
illegaal?
5MDYRRUDO&'¶VGRZQORDGHQGRHLNQLHW
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
5YHHOPHHU&'¶VVOHFKWVDIHQWRHYLQ\O
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
5 QHHQ LN VSHHO HQNHO FG ¶V GDW LV YHHO JHPDNNHlijker,
gebruiksvriendelijker
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: zeer goed initiatief en goede verkooptactiek
I: O rdent u uw platen?
R: grosso modo, per artiest maar binnen een artiest niet speciaal
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: een keer per jaar eens
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
112
R: neen, het is zeer moeilijk te onderscheiden van een legale, het
staat er niet op, dus het zou kunnen dat ik er heb zonder het te weten
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: Neen, het gaat mij om de artiest Ik verkoop ook geen platen uit
mijn verzameling.
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: ik vind vinyl zeer sympathiek vinyl is veel mooier dan een cd en
lees met plezier dat de markt een opflakkering krijgt.
Nummer respondent: 4a
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 19:12
L eeftijd: 44
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: hoger secundair
Beroep:
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): vanaf een jaar of 10 denk ik, ja gemakkelijk 20 à
30 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: altijd vinyl , nooit overgeschakeld op CD, ik download die en als
kan ga ik ze dan zoeken op vinyl
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: dat was een kerstelpee van Elvis
113
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: het geluid is veel warmer dan van een cd, zelfs het kraken hoort
erbij vind ik, de hoeskes en de lay-out van een LP is veel
magnifieker
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: alles
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Kiss en Elvis
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: allemaal op vinyl
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: neen, enkel nog gekker, hoe ouder hoe gekker jong
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: alle dagen
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: mp3 zeker niet dan heb je toch niks meer in uw handen, mijn
principe is : ik download het eerst en vind ik het goed dan ga ik het
op vinyl zoeken, niet op cd eventueel een bootleg
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: veel, meerdere keren per maand. Ik ga zelfs naar Duitsland om te
zoeken
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: soms via internet, op platenbeurzen ook in Duitsland. In België
zijn toch geen platenwinkels meer zoals vroeger hé Ik ga vaak naar
Keulen daar hebben ze dingen die ge in België nog nooit gezien hebt.
Ik vind internet wel goed maar helaas komen sommige zendingen
niet aan.
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: neen, ik loop mijn neus achterna en ik zie dan wel, vandaag vond
LNHHQSODDWGLHWRHQ]HXLWNZDP¼NRVWWHQXYLQGLN]HKLHUDDQ
¼ WHUZLMO ]H RS LQWHUQHW ¼ YUDJHQ 'XV LN KHE YDQGDDJ HHQ
goeie dag gehad.
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
114
R: kwaliteit, geen gefrommelde hoesjes , geen krassen op de plaat
dus niet beschadigd
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: neen , ik ga niet echt op zoek naar speciale dinges
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ja, dat wel
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
5OS¶VPD[L¶VHQVLQJHOVNRRSLNQLHW/S¶V]LMQYROOHGLJHUGDQKHEW
ge alles
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: alle twee zowel nieuwe als oude
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: van geluid gaat men dit niet veel verschil horen maar ze ligt beter
op de draaitafel
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Ze worden nu beter in prijs, het is aan het beteren. 5 jaar geleden
moest je veel meer betalen voor een plaat, nu kan je al iets vinden
aan een redelijke prijs. De bootlegs zijn enorm in prijs gezakt. De
HFKWHVOHFKWHNZDOLWHLWYDQERRWOHJVLVHUXLWDDQ¶WJDDQ
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: ja, de prijzen dalen
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: een redelijke prijs vind ik de prijs van een CD in Duitsland (rond
¼ LQ %HOJLs NRVWHQ GH &'¶V YDDN ¼ WRW ¼ ,Qdien het
zeldzame persingen zijn bijvoorbeeld ben ik bereid om meer te
betalen tot 50- ¼ (HQ SODDW YDQ HHQ RSWUHGHQ ZDDU MH]HOI ELM
geweest bent heeft ook een speciale waarde
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: 150 à 200 ¼SHUPDDQG
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
115
R: cd niks, ik download eerst en ga dan kopen als ik het goed vind
Daar is veel over te doen maar vroeger werden de cassettekes toch
ook gekopieerd en toen niemand niks.
I: K ooSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: vinyl ligt me beter, je hebt dat boekske in uw handen terwijl bij
HHQ&'KHEMH]R¶QNOHLQSODVWLHNHQKRHVMHLQXZKDQGHQMHPRHWHHQ
bril opzetten om te lezen wat erop staat
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: dat zet natuurlijk aan tot kopen omdat je dan zowel de cd als lp
hebt (Triggerfinger bijvoorbeeld doet dat) Ik vind dit een goed
initiatief. Ze moeten iets doen om dat downloaden tegen te gaan. Wij
downloaden maar kopen het nadien ook nog maar de jeugd van
tegenwoordig download alleen. Het al een rariteit als de jong gasten
een plaat of CD in hun handen hebben. Ze hebben alleen een stick.
I: O rdent u uw platen?
R: alfabetisch en per genre en dan per jaar
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ja, ja , die zitten in een plastic mapke en elke maand worden die
afgestoft
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: ja
I: Hoeveel platen heeft u?
R: vier kasWHQYROPDDUKRHYHHOZHHWLNQLHWLNGHQNHHQOS¶VLN
verkoop er geen , daar mag niemand aankomen.
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen
Nummer respondent: 4b
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 19:12
L eeftijd: 58
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
116
Hoogst behaalde diploma: A3
Beroep: gepensioneerd
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: postbode
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000- ¼
Interviewer (I).RRSWXRRNQRJ&'¶VDDQ"'RZQORDGXPX]LHN
legaal of illegaal?
Respondent (R) LN NRRS YRRUDO &'¶V, ook van die kartonnen
(digipack)
I: Hoeveel platen heeft u?
5LNVFKDWHHQOS¶VHQHHQ&'¶V±
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: Waarom bij de internetabonnementen geen beperkte mogelijkheid
geven om illegaal te downloaden. Bijvoorbeeld 10 GB of aan een
lagere prijs. Wie meer wil downloaden moet dan maar bijbetalen.
Men wil nu zelfs de BTW verhogen voor het downloaden, dan wordt
het nog duurder en dan gaan ze nog meer illegaal werken.
Nummer respondent: 5
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 13:05
L eeftijd: 43
Geslacht: man
Nationaliteit: Nederlander
Hoogst behaalde diploma: middelbaar
Beroep:
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: bediende
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
117
Respondent (R): al 25 jaar als het geen 30 jaar is
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: ik was overgestapt naar CD maar ben terug naar vinyl gegaan
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
5RPGDWFG¶VQLHWRSPLMQMXNHER[SDVVHQ
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: het kraken op de plaat, op CD wordt alles weg gefilterd
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: alles
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: neen, gewoon alles ± ik ben nu op zoek naar de plaatjes die in de
jukebox passen, muziek die ik vroeger niet begreep wil ik nu wel
OXLVWHUHQ-HNDQQLHWQDDUGHUDGLREHOOHQYDQ³GUDDLQXGDWSODDWMH
nog eens´
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: ik ben anders naar muziek gaan luisteren maar niet verandert van
genre,
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: gisteravond nog ,maandelijks want het is niet zo gemakkelijk als
een cd. Als je plaatjes wil draaien moet je wel speciaal gaan zitten.
Ik luister bijna altijd radio. Ik zet soms wel muziek op mp3 omdat je
dan je eigen gekozen muziek kan beluisteren zonder storing want een
krakende radio vind ik maar niks. Het kraken op vinyl vind ik mooi
maar een krakende radio gaat uit.
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: ja
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: heel weinig, ongeveer zes keer per jaar
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: ik verkies de platenbeurs
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
118
R: neen, ik ken wel wat artiesten en ik ken best wat muziek maar de
onderlinge link lukt niet altijd. Soms ken ik het nummer maar ken de
artiest ervan niet of andersom, ik blader gewoon wat door de plaatjes
heen en zie wel wat leuk is. Als de prijs dan redelijk is ..
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: neen, nooit
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: bij een single moet er een oud papieren hoesje rond zitten en het
mag niet overslaan, bij een LP moet de hoes er nog redelijk netjes uit
zien, als de hoes er niet netjes uitzien kan je niets anders verwachten
van de plaat
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R:neen, want ik koop nooit in een winkel
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R:neen, ik weet daar ook helemaal niks van. Dit zou de hobby ook
veel duurder maken
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: neen, het is een hobby en ik heb meerderHKREE\¶GXVLNPRHWGH
centjes wat verdelen in tijde van crisis
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: Als de prijs redelijk is koop ik wel eens een PD[LPDDU¼LVWH
veel, voor een tweede hands ga ik dat niet neertellen, dat is erover
heen
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: op beurzen kom je bijna alleen tweedehands tegen, ik koop ook
geen heruitgave want van een nieuw geperst singeltje kan de
kwaliteit wel wat minder zijn vind ik
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: ze gaan omhoog, vroeger kon je een singeltje kopen voor 50 cent,
QX EHWDDO MH ¼ (U ]LMQ PHHU NRSHUV GXV GH YHUNRSHUV ]HWWHQ GH
prijzen omhoog, er zal toch wel iemand ze kopen. Er is meer
interesse dus de prijs stijgt
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
119
R: de laatste 3 jaren worden de platen merkelijk duurder
I: W at vindt u zelf een ideale en eer lij ke prijs voor een
vinylplaat?
5HHQVLQJHOWMH¼HQHHQLP p¼,HWVHFKWKHHOVSHFLDDOPDJGDW
ZHO¼NRVWHQ
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5 ¼ SHU EHXUV RQJHYHHU VRPV KHE MH EHXU]HQ SHU MDDU HHQ
ander jaar misschien slechts 2
I: K oopt X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
5MDPHHVWDOYHU]DPHOFG¶VRPGDWGDDUVRPV PX]LHNRSVWDDWGLHMH
nergens meer vindt. Ik download nooit
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: meer cd,
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: neen, het toeval beslist . Kom ik een mooie cd of vinyl tegen zal
ik die kopen
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: neen, ik bHQXLWKHWWHOHWLMGSHUNGXVLNNHQGDWQLHW2]R'D¶V
mooi: bij de LP een CD, nou dat is wel mooi want een plaat verslijt
als je ze veel draait en dan heb je de cd nog
I: O rdent u uw platen?
R: ik doe mijn best om ze op artiestennaam te ordenen
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: neen en ja , ik stop ze niet in een soort wasmachine wat je
eigenlijk wel zou moeten doen, ik probeer wel het stof eraf te halen
om de naald te sparen
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen
I: Hoeveel platen heeft u?
120
R: ik denk een 250 ik verkoop nooit platen. Als ik platen heb die ik
niet meer nodig heb geef ik ze aan de kringloopwinkel of geef ze
weg maar ga nooit op een beurs staan of zo
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen , ik heb geen aanvulling aan deze vragenlijst
Nummer respondent: 6
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 16:00
L eeftijd: 58
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: hoger secundair kunstonderwijs +
specialisatie 1 jaar
Beroep: ambtenaar
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R)PLMQOHYHQODQJ]R¶QMDDU
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: je moet overstappen, daar kan je niet buiten, ik ben zolang
mogelijk vinyl blijven kopen natuurlijk , op een bepaald ogenblik
ben ik moeten overstappen omdat er geen vinyl aan bod meer was en
dan ontdek je de voordelen van een cd : minder plaats, gemakkelijker
te behandelen, zuivere klank
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: als verzamelobject, ik probeer een heel specifieke verzameling
aan te leggen en ik probeer die zo compleet mogelijk te hebben , ik
mag wel zeggen dat ik bijna alles dubbel heb : op vinyl om te
verzamelen en op CD om te beluisteren. Ik heb geluk dat ik een
121
handige zoon heb die de vinyl die ik niet op cd heb kan omzetten
naar cd
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: vooral als verzamelwaarde, het vinyl dat nu uitkomt is meestal
een beperkte oplage. Het is dus nu kopen of nooit meer hebben. Als
je de verzameling compleet wil hebben moet je ze kopen
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: hardrock
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Deep Purple familie zoals Rainbow enzo je begint dan connecties
te maken bijvoorbeeld van zangers die ook bij andere groepen
gezongen heeft enzo.
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: al deze artiesten, op vinyl om te verzamelen en cd om te
beluisteren
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: weinig, je moet af en toe eens een zijsprong maken omdat uw
zicht begint te verruimen bijvoorbeeld : een groep die split . Zo kan
MH GH ³VWDPERRP´ XLWEUHLGHQ HHQ ]DQJHU GLH ELM YHUVFKLOOHQGH
groepjes heeft gezongen enzo.
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: kan ik niet want ik heb geen speler meer, het is enkel
verzamelobject
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: toch ook wel mp3 omdat het handig is en je er een grote
verzameling muziek mee hebt
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: een beurs of zes per jaar bezoek ik en ik ken een kleinhandelaar
die me op de hoogte houdt als er iets aan komt, het is een constant
proces het hele jaar door, dat ligt nooit stil
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: winkel met het nieuwe materiaal omdat dit meer waarde zal
hebben in de toekomst dan een beduimelde LP met krassen of
122
beschadigde hoezen wat erbij hoort met zijn charme maar als het kan
liefst nieuw materiaal;
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: ik zoek eerst naar leveranciers die hun platen zelf geklasseerd
hebben, ik heb geen zin om uren te zoeken, Ik bekijk natuurlijk de
websites van de groepen die ik volg zodat ik op de hoogte ben van
wat er uit gaat komen. Op internet ga ik ook wel eens op zoek, dit is
het medium voor speciallekes. Op eBay ga je de referenties van de
verkoper na om te kijken of deze betrouwbaar is. Je kan bijkomende
LQIRUPDWLHRIIRWR¶VYUDJHQDDQGHYHUNRSHU'DWJHEHXUWVRPVZHO
eens.
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de staat van de plaat en de hoes, heeft de plaat een toegevoegde
waarde voor de verzameling
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen, omdat ik weet dat dit binnen de collectie past
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: natuurlijk, dat maakt de verrijking van uw verzameling, ik koop
het om het te hebben en niet om te verkopen
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: neen, het gebeurd dat ik zonder materiaal naar huis ga en dat is
dan ontgoochelend maar ik probeer mij te beperken en niet oneindig
breed uit te breiden, je kan alles kopen maar ik probeer mijn collectie
binnen die muzikale familie te houden
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: dat maakt niet uit
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: maakt niet uit, als ze in de verzameling passen koop ik ze
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: maakt ook niet uit want ik speel ze toch niet, als het een verrijking
is binnen de collectie is het goed
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: is het een ongelimiteerde uitgave zijn ze wellicht te duur, want die
prijs zal later dalen maar is het een beperkte uitgave zijn ze niet te
123
duur want die zullen hun prijs behouden in de toekomst of zelfs
stijgen
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: zoals alles, er is even een dipje geweest maar nu komt alles terug,
een soort revival: de prijs is de prijs Ik denk dat nieuw materiaal
meestal wordt gekocht om te verzamelen en niet om te spelen
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5KDQJWHUYDQDIHHQ¼DOVKHWRULJLQHHOVWXGLRPDWHULDDOLVLVKHW
HHQ ERRWOHJ GDQ GXUI LN DO HHQV WRW ¼ JDDQ PDDU GLH LV KHW GDQ
waard omdat ze gelimiteerd zijn
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: dit hangt van het aanbod af dat er is , soms geef ik op een beurs
¼XLWHQGDQZHHUPDDQGHQQLHWV
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: alle twee, de cd om te beluisteren, de vinyl om te verzamelen. Ik
probeer ook de verschillende hoezen te verzamelen.
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: vinyl enkel om te verzamelen.
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: ik neem de plaat wel eens vast als ik de cd beluister, dat is het
leuke ervan
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: dat is goed ook om de verkoop te blijven stimuleren, als je alles
op mp3 gaat zetten heb je niets tastbaars meer in uw handel.
I: O rdent u uw platen?
R: ja, per groep en dan chronologisch de inventaris is losbladig en
alfabetisch gerangschikt om snel iets terug te vinden
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: oud materiaal wordt gepoetst en stofvrij bewaard
I: Hoeveel platen heeft u?
124
R: tussen 500 en 1000, geen idee : een meter of vier vijf. Ik verkoop
geen platen.
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: ik verzamel ook de verschillende hoezen
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: soms ga je naar een beurs zonder resultaat en soms vind je veel en
dan is je dag weer goed.
Nummer respondent: 7
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 17:31
L eeftijd: 26
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: /
Beroep: geluidstechnicus
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): een jaar of 10 ongeveer
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: altijd vinyl eigenlijk, vroeger ook al was het toen iets minder
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: ik was een jaar of 13 zo en ben toen begonnen met de
platencollectie van mijn vader, het was leuk om zelf een plaatje te
kopen met het weinige zakgeld
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
125
R: door de platencollectie van mijn vader, De klank vooral vind ik
fantastisch Ik ben tegenwoordig gefascineerd door elektronische
muziek Tegenwoordig is er heel veel download maar dat heeft geen
waarde. Het is heel moeilijk om daar geld aan uit te geven Bij
downloads heb je niets dat je in de hand kunt houden. Het is fijn om
een plaats uit de kast te halen en ze te bekijken enzo. Zo ontdek je
ook regelmatig oude dingen in uw platenkast. Je kan je platen
herschikken enzo. Downloads hebben voor mij geen waarde. Je
harde schijf kan stuk gaan en dan ben je dit kwijt enzo.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: Vooral elektronische muziek en Detroit techno en Chicago house,
super breed ook experimentele dinges
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Niet speciaal, ik keer vaak terug naar Detroit techno, en Chicago
house
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: het is altijd in die stijl maar dat verbreed wel langzaam, in die stijl
is er al zo veel dat je gewoon niet alles kunt volgen. Jamaicaanse dup
vind ik ook tof maar het is zoveel dat het moeilijk alles te volgen is.
In de stijlen die ik volg is al zoveel
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
5 GDJHOLMNV ¶V DYRQGV ZDW HHQ VLJDUHW RSVWHNHQ HHQ YHUVODYLQJ LV
voor de rokers zo is een plaat uit de kast halen en opzetten een
verslaving, je neemt de plaat, haalt die uit de hoes, zet die op en zet
u in de zetel, je moet ook effectief opstaan om de plaat om te draaien
, dat is een deel van de muziekbeleving. Het is meer dan enkel
luisteren naar de muziek
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: Ik luister soms naar cd maar vinyl blijft sowieso het voornaamste,
via youtube, waar vrij veel dinges opstaan, kan je nieuwe dingen
ontdekken
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: maandelijks is dat toch 200-¼RQJHYHHU
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
126
R: Vrij veel nieuwe platen en dat is dan online via verschillende
internetstore zoals wax clone, discogs en grote platenbeurzen, Als ik
op reis ben probeer ik in die stad ook wel platenwinkels te zoeken. Ik
ben vorig jaar in Japan geweest en heb daar vrij veel platen gekocht
.Er is een levende scene van mensen die platen kopen
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: Ik zoek vooral naar elektronische muziek vanaf de jaren 70-80,
jaren 50-60 niet al te veel
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: ja, vooral via discogs omdat je daar de verschillende labels kunt
vinden en de richtprijzen
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: het moet in de stijl passen en de kwaliteit van de plaat, de hoes is
soms belangrijk , wanneer het een vrij secure hoes is is dit niet zo
belangrijk maar indien de hoes goed uitgewerkt is moet ze wel in
orde zijn
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: soms, maar op beurzen is dat moeilijk. Ik heb als eens gedacht om
een draagbare speler te kopen maar dat is niet echt handig. Als je
gaat voor nieuwe dingen te ontdekken in een winkel wel, op beurzen
is het meer zoeken naar dingen die je nog niet hebt in de verzameling
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: ja, maar het maakt voor mij niet zoveel verschil of het een nieuwe
persing of een repersing is, als de persing goed is mag dat voor mij
een repersing zijn
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: neen, maar ik kom wel altijd buiten met een plaat. Het is mij nog
nooit overkomen denk ik dat ik zonder plaat buiten kom.
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
5YRRUDOPD[L¶VRPGDWLNRRNGUDDLHQGDQLVGDWJHPDNNHOLMNHU,N
EHQ QRJ '- 9HHO '-¶V GUDDLHQ QX PHW HHQ ODSWRS 9RRU PLM LV
draaien met platen juist een bevrijding omdat op het werk al constant
achter een computerscherm gewerkt wordt. Als je draait met platen
127
moet je thuis al een selectie maken omdat je niet alles kan
meenemen. Je moet dus thuis al goed nadenken
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: mix van alles. Ik ben nogal gefocust op Chicago en Detroit platen
en dat zijn allemaal oude platen. De grote massa heeft volgens mij
afgehaakt maar sommige zoals ik, ze noemen ons wel eens puristen,
hechten daar veel waarde aan en blijven dat kopen. Vinyl is ook een
manier om er uit te springen. Er wordt dagelijks zoveel gereleased
dat vinyl de mogelijkheid geeft om iets anders te doen. Dit zal
daardoor nooit uitsterven. De labels zullen nu wel goed nadenken
wat ze uitbrengen. Vroeger werd veel brol uitgebracht maar nu wordt
goed nagedacht. Op kwaliteit vlak is de vinyl zeker beter geworden
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Als je een nummer in goede kwaliteit gaat downloaden ben je ook
SHU QXPPHU ¼ NZLMW9RRU HHQ YLQ\O EHWDDOMHPLVVFKLHQ HXUR
maar dan heb je wel iets in je handen. Voor oude platen wordt soms
PDDURI¼ JHYUDDJGELMZLM]HYDQVSUHNHQVPLMWHQ]H de platen
naar uwe kop. Je kan dus vrij goedkoop een collectie uitbouwen. Ik
PRHWRS]LFKJHHQSODWHQKHEEHQYDQRI¼
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: Dat gaat op en neer, Techno is nu spotgoedkoop geworden
tegenover vroeger. Voor disco zijn de klassiekers fel gestegen. Het is
een mes dat langs twee kanten snijdt natuurlijk
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5 ¼ YLQG LN HHQ UHGHOLMNH SULMV YRRU HHQ RXGH SODDW GLH PDVVaal
JHSHUVWLV GDWHQNHOH HXUR¶V ,N KHE ]HOI HHQSV\FKRORJLVFKH JUHQV ERYHQ ¼ LV GDW (HQ PRHLOLMN WH YLQGHQ SODDW NDQ LN WRW ¼
gaan
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: 200-¼
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORad u muziek legaal of
illegaal?
R: af en toe wel maar veel minder, vroeger heb ik wel gedownload
maar dan staat dat op je computer, je luistert er niet naar of gaat dat
128
weer verloren. Een download is soms handig om iets te checken
maar als het goed is wil ik het toch in de hand hebben en op plaat
kopen
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: neen
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R:ja, vinyl
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: Dat is soms wel handig, maar ik denk niet dat dit de manier is om
vinyl terug te promoten. Mensen die constant download kopen zullen
geen vinyl aankopen om de download te hebben denk ik.
I: O rdent u uw platen?
R: ik zou dat eigenlijk moeten doen, maar als je gaat draaien gaat dat
moeilijk. Het voordeel daarvan is dat ik regelmatig eens door alles
heen moet en zo platen terug vindt die je anders toch niet
onmiddellijk zou beluisteren
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: neen, ik heb wel eens opgezocht om platen te poetsen; men zou
een soort stof op de plaat smeren, dat droogt dan op en zo kan je het
stof mee verwijderen maar ik heb het nog niet geprobeerd
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: Als soms iets moeilijk te vinden is , en dat wordt dan gebootlegd
en het is een goeie persing dan koop ik dat wel eens
I: Hoeveel platen heeft u?
R: rond 3000, er worden geen platen verkocht misschien later door
plaats gebrek maar om een of andere reden kan ik er nu geen afstand
van doen
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen, niet speciaal
Nummer respondent: 8
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
129
Duur interview: 11:46
L eeftijd: 20
Geslacht: vrouw
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: /
Beroep: /
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: office management
beroep vader: kok
beroep moeder: boekhoudster
Netto-inkomen: -1000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): Ik ben erin gerold door mijn ouders.Ik heb thuis
een kast vol staan , die zijn van mijn ouder. Ikzelf ben platen
EHJLQQHQNRSHQ]R¶QMDDUJHOHGHQ
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: Ik vind dat platen iets unieks hebben
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
5 7HJHQZRRUGLJ NRRSW ELMQD QLHPDQG QRJ SODWHQ HQ ¶W LV RRN
moeilijk om ze te vinden. In Limburg zijn er denk maar twee
winkels.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: ik luister naar rap, hip-hop, reggae.
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Bob Marley, Simone, maar ik koop ook platen van AC/DC dus
ook oude klassiekers
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: ja het is toch wel een beetje veranderd. Nu koop ik ook AC/DC
dus wat oudere muziek
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: nu is het wat minder omdat ik een jaar in het buitenland studeer,
maar anders is dat 2 keer per dag, zo voor het slapen gaan enzo
130
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: Ja, ik koop ook nog CD en soms download ik meestal illegaal
maar ook via ITunes
Ik heb wel een draagbare platenspeler maar het is moeilijk om platen
mee te nemen. Dan is een iPod veel gemakkelijker
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: Dat hangt er van af, nu op een beurs en zo. Soms spring ik wel
eens binnen in een platenzaak maar heel sporadisch
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Ook wel eens platen gekocht op internet, maar dat is gevaarlijk
omdat ik dan maar blijf aanklikken en dan teveel uitgeef eigenlijk
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: ik kijk naar de genres en de artiesten en begin dan te zoeken, soms
vraag ik het gewoon aan de verkoper als ik ze niet onmiddellijk vind
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: neen, niet echt
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: of ze nog in goede staat is, dat vind ik belangrijk, kijk ook wel of
de verkoper er betrouwbaar uit ziet. Ik heb als eens aan de hand
gehad dat de verkeerde plaat in de hoes zat. De hoes is voor mij
minder belangrijk, als de plaat maar goed is. Ik koop geen plaat
omdat de hoes mooi is of zo
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: In een winkel wel, maar op een beurs is dat moeilijk. Daar moet je
vertrouwen hebben in diegene die verkoopt
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: Ja, soms wel
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ja, meestal wel, het is zelden dat ik weg ga zonder iets te kopen
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: vooral langspeelplaten, ik heb wel singels maar daar kijk ik niet
echt naar.
131
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: beiden, van nieuwe artiesten koop ik de nieuwe maar voor oudere
muziek natuurlijk tweedehands
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: zolang het maar werkt is het voor mij goed
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Ik weet niet hoe het komt maar op beurzen zijn ze meestal
goedkoper dan in de winkel. De nieuwe platen worden duurder en
duurder . Toch worden er steeds meer en meer gekocht, in mijn
vriendengroep zijn er verschillende die regelmatig een vinylplaat
kopen;
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: De prijzen blijven volgens mij zowat gelijk, soms heb je geluk
dat je een korting krijgt
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5WZHHGHKDQGV]LMQJRHGNRSHUURQGGH¼YRRUQLHXZHSODWHQJHHI
ik soms toch wel tussen 20-¼
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: Ik ga niet zo vaak naar beurzen , vandaag heb ik toch een 50-¼
uitgegeven
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: ik download wel omdat dat gemakkelijker is voor onderweg; ik
heb veel muziek op mp3 staan en dat is handiger omdat ik veel reis
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: op reis mp3 maar als ik thuis ben zal ik eerder een plaats opzetten
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: Dat is wel handig maar voor mij niet zo belangrijk omdat ik een
platenspeler heb waar een usb-stick in kan; ik kan dus alles op
computer zetten. Ik vind het een mooi initiatief want zo worden er
nog wat platen verkocht. De jeugd koopt nog heel weiQLJ FG¶V DOV
132
men nu de plaat en de cd gaat samen brengen dat de verkoop
misschien terug gaat stijgen
I: O rdent u uw platen?
R: de platen die ik vaak beluister zitten vooraan, de platen van mijn
ouders zitten dan meer vanachter omdat ik hun genre weinig
beluister
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: Ik zal ze altijd terug in de hoes steken en niet zo maar ergens laten
liggen, Als er dan bezoekers komen dan smijten die daar soms mee
en dan komen er krassen op dus ik ruim ze netjes op. ik verkoop
geen platen soms geef er eentje weg omdat ik ze niet goed vind en
mijn vrienden wel dan mogen ze die hebben. Ik verkoop geen platen
dan houd ik ze liever thuis in de kast
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen
I: Hoeveel platen heeft u?
R: ik hen ze nooit verteld maar de kast is ongeveer een meter op een
meter, en die zit vol
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: ik hoop dat de vinylplaten terug populairder worden zodat er meer
beurzen in Limburg komen
Nummer respondent: 9
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 17:07
L eeftijd: 25
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: Aso 3de graad menswetenschappen
Beroep: fabrieksarbeider
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
133
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): nu al vier vijf jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: we hadden wat platen liggen thuis, vroeger eens een plaatje
gekocht, dat begon met één, dat geluid stond mij aan. Het iets anders
dan een cd met die mooie hoesje erbij.
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: van de muziek die ik beluister is het meeste te vinden op vinyl.
9RRU HHQ FG EHWDDOMH WRFK HHQ ¼WHUZLMO ik voor een vinyl soms
YLQGYRRU¼
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
5LQ¶WDOJHPHHQUHggae, vooral ska, rock steady
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Naar Bryan Lee zoek ik graag , ook oudere Ska maar Rock steady
is bijna niet te vinden, die hebben maar enkele jaren bestaan
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: vooral reggae maar soms ook wel rock
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: na Ska ben ik ook reggae gaan beluisteren
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: dagelijks
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: CD heb ik niet mp3 is handiger omdat je de plaatsjes niet moet
omdraaien, je kan met de mp3 gemakkelijk 500 liedjes na elkaar
beluisteren. Ik luister toch meer naar mp3 dan naar vinyl gewoon
omdat het gemakkelijker is. De muzieksmaken van mijn vriendin en
mij komen niet echt overeen daarom is beluisteren via mp3
gemakkelijker. Je kan de lijst van muziek mixen.
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: bekeken op een jaar tijd toch wel gemiddeld een 10 per maand
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
134
R: ofwel in de platenzaken die ik ken in Gent of op platenbeurzen en
ook op rommelmarkten. Op internet kijk ik soms wel eens maar heb
er nog geen gekocht omdat ik het verzenden van de platen niet echt
betrouw. Er kan altijd een kras opzitten maar hier op de beurs kan je
de plaat bekijken.
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: Ik zoek niet speciaal iets op, wel naar de bands. Indien nadien
blijkt dat ze een waarde hebben is dat mooi meegenomen
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: is de het de juiste muziek die ik zoek, ik koop geen maxi-singels,
als dan de vraagprijs overeenkomt met mijn gedacht koop ik de plaat.
De kwaliteit van een goedkope plaat is minder belangrijk. Koop ik
HHQSODDWYDQ¼GDQOHWLNZHORSde kwaliteit natuurlijk. Indien er
een scheurtje in de hoes zit vraag ik korting
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: Indien de mogelijkheid bestaat in de winkel beluister ik de plaat.
Soms heb je nummers die je niet kent en dan luister ik wel.
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: Neen, ik ben vooral op zoek naar Rock Steady. Sommige winkels
hebben mijn email adres zodat ze mij kunnen verwittigen als ze
platen binnen krijgen.
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: Ik hoop dat ze als ik binnenga dat ze platen hebben die ik zoek
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: liever langspeelplaten want singels dan kan je alle twee minuten
de plaatjes gaan omdraaien , Ik heb wel singeltjes maar enkel
diegene die ik waard vind
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: liever tweedehands omdat er in mijn genre veel minder nieuwe
zijn,
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: voor de nieuwe platen is er geen keuze. Bij de tweedehands moet
je geluk hebben, wat kent er de verkoper van. Ik heb eens plaat die
bij HHQ NHQQHU ¼ NRVWWH JHYRQGHQ LQ HHQ EDN YRRU ¼ RPGDW GH
135
verkoper er niets van kende. Ik zal altijd eerst in de bakken gaan
]RHNHQHQDOVLN]HGDDUQLHWYLQGGXUILNZHOHHQVWRW¼JDDQ
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergelek en met
vroeger?
R: De platen van Rock Steady zijn duur omdat er weinig zijn.
Andere platen van Ska Madness enzo zijn vroeger veel gekocht en
NXQMHQXNRSHQYRRUj¼%LMYRRUEHHOG1DQD0RXVNRXULLNNHQ
]HQLHWYLQGMHRYHUDOLQGHEDNNHQYDQ¼omdat iedereen daarnaar
luisterde
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: dat is heel moeilijk te zeggen. Een plaat die voor mij veel waarde
heeft is voor een ander misschien niets waard. Zo heb ik ook al eens
een plaat geNRFKWYRRU¼GLHQDGLHQ¼ZDDUGEOHHNWH]LMQ=R
KHELNRRNHHQSODDWJHNRFKWYDQ¼GLHQLHWVZDDUGEOHHNWH]LMQ
Sommige verkoper zijn kenners en weten dus de waarde terwijl
DQGHUHQ LHGHUH SODDW ELM ZLM]H YDQ VSUHNHQ YRRU ¼ YHUNRSHQ -H
moet dus geluk hebben.
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5 9DQGDDJ KHE LN YRRU SODWHQ RQJHYHHU ¼ XLWJHJHYHQ RS
deze beurs. Ik denk gemiddeld een 35- ¼SHUPDDQGRQJHYHHU
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN Oegaal of
illegaal?
R: Neen, soms legaal downloaden maar voor die prijs kan je soms
een hele cd kopen
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: Van internet downloaden mag niet maar bijvoorbeeld van MTV ±
tv mag ik wel opnemen. Dat is niet correct. Het is handig omdat je
downloads op mp3 overal mee naar toe kunt nemen; met de platen is
dat moeilijk
I: O rdent u uw platen?
R: ja, op genre en dan op jaar per artiest
I: D raagt u zorg voor u platen?
136
R: niet speciaal, maar ik laat ze niet overal liggen, ze worden
opgeruimd
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
5 QHHQ QLHW HFKWLN ZHHWQLHW RI HU ERRWOHJV OS¶V EHVWDDQ YDQ PLMQ
genre
I: Hoeveel platen heeft u?
R: ongeveer 200. Ik verkoop er geen
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: bakeliet platen moeten beter verzorgd worden, die breken veel te
snel en staan meestal vol krassen, die raad ik niet aan
Nummer respondent: 10
Plaats en datum: Hasselt, 12/02/2012
Duur interview: 19:14
L eeftijd: 52
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: /
Beroep: gepensioneerd
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 2000-3000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): Van 1974/75. Begonnen met singeltjes en dan later
/3¶V0LMQHHUVWHVingeltje was Sailing van Rod Stewart
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: Toch RRN RYHUJHVWDSW QDDU &'¶V 'H QLHXZH SODWHQ ]LMQ VRPV
GXXUGHU GDQ GH &'¶V RPGDW ]H ]ZDDUGHU JHPDDNW ZRUGHQ 'H
vinylplaten ben ik blijven kopen als er koopjes te doen zijn. Vandaag
ben ik ook komen kijken om naar de prijzen om misschien zelf uit
eigen collectie van de hand te doen
137
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: Als je ziet wat hier soms aangeboden wordt aan welke prijs, ja
dat is twee keer voor niks en dan ga je kopen. Tegenwoordig kan je
alles digitaliseren op mp3 en computer. Dan heb je de muziek op
twee manieren als je er een beetje tijd insteekt.
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: Het geluid van een plaat kan nog altijd niet geëvenaard worden
door een CD. Ook de charme van de hoes en de herkenning uit een
periode uit mijn leven spelen toch wel een belangrijke rol.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: Niet echt commercieel, een beetje folk, rock, bleus en licht jazzy
en dan voorDOGHRXGHUHJHQUHV0HW&'EHQLNPHHUPRGHUQDDQ¶W
gaan, nieuwe groepjes die toch wel beloftevolle muziek maken
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Richard Thompson, Kevin Coyne enzo: het zijn niet de mensen
die je iedere dag op de radio hoort.
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: Eigenlijk is dat hetzelfde gebleven. Vroeger zat er wel wat
luidere muziek bij en nu ga ik iets meer naar het melodieuzere. De
teksten zijn toch ook wel belangrijk. Je ontdekt soms toch nieuw
talent. Ik bewonder de oude muziek nog altijd door de
omstandigheden waarin ze muziek moesten maken. Als je nu wind
als achtergrond wil hebben dan is dit via synthesizer, tegen alle
snelheden , van links, van rechts, noem het maar. Vroeger moest men
daar drie dagen voor uittrekken om een standje op te bouwen om dat
geconcipieerd te krijgen. De middelen van vandaag zijn veel
uitgebreider, dat is vernieuwend en positief. De kwaliteit is daarom
niet beter of slechter maar de omstandigheden zijn anders. Dat is
positief.
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: Om een plaat te beluisteren moet ik rustig zijn en in een zetel
kunnen zitten. Om de 20 minuten ongeveer moet je de plaat al
omdraaien, een CD is dit iets langer. Er zijn periodes dat ik enkele
ZHNHQJHHQSODDWRS]HWGDWLNHQNHOQDDU&'¶VOXLVWHU
138
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: Ik luister ook meer naar CD dan mp3
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: Heel sporadisch, het zal nu toch wel ongeveer 2 -3 jaar geleden
]LMQ&'¶VGDWLVELMQDPDDQGHOLMNV
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Voor een plaat maak ik geen gebruik van het internet en ga ik niet
in een platenwinkel binnen. Op een beurs zal ik een plaat
aanschaffen als je ze echt niet kan laten liggen voor die prijs.
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: Het is vooral de prijs, er zijn hLHU VWDQGMHV ZDDU PHQ j ¼
YUDDJW WHUZLMO DQGHUH VWDQGMHV GH SODWHQ YRRU ¼ NRVWHQ 'H
kwaliteit is dan natuurlijk af te wachten. Dozen waar niets gesorteerd
is noch per artiest of per genre, dat stoort mij een beetje omdat je dan
veel tijd verliest. Ik zal liever van een aantal artiesten snel kijken,
wat hebben ze hier in aanbod
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: neen, als ik een plaat koop weet ik meestal wat ik binnen haal. Ik
ken de artiest. Ik weet zo ongeveer waar ik me aan kan verwachten
Ik heb waarschijnlijk daar al ander werk van.
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: Neen, zeker niet op een beurs. Misschien ken ik al enkele liedjes
die erop staan
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: neen
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: Neen, vandaag was het de bedoeling om de sfeer wat op te
snuiven en te kijken welke prijzen men vraagt omdat ik misschien
een deel van mijn eigen collectie wil verkopen.
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: Singels koop ik helemaal niet. Toen ik 16 was wel ja maar dat
was omdat het budget te beperkt was. Als ik nu een plaat koop is het
139
DOWLMG HHQ /3 RRN JHHQ PD[L¶V RI ]R 'DW ]HJW PH QLHW YHHO LV
allemaal te commercieel.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: Altijd tweedehands. Nieuwe platen NRVWHQDOVQHOURQGGH¼
Ik koop ook geen 180 gram Hier zijn zeker koopje te doen. Hier kan
MHPHW¼HHQKHOH]DNSODWHQNRSHQ'HNZDOLWHLWLVQDWXXUOLMNDIWH
wachten. Je weet nooit hoe vaak ze gedraaid is , of er krassen
opzitten
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: Dat zijn duurdere platen die ik niet koop. Zo zijn ook veel
zwaarder natuurlijk.
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Op een beurs moet je altijd uitkijken. Eenzelfde plaat kan je
kopen voor 2¼HYHQYHUGHUYRRURI¼HQDOVMHQLHWRSOHWEHWDDOMH
XLWHLQGHOLMN ¼ -H PRHW HHQ EHHWMH XLWNLMNHQ PDDU HU ]LMQ ]HNHU
koopjes te doen.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: De markt is volgens mij op zoek. Op de beurzen zijn de meeste
mensen niet op de hoogte van de waarde van een plaat. Als je ziet dat
HHQ]HOIGH SODDW HHQ YHUVFKLO YDQ ¼ NDQ PDNHQ MD GDQ LV KHW
duidelijk dat de sommige mensen de oude collecties verkopen zonder
de waarde te kennen. Men weet niet goed wat men voor de oude
platen mag vragen. De vinyl is terug in opmars. Of er echte
prijssettings bestaan weet ik niet, voor specialisten of collectorsitems misschien
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: In de tijd dat we nog echt platen kochten stonden deze aan
ongeveer 355 bef , in Nederland was dat 17 -18 gulden. Indien ik nu
YRRUHHQWZHHGHKDQGV¼]RXJHYHQGDWPRHWKHWHFKWHHQSODDW]LMQ
die mijn verzameling volledig maakt
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: Dat is moeilijk te bepalen omdat ik nu slechts sporadisch platen
NRRS9DQGDDJYRRURQJHYHHU¼PDDUGDWLVXLW]RQGHUOLMN&'¶VLV
PHHUHQGDW]DOJHPLGGHOGSHUPDDQGURQGGH&'¶V]LMQ
140
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQOoad u muziek legaal of
illegaal?
R:Ja, gemiddeld een viertal per maand
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: momenteel wel
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: Momenteel geef ik de voorkeur aan CD omdat je die ook op mp3
NXQW]HWWHQHQRYHUDONXQWPHHQHPHQ$OOHPRGHUQHDXWR¶V]LMQYDDN
uitgerust met de mogelijkheid om USB-stick in te pluggen. Ik ben
wel bezig om mijn platencollectie te digitaliseren maar dat is een
langdurig proces. Ik zal ook nooit én de CD én de plaat hebben van
een artiest hebben. Indien je echter beschikt over een goede
installatie, de boxen op de juiste plaats gaat er niets boven de vinyl.
Dit geluid is niet te evenaren door een CD zeker niet voor
liveoptredens
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: neen, voor is het een of het ander, de cd of de plaat maar niet de
twee, ik vind dat dus overbodig en niet echt noodzakelijk
I: O rdent u uw platen?
R: per artiest , ik heb al mijn platen op een database op computer. Ik
kan perfect zeggen hoeveel en welke platen ik heb van welke artiest.
Ze staan ook een beetje per stijl maar sommige artiesten veranderen
in de loop van hun carrière van genre en dat is natuurlijk moeilijk om
ze in vakjes te gaan duwen
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: Ik heb eens ooit in Nederland een bootleg gekocht zonder toen
eigenlijk te weten wat het eigenlijk was.
I: Hoeveel platen heeft u?
R: Ik heb er ooit rond de 1200-1300 gehad. Momenteel zit ik, met de
aankopen van vandaag erbij , nog aan 580. Wanneer ik een plaat
koop en ze valt nadien wat tegen zal ik ze eventueel verder verkopen.
Kopen om onmiddellijk weer te verkopen doe ik niet. Als mijn eigen
genre een beetje verandert ja dan heb ik platen die verkocht kunnen
141
worden. Iedereen evolueert binnen zijn muziekgenre en zo zijn er
artiesten die je vroeger wekelijks opzette en nu bijna nooit meer. Die
platen kan ik dan wel eens verkopen. Vermits ik alles digitaliseer kan
ik nadien de muziek toch nog beluisteren
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: niet speciaal
Nummer respondent: 11
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 16:44
L eeftijd: 65
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: A3/B2
Beroep: schrijnwerker
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R) Sinds mijn 25 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: Ik heb een jukebox gekocht , een Vertongen, en daar kunnen
maar 60 platen op. Ik heb wel langspeelplaten maar meestal singels.
-HNXQWQLHWDOOHVYHU]DPHOHQ*HHQ&'¶V
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: Ja dat is gekomen met de jukebox hé. Ik heb die gekregen toen ik
50 jaar werd
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: Een CD zal misschien zuiverdere muziek zijn. Ik heb wat boeken
gekocht en zo probeer ik te verzamelen: de Engelse hitparade, die
142
van Veronica in den tijd enz. Ik verzamel alles wat in de hitparades
stond tot 1975
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: Dat is meestal popmuziek he van de jaren 60-70
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: The Churchers begin jaren 60 zo. Er zijn geen artiesten waar ik
alles van moet hebben.
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: Weinig Ik verzamel maar en heb geen tijd om ernaar te luisteren.
Ik heb al moeite genoeg op dat allemaal op ABC te sorteren om te
zien wat ik heb en niet heb. Mijn jukebox die zet ik dagelijks op
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: Overdag staat de radio op, Radio 2 enzo: De prehistorie enzo
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: Normaal ga ik iedere week naar de rommelmarkt, op de zondag
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Neen, niet in winkels. Eenmalige markten , een keer per jaar, dat
zijn de beste. De rommelmarkten zijn het goedkoopst, voor een appel
en een ei hé. Het is ook plezant om daar te zoeken
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: neen, ge moet geluk hebben , en nemen wat er is. Ik ga niet
speciaal op zoek naar artiesten. Op een beurs zoals hoer kan je
kiezen, op een rommelmarkt niet. Soms heb je platen in een boekske
met kaftje, dat zijn de beste, die zijn altijd goed
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: ik kijk in de boeken naar de lijstjes
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de titel eigenlijk, ik heb platen die slecht zijn maar die ik nog niet
had. Het hoesje moet wel goed zijn , maar ja soms zijn ze nat
geworden op de rommelmarkten en dat is dan jammer. De hoes is
zoveel waard als de plaat eigenlijk
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
143
R: Ik zoek bijvoorbeeld naar Helen Shapiro , mijn lievelingszangeres
. Ik kijk niet naar de verschillende pressings neen, neen Als ik een
keer de titel heb is voldoende, niet zoals echte verzamelaars die van
alles moeten hebben ik moet geen speciale druksels hebben
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ja,ja, Er zijn al dagen dat ik maar een plaat gevonden heb, en dan
ben ik blij hé
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: Neen alleen singeltjes. Onlangs heb ik eens een langspeelplaat
gekocht omdat ik de titel niet op single vond. Ik dacht ik zal die
langspeelplaat dan maar kopen. Platen verzamelen dat is zowat het
enigste dat ik heb, een verzamelwoede en voor de jukebox
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: Ik verzamel maar tot 75 dus altijd tweedehands. Ik stop wel niet
juist in 75, Abba gaat wat verder en Roy Orbinson enzo
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Soms vragen ze nogal veel, nogal duur soms
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: Hier is dat duur vind ik zeker als je iets speciaal vindt . Vroeger
was het duurder vond ik. Voor enkele jaren deden de mensen hun
singels weg maar nu staan ze op de zolder omdat ze denken dat ze
veel waard zullen worden. Ik ben van dit jaar op pensioen en ga eerst
alles eens goed sorteren
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: één euro tot drie euro voor een singel
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: 10 à 15 euro per week
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: neen, ik heb geen cd speler
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
144
R: ja, dat mag een beetje kraken, dat heeft zijn charmes
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: neen, niet voor mij
I: O rdent u uw platen?
R: volgens ABC per artiest. Abba van 72 en 75 zit bij de bak Abba,
dus eerst per artiest en dan per jaar
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: dat zou ik eigenlijk allemaal nog een keer moeten doen
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: jaja, maar je moet goed opletten dat je niet bedrogen wordt. Als je
een plaat uit de jaren 60 ziet met een heel schoon hoezeke moet je
opletten dat je net bedrogen wordt
I: Hoeveel platen heeft u?
R: Een 25.000 singeltjes alleen. Geruild heb ik wel eens maar
verkocht heb ik er nog geen. Ik heb allemaal bakken gemaakt en daar
gaan er zo een 250 in. Ik kan die niet allemaal spelen. Als ik thuis
kom pas ik mijn boek aan en klasseer ik de single. Ik heb ook geen
idee wat mijn verzameling waard is.
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: Het is het plezier van het zoeken. Ik zoek nu naar plaatjes uit de
hitparade maar ken die artiesten niet. We moesten vroeger met ons
oor tegen de radio luisteren, naar radio Luxemburg als pa in de zetel
zat. Dan mocht je de radio niet te hard verzetten als hij sliep. Zo heb
ik naar de hitparades geluisterd vroeger .Ik ben van 47 dus we
verstonden dat allemaal niet toen zulle. Het eerste transistorradioke
dat Bell uitgebracht heeft dat heb ik thuis nog. Dat koste indertijd
1000 frank maar dat was ideaal hé, dan kon ik naar luisteren. Ja jong
de tijden zijn veranderd.
Nummer respondent: 12
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 09:10
L eeftijd: 56
145
Geslacht: vrouw
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: A6/A3
Beroep: was bediende, nu huisvrouw
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: /
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): iets meer dan een jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
5 +HHO YURHJHU RRN ZHO HHQV YRRU GH FG¶V HU ZDUHQ 2PGDW GH
vinylplaten weg vielen ben ik overgestapt naar CD . Toen ik jonger
was kocht ik vinyl maar dan is dat zowat weg gevallen maar nu met
een nieuwe hobby te krijgen koop ik terug vinyl Ik heb eigenlijk
PDDUZHLQLJ&'¶VJHNRFKW
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: Het is nu meer een nieuwe hobby. De eerste uitgaven van de
groep zijn op vinyl, uitgaven van de jaren 60-70. De nieuwe
opnames staan nu wel op CD. Het is ook leuk om aan te voelen, het
is echter dan een CD, als je dat vasthoudt dat is niet hetzelfde als een
cd. Dat is zoals met boeken, als je een ouder boek vasthoudt of een
nieuwe dat is niet hetzelfde
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: de eerste uitgaven van mijn groep zijn allemaal op vinyl
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: enkel Folk op het moment
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: The Dubliners alleen
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: The Dubliners is ook het enige wat ik op vinyl koop, geen andere
146
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: dit is iets van het laatste jaar, vroeger was dat allerlei
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: dagelijks
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: ja, in de loop van de dag zijn dat meestaO&'¶VHHQSODDWPRHWMH
regelmatig omdraaien enzo en daarvoor is een cd gemakkelijker
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: twee keer per maand en dan vooral op internetsites
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Een platenbeurs, de keuze is er groter, van deze groep is er in
België bijna niets te vinden maar in Nederland wel, ik vind het niet
erg dat ik de plaat niet op voorhand zie
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: het is gemakkelijk als de platen gesorteerd zijn op genre of groep
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: Ik heb een lijstje van wat ze allemaal uitgebracht hebben. Ik vink
aan wat ik al heb en probeer die platen te zoeken die ik nog niet heb.
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: Het is vooral van : heb ik ze of heb ik ze niet . Het is een echt om
te verzamelen. Ik heb de eerste plaat die ze uitgebracht hebben in
1962. Die speel ik praktisch niet, maar ik heb ze en dat is voldoende.
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: ik probeer steeds de eerste persing te vinden. Als ik van een plaat
een andere persing heb en ik vind nadien daarvan de eerste persing
zal ik die ook kopen.
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ik hoop altijd van iets te vinden ja, het zal een teleurstelling zijn
moest ik niets vinden maar dat kan gebeuren
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
147
R: Singels zijn heel moeilijk te vinden, ik heb er nog maar een
drietal. Het zijn dus meestal langspeelplaten
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: Het is allemaal tweedehands, als er nieuwe uitgebracht worden
heb ik toch liever de tweedehands
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
5 GLH YDULHHUW VRPV ZRUGW HU YRRU HHQ SODDW ¼ JHvraagd en dat
vind ik vrij duur
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: daar kan ik moeilijk over oordelen omdat ik nog maar een jaar
verzamel, het laatste jaar zijn de prijzen volgens mij stabiel
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5PD[LPXP¼YRRUGHRXGVWHRULJLQHOHYLQGLNUXLPJHQRHJ
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: per maand ongeveer 20-¼
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO of
illegaal?
R: Als er nu nieuwe uitkomen koop ik ze maar enkel van mijn groep
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: de plaat heeft mijn voorkeur
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: neen, dat zegt me niets
I: O rdent u uw platen?
R: naargelang de datum dat ze uitgebracht zijn omdat het maar één
groep is
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: na de aankoop poets ik ze eerst. Ik verkoop geen platen ook geen
dubbels
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen
I: Hoeveel platen heeft u?
148
R: een dertigtal, ik heb liever de gewone en geen verzamelelpees.
Daar ben ik niet zo gek op tenzij het een mooie hoes is, maar niet om
te zeggen ik moet die echt hebben.
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: dit is voor mij van ondergeschikt belang, als ik een plaat heb,
eerste persing dan, en een andere persing heeft een mooie foto zal ik
die ook proberen te kopen
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen niet speciaal
Nummer respondent: 13
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 22:35
L eeftijd: /
Geslacht: vrouw
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: licentiaat
Beroep: horeca
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: /
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): al van toen nog klein was toen ik een jaar of 7 was
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: altijd, nooit overgetapt naar cd
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: Door de oude platenspeler van mijn ma. Die had singeltjes van de
jaren 50 en 60 Nadien ben ik zelf plaatjes gaan kopen van
Springsteen enzo
149
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: Een plaat is iets moois, een cd is zo doods. Het geluid van een
plaat is veel beter als je een goede installatie hebt. De muziek van
een plaat is warmer
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: heel breed , van heavy metal tot pop The Beatles en The Stones
naar rock
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: neen, ik luister naar alles, Amerikaanse enz.
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: ik koop alleen vinyl , al de genres
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: meestal luister ik de dinsdag naar de plaatjes,
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: neen, niet aantrekkelijk. In de jaren 70 werd er massaal
gekopieerd en daardoor is de muziek kapot gegaan. Vroeger stond er
in de platenwinkels altijd volk, maar dat zag je steeds minderen en
minderen.
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: bij elke platenbeurs, bijna elke zaterdag ga ik op stap naar beurzen
of markten of winkels
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Niet op internet, dat heb ik niet
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: Ik ken een aantal standhouders en ga die eerst bezoeken
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de muziek die erop staat, als het zeldzame hoes is zal ik niet naar
een scheurtje kijken maar anders zoek ik een betere, maar ook de
klank is voornaam
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: ja, indien dat mogelijk is, de muziek is voornamer dan de
kwaliteit van de plaat
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
150
R: ja, vooral in de hardrock is dat, daar wil ik ook wat meer betalen,
ik zoek niet naar speciale persingen
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ik hoop toch dat ik iets vind ja
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: meestal singels, omdat op een LP vaak liedjes bij gesleurd zijn om
de plaat vol te krijgen. Het is dan een flauw afkooksel van de single
en dat maakt de LP soms minder interessant. Het stoort me niet dat ik
de singels telkens moet omdraaien want ik heb een jukebox
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R:meestal tweedehands, als het nieuwe zijn moeten het originele
zijn, geen heruitgave ook geen best-of steeds het album zelf
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: in de jaren 50-60 bestond dat niet,
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
5MDVRPVYLQGMHHHQSODDWYRRURI¼MHPRHWXLWNLMNHQ$OV
je die plaat dan nog niet hebt wat doe je dan, kopen zeker.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: Vroeger kosten een single EHIHQLVGDWURQGGH¼
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5 ¼ YLQG LN UHGHOLMN HQ HHQ LP WRW ¼ $OV LN ZHHW GDW LHWV
zeldzaam is geef ik een hogere prijs. Als ik ergens een plaat koop en
ik vind die later aan een mindere prijs dan vind ik dat wel erg
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5GDWKDQJWHUYDQDIRILNHULHWVYLQGHHQ¼SHUPDDQG+HW
loopt wel op door de jaren heen.
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: neen
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: alleen vinyl
151
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: persoonlijk niet maar voor andere zal het wel nuttig zijn, voor mij
heeft dat geen meerwaarde
I: O rdent u uw platen?
R: ja, eerst per genre en dan alfabetisch
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ja,ja, in plastiekjes zodat je de hoesje niet beschadigd ± soms
verkoop ik ook plaatjes maar dan aan handelaars; ik ga niet zelf op
de markt staan
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: ja, die heb ik wel maar dan meer in het Metal genre
I: Hoeveel platen heeft u?
R: veel, enkele duizenden , ik houd geen lijst bij of zo dus het juiste
aantal weet ik niet
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: een mooie hoes is zeker aantrekkelijk, soms koop ik wel eens een
LP voor de hoes maar meestal zijn ze nogal duur
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: ik hoop dat dit nooit zal uitsterven. Maar de grote verdelers
wilden vroeger geen bestellingen meer doen in Amerika of de platen
werden aan de grens tegen gehouden.
Ze hebben zelf de commerce stuk gemaakt voor de CD.
Nummer respondent: 14a
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 35:20
L eeftijd: 56
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: A2
Beroep: autocarchauffeur
152
Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
-
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): 44 jaar van mijn plechtige communie
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: nu kan je na een optreden enkel een cd meepakken, dus kan koop
je cd maar voor de oudere muziek natuurlijk vinyl
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: wij zijn beiden bleus liefhebbers en dezer dagen kun je niet anders
GDQ&'¶VSDNNHQKHWRXGHUHPDWHULDDOLV natuurlijk vinyl. Zeker niet
door mijn ouders want als je in die tijd thuis kwam met een plaat van
Led Zeppelin , dat werd niet in dank aanvaard. Ik ben terug naar
vinyl gegaan voor de oudere uitgaven. De kwaliteit van een CD is
niet zo goed als die van een plaat. Ik hoor wanneer vinyl een
herpersing van een persing is. Met CD was dat vroeger ook. De
NZDOLWHLWZDVLQKHWEHJLQQLHWJRHG1XLVKHWDDQ¶WYHUEHWHUHQ1X
worden op CD concerten opgenomen met moderne apparatuur die
ook afgespeeld moet worden op moderne apparatuur.
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: Een plaat dat heeft is, de hoes: dat zijn soms kunstwerken. Voor
mij heeft een vinyl waarde , een cd zegt me niets.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: blues
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: de oude garde : Hopkins, maar ook de nieuwe
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: bleus
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
153
R: neen, bleus dat komt maar met de jaren. Eerst was dat hardrock
maar nadien leerde waar de muziek vandaan komt en dan kom je bij
de zwarte muzikanten en zo kom je bij de bleus. Geef die mannen
een gitaar en je hoort dat het een zwarte is. Die mannen hebben dat.
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R:dagelijks Een plaat zet je op om naar te luisteren. Een CD zal je
PHHUDOVDFKWHUJURQGPX]LHNJHEUXLNHQWHUZLMOMHLHWVDDQ¶WGRHQEHQW
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V of mp3 vergeleken met
vinylplaten?
5 MDZHO DOV MH HFKW VSUHHNW RYHU ³OXLVWHUHQ´ GDQ LV KHW YRRU %
vinyl
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: we een vier vijf beurzen op een jaar. Platen winkels gebeurt niet
zo vaak; Toch om de 14 dagen koop ik een plaat
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: Platenbeurzen in Heist-op-den-Berg en Gent hebben onze
voorkeur
Internet ik nooit
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: bleus, we kijken bij dat genre en dan zoeken
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: soms op internet zoek ik wel eens wat op
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de plaat of ze niet beschadigd is, nadien na de hoes. Een hele
goede plaat met een kapotte hoes zal ik wel kopen. De hoes hoort er
wel bij dus mag ook goed zijn
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen nooit
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: Soms kosten die dingen veel te duur. Sommige mensen kopen dat
omdat ze dat waardevol vinden, en dat is ook waardevol. Ik koop er
liever drie of vier voor die prijs.
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
154
R: Wij gaan naar ons beurs en zeggen: dat is ons budget, maar we
gaan er altijd over. Als we ergens binnen gaan dan verwacht je wel
dat je iets vindt natuurlijk. Meestal kom je wel met iets buiten.
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: allebei, een single draaien is niet echt plezant, na twee drie
minuten is dat al voorbij, en LP duurt wat langer.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: Bijna iedere dag doe je nieuwe ontdekkingen. Bleus , daar ben je
mee bezig, je leest daar over, dan vind je dat en ga je weer op zoek.
Meestal zijn het tweedehands , soms nieuw. Als je een originele kunt
vinden is dat wel plezierig maar de kwaliteit is het belangrijkste
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: De kwaliteit is iets beter
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Voor de nieuwe vind ik de prijs te hoog. Soms duurder dan CD
Voor tweedehands is de prijs die je er voor wilt betalen afhankelijk
van de kwaliteit, als je het te duur vindt moet je het niet kopen.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: De prijs van een plaat is vergelijke met vroeger verdubbeld maar
ja alles is gestegen. Een plaat is soms wel duurden dan de cd en dat is
jammer
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: 10-¼YLQGLNHHQHHUOLMNHSULMV]RZHOYRRU&'DOVYRRUSODDW
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: ik probeer dat niet op te tellen
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R:Ik koop nog wel CD maar de verhouding zal 2/3 vinyl zijn.
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: neen, dat zegt ons weinig
I: O rdent u uw platen?
155
R: alfabetisch per groep, ik probeer alles een computerdatabase te
steken maar dat geraakt ook maar niet af.
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ja, uw lievelingsopname die verzorg je extra. Slechtere platen
spelen ook op een oudere pick-up zo kan ik toch horen wat erop
staat. Soms verkoop je wel eens platen van groepen waarvan je
platen hebt gekocht om ze te leren kennen. Valt het dan tegen dan
verkoop je die oplaten terug. Heb je een slechte opname en vind je
nadien een betere ja dan verkoop je die slechtere natuurlijk. We
verkopen die dan aan de winkels
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: ik nooit
I: Hoeveel platen heeft u?
R: ik denk ongeveer 1000 weinig cd ± soms bij liveoptredens
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: meerdere keren al een plaat gekocht enkel voor de hoes .dat is
heel belangrijk
Nummer respondent: 14b
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 35:20
L eeftijd: 41
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: A2 economie
Beroep: treinbestuurder
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 2000-3000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
156
Respondent (R): vroeger kocht ik vinyl maar ben dan overgeschakeld
naar cd maar de laatste 5 jaar terug naar vinyl
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: voor mij is de kwaliteit beter. Als we bijvoorbeeld op een
optreden zijn en er is een CD en een plaat zal ik altijd de plaat kopen.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: Blues
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Er is weer terug een heel goede generatie. De zwarte zangers volg
ik zo niet meer maar de oude garde zoals B.B. King dat blijven
natuurlijk levende legendes. Nu zijn er ook blanke mannen die goed
zijn. We horen beiden heel graag gitaarmuziek.
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI mp3 vergeleken met
vinylplaten?
R: voor mij is dat 50/50
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: ik soms om dingen op te zoeken over platen
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: ook voor mij eerst de plaat. Ik heb nu een gekocht die ik al had
maar de hoes ziet er veel beter uit dan de andere
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: heel weinig
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: Ik ben enorm Bruce Springsteen fan en dan heb ik het probleem
dat ik daar veel van koop en dus ook die speciale dingen. Ik wil daar
alles van hebben.
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: Voor Springsteen koop ik alles; Het maakt niet uit, best-ofs kopen
we ook wel eens zeker van Springsteen
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Voor de ene artiest kan je meer geven dan voor een andere.
Bijvoorbeeld na een optreden ga je meer kopen om die mensen te
steunen omdat de mensen er soms moeilijk van kunnen leven, zoals
bijvoorbeeld de groepen uit Nederland
157
Ik weet niet of de kosten voor het maken van een vinyl zoveel
duurder zijn dan van een CD. Ik denk dat er een beetje geprofiteerd
wordt van de hype en dat daarom de platen duurder zijn dan de CD
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5RQJHYHHU¼SHUPDDQG
I: O rdent u uw platen?
5LNKHEGDWDOGLNZLMOVJHZLM]LJGSHUMDDUSHUJURHSSHUJHQUH¶W
is moeilijk
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: soms is de kwaliteit minder, je zou al moeten opzoeken op
internet van wat is de moeite waard. Het kost ook meer geld, als
goed is geef ik dat
I: Hoeveel platen heeft u?
R: ongeveer 500 en 2000 cd
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: voor mij niet, het is de muziek. Als de muziek mij niet aanstaat
zal ik de plaat niet kopen, dus zeker niet voor de hoes ook al zijn er
hele mooie ontwerpen bij
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: nee
Nummer respondent: 15
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 19:07
L eeftijd: 58
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: Industrieel ingenieur
Beroep: werkzoekend
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
158
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): 30 -35 jaar al
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R:neen, ik ben overgestapt naar CD toen die opkwam en ben toen
gestopt met vinyl kopen. Er is en tijd geweest dat ik geen vinyl kocht
maar nu terug wel
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: muziek die niet op CD te vinden is, liedjes die niet op CD maar
wel op vinyl bestaan
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: omdat er platen zijn die niet op CD te verkrijgen zijn, als een
liedje zowel op CD als op plaat te verkrijgen is zou ik nu eerder de
plaat kopen, een beetje nostalgisch
Ten eerste : ik heb nog twee pick-ups staan, dan gebruik ik die, ten
tweede ik vind dat leuker. Het geluid van een CD is sterker , er zit
meer dynamiek in. Maar een plaat is warmer van klank en zachter. Ik
vind dat een cd meer gemaakt is om moderne muziek toch zich te
laten komen.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: bijna alles, behalve opera. klassieke muziek (Bach enzo) tot
moderne muziek en pop, wat ik minder vind is heavy metal, rock
gaat wel
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: Op vinyl koop ik meer de muziek van eind jaren 60 begin jaren 70
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: neen, dat is altijd zelfde gebleven
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: toch wekelijks ja
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
159
R: ik denk dat ik meer naar CD luister
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: weinig, eens op een beurs of zo, nu ben ik hier omdat de beurs
ook gecombineerd is met fotografie en computerbeurs
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: toen en nog geen CD was kocht ik in de platenwinkel, nu heb ik
geen winkels meer bezocht. Op internet koop ik geen vinyl, op
rommelmarkt vorig jaar eens eentje dus vooral op beurzen, soms
eens op vakantie op rommelmarkten, heel sporadisch
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: het ligt er aan hoe ze gerangschikt zijn, tussen de goedkope van
URQG¼RI]RLNJDHURRNQLHWYHHOJHOGDDQJHYHQHUNDQDOWLMGHHQ
kras of tik in zijn
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: welke liedjes die er op staan, als de hoes in te slechte staat is laat
ik ze soms wel liggen, ik ga dan verder zoeken of bij een andere
stand dezelfde plaat niet in betere staat is, ook de prijs wordt
vergeleken. De plaat is kwalitatief nog belangrijker dan de hoes
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: meestal is er die gelegenheid niet
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R:neen
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: neen, het best zijn dat ik buiten kom zonder iets
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: vooral LP µVLNNRRS]RZHOGHRULJLQHOHLP als de verzamel-lps
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: vooral tweedehands, voor de huidige artiesten heb ik liever de Cd
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: ik denk dat de prijs die ik betaal 2-¼YRRUHHQSODDWZHOPHHYDOW
je kan dat moeilijk duur noemen. Ik zie platen staan van 15 ± ¼HQ
duurder maar die koop ik niet of het moet al heel speciaal zijn. De
prijs voor speciale platen of zeldzame wordt bepaald door vraag en
160
DDQERG $OV PHQ HHQ SODDW HHQ ¼ QLHW NZLMW JHUDDNW ]DO KHW ¼
worden hé.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: Op de beurzen vind ik dat de prijzen lichtjes gedaald zijn.
Alhoewel de vinyl terug geperst wordt in parallel met CD momenteel
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: ik heb geen idee hoeveel een plaat vroeger in bef kostte, was dat
rond de 600 of 700 bef? Ik heb de indruk dat de vinylplaten die nu
geperst worden duurder zijn dan vroeger maar je moet wel rekening
houden met de index en de economie enzo
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
5LNNRRSQRJDOWLMGFG¶V
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R:ik koop meer cd
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: ik beluister ze allebei
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: dat is nieuw voor mij, ik vind dat wel een goed initiatief omdat
veel mensen toch hun vinyl digitaliseren, maar ze gooien die dan niet
weg. Ik zal de plaat niet sneller kopen omdat er de CD bijzit
I: O rdent u uw platen?
R: neen, eigenlijk niet, soms steek ik een artiest wel eens bij elkaar,
maar zelfs nog niet alfabetisch
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ja, met borsteltje maar geen professionele installatie zoals
bepaalde vloeistof of zo dat doe ik niet, ik behandel ze wel een beetje
met zorg.
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen, niet speciaal
I: Hoeveel platen heeft u?
161
R: een stuk of 30-40, Ik verkoop ook geen platen van mijn collectie.
Ik heb er niet zoveel
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: neen, de muziek primeert
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen
Nummer respondent: 16
Plaats en datum: Antwerpen, 26/02/2012
Duur interview: 16:37
L eeftijd: 49
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: A1 industrieel onderhoudstechnieker
Beroep: gereedschapsmaker
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): een 32 jaar ongeveer
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: soms cd maar bijna altijd vinyl
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: veel beter van klank, veel warmer. Platen houden ook hun waarde
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: de waarde van de plaat
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
162
R: alles, ook moderne genres maar die platen koop ik pas na enkele
jaren, dan zijn ze tweedehands beter koop. Ik koop platen omdat ik
ze graag hoor maar ook omdat ze collectoritems worden
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R:vooral Bob Dylan, maar die heeft zoveel; Die heeft al meer dan
400 bootlegs maar die prijzen zijn te hoog.
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: toe ik 16-18 jaar was , was dat rock nu is dat zeer ruim
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: dagelijks, cd enkel in de auto
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: cd in auto
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: twee keer per week
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: in Brussel aan de beurs, en in Antwerpen zijn er goede winkels,
een
keer per jaar naar Engeland, soms op beurzen en
kringloopwinkel. In de winkel kan je rustiger kijken. Internet ben ik
tegen, ik ben nog van de oude stempel
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R:soms kan je in de bak met rommel toch een koopje doen omdat de
verkopers het niet kennen. Je gaat dan niet bij de kenners kopen.
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: ja, in catalogen
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R:vooral dat de plaat in goede staat is, voor sommige mensen is de
hoes belangrijk, voor mij niet , ik probeer natuurlijk een mooie hoes
WHYLQGHQPDDUGDWLVPLQGHUEHODQJULMN(HQSODDWYDQRI¼GDDU
mag al eens een krasje opstaan. Als je meer geld geeft moet ze goed
zijn
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: heel weinig, als het kan wel . Als je op vaste plaatsen koopt dan
weten ze wel dat ze goede kwaliteit moeten leveren.
163
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: ik kijk wel eens in de catalogus. Ik zoek soms ben naar een
bepaalde persing van een bepaald jaar . Als ik die plaat vind maar
dan een andere persing zal ik die enkel kopen als ze goedkoop is.
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ja,
I: .RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: vooral langspeelplaten, soms singeltjes maar dat is vooral als er
bezoek komt, dan draaien ze graag singeltjes. Ik speel soms ook DJ
en dan is singeltjes gemakkelijker. Als DJ gebruik ik soms ook wel
CD maar meestal vinyl. Ik koop minder best-ofs, op cd doe ik dat
wel omdat best-ofs vinyl minder waard zijn
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: heel weinig nieuw.
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: ik zal toch de andere nemen als ik ze kan vinden, de 180 gram
platen zullen iets minder vervormen en de kwaliteit is denk ik even
goed
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: het is fijner een plaat te vinden teJHQ ¼ DOV ¼ RQJHYHHU
gelijk met cd
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
5LNGHQNGDWGLWRYHU¶WDOJHPHHQJHOLMNJHEOHYHQLV
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: ¼ LN]HOI KHE PLMQ GXXUVWH SODDW JHNRFKW YRRU ¼ WHUZLMO ]H
RQJHYHHU¼ZDDUGLV
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5SHUPDDQGHHQYDQGDDJLVGDW¼
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: nog heel weinig,
164
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: neen
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: ja
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: voor mij geeft dit geen meerwaarde
I: O rdent u uw platen?
R: ben er al een jaar mee bezig alfabetisch
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: jaja
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: soms maar enkel als ze een meerwaarde geven
I: Hoeveel platen heeft u?
R: een 4000 .Ik heb er 200-300 dubbel of zo en die zou ik kunnen
verkopen maar meestal gaan ze naar mijn dochter. Op een keer zal
dat wel eens gebeuren
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: neen, geen platen gekocht speciaal voor de afbeelding van de hoes
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: de jeugd zou meer vinyl moeten kopen, downloaden is tegen de
artiesten. De vinyl blijft zeker bestaan.
Nummer respondent: 17
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 13:11
L eeftijd: 44
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: A2 grafische technieken
Beroep: bediende
165
Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 2000-3000 ¼
-
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): vanaf mijn 13 jaar dus 31 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: altijd, wel overgestapt naar CD maar als het uitkomt ook op LP
dan koop ik de plaat nu nog
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R:omdat ik vind dat je nog altijd meer hebt bij vinyl dan bij een cd
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: mooier, qua verpakking nu misschien niet meer zoveel qua geluid,
maar ook de waarde van een lp, vinyl blijft zijn waarde behouden,
CD is niets meer waard. Ik koop ook vinyl om sommige groepen als
ze op tournee gaan ze te kunnen laten signeren, dat gaat moeilijk gaat
op CD
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: hard Rock,
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Kiss, dat is de hoofdgroep. Ik koop ook wel andere artiesten maar
Kiss is de hoofdgroep. Ik moet daar alles van hebben. Er zijn nu
bootlegs uit op vijf verschillende kleuren vinyl, ik moet die dan alle
vijf hebben, ook speciale persingen enzo
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: hard rock
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: Vroeger had je meer soorten en types muziek. Niet alles komt op
vinyl uit. Het herleeft nu wel maar niet in alle genres, vooral bootlegs
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: alle dagen
166
I: L uistert u toch mHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
5WKXLVPHHVWDOSODWHQHQGHFG¶VLQGHDXWR
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: wekelijks
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: O, ik ben vertegenwoordiger dus overal waar ik kom koop ik
platen: Antwerpen, Amsterdam, Utrecht. In Fnac of media-markt
koop ik soms ook wel maar dat zijn de doorsnee platen. Niet in
tweedehands-winkels , enkel hier vandaag
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: neen
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: als er nieuwe platen uitkomen, meestal bootlegs dan schrijf je dat
op en dan ga je op zoek
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: dat er geen hoek af is, het moet perfect zijn, het mag wat kosten
maar het moet perfect zijn. de hoes is even belangrijk
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen, nooit
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals pictur e discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: ja, als er vijf verschillende kleuren zijn van vinyl, of verschillende
hoezen dan ga je die zoeken, dan moet ik ze alle vijf hebben. Voor
een eerste persing ben ik bereid om veel te betalen. Ook limitededitions als er maar een 500 geperst zijn of zo. Als de inserts
bijvoorbeeld vijf verschillende kleuren zijn dan zoek ik die alle vijf
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ik ga veelal eerst om te kijken, je weet nooit wat je op een beurs
vindt of wat er ligt
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
5 HQNHO ODQJVSHHOSODWHQ JHHQ PD[L¶V RI singels. Heel zelden een
single als het een speciaal iets is. Ik koop geen best ofs of verzamel167
OS¶V ZDQW GLH NRPHQ XLW RP RQGHU GH NHUVWERRP WH OHJJHQ RI PHW
Nieuwjaar. Ik koop altijd de plaat zelf.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: nieuw, soms tweedehands maar dan moet ze in perfecte staat zijn
bij wijze van spreken
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: ja, is goed
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: Ik vind dat meer dan zijn geld waard ,een plaat mag voor mij 16 ¼ NRVWHQ 9RULJH ZHHN QDDU HHQ RSWUHGHQ JHZHHVW 'H ]DQJHU
KHHIWDOPLMQOS¶VJHVLJQHHUGHHQSOHFWUXPHUELMHQQHWMHVLQSDNNHQ
dat is af hé. Dat is om nooit meer weg te doen. Ik pak het hele pakket
mee naar een optreden. De zangers zijn soms zelfs verwonderd dat ik
platen heb die ze zelf niet meer hebben of kunnen vinden.
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5'DWPDJJHUXVW¼NRVWHQ,N JDLQDSULl in Tongeren naar een
optreden en heb hier vandaag van die zanger een plaat gevonden,
tweedehands en nagenoeg in perfecte staat. Die plaat gaat mee naar
het optreden en dan vragen wij een handtekening. Dat is dan een
collectoritem.
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5PDDQGHOLMNVWRFKZHOJHPLGGHOG¼OLJWHURRNDDQZDWHUXLW
komt en of ik goed verdiend heb
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: ja, voor in de auto. Download ik niet
I: K oopWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: neen
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: Ja, het is esthetisch veel mooier, Ga naar een optreden met een
CD hoeske en die mannen spelen met 9 man, laat die maar eens
tekenen, dat gaat niet. Een plaat die getekend is dan kadert je in en
hang je aan de muur. Ik ken een jongen die heeft alle 24 LP van
168
Alice Cooper, allemaal gesigneerd en die hangen allemaal aan de
muur, dat is mooi dat is passie
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gr atis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: ik download niets, legaal of illegaal, het is kopen of niet kopen.
Een cd gratis bij de LP trekt me niet aan.
I: O rdent u uw platen?
R: alfabetisch per groep, cd niet
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: jaarlijks, ze zitten allemaal in Japanse inserts. Ik verkoop ook
geen platen omdat ik geen geld nodig heb, dus is er geen reden. Ik
koop ook alleen maar dingen die me echt interesseren. Ik zal geen LP
kopen waarvan ik denk binnen twee maanden doe ik hem weg. Er
komt veel binnen maar gaat niets buiten
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: die zijn enorm veel geld waard. Ik heb bootlegs waarvan je er
maar 10 over de hele wereld hebt, ja die zijn geld waard
I: Hoeveel platen heeft u?
R: Thuis staan er ongeveer 4000, waarvan 800 van Kiss alleen, dat is
bijna alles en sommige zijn gesigneerd. In Haarlem heb ik een meet
HQJUHHWJHGDDQHQOS¶V]LMQJHWHNHQG(HQDUWLHVWDSSUHFLHHUWPHHU
als u een LP koopt dan een cd.
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: tegenwoordig is dat veel belangrijker, ik heb soms wel eens een
plaat gekocht voor de afbeelding op de hoes.
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: niet speciaal
Nummer respondent: 18
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 19:32
L eeftijd: 43
169
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: technisch regent
Beroep: bediende aankoop
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 1000-2000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): 10 -15 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: ik ben er een tijdje mee gestopt, begin jaren 80 toen de cd op
kwam, ik heb toen de vinyl weggegooid en kocht ik alles op cd . Nu
EHQLNWHUXJGHFG¶VRSYLQ\ODDQµWNRSHQ
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: het uitzicht, zeker de geluidskwaliteit
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: het geluid
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: alle mogelijke genres, van klassiek tot pop, modern en oud
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: enkele wel die dan soms moeilijk te vinden zijn op vinyl : Rolling
Stones, Jimi Hendrix, Neil Young. Ik koop niets meer op CD tenzij
er niets uitkomt op vinyl
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: dat is constant gebleven
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: dagelijks
I: L uistert u toch meer naDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
170
R: minder, enkel als de muziek niet op vinyl te verkrijgen is. Mp3
voor de geluidkwaliteit.
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: per week gemiddeld 2 à 3, nieuwe , ik zoek echt wel nieuwe. Ik
was gewoon van CD dat er geen fouten in zaten en dat verwacht ik
nu ook van de vinyl, dus koop je enkel nieuwe. Als je een plaat koopt
van Jimi Hendrix en daar zit een kraak op dat heeft zijn charmes,
maar nieuw moet perfect zijn. Soms kan het niet anders maar een
goede installatie is noodzakelijk. Als het nieuw is moet het perfect
zijn.
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: meestal op internet (discogs) of anders in de winkel op bestelling.
Op internet kan je de prijzen vergelijken en dan zien welke je koopt.
Er zit echt geen lijn in. Media-markt is niet altijd de goedkoopste.
Het hangt vaak af van welke leveranciers ze kunnen aankopen.
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: ik zoek een bepaalde artiest en dan zoek ik welke nieuwe platen er
uit gekomen zijn van die artiest. Dan ga je vergelijken : wat kost die
op internet wat kost die in media-markt of in de detailhandel Je kan
soms kopen in Duitsland maar dan zijn de verzendkosten
ELMYRRUEHHOG¼-HPRHWDOOHVDIZHJHQHQ]RNDQMHLPPHQVYHHO
geld verdienen Er is immens veel verschil in de platen, het kan zijn
dat je ze een keer reinigt en dat er al krassen op zitten. Als je dure
neemt mag ze die 100 keren kuisen
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: Ik kijk eerst van : hoeveel keer ga ik ze opleggen, is het een plaat
om te verzamelen of om te beluisteren dat is het eerst verschil. Als
het een plaat is waar ik emotioneel meer waarde aanhecht kan ik daar
¼DDQJHYHQ,NOHJ]HQLHW]RYHHORSKHWLVHHQLQYHVWHULQJLQGH
verzameling. De platen waarvan ik denk dat ze in waarde gaan
stijgen leg ik niet zoveel op. Dat is echt een investering, zo heb ik er
van Frank Zappa waarvan ik denk dat ze alleen maar kan stijgen in
waarde, dan leg ik die weinig op, dan neem ik er de cd van.
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: absoluut. Ik zoek de mp3kwaliteit op. Ik kan niet in de winkel
gaan en vragen naar een plaat en niet beluisteren
171
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: toch wel, als dat betaalbaar blijft en als ik de plaat ken . Ik koop
die dan en zeg dat is nu de mijn en die blijft van mij.
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: zomaar binnen stappen doe ik niet. Ik heb een plaat besteld en die
is binnen dan kijk ik ondertussen wel eens rond
I: K oopt u vooral langspeelplaten of singels RIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: enkel lp, ben nogal lui. Een LP is maar de helft van een cd dus ik
moet al twee keer rechtstaan om ze om te draaien. Ik denk dat maxi
iets voor jongeren is. Best-ofs koop ik niet.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: nieuwe
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: ik vind ze nogal duur, ik denk dat de prijs zowat gelijk loopt met
de cd.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: ze zijn duurder geworden, zoals alles
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5JHZRQHSODDWPD[LPXP¼YRRUHHQJRHGH¼
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5WHYHHOLNGHQNj¼SHUZHHN
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: Ik koop geen cd meer, mp3 is echt om te beluisteren, vind ik het
goed dan koop ik de vinyl , is het niet goed verwijder je het
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: meer vinyl
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: vinyl maar met goede installatie
172
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: Het is gemakkelijk de cd voor in de auto bijvoorbeeld of om eens
uit te lenen, als echter hierdoor de prijs stijgt vind ik het niet goed. Is
de prijs gelijk dan zal ik de voorkeur geven aan de vinyl met cd. Het
is een goede truc om meer vinyl te verkopen. Maar als je zoekt op
LQWHUQHWYLQGMHPLVVFKLHQGLHSODDWDOOHHQYRRU¼PLQGHUMDGDQ
wordt het die. Je moet zoeken en prijzen vergelijken.
I: O rdent u uw platen?
R: ja in die zin dat de nieuwe muziekgenres apart zitten van de
oudere maar niet alfabetisch
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: Ja, maar eerst moet je een goede installatie zorgen want naast de
mooie look moet je ook kwaliteitsverschil horen, als blijf je beter bij
de CD. Een goede plaat op een goede installatie geeft veel beter
geluid, een immens verschil. Speel maar eens een CD en daarna de
plaat dan hoor je soms geluiden op de plaat dat je denkt dat heb ik
nog nooit gehoord op CD. Ik verkoop soms wel eens een plaat via
EBay maar de mensen verwachten dan van een plaat van
bijvoorbeeld 1967 in perfecte staat en dat is bijna niet mogelijk. Ze
eisen soms te veel. Als ik verkoop is het om te herinvesteren in ander
vinyl
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: ja, ik vind het goed maar de echte fans zullen de originele kopen.
Het is een Duits fenomeen. Je koopt een Jimi Hendri[YRRU¼GDW
is niet hetzelfde als de originele maar klank is goed.
I: Hoeveel platen heeft u?
R: 500-600
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: heel, heel belangrijk; soms kan je er ook door misleid worden. Het
valt meer op dan een cd en zeker als het een dubbele hoes is Soms
wel eens speciaal plaat gekocht voor de hoes ja. Bijvoorbeeld; een
173
hoes van een plaat van Madonna kan schoon zijn maar ik zal de plaat
zelf van Madonna nooit opleggen.
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: het is wel belangrijk om na te gaan op welk materiaal de platen
afgespeeld worden, vinyl blijft analoog maar denken de jongeren ook
analoog?
Nummer respondent: 19
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 32:40
L eeftijd: 73 jaar
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: leercontract tot 14 jaar
Beroep:
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: meubelmaker
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: /
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): van in de jaren 60. Ik had een vriend die in
jukeboxen deed en die kon aan veel materiaal geraken als de plaatjes
uit de jukebox moesten vervangen worden en daar kon ik dan
singeltjes aan vragen.
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: ik ben dan naar de CD gegaan maar met de beurzen en zo ben ik
terug naar de vinyl gegaan omdat dat niet zo vlug verslijt. Als je de
naald op tijd vernieuwd blijft een plaat langer meegaan dan een CD.
Als je een goedkope naald gebruikte werd te groef van de plaat vlug
uitgesleten. Sommige naalden kosten 100 bef maar ik gaf gewoonlijk
rond 600-650 bef. Ik nam dat vroeger ook
op met een
cassetterecorder en zo kon ik dat langer speler.
174
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
5GD¶VYHHOPRRLHUGDWNOLQNWEHWHU
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: de klank is veel mooier
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R:orkesten van vroeger en crooners niet van de jaren 50 maar meer
van de jaren 60 zoals Tom Jones en Frank Sinatra soms en Engelbert
Humperdinck en Sammy Davis
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: neen, ik zoek niet speciale artiesten maar liedjes
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: Mijn moeder luisterde vooral Franse chansons , Tino Rossi en zo
en Chevalier. Maar ik heb maar een plaat van Rossi, ge vindt dat niet
meer. Ook veel tangomuziek tot de opgang van de rock en rol kwam.
Vroeger zaten we naast de radio een roman te lezen en ondertussen
naar de muziek luisteren
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: iedere dag, ik moet niet meer werken hé, maar voor gewone
achtergrondmuziek zet ik de radio op. Ik luister nog wel CD
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R:Ik ga juist maar in de wintermaanden naar beurzen zoals in Utrecht
bijvoorbeeld.
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R:vinyl zal ik in de beurs kopen. Een CD koop ik in de winkel maar
geen vinyl want onze muziek hebben ze niet in de winkels. Platen
koop ik alleen op beurzen.
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R:het bijzonderste is voor mij de muziek. De hoes moet ook in orde
zijn. Er zijn boeken uitgegeven waarin de hoezen staan. Als ik dan
een mooie hoes vind zal ik die wel kopen .
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: neen,
175
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: Ik ga niet speciaal op zoek, is het nu een Duitse of Amerikaanse
persing dan heb ik liever de Amerikaanse persing. De klank telt
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: langspeelplaten, singels koop ik niet meer. Ik had er misschien
wel 2000 maar die heb ik weg gedaan. Ik heb die verkocht. Ik had
RRNHQNHOHOS¶s van Elvis maar die heb ik verkocht. Ze moeten meer
SODWHQXLWEUHQJHQYDQYURHJHU1XJHYHQ]HYHU]DPHO&'¶VXLW'DDU
staan altijd bijna 6 -7 liedjes op die terugkomen op iedere verzamel
CD. Gewoon de plaat van vroeger terug uitgeven in plaats
verzamellaars.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: nieuwe , maar er zijn er nog weinig te vinden voor mij. Soms
koop ik tweedehands als ze heel goed is
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: ik denk dat ze vroeger beter waren.
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
5 (U ]LMQ HU GLH RYHUGULMYHQ ,N JD PDDU WRW ¼ $OV KHW ZHUNHOLMN
LHWVVSHFLDDOVLV]RXLNZHO¼GXUYHQJHYHQPDDUPRHWGDQLQKHHO
goede staat zijn. Als ze veel duurder zijn koop ik liever de cd
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: vroeger kostte een LP 300 -350 bef. Nu is dat minstens het
dubbele voor een nieuwe en dan is soms een CD beterkoop. Dan
koop ik de CD
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: ik vind ze soms te duur
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: Dat hangt er vanaf, ik ben ook al eens naar huis gegaan zonder
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
176
R: Ja, de jeugd zal meer voor CD kiezen denk ik. Ik ontmoette eens
HHQ MRQJH JDVW RS HHQ WHUUDV GLH HQNHOH OS¶V ELM ]LFK KDG ,N YURHJ
ZDDURP KLM SODWHQ KDG ZDQW GH MHXJG NRRSW WRFK &'¶V $ZHO GLH
jongen had een oom die gestorven was op 55 jaar en die had een
1000-WDOOS¶V=HJLQJHQGLHYHUNRSHQRSGHURPPHOPDUNWPDDU]LMQ
zus zei we gaan ze eerst eens beluisteren. Het duurde meer dan een
jaar maar ze hebben er geen verkocht. De klank was veel beter dan
op CD
I: O rdent u uw platen?
R: Ze zitten niet zoals ze zouden moeten zitten, nieuwe en
tweedehands zitten apart en ook volgens alfabet. Ik had er vroeger
de plaats niet voor. Ik woonde bij mijn moeder, ik ben jonkman
gebleven. Ik heb dan een ander huis gebouwd en daar is meer plaats.
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ja, daar bestaat materiaal voor en ik doe dat. Ja, ik heb ik soms
verkocht maar niet teveel. Verkocht heb ik enkel die van Elvis en
(3¶V YDQ &KXFN %HUU\ ,N ]DJ RS LQWHUQHW HHQV HHQWMH GLH GDDULQ
geïnteresseerd was en die is speciaal van Leuven gekomen en gaf er
nog veel geld voor.
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen, daar kijk ik niet naar. Het zou kunnen dat ik er heb maar dat
ik ze niet herken.
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: de mooiste hoezen zijn die van de jaren 50 met de mooie
WHNHQLQJMHGDFKWGDWMHHHQIRWRZDVPDDU¶WZDVHHQWHNHQLQJ
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: Niet echt
Nummer respondent: 20
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 32:00
L eeftijd: 46
Geslacht: man
177
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: universitair
Beroep: archivaris
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 2000-3000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): van mijn 12 jaar ongeveer , dus 34 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: Ik ben fel geïnteresseerd in live-opnames. Op een bepaald
moment toen CD opkwam begon Frank Zappa enkel CD uit te
brengen en dat heeft mij doen overstappen naar CD. Ik heb dan ook
PLMQ SODWHQ YHUNRFKW RP ]R GH &' ¶V WH NXQQHQ NRSHQ YRRUDO
bootlegs totdat ik op internet kon downloaden. Tot een bepaald
moment ik in een winkel de LP zag liggen van Deus waarvan we ook
de CD hadden. We hebben dan die plat gekocht en moesten toegeven
dat daar veel meer dynamiek inzat.
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: Niet alleen voor het geluid, maar ook bij een vinyl hebt je geen
plastic wegwerpding vast. Ook het artwork op de hoes spreekt me
aan. Wat je op de hoes van Frank Zappa ziet had ik nooit gezien op
de CD.
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R zowat alle genres
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Mijn eerste plaatje was van The Osmonds, nadien de Beatles en
Led Zeppelin, Frank Zappa, AC/DC
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: alle genres
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: voor mij zijn het alle genres door elkaar
178
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: continu, ik heb mijn jas nog niet uit of ik zet een plaat op.
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R:Op trein en gezien mijn werkschema is het overdag meestal mp3
want ik luister eigenlijk constant muziek
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: elke week, deze week is het schandalig
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: In Brussel waar ik werk zijn er veel platenzaakjes en in Gent waar
ik woon is er ook een grote winkel. Op internet via Discogs. Dat is
de internetsite. Je kan er je eigen platencollectie opzetten , printen
enz. zo kan je zien : dat heb ik nog niet . Ik heb graag het persoonlijk
contact met de verkoper.
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: ik probeer de platen te vinden die ik al op Cd heb en dan nadien
de cd te verkopen
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: prijs kan je opzoeken op discogs
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de muziek telt maar de kwaliteit van de plaat en hoes moeten wel
ok zijn.
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: soms, als ik de groep niet ken.
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: voor mij telt de muziek,
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: ik heb een lijst bij van enkele bladzijden, dus de bedoeling is om
die te kijken en te kopen. Prijzen bekijken op internet dus ik bereid
me wel voor.
I: K oopt u vooral langspeelplaten of siQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: een single als het iets speciaals is andHUVOS¶V]HOGHQNRRSLNEHVWofs
179
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: alle twee
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: in de jaren 80 werden de platen steeds dunner gemaakt met alle
gevolgen van dien. Maar ik vind ik ze minder kwalitatief
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: te duur, nieuw valt het mee maar je moet snel zijn omdat er
weinig geperst worden. Maar hierdoor verdubbelt de prijs te snel in
het zwarte circuit. Ze hebben de prijs van de vinyl aangepast aan de
prijs van de Cd. Het aanbod is kleiner maar de afzetmarkt ook. Ze
moeten wel van de platen af kunnen.
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
5 9RRU HHQ QLHXZH YLQG LN ¼ HHQ UHGHOLMNH SULMV YRRU
tweedehands ¼
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: 200-¼SHUPDDQGVRPV
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHgaal of
illegaal?
R: enkel als het iets speciaals is. MP3 is puur portable, noodzakelijk
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: bijna geen cd meer
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: ja, maar ja je kan de platen moeilijk meedragen dus is mp3 een
oplossing want ik moet altijd muziek hebben
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R:ja, goed initiatief, ze moesten dat meer doen.
I: O rdent u uw platen?
R: alles zit samen per genre, per groep
I: D raagt u zorg voor u platen?
5 LN KHQ ]R¶Q PDFKLQH VWHHN ]H LQ HHQ VSHFLDOH EHVFKHUPKRHV HQ
een platen kast. In de opkomst van de cd heb ik wat platen verkocht.
Als ik nu een plaat zou verkopen zou de prijs al hoger moeten zijn
180
dan dat ik zelf gegeven heb om zo weer te kunnen herinvesteren in
andere platen
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
5 GH NZDOLWHLW LV ZLVVHOYDOOLJ GXV LN JHHI GDDU QLHW PHHU GDQ ¼
aan. Het concept moet goed zijn want soms gebruiken ze het mp3
concept met rustpauzes en dat vind ik niet goed
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: sommige hoezen zijn echt wel mooi gemaakt en dan zal ik de
plaat eerder kopen als de muziek ook goed is. Maar enkel voor de
hoes alleen niet.
Nummer respondent: 21
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 1:09:59
L eeftijd: 52
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: universitair
Beroep: manager
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: /
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R)VLQGVPLMQMHXJGDO]R¶QMDDU
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
R: jammer genoeg overgestapt naar CD maar sinds een jaar of 5
terug vinyl beginnen kopen
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
181
R: Ik heb een aantal jaren geleden terug een goede speler en
installatie gekRFKWURQG¼9URHJHUZDVGDWYRRUPLMWHGXXU
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R:het geluid
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: alles, echt alles ± vroeger veel soul
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: neen, ik koop soms platen van artiesten die ik helemaal niet ken
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: dat wijzigt, momenteel is dat Franse chanson maar ik luister ook
jazz
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: hoe meer platen ik heb, hoe minder ik luister, maar ik luister
dagelijks
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: nooit , in de auto bijvoorbeeld radio
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: wekelijks, bijna dagelijks
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R:toch meestal in de winkel, laat ons zeggen 60 % en 40 % op
beurzen
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: neen, ik verzamel bijna alles
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: niet altijd , dat hangt er vanaf
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: ik heb een wasmachine dus ik kan ze poetsen, maar ze moet wel
in degelijke staat zijn. Ook de hoes moet nog goed zijn
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: vroeger wel omdat ik toen minder geld had, nu niet
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: vooral nieuwe, verschillende persingen van eenzelfde plaat om te
verzamelen. De oudste persingen zijn altijd de beste
182
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: neen, maar het gebeurt altijd
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
5DOOHVKHW]ZDDUWHSXQWOLJWELMOS¶VRRNPD[L¶V-DKHODDVKHELN
QXHHQWLNRPQLHXZHYHU]DPHOOS¶VWHNRSHQ
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: beiden, je moet er op letten dat een tweedehands plaat pekzwart
is, van in de zon op een hoop te liggen gaan ze verkleuren en dat is
niet goed, ze moeten pekzwart zijn. Ik ben eens bij een man van 86
jaar geweest en die had een verzameling van zijn vader nog. Er
waren daar platen bij van 1902, ze waren nog in perfecte staat«Het
is een tik, om te verzamelen . Als iemand me belt koop ik bijna altijd
de hele verzameling uit respect voor hun verzameling. Als je gaat
rommelen denken ze , ah die vindt mijn verzameling niet goed. Maar
als je alles mee doet dan bellen ze dat verder aan hun nichtje of neef
en zo krijg ik weer telefoon.
I: W at vindt u van de nieuwe platen van 180 gram?
R: ik vind nog altijd de eerste persing de beste. Wat ze soms doen is
een plaat digitaliseren en dan op 180 gram persen, dat is niet goed
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: te duur, op de platen beurs vind ik ze te duur, de verkopers en de
kopers zijn allemaal kenners van muziek en dat drijft de prijs op. Als
je een rommelmarkt doet ga je minder kenners hebben.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
5'DWYDOWQRJPHHWRW¼LVRNYRRUPLM
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: Er worden weinig platen geperst, als je dan in een goed circuit zit
]LMQGHSODWHQDOELMQDRSYRRUKDQGYROOHGLJYHUNRFKW1LHXZ¼ ¼ WZHHGHKDQGV ¼ PDDU KRH ODJHU KRH EHWHU 0DDU DOV ]H GDW
vragen voor een Beatles LP geperst in Frankrijk waarvan er
miljoenen geperst zijn is dat te duur. Je moet dus een beetje kijken
welke plaat en kwaliteit enz. Ik wil zo origineel mogelijk.
183
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: ik wil het eigenlijk niet weten maar het zal toch soms wel 300¼SHUPDDQG]LMQ,NZHHWZHOGDWGLWH[WUHHPLV,NJLQJYDQDI
PLMQMDDULQ¶W]ZDUWRSGLHQHQRPSODWHQWHNXQQHQ kopen. Het
was echt tellen : zoveel kost de trein, één pintje drinken, de rest was
YRRU SODWHQ 1X LV KHW PLQGHU RPGDW µW YURXZNH RRN PHHNLMNW HQ
soms heb je dan veel beeld maar weinig klank vooral toen ik
regelmatig naar Engeland naar de beurzen ging.
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: absoluut
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: Ik ben daar tegen. Dan echt niets. Ik denk niet dat dit de verkoop
zal stimuleren. De prijs zal dan toch gelijk moeten zijn.
I: O rdent u uw platen?
R: ja, je kunt niet anders, nu alfabetisch per artiest maar apart zitten
GH VRXQGWUDFNV GH YHU]DPHO OS¶V 2RLW KHELN HHQVJHSUREHHUG SHU
uitgiftejaar maar dat is moeilijker om iets terug te vinden. Per genre
is ook moeilijk omdat er soms discussie is tot welk genre een artiest
hoort.
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ik vind dit zeer belangrijk, ik heb een platenwasmachine (kost
URQG¼ maar is de platen zijn echt gepoetst. In principe is alles te
koop voor de juiste prijs, ook van mijn verzameling.
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: ja, minder omdat ik nu de liveoptreden niet meer zo beluister
I: Hoeveel platen heeft u?
R: veel, heel veel, heb ze niet geteld
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: ja, een picturedisk vind ik mooi, dat heb ik zelfs op mijn
Facebook
184
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen
Nummer respondent: 22
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 26:06
L eeftijd: 29
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: Licentiaat Geschiedenis
Beroep: doctoraatstudie
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: 2000-3000 ¼
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): sinds de voorbije 2 -3 jaar
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
5YRRUGLHQDOWLMGFG¶VJHNRFKWPDDUPLMQYURXZLVOLHIKHEVWHUYDQ
kleinkunst en die kocht vinyl
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: de verzamelwaarde van de platen van metal-groepen die ik goed
vind
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: verzamelwaarde, ook de artwork is van die groepen vrij goed,
verzamelwoede is de grootste drijfveer en ik ben eigenlijk begonnen
met seven-inch plaatjes van een Noorse groep. Ik heb te weinig
HUYDULQJPHWKHWVSHOHQYDQ/S¶VRPKHWJHOXLGWHEHRRUGHOHQ
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R:metal
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
185
R: dat verschilt door de jaren heen, het is voor mij soms meer de
artwork dat mij een plaat doet kopen, black metal waren mijn eerste
platen
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
5 PHWDO LN KHE YHHO FG¶V HQ SUREHHU QX GLH PX]iek ook op LP te
kopen
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: het is altijd metal maar de groepen wijzigen , sommige groepen
verdwijnen na enkele jaren enz.
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: momenteel niet, voor mij is het nu een verzameling opbouwen en
ik luister nog niet naar die platen
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: ik luister heel vaak via iTunes RS SF RS ¶W ZHUN HQ WKXLV +HW
maakt niet veel verschil of je nu op PC of CD zelf speelt omdat je via
koptelefoon weinig verschil hoort tussen 258 kilobytes/sec en 396
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R: om de 2 maanden ongeveer
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: meestal na optredens, toevallig twee platen gevonden op solden
in media-markt van een groep die ik graag hoorde. Zelden via
internet wel eens via Facebook van iemand die zijn collectie
verkocht RPGDWKLMDDQ¶WERXZHQZDVHQHHQDXWRPRHVWNRSHQ+LM
had enkele platen van mijn favoriete groep in Brazilië uitgegeven.
Die heb ik gekocht want die ga hier nooit meer vinden. Gekocht voor
¼PDDUHHQPDUNWZDDUGHYDQ¼
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R: ik ga niet actief op zoek , het hangt meer af van het moment.
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: wel, bij internet aankoop wel omdat je daar de tijd hebt om na te
kijken. Hier zoek ik soms via mijn iPad snel iets op van de waarde
omdat anders de plaat misschien anders weg is
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
186
R: de kwaliteit, zit de muziek goed dan zal ik de plaat kopen.
Belangrijk is ook de artwork of picture-disk, maar nooit puur voor de
hoes, de muziek moet ook goed zitten
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: vermits ik bijna alleen platen koop waarvan ik de cd ook heb ken
ik de muziek en is dat niet zo noodzakelijk, als ik een plaat zou
kopen waarvan ik de cd nog niet heb zal ik ze wel beluisteren
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: inderdaad, voornamelijk eerste persingen want die geven het beste
geluid, en zijn meer waard
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
5³WLVHFKWDIKDQNHOLMNYDQKHWPRPHQWHFKWYHUUDVVLQJ
,.RRSWXYRRUDOODQJVSHHOSODWHQRIVLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
R: vooral langspeelplaten, ik heb enkele singeltjes omdat het limited
editions zijn, liefst het originele album in plaats van verzamelelpees.
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?,
R: Ik koop beiden,
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: een nieuwe LP URQG¼YLQGLNWHUHFKWYRRUWZHHGHKDQGVKDQJW
de prijs af van de ouderdom, de zeldzaamheid ouderdom
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: daar kan ik geen vergelijking over maken
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
5RQJHYHHU¼SHUPDDQG
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: ja, nog steeds meer dan vinyl
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: ja, nog steeds meer dan vinyl
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
187
R: ik heb momenteel nog geen speler, maar ik weet dat het geluid
beter is van vinyl
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: vind ik goed, de cd blijft voor mij nog altijd het belangrijkste
maar als de prijs hetzelfde is zal ik natuurlijk het geheel kopen
I: O rdent u uw platen?
R: min of meer, ik ben nogal wDQRUGHOLMNPDDUPLMQFG¶VVWDDQVWULNW
DOIDEHWLVFK 0LMQ OS¶V OLJJHQ RS HHQ VWDSHOWMH tafelgenoten zeggen
dat dit fout is) Wat ? moet ik die recht zetten ? Awel ik geef toe ik
ben een leek, vanavond zet ik ze nog recht.
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: ja, als ik ze speel dan neem ik dat speciaal doekje maar ik heb
geen speciaal LP wasser voor mijn platen . Ik heb nooit een CD of
LP verkocht van mijn collectie
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: Enkel als verzamelwaarde als er geen cd van uitkomt
I: Hoeveel platen heeft u?
R: 60
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: speelt toch wel in zekere mate een rol, als ik denk dat het
zeldzaam is
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen
Nummer respondent: 23
Plaats en datum: Gent, 11/03/2012
Duur interview: 49:03
L eeftijd: 34
Geslacht: man
Nationaliteit: Belg
Hoogst behaalde diploma: graduaat
188
Beroep: zelfstandig
- Indien gepensioneerd: laatste beroep: /
- Indien student: huidige opleiding: /
beroep vader: /
beroep moeder: /
Netto-inkomen: /
Interviewer (I): Hoe lang koopt u al vinylplaten?
Respondent (R): van mijn 16 jaar, toen waren dan singels ]R¶Q125 bef voor een single of zo
I: H eeft u altijd vinyl gekocht of bent u ook overgestapt naar de
C D?
5MDGDQKHELNFG¶VJHNRFKWPDDUDOWLMGYLQ\OEOLMYHQNRSHQ
I: W aarom heeft u terug vinyl beginnen kopen? (of) W aarom
heeft u voor de eerste maal vinyl gekocht?
R: vroeger kocht ik 20-25 platen per week , nu is dat minder , ik ben
eigenlijk nooit gestopt. Het was echt een verzamelwoede
I: W at zijn voor u de belangrij kste redenen dat u vinyl
aankoopt?
R: als je een hele goede installatie hebt is de klank veel beter. Als je
een LP moet opleggen ga je veel aandachtiger luisteren , het is een
soort ritueel, je hebt de hoes soms steekt er een boekje bij
I: Naar welk muziekgenres luistert u in het algemeen?
R: heel breed, ik respecteer alle muziek. Iemand die Clouseau of K3
goed vindt is voor mij ok ook al zal ik ze zelf niet beluisteren.
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: in de jaren 50-60 was er veel experimentele muziek, de jaren 80
waren de meest productieve muziekjaren fenomenaal, punk, disco.
Voor mij zijn er geen speciale artiesten die eruit springen
I: Welke muziekgenres koopt u vooral op vinyl?
R: alles
I: Zijn er over de jaren heen grote veranderingen gebeurd op het
vlak van u muziekpreferenties?
R: ja dat is normaal dat door de jaren heen dit wijzigt ik heb eerst in
de metal gezeten
I: Hoe vaak luistert u gemiddeld naar uw platencollectie?
R: nu wat minder door de kindjes, dat is niet praktisch.
189
, /XLVWHUW X WRFK PHHU QDDU &'¶V RI PS YHUJHOHNHQ PHW
vinylplaten?
R: als zelfstandige in mijn winkel zal ik meer naar CD luisteren of
mp3 omdat dat praktischer is
I: Hoe vaak koopt u gemiddeld een vinylplaat?
R:elke week wel 1 of 2 terwijl dat vroeger rond de 20 lag
I: W aar koopt u die vooral? Is dit meer in een platenwinkel of
platenbeurs of toch meer op internet?
R: op eBay heb ik veel gekocht, reggae soms 60-¼YRRUHHQSODDW
maar nu is dat gedaan , ik woonde destijds bij mijn ouders en als dan
op het einde van de maand de visa afrekening kwam was dat met de
nodige reacties. Het was toen een verslaving. Online vinde alles
bijna, in een winkel is dat minder. In een winkel heb je de interactie
met de andere bezoekers, je steekt elkaar bijna aan om te kopen.
Vroeger moest je de platenbeurzen afschuimen en als je iets vond
dan kocht je dat omdat er niet zoveel waren.
I: heeft u een bepaalde strategie als u op zoek gaat naar platen?
R:niet echt
I: Zoekt u informatie op over een plaat voordat u deze koopt?
R: door de jaren heen heb je een hele bagage opgebouwd, je kent de
labels en artiesten.
I: W aar kij kt u precies naar bij een plaat voordat u die koopt?
R: de hoes , ook de artwork is heel belangrijk maar ook de kwaliteit
is belangrijk, beiden zijn even belangrijk
I: Beluistert u meestal een plaat voordat u deze koopt?
R: soms, Je volgt een beetje op , het label, de producer en zo leer
door de jaren ervaring of de plaat goed zal zijn zonder ze te
beluisteren.
I: G aat u op zoek naar speciale platen zoals picture discs, limited
editions of bepaalde persingen?
R: minder en minder, als ik vroeger een reggae plaat kocht moest ik
een eerste persing hebben als ik nu zie dat het een mooie persing is
en ze ziet er goed uit : çava hé
I: W anneer u een platenwinkel of beurs binnen gaat, heeft u dan
altijd op voorhand de bedoeling om een plaat te kopen?
R: als ik een platenwinkel zie moet mijn vrouw me tegenhouden. Ik
zeg dan , we gaan even kijken en geen platen kopen maar 9 op 10 zal
190
ik iets kopen maar als handelaar zal ik proberen een goede prijs te
krijgen
I: K oopt u vooral langspeelplaten of VLQJHOVRIPD[L¶V".RRSWX
ook best ofs/verzamel-lps?
5YURHJHUYRRUDORRNPD[L¶VPDDUQXYHHODOOS¶V
I: K oopt u vooral nieuwe platen of meer tweedehands of beide?
R: beiden ,
I: W at vindt u algemeen van de prijs van een vinylplaat?
R: te duur, veel gestegen tegenover vroeger. Het is ook duurder
geworden om ze te persen.
I: V indt u dat de prijzen gedaald of gestegen zijn vergeleken met
vroeger?
R: gestegen, ik denk dat ze er ook teveel maken waardoor ze met een
teveel aan stock zitten. Vinyl zal nooit de CD vervangen aan die
prijs. CD is massaproductie, vinyl is maar 1000-2000 stuks , het is
een heel andere markt.
I: W at vindt u zelf een ideale en eerlij ke prijs voor een
vinylplaat?
R: hangt af van de zeldzaamheid, een maxi 10-¼HHQDQGHU-20
¼
I: Welk bedrag besteedt u gemiddeld aan platen per
week/maand?
R: heel verschillend,
, .RRSW X RRN QRJ &'¶V DDQ" 'RZQORDG X PX]LHN OHJDDO RI
illegaal?
R: weinig, downloaden niet voor mp3, dat is geen goed geluid vind
ik
,.RRSWXPHHU&'¶VGDQYLQ\O"
R: vooral vinyl
I: Geeft u een voor keur aan vinyl vergeleken met andere
geluidsdragers?
R: ja, met een goede installatie is de klank veel warmer
I: W at is u mening over initiatieven zoals een gratis mp3
download of een gratis C D van het album die bij de vinylplaat
wordt geleverd?
R: ik zo een i-dinges maar daar staat geen muziek op; ik heb dat
eens gedaan , maar slecht jong ! Neem nu de jongeren met een
191
hoofdtelefoon en hun mp3 dat klinkt voor gene meter, dat geluid man
LN]RXKHWQLHWNXQQHQµN]RX]RWZRrden en jammerlijk wordt de
hele generatie ermee opgevoed.
Als je als jonge gast eens speciaal wil doen : koop dan een
vinylplaat dat is eens iets speciaal, dan ben je cool en ben je in .Via
download kan je iets beluisteren en daarna de LP NRSHQDOVMH¶t goed
vindt.
I: O rdent u uw platen?
R: ik was begonnen per jaar dan alfabetisch en dan per groep maar ik
kreeg er zodanig veel dat ik nog slechts een kleine doorgang had tot
aan mijn bed en dus werd het moeilijk
I: D raagt u zorg voor u platen?
R: als ik een plaat koop moet ze goed zijn, soms verkoop ik wel als
ik dubbel heb
I: K oopt u ook bootlegs aan? G aat u daar specifiek naar op
zoek?
R: neen
I: Hoeveel platen heeft u?
R: 2-3000 stuks
I: Hoe belangrij k is de artwor k van de elpee? Heeft u
bijvoorbeeld al eens ooit een plaat gekocht enkel voor de
afbeelding?
R: heel belangrijk
I: Is er iets wat u zelf nog wilt vertellen over vinylplaten?
R: neen
192
Bijlage 4b. Diepte-interviews ver kopers
Respondent: Olivier Van Ingen
Platenzaak: Arlequin Centre
A dres: Eikstraat 7
1000 Brussel
Datum: 08/02/2012
Duur interview: 18:42
Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak?
Respondent (R): Ik werk 15 jaar
I: E n heeft u ooit in een andere platenzaak gewer kt?
R: Nee, ik werk altijd hier.
I: W at is vooral het aanbod van deze winkel?
5 (HQ EHHWMH YDQ DOOHV KH ZH ]LMQ«ZH KHEben verschillende
muziek he,«YDQDINODVVLHNWRWGXEVWHS«
I: E n is dat vooral nieuw of tweedehands?
R: YURHJHU HXK«ZHKDGGHQ YHHO PHHU QLHXZ 1X«KHWLV PHHU HQ
meer tweedehands.
I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels?
R: de grote.
I: Hoe ver k rijgt u de platen? K oopt u die zelf op van andere
particu..?
R: (onderbreekt) Van verschillende dinge euh particulièrs ofeuh
LQWHUQHWJHELHG«0HQVHQ GLH LQ GH ZLQNHO Nomen eneuh dat is voor
kleine dingen. Vanaf meer platen moeten we bij mensen te gaan he.
I: U gaat er zelf naartoe?
R: Ja ja
I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo
ongeveer per dag of per week?
5 SISISII«+LHU KHW LV HHQ EHHWMH PRHLOLMN Het is eeneuh grote
touristical plaats he, vDQDIWRW«
I: H et verschilt heel ster k
R: Ja ja
I: Is dat dan ook in bepaalde maanden?
193
59DNDQWLHMDDDMDLQGH]RPHU]RPHUYDNDQWLHMD]RQGDJ«-HNDQ
honderd mensen voor de zondag, is eigenlijk een beetje als een
museum.
I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen
ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong?
R: een beetje de twee, we zijn centrum van Brussel er is
verschillende school, ik kan jonge, een jonge meisje die wil platen te
kopen, altijd de grote namen en de andere mensen zijn veel toeristen,
GDQHXK«GDWLV]RHHQEHHWMH«
I: Dus er zijn ook verschillende nationaliteiten?
R: Ja hier OEF! Ja ja, zoveel
I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen?
R: Meer mannen, ja
I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de
consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die
groep koopt meer dat?
R: (lacht), van de leeftijd of van de dresscode?
I: Dat mag beiden, K iest u zelf maar wat u opvalt.
R: ja er is altijd euh tribut met het kleding
I: overeenkomst bedoeld u?
R: Ja ja mensen die house of techno muziek horen willen meer en
meer luisteren in de winkel. Maar het is normaal, er is veel productie.
We hebben meer exemplaren dan je wil beluisteren. Het is ook voor
de hip-hop HQGUXP¶QEDVVGH]HPX]LHN«mensen willen horen. De
DQGHUHQ«ZDQQHHUMHHHQJURWHQDDPNRRSWMHNHQZHONHPX]LHNLV
dat he. Je wil Led Zeppelin of the Kinks of andere ding, je ken, je wil
niet luisteren. Je kent de muziek die je wilt kopen.
I: V raagt de koper meer achter tweedehandsplaten of meer
nieuw gedrukte platen?
R: NeePHHUWZHHGHKDQGV9RRUPLMPHQVHQGLHZLOOHQ«QHZVWXII
te kopen gaan direct naar internet. Naar de website van de label, van
de distributeur. Het is gemakkelijke hH YRRU LHGHUHHQ«$OVMH NRPW
in de winkel en je bent niet zeker van wat je wil vinden. Als je leeft
in Leuven, je komt direct naar Brussel je moet trein betalen en di en
GD HQ MH NRPW LQ GH ZLQNHO HQ HU LV QLNV YRRU MRXZ«+HW LV
gemakkelijk je blijft in je kamer en met een thee en spelen op
internet. De mensen die de nieuw willen gaan naar internet. Andere
194
zijn YHUVFKLOOHQGHPHQVHQ«9URHJHUZLMhadden DJ en nu het is meer
broconteur. Mensen die euh ze nemen alles in huis en ze geven een
prijs voor alles. Nu het is meer antiquair. Nu het is meer een beetje
YLQWDJH HQ HHQ EHHWMH PHHU«PHQVHQ GLH SODWHQ ]RHNHQ ZLO HHQ
collectioneur, meer en meer collectioneurs.
I: K open ze dan vooral de langspeelplaten of de singels?
5/3¶VQX1X/3¶V,NNHQPHQVHQGLH, ze zijn weg van deze groep
HQ]HZLOOHQDOOHVNRSHQKHMDNOHLQHFGSURPR¶V«]HZLOOHQDOOHV
kopen.
I: Is er dan een bepaald genre dat heel populair is tegenwoordig?
55RFN¶QUROO
I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of
picture discs
R: Jaja! We hebben JRHLHGLQJHQSDUH[DPSOHKHWLVPRHLOLMN«YDQ
mad lip te vinden, vele platen die alleen 500 stuk en we hebben ja
niet veel kopies
I: komen ze dat echt vragen? V an kan u dat voor mij bestellen?
R: ah voor ons het is goed voor in de winkel deze platen te hebben.
Het is belangrijk he, anders je hebben niets in je winkel niemand
komt in je winkel he. Je moet altijd dingen hebben he. Het is
MD«]HHUEHODQJULMN(ULVPLQGHUPHQVHQGLHLQGHZLQNHONRPHQGDQ
vroeger dan, de mensen die komen moeten hun dingen kunnen
vinden.
,(HQ]RJURRWPRJHOLMNDDQERGOHYHUHQ«
R: Ja ja
I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische
ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u
dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze
winkel wer kt?
5,VGDWDOOHHQYRRU/3¶VGLHJUDILHN"
I: Ja ja
R: (kijkt naar grafiek) Wow!!... dan in 2020, ik ben miljonair.
I: (lacht)
5MD«HXKP«
I: U heeft dat zelf niet gemer kt deze evolutie in de winkel? W ant
België loopt achter he
195
R: jDMDMDMD«:H]LHQ«GDWLVGDWLVHU]LMQYHHOPHHUSODWHQGDQGH
mensen zoeken. Voor mij het is normaal de CD gaat dood ja gaat
snel dood he. Het is niks, de mensen die CD kopen YRRUPLMMD«LN
begrijp niet.
I: (lacht) W aarom!
5ODFKW:DDURPMD«,NNDQeen dag met alleen CD te verkopen en
geen platen, mja ik kom in de winkel voor CD te kopen (geeft een
blik dat hij dat niet begrijpt).
I: M aar ziet u dan bijvoorbeeld dat er meer jongeren komen?
R Ja ja !! Ja het is meer en meer populair en meer en meer vintage
KHKHWLVPHHU«
,7HUXJJULMSHQQDDU«
R: Jaja het is tactile he. Altijd met die muziek die komt van de
computeU KH«HU LV QLNV 0HW SODWHQ is er een tactile relatie met de
YLQ\O«
I: H et kunnen vastgrijpen?
5-DMDHQRRNYRRUGH«GHVRXQGKHGHJHOXLd.
I: De eerste evolutie was vooral gericht op de dance scene. V alt
het nu ook op dat de tweede heropleving over een ander genre
gaat of..?
5RQGHUEUHHNW-DMDMD«1XYRRUPLMGH'-QLHPDQGVSHHOWPHHU
muziek met de platen. ik speel reggae muziek en ook platen. Voor
PLMLVKHW]HHUJRHGSODWHQWHVSHOHQLQGHSDUW\+HWLVPHHU«PDDU
LNKHEHHQFRPSXWHU,NKHEHXK«KP«MD«YURHJHUPHHUHQPHHU
DJ in de winkel kwamen, van verschillende landen. Je moet platen
]RHNHQ1X«DOVMHEHQWHHQEHHWMHVPDUWMHNDQDDn computer, al de
playlisten, al de goede tracks en je moet niet in de winkel voor platen
te kopen. Je kan alles aan internet. Dan mja, voor deze tijd. Het is
een andere generatie die in de winkel komt, andere mensen, mensen
die 40 jaar zijn en alles verkoSHQDOOHVSODWHQYHUNRSHQHQQX«]H
willen, ze komen terug met hun platen en hun collectie. Mja er is
YRRUPLMYLQWDJH«YLQWDJH
I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te
kiezen voor: ik koop vinyl!?
R: (lacht) Voor mij, in mijn leeftiMGHULVQLNVDQGHUVHQGDW«GDWZDV
QRUPDDO 1X«PHQVHQ GLH HHQ DQGHUH«PMD HHQ DQGHUH
JHOXLG«YLQGHQ =H ZLOOHQ DQGHUH GLQJHQ OXLVWHUHQ«+HW LV HHQ
196
andere atmosfeer«PHHU HQ PHHU FRFRRQLQJ RP JRHGH SODWHQ WH
spelen met een goede atmosfeer.
I: U ver koopt ook C'¶V HQ ERHNHQ 'HQNW X GDW LQ GH KXLGLJH
economie, is het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen?
R: Neenee (beetje teleurstellend), je moet veel andere dingen doen
he.
I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen.
5(XKPMD«MHPRHWYHHO meer andere dingen promotioneren he. TVKLUWHQ«HXKP Er is een andere winkel die, hij maakt veel oude
computergames. Het niet meer alleen de platen en de CD die
HXK«GLHNDQGHZLQNHOKHOSHQ-HPRHWGHNOHLQHGLQJHQGLHPHQVHQ
willen vinden. Ik weet niet ZDW GDW LV PDDU MD MH PRHW«HHQ
VWULSYHUKDDOVWRQGODQJVGHVWULSYHUKDOHQHHQERHN«
I: U denkt niet dat het bijvoorbeeld over 10 jaar alleen platen
kan zijn?
5SII«PRHLOLMN«MDDUHULVELMQDQLHWPHHU&'LQPLMQZLQNHO
Er is een winkel, de Juke Box, hij heeft alleen platen he. Hij
KHHIW«QHHDOOHHQSODWHQ
I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of
WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«"
R: De winkel
I: Platenbeurzen misschien?
R: wij gaan niet mee in de platenbeurs. Het is goed, het is interessant
maar we deden dat vroeger en het is zeer gespecialiseerd he.
0MD«KHW LV LQWHUHVVDQW PDDU MD YRRU PLM GH ZLQNHO 0DDU KHW LV
WHJHQZRRUGLJRRNPHHURSLQWHUQHWWHGRHQ«
I: M aar wilt de klant niet zien wat hij koopt in het geval van
platen?
R: Ja ja natuurlijk!, ja
I: Denkt u dan dat het vooral nieuwe platen zijn die ze online
kopen?
5WZHHGHKDQGVKH«HHUVWHSUHVVGHRULJLQDO«GHSODWHQGLHDOOHHQ
mensen op internet zoekt (lacht)
I: (lacht)
R: Ik ken platen die hier meer dan 20 jaar blijven en 1 week op
internet!
I: U ver koopt zelf ook op internet?
197
R: ja wij verkopen daar ook jaja.
I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de
consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou
willen weten.
5«HXKP«QHHQLHPHWHHQHLJHQOLMN
Respondent: Koen Van Immerseel
Platenzaak: :DOO\¶V*URRYH:RUOG
A dres: Lange Nieuwstraat 126
2000 Antwerpen
Datum: 09/02/2012
Duur interview: 15:28
Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak?
Respondent (R): Euhm, Dus dit is mijn platenzaak, kheb vroeger nen
andere gehad. Kzen gestart in 69. En dan sinds 2004 zit ik nu op deze
locatie
I: E n hebt u dan op een andere plaats gezeten of een andere
platenzaak gehad?
R: Op een andere plaats heb ik die gehad. Onder USA import, nen
andere platenwinkel, heb ik vroeger in de kelder ne winkel gehad en
dan zen ik daarna naar hier verhuisd.
I: Ook in A ntwerpen?
R: Jajaja! da was gewoon de straat hiernaast.
I: W at is vooral het aanbod van deze winkel? Is dat vooral nieuw
of tweedehands?
R: Alletwee
I: Dus ook 125 gram en 180 gram platen
R: Alles zo een beetje he ja.
I: Ook singels?
R: Een klein beetje singelkes. Als ik da aangeboden krijg
tweedehands, dan neem ik da af en toe wel binnen.
I: Vooral langspeelplaten?
R: Ja! En maxisingels vooral. Vooral 12 inch ik zit meer in de
dansmuziek natuurlijk
I: W at zijn dan de belangrij kste genres van deze winkel?
198
R'XEVWHS'UXP¶QEDVVHQQXKHHOYHHO1HZ:DYHHXKHGLWLHVGLH
terug zijn uitgebracht van wa ze vroeger allemaal aant zoeken zijn.
Dat zijn ze nu aan tremasteren en daar komen allemaal speciale
HGLWLHV YDQ XLW 'XV GD PDUFKHHUW KHHO JRHG 'XE 6WHS HQ 'UXP ¶Q
Bass. Techno! Dus ouwe Techno en ouwe House en de Deep House
ma de nieuw dinges minder as vroeger.
I: H et is dan vooral de oude muziek die nu geremasterd wordt?
R: Jajaja ma das van de New Wave natuurlijk he
I: Hoe ver k rijgt u de platen? K oopt u die zelf op van andere
particulieren?
R: Ja mensen die binnenkomen enzo. Tweedehands zijn veel mensen
die gewoon hun collecties aanbieden en in de dancemuziek ge hebt
ook veel groothandels dus af en toe gebeurd da wel es dat er ene
failliet gaat en dan koop ik die hune stock op. Zo van die toestanden.
Soms bellen ze mij er gewoon over en ja. Vroeger ging ik vaak in het
buitenland gaan zoeken maar nu krijg ik zoveel jong. Da da
gemakkelijk is om dinges over te kopen. En de nieuwe dinges die
bestel ik gewoon he. Groothandels en bij de labels zelf enzo.
I: Zijn die groothandels in België?
R: Overal een beetje he. Ik bestel ik Amerika, in Italië, in Frankrijk.
Overal zo een beetje he. Dit wa da ge welf wilt verkopen en aan de
mensen wilt geven. Daar moet ge een beetje moeite voor doen he.
'HUNRPWQRJ]RYHHOYLQ\OXLWGXVKH«
I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo
ongeveer per dag of per week?
R: Vroeger ging da wel ma soms heb ik nu op een week ma soms 3
of 4 man en soms heb ik honderd man dus he. Dat hangt er echt
vanaf van week tot week. Daar zit geen lijn nie meer in.
I: Is dat dan ook in bepaalde maanden, vakantie bevoorbeeld?
R: Nee nee, vroeger hadde zo van die speciaal dagen zoals den
donderdag dan kwam alles nieuw binnen en dan was iedereen er echt
speciaal voor diejen donderdag. Ma nu door de downloaden en die
&'¶NHVHQ]RLVGDDOOHPDDOHHQEHHWMHYHUDQGHUGGXVKH«0DDOVLN
dinges heb, ik bel gewoon na mensen om te zegge van ik heb da en
dan heb ik mijn vaste klanten en die komen dan gewoon he. Zo
gebeurd da wel een beetje he en dan hedde toeristen die gewoon
voorbij komen. En ook door de site natuurlijk he krijgde veel
199
buitenlanders die naar de stad komen omdat er hier veel winkels zijn
in Antwerpen en dan willen ze den hele tour doen he. Int weekend
³V]DWHUGDJVGDQNDQGDVRPVVWDPSYRO]LMQHQVRPVNDQGDRRN]LMQ
da ik twee man zie. Dus da wede nooit op voorhand.
I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen
ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong?
R: Dat is alles
I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen?
R: Meeste mannen natuurlijk. Als vrouwen komen dan komen ze
cadeaukes kopen voor de man he. Dan komen ze ne platenbon of iets
als verjaardagscadeau kopen ofzo.
I: K omen er ook verschillende nationaliteiten?
R: Jajaja! Van overal komen ze. Ma das ook omdak nen online shop
KHEKH,NKHERRN'-¶VYDQ5RHPHQLsGLHRPGHPDDQGHQNRPHQ
omda ik die stocks of die selecties opkoop van die ouw platen en die
platen worden nie echt, die kunde nie downloade dus he. Das beter
dat ik da dan heb en dan komen ze
I: U verstuurt ze dan niet?
R: Jawel jawel! Ik verstuur ze ook he. Ik verstuur naar heel de
wereld.
I: Is er een bepaalde culturele groep die hier vooral komt?
R: Heel veel verzamelaars gewoon. Voor die New Wave dinges,
omdat da allemaal in speciale dinges is. Da zijn dan de verzamelaars.
'XEVWHSHQ'UXP¶Q%DVVGDVPHHUQDDUGHMHXJGWRH-DGDWLVKHW
een klein beetje.
I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de
consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die
groep koopt meer dat?
R: Nee dat is van ieder zijne eigen smaak een beetje. Er zijn zoveel
genres van muziek. Ik ken ook jongere gasten die New Wave kopen
of die evengoed Techno kopen. Dat hangt echt vanaf van welke
vriendenkring dat die zitten en van wa voor genre da ze luisteren.
Daar kunde nie echt ne groep op plakken. Alle nu voort moment.
'XEVWHS HQ 'UXP ¶Q %DVV LV ZHO KHHO populair dus dat is bij de
jongere generatie wel heel heel heel hard in. Bij de oudere is dat
minder. Meer voor de jongeren tussen de 14 of 20 jaar ofzo.
200
I: V raagt de koper meer achter tweedehandsplaten of meer
nieuw gedrukte platen?
R: Dat hangt ook van gURHS DI 'XV GLH YDQ 'XEVWHS HQ 'UXP ¶Q
Bass die willen meer de nieuwe dingen. En dan die oudere generatie
van den Deep House en den Techno die willen liever de oudere
dingen.
I: W illen de liefhebbers van deze genres de plaat
voorbeluisteren?
R: Jajaja da NORSWZHOGDWLVZDDU«%LMSRSHQURFNGDQNHQQHQ]H
gewoon wat dat da is en dan moeten die da nie luisteren he. Das iets
anders dus dat is wel waar
I: Zijn er bepaalde artiesten die eruit springen?
R: Ja da gaat zo rap met die genres en die dinge me Drum ¶Q%DVV
Netsky das nen Belgische artiest, dien is heel hype. Ja da zijn er heel
veel. Kzal er anders wel een paar doormailen:
Drum& Bass:
-Netsky
-Camo & Krooked
-Hospital Records
-Crystral Clear
-Chase & Status
Dubstep:
-Skream
-Benga
-Digital Mystikz
-Coki
-Deep Medi Musik
-Caspa
-Rusko
I: O k, das goed.
I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of
picture discs?
R: Ja ze vragen der wel achter. Als dat iet is. Ma de meeste mensen
YUDJHQ DOV JH YDQ GLH VSHFLDOH GLQJHV«GDQ NXQQHQ ]H PLM da
µVPDDQGDJV YUDJHQ HQ GDQ NDQ LN GD SUREHUHQ WH NULMJHQ WHJHQ
YULMGDJ 'HU ]LMQ YHHO PHQVHQ GLH RRN JHZRRQ«,N NDQ QLH DOOHV
bestellen he. Der komt ook zoveel uit. Dus de mensen kunnen altijd
201
vragen wa da ze willen en dan doe ik da wel ja, da is geen probleem.
Ma der zijn er veel die da liever ook gewoon nie willen da da geen
gekleurde vinyl is. Dat da gewoon zwarte vinyl is. Sommige denken
dan dat de kwaliteit minder is. Ma da is nie echt.
I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische
ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u
dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze
winkel wer kt?
R: De heropleving is vooral de rock he want met de Dance heb ik da
totaal nie. Nee ja, kheb het een beetje bij den Dubstep en den Drum
¶Q%DVVKHHIWGDWDOOHPDDOHHQEHHWMHQDERYHQJHGDDQPDDOJHPHQH
GDQFHPX]LHNLVKHHOKHHOPRHLOLMN«
I: E n u mer kt dan niks van de hernieuwde populariteit?
R: mjao jawel, alle er komen nu ook mensen die komen vragen van
waar kan ik nu ne pick-XSNRSHQKHYDQGLHMRQJHPHQVHQGXV«MDMD
die dan toch, die dan komen vragen achter Jimi Hendrix of zo van
die toestanden. Maar mijn genre is natuurlijk meer dancemuziek dus
KH«
, 0DDU X KHHIW LQ GH MDUHQ ¶ JHZHUNW KHHIW X GD WRHQ RRN
gemer kt dat het dansgenre toen wel populair was?
5MDMDMDPDWRHQGHMDUHQ¶ZDVQRJHUJHUGHQNLN%HJLQMDUHQ
¶ZDVWHFKWKHHOKH«ZDFKWPDJLNXJUDILHNQRJHHQV]LHQ"$KKHW
JDDW PD WRW GH MDUHQ ¶ -D QHH PD GHQ 'LVFR WRHQ GD ZDV
ongelooflijk. Da was met honderDEN da da toen buiten ging. En ja
GHMDUHQ¶'DQKDGGHKHWEHJLQYDQGHQGDQFHPX]LHNKHGDQJLQJ
da heel hard na boven he. Ge had den Boccacio enzo en dan
marcheerde da ongelooflijk he
,.ULMJXGDQQRJYDDN'-¶VRYHUGHYORHU"
R: Ja ma, da zijn nu meer verzamelaars. Of zo wak zeg Roemenen of
buitenlanders. Dan komen die nog platen kopen ma Belgen ofzo da
zien ik bekan nie meer.
,'LHGUDDLHQGDQQXPHW&'¶V"
R: Ja of op hune stick ofzo he.
I: W at vindt u over da jaren heen dan van de prijs van
vinylplaten?
R: Ze zijn veel duurder geworden. Veel duurder aant worden. Ja nen
LP YURHJHUGDNRVWH%HOJLVFKH)UDQNGXV«HQQXNDQDOQHQLP
202
VRPV HXUR NRVWHQ RPGD ]H GHU PHHU«DOOp YRRUDO ELM GH
JURWHUHILUPD¶VLNZHHWQLHZDDURPGDGLHGDGXXUGHUPDken ma die
KXQSULM]HQGLHYOLHJHQGHSDQXLW,NYLQGGDQLHHFKW«PD]HPDNHQ
het gelimiteerd he tis 300 of 500 kopies. Misschien daarom da ze da
duurder maken. Da zou kunnen zijn. Ma ik vind dat het echt serieus
na boven aan het gaan is.
I: E n bij u tweedehands platen?
R: Neenee dat is, da kan ik veel goeiekoper verkopen he
I: U vindt niet dat de tweedehands duurder wordt?
R: ah jawel ma da zijn dan de collector items he. Da zijn dinges die
ge nie kunt vinden. Jaja ge hebt platen die he die ge vroeger 10 euro
betaalde die ge nu 150 of 200 euro voor kunt krijgen he, jaja da
EHVWDDW QDWXXUOLMN KH«0D GD PRHGH NHQQHQ QDWXXUOLMN HHQ EHHWMH
KH«PMD 7KH %HDWOHV RI 7KH 6WRQHV DI GD DOV JH GDDU RULJLQHOH
GLQJHQYDQKHEWGDNDQHXURJDDQ«0DGDQPRHWH]Hook
in goei kwaliteit zijn. U hoezen moeten er goed uitzien. Da moet zo
precies alsof ge zo nog nie hebt gespeeld. Dus ge moet u vinyl wel
euh verzorgen zou ik zeggen.
I: H eeft u ergens een ver klaring waarom dat nu zo terug
populair aan het worden is het rockgenre in tegenstelling tot het
dancegenre?
R: Mja elk jaar hebben ze dat al gezegd dat da terug een heropleving
is. Ma nu ist precies wel echt een heropleving he. Mja ze zullen wel
wa meer reclame maken op de radio en den tv enzo zeker he. En da
zal een beetje hip zijn om terug plaatsjes te kopen he. Kweet het nie
MD 0D GD ]DO QRRLW QLH ZHJ JDDQ RRN QLH GHQN LN ]HQQH« HHQ
YLQ\O«GD KHHIW QRJ LHW KH GDV QLH ]RDOV HHQ &' 'H &G ]LH LN
ZHO«YHUGZLMQHPMD
I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te
kiezen voor: ik koop vinyl!?
50MD«GDNOLQNWDQGHUVGDWKH«MDHHQ&GGRRVNHLVPDHHQ&'
GRRVNH«PMD«GDWDVWEDUHPMDGHQNKHW(QGDNDQVFKRRQ]LMQKHJH
kunt da inkaderen en alle ja. Ik vind da schoon ja platen in u living
HQMD«LNYLQGGDWRFKVFKRQHUDOV&'¶NHV
,9HUNRRSWXRRNDQGHUHGLQJHQDOVSODWHQ]RDOV&'¶V"
51HH&'¶VQHHQHQHQHH«
I: alleen vinyl
203
R: mja!
I: en dat wer kt ook in de huidige economie?
R: ja maar ik heb, internet heeft veel gedaan voor mij natuurlijk he.
Als ik er da nie zou bijhebben dan zou da hier ook al gedaan geweest
]LMQ =R¶Q MDDU JHOHGHQ ]LMQ HU KHHO YHHO ZLQNHOV JHGDDQ DOOH MD
GDQFHZLQNHOVLVHU]RJRHGDOVQLNVQLHPHHULQ%HOJLsKH«(U]LMQHU
nu nog maar 3 of 4 denk ik dus he.
I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen.
5NZHHWKHWQLHW«7LV]RKDUGYHUDQGHUGDOOHPDDOPHWGLHPX]LHN
Mja andere tweedehandswinkels die marcheren omdat da veel meer
op, omda da echt veel meer terug in is ma den Dance dat is nog
DOWLMG«0DWLVPHSHULRGHV]HQQH dan hedde een maand dat het eens
goed is en dan eens een maand dat het echt heel slecht is. Dus ge
PRHWHFKWRSSDVVHQHHQEHHWMH«WLVKH«PMD
I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of
WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«"
R: De winkels denk ik he, platenbeurzen hedde natuurlijk ook der
zijn er al een paar die bekend zijn. En dan hedde nen site dat is
Discogs dat is echt heel bekend. Da marcheert ongelooflijk, en op
ebay ook natuurlijk he.
I: Is internet misschien de nieuwe hype dan?
R: mjoa
I: M aar wilt de klant niet zien wat hij koopt in het geval van
platen?
R: jajaja, ma der zijn sommige dinges die ge alleen maar op internet
NXQW YLQGHQ KH«GHU ]LMQ ]R JURRWKDQGHOV RS LQWHUQHW HQ GLH
release zelf hun dinges en die sturen newsletters uit en als ge da
diejen dag dan nie hebt gekocht dan kunde die plaat al vergeten dus
KH«7JDDWKHHOUDSPHVRPPLJHGLQJHV
I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de
consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou
willen weten?
5 «N]al er eens over nadenken en ook in da mailtje zetten. Daar
moet ik eens over nadenken.
204
Respondent: Michel Petit
Platenzaak: De Rots Rock Concern
A dres: Melkmarkt 11
2000 Antwerpen
Datum: 09/02/2012
Duur interview: 17:55
Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak?
Respondent (R): In totaal heb ik al ongeveer 9 jaar dat ik met vinyl
HQ&'¶VEH]LJEHQHQQXMDDUPHWGHURWV]HOI'LHMDUHQGDDUYRRU
had ik een eigen zaak. Da was enkel een platenwinkel.
I: W at is vooral het aanbod van deze winkel?
5 2K GD YDULHHUW ZH KHEEHQ KHHO ZDW &'¶V UHGHOLMN ZD YLQ\O
gespecialiseerd in Rock en Metal, ma we hebben ook veel
merchandise: sierraden, t-VKLUWVYODJJHQSRVWHUV«KHWJDDWHFKWKHHO
breed. En echt moeilijk te zeggen wat het best verkopende segment
is. Hetgeen waar da ik het meeste van heb da verkoopt het meeste,
das logisch. Ma der is nie echt iets dat er heel echt uitschiet eigenlijk.
Het is zo wa vanalles
I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels?
R: Singelkes hebben we ook. Bij Metal en Rock is da minder ma zo
bij de popmuziek hebben we wel wa staan. En ook wa vinyl van de
gewone popmuziek enzo he. Maar de specialisatie is Rock en Metal.
I: Hoe ver k rijgt u de platen?
R: Wij doen da op verschillende manieren. Enerzijds aankopen in
tweedehands. Euh ik heb ook mensen die hier spullen komen stallen.
Dus zoals ebay eigenlijk ma dan fysiek. Die dus dan hier hun titels
komen zetten en dan zeggen van ik wil er zoveel voor hebben. Wij
verkopen die dan voor een meerprijs om daar de kosten van te
betalen. En uiteraard ook nieuw. Gewoon aankopen eeuh en op
verschillende kanalen bestellen en laten binnenkomen. Dus op die
manier eigenlijk.
I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo
ongeveer per dag of per week?
R: Oh das moeilijk, das moeilijk. Laten we zeggen een 50tal klanten
die over de vloer komen per dag voor de winkel alleen. En int totaal
als ge op de Facebook afgaat dan hedde toch een 5000 personen die
205
De Rots toch wel meerdere malen per jaar bezoeken. Zowel café als
winkel. Ma moeilijk inderdaad om daar just een getal op te plakken.
Er zijn natuurlijk momenten dat er geen kat komt en er zijn
momenten dat het hier over de koppen lopen is.
I: Is dat dan ook in bepaalde maanden?
R: Schoolvakanties is het gewoonlijk wel wat drukker. Euh en dan de
topdag, topdagen misschien zijn vrijdag en zaterdag.
I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen
ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong?
R: Dat is eigenlijk van jong tot oud, dat is moeilijk te zeggen. Ge ziet
da ook wel de woensdagnamiddag zit er heel veel jeugd. Ma daar de
week zitten er dan wa meer volwassenen mensen. Das zowel winkel
als café heel moeilijk in te schatten. Da gaat van 16 jarigen tot 60
jarigen. En ook nie allemaal rockers en metallers, das echt een heel
divers publiek. En da vind ik wel het leuke eraan. Da ge dus nie in
éne vijver zit te vissen eigenlijk. Da ge verschillende takken hebt.
I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen?
R: Euh vooral mannen toch wel. Tis toch nog altijd een
mannengenre, de vrouwen zijn daar misschien nie mee gediend. Ma
KHW ]LMQ WRFK YRRUDO PDQQHQ GLH QRJ DOWLMG &'¶V NRSHQ (Q YRRUDO
mannen die graag een pintje komen drinken dus het blijft toch nog
wel een mannenwereldje. Euh de vrouwen komen er wel in op ma tis
toch nog altijd ne minderheid.
I: Dus er zijn ook verschillende nationaliteiten?
R: Nederlanders en Vlamingen hier in Antwerpen. Euh ma daarstraks
hebben we bijvoorbeeld een aantal mensen uit Frankrijk binnen
gehad en mensen uit Nederland die speciaal na hier rijden om te
winkelen. Euh het gaat internationaal ma het grootste segment zijn
vooral Belgen en de Nederlanders toch ook wel denk ik een groot
percentage. Die twee takken.
I: Q ua culturele groep, zijn dat dan ook vooral rockers of..?
R: Rockers, Punkers, alternatief euh black metal, death metal alle
takken eigenlijk. Das ook het leuke aan de winkel hier vinde voor
iedereen wel iets. In de death metal, dan hebben we dan nog wa
punk, wa Glamrock. Dus het gaat ook heel divers in de winkel. Das
hetgeen wat het wel aantrekkelijk maakt vind ik.
206
I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de
consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die
groep koopt meer dat?
R: Nee eigenlijk niet. Ge zou denken he Glamrock das een beetje van
GH MDUHQ ¶ HQ]R ELMYRRUEHHOG PD GD ]LMQ QRJ DOWLMG YHHO MRQJH
gasten die da da kopen en da interessant vinden. Echt zeggen van in
ene slag nee echt nie. Ge kunt da nie op leeftijd zeggen van da en da
nie. Uiteraard ja jonge gasten die me bepaalde groepen meer fan van
zijn dan andere ma tgaat eigenlijk toch nog altijd heel heel breed. Het
enige grappige aan heel da aspect is dat bijvoorbeeld de jonge gasten
vinyl nie meer kennen. Das wel bizar. Da heel veel mensen zeggen
van wa is da!! Dan staan ze hier in de winkel zo te praten van wa is
da hier allemaal, da ze nie snappen da daar muziek uit komt. Das wel
het enige grappige, kzen er zelf nog nie me mee omdak zelf ben
opgegroeid in de vinyl. Dus ik vind da heel bizar da ze zo zien van is
da ook iets om muziek mee te spelen is da ook zo iets als ne CD?
Das wel grappig om mee te maken ja. Ma voor de rest echt zeggen
van genres of bepaalde leeftijden. Das nie echt nee, eigenlijk nie.
I: V raagt de koper meer achter tweedehandsplaten of meer
nieuw gedrukte platen?
R: Dat hangt er vanaf. Nieuwe platen kopen ze veel ma tmag niet te
duur zijn. Ge merkt echt in de CD wereld als ze boven de 15 euro is
dan gaat het er moeilijker vanaf. Euh dan is da geëvolueerd met da
downloaden en da blijft een probleem, zeker voor de kleinere
winkels want de labels zelf zijn duur in aankopen, nog steeds. Die
zakken nie me hun prijzen ma ne winkel moet het wel doen. En als
ge dan nog BTW en alles moet betalen dan wordt het heel krap.
Daarom heb ik eigenlijk ook meerdere producten omdat op sommige
producten de winstmarge groter is dan op andere. Euh ma ge merkt
echt wel da als ge iets aan ne goeie prijs aanbiedt dan gaat het veel
sneller weg dan dat het de normale prijs heeft. Dus he, dus daar
hangt eigenlijk wel den aankoop grotendeels wel van af, van de prijs.
Dat is, daar zijn ze heel gevoelig aan.
I: M inder dan dan het product zelf?
R: ja, ja.
I: E n biedt u zelf dan meer tweedehandsplaten aan of meer
nieuwe?
207
R: Euh, meer nieuwe. Ma ik heb ook wel verschillende kanalen waar
ik die soms dan goedkoop kan aankopen en dan merkt ge wel da
nieuwe nog wel werken maar ge moogt er echt nie te duur mee gaan.
I: K open ze dan vooral de langspeelplaten of de singels?
R: de singels zijn eigenlijk een van de minste geworden. Euh, de
vinyl zelf blijft toch wel populairder. Veel mensen zeggen van da
vind ik nie de moeite om op te zetten. Mensen worden lui he! Dus ze
zetten ne CD op en ze hebben 10 liekes waar dan ze dan niks aan
PRHWHQGRHQ(HQSODDWGDVDOPMDGDPRHWHDORPGUDDLHQ«ODFKW
das echt he mensen worden echt luier met de moment. Dus ze
moeten het al omdraaien en ne single ja daar beginde dan nie aan he,
hey da moede gij om de 5 minuten omdraaien. Echt da he, da merkt
ge wel.
I: Zijn het dan vooral de oudere genres die toch populair zi jn of
meer de modernere groepen van de laatste 5 jaar?
R: Dat is het net, het is echt ne mix. Euh ik verkoop veel nieuwere
bands maar de oudere ook. Gelukkig denk ik dan ma want moest da
nie zo zijn dan zou de muziekindustrie volledig op hun gat liggen
denNLNGXVKH«7LVGDDURPRRNGDLNWZHHGHKDQGVSODWHQKHERPGD
de mensen der ook wel graag op vallen op van die oudere titels nog
HQ]R0D]HNRSHQGHUHYHQJRHGGHQLHXZHWLWHOVYDQGXVKH«QHH
ge kunt nie zeggen van da of da verkoopt beter, kzeg het tis echt vrij
algemeen eigenlijk.
I: Zijn er dan bepaalde artiesten die wel heel veel ver kopen?
R: Heel populair bij ons ins Sabaton, da verkoopt heel goed. Dan ook
weer vooral op CD das weer het andere bizarre deraan. Platen
verkopen we der dan weer iets minder dervan. Euh ma ne groep
zoals Slayer of Metallica, ne Maiden da blijft gigantisch populair dus
he. Als ge daar iets speciaal van binnen hebt of ge hebt daar een plaat
van binnen die nie veel te vinden is, staat die meestal geen week hier.
Dus he, der zijn der wel bij die eruit schieten ja.
I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of
picture discs
R: Absoluut, er zijn heel veel klanten die ons een mailtje sturen. Ik
zoek die CD of ik zoek dit of ik zoek dat of ik zoek die versie. En
dan proberen wij dat te vinden en als te verkrijgen is dan kunnen we
GHU DDQ JHUDNHQ (XK«GXV MD GD JHEHXUG :H KHEEHQ ELMYRRUEHHOG
208
iemand gehad een paar weken terug die Goafis moest hebben. De
laatste CD van Goafis en die was dus verkrijgbaar via het internet ma
die kwam op 70 euro en die had die gekocht gewoon omda die die
wil hebben. Dus mensen geven toch wel wa geld voor iet da ze echt
willen.
I: E r zijn dus klanten die alles van één bepaalde artiest moeten
hebben?
R: ja nog altijd, absoluut
I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische
ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u
dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze
winkel wer kt?
R: Eigenlijk nie zo zeer omda ik al 9 jaarvinyl doe. En ik heb daar
alle jaren een vrij groot aanbod in gehad. En wa da mij wel opvalt in
da publiek da ik heb, da rock publiek en da metalpubliek. Die kopen
QRJDOWLMG&'¶V'DVHFKWEL]DUWHJHQRYHUDQGHUHJHQUHVGLHNRSHQGD
nog meer, die willen da echt nog wel hebben. En bij mij heeft vinyl
DOWLMGZHOJRHJHPDUFKHHUG(XK«PDRRNGH&'HQ]RGDGUDDLWELM
mij goe, ma echt in de specialisatie, de rock en de metal die doen het
echt goed. De mensen die blijven da kopen dus ik heb da nie zo zien
evolueren. Ma ge ziet da wel in de andere winkels. Ineens hebben ze
allemaal vinyl, ineens beginnen ze da binnen te halen zoals in de
media daar hadden ze ineens ook vinyl. Ma ik blijf da winkels
vinden zonder ne ziel en ze pakken da binnen met het gedacht van
daar kunnen we wel wa aan verdienen ma voor de rest interesseert
hun da nie. En hier hedde echt wel de collecters, de specialekes ook
het aanbod tweedehands is hier groot en da vinden mensen ook heel
leuk. Dus ik heb die evolutie nie zo hard gevoeld, maar ik merk wel
da ze nie na beneden gaan de vinylverkoop dus da vind ik wel het
leuke eraan.
I: en mer kt u dan verschil prijzen?
R: sowieso, vroeger vroeg ik bijvoorbeeld voor een plaat, laten we
nou zeggen van Metallica, nen Justice, 30 euro. Ma vermits ze da nu
in de mediamarkt ja dan moede nie aan 30 euro;
blijven staan dan moede da na 20 doen zakken. Dus daar moede wel
een beetje op inspelen
I: Dus het is goedkoper geworden?
209
R: Het is goedkoper geworden omdat het aanbod groter wordt, das
ORJLVFKKH'XVKH«GDDUKDQJWYHHOYDQDI
I: H eeft u een ver klaring waarom er toch weer meer vinyl
ver kocht wordt?
R: Nee eigenlijk nie. Nee heb ik eigenlijk geen verklaring voor. Ik
heb het altijd voor vinyl gehad ma ik heb altijd gevonden, ze moeten
een vinylplaat maken, de hoes en alles de de..insert enzo da moeten
]HDOOHPDDOKRXGHQPD]HPRHWHQHUHHQ&'¶NHLQVWHNHQ'D]RXWRS
zijn!
,7HJHQZRRUGLJGRHQ]HGDWDOPHW&'RIPS«
R: Ja met mp3, da vind ik dus heel interessant. Da is iets wat ik
meestal ook snel binnenhaal omda ik da, dan hedde de twee markten,
want mensen willen die hoes, mensen willen da vastpakken, ze
willen da zien staan, ze willen dat zien als een boekencollectie.
(XKP«PD]HKHEEHQJHHQJRHVWLQJRPGLHSODDWRPWHGUDDLHQRP
de af te stoffen. Daar hebben ze allemaal geen goesting voor. Dus als
ze een plaat moesten maken gewoon het schijfke midden derin met e
topke da ge het er gewoon kunt inklikken en ge hebt de plaat. Da zou
top verkopen. Daar ben ik 100 % zeker van.
I: Dus dat ziet u ook als de belangrij kste reden om vinyl te kopen
GDW«
R: Ja! Dat is het enige minpunt da ze altijd hebben gezegd van CD,
]HNXQQHQDOWLMG]HJJHQYDQMRDHHQSODDWNOLQNWEHWHU«GDODDWLNLQ
de midden. Ma het enige wa mensen altijd zeie bij ne CD van oh ge
ziet da nie staan, alle ziet da boekske nu. Tis ook zo he, tstelt niks
voor. En das we ze net zo leuk vinden aan een plaat. Ge pakt da vast
ge, zeker diejen artwork, das ne prachtige artwork. Ge hebt nog wa
ERQXVGLQJH JH KHEW QH ELQQHQNDQW«GD YLQGHQ PHQVHQ WRI 0D ]H
vinden da dan weer zo omslachtig da ze da moeten omdraaien enzo.
Daarom zou da interessant zijn moesten ze daar gewoon ne CD van
PDNHQ$OVLNRRLWJHOGYLQG«ODFKW
I: (lacht)
, 8 YHUNRRSW RRN &'¶V HQ ERHNHQ 'HQNW X GDW LQ GH KXLGLJH
economie, is het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen?
R: Ik denk in de huidige economie, en daar ga ik heel eerlijk in zijn
LVQHZLQNHOKRXGHQQLHKDDOEDDUQLHPHHU«HHQGHUZDJHYHUNRRSW
(XKP«KHW I\VLHN YHUNRSHQ YDQ LWHPV YDQ DUWLNHOV HHQGHU ZD JH
210
YHUNRRSW LV YROJHQV PLM«YRRUELM JHGDDQ ,QWHUQet heeft da zo
ingehaald dak denk da ge meer rendement hebt me ne vinylshop
online te hebben, da ge gewoon een magazijn hebt, da ge het online
YHUNRRSWPHWIRWR¶VYDQGHWRHVWDQGHQGHVWDDWYDQKHWREMHFWHQGD
fysiek nog een pand huurt waar da ge huur betaald en dit en dat. Ma
echt nog om rijk van te worden of geld aan te verdienen, daarvoor
doen ik het nie. Tenzij da ge nog heel goei connecties hebt da ge heel
YHHOVSHFLDOHGLQJHQNXQWDDQELHGHQGDKHHOYHHO«GXUHGLQJHVNXQW
verkopen zoals ge bij antiek doet laten we zeggen, dan kunde het er
misschien uithalen. Ma ik denk fysiek alleen nog ne winkel hebben,
GDV LHW YDQ«PHQH ERHNKRXGHU ]HJW GD RRN GD LV YROJHQV PLM QHQ
tijd da voorbij is.
I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen.
R: nHH«LN ]LH GH SODWHQZLQNHOV HLJHQOLMN DOV HHQ XLWJHVWRUYHQ UDV
Tgaat allemaal eindigen denk ik zowel de Vinyl als de CD. Euh ik
weet in de Verenigde Staten zijn ze al me van die kaartjes aan het
werken da ge uwe muziek gewoon op zo een kaartje koopt. Nu een
DOEXPRS]RHHQNDDUWMHDOOH«GDVGH:DOOPDUWKHGDVGHWRHNRPVW
spijtig genoeg. Ik ben daar nie voor he ma da is gewoon de evolutie,
da kunde nie tegenhouden. En ge merkt da in Antwerpen ook.
Vroeger waren hier 10 CD winkels, ik denk da er nu nog 3 of 4 zijn
HQGDQPRHGH]HDO JDDQ]RHNHQ'XVKH«HQGDQ]LMQHUQRJWZHH
tweedehandszaken bij. Dus he het wordt moeilijker en moeilijker om
HUYDQWHRYHUOHYHQ(XKP«PDGDLVPHDOOHVHFWRUHQ]RYROJHVPLM
Me alles wa da ge fysiek nog verkoopt. En ge ziet da meer en meer,
der worden meer en meer combizaken opgericht. Ja bijvoorbeeld bij
mij, ik was daar misschien ne voorloper in, ik weet da nie, ik heb een
café ik heb ne winkel en ik had dan ook nog een hostel boven. En
door die combinaties te doen, kunde der wel uit geraken. Ma als ge
op één segment gaat mikken in de sector, heel moeilijk!
I: M a u ver koopt zelf dan wel op internet?
R: Weinig momenteel, gewoon omdak er nie aan toe kom.
(XKP«PD GDW LV ZHO GH EHGRHOLQJ GDW ZH ]LMQ EH]LJ PHW QH
webshop te ontwikNHOHQ HXK«VWLMO YDQ HHQ $PD]RQH ODWHQ ZH
zeggen, waarda ze ook heel veel artikels op bestelling kunnen
nemen. En daar willen we naartoe gaan, da zijn ze momenteel aan
het ontwikkelen, dus da is momenteel wachten. Maar ik weet en ik
211
besef da, ik heb da ook meegemaakt kheb da ding op facebook
geschreven en ik heb daar echt wel verkoop van gemerkt. Mensen
zien het op internet, ze zien iets staan en zegge dan van oh kga toch
wel eens tot in de winkel komen. Dus de combinatie van de twee is
goed, is leuk want mensen hebben fysiek ook iets graag in de
handen. Maar alleen nog leven van fysiek winkel houden, nee, kdenk
QLHGDGDQRJUHQGDEHOLV«7RFKQLHLQ%HOJLsN]DOW]R]HJJHQ
I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of
toch dit soort winkeOV«"
R: Bij mij komen ze fysiek nog kopen omda ze ook nog pintjes
NRPHQSDNNHQHQ]R(XKP«HQHU]LMQPHQVHQGLHQRJJHHQLQWHUQHW
hebben, nog altijd, der zij mensen die da nie graag doen. Ma ik denk
da internet wel de toekomst is.
I: Platenbeurzen misschien?
R: Platenbeurzen, ja thangt er vanaf welke platenbeurzen. Kheb
bijvoorbeeld over de platenbeurs in Utrecht gehoord, daar zijde al 25
euro kwijt voorda ge nog ma een plaat hebt vastgehad. Parking,
inkom, verplaatsing, dan is u goesting al over. Dus ik vind een beurs
moet leuk blijven. En euh er zijn dan weer kleinere platenbeurzen ma
dan moede ook nog iets vinden. Ik denk inderdaad da we naar een
toekomst gaan da der alleen nog ma platenbeurzen zijn da ge fysiek
platen kunt vastpakken ma..joa wij kunnen het blijven volhouden
omda we een café bij hebben wa ook heel wa rendement geeft en
omda we het kunnen combineren. Ma moesten we alleen winkel
doen, dan had ik hier al nie meer gezeten. Dan haalde het er nie uit.
I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de
consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou
willen weten.
R: Ik weet da het momenteel nie zo leuk is om te zoeken tussen de
&'¶VKLHU:DQW]HPRHWHQ]R]RHNHQVFKXLQKRRIGHQQDGULHULMHQ
hebben ze ne stijve nek en zijn ze het beu. Ma da is natuurlijk het
nadeel van veel te hebben. Da ge het kwijt moet kunne he en euh wij
zijn van plan de winkel naar de eerste verdieping te verhuizen waar
da het allemaal wa aangenamer is. Dus we weten wel een beetje waar
de pijnpunten lLJJHQ (HQ JURWH KRHYHHOKHLG &'¶V KHEEHQ LV KHHO
leuk, een mooi aanbod hebben is heel leuk. Maar ge moet ook nog
een beetje het bos door de bomen zien. En, het is een beetje te veel
212
bij momenten en euh, ja aan de andere kant trekt dat ook het volk
aan. Dus we weten wel waar de minpunten liggen op het systeem,
hoe da ze moeten zoeken. Ma da heeft dan ook weer zo zen
voordelen. Dus het is moeilijk om die gebreken eigenlijk op te
ORVVHQ(XKP«YRRUGHUHVWMD]LMQGHUQLHYHHOSXQWHQZDDUGDZH
ELM ]HJJHQ YDQ«alle ja tkan allemaal wa mooier, tkan allemaal wa
fraaier. Ma da zijn nie echt punten waar dat de klanten van wakker
liggen.
Respondent: Verkoper 1
Platenzaak: Platenzaak 1
Datum: 09/02/2012
Duur interview: 27:18
Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak?
Respondent (R): Da zal nu 25 jaar zijn
I: E n heeft u ooit in een andere platenzaak gewer kt?
R: Hier zitten wij sinds 1999, daarvoor zaten we op 50 meter verder.
Maar in principe heb ik wel altijd in de muziek gestaan ja.
I: W at is vooral het aanbod van deze winkel, is dat vooral nieuw
of tweedehands?
R: alleen tweedehands
I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels?
5WRHUHQVLQJHOV/3¶V&'¶V«MDDOOHVFDVVHWMHVGLHKHELNRRN
nog, ma die zijn gratis
I: en de belangrij kste genres?
5 DOOHV ,Q SULQFLSH DOOHV EXLWHQ YHU]DPHO/3¶V ZHLQLJ RI JHHQ
marsmuziek, geen accordeon, geen orgel, voor de rest in principe
heel heel breed. Mja Duits, frans chanson, kleinkunst, film, pop,
rock, oldies, country, klassiek, orkesten
I: Geen reggea of dance?
RQHHQHHQLHGHVSHFLDOLVDWLHLNNRRS«LNSUREHHUDOOHVWHNRSHQHQ
alles te verkopen.
I: Hoe ver k rijgt u de platen? K oopt u die zelf op van andere
particu..?
213
R: In principe is da bijna altijd particulieren. Sterfgevallen, mensen
die naar het buitenland vertrekken, echtscheidingen, mensen die geld
QRGLJKHEEHQ«DOOHUHGHQHQ]LMQJRHRPHUDDQWHJHUDNHQMD
I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo
ongeveer per dag of per week?
R: das heel moeilijk
I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen
ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong?
5MD GDWLV RQGHUWXVVHQWRFKMD YDQDI WRW«RI]R 'XVMD DOOH
leeftijden. Ge hebt natuurlijk bepaalde leeftijden die ietskes mee,
ietkes minder zijn. De laatste tijd terug veel jongeren! Omdat er veel
jongeren terug met vinyl bezig zijn. Kheb inderdaad weer veel terug
15, 16, 17, 18, 19-jarigen die euh hun zakken uitkeren om er nog een
klein koper muntje uit te halen en die nooit nie toekomen. Euhm
maar alle leeftijden in feite.
I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen?
R: dat is 90/95 % mannen
I: Dus er zijn ook verschillende nationaliteiten?
R: Dat is 95 % blank
I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de
consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die
groep koopt meer dat?
R: In principe is dat heel heel breed, omda ge heel veel verschillende
genres van muziek verkoopt hebde automatisch een heel breed
publiek. Zowel de hard rockers mensen die hier staan, sommige
mensen die komen voor nen Bart Kael of ne ne Eddy Wally
verzamelaar die hier staat bij de mensen van Pink Floyd. Dus ge hebt
sowieso een enorme verscheidenheid van verschillende mensen. Den
ene mens doet soms wel wa meer moeite als den andere. Eigen aan
de Reggae mensen bijvoorbeeld en als die Rastafari toestanden is da
zo heeeeel weinig willen zoeken. Tmoet recht voor hun neus staan of
]H SDVVHQ«9RRUDO PD[L-singels kopers die luisteren nogal naar de
LP omdat da natuurlijk langere versies en andere versies zijn dan da
gewoon op single of LP staat. Dat die mensen gewoon beroepsmatig
er ook meer mee bezig zijn dan particulieren en de verzamelaar. Dus
PD[L¶VZRUGHQZHOZDPHHUJHOXLVWHUGMD
214
I: Zijn er in tegenstelling tot de Reggae mensen dan ook
personen die wel zeer hard zoeken?
R: Zo zijn er soms wel mensen ma da is dan voor bepaalde genres
QDWXXUOLMN KH *HOLMN GLH PD[L¶V ELMYRRUEHHOG RP GDDU RS WHUXJ WH
komen. Die mensen die beginnen daar inderdaad ooit wel eens aan
en dan proberen die inderdaad wel het volledige, tzijn er 30 of 40 of
50 duizend. Automatisch krijgde da nie gedaan op ene dag, op twee
GDJHQLVGDWDO«KDQJWYDQGHJRHVWLQJDIGHQNLN
I: ver koopt u meer achter tweedehandsplaten of singels?
R: Ook dat is heel variabel he, hangt er een beetje van af wa da ge
binnen krijgt. Den ene keer krijgde heel veel singels binnen, dan
ZHHU YHHO /3¶V GDQ NULMJGH KHHO YHHO PD[L¶V ELQQHQ«GXV KHW
varieert eigenlijk altijd he. Tis nog wel altijd zo de verkoop van het
vinyl, ja tis nog altijd het grootste deel van de winkel, tegenover CD
GDQ WRFK 7LV QRJ ZHO DOWLMG ]R GDW YLQ\O HXK«$OV LN PRHW JDDQ
NLH]HQ WXVVHQ GXL]HQG &'¶V JDDQ NLMNHQ RI GXL]HQG /3¶V WH JDDQ
NLMNHQGDQ]DONHHUVWQDGH/3¶VJDDQLQSODDWVYDQGH&'¶V
I: Is er dan een bepaald genre dat heel populair is tegenwoordig?
R: Ja ge hebt natuurlijk nu da als die mensen allemaal terug platen
gaan kopen da ze allemaal hetzelfde zoeken he. Das zeker in het
EHJLQ]RGDVDOOHPDDO=HSSHOLQ'RRUV+HQGUL[«%ODFN6DEDWK'H
EHWHUHURFNSRSURFNYDQGHMDUHQ¶¶ natuurlijk, Pink Floyd. Da
blijft altijd verkopen natuurlijk, zeker bij die jongere mensen. Maar
GHQMD]]HQ]RRRNQDWXXUOLMNKHGDEOLMIWRRNQRJDOWLMGZHO«
I: E n de oudere generatie zoekt die ook nog naar platen van
Zeppelin ed?
R: Ja een heel deel van de oudere generatie heeft die platen natuurlijk
al he omdat da allemaal mensen zijn die da 20, 30 jaar verzamelen.
Het is automatisch ook het begin geweest van hun verzameling. Dus
die basis die blijft hetzelfde natuurlijk he. Daarna zoeken die hoe
langer hoe meer, andere dingen of moeilijkere dingen. Ma die basis
is natuurlijk hetzelfde, in grote lijnen hetzelfde he.
I: Ziet u dan ook bijvoorbeeld dat de oudere generatie die
overgestapt is op C D dan ook terugkomen naar vinyl?
R: Dat hangt er natuurlijk van af wa ge bedoeld me de oudere
generatie he (lacht), ja gij zijt natuurlijk jong, oudere generatie da
215
slaat halvelings dan op ons, normaal is da hier dan ambrass als ze
daar iets over zeggen (lacht)
I: (lacht)
R: Ma da hedde natuurlijk ook wel, da de mensen die 20 jaar geleden
KXQ/3¶VEXLWHQVPHWHQRPGDWWRHQKHWQLHXZHSURGXFWXLWNZDPGH
CD, waarda niks meer mee kon gebeuren, beste ooit, eindelijk
gedaan me diejen vinyl. En da toch een gedeelte van die mensen 20
jaar later terug komen en dan zeggen van ok ik heb hier in den tijd al
men platen verkocht ma ik kom er nu terug halen. Die dan nu terug
beginnen omda ze het gemis wel hebben natuurlijk he, van het
doelproduct, hetgeen da vinyl is of LP is. Tegenover het koude
perfecte van de CD he. Da is een heel ander proces natuurlijk he. Da
LV PD HHQ VWRP GR]HNH PH HHQ VWRP ERHNVNH LQ« HQ GD EHWHNHQW
eigenlijk niks he. Ne LP is ne LP he, ge draait die kaft nog eens om,
ge ziet da ge doet die foto ook es, dieje kaft daarin steken die
binnenhoes insteken, bindteksten lezen euh en LP omdraaien doede
ook bena nooit nie want das 20 minuten da ge daar mee bezig zijt.
Ge pakt een ander LP, tegen da die LP gedaan is denke al van welke
LP JDLNVHELHWRS]HWWHQ&'GDLVPHHUMD«MDHHQXXUDQGHUKDOIXXU
dezelfde zanger, GH]HOIGH JURHS (U ]LMQ ZHLQLJ &'¶V GLH MD«JRH
genoeg zijn om een uur anderhalf uur te laten spelen. Dus ge zijt da
ook rap beu he, na ene CD doede iets anders he, de TV of de radio of
JHGRHWJHZRRQLHWVDQGHUVPDMDGDLV«
I: V ind u zelf dan de oudere muziek ook beter als vandaag of...?
R: da heeft me oudere muziek niks te maken. Gewoon het verschil
tussen een LP en een CD is enorm groot. Even goed al de nieuwe
dingen die er vandaag zijn, waar heel goei dingen bij zitten. Ma die
kunde ook op vinyl kopen. Da komt ook op vinyl uit, da is heel heel
tof he. Da is dikkere kaften, dikkere vinyl. Da is heel mooie lay-out
en het product blijft hetzelfde natuurlijk.
I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of
picture discs
R: Ja iedereen heeft zijn verlanglijstje natuurlijk he. Dus iedere klant
die hier binnen komt heeft natuurlijk zijn verzoekje. Die heeft graag
van ok, ja da nummerke of da singelke me da kaftje of met die kaft.
Dat is onhandig natuurlijk. Da is natuurlijk een deel van het object,
van het verzamel, het verzamelgegeven. Da gaat vele vele verder als
216
maar een muziekske en een plaatje opzetten. Uiteindelijk zijn het
allemaal verslaafden he, tzijn allemaal junkies.
I: Dus er zijn mensen die effectief komen vragen naar die
bepaalde pressing uit da bepaald jaar?
5'DKHGGHDOWLMGKH«7LVHQRUPYHHORRNGH]HOIGHPHQVHQKH'XV
euh een groot gedeelte van mijn klanten zijn me mij en Sam (vriend
die langs hem staat) oud geworden. Een groot deel van die mannen
zijn ondertussen ook al 15, 20 MDDU NODQW GXV KH«,N KHE GLH ZHWHQ
een eerste lief vinden, ik heb die weten trouwen, ik heb die weten
hun kinderen euh, kheb die kinderen na het school weten gaan
enzoverder enzoverder. Ja da hoort er allemaal bij he in feite is da
onrechtstreeks een grote familie geworden.
I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische
ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u
dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze
winkel wer kt?
R: jaja toen vooral maxi he
I: Ja en dan nu meer het rock genre
R: jaja
I: mja deze cijfers van België lopen een beetje achter maar hebt
X«"
R: Ik denk nie da we achter lopen, ik denk zelfs da we voorlopen.
Als ge nu in ander landen gaat zien of er nu nog vinylwinkels zijn.
Dan denk ik da ge versteld zou staan van hoeveel er overal
verdwenen zouden zijn. Terwijl er uiteindelijk, bijvoorbeeld in
Antwerpen, er nog wel een heel deel zijn. Dat er heel veel
buitenlanders ook wel komen. Ook heel veel Nederlanders die
zeggen van oh bij ons is alles verdwenen. Euh die verbaasd zijn dat
er in Antwerpen nog zoveel vinylwinkels zijn, met verschillende
genres en met zo een enorm groot aanbod. Het aanbod is hier enorm
enorm groot en da heeft natuurlijk ook te maken met de haven. De
haven he eeuh de dingen in den tijd die kwamen aan al die
Amerikaanse copies en al die Crooners wa wel heel moeilijk
verkoopbaar is momenteel. Maar al die Amerikaanse persings da
kwam hier me containers binnen bij wijze van spreke, das een
havenstad natuurlijk he
217
I: U heeft dat zelf dan toch wel gemer kt deze evolutie in de
winkel?
R: het is nooit nie weggeweest, ik zal alleen maar veel jonge mensen
terug komen en dat is natuurlijk een heel leuk gegeven om te weten
van ja ok ik kan nog minsten 10, 15 jaar verder met die nieuwe
generatie. Als we alleen ma opschuiven en er komt niemand nie meer
DFKWHURQVMDGDQLVWDOOHMD«GDQLVWPH]HNHUHPRPHQWHQDIJHORSHQ
natuurlijk he. Ma ik heb die cijfers inderdaad in de krant gelezen
enzo. Ma ge ziet dat ook he, de Fnac heeft terug rekken met platen
staan enzo dus das nie voor die paar verzamelaars, nie voor die paar
mensen hun mooie ogen ma das, zolang dat daar een markt inzit he.
En da begon dan uiteindelijk met de mediamarkt, de mediamarkt
gaat van mij nie teveel goeds te horen krijgen ma da is daar dan toch,
daar is een van de platenwinkelgasten die daar verantwoordelijke is
geworden van de vinyl en diejen wist ook wa dat em moest kopen.
En dieje wist van ok allen die veel geld waard zouden zijn of die
cataloguswaarde zijn die zijn binnen gehaald met nieuwe persingen
en lagere prijzen. En da maakt het natuurlijk ook weer interessant
voor vinyl te kunnen kopen. Als ge alleen meer dingen hebt van 100,
200 of 300 euro dan haken de mensen na nen tijd ook gewoon af. Ma
als ge al eens iets kunt kopen aan 20, 15, 25 euro dan kunde het ook
nog wel blijven volhouden natuurlijk he. En da is ook goed voor die
nieuwe generatie. Als ge alleen maar aan die dure prijzen zit ja dan,
alle ja, dan houdt dat ook op.
I: Vindt u dan dat platen duurder zijn geworden of juist
goedkoper?
5 3ODWHQ ]LMQGXXU KH =HNHU QX QRJ DOWLMG DO GLH QLHXZH /3¶V GLH
uitkomen da zijn mooie dingen. Ma tis gelijk de vorige
NHHU«3ODWHQPDDWVFKDSSLMHQGLHOHUHQKHWQRRLWKH9RULJHNHHUPHW
CD moesten ze het ook kunstmatig duur houden, ook 20, 25 euro
voor ne CD! Waanzin he! En nu doen ze da me nen LP ook en dan
verschieten ze da mensen gaan downloaden. Als ze ne CD goeiekoop
maken of een LP goeiekoop maken. En alle jeugd zou ze cadeau
GRHQ HQ ]HHU YHHO /3¶V FDGHDX GRHQ GDQ NULMJGe een heel nieuw
markt. En da is wa da ze nu derop verdienen. Platenmaatschappijen
zijn zelf versteld van de opleving van de vinyl want ze verdienen
daar terug op. Als de prijs dan naar beneden zou gaan, da jan en
218
alleman daar terug mee kan beginnen. Kdenk da da fantastisch zou
zijn, dan verdienen ze ook geld. Maar ze houden het weer eens
kunstmatig hoog, belachelijk! Niet te snappen, echt nie te
snappen.Vroeger koste nen LP 3, 400 frank he zo moede het
bekijken. Ja dan zidde gij op 7,5 euro he, t geen da heet vroeger
koste, nu moede es gaan zien 20, 25 euro. Tis belachelijk duur
I: E n tweedehandplaten zijn die ook duurder dan?
R: Die zijn ondertussen, een heel gedeelte van die dingen is toch
terug duurder geworden. Omdat de vraag ook groter is natuurlijk. Als
ik vroeger de dingen van Pink Floyd verkocht aan 8 euro, 9, 10, 11
euro, dan is da nu 15 euro. Euh de Led Zeppelins, 17 euro, 15 euro,
omdat de vraag groot is. En dan in zekere feite, ja die ouwere dinge,
ja het verslijt ook. Dus hetgeen wa ik 20 jaar geleden gemakkelijker
vond, ondertussen zijn er 20 jaar bijgekomen en op die 20 jaar
hebben die alle mogelijk dingen mee kunnen maken om kwaliteit,
alle da ze kwalitatief nog goe zijn. Euh automatisch als de vraag
groter is, is het moeilijker om ze te vinden en dan gaat de prijs ook
RPKRRJ$OVLNPRUJHQ3LQN)/R\GVYLQG«GDQYHUNRRSLNGLH
terug aan 5 euro, alle voor mij geen probleem, heel graag zelfs. Ma
ik moet er zelf ook soms heel hard achter gaan zoeken. We moeten er
echt heel veel moeite voor doen om ze binnen te krijgen en dan
wordt het wa moeilijker natuurlijk he. Dus da gaat inderdaad,
onrechtstreeks gaat diejen prijs omhoog.
I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te
kiezen voor: ik koop vinyl!?
R: Omdat het een heel gedoe is, het is een heel proces. Een
SODWHQVSHOHUPHHHQPX]LHNVSHOHULVQLHLVQLH«]RPDDUHHQGLQJHWMH
doen. Da is een heel proces, da is er gaan bij zitten. Vroeger een
VLJDUHWMHPHHVPRUHQHHQSLQWMHGULQNHQ'DWGDWKHHO«GHELQQHQNDIW
pakken, de bindtekstHQOH]HQGHIRWR¶VEHNLMNHQHXKKHWXLWZLVVHOHQ
met vrienden, met kameraden van hey ge moet es na da luisteren en
da is geweldig die da da. Da is iets heel anders als downloaden en
doorsturen via een SMS of PD3 ik weet nie hoe da allemaal noemt.
Hoe gemakkelijk of hoe simpel dat het vandaag allemaal is. Het is
geen product nie meer waar da ge respect voor moet hebben gelijkd a
ze het nu doen. Da is het verschil me LP en me single euh heel het
219
SURFHVYDQ«HU]LWYHHOPHHUHU]LWHHQYHHOJURWHUYHUKDDODFKWer dan
alleen maar luisteren.
,(QYDDN]HJWPHQYLQ\OKHHIWHHQEHWHUJHOXLG«
R: Dat is ook zo. Ja ja. Da is vele dieper, vele warmer. Een goei LP
met een goei installatie met een goei naald, ja, onverslijtbaar als ge
da tegoei kunt verzorgen en de geluidskwaliteit is perfect. Doe gerust
de proef, laat een duizend mensen eender wie horen zonder da ze
weten da is LP en da is CD, ze kiezen allemaal het foute , ze kiezen
allemaal het foute. Met een goei installatie, met een goei naald, ze
kiezen allemaal voor LP en zeggen da is CD, en ze zitten er allemaal
neffe. En het feit da als ge me een plaat thuiskomt die ge gekocht
hebt, das fantastisch he! Tegenover nu, als ge zoiet download, wa
hedde eraan. Ja da is een ander generatie he, da zijn ander dingen.
der is niks fout me het een der is niks fout me het ander. Ma echt
diegenen die me muziek bezig zijn die zijn uiteindelijk met vinyl
bezig, nog steeds. De CD da gaat inderdaad uit gaan da gaat nie
blijven duren. Da verdwijnt op middellange termijn. En ik ben er 100
% van overtuigd da vinyl gaat blijven. En da is ook alleen maar voor
mensen die er echt mee bezig zijn he.
,8YHUNRRSWRRN&'¶VQRJGLQJHQEXLWHQ/3¶V"
R: Al hetgene da met muziek te maken heeft in feite he. Dus euh
gewoon 78 toeren, vant begin dat er muziek is en effectief gezet op
LHWV GXVWRHUHQ (QGDQ DXWRPDWLVFKMDGHVLQJHONHV GH /3¶VGH
0D[L¶V0DGXVQLHHFKWLHWVEXLWHQGLHJHOXLGVGUDJHUV
I: Denkt u dat in de huidige economie, is het te doen om puur
enkel vinyl te ver kopen?
R: Bedoelde dan tweedehands of nieuw?
I: tweedehands dan in dit geval
R: Ik ben er van overtuigd dat da rendabel is. Ma dat het moeleker is
om daar vandaag de dag nog mee te beginnen.
I: E n in de toekomst denkt u ook niet dat dit gaat veranderen.
R: Ik ben 25 jaar bezig, ik heb ne stock van 25 jaar natuurlijk he. Ik
heb hier in den tijd ook nog kunnen beginnen toen alle regels nog nie
zo streng waren en da alle taksen en accijnzen en zoveel belachelijke
dingen er nog nie waren die nu wel allemaal betaald moeten worden.
Ik denk da als er die 25 jaar waren geweest dan was ik er ook al lang
nie meer geweest. Elke dag komt er wel iets nieuw binnen van de
220
rekening, elke dag komt er wel een nieuw belasting binnen, euh
billijke vergoedingen, Sabbams, ge kunt blijven opnoemen da is
provinciale taksen, stadstaksen, gewesttaksen, federale taksen het
eindigt niet. En da was 25 jaar geleden een pak minder. Ma ook een
huis huren was 25 jaar geleden een pak minder, elektriciteit, gas,
water was allemaal veeeel goedkoper.
I: Is het op 25 jaar dan wel constant gebleven met wat u verdient
aan een platenwinkel?
R: Ja er zijn altijd wel eens periodes geweest dat het moeilijker was
he. Zeker in het begin van de CD dat iedereen inderdaad
overschakelde en dan hedde gij op die moment alleen maar een
oudere generatie die vasthield aan het product dat ze altijd gekend
hadden na de tweede wereldoorlog. En dan was daar me een genre
van muziek da verkoopbaar was op dieje moment en da waren al die
Crooners enzo dH)UDQN6LQDWUD¶V*HUU\9DOH¶V'LQDK:DVKLQJWRQV
'H 6KLUOH\ %DVVH\¶V )UHG $VWDLUH¶V $O 0DUWLQR¶V DO YDQ GLH
toestanden. Da verkocht toen nog en da heeft jaren blijven verkopen
aan die generatie. Dat is nu volledig stilgevallen, dat is nu een
nieuwe generatie natuurlijk. Die zijn nie meer geïnteresseerd in die
oude muziek he, die zijn alleen maar geïnteresseerd in de oude pop
PX]LHN YDQDI GH MDUHQ ¶ (Q GDQ YRRUDO MD MDUHQ ¶ ¶
toestanden. En dan de betere rock en pop groepen enzo. Dus ge hebt
altijd wel periodes dat euh da minder gaat ma het constante is er
altijd wel geweest, ik heb er altijd van kunnen leven, tis altijd wel
gelukt. En nu is dat inderdaad wel leuk om weer jonge mensen te
]LHQ 'DW GLH WHUXJ EH]LJ ]LMQ PHW «HQ RRN LQW EXLWHQODQG Er zijn
een hoop landen veranderd, democratieën geworden enzo dus ge hebt
ook ne hoop van ja Koreo enzo. Da da varieert ook he, der zijn hier
eens veel japanners en koreanen geweest, nu zijn er een hele hoop
Russen die hier de markt ja komen leeghalen he. Alle leeghalen is
misschien wel een negatief woord ma die na hier komen voor dingen
die ze nie kunnen vinden, en da zijn soms ook heel stomme dingen.
%RQH\ 0¶V RI QHQ $EED GLH JH KLHU PHW GH NDUUHYUDFKW YLQGW 'LH
iedereen in de tijd gekocht heeft he die in onze tijd, aangezien we
dan toch ouw mannen zijn, ja ieder dorp had zen eigen platenwinkel
he. Ieder dorp had een café, ge had nen duivenbond, ge had ne dokter
en ne platenwinkel! Elk dorp had zijn platenwinkel. Pakt ne
221
telefoonboek vast van 20, 30 jaar geleden en dan kunde gij nie
geloven hoeveel duizenden platenwinkels der waren in Vlaanderen.
'DWLVDOOHPDDOJHsYROXHHUGQDWXXUOLMNKH'H*%¶VHQ]RGDYHUNRFKW
ook allemaal nog platen en vinyl. Da was overal. En iedere winkel
die wa elektro verkocht die verkocht ook plaatjes he of ne LP. Alle
hits van keta en Country en Western en singels die in de top 30
stond. Overal was da he !
I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of
WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«"
R: Ik denk de platenbeurzen nie en ik denk da internet da da al
voorbij is. Ik denk da die boom van internet voorbij is. Omdat de
mensen uiteindelijk, dit is een doe-product he. Mensen willen da echt
wel in hun handen kunnen vastpakken en echt wel kunnen draaien en
es zien, desnoods es efkes luisteren dit en dat, da gaat al nie via het
internet. Da is dan ook vanuit uwe zetel, da zo ja lam. Da is besteld
en ja een paar dagen later komt da aan. Ge weet nie hoe dat da
aankomt ge weet nie hoe een LP kwalitatief eruit ziet, hetgeen wat
heel belangrijk is. De prijzen zijn duur want het kost al heel veel geld
voor het op te sturen. Ik verkoop hier heel veel platen van 3 euro 70.
Ik denk da heel veel van de platen die ge opstuurt aan 3 euro 70 da
ge aan die prijs al nie meer geraakt. Wilde dan daar nog en papiereke
en een envelop rond steken dan geraakte nie aan de prijs da ik het
verkoop. Euh ik geef garantie op al hetgeen da ik verkoop. Ik was
een van de eerste platenwinkels denk ik. Kwaliteitsgarantie op
hetgeen da ik verkoop, ik ga der ook vanuiW GD DO GH /3¶V GLH LN
verkoop 100 % in orde zijn. Met internet hedde da nie. En
platenbeurzen, wie gaat er in godsnaam op platenbeurzen staan die
verkopen nen LP aan 3 euro of 4 euro. Die mensen moeten daar, als
ze al van het buitenland komen een hotel pakken dit,
GDW«VWDQGSODDWVHQRSGLHEHXU]HQ]LMQKHHOGXXU'D]LMQWZHHGDJHQ
da ge verspeeld. Veel dingen op platenbeurzen zijn ook gewoon te
duur, overprijsd. En da is goe als ge onmiddellijk iets moet hebben
en ge hebt geld teveel, dan moede dat doen. Ook op internet kunde
gij dingen kopen oh, alles wa ge wilt da kunde vinden. Als ge teveel
wilt betalen ist geen probleem. Maar als ge tijd te wachten hebt
kunde gij in de tweedehandsplatenwinkel zowel bij mij als bij mijn
FROOHJD¶VKLHULQ$QWZHUSHQGLQJHQ vinden aan een eerlijke prijs en
222
kwaliteit perfect is, als ge tijd te wachten hebt en een klein beetje
moeite doet.
I: Zijn er dan mensen die echt komen vragen van als ge dat ooit
binnen k rijgt, houd dat aan de klant voor mij?
R: Iedereen vraagt da, want da is natuurlijk dat geen met het
verlanglijstje, ge vraagt da natuurlijk altijd kunde gij da voor mij
opzij houden. Ik zeg altijd nee. Het is pas als ik u leer kennen, en als
gij regelmatig binnenkomt, ik associeer u met eender wa en ik zie da
ge zelf de moeite doet dan doe ik de moeite voor het opzij te houden.
Maar hier binnen komen en zeggen van hier is mijn lijstje en zeg het
maar als ge ze de volgende keer binnen krijgt. Daar begin ik nie aan
want dan honderduizend papierkes en honderduizen lijsten hangen
en, zo werkt het in ieder geval nie bij mij. Ik kan zeggen van ik zal
het doen ma dan komt er toch niks van. Dan beter de korte pijn en ze
zeggen van da gaat gewoonweg nie. En meestal dan snappen de
mensen dat ook wel van ja dat is inderdaad misschien wel iets teveel
gevraagd. Ma als ge regelmatig langs komt, dan doe ik da plezier
wel.
I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de
consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou
willen weten.
R: Het enigste wa mij al die jaren altijd heeft bezig gehouden is dat
ik het zo raar heb gevonden dat altijd 95 % mannen zijn. Ik heb er
geen enkel probleem mee. Voor mij is dat zelfs fantastisch. Ma ik
heb da altijd een heel raar gegeven gevonden en dan nu misschien
minder dan vroeger omda vroeger waren het de vrouwen die thuis
waren, die het huishouden deden. En de man ging werken, fabriek
toe bla bla bla. En de vrouw die zat den hele dag thuis, die had den
hele dag tijd bij wijze van spreke om met muziek bezig te zijn.
Plaatsjes op te leggen en dit en dat, en da gebeurde nie. Die mannen
GLHYDQµVPRUJHQVYURHJWRWµVDYRQGVODDWLQWIDEULHNJLQJHQZHUNHQ
of aan de band stonden die kwamen dan in hun vrije tijd dan ook nog
eens muziek halen waar da ze uiteindelijk nog nie eens tijd voor
hDGGHQRPGLH¶VDYRQGVWHOXLVWHUHQRIGDDULHWVPHHWHGRHQ'DVLQ
feite heel heel raar he. Dat er zo weinig vrouwen verzamelaar zijn in
de muziek, da is zo enorm raar. Ik heb da nooit nooit nooit nie
JHVQDSW+HWLVQRRLWJHHQ«PDLNGHQNGDJHGDYHUGHU kunt trekken
223
he, ik denk dat verzamelen tout cours vooral een mannenzaak is. Of
GD SRVW]HJHOV ]LMQ RI VLJDUHQEDQGHQ RI GLQN\ WR\V RI HFKWH RWR¶V RI
vrouwen (lacht) euh eender wa da ze verzamelen. Ik denk da da bij
mannen is aangeboren, het verzamelen van eender wa. Maja nu is da
nie meer me de vrouwen he, ze hebben allebei nu een fulltime job.
Ze hebben allebei nie meer veel tijd om naar muziek te luisteren nu,
PDDUYURHJHUMD«LNVQDSWHGDQLHHQMDQXQXVQDSLNKHWHLJHQOLMN
ook nie ma ja, het is wat het is.En de vrouw die komt soms wel mee,
ma die gaat ook nie achter de muziek zoeken ofzo he of die man
moet echt zeggen van zoekt da. En da is ma voor efkes en dan
kwartieke, 10 minuten later gaan ze buiten in de stoel zitten of ik ga
ne koffie drinken of LN ]HQ ZHJ RI HXK«MD MD 0D ZH NHQQHQ RRN
wel vrouwelijke verzamelaars, maar verwoede verzamelaars, heel
weinig, heel weinig.
Respondent: Luc Bertels
Platenzaak: Gigaswing
A dres: Kapelstraat 28
3500 Hasselt
Datum: 10/02/2012
Duur interview: 18:03
Interviewer (I): Hoelang wer kt u al in deze platenzaak?
Respondent (R): Dat is mijn 31ste jaar
I: W at is vooral het aanbod van deze winkel?
R: geen tweedehands, enkel nieuwe platen
I: E n vooral langspeelplaten of toch baseren op singels?
R: Langspeelplaten maar ook singels
I: E n welke zijn de belangrij kste genres?
R: Da komt eigenlijk alleen nog maar uit in het genre wa da ik doe,
dus euh pop, rock. Nu, wat ik niet doe is 12 inches, maxisingels, euh
dubstep enzovoort want da komt veel te veel uit en daar wordt in
Hasselt veel te weinig van verkocht. Maar ik kan dat wel op
bestelling doen enzo he ma uit men eigen bestel ik dat nooit
,(QYRRUDORRNGHRXGHSRSURFNRI«
224
R: Nee da is vooral nieuw. En een beetje gevestigde waarden gelijk
Jimi Hendrix en The Doors en dat soorten he.
I: Hoe ver k rijgt u de platen?
R: Via mijn leverenciers. Dus ik heb gespecialiseerde leveranciers
als sinds jaar en dag en die doen ook vinyl.
I: E n is dat tegenwoordig dat die leveranciers terug vinyl doen of
hebben die dat altijd gedaan?
5 'LH KHEEHQ GDW DOWLMG JHGDDQ 0D GD ]LMQ ILUPD¶V GLH DO ODQJ
bestaan he, ongeveer zo lang als de winkel.
I: E n u heeft ook altijd platen gehad?
5 -DPD LN EHQ EHJRQQHQ WRHQ HU QRJ JHHQ &'¶V ZDUHQ KH PD ]H
zijn niet weg gegaan nee. Ze zijn altijd gebleven. Ik ben ze ook altijd
blijven bestellen ook.
I: In een ruwe schatting, hoeveel mensen komen er dan zo
ongeveer per dag of per week?
R: Da kan ik nie maken ma ik verkoop continu vinyl! Alle dagen
HQ«MDGHKHOHGDJLVPRHLOLMNWH]HJJHQQDWXXUOLMN da hangt er een
beetje van af wie dat er binnen komt he ma ettelijke per dag laten we
zeggen.
I: A lgemeen bekeken, welke leeftijdscategorie, leeftijdsgroepen
ziet u in deze platenwinkel? Is dat meer oud of jong?
5 $K GD JDDW YDQ«MD ZDQQHHU GH PHQVHQ EHJLnnen. Laten we
zeggen 14, 15 jaar maar ik heb ook klanten van 70. Ma die kopen
PLQGHU YLQ\O HLJHQOLMN KH 9LQ\O JDDW ]R ZDW«WRW ODWHQ ZH
zeggen.
I: E n qua geslacht, zijn het vooral mannen of vrouwen?
R: Het zijn eigenlijk wel vooral mannen, een beetje vrouwen ook
wel. Ma laten we zeggen toch maar 1/3. Ja 25 à 30 % zijn vrouwen.
I: K an u verschillende nationaliteiten of culturele groepen
onderscheiden zoals bijvoorbeeld hip-KRSSHUVRI«
R: Ja ma hip-hop is flauw op dit moment he. Das al verschillende
jaren flauw hoor. Dus daar heb ik nie zoveel in daarom. Euhm ik
verkoop redelijk veel ja Rock, geen metal he. Metal verkoop ik bijna
niet op vinyl. Ma het hangt een beetje van de klanten af he dus ja ik
heb wel metalklanten maar niet zo zeer voor vinyl. Ik weet ook niet
hoe dat komt. Euhm ma vooral zo ja euhm Black Keys en Bon Iver.
Zo van dat alternatieve pop, pop/rock verkoop ik vooral op vinyl.
225
I: Zou u zelf groepen kunnen onderscheiden tussen de
consumenten bijvoorbeeld die groep koopt meer dat genre of die
JURHSNRRSWPHHUGDWGLHEHSDDOGHOHHIWLMGNRRSWPHHUGDWRI«
R: Ja dat sowieso he. Ge zijt automatisch gebonden door u leeftijd.
En ge zijt automatisch gebonden voor de rest van u leven door het
eerste wat da gij kocht. Da bepaalt u smaak de rest van u, alle waar
ge het eerste door gepakt werd laten we zeggen he, da bepaalt de rest
van u leven. Ge zijt verwittigd he (lacht)
I: lacht
I: en is het ook zo dat de jongeren ook meer teruggrijpen naar de
oudere genres?
R: Ja ze grijpen wel terug he, ma dan alleen de grote name he. Het is
zeer moeilijk om voor kleinere namen terug te gaan in de tijd. Da
moet ge ma eens bij u eigen bekijken, ma Hendrix, The Doors, Led
Zeppelin, The Beatles, The Rolling Stones, ge kent ze he. Janis
Joplin misschien nog eventueel maar euhm kleiner dingen das zeer
moeilijk hoor om terug te gaan.
I: Daar vragen ze ook niet specifiek achter?
5 -D GLH NRPHQ GDDU QLHW RS KH (HQ HQNHOLQJ ZHO KH PD GXV«MD
meer mensen is zeer moeilijk.
I: K open ze dan vooral de langspeelplaten of de singels?
R: Ze zijn eerder voor de langspeelplaten. Ma singels is een beetje
een beperkt publiek
I: Is er dan een bepaald genre dat heel populair is tegenwoordig?
R: Ja soms heeft dat te maken met of er een CD bij zit. Dus bij
VRPPLJH /3¶V ]LW GH &' YDQ KHW DOEXm derbij. Gelijk bij de Black
Keys zit de CD erbij. Ja da verkoopt sowieso, ja ik denk wel dubbel
zoveel of misschien wel 3 of 4 keer zoveel als de CD erbij zit. Das
een ongelofelijk argument. Voor hier he.
I: Dus volgens u zouden ze dat meer moeten doen?
R: Ja dat zouden ze zeker meer moeten doen. Een dowloadcode, int
begin was daar bijna niemand voor geïnteresseerd en da is sinds een
half jaar is da ook een verkoopargument. Ma de CD, ja da is, da is
nog een groter verkoopargument.
I: E n zijn die prijzen dan ook vergelij kbaar met een plaat en een
C D apart kopen?
226
R: Daar zit geen lijn in. Dat hangt van de firma af. Maar euhm,
wanneer der een CD bij zit dan zijn er ook mensen die de CD apart,
die gewoon de CD zouden kopen en geen vinyl, die kopen dan toch
de vinyl met de CD bij. Dus die ja, die vinden da dan wel chic. En ze
hebben de CD voor in den auto bijvoorbeeld he. Das een argument
wat ik nog al eens hoor.
I: K rijgt u ook veel speciale verzoeken zoals limited editions of
picture discs
R: Ja, maja ja, bestellingen worden hier sowieso veel gedaan. En ja
SLFWXUHGLVFVHQ]RMD«
I: Ze komen daar niet specifiek achter vragen?
5HXKMDGDDUZRUGWWRFKZHOZDWRSJHOHWRSYDQGLHNOHXUHQ/3¶V
bijvoorbeeld. Ma temeer omdat er hier nogal wat verzamelaars
komen. En verzamelaars moeten speciale dingen hebben he.
I: (laat grafiek zien over de internationale en Belgische
ver koopcijfers van vinyl in de laatste jaren en enige uitleg) K an u
dat ongeveer zien die evolutie aangezien u al 15 jaar in deze
winkel wer kt?
R: jaja zeker! Ja ik merk dat het terug wat meer is ja.
,(QLVGDWYRRUDOELMGHMHXJGGDQRILVGDW«
R: Ja dat is vooral bij de jeugd ja.
I: M er kt u dan in de laatste jaren ook een verandering in u
aanbod? Is u aanbod bijvoorbeeld gestegen of juist gedaald?
52KLNKHEGDVRZLHVR«EHQLNGDWEOLMYHQGRHQ+HWLVZHO]RGDW
er nu weer iets meer op vinyl uitkomt. Dat bijna alle nieuwigheden,
ik zeg wel bijna, nie alle he, ma bijna alle nieuwigheden komen toch
wel beperkt op vinyl uit. Het blijft niet altijd te krijgen ma tis toch
wel dat het beschikbaar is.
I: E n mer kt u dat ook in prijs, is dat de laatste jaren gestegen?
R: Nee, das zo ja, da verschilt van firma tot firma
I: W at is volgens u de ver klaring voor deze hernieuwde
populariteit?
5-DRPGDW«GDW]ijn mensen die muziek iets minder als snelle hap
beschouwen en die er een zekere emotionele waarde aan hechten ja
en dan gaan die voor vinyl. Het is chiquer gewoon he. Hoe ge het
ook draait of keert, vinyl blijft chiquer. Der zijn er ook die het doen
voor de geluidskwaliteit ma het merendeel doet het wel omda die het
227
FKLTXHYLQGHQ«7LV]RLHWVZDDUGDJHDOOHPHHNXQWXLWSDNNHQ0HW
een CD is dat al minder he
I: V inyl is cooler?
R: Ja, ja. CD is iets meer, een dagdagelijks product.
I: W at denkt u dan ook dat de belangrij kste redenen zijn om te
kiezen voor: ik koop vinyl!?
R: Ja wat ik daarnet zei eigenlijk van omda ze het chiquer vinden.
I: Ook de oudere generatie?
51HHGHRXGHUHJHQHUDWLHKHHIWKHW«GDQGHQNHQ]HWHUXJDDQKXQ
jeugd he (lacht). Dat is altijd fijn he, terug aan u jeugd denken. Alle
onder normale omstandigheden he, mja. En ook omda ja, die vinden
da ook wel chiquer he.
I: M aar het geluid speelt niet zo een grote rol?
R: Bij minder mensen daar ben ik bijna zeker van.
I: W at vindt u zelf van het geluidsverschil?
5 SII GD YHUVFKLOW HHQ EHHWMH 0D LN YLQG KHW JHOXLG ELM &'¶V RRN
ZHO JRHG9LQ\OLV PLVVFKLHQ LHWV ZDUPHU 0DDUHXKP«MD YRRU PLM
zelf maakt het niet zoveel uit.
,8YHUNRRSWRRN&'¶V'HQNWXGDWLQGHKXLGLJHHFRQRPLHLV
het te doen om puur enkel vinyl te ver kopen?
R: Neen, neen. Dan moet ge al echt in Londen ofzo zitten he.
0D«PLVVFKLHQ LQ $QWZHUSHQ RI LQ %UXVVHO *HQW LN ZHHW KHW QLH
Ma hier zeker niet. En ik denk in Leuven ofzo ook niet. Ik denk da
ge echt al in een stad moet zitten waar veel mensen die der nie
ZRQHQ RRN NRPHQ 'XV KH YHHO JHORSHUV ]DO LN ]HJJHQ KH« HQ HQ
groot. Ma hier zeker niet. Die omzet is zeker niet hoog genoeg. Ook
nie, neem da ge da alleen doet da ge dan wa meer omzet zou hebben
ma dan ist nog nie groot genoeg. Daar ben ik echt heel zeker van.
I: W at zijn volgens u de populairste ver koopspunten? Internet of
WRFKGLWVRRUWZLQNHOV«"
R: Ja voor tweedehands zal de beurzen wel, alle veronderstel ik he
want ben nog nooit op een beurs geweest dus kweet nie eigenlijk he.
0D LN QHHP DDQ GDW GD ZHO HXK«0D LN GHQN LQ ZLQNHOV YDQW
moment dat er zo winkels in de buurt zijn. Dat dat meer in winkels
verkocht wordt dan op internet. Tis relatief duur om zoiets op te
sturen he via internet dus dan is het in de winkel altijd goedkoper he.
,NGHQNGDDOV]HGHNHXVKHEEHQ«HQMDKRHNRPWYLQ\ODDQ1HHPW
228
dat het gebroken is of dit of dat, mja ik denk dat ze liever na ne
winkel gaan dan via internet. En downloaden, ja da speelt hier nie he
(lacht)
I: Is er misschien zelf iets wat u interessant lij kt om over de
consument te weten te komen? Iets dat u van u klanten zou
willen weten.
R: Niet direct nee.
E xtra gesprekje na het interview:
R: Ja vroeger der waren platen die als ik da zo vastpakte dan
flapperde da alle kanten uit he. En der waren platen, die waren
nieuw, gesealed. Die haalde gij uit de hoes, ge zette die op en die
kraakten al tegen de sterren op he! Da komt nu bijna nie meer voor
he
I: Is da ook de reden voorwa ge alleen ma nieuwe platen wilt
ver kopen?
R: Ne dat is QLHWGHUHGHQQHH,NYLQGGHWZHHGHKDQGVPDUNW«GDDU
worden de mensen afgezet. De mensen die verkopen he, die worden
DIJH]HW'HPHQVHQGLHNRSHQ«MDKHWZRUGW]RJRHGNRRSPRJHOLMN
gekocht voor laten we zeggen 25 cent, en ze verkopen het indien
mogelijk voor 25 euro. Ja was nu da. Da vind ik dat op niks trekt. En
daar associeer ik mijn handel niet mee. Dus dat is eigenlijk de
hoofdreden. Ja ik vind da niet fijn. Ik vind de mensen die het
verkopen moeten dan ook meer geld krijgen. Nie da ge moet
inschieten op uwen handel he maar dan moet ge de mensen meer
geven en als er niemand meer geeft behalve ik dan. Ja dan ben ik wel
gek he.
R: En als ge da nieuw wilt kopen, of ge moet specifiek oud willen he.
Zo zijn der ook he die alleen tweedehands kopen. Ze kopen geen
nieuw platen he, ze kopen alleen tweedehands en dan nog het liefst
LQ «JDUDJHER[ RI]R YHUNRSHQ KH YDQ GLH URPPHOPDUNW DFKWLJH
toestanden. Ma gelijk die Jimi Hendrixen enzo. Als ge da nieuw
koopt, die klinken wel veel beter dan die ouw hoor. Das echt he, niet
te vergelijken! In die zin, ja het kost wel meer he
229
R: Het slaat ook aan bij een alternatiever publiek. De gewone mens
die koopt da nie he. Dus dat is sowieso een alternatiever publiek en
tis daar dat dit genre van winkel zich naar richt eigenlijk he. Dus dit
(vinyl) hoort bij deze handel. En ik zelf hou niet zo van beperkingen.
Dus als ge alleen vinyl zou doen, ja dan beperkt ge u he. Als gij de
QLHXZH«NZHHW QLH ZDW 0DUN /DQHJDQ PRHW KHEEHQ -D GLH NRPW
pas binnen twee weken op vinyl uit, das nie waar wak zeg he nu he
want die ligt hier, ma neem da da zo zou zijn. Ja en mensen komen
binnen, de nieuwe Mark Lanegan, ja die is er nog nie, hoe die is er
nog nie, die kwam toch dit weekend uit. Ja ma de vinyl is er pas
ELQQHQ WZHH ZHNHQ -D«GDV QLH ILMQ KH 'DQ PRHWHQ PHQVHQ«MD
geef mij dan de CD maar. Zo moet da dan als ze nie kunnen wachten.
Dan moet da dus kunnen. Tegenover da da ge ne winkel hebt me
DOOHHQPDDUYLQ\O-DNZHHWQLH«GDQ]LMWJH]R«GDQLVGDHQJKHHQ
ik ben nie zo eng. Ma ik heb zeker een deel klanten van ja de nieuwe
Mark Lanegan, Ja hebt ge hem ook op vinyl? Ja nee kheb em nie op
vinyl, ja geef dan de CD ma. Ma had ik em op vinyl dan kochten ze
de vinyl. Weet ge, vandaag de dag, die zijn nie zo gefocust op ik wil
alleen vinyl. Zo is da nie altijd he. Dus da hangt er allemaal wa van
DI HQ LN SUREHHU EUHHG«MD ]R ]LMQ PLMQ NODQWHQ RRN 'D WUHNW GDQ
volk aan he.
230
Bijlage 4c. Diepte-interview producent
Respondent: Tom Willems
Bedrijf: Discomat Bvba
A dres: Houwijkerstraat 2
3540 Herk-de-Stad
Datum: 12/04/2012
Duur interview: 27:06
Interviewer (I): Discomat heeft altijd vinyl blijven persen. Heeft
u over de jaren dan veel evoluties gezien in de hoeveelheid dat
vinyl werd geperst?
Respondent (R):In feite is dat constant gebleven. Het publiek heeft
vandaag de indruk dat vinyl in stijgende lijn is omdat sommige
winkels zoals grootwarenhuizen en platenhandels de vinyl terug ten
toon beginnen te stellen. Ook grote artiesten beginnen terug gebruik
te maken van vinyl. Maar langs de andere kant is voor ons de markt
die vinyl inhield alles in discotheken wat Dj gerelateerd was zoals
zoals house dance techno enz , die markt is gewoon dood. Om u een
idee te geven : tot voor 2 ± 3 jaar was 95 % van wat me maakte
house techno dance .Vandaag is dat terug gevallen tot 5 % Vroeger
werden door de grote maatschappijen grote hoeveelheden platen
besteld die dan gratis werden weggeJHYHQDDQGM¶VGLVFRWKHNHQHQ]
In de verkoopcijfers zal je geen grote vinylverkopen terug vinden
omdat ze gratis werden n weggegeven. De winst van de
SODWHQPDDWVFKDSSLMHQ]DWLQGHYHUNRRSYDQ&'¶V Voor vinyl is de
productie eigenlijk constant gebleven. In begin jaren 80 is de CD
ontstaan en iedereen zei toen dat het vinyl zou verdwijnen. Veel
fabrikanten zijn toen ook gestopt , wij niet , een eerste heropleving
kwam met de new-wave, hip hop en new-beat. Nadien is dat
geëvolueerd naar dance, house en techno. Vroeger was 70 % van
onze productie voor binnenland ook omdat in Belgiê de hipe
gecreëerd is voor house, techno enz. terwijl dit nu nog 10 à 15 % zal
zijn. 90 % is export. Momenteel zijn er meer andere genres zoals
rock punk en experimentele muziek. Maar ook heel kleine groepjes
die zelf tot bij ons komen vooral in de maanden voor de groot verlof
voor ze naar de festivals of op tournee gaan. Ze zeggen dat een CD
231
niet meer aan de straatstenen verkocht geraakt ook als geef je ze
gratis weg dan willen ze soms nog niet. Wat nog verkoopt vandaag is
de merchandising zoals T-shirtjes en de vinyl. Naast de kleine
groepen werken we heel veel voor Turkije waar ze muziek uit
brengen voor hun cultureel erfgoed , ook Rusland doet dat.
Tegenwoordig komen alle genres aan bod voor het maken van vinyl
I: M er kt u zelf een verandering in de productiehoeveelheid van
vinyl in de laatste jaren? Hoe is dit bij C D/D V D?
R: De productie van de CD is enorm verminderd. De CD gaat
mogelijk ten onder aan zijn eigen hype, dit heeft ook te maken met
de opkomst van het internet. In de jaren vanaf 98 zijn de providers
zoals Skynet en Planet internet enz noem ze maar op, reclame gaan
maken voor hun als provider en dat in heel Europa Ze gaven deze cd
gratis weg. Het waren toen bestellingen van 100.000 stuks tot 6 à 7
miljoen stuk . Sommige fabrikanten hebben dan hun
productiecapaciteit sterk opgebouwd omdat de vraag onbeperkt was
en dat was niet alleen bij ons zo maar ook in de nabije landen en over
de hele wereld eigenlijk. Toen begin 2001iedereen internet had ging
de communicatie niet meer via de drager maar via het internet . Toen
viel plots die grote vissen weg en iedereen zat met overcapaciteit. En
begon de prijzenslag. Om toch nog maar te kunnen produceren liet
men de prijzen dalen en iedereen volgde hetgeen een negatieve
spiraal tot gevolg had. Wij waren een kleine speler en hadden onze
klanten bij de kleine particulieren. Toen gingen de grote zich ook
toespitsen op deze kleine markt waardoor deze ook in prijs moesten
zakken. De CD beleefd nu heel moeilijke tijden. Tien jaar geleden
zei ik al , misschien toen voor de grap, dat vinyl de CD zou
overleven. Nu ben ik er 99 % zeker van dat dit ook zo is.
I: W at is volgens u de ver klaring van deze hernieuwde
populariteit?
R: Vinyl gaat maar tot 18 Megahertz, trillingen per seconde. Voor
het menselijk oor is dat aangenamer plus wanneer een vinyl plaat
wordt gesneden wordt die eigenlijk versterkt en analoog gesneden.
Het volume klinkt gewoon dynamischer. Alles wat op een CD zit
gaat tot 30 Megahertz maar dit wordt herleid tot 18 Megahertz. Een
menselijk gehoor kan slechts tot ongeveer 18 horen waardoor alles
veel voller klinkt. Hierdoor gaat een gedeelte van de CD verloren
232
hetgeen we toch niet kunnen horen. Ik denk dat het daar een beetje
mee te maken heeft
I: W at is de productiekost van een vinyl/cd (met hoes en al bij)?
Is dit duurder als een C D/D V D?
R: Dat varieert naargelang het formaat. Een single wordt opgesplitst
in 4 minuten per kant of 4 tot 7 minuten per kant Voor de maxi tot 14
minuten per kant en de LP tot 22 minuten per kant is dat ook zo. Hoe
meer muziek er op staat hoe meer er geïnvesteerd is om die muziek
te maken. Dan hangt de kost nog af van de hoes en het label : aantal
kleuren soort papier. Het ontwerp van de hoes geeft voor veel
mensen ook een bijzondere waarde aan een plaat. Vaak horen we van
ontwerpers dat ze in een CD van 12 bij 12 geen detail in kunnen
leggen, dat is veel te klein. Van een hoes van 30 op 30 zou je bijna
een schilderij van kunnen maken. Ook het soort papier dat je
gebruikt bepaald mede de kostprijs. Een papier dat je achter een
plastieken hoes van de cd steekt geeft altijd een lichtweerkaatsing.
Voor een hoes heb je dat niet. De afwerking van de hoes kan voor
verschillende manier gekozen worden . Je kan het zo gek niet
bedenken of het is mogelijk en je ziet het ook. Het is veel creatiever,
je kan je uitleven. Ook in de vinyl kan je je uitleven . Je maakt
bijvoorbeeld een persing met een brede groef en daarna maak je een
tweede snijding op de eerste zodat je niet zeker weet welke muziek je
gaat spelen. Je kan een tekening integreren in het vinyl , het geeft
diverse mogelijkheden.
I: W at is de prijs om een vinylplaat te laten persen?
R: 0HWKRHVLQEHJUHSHQYRRUVWXNV¼H[FOusief BTW met
vierkleuren hoes. Het is een duur product . Voor een CD zal je
RQJHYHHU RS HHQ ¼ XLWNRPHQ PDDU GXXU LV UHODWLHI PDDU GH
hoeveelheid grondstoffen voor een CD en vinyl scheelt enorm. Zo
weegt een cd 15 gram en een vinyl 14 gram. De verkoopprijs van een
vinyl is eigenlijk te laag waardoor de marges heel laag liggen. Dit
NRPWRRNGRRUGHGULHJURWHILUPD¶VLQ2RVW-Europa die er in slagen
RPGHSULMVODDJWHKRXGHQ2Q]HNODQWHQNHQQHQGLHILUPD¶VHn hun
prijzen ook en je kan dus soms alleen prijzen maken in functie van
de prijzen van de concurrentie. Internet heeft enkel de consument
rijker gemaakt maar de producenten zeker niet
233
I: Hoeveel percentage van de inkomsten komen van het persen
van vinyl?
R: Tot voor enkele jaren was de CD goed voor 70 % van de omzet,
nu is de vinylplaat die zorgt voor 60 % van de inkomsten. Dit komt
YRRUDO GRRU GH &' GLH KHW KHHO VOHFKW GRHW (U ZRUGHQ JHHQ &'¶V
meer gekocht maar vooral gestreamd. Er worden ook minder cd¶V
uitgebracht, de aantallen dalen ook spectaculair. In Europa zijn er
misschien nog een honderdtal bedrijven die CD maken met enorme
capaciteiten. Onze omzet zien we soms dalen omdat men soms
prijzen hanteert bij de andere producenten waar wij nog niet eens
onze grondstof van kunnen aankopen. We verliezen marktaandeel
door de malaise op de markt
I: V indt u dan zelf dat de labels teveel winst maken op de
ver koop van vinylplaten?
R: De prijs van de vinylplaat is eigenlijk ondergewaardeerd. De prijs
die de producenten (labels) krijgen van de groothandelaars en de
groothandelaars van de winkels zijn door de jaren hetzelfde
gebleven. Ook de prijs van een vinyl is hetzelfde gebleven in de
winkel. De vinylplaat staat ondergewaardeerd. De prijs van 1o -¼
btw in, zou eigenlijk naar 15-16 moeten gaan. In de winkel zou de
prijs van vinyl hoger moeten liggen dan van een CD, waarom :
omdat er veel meer grondstoffen in gebruikt worden en de vinyl
minder oplages heeft. Vinyl is een product dat te goedkoop wordt
aangeboden.
I: W at zijn de voordelen van platen van 180 gram?
R: Niets, totaal niets. Soms wordt een 180 gram gevraagd omdat men
denkt dat de kwaliteit beter is maar ik zou zelfs durven zeggen dat
het slechter is. Een plaat wordt geperst via een boven- en
ondermatrijs maar het is heel voornaam dat een plaat voldoende
uitgeperst is. Dit wil zeggen dat de groeven diep genoeg ingeperst
zijn en niet beschadigd zijn. Een 180 gram vinyl zal niet zo goed
uitgeperst zijn als een standaard vinylplaat. De groeven zullen dus
niet zo goed zijn bij een zware vinylplaat. Dit kan een effect op het
geluid hebben, indien de groeven niet diep genoeg zijn kan de plaat
verspringen. Alles is ook duurder, meer grondstoffen, de
verzendingskosten. De koper heeft soms het gevoel, ah ik heb een
zware plaat dus ik heb een goede maar dit is een fabeltje. Normaal
234
gezien zal een gewone plaat even goed blijven liggen en niet krom
trekken. Dit heeft vooral te maken met het consumeren van de
platen. Als groepen op tournee gaan en ze nemen platen mee en ze
laten die in de zon liggen zullen deze krom trekken maar een 180
doet dat ook.
I: Perst u ook heruitgaven van oudere albums?
R: Zelden, vroeger kwam dat meer voor. Je hebt wel bepaalde titels
die terug komen maar dat zijn de uitzonderingen. Men maakt vaak
een bepaalde oplage , limited editions en uitverkocht is uitverkocht
I: Is er een bepaald soort band (genre, jong of oud) die meer
kiest voor vinyl?
R: Punk, heavy metal komt meer voor. Het zijn ook die groepjes die
naar festivals trekken. Ze hebben dan geld ingezameld en komen
voor de festivals naar hier en laten een plaat maken om die mee te
nemen en te kunnen verkopen
I: K an u meer uitleg geven over de techniek achter de
rotatiesnelheid?
R: De snijding bepaald eigenlijk de gravures en de snelheid. Dat
doen we niet zelf. Dit wordt op speciale tafels gedaan die ervoor
zorgen dat de rotaties overal hetzelfde blijft. Je kan in principe ook
een plaat van binnen naar buiten laten draaien.
I: K rijgt u verzoeken om bepaalde platen te herstellen (de hoes
vb) ?
R: Neen, wij komen ook niet in contact met particulieren; Wij
leveren een product af dat voldoet aan alle kwaliteitseisen en wat er
nadien mee gebeurd komen we niet in tussen. Daar zijn we ook niet
aansprakelijk voor. Een plaat herstellen doen we ook niet, ik zou niet
weten hoe dat zou moeten doen. Wel is het zo dat de mensen platen
kunnen brengen om te recycleren. Alles wat we kunnen recycleren
doen we ook. Wat we kunnen herbruiken recupereren we zelf. Van
het middenstuk waar het label op hangt wordt door een firma in
Henegouwen gerecycleerd tot isolatiemateriaal. Een vinylplaat is een
audiobron die in het slechtste geval eindigt als isolatiemateriaal tegen
het lawaai.
235