NL NL TOELICHTING Op het verzoek van Cyprus om financiële

EUROPESE
COMMISSIE
Brussel, 26.2.2014
COM(2014) 118 final
2014/0063 (NLE)
Voorstel voor een
UITVOERINGSBESLUIT VAN DE RAAD
tot wijziging van Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU van de Raad inzake de goedkeuring
van het macro-economische aanpassingsprogramma voor Cyprus
NL
NL
TOELICHTING
Op het verzoek van Cyprus om financiële bijstand uit het Europees stabiliteitsmechanisme
(ESM) heeft de Raad van gouverneurs van het ESM op 24 april 2013 besloten om Cyprus in
principe stabiliteitssteun te verlenen, en zijn goedkeuring gehecht aan het memorandum van
overeenstemming over de specifieke economische beleidsvoorwaarden (hierna het "MvO"
genoemd) en aan de ondertekening ervan door de Commissie namens het ESM. Op
8 mei 2013 heeft de raad van bestuur van het ESM de overeenkomst inzake financiële bijstand
goedgekeurd. Het macro-economisch aanpassingsprogramma heeft tot doel het vertrouwen
van de financiële markt te herstellen, opnieuw te komen tot gezonde macro-economische
evenwichten en de economie weer op een duurzaam groeipad te brengen.
Het macro-economisch aanpassingsprogramma voor Cyprus werd aanvankelijk op 25 april
2013 door de Raad goedgekeurd bij Besluit 2013/236/EU. Na de inwerkingtreding van
Verordening (EU) nr. 472/2013 werd het programma op grond van artikel 7, lid 2, van deze
verordening opnieuw goedgekeurd bij Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU van de Raad. Tegelijk
werd Besluit 2013/236/EU ingetrokken.
Overeenkomstig artikel 1, lid 2, van Besluit 2013/463/EU heeft de Commissie in
samenwerking met de Europese Centrale Bank (ECB) en, waar nodig, het Internationaal
Monetair Fonds (IMF) voor de derde maal beoordeeld welke vorderingen bij de uitvoering
van de overeengekomen maatregelen zijn gemaakt, hoe doeltreffend deze zijn en welk
economisch en sociaal effect ze sorteren. Naar aanleiding daarvan moet het programma
worden bijgewerkt op het gebied van de hervorming van de financiële sector, het
begrotingsbeleid en de structurele hervormingen. Wat de financiële sector betreft, moet
luidens het herziene MvO een communicatiestrategie worden ontwikkeld over de routekaart
voor de versoepeling van de kapitaalcontroles en de uitvoering van de strategie van de
banksector, door een gezamenlijke tast force van de Centrale Bank van Cyprus (CBC) en het
ministerie van Financiën. Daarnaast zal in het herziene MvO worden gevraagd om tijdig
ramingen van banken te rapporteren over de gevolgen die de nieuw geïntroduceerde en
toekomstige regelgeving van de Europese Unie inzake kapitaalvereisten en noodlijdende
kredieten (non-performing loans) kan hebben voor de kapitaal-, rentabiliteits- en
afdekkingsratio’s. Ten slotte moet een nieuw onderdeel worden toegevoegd over de
hervorming van het rechtskader voor herschikking van particuliere schuld. Volgens dit
beleidsadvies moet een task force worden opgericht om de omvang te onderzoeken van het
aantal grondverkoopcontracten die geregistreerd zijn maar waarvoor geen eigendomsbewijs is
afgegeven, en om hieromtrent aanbevelingen te verstrekken. Er moet een algemene
hervorming worden doorgevoerd om te voorzien in passende insolventieprocedures voor
ondernemingen en personen. Tenslotte moeten het wetboek van burgerlijke rechtsvordering
en de regels voor de procesvoering bij de rechtbanken worden geëvalueerd om te zorgen voor
een vlotte en doeltreffende werking van de herziene regelingen inzake beslaglegging en
insolventie. Wat het begrotingsbeleid betreft, is de doelstelling inzake het primair
overheidstekort voor 2014 aangepast tot 1,8 % van het bbp. Op het gebied van structurele
hervormingen bevat het herziene MvO een verbintenis om het eerste stadium van het
nationale zorgstelsel in te voeren, nadat eerst de volledige routekaart voor dit stelsel is
opgesteld en goedgekeurd. Ook is het noodzakelijk dat het beleid inzake prijsstelling en
terugbetaling van medische goederen en diensten, met inbegrip van de uitgaven voor
geneesmiddelen, herzien wordt. Voorts moet een eenheid voor privatisering worden
opgericht. Daarnaast zal het herziene MvO een verbintenis bevatten volgens welke Cyprus
een actieplan indient om de gebreken aan te pakken die aan het licht gekomen zijn in fase 2
van de peer review van het wereldforum inzake transparantie en inlichtingenuitwisseling voor
belastingdoeleinden van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
NL
2
NL
(OESO). Ten slotte bevat het nieuwe MvO de verplichting om een groeistrategie op basis van
Cyprus' concurrentievoordelen te ontwikkelen als hulpmiddel voor de Cypriotische
autoriteiten om de economie weer op dreef te krijgen.
Het voorgestelde besluit zal volledige consistentie waarborgen tussen het in het Verdrag
betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) vastgelegde multilaterale
toezichtkader van de Unie en de aan de financiële bijstand verbonden beleidsvoorwaarden.
Artikel 10 van Verordening (EU) nr. 472/2013 voorziet met name in consistentie in de
rapportage- en monitoringverplichtingen.
NL
3
NL
2014/0063 (NLE)
Voorstel voor een
UITVOERINGSBESLUIT VAN DE RAAD
tot wijziging van Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU van de Raad inzake de goedkeuring
van het macro-economische aanpassingsprogramma voor Cyprus
DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,
Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie,
Gezien Verordening (EU) nr. 472/2013 van het Europees Parlement en de Raad van
21 mei 2013 betreffende de versterking van het economische en budgettaire toezicht op
lidstaten in de eurozone die ernstige moeilijkheden ondervinden of dreigen te ondervinden ten
aanzien van hun financiële stabiliteit1, en met name artikel 7, leden 2 en 5,
Gezien het voorstel van de Europese Commissie,
Overwegende hetgeen volgt:
(1)
Verordening (EU) nr. 472/2013 is van toepassing op lidstaten die bij de
inwerkingtreding ervan al financiële steun ontvangen, met inbegrip van financiële
steun uit het Europees stabiliteitsmechanisme (ESM).
(2)
Verordening (EU) nr. 472/2013 bevat regels voor de goedkeuring van macroeconomische aanpassingsprogramma's voor lidstaten die financiële steun ontvangen;
deze steun moet verenigbaar zijn met het Verdrag tot instelling van het ESM.
(3)
Nadat Cyprus op 25 juni 2012 een verzoek om financiële bijstand uit het ESM had
ingediend, heeft de Raad op 25 april 2013 bij Besluit 2013/236/EU2 bepaald dat
Cyprus op strikte wijze een macro-economisch aanpassingsprogramma ten uitvoer
moest leggen.
(4)
Op 24 april 2013 heeft de Raad van gouverneurs van het ESM besloten om Cyprus in
principe stabiliteitssteun te verlenen, en zijn goedkeuring gehecht aan het
memorandum van overeenstemming over de specifieke economische
beleidsvoorwaarden (hierna het "MvO" genoemd) en aan de ondertekening ervan door
de Commissie namens het ESM.
(5)
Overeenkomstig artikel 1, lid 2, van Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU heeft de
Commissie in samenwerking met de Europese Centrale Bank (ECB) en, indien nodig,
het Internationaal Monetair Fonds (IMF), voor de derde maal beoordeeld welke
vorderingen bij de uitvoering van de overeengekomen maatregelen zijn gemaakt, hoe
doeltreffend deze zijn en welk economisch en sociaal effect ze sorteren.
(6)
Naar aanleiding daarvan moet Besluit 2013/463/EU worden bijgewerkt op het gebied
van de hervorming van de financiële sector, het begrotingsbeleid en de structurele
hervormingen, in het bijzonder met betrekking tot (i) het opstellen door een
1
PB L 140 van 27.5.2013, blz. 1.
Besluit 2013/236/EU van de Raad van 25 april 2013 gericht tot Cyprus inzake specifieke maatregelen
om de financiële stabiliteit en de duurzame groei te herstellen (PB L 141 van 28.5.2103, blz. 32).
2
NL
4
NL
gezamenlijke task force van de Centrale Bank van Cyprus en het ministerie van
Financiën van een communicatiestrategie over de routekaart voor de versoepeling van
de kapitaalcontroles en de uitvoering van de strategie van de banksector; (ii) de tijdige
rapportage van de ramingen van banken met betrekking tot de gevolgen die de nieuw
geïntroduceerde en toekomstige regelgeving van de Europese Unie inzake
kapitaalvereisten en noodlijdende kredieten (non-performing loans) kan hebben voor
de kapitaal-, rentabiliteits- en afdekkingsratio; (iii) de oprichting van een task force om
de omvang te onderzoeken van het aantal grondverkoopcontracten die geregistreerd
zijn maar waarvoor geen eigendomsbewijs is afgegeven, en om hieromtrent
aanbevelingen te verstrekken; (iv) de hervorming van de insolventieprocedures voor
ondernemingen en personen; (v) de evaluatie van het wetboek van burgerlijke
rechtsvordering en de regels voor de procesvoering bij de rechtbanken om een vlotte
en doeltreffende werking van de herziene regelingen inzake beslaglegging en
insolventie te verzekeren; (vi) de aanpassing van het primaire overheidstekort voor
2014 tot 1,8 % van het bbp; (vii) de invoering van het eerste stadium van het nationale
zorgstelsel, nadat eerst de volledige routekaart voor dit stelsel is opgesteld en
goedgekeurd; (viii) de herziening van het beleid inzake prijsstelling en terugbetaling
van medische goederen en diensten, met inbegrip van de uitgaven voor
geneesmiddelen; (ix) de oprichting van een eenheid voor privatisering; (x) de
indiening van een actieplan om de gebreken te verhelpen die aan het licht gekomen
zijn in fase 2 van de peer review van het wereldforum inzake transparantie en
inlichtingenuitwisseling voor belastingdoeleinden van de Organisatie voor
Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO); (ix) de ontwikkeling van een
groeistrategie op basis van Cyprus' concurrentievoordelen als hulpmiddel voor de
Cypriotische autoriteiten om de economie weer op dreef te krijgen. Algemene en
verstrekkende hervormingen op financieel, budgettair en structureel gebied moeten de
houdbaarheid van de Cypriotische overheidsschuld op middellange termijn
veiligstellen.
(7)
Voor de gehele uitvoering van het omvattende beleidspakket van Cyprus moet de
Commissie op specifieke gebieden aanvullend beleidsadvies en technische bijstand
verlenen. Een lidstaat die onderworpen is aan een macro-economisch
aanpassingsprogramma en die over onvoldoende administratieve capaciteit beschikt,
moet verzoeken om technische bijstand van de Commissie, die voor dit doel groepen
van deskundigen kan vormen.
(8)
In overeenstemming met de bestaande nationale regels en praktijken moeten de
Cypriotische autoriteiten de standpunten van de sociale partners en maatschappelijke
organisaties vragen bij de voorbereiding, tenuitvoerlegging, monitoring en evaluatie
van het macro-economisch aanpassingsprogramma,
HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:
Artikel 1
Artikel 2 van Uitvoeringsbesluit 2013/463/EU wordt als volgt gewijzigd:
(1)
Lid 5 komt als volgt te luiden:
"5. Om de gezondheid van zijn financiële sector te herstellen, zorgt Cyprus voor
(i) een verdere herstructurering van het bankwezen en de coöperatieve kredietsector,
(ii) een verdere versterking van het toezicht en de regelgeving, (iii) een hervorming
van het kader van schuldherschikking, en (iv) een geleidelijke opheffing van de
kapitaalbeperkingen in overeenstemming met zijn routekaart, met vrijwaring van de
NL
5
NL
financiële stabiliteit. Het programma voorziet in de volgende maatregelen en
resultaten:
NL
(a)
zorgen voor nauwlettend toezicht op de liquiditeitspositie van de banken.
Tijdelijke beperkingen van het vrije verkeer van kapitaal (onder meer
begrenzingen van geldopnemingen, betalingen en overdrachten) worden
nauwlettend gemonitord. De controles kunnen zolang duren als strikt
noodzakelijk is om ernstige risico’s voor de stabiliteit van het financiële stelsel
te beperken. De routekaart voor de geleidelijke versoepeling van de
beperkende maatregelen wordt verder uitgevoerd, waarbij ook rekening wordt
gehouden met de liquiditeitspositie van de kredietinstellingen. Er wordt een
goed afgestemde communicatiestrategie ontwikkeld met als doel regelmatig
informatie te verstrekken over de genoemde routekaart en over de vorderingen
die geboekt worden bij de uitvoering van de strategie voor de banksector. De
financiering en de kapitaalplannen van binnenlandse banken die van
financiering door de centrale bank afhankelijk zijn of overheidssteun
ontvangen, houden op realistische wijze rekening met de geplande afbouw van
de schuldhefboom in de banksector en met de geleidelijke versoepeling van
beperkende maatregelen, en moeten de afhankelijkheid van leningen van de
centrale banken verminderen, terwijl gedwongen verkopen van activa en
kredietschaarste moeten worden voorkomen;
(b)
aanpassing van de minimumkapitaalvereisten, rekening houdend met de
parameters van de balansbeoordeling en de EU-wijde stresstest;
(c)
ervoor zorgen dat herstructureringsplannen formeel worden goedgekeurd op
basis van de staatssteunregels voordat staatssteun wordt toegekend. Banken
met een tekort aan kapitaal kunnen, wanneer andere maatregelen niet volstaan,
verzoeken om herkapitalisatiesteun van de staat conform de procedures voor
staatssteun. Banken met herstructureringsplannen rapporteren de vorderingen
in de uitvoering van de plannen;
(d)
zorgen voor de invoering van een operationeel kredietregister, de aanpassing,
indien nodig, van het bestaande regelgevingskader voor de
waardevermindering van activa en de aanleg van voorzieningen hiervoor, en
voor de behandeling van zekerheden bij de aanleg van voorzieningen, alsmede
de tijdige vaststelling van bepalingen ter uitvoering van de EU-wetgeving
inzake kapitaalvereisten en noodlijdende kredieten;
(e)
versoepeling van de regels inzake beslag op zekerheden. Het betreft een
begeleidende maatregel bij de opstelling van wetgeving op basis van een
algemene hervorming van het regelgevingskader met het oog op de invoering
van passende insolventieprocedures voor ondernemingen en personen; tegelijk
moet worden gezorgd voor een vlotte en doeltreffende werking van de herziene
regelingen inzake beslaglegging en insolventie. Daarnaast wordt de nieuwe
wettelijke regeling voor de herschikking van particuliere schulden na
voltooiing geëvalueerd en worden indien nodig aanvullende maatregelen
vastgesteld;
(f)
tenuitvoerlegging van de strategie voor de toekomstige structuur en werking en
de levensvatbaarheid van de coöperatieve kredietinstellingssector, zoals
ontwikkeld door de centrale bank van Cyprus in overleg met de Commissie, de
ECB en het IMF;
6
NL
(2)
(g)
verscherping van het toezicht op de schuldenlast van ondernemingen en
huishoudens en invoering van een kader voor doelgerichte schuldherschikking
in de particuliere sector om nieuwe leningen te vergemakkelijken en
kredietbeperkingen te verminderen. De beleidskeuzen en praktijken van
banken inzake beheer van betalingsachterstand worden geëvalueerd en het
richtsnoer voor beheer van betalingsachterstand alsmede de gedragscode
worden indien nodig gewijzigd. Er worden geen administratieve maatregelen
ingevoerd die een invloed hebben op de vaststelling van rentetarieven voor
bankleningen.
(h)
verdere versterking van het kader voor de strijd tegen witwassen van geld en
uitvoering van een actieplan, op basis van beste praktijken, voor de toepassing
van verbeterde methoden op het gebied van cliëntenonderzoek en de
transparantie van entiteiten;
(i)
integratie van stresstests in het regelmatig uit te oefenen externe
bankentoezicht;
(j)
invoering van dwingende openbaarmakingsvereisten die ervoor zorgen dat
banken hun vorderingen in de herstructurering van hun activiteiten regelmatig
bekendmaken aan autoriteiten en markten;
(k)
zorgen voor tenuitvoerlegging van de herstructureringsmaatregelen om de
levensvatbaarheid van de coöperatieve kredietsector te verbeteren nadat het
rechtskader voor de nieuwe governancestructuur voor het beheer van het
aandeel van de staat in deze sector is opgesteld; en
(l)
zorgen voor herziening van het governancerichtsnoer, die onder meer de
interactie tussen de interne auditeenheden van banken en de
banktoezichthouders moet verduidelijken."
Lid 7 komt als volgt te luiden:
"7. De Cypriotische autoriteiten leggen in 2014 de permanente maatregelen die
vervat zijn in de begrotingswet 2014 en die ten minste 270 miljoen EUR bedragen,
onverkort ten uitvoer. Zij zorgen voor de volledige uitvoering van de
consolidatiemaatregelen die sinds december 2012 zijn vastgesteld."
(3)
Het volgende lid wordt ingevoegd:
"7 bis.
Voor het begrotingsbeleid in 2015-2016 streven de Cypriotische
autoriteiten naar een overheidssaldo dat in overeenstemming is met het
aanpassingstraject met inachtneming van de aanbeveling
van de
buitensporigtekortprocedure."
(4)
Lid 8 wordt als volgt gewijzigd:
(a)
punt a) wordt vervangen door:
"a)
(b)
punt e) wordt vervangen door:
"e)
NL
zo nodig verdere hervormingen van het algemene stelsel en het stelsel
van overheidspensioenen om de houdbaarheid van het pensioenstelsel op
lange termijn en tegelijkertijd de toereikendheid van de pensioenen te
waarborgen;"
opstelling van een programma om te komen tot een gedegen stelsel van
ondernemingsbestuur voor publieke en semi-publieke ondernemingen en
7
NL
vaststelling van een privatiseringsplan om de economische efficiëntie te
verbeteren en de houdbaarheid van de schuld te herstellen;"
(5)
De leden 10 tot en met 13 komen als volgt te luiden:
"10. Cyprus zorgt voor de uitvoering van de overeengekomen maatregelen om de
geconstateerde tekortkomingen in zijn activeringsbeleid aan te pakken. Cyprus
onderneemt snel actie om kansen voor jongeren te creëren en hun vooruitzichten op
werk te verbeteren, overeenkomstig de doelstellingen van de aanbeveling van de
Raad tot invoering van een jongerengarantie3. De op jongeren gerichte maatregelen
passen qua opzet, beheer en uitvoering goed in het bredere activeringsbeleid en
sluiten aan bij de hervorming van het stelsel van sociale voorzieningen en bij de
overeengekomen begrotingsdoelstellingen.
11. Cyprus staat klaar om de resterende wijzigingen in de sectorspecifieke
wetgeving vast te stellen die noodzakelijk zijn om Richtlijn 2006/123/EG van het
Europees Parlement en de Raad4 onverkort ten uitvoer te leggen. De Cypriotische
autoriteiten verbeteren verder de werking van de gereglementeerde beroepen. Het
mededingingskader wordt verbeterd door de werking van de bevoegde
mededingingsautoriteit te verbeteren en door de onafhankelijkheid en de
bevoegdheden van de nationale regelgevende instanties te versterken.
12. Cyprus zorgt voor een vermindering van het aantal achterstallige afgiften van
eigendomsbewijzen, onderneemt actie om bezwaringen in verband met de aan kopers
van onroerend goed over te dragen eigendomsbewijzen sneller op te heffen, en voert
termijnen in voor de afgifte van bouwvergunningen en eigendomsbewijzen.
13. Cyprus past de reglementering inzake gedwongen verkoop van
gehypothekeerde eigendommen aan en maakt particuliere veilingen binnen een zo
kort mogelijke termijn mogelijk. De snelheid van de behandeling door de rechterlijke
instanties moet worden verbeterd en de gerechtelijke achterstand moet worden
weggewerkt tegen het einde van het programma. Cyprus neemt initiatieven om het
concurrentievermogen van de toeristische sector te verbeteren door met een concreet
actieplan te komen ter verwezenlijking van de gekwantificeerde doelen die onder
meer in de herziene toerismestrategie voor de periode 2011-2015 zijn vastgesteld.
Cyprus legt een luchtvaartstrategie ten uitvoer met het oog op de aanpassing van zijn
extern luchtvaarbeleid, rekening houdend met het externe luchtvaartbeleid van de EU
en de EU-luchtvaartovereenkomsten, en zorgt ook voor voldoende
luchtvaartverbindingen."
(6)
Lid 14, onder b), wordt vervangen door:
"b) een breed regelgevings- en marktordeningsconcept voor de geherstructureerde
energiesector en de gasuitvoer, met onder meer een passend verkoopkader voor de
offshoregasvoorziening dat voor zo hoog mogelijke inkomsten zorgt; en"
(7)
Lid 15 komt als volgt te luiden:
"15 Cyprus dient bij de Commissie een geactualiseerd verzoek om technische
bijstand over de programmaperiode in. In het verzoek wordt aangegeven op welke
3
4
NL
Aanbeveling van de Raad van 22 april 2013 tot invoering van een jongerengarantie (PB C 120 van
26.4.2013, blz. 1).
Richtlijn 2006/123/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende diensten op de interne markt
(PB L 376 van 27.12.2006, blz. 36).
8
NL
gebieden de Cypriotische autoriteiten technische bijstand of adviezen van essentieel
belang achten voor de tenuitvoerlegging van zijn macro-economisch
aanpassingsprogramma."
(8)
Het volgende lid wordt toegevoegd:
"16. Wanneer een algemene en samenhangende groeistrategie wordt uitgestippeld
die het mogelijk moet maken de economie aan te zwengelen, integreert Cyprus deze
strategie in zijn nationale institutionele kader en gebruikt het deze als hefboom voor
de lopende hervormingen van het overheidsapparaat en het beheer van de
overheidsfinanciën, andere verbintenissen in het kader van het macro-economisch
aanpassingsprogramma van Cyprus en de desbetreffende EU-initiatieven, rekening
houdend met de partnerschapsovereenkomst voor de tenuitvoerlegging van de
Europese structuur- en investeringsfondsen."
Artikel 2
Dit besluit is gericht tot de Republiek Cyprus.
Gedaan te Brussel,
Voor de Raad
De voorzitter
NL
9
NL