Onwaarschijnlijke mix van coniferen en kuipplanten

Van links naar
rechts:
Ipomoea, in een
prachtig lichtblauw met wit.
Isoplexis
canariensis is
nauw verwant
aan Digitalis.
Een vleugje tropen
in Nederland met
Musa basjoo.
Het begon met de aanplant van
coniferen om de altijd aanwezige
wind uit de tuin te weren. Jaren
later ontstond er de passie voor
kuipplanten. Ondanks het ogenschijnlijke contrast tussen deze
twee plantengroepen wisten
Frans en Annie Peeters ze op een
wonderbaarlijk harmonieuze
manier met elkaar te combineren.
Tekst en foto’s: Emiel van den Berg
Onwaarschijnlijke mix
van coniferen en kuipplanten
Annie en Frans Peeters
F
rans en Annie Peeters wonen al
33 jaar in hun huis in het NoordLimburgse dorpje Grashoek.
Wanneer ze vanuit de voorkamer naar
buiten kijken, is er zicht op de grote
kerktoren terwijl hun achtertuin
grenst aan weides met grazende
40 Bloemen & Planten
koeien. Die achtertuin kent inmiddels
een imposante verzameling planten.
,,Mijn vader was het daar eigenlijk niet
mee eens’’, vertelt Frans die uit een
gezin van twaalf kinderen komt. ,,Hij
had deze, vaak natte grond, geregeld
met paard en handploeg moeten
bewerken om er groentes op te kunnen
kweken. Dat wij van dit stuk grond
een siertuin wilden maken, vond hij
gewoonweg zonde. Hij vond dat we er
maar aardappelen op moesten poten.
Dat leverde tenminste wat op!’’ Toch
zetten Frans en Annie hun plannen
door. In de beginjaren was hun tuin
nog bescheiden van omvang maar
jaarlijks smokkelden ze er stukjes
grond bij in de hoop dat vader Peeters
dat niet zou merken.
In die begintijd verdiende Frans nog
de kost als chauffeur. ,,Ik had amper
verstand van bloemen en planten maar
vond het altijd wel erg mooi.’’ Annie,
die een drukke baan als gezinshulp
had, was als kind al gefascineerd door
het groen. Ze herinnert zich nog dat ze
als klein meisje een stukje grond van
haar vader kreeg, zo’n 2 x 2 meter.
Daar maakte ze haar eigen tuin met
planten die ze uit de berm haalde, zoals
madeliefjes, boterbloem, margriet en
korenbloem. ,,Ik was er apetrots op en
toen vader de successen zag, kreeg ik
van hem een extra handje kunstmest
en een grote zaaibak. Diezelfde zaaibak
staat nog altijd hier in onze tuin.’’
Kleurige eenjarigen
In die ruim 30 jaar heeft de tuin zich
ontwikkeld tot het pronkstuk zoals
dat er nu ligt.Tot de eerste acties
behoorden het graven van een vijver,
de aanleg van een groot gazon en
kleine moestuin, en het plaatsen van
wat fruitbomen. Als beschutting tegen
de altijd aanwezige wind plantte het
echtpaar een haag van coniferen en
grote partijen heesters, vooral veel
juli
2007
rododendrons. Het meest prominent
in de beginjaren waren de kleurrijke
eenjarigen. In de tweede helft van de
zeventiger jaren was dat sortiment nog
beperkt en Annie herinnert zich de
zoektochten naar steeds weer nieuwe
soorten. ,,Ik weet niet waarom maar ik
zocht altijd naar planten die anderen
nog niet hadden. Die zoektocht bracht
ons bij bekende en minder bekende
tuinbeurzen, particuliere tuinen en
kwekerijen.’’ Het echtpaar bezocht
regelmatig de voorbeeldtuinen van
Rob Herwig, Ton ter Linden, Ada
Hofman en Mien Ruys. Zo vergaarden
ze een indrukwekkend assortiment
planten. ,,Kattensnor bijvoorbeeld was
toen nog een bezienswaardigheid. Net
als Agapanthus. En we hadden al kleine
verzamelingen van Hemerocallis, Phlox en
hosta’s’’, vult Frans aan.Volgens Annie
was niet alles even succesvol. ,,Omdat
ik altijd in de grond aan het wroeten
was en planten bleef verschuiven,
hadden bloembollen hier geen kans.
Daar ben ik al snel mee gestopt!’’
De eerste bomen
In de jaren ’80 begon de tuin zich echt
te ontplooien. Het fraaie tuinhuis
werd geplaatst en de eerste bomen
deden hun intrede. De volgroeide
notenboom en Nothofagus herinneren
nog aan die tijd. De plantenverzameling groeide gestaag en uitbreidingen
volgden elkaar snel op. Uiteindelijk
moest er een groenspecialist aan te pas
komen om het ontwerp een definitieve
vorm te geven. Annie en Frans hadden
al beslist wat het moest worden. ,,Een
tuin waarin je kunt wandelen en waar
je geregeld van je af kunt kijken, de
weilanden in.’’
De eerste stap was het aanplanten van
bomen met een onderbeplanting. De
bomen zorgden voor meer diepte en
de onderbeplanting, veelal grote
groepen lage heesters of vaste planten,
juli
2007
zorgde voor rust. Annie benutte de
overgebleven ruimtes voor kleurrijke
eenjarigen. Door deze indeling lijkt
de tuin volgens Frans groter dan hij in
werkelijkheid is. ,,Extra is de openheid,
waardoor het buitengebied bij de tuin
betrokken wordt.’’
Dat er zicht op de omgeving kwam,
had ook te maken met het weghalen
van de bestaande haag. En er was nog
een reden waarom de haag verdween:
,,We wilden pertinent geen extra
snoeiwerk; we realiseerden ons dat
deze tuin zonder hagen al arbeidsintensief genoeg zou zijn.’’
Wintergroene heesters
Door het wegvallen van de coniferenhaag viel een belangrijk wintergroen
tuindeel weg. ,,De winter is mooi
omdat veel dingen kaal zijn, maar een
tuin toont wel erg somber wanneer
álles kaal is. Daarom hebben we veel
wintergroene heesters aangeplant,
waarvan de meeste in grote groepen
bijeen staan’’, licht Annie de keuze van
de beplanting toe.
Tijdens een winterwandeling door
deze tuin ondervind je het best hoe
krachtig het wintergroene aspect zich
heeft ontwikkeld. Grote groepen
bekende bladhouders als Viburnum
davidii,Aucuba japonica ’Crotonifolia’,
Skimmia en Elaeagnus wisselen af met
minder bekende wintergroene planten
als Nandina domestica, Magnolia grandiflora,
Ligustrum japonicum ’Texanum’ en de
aardbeiboom Arbutus unedo.
Opvallend in deze tuin is het gebruik
van coniferen, een plantengroep die in
de Nederlandse tuin inmiddels sterk
naar de achtergrond is verdwenen. De
tuin van Annie en Frans is echter een
fantastisch voorbeeld hoe evenwichtig
coniferen te combineren zijn met vaste
planten, eenjarigen en bloeiende
Het blauw van deze Agapanthus lijkt alleen maar intenser tussen al het frisse groen.
Bloemen & Planten 41
Van links naar
rechts:
Eucomis is een
gemakkelijk
zomerbloeiend
bolgewas.
De bloemen van
Caesalpinia
gilliesii zijn
getooid met rode
meeldraden.
Crotalaria
agitiflora
heet bij ons
kanariebosje.
5 gemakkelijke kuipplanten
volgens Annie en Frans Peeters
Agapanthus
Groeit zowel op donkere als lichte plaatsen en bloeit
betrouwbaar. Kan goed tegen droogte en verdraagt enkele
graden vorst. Bladhoudende soorten verlangen vorstbescherming.
Nerium oleander
Verdraagt enkele graden vorst en bloeit betrouwbaar.
Teveel mest is niet aan te raden en door te veel vocht kleurt
het loof geel. Ondanks dat de plant tegen droogte kan, is
uitdroging funest. Te droog betekent minder bloemen.
Solanum jasminoides
Bloeit elke zomer heel rijk. Heeft een normale hoeveelheid
water nodig en af en toe mest. De groei is misschien wat
onstuimig maar u kunt hem onbeperkt knippen.
Senna corymbosa
In het voorjaar is het raadzaam een paar keer te toppen
zodat de scheuten niet te lang worden. Zo ontstaan tevens
veel zijtakken en dus veel meer bloemen. Extra is het mooie
gezonde blad.
Bougainvillea
In de lichte en warme serre bloeit de plant onder zonnige
omstandigheden oneindig. Teveel water geeft alleen groei,
net als te veel mest. Matigen dus!
heesters. Zo besloot Annie coniferen
te combineren met rododendrons,
staan dominante gele taxuszuilen
gewaagd tussen rode klaprozen en
oranjegele Lantana, en heeft ze een
koppeling gemaakt met de prominent
aanwezige kerktoren door een reeks
Juniperus scopulorum ’Skyrocket’ aan te
planten. ,,Door de takken die wat
uithangen te snoeien, houd ik ze net
zo strak als de toren.’’ Die wonderlijke
mengeling van wintergroene planten
zorgt ervoor dat de tuin er tijdens het
‘kale’ tuinseizoen nog buitengewoon
fraai uitziet. Bijkomend voordeel van
de groepen bladhouders is dat ze
beschutting geven. De minder winterharde soorten zijn daar natuurlijk erg
blij mee, maar meer nog de enorme
hoeveelheid kuipplanten die door de
jaren heen verzameld is.
Passie voor kuipplanten
De passie voor kuipplanten sloeg toe
in de jaren ’90.Vanaf ’93 ging Annie in
het nabijgelegen Neerkant bij Klerx
Exoten werken, een bedrijf dat zich
gespecialiseerd heeft in (sub)tropische
planten. Annie en Frans waren al in
het bezit van grote oleanders en
Brugmansia’s. Elke zomer stonden die
rijk te bloeien. ,,Maar het werk bij
Klerx wakkerde mijn passie voor
kuipplanten enorm aan. Ik ging daar
naar toe omdat ik het leuk vond en
geld wilde verdienen. Uiteindelijk
heeft het me alleen maar geld gekost.’’
In de tuin moest steeds meer bestaande
beplanting weg om ruimte te maken
voor kuipplanten. Annie nam van alles
mee, met wisselende resultaten. Het
groeipunt van de decoratieve Cordyline
bleek gemakkelijk te bevriezen. Ook
bij sommige palmen bleek dat een
kwetsbaar onderdeel. En een tien jaar
oude olijf sneuvelde door de kou,
ondanks inpakken met vliesdoek.
Successen waren er ook: met de
geelbloeiende Senna, vaak nog Cassia
genoemd, Eriobotrya, de Japanse mispel,
en Acca sellowiana die alle verrassend
goed door koude periodes kwamen.
Inmiddels telt de tuin meer dan
duizend kuipplanten. Gedurende de
zomer staan ze vrijwel allemaal buiten
in bloei. In de winter verhuist het
Bloeiende heesters tussen allerlei tinten groen; een graspad is hier niet meer dan logisch.
grootste deel naar de plastic tunnel,
serre of slaapkamer, afhankelijk van
hun behoefte aan licht en warmte. De
grote bananenplant blijft in de vollegrond staan. ,,Die pakken we in met
vliesdoek en bij extreme kou met
noppenfolie. Ook veel palmen staan
vast. Bij sneeuw duwen we tijdig een
prop vliesdoek bij het groeipunt om
bevriezing te voorkomen.Teveel vocht
en kou is daar funest!’’ Die gevaarlijke
combinatie van nat en kou ligt steevast
op de loer.Veel van de palmen, maar
ook Rhaphiolepis,Arbutus, mooie grijsbladige yucca’s, camelia’s en olijven
staan daarom bewust op een zeventig
centimeter hoge terp om natte voeten
te voorkomen. Bij de kuipplanten
leerden Annie en Frans de afgelopen
jaren twee belangrijke lessen.Ten
eerste dat je in de zomer op tijd stopt
met bijmesten omdat de planten arm,
en dus sterk, de winter in moeten
gaan en ten tweede de vaak enorme
groeikracht. ,,Geregeld hebben we de
planten veel te dicht op elkaar gezet.
Je onderschat gemakkelijk hoeveel een
in het voorjaar nog kale kuipplant
gedurende de zomer kan uitgroeien.’’
Frans en Annie
Peeters
Helenaveenseweg 3, 5985 NK
Grashoek. Tel. 077-307 39 79
Open: juni t/m september, iedere
derde zondag van de maand, iedere
woensdag en donderdag van 13-17 uur,
en iedere zaterdag van 10-17 uur.
Kijk voor meer informatie op http://
members.home.nl/anfrapeeters/
Het fraaie tuinhuis
past perfect bij de
weelderige borders vol
kleurrijke planten.
Van links naar rechts:
De tuingrens is open, zodat er zicht is op het buitengebied.
42 Bloemen & Planten
Drie opvallende planten
op rij: de rode Pavonia
multiflora, de hemelsblauwe Scabiosa en
de heester Juanulloa
mexicana, die bloeit
met trosjes buisvormige,
oranje bloemen.
Grote pollen Miscanthus geven de borders langs dit graspaadje hoogte.
juli
2007
juli
2007
Bloemen & Planten 43