Ontstekingen | Gelre ziekenhuizen

advertisement
 Apeldoorn
Zutphen
Professionals
Leren
Over Gelre
Werken bij Gelre
Zoeken
Apeldoorn
Home / Apeldoorn / Zorgaanbod / Aandoeningen / Ontstekingen
Ontstekingen
Delen van het hart kunnen ontstoken raken. Een ontsteking is een reactie op een beschadiging die als doel heeft de schade te
herstellen. Denk aan het schuurwondje op je knie, dat rood wordt, een beetje opzwelt en na verloop van tijd weer dichtgroeit
en geheel verdwijnt. Een ontsteking binnen in het lichaam wordt meestal veroorzaakt door een virus of een bacterie. Een
medische naam voor een ontsteking eindigt op '-itis'. Een ontsteking in het hart kan zich voordoen aan de buitenkant en aan de
binnenkant.
Pericarditis & Endocarditis
Pericarditis is een ontsteking van het pericard, het hartzakje dat het hart aan de buitenkant omvat. Endocarditis is een ontsteking van het
endocard, de binnenwand van de boezems en kamers in het hart. Deze ontsteking begint vaak bij de hartkleppen. Pericarditis is in de meeste
gevallen pijnlijk maar niet gevaarlijk. De behandeling bestaat uit medicijnen voor het remmen van de ontstekingsreactie en het bestrijden van de
pijn. Endocarditis is daarentegen een buitengewoon gevaarlijke ziekte. De bacterie op de kleppen en de binnenwand van het hart richt soms
onherstelbare schade aan en is nogal eens moeilijk te behandelen. Endocarditis doet zich relatief vaak voor bij mensen met een kunstklep of een
(aangeboren) klepgebrek. Pericarditis en endocarditis zijn ontstekingen aan het hart. Pericarditis is een ontsteking aan de buitenkant van het hart die meestal ongevaarlijk is
en vanzelf over gaat. Endocarditis is een ontsteking binnen in het hart die buitengewoon gevaarlijk en lastig te behandelen is.
Pericarditis
Stevig en stug vlies. Het pericard of hartzakje omvat het hart zo nauw als een handschoen en verankert het orgaan in de borstholte. Het is een
stevig vlies dat stug is als rubber en zenuwen bevat, die zorgen voor de felle pijn als het hartzakje ontstoken is. De functie van het vlies is tweeledig. Als de hartspier door overbelasting de neiging heeft uit te zetten, is het vlies in staat om de druk enige tijd te
weerstaan. Houdt de druk langdurig aan, dan geeft het vlies mee. De andere functie van het vlies is het tegenhouden van infecties die zich
voordoen in de luchtwegen die in de borstholte tegen het hart aanliggen. Pericarditis en endocarditis zijn ontstekingen aan het hart. Pericarditis is een ontsteking aan de buitenkant van het hart die meestal ongevaarlijk is
en vanzelf over gaat. Endocarditis is een ontsteking binnen in het hart die buitengewoon gevaarlijk en lastig te behandelen is.
Tamponnade
Soms werkt de aanwezigheid van het hartzakje averechts. Als het hartzakje een grote hoeveelheid vocht bevat, kan het vlies gaan drukken op de
hartspier, waardoor die belemmerd wordt in zijn bewegingen. Dat heet een tamponnade. Meestal wordt het overtollige vocht na verloop van tijd op
natuurlijke wijze afgevoerd, maar als een tamponnade hardnekkig is, moet het vocht worden afgevoerd. Dat kan door een zogenoemde
pericardpunctie, waarbij met een injectienaald het overtollige vocht wordt weggezogen. In bepaalde gevallen kan het ook nodig zijn om het vocht
chirurgisch te verwijderen. Na het afvoeren van het overtollige vocht krijgt de hartspier weer voldoende bewegingsruimte. Een tamponnade kan
ook het gevolg zijn van een openhartoperatie of bloedingen.
Tamponnade
A. Bij een gezond hart sluit het hartzakje als een handschoen. B. Bij een tamponnade heeft het hartzakje zich gevuld met vocht waardoor het vlies op de hartspier drukt en die in zijn beweging hindert.
Pericardwrijven
De felle pijn bij pericarditis is het gevolg van het wrijven van de hartspier tegen het vlies. Een dokter kan dat zogenoemde pericardwrijven met een
stethoscoop horen als een hartgeruis dat klinkt alsof je je voet in versgevallen sneeuw zet. Naast de felle pijn en het pericardwrijven wordt
pericarditis bevestigd door kenmerkende afwijkingen op het hartfilmpje, het ECG.
Self-limiting
De oorzaak van pericarditis is niet altijd duidelijk, maar waarschijnlijk gaat het in de meeste gevallen om een virusinfectie. Pericarditis doet zich
vaak voor na een verkoudheid of een griep, wat erop wijst dat de virusinfectie kan overslaan van de luchtwegen. Evenals een verkoudheid of een griep is pericarditis self-limiting, dat wil zeggen dat de virusinfectie na verloop van tijd uit zichzelf afneemt.
Meestal heeft het lichaam de virusinfectie na enkele weken overwonnen. Zeldzaam is een bacteriële pericarditis. Deze vorm van pericarditis is gevaarlijk, omdat het lichaam de infectie niet altijd zelf kan onderdrukken.
Pijnbestrijding, plaspillen
Als de ziekte weinig klachten geeft, is behandeling niet nodig, afgezien van medicijnen om de pijn te bestrijden. Zit er veel vocht in het hartzakje en
wordt de hartspier daardoor in zijn bewegingen gehinderd, dan kunnen plaspillen soms helpen, maar meestal is dan een pericardpunctie nodig.
Endocarditis
Bacteriën op hartklep. De binnenwand van het hart is normaliter glibberig en glad, zodat bacteriën geen kans krijgen om zich te hechten. Maar het
oppervlak van een hartklep met een klepgebrek kan ruw worden, wat kansen biedt voor de indringers. Als de bacterie zich eenmaal op het ruwe
oppervlak gehecht heeft, kan de infectie zich uitbreiden naar de binnenbekleding rond de hartklep. Na verloop van tijd raken de hartklep en het
omringende weefsel onherstelbaar beschadigd.
De boosdoeners kunnen op allerlei manieren in de bloedsomloop komen: via wondjes in de huid of de darmen, maar ook via de spuiten van een
drugsverslaafde of een wondje in het tandvlees van een slecht onderhouden gebit. Het afweersysteem van een sterk lichaam maakt korte metten
met indringers, maar in een verzwakt lichaam heeft de bacterie meer kans om te overleven. Een paar generaties geleden ging het meestal om
een bacterie met de familienaam streptokokken, tegenwoordig komen ook de stafylokokken veel voor. Het risico op een endocarditis is veel groter bij een kunstklep of een aangeboren hartziekte, omdat de bekleding dan minder glad is dan normaal.
Daarom wordt tijdens bepaalde ingrepen als de patiënt een klepgebrek, een kunstklep of een afwijkende anatomie van het hart heeft, preventief
antibiotica toegediend. Dat houdt het risico op endocarditis tijdens de ingreep zo klein mogelijk.
Gevolgen voor hart, hersenen en andere organen
Endocarditis is een ernstige ziekte die een dodelijke afloop kan hebben, vooral als de ziekte te laat wordt ontdekt. De schade die de bacterie
aanricht, is groot en kan leiden tot ernstige klepgebreken en een aangetaste binnenwand. Het hart raakt verzwakt en moet harder werken om
dezelfde hoeveelheid bloed weg te pompen. Door overbelasting kan hartfalen ontstaan. Maar ook het risico op een beroerte of een infarct in een ander orgaan dan de hersenen wordt groter. Endocarditis ontstaat meestal op de
hartkleppen in de linkerhelft van het hart, waar de druk het hoogst is. Op de plek van de infectie ontstaat een zogenoemde vegetatie, een
klontering van bloedplaatjes en ontstekingscellen. Delen van deze vegetatie kunnen losraken en in de bloedsomloop terecht komen. Als de
bloedprop een slagader in de hersenen afsluit, ontstaat een beroerte. Ook in organen zoals de nieren of de lever kan zo’n bloedprop een afsluiting,
een infarct, veroorzaken.
Onderzoeken
Een vegetatie of een abces is te zien met beeldvormende technieken. Een echo van het hart kan deze vegetatie vaak zichtbaar maken, in
bepaalde gevallen door echocardiografie via de slokdarm. Bloedonderzoeken tonen aan of er bacteriën in het bloed aanwezig zijn, en of ze
reageren op medicijnen.
Antibiotica
De behandeling van endocarditis bestaat uit krachtige antibiotica. In bepaalde gevallen is een operatie noodzakelijk, bij voorkeur voordat de
schade te groot is
Onderzoeken
Behandelingen
Wilt u meer informatie over de onderzoeken
Specialismen
Hartfilmpje (ECG)
die te maken hebben met de informatie op
deze pagina? Klik dan hiernaast op de naam
van het onderzoek en lees verder.
Gelre ziekenhuizen
Bezoekadres
Disclaimer | Privacy statement | Cookies
Apeldoorn
Gelre Apeldoorn
Zutphen
Albert Schweitzerlaan 31
7334 DZ Apeldoorn
Professionals
Plan uw route
Leren
T: (055) 581 81 81
Werken bij Gelre
F: (055) 581 89 99
Deze site gebruikt cookies om ervoor te zorgen dat we u de best mogelijke ervaring geven. Meer weten... Accepteer
Download