Etikettering

BakkersSoftware.com:
Etikettering Software voor Ingrediënten-calculatie & Prijs-calculatie
Handleiding bijgewerkt tot en met versie 1.25
Onze etiketteringsoftware etiketteert niet alleen buitengewoon goed, maar doet nog veel meer. Zo calculeert het de
ingrediënten declaratie zoals deze op de etiketten van voorverpakte etenswaren vermeld dienen te worden, kan het
een prijscalculatie doen volgens meerdere methoden, kan het recepten eenvoudig in grootte aanpassen (inclusief
instructie voor de bakkerij), kan het het drooggewicht berekenen, enz...
Na het inlezen van een nieuw grondstoffenbestand, geeft de software u de mogelijkheid om alle declaraties
automatisch opnieuw te laten berekenen. Zo zijn uw declaraties altijd bij de tijd terwijl het u geen moeite kost.
Tevens is het mogelijk om de recepten van de oude JMS software in te lezen.
Onze etikettering software is zeer gebruiksvriendelijk. Het invoeren van recepten mag dan in principe relatief
eenvoudig zijn, veel bakkers blijken er grote moeite mee te hebben. Eén enkele fout kan grote gevolgen hebben en
bovendien moeilijk te vinden zijn. Omdat onze software nu al vrij lang draait, hebben wij alle moeilijkheden eruit
kunnen halen. Onze software herkent de meeste fouten, meldt de fout aan de bakker, en brengt de bakker
vervolgens naar de juiste plek om het probleem op te lossen. Op het scherm is alleen dat te zien wat u, op dat
moment en met dat product, ook nodig heeft.
Onze etikettering software is, onder andere, instaat de Poelman prijscalculatie methode te gebruiken. Deze methode
leidt niet aan het gebrek, van de meestal gebruikte standaard methode, die er toe leidt dat vele bakkers sommige van
hun producten onbewust tegen verlies aanbieden (zie de handleiding voor een voorbeeld berekening).
Wij geloven niet dat het al genoeg is als de software iets kan, de bakker moet dit iets ook kunnen en willen
gebruiken. De slim gekozen technologie achter onze etikettering software levert u veel voordelen. In tegenstelling
tot de meeste Windows software, is het over elkaar heen instaleren en het knippen en plakken van onze software
geen probleem. Onze software benodigd ook geen complexe database server. Al uw producten staan in één bestand
dat u overal heen kunt knippen en plakken. Hierdoor is het onderhouden van onze etikettering software, en het
eventueel terugzetten van een reservebestand, kinderspel. U bent dus niet afhankelijk van computerspecialisten.
Onze etikettering software draait al sinds meerdere jaren bij banketbakkerij Jullens (bij koninklijke beschikking
hofleverancier) te Delfzijl waarbij het steeds verder vervolmaakt is. Vooral in de productie omgeving is het
programma kinderlijk eenvoudig (zowel in de winkel als in de bakkerij). Behalve in het Nederlands, is onze
etiketteringsoftware ook beschikbaar in het Engels en het Italiaans. Het programma is gratis beschikbaar op het
Internet, net zoals freeware. Echter, omdat adresinformatie (wettelijk verplicht) niet in het programma zelf kan
worden ingevoerd, kan u het programma beter beschouwen als shareware of als demoware.
Behalve het etikettering programma zelf (en een IBM compatibele computer met minimaal Windows 95) wordt een
laser printer sterk aangeraden omdat de inkt van dit type printer niet gevoelig is voor condensvorming tengevolge
van het invriezen en ontdooien en de afdruk op het etiket bovendien erg mooi en goedkoop is.
1
Inhoud
Etikettering Software voor Ingrediënten & Prijs Calculatie
Voorwoord
Inhoud
Systeem eisen / Benodigde bestanden / Extra bestanden
Systeem eisen
Benodigde bestanden
Extra bestanden
Installeren
Vanaf het Internet
Vanaf een CD
Ergens anders installeren
Eerdere versies of upgrades
Demoversie opwaarderen
De-installeren
Opstarten
Het Wachtwoord
Wachtwoord voor Onderhoudsmode
Reserve kopie
Productie mode
Productie mode – Etikettering
Onderhoudsmode – Etikettering
Recepturen
Instellingen
Ingrediënten declaraties calculeren
Prijscalculatie methoden
De standaard methode die meestal wordt gebruikt
De Poelman methode
Etiketontwerp
Handig en Bewaarinstellingen
Productinformatie
Product selecteren
Samenstelling invoeren
Ingrediëntendeclaratie calculeren
Prijscalculatie
Rekenblad
Database bewerken
Barcodes en PLU codes
Options.XXX
Foutmeldingen
Bijlage A (Een deel van de wetgeving)
2
Voorwoord
U kunt deze handleiding op twee manieren gebruiken. Als lesboek met een begin en een eind, en als naslagwerk
waarin u alleen datgene opzoekt wat u nodig heeft. Wij raden u aan om deze handleiding eerst van begin tot eind
door te werken, en hem vervolgens als naslagwerk te blijven gebruiken. De meest basale dingen worden in de eerste
hoofdstukken behandeld en verder op in de handleiding als bekend verondersteld.
Systeem eisen / Benodigde bestanden / Extra bestanden
Systeem eisen
Pentium 1, (waarschijnlijk werkt het al met een 386 maar dit is niet getest)
3 mb vrije schijfruimte
Windows 95 of hoger
SVGA 800 x 600 scherm of beter
Laser of thermische printer
Kortom: De computer die u heeft voldoet waarschijnlijk al, en u printer misschien ook.
Benodigde bestanden
De bestanden die het programma na installatie minimaal nodig heeft zijn:
Etiket.exe
Het eigenlijke programma.
qtintf70.dll
Een hulpbestand voor het programma.
ConfigCode.XXX
Het bestand met uw adresinformatie wat u bij ons gekocht
hebt en wat tevens uw licentie voor de software is.
Products.XXX
Het bestand met al uw producten en recepten.
Designs.XXX
Het bestand met al uw etiketten.
PaperTypes.XXX
Het bestand met alle standaard papier types
DesignsTemplates.XXX
Het bestand met alle standaard etiket ontwerpen.
SaveLocations.XXX
Het bestand met alle locaties waar u uw reserve bestanden
opslaat als u daar bij het opstarten van het programma voor
kiest.
CalcConst.XXX
Het bestand met de lijst van standaard berekeningen voor de
prijscalculatie.
Extra bestanden
De volgende bestanden zijn strikt genomen niet nodig maar wel handig, Ze dienen allemaal in dezelfde folder als de
bovenstaande bestanden te staan (bijvoorbeeld de folder ”C:\BakkersSoftware.com.nlNL”).
Options.XXX
In dit bestand kunt uw veel voorkeursinstellingen van het
programma ingeven.
Manual.doc
Dit bestand is de hanleiding die u nu leest. Als dit bestand in
de dezelfde folder als het programma staat (bijvoorbeeld de
folder ”C:\BakkersSoftware.com.nlNL”) dan opent deze
hanleiding zich als u op de “Help” knop in het programma
drukt.
3
ResellerLogo.BMP
Als dit grafische bestand, met exact deze naam, in dezelfde
folder
als
het
programma
staat
(”C:\BakkersSoftware.com.nlNL”). Dan zal het programma
bij het opstarten dit grafische bestand tonen. Hiermee kunt u
onze software dus een personlijk tintje geven.
4
Installeren
U kunt de software gratis van het Internet downloaden en gebruiken. De etiketten zullen echter allemaal de tekst
"Demo Versie, Niet geschikt voor consumptie." dragen. De software is volledig functioneel met uitzondering van
het eigenlijke calculeren. U kunt dus wel alle schermen zien en gegevens invoeren, maar u kunt niets laten
berekenen. U kunt u deze demoversie eventueel later opwaarderen door bij ons uw persoonlijk licentie bestand te
kopen.
Vanaf het Internet
Als u op onze website “http: \\www.Bakkerssoftware.com” op de link “Download / Upgrade” klikt, en vervolgens
op de link "Download nu", dan opent zich een scherm dat u vraagt of u het bestand "BakkersSoftware_1_??.exe"
(?? kunnen alles zijn) wil openen of opslaan. Kies opslaan en sla het op in een tijdelijke directory (alles behalve “C:
\bakkerssoftware.com.nlNL”), bijvoorbeeld "C: \tijdelijk". Als het bestand binnen is gaat u naar deze tijdelijke
directory en dubbelklikt u met uw muis (linkertoets) op het bestand "BakkersSoftware_1_??.exe". Er opent zich
vervolgens het hetzelfde scherm alsof u een installatie CD in uw computer gestopt had. Volg de instructies op het
scherm en de rest gaat vanzelf.
Vanaf een CD
De installatie vanaf een cd is erg eenvoudig. Als u de CD in de computer stopt zal er naar verloop van tijd het
onderstaande of een soortgelijk scherm verschijnen.
Kies de taal die u wenst te gebruiken met behulp van één van de vlaggetjes (Bij een special voor u gemaakte CD
zullen de vlaggetjes niet verschijnen). Kies daarna het land dat u wilt gebruiken (waarschijnlijk staat deze al goed).
Lees de aansprakelijkheidsverklaring goed door en, als u het met deze voorwaarden eens bent, selecteert u
vervolgens “Ik ga akkoord met de bovengenoemde voorwaarden.” Als u het niet met de voorwaarden eens bent
dient u op “Afsluiten” te klikken.
Als u met de voorwarden akkoord bent gegaan zal de tekst van de knoppen, linksonder en rechtsonder in het
scherm, zwart worden (waren eerst grijs). Dit betekent dat u het programma nu kunt instaleren door op de knop
5
linksonder te drukken (“Instaleer het programma”), of u kunt het programma eerst proberen zonder het te instaleren
door op de knop rechtsonder te drukken (“Start het programma zonder het te installeren”).
Als u op de knop “Instaleer het programma” gedrukt heeft zal het installatieprogramma de folder “C:
\BakkersSoftware.com.nlNL” aanmaken en hier alle belangrijke bestanden naartoe kopiëren. Ook zal een menu
item en een snelkoppeling aangemaakt worden. U kunt het programma vervolgens starten door op één van deze
twee te dubbelklikken.
Ergens anders installeren
Wij raden het niet aan, maar het is mogelijk. Alleen voor computerspecialisten. Verdere hulp hebben zij niet nodig
dus… Installatie op een netwerk is overigens geen probleem.
Eerdere versies of upgrades
Als u al een eerdere versie geïnstalleerd had, of opnieuw installeert, krijgt u tijdens de installatie de vraag "Er is een
eerder geïnstalleerde versie gevonden, wilt u de gegevens van deze versie blijven gebruiken?". Als u uw oude
gegevens wilt blijven gebruiken moet u hier "Ja" op antwoorden. Het is overigens altijd verstandig, om voordat u
een nieuwe versie installeert, eerst een reserve kopie te maken van de inhoud van de directory “C:
\BakkersSoftware.com.nlNL”.
Dit
doet
het
programma
overigens
zelf
ook
al
(in:
“C:
\BakkersSoftware.com.NlNL\Saved_HUIDIGE_DATUM_EN_TIJD”) maar des al niet te min. U hoeft onze
software overigens niet eerst te deïnstalleren. U kunt een nieuwe versie zonder problemen over een oudere, of
dezelfde, versie heen installeren.
Demoversie opwaarderen
In de folder “C: \BakkersSoftware.com.nlNL” staat het bestand “ConfigCode.XXX”. Als u een licentie voor deze
software koopt, dan sturen wij u per e-mail een bestand met dezelfde naam. Als u uw bestand “ConfigCode.XXX”
in “C:\BakkersSoftware.com.nlNL” vervangt door het bestand “ConfigCode.XXX” dat wij u per e-mail toesturen,
dan heeft het programma daarna uw adresinformatie en beschikt u over de nieuwe functionaliteit. Als u met uw
rechter muisknop op het bestand drukt in uw e-mail programma, krijgt u waarschijnlijk de optie om het bestand
“ConfigCode.XXX” (via de knop “verkennen”) direct in de folder “C: \BakkersSoftware.com.nlNL” te bewaren.
De-installeren
Het de-instaleren van het programma is erg eenvoudig. Verwijder, de folder waar het programma zich in bevindt
plus de snelkoppeling en menu item, en het programma is vervolgens volledig weg (dus inclus alle referenties
binnen Windows).
6
Opstarten
U kunt het programma starten door op het menu item BakkersSoftware.com.nlNL te dubbelklikken (linker
muistoets), of door op de link met dezelfde naam op uw desktop te dubbelklikken (linker muistoets). Beide links
verwijzen naar “C:\BakkersSoftware.com.nlNL\Etiket.exe”.
Het Wachtwoord
Als u voor het eerst opstart verschijnt de mededeling dat het huidige wachtwoord een “a” is en dat u dit kunt
veranderen door het bestand “C:\BakkersSoftware.com.nlNL\Options.XXX” aan te passen. U kunt dit bestand
openen met het programma kladblok (Notepad voor de Engelse Windows versies). U ziet dan het volgende:
Zoals u ziet staat op de eerste regel “Password#=#a”. Het gedeelte “Password#=#” moet u zo laten, maar de “a”
mag u naar believen aanpassen. Laten we voor het gemak hier een “x” van maken. Kies vervolgens voor de optie
“Bestand Opslaan”. De volgende keer dat u het programma zult opstarten, zal de tekst met het wachtwoord “a” niet
verschijnen en geldt het wachtwoord (“x”) dat u zelf hebt ingegeven.
Wachtwoord voor Onderhoudsmode
Als u het programma opstart verschijnt een scherm dat u vraagt naar het wachtwoord voor de Onderhoudsmode.
Er zijn namelijk twee verschillende redenen waarom u het programma zou willen opstarten.
De eerste reden is dat u, of één van uw medewerkers, gewoon productie wil draaien. Hiervoor hoeft u geen
wachtwoord in te geven en kunt u gewoon op de toetsenbordtoets “Enter” drukken of met de muis op de knop
“Productie mode”. Zie verder de help van “Productie mode”.
De tweede reden is dat u veranderingen in het programma wil invoeren. Bijvoorbeeld om een nieuw recept in te
voeren, of om een prijs aan te passen. Typ in dit geval het wachtwoord precies zoals het in het bestand
“C:\BakkersSoftware.com.nlNL\Options.XXX” staat (wel of niet een hoofdletter is dus belangrijk). Als u dit
bestand niet veranderd hebt is dit dus de kleine letter “a”, en als u het net wel verandert hebt naar de kleine letter
“x” is dit dus het wachtwoord.
Reserve kopie
Als u het programma gestart heeft, en vervolgens uw wachtwoord hebt ingegeven, verschijnt er een scherm dat u
vraagt of u een reserve kopie van uw gegevens wil maken.
Dit heeft alleen maar zin als u de vorige keer belangrijke veranderingen heeft aangebracht en als u een plaats van
bewaren heeft ingevoerd die niet hetzelfde is als de fysieke harde schijf waarop het programma geïnstalleerd is.
7
Standaard probeert het programma de reserve bestanden op te slaan op een floppydisk maar u kunt dit veranderen in
het tabblad “Overig”. Voor meer informatie verwijzen wij u naar de help voor dit tabblad. Aangezien we echter
voor het eerst opstarten, kiezen we ervoor om niets op te slaan en drukken dus gewoon op de toetsenbordknop
“Enter” of klikken met muis op “Nee” (linker muistoets). Zie verder de help van “Onderhoudsmode – Etikettering”.
8
Productie mode
Als u het programma opstart in productiemode (zie de help “Opstarten”) kunt u, of uw medewerker, productie
draaien en verder niets. Dit om te voorkomen dat één van uw medewerkers productinformatie zou aanpassen. Deze
mode is extreem eenvoudig en mag voor eigenlijk niemand een probleem zijn.
Linksonder ziet u dat u kunt kiezen uit twee tabbladen “Etikettering” en “Recepturen”. Als u, of één van uw
medewerkers, nodig hebt om etiketten wilt af drukken moet u met de muis op het tabblad “Etikettering” klikken.
Als u echter de recepturen van de bakkerij wilt inzien, moet u met de muis op het tabblad “Recepturen” klikken.
Zie voor verdere hulp, de help van deze twee tabbladen “Productiemode – Etikettering” en “Recepturen”
respectievelijk.
9
Productiemode – Etikettering
Als in de productiemode het tabblad “Etikettering” geselecteerd is ziet u het bovenstaande scherm. Binnen dit
scherm staat alles wat u, of één van uw medewerkers, nodig heeft om etiketten af te drukken.
Links kunt u de verschillende productgroepen selecteren, en in het midden van het scherm verschijnen vervolgens
de producten die bij deze productgroep horen. In het vak links van de productnaam kunt u het aantal etiketten
ingeven dat u van dat product wil afdrukken. Het type etiket, met bijgaand etiketontwerp, kunt u rechts selecteren.
Een voorbeeld, van hoe het geselecteerde product op het geselecteerde etiket er bij benadering uit zal zien, kunt u
verkrijgen door met de muis op de knop “Voorbeeld” te drukken. Er verschijnt dat dan het bovenstaande scherm.
Het is belangrijk om te weten dat het gele gedeelte, van het etiket in het voorbeeld, het gedeelte is waarop de printer
op alle etiketten ook daadwerkelijk kan printen. Het bruine gedeelte representeert dat gedeelte van het etiket waar
10
de printer bij sommige etiketten niet op kan printen (valt buiten het gebied waarbinnen de printer fysiek kan
printen) en wat dus voor geen van de etiketten beschikbaar is. Hierdoor zijn de afmetingen van het bruine en het
gele gedeelte afhankelijk van de gebruikte printer. Met name inkjet printers kunnen, voor etiketvellen met veel
kleine etiketten, vreemd uitziende etiketten genereren. Voor meer over dit onderwerp, zie het hoofdstuk “Etiket
ontwerp”.
Als u van alle producten hebt opgegeven hoeveel etiketten u van elk van deze producten wilt hebben (en u hebt het
juitste etiket geselecteerd), dan drukt u vervolgens met uw muis cursor op de knop “Print”. Mocht u tijdens het
invoeren de draad kwijt raken, en wilt u alle producten weer op nul zetten, dan moet u op de knop “-> 0” drukken.
Met behulp van de knop “Wachtwoord” wordt het mogelijk om van de productiemode naar de onderhoudsmode
overstappen. Na het correct ingeven van het wachtwoord verschijnt namelijk de knop “Instellingen” waarmee naar
de onderhoudsmode kunt overstappen.
De “Help” knop doet één van twee dingen. Als in de dezelfde folder als waar het programma staat (bijvoorbeeld de
folder ”C:\BakkersSoftware.com.nlNL”) het bestand “Manual.doc” staat, dan opent deze handleiding zich als u op
de “Help” knop in het programma drukt. Staat dit bestand er niet en als de computer contact met Internet heeft, dan
zal de meeste recente helpinformatie via het internet verschijnen.
Als u in de productiemode op de knop “Einde” drukt zal het programma zich afsluiten zonder eventuele
veranderingen op te slaan. Als u dus vanuit de onderhoudsmode naar de productiemode gaat, en u hebt
veranderingen gedaan die bewaard moeten blijven, dan kunt u dus beter eerst het programma afsluiten in de
onderhoudsmode en vervolgens weer opstarten want anders gaan uw wijzigingen verloren.
Rechtsboven in het scherm kunt u het aantal dagen vanaf nu ingeven. Standaard staat dit op 1 en dit betekent, dat u
nu de etiketten afdrukt, van de producten die morgen geproduceerd worden (met een productiedatum van morgen
dus). Op deze manier kunt u aan het einde van de dag de etiketten afdrukken voor de producten, die gedurende de
dag besteld zijn en, die morgenvroeg in de bakkerij geproduceerd moeten worden. U kunt het standaard getal 1
vervangen door in het bestand “C:\BakkersSoftware.com.nlNL\Options.XXX” na de tekst “DaysFromNow#=#” het
gewenste getal op te geven. Een negatief getal zal ervoor zorgen dat er geen datuminformatie op de etiketten wordt
afgedrukt. Bedenk u echter, dat dit wel wettelijk verplicht is.
Behalve het algemene “DaysFromNow” waarmee u het aantal dagen voor de hele week in één keer kunt instellen,
kunt u afwijkende dagen ook appart ingeven. Het volgende voorbeeeld spreekt voor zich (een “_” voor de tekst
betekent dat deze niet actief is).
DaysFromNow#=#1
_DaysFromMonday#=#1
_DaysFromTuesday#=#1
_DaysFromWednesday#=#1
_DaysFromThursday#=#1
_DaysFromFriday#=#1
DaysFromSaturday#=#2
_DaysFromSunday#=#1
In dit voorbeeld geldt dus voor alle dagen één dag vooruit, behalve voor zaterdag het programma twee dagen
vooruit werkt.
Rechtsboven in het scherm kunt u het ook het aantal blanco etiketten ingeven. Dit is handig als u een vel etiketten
hebt waarvan er al een aantal gebruikt zijn. Als u hier het aantal gebruikte etiketten ingeeft zal het programma deze
lege etiketten overslaan en pas beginnen te printen bij het eerst beschikbare etiket.
11
Onderhoudsmode – Etikettering
Als u het programma opstart en het wachtwoord ingeeft, dan komt u in dit scherm terecht. Deze mode heeft veel
gemeen met de productiemode, maar is veel uitgebreider en u kunt veel meer wijzigen. In deze mode kunt u de
informatie ingeven die op uw etiketten moet staan en u kunt producten en productgroepen toevoegen. Voor de
aspecten die deze mode deelt met de productiemode, verwijzen wij u naar de help van de productiemode.
Onderaan de kolomen met productgroepen en producten, staan drie knoppen. De “+” is voor het toevoegen van een
nieuwe productgroep of een nieuw product, de “-“ staat voor het verwijderen van de geselecteerde productgroep of
het geselecteerde product en met behulp van de “V” slaat de informatie tussentijds op (In het geheugen dus nog niet
op de harde schijf). Anders dan in de productiemode kunt u in deze mode de namen van producten en
productgroepen wijzigen.
U zult zien dat, als u het vakje “Aantal” aanvinkt, u het aantal kunt invullen en dat, de mogelijkheid om een gewicht
in te vullen, verdwijnt, en visa versa. Er zijn namelijk producten waarvan u niet het gewicht, maar alleen het aantal
hoeft in te vullen. Als u niet zeker bent, of het aantal volstaat, dan kunt u het beste het gewicht invullen. Als u een
negatief getal invult zal de informatie niet worden afgedrukt (Dit is ook te bereiken door in het etiketontwerp een xcoördinaat van -1 op te geven). Bedenk u echter, dat dit wel wettelijk verplicht is.
In het vakje “Prijs” kunt u de prijs van het product invullen. Als u een negatief getal invult zal er geen
prijsinformatie worden afgedrukt (Dit is ook te bereiken door in het etiketontwerp een x-coördinaat van -1 op te
geven). Bedenk u echter, dat dit wel wettelijk verplicht is.
Als u onze software gebruikt in combinatie met een weegschaal en het product gaat per gewicht, dan verschijnt er
ook de mogelijkheid om de prijs per kilo alsmede het bijbehorende PLU nummer in te geven.
In het vakje “T.H.T.” kunt u het aantal dagen ingeven tussen de productiedatum en de “tenminste houdbaar tot”
datum. Als u een negatief getal invult zal er geen datuminformatie worden afgedrukt (Dit is ook te bereiken door in
het etiketontwerp een x-coördinaat van -1 op te geven). Bedenk u echter, dat dit wel wettelijk verplicht is.
12
Op alle etiketten staat de informatie over de producent, gevolgd door een regel beginnend met de tekst
“Ingrediënten: “ en vervolgens gevolgd door de ingrediënten zelf. In het vak “Ingrediënten” kunt u deze
ingrediënten invoeren en wijzigen. Het verdient echter aanbeveling om dat niet in dit scherm te doen (zie de help
over ingrediënten calculeren). Dit vak staat hier meer om u een totaaloverzicht, van alle informatie die op het etiket
komt, te geven.
Het vak “Allergene stoffen:” werkt net als het vak “Ingrediënten”. Als het vak allergene stoffen bevat, verschijnt
deze informatie als een nieuwe regel onder de ingrediënten beginend met de tekst “Allergene stoffen:” en gevolgd
door de allergene stoffen. Net als de ingrediënten kunt u de allergenen beter in een ander scherm uit uw recepten
laten calculeren (zie de help over ingrediënten calculeren).
In het vak “Onderste regel:” kunt u op een nieuwe regel onder de allergenen informatie, extra informatie voor de
klant inbrengen. Hier dient u de informatie voor de klant in te voeren van hoe het product gebruikt en bewaart dient
te worden. Deze informatie is wettelijk verplicht!
Onderaan op het scherm staat in de Onderhoudsmode de knop “Instellingen”. Dit is een belangrijke knop.
Doormiddel van deze knop kunt u alle, achter de schermen, informatie invoeren. Zoals recepten en het automatisch
laten calculeren van de ingrediënteninformatie. Klik met u muis op deze knop om een idee te krijgen wat allemaal
mogelijk is en lees de relevante help.
13
Recepturen
Het tabblad “Recepturen” is hetzelfde in productiemode als in onderhoudsmode. Dit tabblad is bedoeld voor
gebruik in de bakkerij. Hier kunnen u, en uw medewerkers, de recepten van uw producten vinden. Eventueel kunt u
hier de recepten in grootte aanpassen en / of afdrukken. Wijzigingen in recepten kunt u in dit scherm niet maken.
Alleen de relevante informatie is zichtbaar.
In het blok “Aantal maal:” kunt u kiezen voor het aantal maal product, of voor het aantal maal charge, dat u wilt
produceren. Een charge is overigens wat een recept totaal oplevert. Als u dus kiest voor charge, dan staat het getal
voor het aantal maal wat het recept zou opleveren. In het bovenstaande scherm is het recept voor anderhalf maal de
standaard charge. Standaard begint het programma met charge aangevinkt. U kunt dit veranderen door in het
bestand “C: \BakkersSoftware.com.nlNL\Options.XXX” de tekst “TimesProduct#=#0” te veranderen in
“TimesProduct#=#1”.
De berekende arbeidstijd is een benadering en kan afwijken van de werkelijkheid.
De knop “Print” drukt het berekende recept af op papier. Met de knop “Wachtwoord” kan men de knop
“Instellingen” laten verdwijnen of verschijnen en met de knop “Instellingen” zelf komt men in een scherm vanwaar
men de onder andere de recepten kan invoeren.
14
Instellingen
Als uw in de Onderhoudsmode opstart, dan hebt u de knop “Instellingen”. Als u op deze knop drukt dan verschijnt
het bovenstaande scherm. In dit scherm ziet u vele verschillende tabbladen die allemaal hun eigen help pagina(s)
hebben.
De knop “Instellingen” die u hebt ingedrukt om in dit scherm te komen is vervangen door de knop “ProductInfo” en
met behulp van deze knop kunt u weer terug naar de productiemode.
Onderin het scherm ziet u: het tabblad “Etiketontwerp” waar u uw etiketten kunt ontwerpen, het tabblad “Overig”
waar een aantal handige functies staan en waar u kunt aangeven waar de reserve kopieën naartoe geschreven
moeten worden, het tabblad “Productinformatie” welke alle bovenstaande tabbladen bevat en later uitgebreid
behandeld zal worden, en het tabblad “Database bewerken” waar u onder andere gegevens kunt importeren en
exporteren.
15
Ingrediënten declaraties calculeren
De reden dat u deze software gekocht hebt is waarschijnlijk om ingrediëntendeclaraties te calculeren en daar is deze
software dan ook buitengewoon goed in. De reden hiervoor is dat onze software ontwikkelt is om aan te sluiten bij
de praktijk in de bakkerij. Zo zult u zien dat onze software de benodigde gegevens op het juiste moment vraagt en
alles, wat op dat moment niet belangrijk is, weglaat. Als u een product eenmaal goed hebt ingevoerd zullen
wijzigingen in de gebruikte grondstoffen automatisch (als u daar voor kiest) tot wijzigingen in de declaraties op de
etiket van verpakte producten leiden.
Elke realistische calculatie is, als u het met hand zou willen doen, een rotklus en bovendien is het makkelijk om
fouten te maken. Ons programma maakt deze klus veel eenvoudiger. Het blijft echter wel zo dat het het beste is om
deze klus zorgvuldig aan te pakken. Het is ook een goed idee om zelf de wetgeving goed te kennen. U kunt de
meest recente wetgeving downloaden van http://wetten.overheid.nl, maar wij hebben het meest belangrijke (minder
recent) in bijlage A gezet. Wij zijn namelijk niet verantwoordelijk voor de uiteindelijke declaratie, dat bent u zelf.
Vooral nieuwe wetgeving en uitzonderingssituaties vereisen dat u zelf betrokken blijft. Wij zien het als onze taak
om u in deze te helpen. Ook hebben we zoveel mogelijk fouten, die u zou kunnen maken, proberen af te vangen.
Als u meer met de software gewerkt hebt zal alles eenvoudig lijken, maar om te beginnen is het het beste om stap
voor stap en bij het begin te beginnen.
Wij zullen eerst summier iets over de wetgeving uitleggen, en vervolgens een voorbeeld uitwerken. Het is niet
moeilijk, maar wel iets om even goed voor te gaan zitten.
Kort samengevat zegt de wet dat alle ingrediënten moeten worden vermeld in volgorde van aflopend
gewichtspercentage van de ongebakken ingrediënten en dat, van de voor het product kenmerkende ingrediënten, het
gewichtspercentage vermeldt dient te worden. Verder zijn er een aantal categorieën van allergene stoffen die, als ze
van toepassing zijn, op een aparte regel vermeld dienen te worden. Er is nog een alternatieve manier van declareren
toegestaan, maar die levert veel langere declaraties. Ook zijn er specialisten, die een combinatie van beide
methoden prefereren, maar dit is in onze ogen overbodig en onnodig ingewikkeld. Wij raden u sterk aan om de
eigenlijke wet zelf even goed door te lezen (zie bijlage A). Deze is goed leesbaar en leest bovendien een heel stuk
makkelijker dan de meeste publicaties die wij van de specialisten gezien hebben.
De ingrediënten declaratie, en de declaratie van de allergene stoffen op uw etiket, komen oorspronkelijk van de
ingrediëntendeclaraties op uw grondstoffen. Gewoon de declaraties zoals deze op de zak of trommel staan. En hier
hebben we direct al een probleem, deze declaraties vermelden namelijk, meestal niet, hoeveel gewichtsprocenten
van elk ingrediënt aanwezig is. Voor een absoluut correcte berekening is dit echter wel nodig en verdient het de
aanbeveling om schriftelijk, en wettelijk aantoonbaar, deze informatie op te eisen bij de organisatie van welke u
deze stoffen volgens de factuur verkrijgt (kortom wiens briefhoofd de factuur siert). Zo staat u namelijk sterker als
een keuringsambtenaar hierover zou mogen vallen. Officiel blijft u overigens zelf verantwordelijk. Idealiter zouden
we natuurlijk willen dat ze ons alle informatie elektronisch gratis beschikbaar zouden stellen, maar dit weigeren ze
tot nu toe. Onze software is er al wel helemaal klaar voor, en we hebben ook methodes ontwikkeld om dit probleem
te omzeilen (zie onze website).
Laten we nu maar eens beginnen.
Na dat u het programma met het wachtwoord hebt opgestart, kiest u “Instellingen” en selecteert u vervolgens het
tabblad “Database bewerken”. Binnen dit tabblad kiest u het tabblad “Grondstofgegevens”. Het onderstaande
scherm verschijnt. Dit lijkt misschien wat moeilijk maar we zullen u nu het één en ander uitleggen, waarna het toch
heel eenvoudig zal blijken. Het vinden van deze pagina is niet moeilijker dan de rest.
16
We zouden kunnen beginnen met een lege database (een database is als de kaartenbak van de computer), maar het
is handiger om te beginnen met een database waar al zoveel mogelijk is ingevuld. Als u van een collega bakker, die
al met ons programma werkt en die bij dezelfde inkooporganisatie als uzelf inkoopt, het bestand “Products.XXX”
kunt krijgen dan is dat waarschijnlijk de beste start. In het bestand “Products.XXX” staat namelijk alle
productinformatie. Dus de: prijzen, recepten, grondstoffen enzovoort. Knip en plak zijn “Products.XXX” over u
“Products.XXX” in de folder “C: \BakkersSoftware.com.nlNL” heen, en u hebt al zijn producten en recepten (voor
het knippen en plakken, het programma afsluiten).
Als uw collega zijn recepten niet wil prijsgeven, dan is hij misschien wel bereid om voor u een “Export:
Grondstoffen, specificaties en allergenen.” maken (Zie de help van “Database bewerken”). Het resulterende bestand
met de extensie “IEP” bevat namelijk alleen de recepten van de grondstoffen. . Dit zijn de zogenaamde IEP
bestanden, zo genoemd omdat ze allemaal de extensie “.IEP” hebben.
Sommige leveranciers van onze software bieden hun klanten ook een abonnement aan op IEP bestanden waarbij zij
zelf de informatie voor de klant invoeren. BakkersSoftware.nl doet dit bijvoorbeeld.
Als u met IEP bestanden gaat werken kunt u het beste beginnen met uw database leeg te maken (Tabblad
“Verwijderen” en dan “Lege database GEVAARLIJK !!!” Zie de help van “Database bewerken”) en vervolgens de
gegevens uit paar IEP bestanden importeren. Bedenkt u overigens dat u altijd zelf verantwoordelijk blijft voor de
inhoud van het bestand dat u gebruikt. U kunt IEP bestanden importeren met behulp van de knop “Import:
ingekocht, specificaties en allergenen.” (Zie de help van “Database bewerken”).
Nu u uw database zoveel mogelijk gevuld heeft is het zaak om datgene, wat u niet nodig heeft, weg te gooien. Strikt
genomen hoeft dit niet maar het programma word er sneller van en het zoeken naar de juiste producten
eenvoudiger.
Uitgaande van het vorige scherm selecteert u het tabblad “Product selecteren” (als u het programma net met het
wachtwoord hebt opgestart kiest u “Instellingen” en drukt u op het tabblad “Product selecteren”). Vervolgens drukt
u in het vak “Type productgroep” op het radioknopje “Grondstof”. Het onderstaande scherm verschijnt.
17
Veruit de meeste producten en productgroepen zult u niet gebruiken en deze kunt u dus het best verwijderen. Dit is
erg eenvoudig. Klik eenmaal met de linker muistoets op de productgroep of op het product dat u wilt verwijderen.
Er verschijnt een pijltje naast de naam ten teken dat deze is geselecteerd. Klik vervolgens met de linker muistoets
op de “-“ knop midden onder de kolom. Het programma vraagt nu of u het product of de productgroep echt wil
verwijderen. Druk op “OK” of druk de toetsenbordknop “Enter” in. Herhaal deze procedure totdat u alle niet
gewenste producten verwijderd hebt. Sluit het programma af en zeg: “Ja” om de database te bewaren.
Als u wilt kunt u natuurlijk veel vaker de database bewaren. Algemeen gesproken is het een goede gewoonte om
uw werk op de computer te bewaren als u klaar bent met een duidelijk deel van waar u mee bezig bent. Zo houdt u
namelijk een goed beeld van wat u precies bewaard hebt en kunt u bovendien makkelijk terug als u ergens blundert.
In tegenstelling tot veel andere computerprogramma’s maakt ons programma elke keer, als u op opslaan drukt, een
extra kopie aan met de datum in de naam verwerkt. Dit omdat veel bakkers het niet gewend zijn om met computers
te werken en soms geneigd zijn om onverwachte dingen te doen. Wij kunnen niet alle blunders en stommiteiten
afvangen, maar we doen ons best.
Start nu opnieuw het programma op en geef het wachtwoord. Vervolgens kiest u “Instellingen” en drukt u op het
tabblad “Product selecteren”. Druk nu in het vak “Type productgroep” op het radioknopje “Specificatie” of het
radioknopje “Allergene stof”. Het onderstaande scherm verschijnt. (Als u werkt vanaf een IEP, met alleen
grondstofgegevens zonder specificaties of allergene stoffen, moet u een extra IEP met deze appart importeren).
18
Net als voor de grondstoffen zouden we ook hier alles wat we niet nodig hebben kunnen verwijderen. Het is echter
veel moeilijker om te weten welke verwijderd mogen worden en bovendien is het verwijderen hier niet echt handig,
dus dat doen we het maar niet.
De reden, dat we even naar dit scherm zijn toe gegaan, is om u het even te laten zien.
Als u namelijk later, een specificatie of allergene stof mist, dan weet u nu, dat u deze hier kunt invoeren. Dit kan
bijvoorbeeld voorkomen, omdat u er voor gekozen hebt, om vanuit een volledig lege database te beginnen of omdat
de benodigde specificatie of allergene stof er niet in staat. Ook kan het bijvoorbeeld zo zijn dat de specificatie al
bestaat, maar dat degene die u gebruikt is doorgestraald of genetisch is gemanipuleerd. Maak in dit geval een
nieuwe specificatie aan en zet achter de specificatie tussen haakjes de wettelijk vereiste tekst. U moet zich
realiseren dat de specificaties op uw etiket, exact zo geschreven worden, als dat u ze hier invoert. Hierdoor is dit
dus in principe een goed punt om uitzonderingssituaties af te vangen op specificatie, of allergene stof, niveau. Met
dezelfde truc zou u hier ook de alternatieve declaratie methode kunnen toepassen. Dit raden wij u echter af omdat
het moeilijker is en bovendien langere etiketten oplevert. Door op het “+” knopje links onder aan de kolom te
drukken kunt u een product of een productgroep toevoegen.
We gaan nu terug naar de grondstoffen door in het vak “Type productgroep” op het radioknopje “Grondstof” te
drukken. Het onderstaande scherm verschijnt. Wij gaan in deze help verder uit van onze demo database, dus uw
producten en producten zullen van de onze verschillen, maar dat maakt voor de uitleg niets uit.
19
We kijken nu even goed naar het bovenstaande scherm en lopen de belangrijke dingen even bij langs.
De productnaam is “Gele boter (grondstof)” en deze valt onder de productgroep “Roomboter Margarine en
Concentraten”. De eenheid waarin het product in recepten verwerkt wordt is per “kg”. De inkooporganisatie is:
“Back Beko IJsselstreek” en het artikelnummer is “2046706”. Het product wordt per hoeveelheid van “10 kg”
geleverd en per hoeveelheid kost het product € 35. Al deze gegevens zijn belangrijk en het is zaak dat u er voor
zorgt dat deze bij al uw grondstoffen goed zijn ingevuld. Als drooggewicht voor u belangrijk is, dan moet u deze
ook overal goed invullen. Ga nu al uw grondstoffen bij langs, om dit goed in te voeren. Sluit het programma af en
kies voor opslaan. Start het programma vervolgens weer op en ga weer naar dit scherm.
U hebt nu in al uw grondstoffen ingevoerd maar deze zijn nog leeg. We gaan nu specificaties en allergene stoffen
aan de grondstoffen toekennen. Links boven ziet u het tabblad “Samenstelling invoeren”. Druk op uw linker
muisknop terwijl het muis pijltje over de tekst “Samenstelling invoeren” zweeft. Het onderstaande scherm
verschijnt.
20
U ziet hier de specificaties en allergene stoffen van gele boter. Als u nog met onze demo database werkt stoort u
zich misschien aan het feit dat ze samen geen 100% zijn. Zolang de onderlinge verhoudingen maar kloppen maakt
het in feite niet uit, maar u kunt dit verhelpen door op de knop “Invoerhulp” te drukken. Er verschijnt een nieuw
scherm. Typ in het vakje “Totaalgewicht per samenstelling” het getal 100 en druk vervolgens op de knop
“toepassen”. Alle specificaties zijn nu samen 100%.
Waarschijnlijk is uw grondstof echter nog helemaal leeg. Aan de rechterkant van het scherm staan de specificaties
en allergene stoffen die u aan de samenstelling (links) van uw grondstof kunt toevoegen. Dit kunt u doen door op de
specificatie te dubbelklikken (linker muistoets). Het product verschijnt dan links in de samenstelling lijst.
Bij de specificaties die u toevoegt moet u ook de hoeveelheid vermelden. Omdat de eenheid van de grondstof in ons
voorbeeld (Gele boter) “kg” is gaan alle hoeveelheden in gewichtsprocenten. Als u wilt kunt u dan ook in uw
gedachten het “%” teken vervangen door “kg”, het maakt namelijk niet uit. Als de eenheid van onze grondstof
namelijk “liters” of “stuks” geweest was, dan had u de hoeveelheden in de samenstelling zo bij zo in “kg” moeten
invullen.
U had dan ook een extra invulvak gehad, namelijk “Aantal liters product per samenstelling” (of “Aantal stuks
product per samenstelling”). Het beste is om op invoer hulp te drukken. Te kijken wat het totaalgewicht van de
samenstelling is. Dit gewicht in de bakkerij afmeten. Te meten hoeveel liter of stuks dit gewicht oplevert en dit
getal vervolgens in te vullen. Het scherm hieronder is de invoer hulp bij de grondstof “Stero.Slagroom ZS. 10ltr
39%” in de demo database.
21
De allergene stoffen die u toevoegt worden door het programma gezien als eigenschappen van de specificaties in de
samenstelling. Bij elke allergene stof hoort dus minimaal één specificatie. In het voorbeeld staat bijvoorbeeld
“Roomboter” en de allergene stof die daar bij hoort is “Koemelkeiwit”. Om deze reden moet u van specificaties, de
hoeveelheid wel vermelden, maar van allergene stoffen niet. Vanplaats het “%” teken staat achter een allergene stof
“A.”.
Als u op deze manier alle grondstoffen die u gebruikt, hebt ingevuld en opgeslagen (even afsluiten, bewaren: “Ja”
en weer opstarten), zult u blij zijn om te weten dat u het meeste en beroerdste werk achter de rug hebt.
Gefeliciteerd! Als u wilt en u nog niet zo ver bent, dan kunt u ook eerst alleen die grondstoffen invoeren die deel
uitmaken van een verpakt product waar u het eerst mee wil proberen.
We gaan nu uw recepten invoeren en u zult zien dat dit veel leuker is omdat u nu declaraties kunt calculeren en
prijzen kunt berekenen.
Voor mensen, die niet bekend zijn met de termen in de bakkerij, zal ik er eerst even een paar doornemen. Dan weet
u namelijk wanneer u welke kunt gebruiken. Op zich hoeft u zich hier niet aan te houden, maar wij raden u toch aan
om dit wel te doen. In de banketbakkerij kent men een: grondstof, receptuur, halffabrikaat, eindproduct en verpakt
product. Een grondstof is een ingekocht product en de basis van uw eigen producten. Een receptuur is een mengsel
van producten, van grondstof tot eindproduct, en bij de bereiding van een receptuur wordt geen oven gebruikt. Bij
halfproducten en eindproducten wordt eventueel wel een oven gebruikt. Vaak maakt men en receptuur, laat men het
een dag staan en stopt het dan als enige ingrediënt van een halfproduct in de oven. Het voordeel van het splitsen van
de processen is zuiver voor logistieke reden binnen de bakkerij zelf. Het maakt het programma niets uit. Een
verpakt product is een combinatie van één of meer eindproducten. Voor het verpakken wordt geen oven gebruikt of
arbeidstijd gerekend.
U kunt bij het invoeren het beste de praktijk in uw bakkerij volgen, maar het is ook mogelijk om direct een
eindproduct te maken en deze als enige product aan de samenstelling van een verpakt product toe te voegen.
We nemen als voorbeeld nu de receptuur Speculaasplaatcake. Zie onderstaand scherm.
Deze de samenstelling van deze receptuur levert 32 stuks van het product Speculaasplaatcake. De meeste van de
producten in de samenstelling zijn grondstoffen en twee zijn zelf ook weer recepturen. Het is zelfs mogelijk om
eindproducten of halfproducten toe te voegen als u dat wil. U kunt een product zelfs aan zijn eigen samenstelling
toevoegen, het programma kan het aan.
22
Nu we onze receptuur klaar hebben moeten we er een eindproduct van maken. Als we kijken naar het scherm van
het tabblad “Product selecteren” voor het eindproduct “Speculaasplaatcake”, dan zien we dat er een oventijd en een
oventemperatuur zijn ingevuld. Zie onderstaande scherm.
Het gevolg, van het invullen van een oventemperatuur en een oventijd, is dat in het tabblad “Samenstelling
invoeren” naar eindgewicht gevraagd wordt. Zie het onderstaande scherm.
23
Dit omdat het bakproces een gewichtsverlies oplevert ten opzichte van het totaalgewicht van de samenstelling. Dit
gewichtsverlies is ook wel bekend als het inbakverlies. Om het te kunnen bepalen heeft het programma het
eindgewicht van de samenstelling na het bakken nodig. De knop “Invoerhulp” creëert een scherm wat u eventueel
kan helpen bij het invullen van het eindgewicht. Zie het onderstaande scherm.
U ziet dat de samenstelling van het eindproduct alleen maar bestaat uit één stuk “Speculaasplaatcake (Receptuur)”
dat nu wordt gebakken, resulterend in het eindproduct “Speculaasplaatcake (Eindproduct)”.
Nu moeten dit eindproduct nog verpakt worden met een juiste ingrediëntendeclaratie. Hiervoor moeten we moeten
we alle producten, die we samen verpakken, opgeven als de samenstelling van het verpakte product “Speculaas
plaatcake (Verpakt product)”. In dit geval is dit maar één product. Zie het onderstaande scherm.
24
Nu hebben we het product volledig hebben ingevoerd zijn we klaar om het programma de ingrediëntendeclaratie te
laten calculeren. Ga daarvoor nu naar het tabblad “Ingrediëntendeclaratie calculeren” en druk op de knop
“Calculeer ingrediëntendeclaratie”. Zie het onderstaande scherm.
25
We zien nu in het midden van het scherm een declaratie die er eigenlijk wel goed uitziet. We besluiten echter dat
voor het product “Speculaas plaatcake” “roomboter” en “amandelen” kenmerkende ingrediënten zijn. Om nu de
percentages voor deze grondstoffen in de declaratie toe te voegen, klikken we met de muis op de tekst “Nee” achter
deze ingrediëntenten rechts in het scherm. De tekst verandert in “Ja” en de percentages worden in de declaratie
ingevoegd. We kunnen eventueel nog in het tabblad “Rekenblad” kijken naar de uitwerking van de calculatie om
precies te zien hoe de declaratie tot stand gekomen is.
Als we ons vervolgens overtuigd hebben dat onze declaratie klopt, dan kopiëren we de gecalculeerde declaratie,
naar de declaratie welke op ons etiket staat, met behulp van de knop “Kopieer ingrediënten declaratie”.
Zo, dat was het. Simpel toch, ten minste met dit programma. Anders…
Het zal u misschien opgevallen zijn dat er tussen de ingrediënten alleen een ”,’ staat en geen “, “. Als u liever “, “
hebt moet u in het bestand “Options.XXX” de tekst “SpaceBetweenIngredients#=#1” opnemen.
26
Prijscalculatie methoden
Het kunnen calculeren van prijzen is voor bakkers heel erg belangrijk en, met alle informatie die de bakkers al
moeten invoeren voor het calculeren van de ingrediëntendeclaraties, was het voor ons eenvoudig om ons
programma ook prijzen te laten calculeren. Wij presenteren hier twee reken methodes. Als u een betere kent,
houden wij ons van harte aanbevolen.
De standaard methode die meestal wordt gebruikt
De standaard methode wordt door de meeste bakkers toegepast. Een iets uitgebreidere variant van deze methode is
de standaard methode in ons programma. Het is ons echter opgevallen dat deze methode een verborgen probleem
heeft.
De standaard methode vraagt wel netjes om de prijs van de arbeidstijd per minuut. Echter, de resulterende prijs is
meer geschikt voor een handelaar in grondstoffen, dan voor een banketbakkerij. Het komt er op neer dat een
werknemer die met goedkope grondstoffen werkt, minder per minuut oplevert, dan dezelfde werknemer als deze
met dure grondstoffen werkt. Het kan dus zelfs zo zijn dat producten, gemaakt met goedkope grondstoffen, de
bakker feitelijk geld kosten. Waarom, deze fout in de standaard methode nooit is opgemerkt, is mij een raadsel. Hij
dient zelfs, voor zover wij weten, als de basis voor alle gangbare bakkerij-calculatie-software die momenteel in
gebruik is (met uitzondering van de onze software natuurlijk, tenzij u hem zelf selecteert).
Laat ik het probleem illustreren met een voorbeeld van een charge met goedkope en een charge met dure
grondstoffen.
Goedkope grondstoffen
Totaalprijs grondstoffen: € 20,Totale arbeidstijd: 90 minuten
Arbeidstijd per minuut: € 0,50
Opslag directe kosten: 110 %
Winstopslag: 20 %
Dat levert als verkoopprijs exclusief BTW:
(€ 20 + (90 x € 0,50) ) x ((100% + 110%) / 100) x ((100% + 20%) / 100) = € 163,80
Dure grondstoffen
Totaalprijs grondstoffen: € 60,Totale arbeidstijd: 90 minuten
Arbeidstijd per minuut: € 0,50
Opslag directe kosten: 110 %
Winstopslag: 20 %
Dat levert als verkoopprijs exclusief BTW:
(€ 60 + (90 x € 0,50) ) x ((100% + 110%) / 100) x ((100% + 20%) / 100) = € 264,60
Feitelijk hebben we nu, zowel over de grondstofprijs als over de arbeidstijd, een opslag directe kosten van 110%
gerekend. Maar in werkelijkheid verdient een bakkerij zijn geld met het maken van arbeidsintensieve producten, en
niet met de doorverkoop van grondstoffen. Grondstoffen zijn dus een vaste kosten post en de opslag van de directe
kosten mag alleen gerekend worden over de arbeidstijd. Als we nu uitrekenen wat we de klant feitelijk rekenen
voor onze arbeid in de bakkerij dan komen we op:
Voor de goedkope grondstoffen:
((€ 163,80 / ((100% + 20%) / 100)) - € 20) / 90 = € 1,29 / minuut
Voor de dure grondstoffen:
((€ 264,60 / ((100% + 20%) / 100)) - € 60) / 90 = € 1,78 / minuut
Hierdoor zijn onze winst marges voor de bakkerij in werkelijkheid:
Voor de goedkope grondstoffen:
((€ 1,29 / € 0,50) x 100) - 100 = 158 %
Voor de dure grondstoffen:
((€ 1,78 / € 0,50) x 100) - 100 = 257 %
27
Als de bakker nu om kiet te spelen een winstmarge voor de bakkerij van 200% nodig heeft, dan draait hij dus
verlies op producten gemaakt met goedkope grondstoffen. Nu lijkt een winstmarge van 200% erg veel, maar hier
gaan nog veel kosten overheen anders zouden alle bakkers wel erg rijk moeten zijn. De werkelijkheid is echter heel
anders, velen hebben zelfs moeite het hoofd boven water te houden. Deze simpele rekenfout kon daar wel eens een
belangrijke rol in spelen.
De variant van deze methode die u in onze software vindt heet “Standaard” en in deze is de post “Opslag directe
kosten” gesplitst in een post “bakkerij van directe kosten” en een post “verkoop van directe kosten”. Als u deze
twee bij elkaar optelt komt u op het oude percentage van “Opslag directe kosten”. Als u dus liever met de wat
algemenere variant wil werken moet u er gewoon voor zorgen dat “verkoop van directe kosten” nul is en “bakkerij
van directe kosten” gelijk aan “Opslag directe kosten”. Het voordeel van deze splitsing is voor verkoop van
producten aan supermarkten of doorverkoop van producten die u niet zelf geproduceerd hebt.
De Poelman methode
De Poelman methode (© http: \www.Geert.com 2003) dankt zijn naam aan het feit, dat de programmeur van deze
software, en de bakker waar hij mee samenwerkt, wilde motiveren om een betere methode te ontwikkelen.voor
calculeren .
De basis van deze methode is dat de kengetallen, die u vroeger achteraf na de berekening kreeg, nu als basis van de
berekening dienen. U kunt gewoon ingeven hoeveel winst u op de verschillende onderdelen van uw bedrijf wil
verdienen.
U kunt aangeven hoeveel winst u wilt verdienen op uw grondstof, bakkerij en winkel. Ook kunt u de kosten voor
deze drie apart opgeven. Het voordeel hiervan is dat u zo u een veel beter inzicht in uw bedrijf krijgt en uw prijzen
gegarandeerd die winst leveren die u voor ogen had.
Laten we bij het begin beginnen.
De post “vaste kosten grondstof” zijn alle kosten die u per jaar maakt voor de opslag, vervoer en aankoop van
grondstoffen, gedeeld door het aantal producten dat u per jaar verkoopt. Dit is een vast getal waar uw boekhouder u
eventueel mee kan helpen.
De post “Winst grondstof” is het winstpercentage wat over, de grondstofprijs plus de kosten per product, wordt
heen gelegd. Het resultaat noemen we “Berekend grondstof”.
De post “vaste kosten bakkerij” zijn alle kosten van uw bakkerij, inclusief loonkosten voor u zelf en uw personeel,
gedeeld door het aantal minuten dat u en u werknemers bezig zijn met het maken van de producten (alleen de tijd
die in u de recepten vermeld hebt). Dit is een vast getal waar uw boekhouder u eventueel mee kan helpen.
De post “winst bakkerij” is het winstpercentage wat over, de “vaste kosten bakkerij” maal het aantal minuten
arbeidstijd in de bakkerij, wordt heen gelegd. Het resultaat noemen we “Berekend bakkerij”.
De post “vaste kosten verkoop” zijn alle kosten die u per jaar hebt door de verkoop van producten, gedeeld door het
aantal producten dat u per jaar verkoopt. Dus de loonkosten voor uw winkelpersoneel, de kosten van het inpakken
van de producten en de huur van uw winkelpand. Dit is een vast getal waar uw boekhouder u eventueel mee kan
helpen.
De post “winst verkoop” is het winstpercentage wat over, de som van de “vaste kosten verkoop” plus “Berekend
grondstof” plus “Berekend bakkerij”, wordt heen gelegd.
In deze methode is het net of u werkt met drie kleine bedrijfjes. Een grondstoffen leverancier, een bakkerij met een
prijs per minuut en een verkoop kanaal. Het verkoop kanaal is waarschijnlijk uw winkel maar dat hoeft niet. Als u
aan supermarkten levert hoeft u de kosten van de winkel niet mee te rekenen maar wel die van de verkoper en het
inpakpersoneel. Het voordeel van deze “Poelman” methode is dat u een beter inzicht krijgt in elk van deze
onderdelen binnen u bedrijf. Dit helpt u bijvoorbeeld met de vraag, of u beter de bakkerij kunt uitbreiden voor de
verkoop aan supermarkten, of u voor hetzelfde geld beter een extra winkel kunt aanschaffen. Of, als her minder
goed gaat, waar u het beste kunt snijden.
28
Etiketontwerp
Als u uw etiketten via een kassa systeem afdrukt dan kunt u dit hoofdstuk overslaan. Dit hoofdstuk gaat over het
ontwerpen van de etiketten die uit de printer van uw computer komen.
Het ontwerpen van etiketten is iets wat u slechts zelden hoeft te doen. Met een beetje geluk zelfs helemaal nooit.
Het is om deze reden dat dit onderdeel het meest bewerkelijke van het hele programma is. Het is niet moeilijk maar
kost wel even tijd. Lees de handleiding ook even goed door.
Het makkelijkste is om één van onze standaard etiketten te kiezen zodat u helemaal niets hoeft te ontwerpen. Het
moeilijkste is om een etiket helemaal zelf te ontwerpen. De beste is de tussenweg om een etiket samen te stellen
door een standaard papiertype en een standaard ontwerp te combineren. Eventueel kan het resultaat vervolgens nog
aanpassen.
Laten we met de tussenweg beginnen. Het scherm bevat een groen, een blauw en een geel vak, waarbij het groene
vlak ook weer blauwe en gele stukken heeft. Dit is omdat blauwe en gele verf samen groen maken. Of te wel, u
kunt de standaard informatie uit het blauwe en gele stuk samenvoegen tot een nieuw etiket. De blauwe en gele
stukken in het groene vlak staan voor gegevens die oorspronkelijk uit het blauwe of gele vak kwamen. Oftewel.
In het blauwe stuk staan alle standaard papier types. Als u besloten hebt welke labels u gaat gebruiken zoekt u hier
het vel met de labels die u gebruikt. Dus de afmetingen van het papier en hoe de labels op het papier geplaatst zijn.
De afmetingen in onze standaard zijn allemaal gemeten in centimeters.
In het gele stuk staan allemaal standaard etiket ontwerpen. Deze zullen u helpen om snel aan de slag te kunnen.
Het creëren van nieuw etiket door het combineren van een standaard papier type en standaard etiket ontwerp is erg
eenvoudig. Druk op de “+” knop in de rechter bovenhoek in het scherm. In het groene vlak ernaast verschijnt nu
een lege regel. Klik met de linker muisknop in deze linkerregel en voer de naam van het nieuwe etiket in. Zoek
linksonder in het blauwe scherm naar het juiste standaard papiertype en druk op de knop “Kopieer naar actief
(groen) etiket” welke ook in het blauwe stuk staat. Zoek nu rechtsonder in het gele stuk naar een etiketontwerp wat
u wel wat lijkt en druk ook hier op de knop “Kopieer naar actief (groen) etiket” (die in het gele stuk dus). Druk nu
op de knop “Voorbeeld” om te zien of dit is wat u wou. Houdt er rekening mee dat de afmeting van het bruine
kader in het voorbeeld printer afhankelijk is van de geïnstalleerde standaard printer en dus voor elke printer anders
29
zal zijn. Vergeet niet de printer bij printerinstellingen binnen Windows op de juiste papiergrootte in te stellen
(waarschijnlijk A4). Als u liever een ander standaard ontwerp hebt kunt deze er gewoon overheen plakken,
enzovoort.
Levert dit allemaal niet het gewenste resultaat dan zult u het bovenstaande resultaat moeten aanpassen of helemaal
een nieuwe moeten creëren.
Het meeste spreekt eigenlijk voor zich, maar ik zal toch even de belangrijkste dingen bij langs gaan. Alle
afmetingen zijn gegeven in getallen van 0 tot 1. Een fontgrootte van 0.25 is dus een kwart van de etiket hoogte (van
de printbare hoogte). Helemaal links is 0 en helemaal rechts is 1. Helemaal bovenin is 0 en helemaal onderaan is 1.
Aangevinkte eigenschappen zijn actief.
Behalve de knop “Voorbeeld” is ook de knop “Print” belangrijk. Met deze knop kunt u een pagina afdrukken
waarop een groot rechthoek staat wat het maximale bereik voor de printer aangeeft. Alles buiten deze rechthoek kan
fysiek niet door de printer bedrukt worden. Binnen deze rechthoek staan veel meer rechthoeken met een kruis er
door heen die aangeven wat het gebied is waarbinnen alle etiketten tekst kan worden afgedrukt. Als door brede
marges van de printer onder, de onderste etiketten fysiek niet volledig door de printer bedrukt kunnen worden, dan
zullen dus alle etiketten hier last van hebben. Anders zouden de onderste etiketten namelijk een ander ontwerp
moeten hebben dan de rest.
Pagina-breedte - Hier vult u de breedte van het papier in centimeters in.
Pagina-Lengte - Hier vult u de lengte van het papier in centimeters in.
Pagina-Marge-Links - Hier vult u de marge in centimeters in tussen het begin van de linkerkant van het papier en
het begin van de etiketten.
Pagina-Marge-Rechts - Hier vult u de marge in centimeters in tussen het begin van de rechterkant van het papier en
het begin van de etiketten.
Pagina-Marge-Boven - Hier vult u de marge in centimeters in tussen de bovenkant van het papier en het begin van
de etiketten.
Pagina-Marge-Onder - Hier vult u de marge in centimeters in tussen de onderkant van het papier en het begin van
de etiketten.
Pagina-Marge-Kolom - Hier vult u de marge in centimeters in tussen de kolommen van de etiketten.
Pagina-Marge-Rij - Hier vult u de marge in centimeters in tussen de rijen van de etiketten.
Aantal-Kolom - Hier vult u het aantal kolommen met etiketten in, die zich van links naar rechts op het vel
bevinden.
Aantal-Rij - Hier vult u het aantal rijen met etiketten in, die zich van boven naar beneden op het vel bevinden.
Landschap - Als u dit vakje aanvinkt, worden de letters verticaal geprint. Wilt u dat de printer de letters horizontaal
afdrukt, dan laat u het vakje leeg.
Barcode - Als u dit vakje aanvinkt wordt de streepjescode meegeprint. Laat u het vakje leeg, dan niet.
BarcodeOnder – Hiermee kunt u een tweede barcode van halve hoogte onderaan uw etiket toevoegen. Dit is handig
als u het etiket ook gebruikt als sluitzegel en de barcode van onderen of zijwaarts gescand moet kunnen worden.
Als u wel “BarcodeOnder” aanvinkt maar niet “Barcode”, dan zullen er PLU codes op het etiket verschijnen.
Verpakkingsdatum - Als u dit vakje aanvinkt wordt de verpakkingsdatum mee geprint. Laat u het vakje leeg, dan
niet.
Omschrijvingen - Als u dit vakje aanvinkt worden de omschrijvingen van de productinformatie mee geprint. Laat u
het vakje leeg, dan niet.
Datum-In-Code - Als u dit vakje aanvinkt wordt de Verpakkingsdatum in code geprint als u tenminste de
'Verpakkingsdatum' ook aanvinkt. Laat u het vakje leeg, dan niet.
30
StreepStr-Font-Grootte - Hier vult u de grootte in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de streepjescode
wordt afgedrukt. De grootte wordt aangegeven als deel van de lengte van het etiket. Hierbij is lengte 1 zo hoog als
het etiket zelf en 0,5 half zo hoog, dus het midden. Zo gebruikt u decimale breuken voor de gewenste grootte.
Verpakt-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de tekst 'verpakt op' linksboven
moet beginnen. Links is 0 en rechts is 1.
Verpakt-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de tekst 'verpakt op' linksboven moet
beginnen. Boven is 0 en onder is 1.
StreepStr-Font-Grootte - Hier vult u nogmaals de grootte in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de
streepjescode wordt afgedrukt. De grootte wordt aangegeven als deel van de lengte van het etiket. Hierbij is lengte
1 zo hoog als het etiket zelf en 0,5 half zo hoog, dus het midden. Zo gebruikt u decimale breuken voor de gewenste
grootte.
StreepStr-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de streepjescode linksboven moet
beginnen. Links is 0 en rechts is 1.
StreepStr-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de streepjescode linksboven moet
beginnen. Boven is 0 en onder is 1.
Normaal-Font-Vet - Als u dit vakje aanvinkt wordt de normale tekst Vet afgedrukt. Laat u het leeg, dan niet.
Prijs-Font-Vet - Als u dit vakje aanvinkt wordt de prijs Vet afgedrukt. Laat u het leeg, dan niet.
Product-Font-Vet - Als u dit vakje aanvinkt wordt het product Vet afgedrukt. Laat u het leeg, dan niet.
Gewicht-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de tekst 'gewicht'(of 'aantal' stuks)
linksboven moet beginnen. Links is 0 en rechts is 1.
Gewicht-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de tekst 'gewicht'(of 'aantal' stuks)
linksboven moet beginnen. Boven is 0 en onder is 1.
Houdbaar-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de houdbaarheidstekst linksboven
moet beginnen. Links is 0 en rechts is 1.
Houdbaar-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de houdbaarheidstekst linksboven
moet beginnen. Boven is 0 en onder is 1.
Prijs-Font-Grootte - Hier vult u de grootte in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de prijs wordt
afgedrukt. De grootte wordt aangegeven als deel van de lengte van het etiket. Hierbij is lengte 1 zo hoog als het
etiket zelf, en 0,5 half zo hoog, dus het midden. Zo gebruikt u decimale breuken voor de gewenste grootte.
Prijs-Font-Naam - Hier vult u de naam in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de prijs wordt afgedrukt.
Prijs-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de prijstekst linksboven moet
beginnen. Links is 0 en rechts is 1. Bij een negatieve waarde wordt de prijsinformatie niet afgedrukt.
Prijs-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de prijstekst linksboven moet beginnen.
Boven is 0 en onder is 1. Bij een negatieve waarde wordt de prijsinformatie niet afgedrukt.
Ingrediënten-Font-Naam - Hier vult u de naam in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de
Ingrediëntentekst wordt afgedrukt.
Ingrediënten-Font-Grootte - Hier vult u de grootte in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de
Ingrediëntentekst wordt afgedrukt. De grootte wordt aangegeven als deel van de lengte van het etiket. Hierbij is
lengte 1 zo hoog als het etiket zelf en 0,5 half zo hoog, dus het midden. Zo gebruikt u decimale breuken voor de
gewenste grootte.
Ingrediënten-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de tekst 'Ingrediënten'
linksboven moet beginnen. Links is 0 en rechts is 1.
Ingrediënten-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de tekst 'Ingrediënten' linksboven
moet beginnen. Boven is 0 en onder is 1.
31
Ingrediënten-RechtsOnd-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de tekst 'Ingrediënten'
rechtsonder moet stoppen. Links is 0 en rechts is 1.
Normaal-Font-Naam - Hier vult u de naam in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de normale tekst wordt
afgedrukt.
Normaal-Font-Grootte - Hier vult u de grootte in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de normale tekst
wordt afgedrukt. De grootte wordt aangegeven als deel van de lengte van het etiket. Hierbij is lengte 1 zo hoog als
het etiket zelf en 0,5 half zo hoog, dus het midden. Zo gebruikt u decimale breuken voor de gewenste grootte.
Product-Font-Naam - Hier vult u de naam in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de productnaam wordt
afgedrukt.
Product-Font-Grootte - Hier vult u de grootte in van het Windows font (*.ttf) waarin u wilt dat de productnaam
wordt afgedrukt. De grootte wordt aangegeven als deel van de lengte van het etiket. Hierbij is lengte 1 zo hoog als
het etiket zelf en 0,5 half zo hoog, dus het midden. Zo kunt gebruikt u decimale breuken voor de gewenste grootte.
Product-LinksBoven-X - Hier vult u de horizontale positie in van het punt waar de producttekst linksboven moet
beginnen. Links is 0 en rechts is 1.
Product-LinksBoven-Y - Hier vult u de verticale positie in van het punt waar de product tekst linksboven moet
beginnen. Boven is 0 en onder is 1.
Pagina-Naam- Achter de in te voeren naam van de etiketten moeten het aantal kolommen en rijen en alle pagina
instellingen worden ingevuld. Met dit veld begint u dit blok 'Instellingen'.
32
Handig en Bewaarinstelingen
Op dit tabblad staan de dingen die elders moeilijk te plaatsen waren.
In het vak “Bewaren in deze folders” kunt u de plaatsen aangeven waar de computer de reserve kopieeen opslaat als
u bij het opstarten er voor kiest een reserve kopie van de gegevens te maken (zie onderstaande scherm). Het heeft
weinig zin om hier een locatie aan te geven die zich bevindt op dezelfde fysieke harde schijf als waar het
programma geïnstalleerd is. Als deze schijf namelijk kapot zou gaan dan bent u alles kwijt. Het beste is om het op
een floppy op te slaan of over een netwerk. Het blijft verstandig om ook zo nu en dan een CD van de folder “C:
\bakkerssoftware.com.nlNL” te branden en deze vervolgens veilig op te bergen.
De twee bovenste knoppen op dit tabblad geven u de mogelijkheid om een bestelling of een bestellijst naar het
klembord te kopiëren. U kunt deze gegevens dan vervolgens in een ander programma plakken (bijvoorbeeld
Microsoft Excel of Word). De knop daaronder genereert een Javascript bestand “C: \ PPP_FTP_List.htm” wat
handig is als u uw producten via een bestelbaar wil maken (zie: http://www.Jullens.com voor een voorbeeld).
33
Productinformatie
Het tabblad “Productinformatie” bevat van zichzelf ook weer een aantal tabbladen. Via dit tabblad kunt u
ingrediënten declaraties en prijzen calculeren. Hier zullen we echter alleen even kort de verschillende functies in de
tabbladen bespreken. Voor een uitleg over het calculeren van ingrediënten declaraties verwijzen wij naar het
hoofdstuk “Ingrediënten declaraties calculeren”, en voor een uileg over het calculeren van prijzen verwijzen wij
naar het hoofdstuk “Prijzen calculeren”.
Product selecteren
Het tabblad “Product selecteren” is waar u het product kunt selecteren waarmee u wilt werken in alle tabbladen
binnen het tabblad “Productinformatie”. Dit tabblad past zich aan al naar gelang de eigenschappen van het product
zelf. U ziet dus alleen die informatie die voor het product van belang is. Het scherm hieronder is van een grondstof.
In het vak “Type productgroep” kunt u kiezen met wat voor soort productgroep u wilt werken. In ons bovenstaande
voorbeeld hebben we voor een grondstof gekozen.
In de kolom hieronder “Productgroep” kunt u de productgroep selecteren waar het gewenste product onder valt. De
“+” knop onderaan deze kolom is voor het toevoegen van een nieuwe productgroep, de “-“ knop is voor het
verwijderen van een productgroep, de “v” knop doet weinig meer dan tussentijds opslaan zodat u met de
toetsenbordknop “Esc” niet helemaal terugspringt.
In de kolom “Product” midden op het scherm kunt u het gewenste product selecteren.
Rechts op het scherm staan algemene product eigenschappen.
In het blok “Productgegevens” staat:
Nogmaals de naam van het product.
Een keuzemogelijkheid waar u de eenheid, met welke het product in de receptuur van andere producten
voor komt, kunt selecteren. U kunt kiezen uit per kg, per liter of per stuk.
34
Ingeval van een eindproduct, halfproduct of receptuur verschijnt een keuze mogelijkheid voor de herkomst
van het product. Hier kunt u aangeven of u het product zelf maakt of dat u het extern aankoopt.
Als u, als herkomst “eigenproductie” hebt geselecteerd, dan is het blok “Eigenproductie” zichtbaar. In dit blok kunt
u de algemene gegevens ingeven die van belang zijn voor producten die u zelf hebt geproduceerd. De meeste
gegevens komen terug in het tabblad “Recepturen” voor de bakkerij. De enige unieke voor dit blok is:
“Drooggewicht tonen”. Hier kunt u aangeven of u in het receptuurscherm informatie over het drooggewicht wil
zien.
Als, u als herkomst “ingekocht” hebt geselecteerd of het product is een grondstof, dan is het blok “Ingekocht”
zichtbaar. In dit blok kunt u de algemene gegevens ingeven die van belang zijn voor producten die u extern heeft
aangekocht.
De inkooporganisatie en het artikelnummer zijn van belang voor het importeren van de IEP bestanden. Als
de inkooporganisatie en het artikelnummer van een product namelijk overeenkomen met een product in
een IEP bestand, en u importeert aan de hand van deze gegevens, dan zullen de gegevens van het product
overschreven worden met die van het IEP bestand mits het IEP bestand dit gegeven bevat.
De leverancier en artikelnummer leverancier werken net als hierboven, zij het dat u via deze gegevens een
IEP bestand kunt importeren uitgaande van producent gegevens.
De prijs en de hoeveelheid zijn van belang voor de prijscalculatie. De prijs die u hier opgeeft is de prijs in
€ per hoeveelheid in de eenheid die u in het blok “Productgegevens” geselecteerd hebt .
Het drooggewicht is van belang als u het drooggewicht van uw producten wil berekenen. Als u dit wil is
het van groot belang dat u deze zorgvuldig invult. De meeste fouten die u ergens invult zullen
waarschijnlijk boven water komen of hebben weinig invloed. Maar fouten in het drooggewicht zult u zelf
moeten vinden.
Voor de rest zijn de gegevens in het blok “Ingekocht” nu nog niet zo belangrijk.
35
Samenstelling invoeren
Het tabblad “Samenstelling invoeren” is waar u het recept van uw product invoert. Dit tabblad past zich aan, al naar
gelang de eigenschappen van het product zelf (die u dus net in het vorige tabblad hebt ingevoerd). U ziet dus alleen
die informatie die voor het product van belang is.
In dit scherm kunt u de samenstelling van het product ingeven.
Linksboven staat de productnaam, daaronder het “Eindgewicht per samenstelling” en daaronder “Aantal stuks per
samenstelling”. Het blokje “Eindgewicht per samenstelling” is alleen maar zichtbaar als een oventijd en een
oventemperatuur (zie: het tabblad “Product selecteren”) zijn ingevuld. U moet hier het gewicht van het de hele
samenstelling ingeven nadat het in de oven is geweest. De knop “Invoerhulp” kan hier behulpzaam bij zijn. Het
blokje “Aantal liters per samenstelling” of “Aantal stuks per samenstelling” is alleen maar zichtbaar als de eenheid
van het product “liters” of “stuks” is. Hier geeft u aan hoeveel liters of hoeveel stuks product resulteren uit de totale
samenstelling. Ook hier kan de knop “Invoerhulp” behulpzaam zijn.
De knop “Invoerhulp” geeft een extra scherm. Dit scherm dient alleen maar als help bij het invullen van de blokjes
“Eindgewicht per samenstelling” en “Aantal liters per samenstelling” (of “Aantal stuks per samenstelling”). Zie
onderstaande scherm.
36
Alleen deze twee en het totaalgewicht van de samenstelling zijn getallen die echt worden opgeslagen. De andere
twee worden door berekening uit de andere verkregen. Alleen als de getallen van toepassing zijn zullen ze worden
weergegeven.
Het totaalgewicht van de samenstelling is het gewicht voor het in de oven geweest is. U kunt het totaalgewicht van
de samenstelling wijzigen door in het blokje “Totaalgewicht per samenstelling” het gewenste getal in te voeren en
vervolgens op de ernaast gelegen knop “Toepassen” te drukken.
Het eindgewicht van de samenstelling, is het gewicht van de samenstelling nadat het in de oven geweest is. Het
verschil tussen totaalgewicht en eindgewicht wordt vaak vertaald in het inbakpercentage. Door in het blokje
“Inbakpercentage”, het gewenste inbakpercentage in te voeren en vervolgens op de ernaast gelegen knop
“Toepassen” te drukken, kunt u het eindgewicht aanpassen.
Het blokje “Eindgewicht per product” maakt het u mogelijk om het eindgewicht van slechts één product te meten
en hieruit het eindgewicht van de hele samenstelling te bepalen.
Terug naar het tabblad “Samenstelling invoeren”.
De knop “Drooggewicht” berekent het drooggewicht van de samenstelling.
Links midden tot linksonder bevindt staan de producten die deel uitmaken van de samenstelling met rechts de
hoeveelheden van de producten, en links de volgorde waarin deze worden toegepast in het recept (alfabetische
volgorde). U kunt producten toevoegen door rechts op het scherm op het gewenste product met de linker muisknop
te dubbelklikken (of door op de knop rechtsonder de drukken).
37
Ingrediëntendeclaratie calculeren
Het tabblad “Ingrediëntendeclaratie calculeren” is erg eenvoudig, heeft maar twee knoppen. Zie het scherm
hieronder.
Als u met u linker muisknop op de knop “Calculeer ingrediëntendeclaratie” klikt, dan calculeert het programma een
ingrediëntendeclaratie voor u. Deze hoeft echter niet volledig wettelijk correct te zijn. U moet bijvoorbeeld, van de
voor een product kenmerkende ingrediënten, het percentage vermelden. Dit kunt u heel eenvoudig doen door in de
lijst rechts op het scherm met de muis op de “Nee” achter het ingrediënt te klikken waarna de “Nee” in een “Ja” zal
veranderen en het percentage ineens in de declaratie vermeld zal worden. Hier houdt uw verantwoordelijkheid als
bakker echter niet op. U blijft eindverantwoordelijk. Controleer de declaratie volgens de letter van de meest recente
wet. Als u bijvoorbeeld kruiden hebt gebruikt die doorgestraald waren, staat er dan “Doorgestraald” tussen haakjes
achter de specificatie? Kloppen de percentages volgens u gevoel een beetje? Computers zijn domme dingen en als u
ergens een fout in uw invoer gemaakt hebt, dan zullen ze soms een foutmelding geven en soms niet… Klik op het
tabblad “Rekenblad” of op de knop “Print” voor een uitwerking van hoe de computer tot de declaratie gekomen is.
Als u de declaratie gecontroleerd heeft kunt u hem met behulp van de knop “Kopieer ingrediëntendeclaratie” naar
de ingrediëntendeclaratie van uw etiket heen kopieren. Pas hierna zal de berekende, en eventueel aangepaste,
declaratie op het etiket verschijnen.
38
Prijscalculatie
Voor achtergrondinformatie over de verschillende calculatie methoden verwijzen wij naar het hoofdstuk
“Prijscalculatie methoden”. Hier bespreken we alleen het tabblad “Prijs-calculatie”. Zie het scherm hieronder.
Links in het scherm staat een lijst met standaard berekeningen. U kunt deze zelf toevoegen of verwijderen. Elk van
deze heeft een rekenmethode en een aantal vaste waarden. U kunt hier dus een combinatie van een methode plus uw
gewenste standaard waarden ingeven en een naam geven. Zo kunt u prijzen berekenen volgens meerdere schema’s.
Al naar gelang u wensen van het moment. Het is verstandig, de voorbeelden die wij er ter illustratie ingezet hebben
en die u niet gebruikt, te verwijderen. Zo is kans op fouten maken namelijk kleiner. De reden dat er letters voor de
namen staan is omdat het programma de lijst op alfabetische volgorde zet en sommige mensen dit handig vinden. U
kunt ook cijfers of helemaal niets gebruiken als u dat liever heeft.
Het meeste aan de linkerkant van het scherm spreekt voor zich maar ik leg toch even het blokje “afronden op” uit.
In dit blok kunt u aangeven op welk getal de prijzen moeten worden afgerond. In ons voorbeeld worden alle prijzen
afgerond op 5 cent.
Omdat de rechterkant van het scherm eigelijk voor zich spreekt en ik er bovendien nog wat aan wil sleutelen, laat ik
de help hier even wat kort. Als u goede ideeën hebt zijn deze natuurlijk welkom. Vergeet niet dat als u een
berekening gedaan hebt, de uitwerking zich in het tabblad “Rekenblad” bevind.
39
Rekenblad
Het tabblad “Rekenblad” is als het kladpapier dat de computer gebruikt om zijn calculaties te maken. Hier kunt u,
na een ingrediënten- of na een prijscalculatie, de uitwerking vinden. De filosofie is, des te meer informatie, des te
beter. Het is dus niet het meest leesbare, maar het geeft wel de meeste informatie als u precies wil weten hoe het zit,
of waar het fout gaat. Het hele recept en alle eventueel daaronder liggende recepten worden uitgewerkt. Dit is een
dus deel van wat u zonder dit programma met de hand zou moeten doen.
40
Database bewerken
Het tabblad “Database bewerken” is waar u uw productgegevens in bulk kan bewerken of doorzoeken. We
gebruiken het onderstaande scherm als voorbeeld.
Bovenin het scherm staan twee bijna identieke blokken. Eén voor het selecteren of vinden van product A en één
voor het selecteren of vinden van product B. In de rechter kolom in het bovenste blok staan alle producten die
voldoen aan de criteria die links van dit blok staan. Ook kunt u hier het product A of B dat u wilt selecteren. In de
titel van het blok staat de naam van het geselecteerde product plus waar het onder valt. U kunt dus bijvoorbeeld het
product vinden op “Artikelnummer” en vervolgens zien waar u het kunt vinden. Links in het blok staan de selectie
criteria. Hier kunt u de eigenschappen van het product dat u zoekt opgeven en vervolgens, zullen rechts alleen die
producten zichtbaar zijn, die daaraan voldoen. Als u een “Type productgroep” selecteert zullen in het midden van
het blok de productgroepen zichtbaar worden, ook deze dienen als selectie criteria.
Onderin het scherm staan een aantal knoppen. Gebruik deze zorgvuldig, ze zijn zeer krachtig. De bovenste twee
zijn voor de import en export van productgegevens. Met de knop “Export: ingekocht, specificaties en allergenen”
kunt u een zogenaamd IEP bestand creëren. Een IEP bestand bevat alle productinformatie van alle: specificaties,
allergenen en ingekochte producten. Met de knop “Import: ingekocht, specificaties en allergenen” kunt u een IEP
bestand importeren. De knop “Demo database GEVAARLIJK !!!” verwijdert alle recept informatie van de niet
ingekochte producten. De knop “Lege database GEVAARLIJK !!!” verwijdert alle producten. Na het drukken op
deze knop hebt u dus een lege database. De rest van de knopen spreken voor zich.
41
Barcodes en PLU codes
PLU codes en barcodes zijn aan elkaar verwant. Vaak zijn de eerste (van links naar rechts) acht cijfers van de
barcode specifiek voor het bedrijf en zijn de laatste vier cijfers het product of de PLU code dat binnen het bedrijf
gebruikt wordt. Het dertiende cijfer van een barcode is een controlegetal dat de computer zelf berekent en mag u
dus nooit invullen. Producten die extern zijn aangekocht en door verhandeld worden krijgen vaak een eigen PLU
code waarvan de laatste vier cijfers van de barcode afwijken van de barcode.
Ook binnen onze software zijn PLU codes en barcodes zijn aan elkaar verwant. Als u een barcode van twaalf cijfers
of minder invult ziet de computer de laatste vier cijfers als de PLU code. Als u liever met minder dan vier cijfers
per PLU code werkt, dan moet u in het bestand “Options.XXX” de tekst “PluNumberOfDigits#=#” opnemen
gevolgd door het aantal cijfers. Bijvoorbeeld “PluNumberOfDigits#=#3” als u met drie cijfers wil werken.
Als de barcode afwijkt van de PLU code kunt u eerst de barcode (12 cijfers) invoeren, gevolgd door een “-“, en
vervolgens de plucode. Bijvoorbeeld “971088885004-1” (barcode = 971088885004) (PLU code = 1).
In principe is het zo dat u alleen de barcode op een etiket zou willen afdrukken. Als u het etiket ontwerpt
(instellingen – etiketontwerp) zult u dan het blokje in het vak “Barcode” moeten aanvinken. Er zullen nu op uw
etiketten barcodes verschijnen. Als u ook dezelfde barcode nogmaals onderaan het etiket wilt, omdat sommige
barcode scanners van onder scannen en sommige van de zijkant, dan moet ook het blokje in het vak
“BarcodeOnder” moeten aanvinken.
Meestal wil men geen PLU codes op het etiket, omdat men liever barcodes in-scant of werkt met PLU lijsten bij de
kassa. Het kan echter wel. Als u wel “BarcodeOnder” aanvinkt maar niet “Barcode”, dan verschijnt de tekst “PLU:”
gevolgd door het PLU nummer op het etiket in van plaats de barcode.
42
Options.XXX
In het bestand “Options.XXX” kunt u veel standaard instellingen van het programma wijzigen. Van velen zult u de
uitleg in de relevante hoofdstukken al gehad hebben. Toch gaan we ze hier even bij langs om u een overzicht te
geven.
Elke optie is op dezelfde manier opgebouwd. Eerst is er de naam van de optie, gevolg door “#=#” waarna de door
in te vullen intsteling volgt. Als u een “_” voor optie zet zal deze niet actief zijn. Met ja of nee instelingen staat een
0 voor nee en een 1 voor ja.
Het is mogelijk dat u opties tegen zult komen die hier niet gedocumenteerd zijn. Deze zijn bedoelt voor klanten met
speciale wensen en meestal ter ondersteuning van externe aperatuur. Voor uitleg over deze functies kunt u het beste
terecht bij de technische dienst van de externe apperatuur. In veel gevallen zal de externe apperatuur de beperkende
factor zijn in welke optie waarden mogelijk zijn.
Optie
Uitleg
Password
DaysFromNow
Hier kunt u het wachtwoord instellen
Het aantal dagen dat standaard bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen. Dit is nog weer per dag te wijzigen met
behulp van de volgende 7 opties.
Het aantal dagen dat op maandag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Het aantal dagen dat op dinsdag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Het aantal dagen dat op woensdag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Het aantal dagen dat op donderdag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Het aantal dagen dat op vrijdag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Het aantal dagen dat op zaterdag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Het aantal dagen dat op zondag bij huidige datum word opgeteld om de
productie datum te berekenen.
Als 1 dan wordt er in het tabblad “Recepturen” met aantal maal product in
van plaats aantal maal charge.
Een 0 voorkomt dat het programma bij het opstarten het gehele scherm vult.
Als 1 dan verschijnt er achter het gewicht de prijs per kg.
Als 1 dan staat er tussen alle gecalculeerde ingredienten behalve een “,” ook
een spatie.
Alleen nutig als de software gebruikt wordt in combinatie met een extern
systeem dat zelf ettiketen afdrukt buiten onze software om. Als 1 dan zijn
de etiketerings gedeelten van ons programma niet zichtbaar.
Hoeveel van de laatste cijfers van de barcode (12 cijfers) tevens de PLU
code zijn.
DaysFromMonday
DaysFromTuesday
DaysFromWednesday
DaysFromThursday
DaysFromFriday
DaysFromSaturday
DaysFromSunday
TimesProduct
WindowStateMaximized
PrintCurrencyPerKg
SpaceBetweenIngredients
LabellingInVisible
PluNumberOfDigits
43
Foutmeldingen
Er zijn in principe twee soorten foutmeldingen mogelijk. Fouten die het gevolg zijn van het niet juist invoeren van
de gegevens en fouten in het programma zelf.
Het eerste type foutmeldingen zijn erg inzichtelijk. Het programma verteld u netjes wat u fout gedaan hebt voert u
meestal naar juiste plaats om het probleem op te lossen. Zoek voor uitleg over dit soort fouten bij het hoofdstuk
waar het probleem thuis hoort en voor de moeilijke fouten ook in de lijst hieronder. De meeste zijn in het
Nederlands, alleen de hele zeldzame willen wel eens in het engels zijn.
Het tweede type fouten zijn erg zeldzaam. Ze kunnen veroorzaakt worden door hardware problemen of andere
problemen met uw computer. Het is zelfs mogelijk dat er een bug in ons programma kan zitten. Dit soort fouten zijn
veel moeilijker te begrijpen. Ze zijn allemaal in het engels en meestal sluit de computer zichzelf af of doet hij
daarna rare dingen. Sla in zo’n geval nooit uw gegevens op. Computers die raar doen, zijn de draad kwijt en kunnen
dan uw oude gegevens weghalen zonder daar een nieuwe voor in de plaats te zetten (zo ben ik een keer een verslag
kwijt geworden). Als het waarschijnlijk een fout in ons programma is: meldt de fout dan aan ons (zie het hoofdstuk
contact) en maak even een aparte kopie van de folder “C: \bakkerssoftware.com.nlNL” en berg deze veilig op (we
kunnen u hier later namelijk om vragen).
De meeste foutmeldingen zijn duidelijk en behoeven geen verdere uitleg, de foutmeldingen in de lijst hieronder
kunnen echter wat verwarring geven. Vandaar dat we ze hier even behandelen.
Fontgrootte ??? groter dan 0.33 . Kies a.u.b. een kleinere grootte.
Dit betekent dat u bij het ontwerp van uw etiket een fontgrootte hebt opgegeven van meer dan 0.33. Een
font met een grootte van 0.33 is 0.33 van de hoogte van het etiket. Dit lijkt ons eigenlijk onmogelijk en
vandaar de foutmelding.
Een product mag nooit via via naar zichzelf verwijzen.
Deze foutmelding betekent dat het programma tijdens de calculatie nooit op enkele specificaties uitkomt.
Dit kan voorkomen als u een product als enige ingrediënt aan zijn eigen samenstelling toevoegt. Of dat u
een groep van producten allemaal aan de samenstelling van elkaar toevoegt, maar dat geen van deze
producten ooit naar een specificatie verwijst. Als u deze fout krijgt hebt u waarschijnlijk producten van
verschillende types productgroepen dezelfde naam gegeven en de verkeerde in de samenstelling
opgenomen. Zet in dit geval, achter de naam van het product, of het een eindproduct of wat dan ook
betreft. Loop nu nog eens goed de samenstelling door.
???? is groter dan 4200 of kleiner dan 0. Getal word op nul gezet.
Ga terug naar de samenstelling en zorg ervoor dat er geen hoeveelheden van groter dan 4200 of kleiner
gelijk 0 staan.
44
Bijlage A (Een deel van de wetgeving)
Een recentere versie is beschikbaar op http://wetten.overheid.nl
(Tekst geldend op: 23-09-2003)
Besluit van 10 december 1991, betreffende Warenwetbesluit
Etikettering van levensmiddelen
Wij Beatrix, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, enz. enz. enz.
Op de voordracht van de Staatssecretaris van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur van 4 juni 1991, nr.
DGVgz/VVP/L/U-690751, gedaan in overeenstemming met Onze Minister van Economische Zaken en
de Staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij;
Overwegende, dat uitvoering moet worden gegeven aan de Richtlijn van de Raad van de Europese
Gemeenschappen van 14 juni 1989 (89/395/EEG) (PbEG L 186) tot wijziging van de Richtlijn van de
Raad van de Europese Gemeenschappen van 18 december 1987 betreffende de onderlinge aanpassing
van de wetgevingen der Lid-Staten inzake etikettering en presentatie van levensmiddelen bestemd voor
de eindverbruiker alsmede inzake de daarvoor gemaakte reclame (79/112/EEG) (PbEG L 33)
Overwegende, dat door de wijziging van laatstgenoemde richtlijn, de algemene etiketteringsvoorschriften
voor levensmiddelen, zoals die reeds golden voor voorverpakte, voor de eindverbruiker bestemde eeten drinkwaren, met ingang van 20 juni 1992 ook van toepassing zijn op voor instellingen bestemde eeten drinkwaren;
Overwegende, dat tevens uitvoering moet worden gegeven aan de Richtlijn van de Commissie van 16
januari 1991 tot wijziging van Richtlijn 79/112/EEG van de Raad met betrekking tot de vermelding van de
aroma’s in de lijst van ingrediënten die op het etiket van levensmiddelen wordt vermeld (91/72/EEG)
(PbEG L 42);
Overwegende, dat voorts uitvoering moet worden gegeven aan de Richtlijn van de Raad van de
Europese Gemeenschappen van 14 juni 1989 betreffende de onderlinge aanpassing van de
wetgevingen der Lid-Staten inzake vermeldingen of merktekens die het mogelijk maken de partij waartoe
een levensmiddel behoort te identificeren (89/396/EEG) (PbEG L 186);
Overwegende, dat de ter uitvoering van die richtlijnen gestelde regels, neergelegd in het Algemeen
Aanduidingenbesluit (Warenwet) (Stb. 1981, 621) en paragraaf 3 van het
Hoeveelheidsaanduidingenbesluit (Warenwet) ( Stb. 1980, 223) voor zover betrekking hebbend op eeten drinkwaren, derhalve moeten worden herzien.
Overwegende, dat het uit oogpunt van goede voorlichting omtrent waren gewenst is dat de algemene
regels met betrekking tot aanduidingen en vermeldingen, zoveel mogelijk ook van toepassing zijn op alle
niet-voorverpakte eet- en drinkwaren;
Gelet op de artikelen 1, vierde en vijfde lid, 8, onderdelen a en c , 14 en 22 van de Warenwet (Stb. 1988,
360), en op artikel II, eerste lid, van de Wijzigingswet 1988 Warenwet ( Stb. 358), jo artikel 14 van de
Warenwet (Stb. 1935, 973);
Gehoord de Adviescommissie Warenwet (advies van 22 augustus 1990, nr. 14 179/(2)5);
De Raad van State gehoord (advies van 11 september 1991, nr. W13.91 0297);
Gezien het nader rapport van de Staatssecretaris van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur van 26
november 1991, VVP/L-692378, uitgebracht in overeenstemming met Onze Minister van Economische
Zaken en de Staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij;
Hebben goedgevonden en verstaan:
§ 1. Algemene bepalingen
Artikel 1
1. In dit besluit en in de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:
a.
instellingen: restaurants, ziekenhuizen, kantines en andere soortgelijke instellingen;
45
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
verpakking: het verpakkingsmateriaal waarin een waar wordt verpakt alvorens die waar ten
verkoop wordt aangeboden, waarbij dat verpakkingsmateriaal de waar geheel of ten dele bedekt
of kan bedekken, maar zodanig dat de inhoud niet kan worden veranderd zonder dat het
verpakkingsmateriaal wordt geopend of aangetast;
voorverpakte eet- of drinkwaar: de verkoopeenheid die bestemd is als zodanig aan de
eindverbruiker of aan een instelling te worden afgeleverd en bestaat uit een eet- of drinkwaar en
haar verpakking;
verpakte eet- of drinkwaar: de verkoopeenheid die niet bestemd is als zodanig aan de
eindverbruiker of aan instellingen te worden afgeleverd en bestaat uit een eet- of drinkwaar en
haar verpakking of haar recipiënt;
ingrediënt: iedere grondstof die bij de bereiding van een eet- of drinkwaar is gebruikt en die als
zodanig of als omzettingsproduct in de waar aanwezig is;
technologische hulpmiddelen: stoffen die op zichzelf niet als voedsel-ingrediënt worden
geconsumeerd, die bij de verwerking van grondstoffen, eet- en drinkwaren of voedselingrediënten bewust worden gebruikt om tijdens de bewerking of verwerking aan een bepaald
technisch doel te beantwoorden en die kunnen leiden tot de onbedoelde maar technisch
onvermijdelijke aanwezigheid van residuen van deze stoffen of derivaten ervan in het
eindproduct, mits deze residuen geen gevaar voor de gezondheid opleveren en geen
technologische gevolgen voor het eindproduct hebben;
opgietvloeistof: een al dan niet bevroren of diepgevroren vloeistof, voor zover deze slechts van
ondergeschikt belang is ten opzichte van de essentiële bestanddelen van de betrokken waar en
derhalve niet doorslaggevend is voor de aankoop;
productiepartij: een verzameling verkoopeenheden van een eet- of drinkwaar die onder vrijwel
identieke omstandigheden zijn geproduceerd, vervaardigd of verpakt, en waarvan de grootte is
vastgesteld door de betrokken verhandelaar.
2.
Voor de toepassing van dit besluit, behoudens artikel 29, worden de als verhandelen aan te merken
handelingen, voor wat betreft het te koop aanbieden, beperkt tot het te koop aanbieden op de plaats
van verkoop.
3.
Voor de toepassing van dit besluit worden eet- of drinkwaren die van onderling verschillende
samenstelling zijn en waarvoor een zelfde aanduiding pleegt te worden gebezigd, aangemerkt als
een zelfde eet- of drinkwaar.
4.
In afwijking van het bepaalde in het eerste lid, onderdeel c, wordt onder een voorverpakte eet- of
drinkwaar niet verstaan:
a. eet- en drinkwaren die op de plaats van verkoop aan particulieren op verzoek van de koper zijn
verpakt;
b. eet- en drinkwaren die op de plaats van verkoop aan particulieren met het oog op de
onmiddellijke verkoop zijn verpakt;
c. eet- en drinkwaren die in het kader van markt- of straathandel, handel te water, dan wel verkoop
aan huizen van particulieren, in de onderneming van de verkoper met het oog op de onmiddellijke
verkoop aan particulieren zijn verpakt;
d. eet- en drinkwaren die in opdracht van de koper zijn voorverpakt teneinde door de koper in het
kader van een maaltijdverstrekking te worden afgeleverd; alsmede
e. eet- en drinkwaren die in een fantasie-verpakking, zoals figuurtjes of souvenir-artikelen, worden
verhandeld.
5.
Indien een grondstof van een eet- of drinkwaar bestaat uit meerdere bestanddelen, worden deze als
afzonderlijke grondstoffen van de eet- of drinkwaar beschouwd.
6.
Bestanddelen van een grondstof, die tijdens de bereiding tijdelijk daaraan worden onttrokken en er
vervolgens weer in worden verwerkt in een hoeveelheid die het aanvankelijk gehalte niet overschrijdt,
worden, in afwijking van het bepaalde in het vijfde lid, niet als afzonderlijke grondstof beschouwd.
7.
Als ingrediënten worden niet aangemerkt grondstoffen die worden gebruikt als technologische
hulpmiddelen.
8.
Als ingrediënten worden niet aangemerkt grondstoffen die worden gebruikt als
levensmiddelenadditieven, vermeld in bijlage II, en die in de eet- of drinkwaar waarvan zij deel
uitmaken, geen technologische functie vervullen.
46
9.
Dit besluit is niet van toepassing op door liefdadigheidsinstellingen uit te delen eet- of drinkwaren.
Artikel 2
Het is verboden eet- of drinkwaren te verhandelen anders dan met inachtneming van de voorschriften in
dit besluit gesteld met betrekking tot hun aanduiding en tot het bezigen van vermeldingen of
voorstellingen.
§ 2. De aanduiding
Artikel 3
Bij de verhandeling van voorverpakte, verpakte of onverpakte eet- of drinkwaren moet, met inachtneming
van de bij of krachtens dit besluit terzake gestelde regels, de van toepassing zijnde aanduiding worden
gebezigd.
Artikel 4
1. De aanduiding, bedoeld in artikel 3, is de aanduiding voorgeschreven in de wettelijke bepalingen die
op de betrokken eet- of drinkwaar van toepassing zijn. Bij het ontbreken van dergelijke bepalingen is
de aanduiding:
a. de benaming die uitsluitend mag worden gebezigd voor de eet- of drinkwaar waaraan die
benaming in een wettelijk voorschrift is voorbehouden; dan wel
b. de algemeen gebruikelijke benaming van de betrokken waar; dan wel
c. een omschrijving van de betrokken waar en zonodig van de wijze waarop die waar kan worden
gebruikt, welke zo duidelijk is gesteld dat de koper de ware aard van de waar kan begrijpen en
haar kan onderscheiden van waren waarmede zij zou kunnen worden verward.
2. In afwijking van het eerste lid mag de aanduiding worden gebezigd waaronder de desbetreffende eetof drinkwaar rechtmatig in het verkeer is gebracht in een andere lidstaat van de Europese Unie of in
een andere staat die partij is bij de overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte,
voor zover:
a. deze aanduiding de koper in staat stelt die eet- of drinkwaar te onderscheiden van waren
waarmee zij verward zou kunnen worden; of
b. in de nabijheid van die aanduiding een vermelding wordt gebezigd inhoudende een beschrijving
van de eet- of drinkwaar;
zodat de koper geïnformeerd wordt over de ware aard en samenstelling van de waar.
3. Het tweede lid is niet van toepassing indien een aldus geëtiketteerde eet- of drinkwaar wat betreft
samenstelling of bereidingswijze zo sterk afwijkt van een onder die aanduiding bekende waar dat
daarmee geen correcte voorlichting van de koper is gewaarborgd.
4.
Een fabrieks- of handelsmerk of een fantasienaam mag niet in de plaats treden van de aanduiding
van de betrokken eet- of drinkwaar.
5.
De aanduiding moet een aanwijzing omvatten of vergezeld zijn van een aanwijzing inzake de
fysische toestand waarin de eet- of drinkwaar zich bevindt of de specifieke behandeling die zij heeft
ondergaan, indien zonder een dergelijke aanwijzing voor de koper met betrekking tot de waar een
verkeerde indruk wordt gewekt of kan worden gewekt.
6.
In het geval van een eet- of drinkwaar die met ioniserende stralen is behandeld, is de in het derde lid
bedoelde aanduiding inzake de specifieke behandeling die zij heeft ondergaan, een van de volgende:
-
"doorstraald";
"door straling behandeld";
"met ioniserende straling behandeld".
§ 3. Vermeldingen
Artikel 5
47
1. Bij de verhandeling van voorverpakte eet- of drinkwaren moeten, met inachtneming van de bij of
krachtens dit besluit gestelde regels, de volgende vermeldingen worden gebezigd:
a.
b.
c.
d.
e.
f.
g.
h.
i.
j.
een lijst van ingrediënten;
de hoeveelheid van een ingrediënt of van een categorie van ingrediënten.
de netto-hoeveelheid;
de datum van minimale houdbaarheid, onderscheidenlijk de uiterste consumptiedatum;
een aanwijzing omtrent bewaring en gebruik;
gegevens omtrent de producent, verpakker of verkoper;
de plaats van oorsprong of herkomst;
het alcoholgehalte;
de productiepartij;
een vermelding inzake het gebruik van een verpakkingsgas.
2.
Bij de verhandeling van niet-voorverpakte eet- of drinkwaren als bedoeld in artikel 1, vierde lid,
onderdeel e , moet, met inachtneming van de bij of krachtens dit besluit gestelde regels, in ieder
geval de vermelding van de netto-hoeveelheid en van de productiepartij worden gebezigd.
3.
Bij de verhandeling van niet-voorverpakte eet- of drinkwaren als bedoeld in artikel 1, vierde lid,
onderdelen b en c , moet, met inachtneming van de bij of krachtens dit besluit gestelde regels, in
ieder geval de vermelding van de netto-hoeveelheid worden gebezigd.
4.
Bij de verhandeling van verpakte eet- of drinkwaren moet, met inachtneming van de bij of krachtens
dit besluit gestelde regels, een vermelding betreffende de productiepartij worden gebezigd.
5. Bij de verhandeling van een eet- of drinkwaar die is behandeld met ioniserende stralen, wordt de
doorstraling vermeld in de documenten welke die eet- of drinkwaar vergezellen of daarop betrekking
hebben.
§ 3.1 De lijst van ingrediënten
Artikel 6
1. De vermelding van de lijst van ingrediënten, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel a , moet
zonder onderbreking geschieden in de volgorde van afnemend gewicht waarin de ingrediënten bij de
bereiding zijn gebruikt, voorafgegaan door het woord "ingrediënten". Een gewichtstolerantie van 10%
relatief is daarbij toegestaan.
2.
Als gewicht in de zin van het eerste lid mag worden aangemerkt bij geconcentreerde of gedroogde
ingrediënten die in gedehydrateerde toestand in de waar aanwezig zijn: het gewicht vóór het
concentreren of drogen, indien deze ingrediënten worden aangeduid met de naam van het ingrediënt
vóór het concentreren of drogen.
3.
Als gewicht in de zin van het eerste lid moet worden aangemerkt bij het ingrediënt water en bij
vluchtige ingrediënten: het gewicht van de hoeveelheid waarin zij in de waar aanwezig zijn, met dien
verstande dat de hoeveelheid water wordt bepaald door de hoeveelheid van de waar te verminderen
met de som van de hoeveelheden van andere ingrediënten dan water.
4.
Het ingrediënt water mag worden aangemerkt als niet in de waar aanwezig, indien de uitkomst,
bedoeld in het derde lid, 5% of minder van de totale hoeveelheid van de waar bedraagt.
5.
Het ingrediënt water mag tevens worden aangemerkt als niet in de waar aanwezig,
a. indien dit tijdens de bereiding alleen is gebruikt om een geconcentreerd of gedehydrateerd
ingrediënt in zijn oorspronkelijke toestand terug te brengen;
b. indien dit water deel uitmaakt van een opgietvloeistof, zoals nader omschreven in artikel 14,
tweede lid, welke gewoonlijk niet wordt geconsumeerd.
Artikel 7
1. Ingrediënten moeten worden vermeld met hun specifieke naam; artikel 4 is van overeenkomstige
toepassing.
48
2.
In afwijking van het eerste lid:
a. mogen ingrediënten, omschreven in bijlage I, worden vermeld met de daar vermelde
groepsnaam, met inachtneming van de voorschriften voor zover daarbij aangegeven;
b. moeten ingrediënten behorende tot een van de in bijlage II vermelde categorieën
levensmiddelenadditieven worden vermeld met de in die bijlage aangegeven naam van de
betrokken categorie ; met uitzondering van gemodificeerd zetmeel moet deze vermelding worden
gevolgd door:
- de voor het ingrediënt gebruikelijke naam, of
- het voor dat ingrediënt vastgestelde EEG-nummer, dan wel, bij het ontbreken van een
dergelijk EEG-nummer:
- het voorlopige nummer als bedoeld in de Bijlage bij de Richtlijn van de Commissie van de
Europese Gemeenschappen van 22 juli 1983 tot invoering van overgangsmaatregelen van de
vermelding van bepaalde ingrediënten bij de etikettering van levensmiddelen die voor de
eindverbruiker bestemd zijn (83/463/EEG) (PbEG L 255);
c. moet, indien een ingrediënt dat behoort tot meer categorieën van de in bijlage II vermelde
levensmiddelenadditieven, die categorie worden vermeld welke overeenkomt met de
voornaamste functie van dit ingrediënt in de waar;
d. mag, indien in de eet- of drinkwaar aanwezig zijn verschillende ingrediënten welke behoren tot
één categorie levensmiddelenadditief als bedoeld in bijlage II, de naam van die categorie in het
meervoud worden vermeld.
3.
In afwijking van het eerste lid, moeten aroma’s worden vermeld met inachtneming van het volgende:
a. aroma’s moeten worden vermeld met hetzij de term "aroma"(s)", hetzij een meer specifieke
vermelding of een beschrijving van het aroma;
b. de term "natuurlijk" of elke andere uitdrukking die in wezen dezelfde betekenis heeft, mag alleen
worden gebruikt voor aroma’s waarvan de aromatiserende component uitsluitend aromastoffen
bevat als omschreven in artikel 1, eerste lid, onderdeel b, 1° of aromatiserende preparaten als
bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel c, van het Warenwetbesluit Aroma's;
c. indien de vermelding van het aroma een verwijzing bevat naar de dierlijke of plantaardige
oorsprong of aard van de gebruikte stoffen, mag de term "natuurlijk" of elke andere uitdrukking
die in wezen dezelfde betekenis heeft, alleen worden gebruikt wanneer de aromatiserende
component werd geïsoleerd door fysische dan wel enzymatische of microbiologische procédé’s of
door traditionele levensmiddelenbereidingswijzen, uitsluitend of vrijwel uitsluitend uitgaande van
de betrokken eet- of drinkwaar of het betrokken uitgangsmateriaal voor de bereiding van aroma's.
4.
Indien artikel 1, vijfde lid, van toepassing is, mag in afwijking van het bepaalde in het eerste lid, de
vermelding van de afzonderlijke grondstoffen worden vervangen door de vermelding van de
grondstof waarvan zij een bestanddeel vormen, indien deze naam een bij of krachtens enig wettelijk
voorschrift vastgestelde naam is, dan wel algemeen bekend is, en die grondstof.
a. hetzij voor ten minste 25% in de eet- of drinkwaar aanwezig is, in welk geval die naam
onmiddellijk moet worden gevolgd door een tussen haken geplaatste lijst van de bestanddelen
van die grondstof in de volgorde van afnemend gewicht waarin die bestanddelen bij de bereiding
van de grondstof zijn gebruikt;
b. hetzij voor minder dan 25% in de eet- of drinkwaar aanwezig is, in welk geval, indien zich in die
grondstof levensmiddelenadditieven als bedoeld in bijlage II bevinden, deze
levensmiddelenadditieven onmiddellijk achter de eerder bedoelde naam moeten worden vermeld.
Het bepaalde in artikel 1, achtste lid, is van overeenkomstige toepassing.
5.
In afwijking van het vierde lid, aanhef en onder b, moet de vermelding van de afzonderlijke
bestanddelen van een grondstof die:
a. bestanddelen zijn van een grondstof die voor minder dan 25% in de eet- of drinkwaar aanwezig
is; en
b. met ioniserende stralen zijn behandeld;
plaatsvinden onmiddellijk achter de in dat lid bedoelde vermelding van de naam van de grondstof.
6. De in bijlage II opgenomen vermelding gemodificeerd zetmeel wordt aangevuld met een omschrijving
van de specifieke plantaardige oorsprong indien dat ingrediënt gluten kan bevatten.
49
7.
Onze Minister kan ter uitvoering van terzake door de Europese Economische Gemeenschap
vastgestelde bindende voorschriften, nadere regels stellen ten aanzien van het vierde lid onder b.
Artikel 8
1. In afwijking van artikel 6, eerste lid, mogen voor waren die zijn geconcentreerd of gedroogd en
waaraan water moet worden toegevoegd om deze voor gebruik gereed te maken, in plaats van het
woord "ingrediënten" worden gebezigd de woorden "ingrediënten van de waar na toebereiding" of
woorden van gelijke strekking, gevolgd door een lijst van de in de waar aanwezige ingrediënten met
een opsomming in de volgorde van de hoeveelheden na de bedoelde toevoeging.
2.
In afwijking van artikel 6, eerste lid, mag in plaats van het woord "ingrediënten" worden gebezigd de
woorden "ingrediënten in wisselende verhouding" of woorden van gelijke strekking, gevolgd door een
lijst van de in de waar aanwezige grondstoffen in een willekeurige volgorde, voor eetwaren
-
hetzij bestaande uit een mengsel van vruchten of groenten;
hetzij bestaande uit een mengsel van specerijen of kruiden;
tenzij één of meer van deze vruchten, groenten, specerijen of kruiden aanmerkelijk in gewicht
overheerst.
Artikel 9
De in artikel 5, eerste lid, onderdeel a , bedoelde lijst van ingrediënten behoeft niet te worden vermeld
ten aanzien van
a. verse groenten, vers fruit en aardappelen, tenzij deze producten zijn geschild, gesneden of een
andere soortgelijke behandeling hebben ondergaan;
b. water met koolzuur indien het water met een benaming is aangeduid waaruit die hoedanigheid
blijkt;
c. gistingsazijn, uitsluitend indien deze afkomstig is van één basisproduct en mits daaraan geen
ander ingrediënt is toegevoegd;
d. kaas, boter, gezuurde melk en gezuurde room, indien er geen andere ingrediënten zijn gebruikt
dan melkbestanddelen, enzymen en culturen van micro-organismen, of andere ingrediënten dan
keukenzout, die noodzakelijk zijn voor de bereiding van kaas, niet zijnde verse kaas of smeltkaas;
e. dranken verkregen door alcoholische gisting - likeurwijn daaronder begrepen - met een gehalte
van 1,2 of meer volumeprocenten alcohol bepaald bij 20° C, en gedistilleerde dranken;
f. gerectificeerde alcohol waarvan het alcoholgehalte al dan niet zodanig is verlaagd dat deze
geschikt wordt voor menselijke consumptie;
g. een eet- of drinkwaar welke bestaat uit één ingrediënt, voor zover:
1°. de aanduiding van de eet- of drinkwaar en de naam van het ingrediënt identiek zijn; of
2° uit de aanduiding van de eet- of drinkwaar de aard van het ingrediënt duidelijk kan worden
afgeleid.
Artikel 10
1. De hoeveelheid van een ingrediënt of categorie ingrediënten die bij de bereiding van een eet- of
drinkwaar is gebruikt, wordt vermeld indien het desbetreffende ingrediënt of de desbetreffende
categorie ingrediënten:
a. voorkomt in de aanduiding of door de koper gewoonlijk met de aanduiding wordt geassocieerd;
b. opvallend in woord of beeld of als grafische voorstelling is aangegeven op de etikettering; of
c. van wezenlijk belang is om de eet- of drinkwaar te karakteriseren en het te onderscheiden van de
eet- of drinkwaren waarmee het vanwege zijn benaming of aanblik zou kunnen worden verward.
2. Het eerste lid is niet van toepassing op een ingrediënt of een categorie ingrediënten
a. waarvan het uitlekgewicht is aangegeven overeenkomstig artikel 14;
b. waarvan de hoeveelheid reeds bij of krachtens de Warenwet danwel een door de Europese Unie
vastgestelde verordening op de eet- of drinkwaar moet worden vermeld;
c. die in kleine hoeveelheid is toegevoegd voor aromatisering danwel smaakbepaling;
d. die voorkomt in de aanduiding, maar niet van dien aard is dat zij de keuze van de koper bepaalt,
omdat de variërende hoeveelheid niet van wezenlijk belang is om de eet- of drinkwaar te
50
karakteriseren of het niet van soortgelijke eet- of drinkwaren onderscheidt;
e. of bedoeld in artikel 8, tweede lid.
3. Het eerste lid is evenmin van toepassing op:
a. zoetstoffen voor zover een vermelding, als bedoeld in artikel 9 Warenwetbesluit Zoetstoffen, is
gebezigd.
b. vitamines en mineralen voor zover een vermelding inzake de toevoeging daarvan is gebezigd
overeenkomstig het Warenwetbesluit Voedingswaarde-informatie levensmiddelen.
4. De in het eerste lid bedoelde hoeveelheid wordt uitgedrukt in procenten en wordt bepaald op het
ogenblik dat het ingrediënt of de categorie van ingrediënten wordt gebruikt bij de bereiding van de
eet- of drinkwaar.
5. In afwijking van het vierde lid:
a. wordt bij eet- en drinkwaren die tijdens de bereiding vocht verliezen als gevolg van een
thermische of andere behandeling, de in het vierde lid bedoelde hoeveelheid als volgt vermeld:
– als percentage van het eindproduct, of
– indien dit percentage groter dan 100 is, als het gewicht van de hoeveelheid ingrediënt,
vermeld in grammen, dat voor de bereiding van 100 gram eindproduct is gebruikt;
b. wordt de hoeveelheid van vluchtige ingrediënten vermeld als het percentage in het eindproduct;
c. kan de hoeveelheid van ingrediënten die in geconcentreerde of gedroogde vorm worden gebruikt
en tijdens de bereiding worden gereconstitueerd, worden vermeld als het percentage voordat ze
werden geconcentreerd of gedroogd;
d. kan in het geval van geconcentreerde of gedroogde eet- en drinkwaren waaraan voor consumptie
water of een andere vloeistof moet worden toegevoegd, de hoeveelheid van de ingrediënten
worden uitgedrukt als percentage in het gereconstitueerde product.
6. De in het vijfde lid bedoelde vermelding van de hoeveelheid wordt gebezigd:
–
–
–
in de aanduiding van de eet- of drinkwaar;
in de onmiddellijke nabijheid van de aanduiding; of
in de lijst van ingrediënten in samenhang met het betreffende ingrediënt of de categorie van
ingrediënten.
§ 3.2 De netto-hoeveelheid
Artikel 11
1. Onder netto-hoeveelheid, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel c, wordt verstaan de hoeveelheid
van een eet- of drinkwaar die in elk geval in de verpakking aanwezig is. Zij moet worden uitgedrukt
-
in volume-eenheden bij drinkwaren en vloeibare eetwaren, en
in massa-eenheden bij andere eetwaren,
waarbij gebruik wordt gemaakt van liters, centiliters of milliliters, respectievelijk kilogrammen of
grammen.
2.
De netto-hoeveelheid uitgedrukt in volume-eenheden wordt bepaald
a. bij de temperatuur waarbij de waar ten verkoop voorhanden pleegt te worden gehouden, in geval
van diepgevroren of bevroren drinkwaren en vloeibare eetwaren;
b. bij een temperatuur van 20° C, indien het betreft een in een andere toestand verkerende
drinkwaar of vloeibare eetwaar dan in onderdeel a bedoeld.
3.
Indien op grond van wettelijke bepalingen een bepaalde soort hoeveelheid, zoals nominale
hoeveelheid of gemiddelde hoeveelheid moet worden vermeld, is in afwijking van het bepaalde in het
eerste lid, die hoeveelheid de netto-hoeveelheid in de zin van artikel 5, eerste lid, onderdeel c.
4.
In afwijking van het bepaalde in het eerste lid mag de hoeveelheid van een voorverpakte eetwaar
behorende tot een der hierna genoemde categorieën, zijn uitgedrukt in een aantal stuks:
51
a. beschuit;
b. bakkerswaren, die in de regel per stuk of aantal stuks worden verkocht, voor zover zij door Onze
Minister zijn aangewezen;
c. verse groenten of verse vruchten die ook onverpakt per stuk of aantal stuks plegen te worden
verkocht;
d. eende- of ganzeëieren;
e. suikerwerk dat ook onverpakt per stuk of aantal stuks pleegt te worden verkocht.
5.
In afwijking van het eerste lid mag voor een voorverpakte eet- of drinkwaar waarvan de hoeveelheid
ingevolge het vierde lid in een aantal stuks mag zijn uitgedrukt, een zodanige
hoeveelheidsvermelding achterwege worden gelaten, indien het aantal stuks van die eet- of
drinkwaar zonder opening van de verpakking van buitenaf duidelijk kan worden gezien en
gemakkelijk kan worden geteld.
Artikel 12
1. Indien een voorverpakte eet- of drinkwaar bestaat uit een aantal verpakte eenheden die ook als
afzonderlijke verkoopeenheden aan eindverbruikers plegen te worden verhandeld, en die elk een
zelfde hoeveelheid van die eet- of drinkwaar bevatten, moet:
a. de vermelding van de hoeveelheid van die voorverpakte eet- of drinkwaar aangeven het totale
aantal van vorenbedoelde verpakte eenheden, gevolgd door de netto-hoeveelheid van de eet- of
drinkwaar, die één verpakte eenheid bevat;
b. voor zover het betreft een voorverpakte eetwaar als bedoeld in artikel 14, tevens een vermelding
van het uitlekgewicht van het vaste hoofdbestanddeel van de betrokken eetwaar in één verpakte
eenheid worden gebezigd, overeenkomstig het bepaalde in dat artikel.
2.
In afwijking van het eerste lid behoeven de aldaar bedoelde vermeldingen niet te worden gebezigd,
indien het totale aantal afzonderlijke verpakte eenheden duidelijk kan worden gezien en van buitenaf
gemakkelijk kan worden geteld, en de vermelding van de netto-hoeveelheid van elke afzonderlijke
verpakte eenheid van buitenaf duidelijk kan worden gezien.
Artikel 13
1. Voor een voorverpakte eet- of drinkwaar die bestaat uit een aantal verpakte eenheden die
afzonderlijk niet als een verkoopeenheid aan eindverbruikers plegen te worden verhandeld, moet
behalve de vermelding van de netto-hoeveelheid, tevens een vermelding worden gebezigd, die het
totale aantal van vorenbedoelde eenheden aangeeft.
2.
In afwijking van het eerste lid behoeft de aldaar bedoelde vermelding van het aantal eenheden niet
te worden gebezigd ten aanzien van suikerwerk waarvan de hoeveelheid in elke verpakte eenheid
ten hoogste 15 gram is.
Artikel 14
1. Voor een voorverpakte eetwaar die bestaat uit vaste bestanddelen en een opgietvloeistof, moet
tevens een vermelding worden gebezigd die het uitlekgewicht van het vaste hoofdbestanddeel
aangeeft. Die vermelding moet inhouden het woord "uitlekgewicht", gevolgd door de waarde van dat
gewicht, met dien verstande dat het woord "uitlekgewicht" mag worden vervangen door de benaming
van het vaste hoofdbestanddeel, indien een aanduiding is gebezigd waarvan de benaming van dat
hoofdbestanddeel en van de opgietvloeistof deel uitmaakt.
2.
Opgietvloeistof moet bestaan uit een of meer van de hierna genoemde vloeistoffen:
-
3.
water, waterige oplossingen van zouten, voedingszuren, suikers, zoetstoffen, pekel of azijn;
het sap van de betrokken groente of van het betrokken fruit, indien het hoofdbestanddeel van de
waar verduurzaamde groente of verduurzaamd fruit is.
Het bestuur van het Productschap voor Groenten en Fruit, van het Productschap voor Pluimvee en
Eieren, van het Productschap Vee en Vlees, onderscheidenlijk van het Productschap voor Vis en
Visproducten, kan nadere regels stellen ten aanzien van het bepalen van het uitlekgewicht voor die
eetwaren waarvoor een uitlekgewicht moet worden gebezigd en welke ressorteren onder het
desbetreffende productschap.
52
4.
De op grond van de in het derde lid bedoelde verordening vastgestelde nadere voorschriften
behoeven de goedkeuring van Onze Minister.
Artikel 15
De artikelen 11, 12 en 13 zijn niet van toepassing ten aanzien van:
a. voorverpakte eet- en drinkwaren die naar hun aard aanzienlijk aan volume of gewicht verliezen
en
- hetzij per stuk worden verkocht,
- hetzij in aanwezigheid van de koper worden gewogen; of
b. voorverpakte eet- en drinkwaren waarvan de netto-hoeveelheid in totaal
- hetzij minder dan 25 gram bedraagt in het geval van suikerwerk;
- hetzij minder dan 5 gram of 5 milliliter bedraagt in het geval van andere eet- of drinkwaren dan
kruiden of specerijen.
§ 3.3 De datum van minimale houdbaarheid
Artikel 16
1. De datum van minimale houdbaarheid, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel d, moet worden
gebezigd voor andere eet- of drinkwaren dan die bedoeld in artikel 17.
2.
De in het eerste lid bedoelde vermelding moet bestaan uit de de woorden "ten minste houdbaar tot"
gevolgd door de datum waarop de waar bij een passende wijze van bewaren nog in het bezit is van
de voor die waar kenmerkende eigenschappen.
3.
Indien het tijdstip van minimale houdbaarheid afhankelijk is van een bijzondere wijze van bewaren,
moet behalve de in het tweede lid bedoelde vermelding tevens een vermelding houdende
aanwijzingen omtrent het bewaren worden gebezigd.
4.
De datum bedoeld in het tweede lid moet worden aangegeven in de volgorde dag, maand en jaar,
met dien verstande dat
a. de dag moet worden aangegeven met een getal bestaande uit twee cijfers;
b. de maand moet worden aangegeven hetzij met de naam, hetzij met de gebruikelijke afkorting,
hetzij met een getal bestaande uit twee cijfers; en
c. het jaar moet worden aangegeven hetzij met een jaartal, hetzij met een getal bestaande uit de
laatste twee cijfers ervan.
5.
Indien de in het tweede lid bedoelde datum ligt binnen drie maanden na de datum van het
verpakken, mag worden volstaan met de vermelding van de dag en de maand.
6.
Indien de in het tweede lid bedoelde datum ligt
a. tussen drie en achttien maanden na de datum van het verpakken, mag worden volstaan met de
vermelding van de maand en het jaar;
b. na achttien maanden na de datum van het verpakken, mag worden volstaan met de vermelding
van het jaar;
een en ander met dien verstande dat in afwijking van het in het tweede lid bepaalde, de datum moet
worden voorafgegaan door de woorden "ten minste houdbaar tot einde".
7.
Het vierde lid, onderdeel b, is niet van toepassing voor zover de vermelding van de desbetreffende
maand wordt bereikt door middel van inkerving van de rand van het etiket, onder de volgende
voorwaarden:
a. aan de rand van het etiket moet ten minste de beginletter van de naam van iedere maand worden
vermeld; en
b. de vermelding van de maanden moet geschieden in de gebruikelijke volgorde.
8.
De in het eerste lid bedoelde vermelding behoeft niet te worden gebezigd ten aanzien van:
53
a. verse groenten - andere dan gekiemde zaden en soortgelijke producten zoals scheuten van
peulvruchten -, vers fruit en aardappelen, tenzij deze producten zijn geschild, gesneden of een
andere soortgelijke behandeling hebben ondergaan;
b. wijn, likeurwijn, mousserende wijn, gearomatiseerde wijn en soortgelijke uit andere vruchten dan
druiven verkregen producten;
c. andere alcoholhoudende dranken dan onder b bedoeld, met een gehalte van 10 of meer
volumeprocenten alcohol, bepaald bij 20° C;
d. alcoholvrije dranken, vruchtesappen, vruchtennectars en alcoholhoudende dranken in
afzonderlijke recipiënten van meer dan 5 liter, bestemd voor levering aan instellingen;
e. brood- of banketbakkerijproducten welke naar hun aard bestemd zijn om binnen vierentwintig uur
na de bereiding te worden geconsumeerd;
f. azijn;
g. keukenzout;
h. suikers in vaste vorm;
i. suikerwerk, bijna uitsluitend bestaande uit gearomatiseerde of gekleurde suiker(s);
j. kauwpreparaten andere dan van tabak;
k. afzonderlijke porties consumptie-ijs.
§ 3.4 De uiterste consumptiedatum
Artikel 17
1. De uiterste consumptiedatum, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel d, moet worden gebezigd
voor eet- of drinkwaren die uit microbiologisch oogpunt zeer bederfelijk zijn en derhalve na korte tijd
een onmiddellijk gevaar voor de volksgezondheid kunnen opleveren.
2.
De in het eerste lid bedoelde vermelding moet bestaan uit de woorden "te gebruiken tot" gevolgd
door de uiterste datum waarop de waar moet worden geconsumeerd teneinde bedoeld gevaar te
voorkomen.
3.
Indien het eerste lid van toepassing is, moet tevens een aanwijzing omtrent de bewaring en het
gebruik als bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel e, worden gebezigd.
4.
Artikel 16, vierde en zevende lid, is van overeenkomstige toepassing op de in dit artikel bedoelde
vermelding.
§ 3.5 Overige vermeldingen
Artikel 18
De aanwijzing omtrent de bewaring en het gebruik, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel e, moet
worden gebezigd
a. indien de eet- of drinkwaar op een bijzondere wijze moet worden bewaard; onderscheidenlijk
b. indien zonder de aanwijzing omtrent het gebruik of het gebruiksklaar maken de eet- of drinkwaar
niet op de juiste wijze kan worden gebruikt of gebruiksklaar worden gemaakt.
Artikel 19
De vermelding van de gegevens omtrent de producent, verpakker of verkoper, bedoeld in artikel 5,
eerste lid, onderdeel f, moet bestaan uit de naam of de handelsnaam en het adres van de fabrikant, van
de verpakker of van een in het gebied waarop het Verdrag tot oprichting van de Europese Economische
Gemeenschap dan wel de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte van toepassing
is, gevestigde verkoper, met dien verstande dat voor rechtspersonen de vermelding van het adres mag
worden vervangen door de vermelding van de plaats van vestiging.
Artikel 20
De vermelding van de plaats van oorsprong of herkomst, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel g
moet bestaan uit een regionale, territoriale of topografische vermelding, en moet worden gebezigd indien
weglating ervan de koper zou kunnen misleiden ten aanzien van de werkelijke oorsprong of herkomst.
Artikel 21
54
1. Het alcoholgehalte, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel h, moet worden gebezigd voor dranken
met een effectief alcoholgehalte van meer dan 1,2 volumeprocenten, en moet bestaan uit het
symbool "% vol", voorafgegaan door het werkelijke gehalte, bepaald bij 20 °C, en weergegeven met
ten hoogste een decimaal. Deze vermelding wordt al dan niet voorafgegaan door "alcohol" of "alc.".
2.
Indien het absolute verschil tussen het vermelde alcoholgehalte en het werkelijke gehalte van de
hieronder genoemde dranken minder bedraagt dan het achter de betrokken drank aangegeven
percentage, voldoet een zodanige vermelding aan het in het eerste lid bepaalde:
a. voor bier met een alcolholgehalte van ten hoogste 5,5% vol: 0,5% vol;
b. voor bier met een alcoholgehalte van meer dan 5,5% vol: 1% vol;
c. voor niet-mousserende gegiste dranken op basis van druiven, andere dan die bedoeld in de
Verordening Akk Etikettering wijn 1986: 0,5% vol;
d. voor mousserende gegiste dranken op basis van druiven, andere dan die bedoeld in de
Verordening Akk Etikettering wijn 1986, alsmede voor gegiste dranken op basis van
andere vruchten dan druiven, eventueel parelend of mousserend: 1% vol;
e. voor dranken op basis van gegiste honing: 1% vol;
f. voor dranken met gemacereerde vruchten of plantedelen: 1,5% vol;
g. voor overige dranken, andere dan die bedoeld in de Verordening Akk. Etikettering wijn 1986:
0,3% vol..
Artikel 22
1. De vermelding betreffende de productiepartij, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel i, en tweede
lid, mag in een herleidbare code worden aangebracht.
2. In afwijking van artikel 5, eerste lid, onder h, mag de vermelding betreffende de productiepartij van
voorverpakt consumptie-ijs worden gebezigd op de verzamelverpakking van individuele porties van
die waar.
3.
De in artikel 5, tweede lid, bedoelde vermelding behoeft niet te worden gebezigd voor eet- of
drinkwaren, zijnde landbouwgrondstoffen, welke van de producent
a. aan opslag-, behandelings- of verpakkingsbedrijven worden verkocht of afgeleverd,
b. naar producentenorganisaties zoals veilingen worden overgebracht, of
c. voor onmiddellijke opneming in een operationeel bereidings- of verwerkingssysteem worden
opgehaald.
4.
De datum van minimale houdbaarheid onderscheidenlijk de uiterste consumptiedatum, voor zover
deze een dagaanduiding inhoudt, geldt als een vermelding als bedoeld in het eerste lid.
Artikel 22a
De vermelding betreffende een verpakkingsgas, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onder j, bestaat uit de
woorden «verpakt onder beschermende atmosfeer» en wordt gebezigd voor eet- of drinkwaren waarvan
de houdbaarheid is verlengd met behulp van de bij of krachtens het Warenwetbesluit
Levensmiddelenadditieven toegelaten verpakkingsgassen.
§ 4. Het aanbrengen van aanduidingen en vermeldingen
Artikel 23
De in dit besluit bedoelde aanduiding en vermeldingen moeten duidelijk zichtbaar en gemakkelijk
leesbaar zijn aangebracht en mogen niet door vegen kunnen worden uitgewist.
Zij moeten, behoudens de vermelding, bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel i, in elk geval in de
Nederlandse taal zijn gesteld.
Artikel 24
1. Voor wat betreft voorverpakte eet- of drinkwaren moeten de in dit besluit bedoelde aanduiding en
vermeldingen voorkomen op de verpakking of op een daaraan gehecht etiket.
2.
In afwijking van het eerste lid, behoeven de aanduiding en vermeldingen, behoudens de vermelding,
55
bedoeld in artikel 5, eerste lid, onderdeel i, slechts op de handelsdocumenten voor te komen die de
desbetreffende voorverpakte eet- of drinkwaren vergezellen of die tegelijkertijd met of voor de
aflevering worden verzonden, indien
a. de desbetreffende waar, hoewel als zodanig bestemd voor de eindverbruiker niet zijnde een
instelling, wordt verhandeld in een stadium voor de uiteindelijke aflevering;
b. de desbetreffende waar is bestemd om aan instellingen te worden afgeleverd om daar te worden
toebereid, verwerkt, in porties verdeeld, of om daar in het kader van een maaltijdverstrekking te
worden afgeleverd;
mits op de buitenste verpakking waarin de waar wordt verhandeld, worden gebezigd:
3.
de aanduiding;
en de volgende vermeldingen:
de gegevens omtrent de producent, verpakker of verkoper; en
de datum van minimale houdbaarheid, onderscheidenlijk de uiterste consumptiedatum.
Voor wat betreft voorverpakte eet- en drinkwaren moeten de volgende vermeldingen zodanig zijn
aangebracht dat zij zich bevinden in het zelfde gezichtsveld als de aanduiding:
a. de netto-hoeveelheid;
b. de datum van minimale houdbaarheid, onderscheidenlijk de uiterste consumptiedatum, met dien
verstande dat mag worden volstaan met de woorden "ten minste houdbaar tot", of "ten minste
houdbaar tot einde", onderscheidenlijk "te gebruiken tot", mits deze vermelding wordt gevolgd
door een verwijzing naar de plaats op of aan de verpakking waar de datum voorkomt;
c. het alcoholgehalte.
4.
In afwijking van artikel 5, eerste lid, mag op de verpakking van voorverpakte eet- of drinkwaren
waarvan het grootste vlak kleiner is dan 10 cm2, worden volstaan met de vermelding van de nettohoeveelheid en de datum van minimale houdbaarheid, onderscheidenlijk de uiterste
consumptiedatum.
5.
In afwijking van de artikelen 3 en 5, eerste lid, behoeven op gestandaardiseerde tapmaatflessen,
waarin melk of melkproducten zijn verpakt, slechts de datum van minimale houdbaarheid of de
uiterste consumptiedatum, alsmede gegevens omtrent de producent, verpakker of verkoper te
worden gebezigd.
Artikel 25
1. Voor wat betreft een niet voorverpakte eet- of drinkwaar als bedoeld in artikel 1, vierde lid,
onderdelen b, c en e , moeten de aanduiding alsmede de vermelding van de netto-hoeveelheid voor
het publiek in ieder geval duidelijk zichtbaar zijn aangebracht op het voorwerp waarin of waarop de
betrokken waar zich bevindt, of op een onmiddellijk boven bedoeld voorwerp geplaatst(e) bord of
kaart.
2.
Voor wat betreft een niet voorverpakte eet- of drinkwaar als bedoeld in artikel 1, vierde lid, onderdeel
e , moet bovendien de vermelding van de productiepartij voorkomen op de verpakking of op een
daaraan gehecht etiket, of, indien zulks niet mogelijk is, op het handelsdocument dat de betrokken
waar vergezelt.
Artikel 26
Voor wat betreft een verpakte eet- of drinkwaar moeten de aanduiding alsmede de vermelding van de
productiepartij zijn aangebracht op de verpakking of op de recipiënt, of, indien zulks niet mogelijk is, op
het handelsdocument dat de betrokken waar vergezelt.
Artikel 27
Voor wat betreft een onverpakte eet- of drinkwaar moet de aanduiding voor het publiek duidelijk
zichtbaar zijn aangebracht op het voorwerp waarin of waarop de betrokken waar zich bevindt, of op een
onmiddellijk boven bedoeld voorwerp geplaatst(e) bord of kaart.
Artikel 28
56
1. Indien zich in een verpakking een in afzonderlijk verpakte eenheden verdeelde hoeveelheid van een
zelfde eet- of drinkwaar bevindt, wordt eerstbedoelde verpakking aangemerkt als de verpakking,
bedoeld in artikel 24, eerste lid.
2.
Indien zich in een verpakking een voorverpakte eet- of drinkwaar, dan wel een in afzonderlijk
verpakte of onverpakte eenheden verdeelde hoeveelheid van verschillende eet- of drinkwaren, al dan
niet met andere waren bevindt, wordt eerstbedoelde verpakking aangemerkt als de verpakking,
bedoeld in artikel 24, eerste lid. Op bedoelde verpakking behoeven slechts de aanduiding en de
vermelding van de nettohoeveelheid van elke afzonderlijke eet- of drinkwaar te worden vermeld, mits
op de verpakking van de afzonderlijke eenheden de voor de betrokken eet- of drinkwaren
voorgeschreven aanduiding en vermeldingen zijn aangebracht.
3.
In afwijking van het eerste en tweede lid behoeven de in die leden voorgeschreven aanduiding en
vermeldingen niet op de buitenzijde van de volgens die leden aangemerkte verpakking of op een op
die verpakking aangebracht etiket te zijn aangebracht, indien die verpakking helder doorzichtig is, en
de zich in bedoelde verpakking bevindende eenheden de volgens dit besluit voorgeschreven
aanduiding en vermeldingen dragen en deze voldoende zichtbaar zijn.
§ 5. Slotbepalingen
Artikel 29
1. Aanduidingen, vermeldingen of voorstellingen die doordat zij onjuist of onvolledig zijn of een onjuiste
indruk wekken, misleidend zijn met betrekking tot de kenmerken van de betrokken eet- of drinkwaar,
en met name tot de aard, identiteit, hoedanigheid, samenstelling, hoeveelheid, houdbaarheid,
oorsprong of herkomst, wijze van vervaardiging of verkrijging, mogen bij het verhandelen van eet- en
drinkwaren, en bij de aanprijzing ervan, niet worden gebezigd.
2.
In de zin van het eerste lid worden in elk geval als misleidend beschouwd aanduidingen,
vermeldingen of voorstellingen
a. die aan de betrokken eet- of drinkwaar effecten of eigenschappen toeschrijven die deze niet
bezit; of
b. die suggereren dat de betrokken eet- of drinkwaar bijzondere kenmerken vertoont, hoewel alle
soortgelijke eet- of drinkwaren dezelfde kenmerken bezitten.
Artikel 30
1. Indien in enig wettelijk voorschrift is bepaald dat ten aanzien van een bepaalde eet- of drinkwaar of
een bepaalde categorie van eet- of drinkwaren, de aanduiding, bedoeld in artikel 3, of één of meer
der vermeldingen, bedoeld in artikel 5, eerste, onderscheidenlijk tweede lid, niet mogen, dan wel niet
behoeven te worden gebezigd, is met betrekking tot die eet- of drinkwaar of die categorie van eet- of
drinkwaren het in genoemde artikelen bepaalde, voor zover die aanduiding of de betrokken
vermelding betreffende, niet van toepassing, behoudens indien dat wettelijk voorschrift in strijd is met
de Richtlijn van de Raad van 18 december 1978 betreffende de onderlinge aanpassing van de
wetgevingen der Lid-Staten inzake etikettering en presentatie van levensmiddelen alsmede de
daarvoor gemaakte reclame (79/112/EEG) (PbEG L 33).
2.
Indien ten aanzien van een bepaalde eet- of drinkwaar of een bepaalde categorie van eet- of
drinkwaren, met betrekking tot een aanduiding, bedoeld in artikel 3, of één of meer der vermeldingen
als bedoeld in artikel 5, eerste, onderscheidenlijk tweede lid, een vrijstelling of ontheffing is verleend
van een ander wettelijk voorschrift dan het onderhavige besluit, is het in genoemde artikelen
bepaalde, voor zover die aanduiding of betrokken vermeldingen betreffende, niet van toepassing,
behoudens indien die vrijstelling, onderscheidenlijk ontheffing, in strijd is met de Richtlijn van de
Raad van 18 december 1978 betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen der LidStaten inzake etikettering en presentatie van levensmiddelen alsmede de daarvoor gemaakte
reclame (79/112/EEG) (PbEG L 33).
Artikel 31
Onze Minister kan, in overeenstemming met Onze Ministers van Economische Zaken en van Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij, omtrent het in de artikelen 4 en 6 tot en met 29 bepaalde nadere regels
stellen.
57
Artikel 32 [Vervallen per 01-04-1998]
Artikel 33
[Bevat wijzigingen in andere regelgeving.]
Artikel 34
1. Dit besluit treedt in werking op een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip.
2.
In afwijking van het eerste lid treedt dit besluit ten aanzien van onverpakte eet- of drinkwaren in
werking met ingang van de vierde kalendermaand na de in dat lid bedoelde datum.
3.
In afwijking van het eerste lid treden de artikelen 4, vierde lid, en 11, vierde lid, onderdeel b , in
werking met ingang van de vierde kalendermaand na de in het eerste lid bedoelde datum.
4.
In afwijking van het bepaalde in het eerste lid treedt:
a.
b.
artikel 7, derde lid;
artikel 9, onderdeel e , voor zover het betreft dranken met een alcoholgehalte van minder dan
1,2% vol;
c. artikel 14, voor zover het betreft een bevroren of diepgevroren opgietvloeistof;
d. artikel 17;
e. artikel 24, eerste lid, in het in het tweede lid, onderdeel a, van dat artikel bedoelde geval;
in werking met ingang van de negentiende kalendermaand na de in het eerste lid bedoelde datum.
5.
In afwijking van het bepaalde in het eerste lid treedt het bepaalde in dit besluit, voor zover van
toepassing op:
a. eet- of drinkwaren, kennelijk bestemd voor instellingen;
b. eet- en drinkwaren die langer houdbaar zijn dan achttien maanden;
c. eet- en drinkwaren aangeduid als "cacaofantasie" of als "imitatiechocolade";
in werking met ingang van de negentiende kalendermaand na de in het eerste lid bedoelde datum.
6.
In afwijking van het eerste lid mogen eet- of drinkwaren die niet voldoen aan het bepaalde in artikel
5, tweede lid, slechts worden verhandeld na het tijdstip waarop dit besluit in werking treedt, indien zij
voor dat tijdstip in het verkeer zijn gebracht of zijn geëtiketteerd.
Artikel 35
Dit besluit kan worden aangehaald als Warenwetbesluit Etikettering van levensmiddelen.
Lasten en bevelen dat dit besluit met de daarbij behorende nota van toelichting in het Staatsblad zal
worden geplaatst en dat daarvan afschrift zal worden gezonden aan de Raad van State.
's-Gravenhage, 10 december 1991
Beatrix
De Staatssecretaris van Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur,
H. J. Simons
Uitgegeven de zestiende januari 1992
De Minister van Justitie a.i.,
C. I. Dales
Bijlage I. Deze bijlage behoort bij artikel 7, tweede lid, onder a
De in artikel 7, tweede lid, onder a , bedoelde ingrediënten zijn de volgende:
58
Definitie
Andere geraffineerde oliën dan olijfolie
Vermelding
«olie», nader omschreven met:
– de aanduiding «plantaardig» of «dierlijk», naar gelang
van het geval; of
– de aanduiding van de specifieke plantaardige of
dierlijke oorsprong
De aanduiding «gehard» wordt toegevoegd aan de
aanduiding van een geharde olie
«vet», nader omschreven met:
– de aanduiding «plantaardig» of «dierlijk», naar gelang
van het geval; of
– de aanduiding van de specifieke plantaardige of
dierlijke oorsprong.
De aanduiding «gehard» wordt toegevoegd aan de
aanduiding van een gehard vet
«meel», gevolgd door de vermelding van de
graansoorten waarvan het afkomstig is, in dalende
volgorde van hun gewichtspercentage
«zetmeel» nader aangevuld met een omschrijving van
de specifieke plantaardige oorsprong indien dat
ingrediënt gluten kan bevatten.
vis
Geraffineerde vetten
Mengsels van meel van twee of meer graansoorten
Natief zetmeel en langs fysische weg of enzymen
gemodificeerd zetmeel
Alle soorten vis wanneer die vis een ingrediënt vormt
van een ander levensmiddel, tenzij de aanduiding en de
presentatie van die eet- of drinkwaar duiden op een
speciale soort vis
De skeletspieren 1)van zoogdier- en vogelsoorten, die
erkend zijn als geschikt voor de menselijke consumptie,
met de van nature ingesloten of aanhangende weefsels,
waarvan de totale gehalten aan vet en bindweefsel de
hieronder vermelde waarden niet overschrijden. Het
vlees vormt een ingrediënt van een ander levensmiddel.
Separatorvlees valt niet onder deze definitie.
Maximumgehalten aan vet en bindweefsel voor de met
de term «...vlees» aangeduide ingrediënten.
Soorten
Zoogdieren (konijnen en varkens uitgezonderd) en
diverse soorten met overwegend zoogdieren.
Varkens
Vogels en konijnen
Wanneer deze maximumgehalten aan vet of
bindweefsel worden overschreden doch aan alle overige
criteria van de definitie van «...vlees» wordt voldaan,
wordt het gehalte aan «...vlees» dienovereenkomstig
verlaagd en bevat de lijst van ingrediënten naast de
categorienaam «...vlees» ook de vermelding van het vet
of bindweefsel.
Alle soorten kaas wanneer de kaas of het mengsel van
kaassoorten een ingrediënt vormt van een ander
levensmiddel, tenzij de aanduiding en de presentatie van
die eet- of drinkwaar duiden op een speciale soort kaas
Alle specerijen die niet meer dan 2% van het gewicht
van de eet- of drinkwaar uitmaken
Alle kruiden of delen daarvan die niet meer dan 2% van
het gewicht van de eet- of drinkwaar uitmaken
Alle soorten gompreparaten die voor de bereiding van
gom als basis voor kauwgom worden gebruikt
Alle soorten paneermeel
Alle categorieën saccharose
Watervrije dextrose en dextrosemonohydraat
Glucosestroop en gedehydrateerde glucosestroop
Alle melkeiwitten (caseïne, caseïnaten en eiwitten van
wei) en mengsels daarvan
Cacaopersboter cacao-wringboter of geraffineerde
cacaoboter
Alle geconfijte vruchten die niet meer dan 10% van het
gewicht van de eet- of drinkwaar uitmaken
Mengsels van groenten die niet meer dan 10% van het
gewicht van de eet- of drinkwaar uitmaken
Alle soorten wijn zoals gedefinieerd in Verordening
(EEG) nr. 822/87 van de Raad (PbEG L 84)
«...vlees», voorafgegaan door de naam/ namen 2)van de
diersoort(en) waarvan het afkomstig is.
Vet (%)
25
Bindweefsel 3) (%)
25
30
15
25
10
kaas
«specerijen» of «mengsel van specerijen»
«kruiden» of «mengsel van kruiden»
gom
paneermeel
suiker
dextrose
glucosestroop
melkeiwitten
cacaoboter
geconfijte vruchten
groenten
wijn
i) Het middenrif en de kauwspieren maken deel uit van de skeletspieren, terwijl het hart, de tong, de kopspieren (met uitzondering
van de kauwspieren), het carpaal- en tarsaalgewricht en de staart er geen deel van uitmaken.
ii) Voor de etikettering in de Engelse taal mag deze vermelding worden vervangen door de aan het vlees van de betrokken
diersoort gegeven generieke naam.
iii) Het gehalte aan bindweefsel wordt berekend op basis van de collageen/eiwitverhouding. Het collageengehalte bedraagt
achtmaal het hydroxyprolinegehalte.
59
Bijlage II. Deze bijlage behoort bij artikel 7, tweede lid, onder b
De in artikel 7, tweede lid, onderdeel b , bedoelde categorieën van levensmiddelenadditieven zijn de
volgende:
antiklontermiddel
antioxydant
antischuimmiddel
bevochtigingsmiddel
conserveermiddel
drijfgas
emulgator
geleermiddel
gemodificeerd zetmeel
glansmiddel
kleurstof
meelverbeteraar
rijsmiddel
smaakversterker
smeltzout
stabilisator
verdikkingsmiddel
verstevigingsmiddel
voedingszuur
vulstof
zoetstof
zuurteregelaar
(de specifieke aanduiding of het EG-nummer behoeven niet
vermeld te worden)
(alleen voor smeltkaas en producten op basis van smeltkaas)
60