Programma HU-HUID Themadag Innoveren van de Huidzorg: ‘De kwetsbare huid’ Zaterdag 16 april 2016 Inleiding Vandaag, zaterdag 16 april 2016 vindt de door de afdeling Huidtherapie van de Hogeschool Utrecht georganiseerde HU-Huid Themadag Innoveren van de Huidzorg: ‘De kwetsbare huid’ plaats. Een dag, georganiseerd voor huidtherapeuten, docenten van de opleidingen huidtherapie in Den Haag en Utrecht en andere geïnteresseerden. We proberen in onze opleiding de student zo goed mogelijk toe te rusten voor de toekomst en een ’reflective practitioner’ op te leiden, die op de juiste manier kan inspelen op de vraag van de patiënt en op de ontwikkelingen in de zorg. Op de HU-Huid themadag willen we de beroepsgroep informeren en met hen in gesprek komen over deze nieuwe ontwikkelingen. De kwetsbare huid is een belangrijk thema binnen de huidzorg. Welke rol speelt de huidtherapeut van de toekomst voor mensen met een kwetsbare huid en hoe kunnen we door optimale samenwerking de zorg voor deze patiënten zo goed mogelijk organiseren? De zorg rond de kwetsbare huid wordt deze dag vanuit patiëntperspectief én vanuit het perspectief van verschillende professionals besproken. Programma 10.00-10.30 Ontvangst, inschrijving Centrale hal 10.30-10.35 Opening door mevr. Drs. E. (Els) Mulder, opleidingsmanager huidtherapie a.i. 0.206 10.35-10.55 Acne ketenzorg en de rol van de huidtherapeut. Mw. F.M.C. (Femke) de Vries Msc, promovenda HU huidtherapie Gevoelige huid – voor U ook een barrière? Dhr. Dr. J.(Johan) Toonstra, dermatoloog en docent HU afdeling huidtherapie 0.206 11.40- 12.00 Pauze Gelegenheid tot bezoek informatiemarkt Centrale hal 12.00- 12.20 Risicofactoren voor de ontwikkeling van een Ulcus Cruris: een review van de literatuur. Mw. Drs. A.M. (Audrey) Meulendijks, promovenda HU huidtherapie Kwaliteit van leven bij chronische huidpatiënten Dr. Oda van Cranenburgh, psycholoog en onderzoeker Huidfonds 0.206 Onderzoeksvragen vanuit het werkveld Dr. Hans Heneweer, coördinator LOEP onderwijs opleiding Huidtherapie Lunchpauze Gelegenheid tot bezoek informatiemarkt 0.206 14.00- 14.45 JEUK Dr. H.B.(Bing) Thio, dermatoloog, ErasmusMC, Rotterdam 0.206 14.45- 15.00 15.00- 15.45 wissel workshop ronde 1 keuze uit 5 workshops 15.45-16.00 16.00- 16.45 wissel workshop ronde 2 keuze uit 5 workshops 16.45- 17.00 wissel 17.00- 17.15 Samenvatting en vooruitblik 0.206 17.15 Borrel Centrale hal 10.55-11.40 12.20- 13.05 13.05- 13.10 13.10- 14.00 Dagvoorzitter: Emmy van de Burgt 0.206 0.206 Centrale hal 0.204, 1.204, 0.202, 0.159, 0.023 0.204, 1.204, 0.202, 0.159, 0.023 Workshops: Ronde 1: 15.00-15.45 uur Ronde 2: 16.00-16.45 uur Locatie 1. Het rode gelaat – meer dan blozen 0.204 Dhr. Dr. J.(Johan) Toonstra, dermatoloog en docent HU afdeling huidtherapie Veel huidaandoeningen en ook meerdere systemische aandoeningen presenteren zich met een rode uitslag in het gelaat. Deze zouden als volgt kunnen worden ingedeeld: folliculaire (acneïforme) dermatosen, allergieën, eczemen, zonneschade, granulomateuze aandoeningen, lymfocytaire infiltraten, fotodermatosen, vaataandoeningen, auto-immuun ziekten, infecties en iatrogene aandoeningen. Ook onderdelen van het gelaat kunnen zich met roodheid presenteren, bv een rode neus, rode oren, rode wangen etc. In de workshop worden diverse beelden besproken met aanwijzingen hoe deze herkend kunnen worden en wat de differentiaaldiagnose is. 2. De huid, er kan straks meer dan je denkt. Een verkenning naar toekomstige ontwikkelingen in de huidzorg. Mw. M. (Murielle) Alvares, Huidtherapeut en docent HU 1.204 3. JEUK! 0.202 Jeuk, de sensatie in de huid die uitlokt tot krabben. Welke huidaandoeningen zorgen voor jeuk en wat kan je eraan doen? Jeuk kan variëren van lichte jeuk bij milde irritatie van de huid tot een heftige, allesbeheersende toestand die normaal leven zo goed als onmogelijk maakt. Eén op de zeven Nederlanders lijdt aan chronische jeuk. Om meer te weten te komen over jeuk, eczeem & tips over hoe om te gaan met jeuk nodigen we u uit om deel te nemen aan onze workshop! A.C.J. (Jette) de Groot, verpleegkundige specialist io, UMCU Utrecht F.M.L. (Florine) Raymakers, verpleegkundige specialist io, UMC Utrecht 4. Huidpreparaten. Hoe en wat kies je? Mevr. D (Daphne) van Leeuwen, Fagron 0.023 5. Zorg voor de kwetsbare huid in het kader van wonden – zorg voor de huid 0.159 rond de wond, zorg voor de getransplanteerde huid en voor skintears Dr. H.E.W. (Erik) de Laat, verpleegkundig specialist, Radboud UMC Abstracts van de lezingen: Gevoelige huid – voor U ook een barrière? Dhr. Dr. J.(Johan) Toonstra, dermatoloog en docent HU afdeling huidtherapie Onze huid vormt een effectieve barrière tegen indringers van buitenaf zoals bacteriën, schimmels en virussen en tegen mechanische en chemische invloeden alsmede tegen de invloed van zonlicht. Daarnaast zorgt de huid ervoor dat het waterverlies van binnen naar buiten beperkt blijft (transepidermaal waterverlies). In de voordracht wordt uitgebreid ingegaan op de bouw van de huid als een mechanische en als een biologische barrière. Ook de zuurgraad van de huid speelt een belangrijke rol in de verdediging tegen schadelijke micro-organismen van buitenaf. Daarnaast moet ook de rol van het huidmicrobioom worden genoemd waarover de laatste jaren veel meer bekend is geworden. Het huidmicrobioom zal nu niet uitgebreid worden besproken daar dit het onderwerp was van de lezing van vorig jaar. Het tweede deel van de voordracht gaat over de gevoelige huid: wat wordt er onder verstaan, wat zijn de klachten, zijn er objectieve afwijkingen, waar kun je aan denken etc. etc. Huidbarrière en gevoelige huid hangen (deels) met elkaar samen. Kwaliteit van leven bij chronische huidaandoeningen Dr. O.D. (Oda) van Cranenburgh Veel mensen met een chronische huidaandoening ervaren een verminderde kwaliteit van leven. Het meten van kwaliteit van leven heeft verschillende functies in de dagelijkse praktijk. Het Huidfonds heeft een e-learning programma Kwaliteit van Leven (www.kwaliteitvanleven.nl) ontwikkeld voor patiënten. Doel van dit zelfmanagement programma is dat de patiënt kennis en vaardigheden verwerft om beter met de huidaandoening om te gaan. JEUK H. Bing Thio, afdeling Dermatologie, ErasmusMC, Rotterdam E: [email protected] Jeuk is een voor de huid unieke karakteristieke symptoom. Allereerst kan jeuk bestaan ten gevolge van een immuun gemedieerde huidaandoening zoals bijvoorbeeld constitutioneel eczeem, een allergische reactie op een geneesmiddel of een infectieus proces zoals scabiës (schurft). Een bekende oorzaak van gegeneraliseerde jeuk is vaak een interne aandoening zoals nierdialyse/-insufficiëntie, myeloproliferatieve aandoeningen, systemische lupus erythematodes (SLE) of ernstige leverstoornissen. Aangezien de jeuk in de hersenen wordt gevoeld kan een ziekteproces in de hersenen eveneens gepaard gaan met jeuk. Jeuk in de huid wordt gevoeld door kleine zenuwvezels en vervolgens getransporteerd via het dorsale ganglion naar het ruggenmerg; van het ruggenmerg gaat het via de tractus spinothalamicus naar de jeukcentra in de hersenen. In de hersenschors wordt de jeuk gelokaliseerd en een krabreactie wordt gestart. Jeuk en pijn zijn verschillende sensaties. Bij jeuk wordt er gekrabd en bij pijn wordt eigenlijk een van de pijnprikkel wegtrekkende reactie geïnduceerd. Jeuk en pijn onderdrukken elkaar op ruggenmerg niveau. Bij jeuk wordt geen pijn gevoeld en bij pijn geen jeuk. Zo ervaren 10% van de O.K.-patiënten jeuk vlak voordat zij in narcose zijn gebracht. Deze jeuk wordt veroorzaakt door te veel pijnstilling ten behoeve van de narcose. Vaak treedt de jeuk in de avond/nacht op waardoor slaapstoornissen kunnen optreden. Als behandeling voor de jeuk heeft men tot de beschikking lokale middelen zoals bijvoorbeeld corticosteroïden, tacrolimus en menthol en systemische middelen zoals oude en nieuwe generatie antihistaminica en antidepressiva. De systemische immuunsuppressiva zoals prednison en cyclosporine bieden uitkomst bij jeuk die voornamelijk immunologisch van aard is zoals bijvoorbeeld bij constitutioneel eczeem en de bij ouderen optredende auto-immuun blaarziekte bulleus pemfigoïd. Literatuur: Yosipovitch G1, Bernhard JD. Clinical practice. Chronic pruritus. N Engl J Med. 2013 Apr 25;368(17):1625-34. Lavery MJ, Stull C, Kinney MO, Yosipovitch G. Nocturnal Pruritus: The Battle for a Peaceful Night's Sleep. Int J Mol Sci. 2016 Mar 22;17(3). pii: E425. doi: 10.3390/ijms17030425 Programma in de Centrale Hal Tijdens de pauzemomenten in het programma zijn er in de centrale hal de volgende activiteiten: Informatiemarkt U kunt diverse stands bezoeken en geïnformeerd worden over de laatste ontwikkelingen. We hebben bij de keuze van de standhouders zoveel mogelijk aansluiting bij het thema ‘Innoveren van de Huidzorg: ‘De kwetsbare huid’ gezocht.