Leibomen en modelsnoei | PDF-versie

Leibomen en modelsnoei
Auteur
Johan Schuppert
Laatst gewijzigd
11 november 2016
Licentie
CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Webadres
https://maken.wikiwijs.nl/89156
Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is
hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.
Inhoudsopgave
Leibomen en vormsnoei
intro leibomen
Leibomen
constructie leibomen
constructie dakbomen
alle vormen mogelijk!
begeleidingssnoei
constructie controleren en tijdig weghalen!
vergeten om de constructie te verwijderen
aanbinden en leiden
3 manieren van snoeien leibomen
knotten
Als heg
fruit
tijdstip van snoeien
aandachtspunten
vormsnoei
vormen
snoei handmatig
snoei machinaal
Over dit lesmateriaal
Pagina 1
Leibomen en modelsnoei
Leibomen en vormsnoei
intro leibomen
Dakplataan terras Spotted Blue.jpg
In de tuinen komen we ook leibomen tegen. De leilinde werd vroeger geplant om het zonlicht in de
zomer tegen te houden in de boerderij. Een voorloper van de luxaflex, dus! In de winter verliest de
boom het blad, waardoor er in de winter wel licht in huis kwam.
Hoe je een dergelijke boom moet snoeien, zie je in de video. Het advies is om de zijtakken aan te
binden tot de takken verhouten. Daarna steeds de zijtakken terugknippen. Doe dit niet tot bij de stam,
maar laat een klein kapstokje zitten. De plant kan dan makkelijk weer uitlopen. Een andere vorm is
de dakvorm. Ook hier is het principe hetzelfde. Uitbuigen van gesteltakken en regelmatig snoeien
van de zijtakken.
Om de bomen goed te leiden, is een constructie nodig. Leibomen kun je leiden langs een houten
frame met draden. Ook constructies van ijzer zijn mogelijk. De constructie moet een paar jaar blijven
staan. Op de foto zie je een constructie om de dakplatanen te leiden.
Pagina 2
Leibomen en modelsnoei
leiboom algemeen
Leibomen
dakplatanen
Je kunt op 2 manieren bomen leiden.
Horizontaal en vertikaal.
Op de foto zie je horizontaal geleide bomen. Dakplatanen worden deze genoemd.
Vertikaal leiden is een "heg op stokjes"....
constructie leibomen
Op de foto rechts zie je de constructie voor leilindes. Achter de leilindes staan lindes die niet geleid
worden. Dus als je niet snoeit, krijg je een gewone boom! De constructie is tijdelijk. Met hulp van de
constructie kun je gesteltakken vormen. Zodra de gesteltakken zijn gevormd en verhout, kan de
Pagina 3
Leibomen en modelsnoei
constructie weggehaald worden. Daarna is alleen regelmatig snoeien vereist om de boom in vorm te
houden.
constructie leilinde
constructie dakbomen
Dat ook een dakboom een constructie nodig heeft, wordt helaas vaak vergeten.
De dakplataan kan met gemak 10 meter doorsnee bereiken als dakboom als de boom maar via een
constructie wordt geleid.
Ook deze constructie is tijdelijk. De metalen constructie is dus duur. Wel stoer en degelijk!
constructie dakplataan
alle vormen mogelijk!
Pagina 4
Leibomen en modelsnoei
de bocht om
fantasievorm van tuinarchitect Nico Wissing
begeleidingssnoei
Als de boom kleiner is dan de uiteindelijke eindbeeld, dan is begeleidingssnoei nodig.
Je kunt bijvoorbeeld leilindes kopen die 4 meter hoog zijn, maar je wilt hebben dat ze 6 meter hoog
worden. Je plaatst in dit geval een constructie van 6 meter hoog met op bijvoorbeeld steeds 50
centimeter een draad. Je moet nu de boom begeleiden. De spil van de boom kan verder doorgroeien
en je moet steeds 2 gesteltakken uitbuigen naar de bovenste draden.
Pagina 5
Leibomen en modelsnoei
begeleidingsnoei leiboom
constructie controleren en tijdig weghalen!
De constructie is tijdelijk en je moet regelmatig controleren. Haal tijdig de constructie weg. Hieronder
zie je wat er gebeurt als je dit vergeet!
ingegroeid ijzer van constructie
Pagina 6
Leibomen en modelsnoei
insnoeren
vergeten om de constructie te verwijderen
Check het filmpje....
constructiefoutje
kn.nu/ww.982b67f (youtu.be)
aanbinden en leiden
Aanbinden doe je met bindbuis. Dit plastic materiaal kan worden opgerelkt zonder dat de tak insnoert.
Regelmatig (liefst jaarlijks) moet je de bindbuis doorknippen en op een andere plek weer nieuw
aanbinden.
Ook dit om insnoeren te voorkomen. Op de volgende pagina een instructievideo.
Pagina 7
Leibomen en modelsnoei
bindbuis
aanbinden
3 manieren van snoeien leibomen
snoei leibomen
kn.nu/ww.172449e
(youtu.be)
Je kunt op 3 manieren snoeien.
1. Knotten. Veel gedaan bij Tilia en Platanus.
2. Als Heg. Voorbelden Fagus, Acer en Taxus.
3. Bij fruitbomen vruchtsnoei.
knotten
Pagina 8
Leibomen en modelsnoei
Knotten is het terugknippen van alle takken. Het best is om de takken op een paar centimeter voor
de gesteltak terug te knippen. Als je helemaal tot op de gesteltak terug knipt kan de plant geen
slapnde knoppen vormen en loopt niet meer uit. Juist de korte "kapstokjes" zorgen voor een felle
uitloop van nieuwe takken. Knotten doe je in de rustperiode.
voor knotten
na knotten
Als heg
Knip je de boom als een heg, dan is de zomerperiode het best. Juni-juli dus. Zie heggen snoeien
voor meer info.
Pagina 9
Leibomen en modelsnoei
Heg op stokjes
fruit
Fruit snoeien is ingewikkeld. Verderop in de opleiding meer info. Wat al wel gezegd kan worden is
dat fruit op kortloten bloemen ontwikkeld. Kortloten zijn takjes die maar een paar milimeter per jaar
groeien.Na bevruchting kan de vrucht (fruit) zich ontwikkelen. Dus wil je zo veel mogelijk kortloten
vormen en houden..
kortloten op fruit
Pagina 10
Leibomen en modelsnoei
spillen
tijdstip van snoeien
witte vlakken
Waarom mag je de esdoorn niet snoeien in het voorjaar? De witte vlakken....
a. Esdoorns bloeden
b. esdoorns zijn gevoelig voor ziekten.
c. esdoorns maken snel waterlot
d. esdoorns zijn vorstgevoelig
tijdstip van snoeien
aandachtspunten
De Platanus (Plataan) verzamelt veel stof op het blad. Er zijn hoveniers die allergisch zijn voor het
stof als ze dit inademen. Goed opletten dus en adembescherming is geen overbodige luxe.
Grootbladige bladeren zoals bij de Platanus en Tilia platyphyllos en Prunus laurocerasus kunnen
lelijke bladranden vertonen na dat het blad is doorgeknipt door een heggenschaar. Je kut de deels
afgeknipte bladeren nalopen door met een snoeischaar een aantal takken met dergelijke bladeren af
te knippen.
Wintergroene planten kun je beter niet in de winter snoeien. Er is kans op schade door invriezen van
de snoeiwonden.
Waterlot kun je het best in de zomer verwijderen. De plant reageert dan minder fel. Meidoorn
(Crataegus) wordt daarom vaak in de zomer gesnoeid om waterlot te voorkomen. Een Malus (appel)
met waterlot kun je het best 's zomers het waterlot wegknippen.
Pagina 11
Leibomen en modelsnoei
vormsnoei
bolvorm conifeer
spiraalvorm
vormen
Met hulp van draden kun je een constructie maken. Alles wat buiten de constructie groeit knip je af.
alles mogelijk!
Pagina 12
Leibomen en modelsnoei
constructie om vorm te maken
snoei handmatig
Dit is echt vakwerk en vereist veel oefening. De plant wordt op de kwekerij in de vorm gesnoeid door
mensen met heel veel kennis en ervaring. De kunst is om de plant bij de klant in vorm te houden. In
de video hieronder nuttige tips....
buxus handmatig snoeien
kn.nu/ww.c1cd3a3 (youtu.be)
snoei machinaal
Hieronder 2 video's met machines die op kwekerijen worden ingezet.
buxusbollen machinaal snoeien doorsnede 65 cm
kn.nu/ww.b6a9f2e (youtu.be)
machinaal vormsnoei Buxus
kn.nu/ww.252937b
(youtu.be)
Pagina 13
Leibomen en modelsnoei
Antwoorden
witte vlakken
Waarom mag je de esdoorn niet snoeien in het voorjaar? De witte vlakken....
1. Esdoorns bloeden
klopt! Het is een ABC boom! De Acer, Betula en Carpinus bloeden. Dit betekent dat er water uit de
wond lekt nadat de sapstroom op gang komt. Er kunnen liters water uit de wond lekken. Dus eigenlijk
had in de tabel ook bij de Carpinus witte vlakken moeten staan!
2. esdoorns zijn gevoelig voor ziekten.
3. esdoorns maken snel waterlot
4. esdoorns zijn vorstgevoelig
Pagina 14
Leibomen en modelsnoei
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteur
Johan Schuppert
Laatst gewijzigd
11 november 2016 om 20:28
Licentie
Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons
Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de
voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om:
het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk
medium of bestandsformaat
het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken
te maken
voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveau
MBO, Niveau 2: Basisberoepsopleiding; MBO, Niveau 3: Vakopleiding; MBO,
Niveau 4: Middenkaderopleiding;
Eindgebruiker
leerling/student
Moeilijkheidsgraad gemiddeld
Bronnen
Bron
Type
constructiefoutje
https://youtu.be/NkzSqG3B1wo
Video
snoei leibomen
https://youtu.be/MRlCAK9jQLA?list=PLmGlqaqOqJTfpQPOgaJBB9Kq9Y3uNsXxF
Video
buxus handmatig snoeien
https://youtu.be/U_-9odOKzjg
Video
buxusbollen machinaal snoeien doorsnede 65 cm
https://youtu.be/u3tDzVr5Zmg
Video
machinaal vormsnoei Buxus
https://youtu.be/-AJr48GqPbc
Video
Pagina 15
Leibomen en modelsnoei