Ministerie van Buitenlandse Zaken Bezuidenhoutseweg 67 Postbus

Ministerie van Buitenlandse Zaken
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Ministerie van Defensie
Plein 4
Postbus 20701
2500 ES Den Haag
Aan de Voorzitter van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4
Den Haag
Uw Kenmerk
Ons Kenmerk
Bijlage(n)
Datum
2008Z02693
DAO 615/08
1
16 oktober 2008
Betreft
Beantwoording vragen van het lid Van
Bommel over de inval van de Verenigde
Staten in Pakistan
Graag bieden wij u hierbij de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door
het lid Van Bommel over de inval van de Verenigde Staten in Pakistan. Deze vragen
werden ingezonden op 18 september 2008 met kenmerk 2080900320.
De minister van Buitenlandse Zaken,
De minister van Defensie,
Drs. M.J.M. Verhagen
E. van Middelkoop
Antwoorden van de heer Verhagen, minister van Buitenlandse Zaken en de heer
Van Middelkoop, minister van Defensie, op vragen van het lid Van Bommel (SP)
over de inval van de Verenigde Staten in Pakistan.
Vraag 1
Hebt u kennisgenomen van de inzet van Amerikaanse Special Forces bij acties in
Pakistan of eerder al bij Amerikaanse militaire acties in het Pakistaanse luchtruim? 1)
Vraag 2
Is er een volkenrechtelijke legitimatie voor deze invallen? Zo ja, welke? Indien neen,
gaat u bij de VS protest aantekenen tegen dit optreden?
Vraag 3
Bent u bekend met het protest van de Pakistaanse regering tegen de Amerikaanse
inval, zoals verwoord door de minister van Buitenlandse Zaken Shah Mahmood
Qureshi in het Pakistaanse parlement? Is het waar dat het Pakistaanse leger
schietinstructies tegen Amerikaanse militairen heeft gekregen? Zo ja, wat is de
Nederlandse positie over de opstelling van de Pakistaanse regering en over deze
escalatie van de oorlog in Afghanistan? 2)
Antwoord
Ik ben bekend met berichten in de media over een grensoverschrijdende operatie die
door Amerikaanse eenheden zou zijn uitgevoerd en de Pakistaanse reactie op deze
vermeende schending van het eigen grondgebied. Deze operatie is overigens niet
bevestigd door de VS-autoriteiten. Ook zijn mij eerdere berichten bekend over VSacties in het Pakistaanse luchtruim met onbemande vliegtuigen. Overigens wordt een
exacte beoordeling van de situatie bemoeilijkt doordat de grens tussen Pakistan en
Afghanistan door Afghanistan wordt betwist. Deze grens, de Durand-lijn, stamt uit de
Britse tijd en wordt buiten Afghanistan door iedereen erkend.
De huidige Pakistaanse regering en president Zardari hebben herhaaldelijk gemeld dat
terrorisme en extremisme ook en vooral binnenlandse problemen zijn. De recente
bomaanslag op het Marriott Hotel bevestigt deze stelling. Een nationale Pakistaanse
aanpak van extremisme en terrorisme is dan ook aangewezen. De bestrijding hiervan
staat in Pakistan hoog op de agenda.
Nederland hecht vanzelfsprekend aan het principe van territoriale soevereiniteit. De
vermeende grensoverschrijdende acties zijn echter eerst en vooral een aangelegenheid
tussen de VS en Pakistan. In dat opzicht is het bemoedigend dat in recent overleg
tussen de Chairman of de Joint Chiefs of Staff, Admiral Mullen, en de Pakistaanse
legerleider, Generaal Kayani, de kou tussen beide landen deels uit de lucht is gehaald.
De strijd tegen terrorisme is uiteindelijk een gedeeld belang van Pakistan, Afghanistan,
de VS en de internationale gemeenschap. Ondanks verschillen van inzicht op de korte
termijn zijn alle betrokken partijen van dit feit doordrongen.
Vraag 4
Heeft Nederland het verzoek gehad om direct of indirect aan de Amerikaanse operaties
deel te nemen? Zo ja, wanneer en om welke taken uit te voeren?
Antwoord 4
Het mandaat van de International Security Assistance Force (ISAF) beperkt zich tot
het grondgebied van Afghanistan. De ISAF en dus ook Nederland is niet verzocht deel
te nemen aan grensoverschrijdende operaties vanuit Afghanistan.
Vraag 5
Deelt u de mening dat deze Amerikaanse invallen in Pakistan een ernstige
verslechtering van de internationale veiligheidssituatie zijn, zowel in Zuid-Aziatisch
perspectief als voor de wereldpolitiek? Indien neen, waarom niet?
Vraag 6
Deelt u tevens de mening dat deze invallen de binnenlandse politieke verhoudingen in
Pakistan ernstig destabiliseren, o.a. door dreigende polarisatie in de Pakistaanse
krijgsmacht, en daarom alleen al moeten worden afgekeurd? Kunt u dat toelichten?
Antwoord
De situatie in het Afghaans-Pakistaanse grensgebied is zorgelijk. Extremistische
groeperingen die deels opereren vanaf Pakistaans grondgebied vormen een directe
bedreiging voor de Afghaanse en Pakistaanse bevolking en voor de internationale
aanwezigheid in Afghanistan. De operaties in het grensgebied zijn daarvan een gevolg
en geen oorzaak.
De internationale gemeenschap steunt Pakistan in het vergroten van de stabiliteit in het
grensgebied met Afghanistan. Met name de VS hebben grote investeringen gedaan in
het versterken van de Pakistaanse capaciteit om gewelddadige groeperingen aan te
pakken en het grensgebied te stabiliseren. Dit is echter een kwestie van lange adem.
Vraag 7
Deelt u de mening dat oorlog voeren in Pakistan tegen de Taliban of daaraan gelieerde
groeperingen gevolgen kan hebben voor de Nederlandse troepen in ISAF-verband in
het zuiden van Afghanistan, o.a. vanwege het risico dat aanvoer naar ISAF via
Pakistan niet langer zal worden toegestaan door Pakistan? Indien neen, waarom niet?
Zo ja, wat zijn volgens u de gevolgen en op welke wijze kunnen de Nederlandse
troepen hiermee omgaan? Bent u bereid dit inzicht aan de Amerikaanse regering over
te brengen omdat deze ontwikkeling de kansen op succes in Afghanistan verder
verkleint?
Antwoord
Zoals gezegd, beperkt het mandaat van ISAF zich tot het Afghaanse grondgebied.
Pakistan werkt volledig mee aan de doorvoer door dat land van goederen voor de
ISAF-troepen. De kwestie van grensoverschrijdende operaties heeft geen gevolgen
gehad voor deze samenwerking en de Pakistaanse overheid heeft op geen enkel
moment te kennen gegeven herziening van de samenwerking te overwegen. De
Nederlandse troepen in Afghanistan ondervinden op dit moment dan ook geen hinder
van deze kwestie in de aanvoer van materieel vanuit Pakistan.
1) “Bush authorized raids in Pakistan”, International Herald Tribune, 11 september
2008
2) “FM terms ISAF action in Angoor Adda as shameful”, Frontier Star, 4 september
2008;
‘Leger Pakistan mag schieten op Amerikanen’, De Standaard, 16 september 2008,
http://www.standaard.be/Artikel/Detail.aspx?artikelId=DMF16092008_059&ref=nieu
wsoverzicht