VERBINDEND – BETROKKEN – GEDREVEN Ellen Alders Janneke Broekhuizen Versie 2 2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave ................................................................................................................................... 3 Inleiding ................................................................................................................................................... 5 Deel 1: Stichting Welzijn Barneveld als organisatie .............................................................................. 9 Missie en visie ......................................................................................................................................... 9 ‘Welzijn werkt!’ ....................................................................................................................................... 9 Lokaal welzijnsprogramma .................................................................................................................... 10 Positie Welzijn Barneveld ................................................................................................................. 10 De Welzijnsklaver ............................................................................................................................. 11 Relatie met gemeentelijke doelstellingen........................................................................................ 11 Werkgebied ........................................................................................................................................... 12 Identiteit, imago en naamsbekendheid ................................................................................................ 12 Vraaggestuurde diensten ...................................................................................................................... 13 Innovatieve diensten ............................................................................................................................. 13 Samenwerking ....................................................................................................................................... 13 Deel 2: Uitvoeringsvormen ‘De Welzijnsklaver nader bekeken’......................................................... 17 Vrijwilligers ............................................................................................................................................ 18 Steunpunt vrijwilligerswerk ............................................................................................................. 19 Meldpunt informele hulp - maatschappelijke ondersteuning ......................................................... 20 Maatjes – maatschappelijke ondersteuning .................................................................................... 21 Vrijwilliger en participatie ................................................................................................................ 21 Vervoer – maatschappelijke ondersteuning .................................................................................... 22 Senioren ................................................................................................................................................ 23 Ontmoeten, bewegen en sociale activering .................................................................................... 23 Coaching van senioren met beginnende ouderdomsklachten en dementie - maatschappelijke ondersteuning .................................................................................................................................. 24 Maaltijdvoorziening ......................................................................................................................... 24 Huisbezoekproject 75 +, Blijvend Thuis (55+) .................................................................................. 25 VPTZ: vrijwillige palliatieve terminale zorg ...................................................................................... 25 Mantelzorgers ....................................................................................................................................... 26 Steunpunt Mantelzorg ..................................................................................................................... 26 Respijtzorg (vervangende zorg)........................................................................................................ 27 Jonge mantelzorgers ........................................................................................................................ 28 3 Jongeren ................................................................................................................................................ 29 Jongerenparticipatie ........................................................................................................................ 29 Mentoring: Trots & Toekomst – maatschappelijke ondersteuning ................................................. 30 Schuldpreventie: G€ldwijs................................................................................................................ 31 Sociale samenhang ................................................................................................................................ 32 In de buurt ........................................................................................................................................ 32 Buurtbemiddeling ............................................................................................................................ 33 Training en advies.................................................................................................................................. 35 Training en ondersteuning aan inwoners van de gemeente Barneveld .......................................... 35 Training aan vrijwilligers .................................................................................................................. 36 Collectieve GGZ preventie ................................................................................................................ 37 Deel 3: Financiële vertaling en verantwoording.................................................................................. 41 Nieuwe accenten in de uitvoering 2015 .............................................................................................. 42 Urenverantwoording ............................................................................................................................. 44 Tot Slot .................................................................................................................................................. 45 4 Inleiding Voor u ligt het document ‘VERBINDEND - BETROKKEN - GEDREVEN’ van Stichting Welzijn Barneveld. Dit document is voor Stichting Welzijn Barneveld een aanvulling op het bestaande beleidsplan 201420181. In de samenleving vindt een omslag plaats van verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving. De overheid trekt zich terug en van inwoners wordt meer eigen verantwoordelijkheid, zelfoplossend vermogen en betrokkenheid van de omgeving verwacht. Er is een verschuivingsproces gaande van aanbodgerichte ondersteuning naar oplossingsgericht maatwerk. Tegelijkertijd bereidt de gemeente Barneveld zich voor op de decentralisatie van rijkstaken (per 2015) waardoor de gemeentelijke taken op het gebied van maatschappelijke ondersteuning aan jeugdigen, volwassenen en ouderen sterk zullen toenemen. De drie decentralisaties en de daarmee gepaard gaande bezuinigingen betekenen niet per definitie een afname van hulp en ondersteuning. De gemeente Barneveld staat voor de uitdaging om taken anders en doelmatiger in te richten en oude denkpatronen te verlaten. Welzijn Barneveld ondersteunt hierbij de visie van de gemeente Barneveld: Zelf- Samen- Gemeente2. Dit betekent dat inwoners, samen met hun sociale netwerk, in de eerste plaats zelf verantwoordelijk zijn voor het wegnemen van belemmeringen om mee te kunnen doen in de samenleving. De gemeente biedt ondersteuning om zelfredzaamheid en participatie te bevorderen en biedt een vangnet voor de inwoners die het niet zelf of samen kunnen oplossen. In een tijd waarin binnen het sociale domein en de daarbij behorende verantwoordelijkheidsstructuur grote veranderingen plaatsvinden, heroriënteert Welzijn Barneveld zich op haar rol en plaats in het maatschappelijk middenveld. Met dit plan biedt zij inzicht in de wijze waarop zij haar dienstverlening inricht en daarmee aansluit bij die veranderingen. Welzijn Barneveld wil daarmee tevens een bijdrage leveren aan het vergroten van samenhang binnen de sociale infrastructuur door verbindingen te leggen en waar mogelijk samen te werken. Dit plan is opgedeeld in drie delen. In deel 1 staat de Stichting Welzijn Barneveld centraal. Aan de orde komen de visie en missie van de organisatie, de positie van Welzijn Barneveld binnen het lokale welzijnsprogramma, de wijze waarop de verschillende doelgroepen worden bediend en in de uitvoering van diensten en activiteiten met elkaar in verbinding worden gebracht. Daarnaast wordt kort ingegaan op de identiteit, naamsbekendheid, het imago en het werkgebied van de stichting. Het eerste deel sluit af met een toelichting op de werkwijze van Welzijn Barneveld, waarbij het creëren van een vraaggericht aanbod, het werken aan innovatie en het aansturen op samenwerking met partners in het veld een centrale plek innemen. Deel 2 is van inhoudelijke aard. Aan de hand van verschillende doelgroepen en thema’s komen alle activiteiten van Welzijn Barneveld aan de orde. Via deze ordening worden logische verbindingen gelegd met het beleid van de gemeente, doelstellingen en beoogde maatschappelijke effecten. 1 2 Zie Meerjarenbeleidsplan 2014-2018 Zie afbeelding 0.1 5 Deel 3 heeft een zakelijk en financieel karakter. Met als leidraad de in deel 2 genoemde uitvoeringsvormen geven we een prognose van de begroting 2015. De begroting 2015 is voorzien van een uitleg, waarbij tevens de lopende begroting 2014 als referentiekader is opgenomen. Het derde deel begint met een kort overzicht van de meest kenmerkende en vernieuwende accenten die we met ingang van 2015 in onze uitvoering willen aanbrengen. De financiële vertaling daarvan is verwerkt in de begroting 2015. 6 Welzijn Barneveld als organisatie 7 8 Deel 1: Stichting Welzijn Barneveld als organisatie Missie en visie Welzijn Barneveld wil op lokaal niveau graag op een professionele en juiste wijze ‘welzijn’ organiseren. Welzijn Barneveld ziet zichzelf als een ondernemende stichting die zich manifesteert als de belangenbehartiger en ondersteuner van de lokale sociale infrastructuur van de gemeente Barneveld. Haar doel is het bieden van ondersteuning aan en begeleiding van de ‘kwetsbare burger’. Welzijn Barneveld doet dit op professionele wijze door hen op te zoeken, de weg te wijzen en zo nodig maatwerk te leveren. Daarbij maakt Welzijn Barneveld gebruik van de eigen kracht van de burger en van de buurt en de wijk waarin mensen wonen. Alles is erop gericht om problemen te voorkomen. Waar nodig wordt zorg en ondersteuning geboden. Dat burgers zichzelf redden, meedoen en zich wel voelen, is van essentieel belang voor een gezonde en vitale samenleving. Een sociale infrastructuur wordt voor een belangrijk deel gedragen door vrijwilligers. De noodzaak daartoe neemt alleen maar toe. Om ook in de toekomst een goede aanwas te hebben van vrijwilligers, zet Welzijn Barneveld zich extra in om jongeren te interesseren en te motiveren voor vrijwilligerswerk. Tegen de achtergrond van de visie zelf-samen-gemeente wil Welzijn Barneveld fungeren als de toonaangevende organisatie voor welzijnswerk in de gemeente Barneveld. Zij is de stabiele, herkenbare en toegankelijke organisatie waarvan alle handelingen terug te voeren zijn tot het bevorderen van participatie, zelfredzaamheid en het welzijn van de lokale bevolking. Zwakke en kwetsbare doelgroepen krijgen hierbij extra aandacht. ‘Welzijn werkt!’ Welzijn Barneveld wil haar missie en visie verwezenlijken door: Het bieden van een samenhangend, vraaggestuurd, innovatief en aantrekkelijk aanbod van diensten en activiteiten. Professioneel en maatschappelijk georiënteerd personeel dat gebruik maakt van de inzet van deskundige vrijwilligers. Een gedegen, vernieuwende en ontwikkelingsgerichte organisatie. Een functionele samenwerking met gemeente Barneveld en andere stakeholders. De missie en visie van Welzijn Barneveld laten zich uitdrukken in drie kernwaarden: VERBINDEND – BETROKKEN - GEDREVEN. De drie vormen de basis van waaruit de Stichting invulling geeft aan haar activiteiten en diensten. Met de overtuiging, het motto: ‘Welzijn werkt!’ 9 Afbeelding 0.1 Lokaal welzijnsprogramma Positie Welzijn Barneveld Welzijn Barneveld wil dienen als verbindende schakel3. De Stichting is breed georiënteerd en vervult met haar expertise een belangrijke rol in de ontwikkeling van het ‘Zelf’ en het ‘Samen’ in de gemeente. Met haar dienstverlening werkt zij aan de volgende kerntaken: Ondersteunen van inwoners bij het ontwikkelen van eigen kracht (individueel of in groepsverband) zodat ze minder afhankelijk zijn of worden van anderen (Zelfredzaam). Het verbinden van mensen en organisaties (Samen): mensen aan mensen, mensen aan organisaties en organisaties aan organisaties. De maatschappelijke ontwikkelingen dagen Welzijn Barneveld uit om in te zetten op een verbinding, verbreding en vernieuwing van haar huidige activiteiten, projecten en diensten. 3 Zie afbeelding 0.1 10 De Welzijnsklaver In 2015 kiest Welzijn Barneveld voor het aanbieden van een welzijnsprogramma aan de hand van de zogenoemde ‘Welzijnsklaver’4. Welzijn Barneveld biedt vanuit het hart, haar missie en visie, maatschappelijke ondersteuning5 aan. In het bijzonder aan de volgende doelgroepen: Vrijwilligers Mantelzorgers Senioren Jongeren De klaverbladen symboliseren de doelgroepen. Zij staan nadrukkelijk met elkaar in verbinding. De maatschappelijke ondersteuning wordt zoveel mogelijk aangeboden door deskundige vrijwilligers onder leiding van betaalde professionals, de medewerkers van Welzijn Barneveld. Hiervoor is de via de steel van de klaver ‘voeding’ nodig in de vorm van training, advisering en begeleiding van de vrijwilligers. Om de klaver heen bevindt zich de verbindende cirkel met het thema: sociale samenhang, de mate waarin mensen en groepen van mensen interactie hebben. Welzijn Barneveld wil met haar projecten binnen dit thema werken aan leefbaarheid en een vitale samenleving. Relatie met gemeentelijke doelstellingen Met de uitvoering van haar welzijnsprogramma is Welzijn Barneveld actief op de door de gemeente Barneveld beschreven prestatieterreinen: Aantoonbaar bijdragen aan behoud en versterking van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van zelfstandig wonende, kwetsbare inwoners. Aantoonbaar bijdragen aan participatie in brede zin van kwetsbare inwoners. Aantoonbaar bijdragen aan versterking van onderlinge deskundige vrijwillige hulp en hulpbereidheid. Aantoonbare preventieve inzet ter voorkoming van (meer) professionele hulp. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan de realisering van de volgende gemeentelijke hoofddoelstellingen: 1. Versterking van de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van zelfstandig wonende inwoners. 2. Versterking van de samenleving/participatie. 4 Zie afbeelding 0.2 Vorm van ondersteuning en begeleiding die de zelfredzaamheid en/of het sociaal functioneren van mensen herstelt of bevordert. 5 11 Afbeelding 0.2 Werkgebied Welzijn Barneveld werkt in principe binnen de gemeente Barneveld. Soms is er een werkovereenkomst met een andere gemeente wanneer dat een van de partijen ten goede komt. Er wordt bijvoorbeeld samen gewerkt in het project Buurtbemiddeling met de gemeente Scherpenzeel en bij het project Trots en Toekomst zijn er contacten met de ROC’s buiten de gemeente Barneveld. Uitvoering van projecten buiten de gemeente Barneveld gaat op geen enkele wijze ten koste van de taken ten behoeve van de Barneveldse samenleving. Identiteit, imago en naamsbekendheid Welzijn Barneveld is een organisatie waar mensen uit verschillende levens- en geloofsovertuigingen met elkaar samenwerken. Zij beschikt over een groot netwerk binnen nagenoeg alle geledingen van 12 de Barneveldse samenleving. Welzijn Barneveld ziet de gemeentelijke overheid als een belangrijke partner en maakt gebruik van haar kennis en ervaring. De naamsbekendheid van Welzijn Barneveld verschilt per doelgroep. Onder de wat oudere inwoners is Welzijn Barneveld goed bekend. Onder jongeren, allochtonen maar ook bij 30 plussers is de Stichting minder bekend. Het is belangrijk om ook in hun richting duidelijk aan te geven wat zij van de Welzijn Barneveld kunnen verwachten. Op die manier zal de organisatie haar naamsbekendheid en reputatie kunnen verbreden. Het blijft daarbij belangrijk en een uitdaging om steeds te onderzoeken of haar diensten op een juiste manier worden aangeboden aan de juiste doelgroepen. Ook als het gaat om uitstraling en symboliek als logo's, inrichting van het kantoor, de website en de huisstijl van Welzijn Barneveld is het van belang dat diverse doelgroepen zich daarin (blijven) herkennen. Vraaggestuurde diensten Er valt een verschuiving waar te nemen van aanbod- naar vraaggestuurde levering van activiteiten en diensten. Niet langer ligt het accent op het creëren van een aanbod waarvan wordt aangenomen dat het in een behoefte voorziet. In plaats daarvan richt Welzijn Barneveld zich op het signaleren van maatschappelijke ontwikkelingen en het goed luisteren en kijken naar wensen en behoeften van de verschillende doelgroepen. Welzijn Barneveld zet in op het verhelderen van vragen en zoekt daarbij naar passende oplossingen. Het is van cruciaal belang om regelmatig onderzoek te doen naar de maatschappelijke ontwikkelingen en de daaruit voortvloeiende wensen en behoeften van (potentiële) doelgroepen. Binnen het uiteindelijke welzijnsprogramma werken wij o.a. vanuit de oplossingsgerichte methode. Innovatieve diensten Welzijn Barneveld zal steeds innovatieve initiatieven opzetten en/of ondersteunen die bijdragen tot een verbreding en/of verdieping van haar takenpakket. Dit binnen de kaders van het werkgebied van Welzijn Barneveld. Vanaf 2015 treedt de ‘Wet Maatschappelijke ondersteuning (Wmo 2015)’ in werking. Voor Welzijn Barneveld heeft dat een uitbreiding van haar taken tot gevolg. Het streven is om een verbinding te leggen tussen de burgers, andere organisaties en de gemeente. Samenwerking Om haar expertise te delen en daarnaast goed toegerust te zijn voor de toekomst wil Welzijn Barneveld zich richten op verregaande samenwerking met andere aanbieders en belangenbehartigers binnen de gemeente Barneveld zonder daarbij haar eigen identiteit te verliezen. In de huidige maatschappelijke ontwikkelingen waar andere aanbieders op landelijk, regionaal en zelfs plaatselijk niveau concurreren, moet Welzijn Barneveld scherp blijven om ook in de toekomst succesvol te kunnen blijven werken en te verbinden. 13 Om slagvaardig te kunnen blijven heeft Welzijn Barneveld behoefte aan een hoog kennisniveau op verschillende uiteenlopende specifieke terreinen. Samenwerking met relevante partners kan de volgende voordelen bieden: delen van kennis en verbreden van blikveld; efficiëntere inzet van capaciteit; faciliteiten of toegang tot doelgroepen, die nu binnen Welzijn Barneveld niet aanwezig zijn; spreiden van financiële risico’s; Kostenbesparing door bundeling van doelen en expertise. 14 Uitvoeringsvormen ‘De Welzijnsklaver nader bekeken’ 15 16 Deel 2: Uitvoeringsvormen ‘De Welzijnsklaver nader bekeken’ In dit tweede deel zoomen we in op de welzijnsklaver en haar verschillende onderdelen. Zij symboliseren de doelgroepen waarop Welzijn Barneveld zich richt. - Vrijwilligers - Senioren - Mantelzorgers - Jongeren Elke doelgroep (klaverblad) wordt kort ingeleid en verbonden met gemeentelijke doelstellingen. Daarna volgen de maatschappelijke effecten die beoogd worden door het aanbieden van activiteiten en diensten aan deze doelgroep. Ten slotte worden de verschillende gehanteerde uitvoeringsvormen en de daarbij behorende doelstellingen geformuleerd. De aspecten sociale samenhang en training en advies krijgen op een vergelijkbare wijze afzonderlijke aandacht. Welzijn Barneveld zet bij het aanbieden van haar welzijnsprogramma het werken met vrijwilligers centraal. Dit houdt in dat de Stichting vooral inzet op een adequate coördinatie van de uitvoeringsvormen door professionals, maar het uitvoerende werk/de informele ondersteuning wordt waar mogelijk geboden door vrijwilligers. De Stichting heeft daar al jarenlang goede ervaringen mee en gezien de ontwikkelingen is dit een passende manier om haar hernieuwde welzijnsprogramma aan te bieden. 17 Vrijwilligers In Nederland zijn letterlijk miljoenen vrijwilligers dagelijks bezig met ‘hun’ samenleving. Een aanzienlijk deel hiervan beweegt zich in zorg, welzijn en sport. Ook in de gemeente Barneveld tellen wij gelukkig vele vrijwilligers die zich actief inzetten. Bijna de helft van de inwoners is vrijwillig actief. De meest voorkomende vorm van vrijwilligerswerk is het vervullen van een functie binnen een club, vereniging, kerk of moskee, dit wordt door 26% van alle inwoners gedaan. De toename van het aantal 65-plussers (jonge ouderen) biedt het vrijwilligerswerk extra kansen in de vorm van een extra potentieel aan vrijwilligers met voldoende inkomen, een goede opleiding en veel werk- en levenservaring. Deze groep ‘anders actieven’ geeft aan vooral op het kennis- en ervaringsgebied waarin zij voorheen werkzaam zijn geweest vrijwillig actief te willen zijn. Vrijwilligers hebben diverse motieven voor hun onbetaalde bijdrage. De één wil naast zijn betaalde baan of het ‘moeder’ zijn graag een onbetaalde bijdrage leveren aan de samenleving. De ander wil zich nuttig maken omdat hij/zij geen betaalde baan kan vinden en een uitkering ontvangt etc. En weer anderen willen na pensionering nog actief blijven en iets voor de samenleving betekenen. Voor alle vrijwilligers geldt echter dat zij een prettige werksfeer zoeken, hands-on werk, een duidelijke taakstelling, inzet die bij hen past en waar zij plezier in hebben. Maatwerk in de bemiddeling van deze ‘actieve’ burgers is vaak van groot belang om hun enthousiasme en welwillendheid te ondersteunen en te bevorderen. Veel vrijwilligerswerk kan en wordt door mensen en organisaties zelf geregeld, maar er is tegelijk ook behoefte aan structurele ondersteuning door een maatschappelijk makelaar. Een maatschappelijk makelaar brengt de vraag en het aanbod van vrijwilligerswerk in kaart, stemt deze op elkaar af, bemiddelt en biedt deskundigheidsbevordering en ondersteuning aan over het werken met en het behouden van vrijwilligers. Welzijn Barneveld is hiervoor dé organisatie en heeft jarenlange ervaring op dit terrein. Vanuit het steunpunt vrijwilligerswerk wordt o.a. een vacaturebank onderhouden. De stichting geeft informatie en advies op het gebied van vrijwilligersbeleid, gemeentelijke procedures, fondsenwerving, werving van vrijwilligers, rechten en plichten van vrijwilligers, verzekeringen, belastingen, financiën, begeleiding en werken met behoud van uitkering. Doelgroep Vrijwilligers Bijdrage aan realiseren gemeentelijke doelstellingen Burgers participeren, zij leveren een bijdrage aan de samenleving. Het bevorderen van vrijwillige inzet en informele hulp in het algemeen. Beoogd maatschappelijk effect De zelfstandig wonende inwoner van de gemeente Barneveld is zelfredzaam. Informele inzet is een ondersteuning en versterkt de zelfredzaamheid. Dit voor zowel individuele aanvragers, als voor maatschappelijke organisaties en particuliere initiatieven. Er is een goede verhouding tussen professionele inzet en informele inzet. Iedereen doet mee. Burgers helpen, daar waar nodig, elkaar. 18 Het aantal kwetsbare burgers is in verhouding afgenomen. Er zijn minder burgers eenzaam. Uitvoeringsvorm Steunpunt vrijwilligerswerk Doelstellingen Informatie geven over vrijwilligerswerk en alles wat daarmee samenhangt, aan burgers en maatschappelijke organisaties. Een verbindende en makelende functie bieden waardoor de vraag naar en het aanbod van vrijwilligerswerk op elkaar aansluiten. Waar gevraagd en indien mogelijk maatschappelijke organisaties onderling verbinden en ondersteunen. Burgerinitiatieven die raakvlak hebben met welzijn ondersteunen. Bijdrage leveren aan bewustwording van het belang van vrijwilligers/vrijwilligerswerk, o.a. in de richting van bedrijven, denk aan maatschappelijk betrokken ondernemen. Instandhouden van een goed bruikbare en toegankelijke online vacaturebank: voor (voornamelijk) maatschappelijke organisaties die vrijwilligersbanen aanbieden voor alle burgers die vrijwilligerswerk willen doen. Toelichting In de komende jaren wordt de inzet van vrijwilligers steeds belangrijker. Welzijn Barneveld is zich hiervan bewust en wil door middel van het Steunpunt Vrijwilligerswerk investeren in op vrijwilligers gerichte diensten. Hierbij wil zij ook aansluiten bij de landelijke ontwikkelingen, aanwezig op het gebied van vrijwilligersbemiddeling. Door een goede website met daarbij de juiste links en gebruikersmogelijkheden moet het voor iedere burger mogelijk zijn om zich zelfstandig aan te melden als vrijwilliger, te participeren bij activiteiten, zichzelf te informeren en contacten te leggen met de verschillende werkeenheden. Door het werken met een toegankelijke vacaturebank wordt het eenvoudiger om vrijwilligers en maatschappelijke organisaties, te ondersteunen en te verbinden. Vrijwilligers kunnen zelfstandig op zoek naar een vacature. Maatschappelijke organisaties kunnen zelfstandig vacatures plaatsen en aanpassen. De coördinator van het Steunpunt vrijwilligers is alleen nog nodig als achtervang bij de bemiddelingen van vacatures. Als leidraad geldt daarbij: “Waar zelf-doen mogelijk is, een goede ingang bieden voor aanmelden. Waar ondersteuning nodig is, de juiste informele hulp bieden”. Het versterken van onze (online) diensten ten behoeve van vrijwilligerswerk biedt tevens extra mogelijkheden om concreet inhoud te geven aan de begrippen ‘wederkerigheid’ en ‘tegenprestatie’ zoals deze binnen de Participatiewet gaan gelden voor mensen die tijdelijk geen arbeidsvermogen hebben. Bij de uitvoeringsvorm Vrijwilliger en Participatie besteden we daar aparte aandacht aan. Concreet: Versterken van de coördinerende, adviserende en verbindende functie van het steunpunt vrijwilligerswerk. Investeren in een vernieuwde, aantrekkelijke en overzichtelijke website waar vrijwilligers en hulpvragers hun weg goed kunnen vinden om zo op zelfstandige wijze tot een match te komen. Een aanvulling op de vacaturebank door verbinding te zoeken met een landelijke vrijwillige hulpondersteuner via internet. Extra inzetten op ondersteuning bij het plaatsen van vacatures/aanbieden van vrijwilligerswerk, (telefonische) gesprekken over een hulpvraag enz. Verbreding van de doelgroep i.v.m. Participatiewet. 19 Uitvoeringsvorm Meldpunt informele hulp - maatschappelijke ondersteuning Doelstellingen Een licht ondersteuningsaanbod voor ‘kwetsbare inwoners’ bieden met behulp van de inzet van vrijwilligers; informele zorg. Praktische en eenvoudige ondersteuning in de directe omgeving aanbieden zodat de hulpvragers/kwetsbare inwoners minder afhankelijk zijn/worden van anderen. Ondersteunen en verbinden op een oplossingsgerichte wijze. De sociale contacten in een buurt bevorderen. Samenwerken met (burger)initiatieven waarbij één-op-één en groepsondersteuning wordt geboden aan ‘kwetsbare inwoners’. Toelichting Binnen onze organisatie komen steeds meer hulpvragen van kwetsbare burgers binnen waarbij de inzet van een vrijwilliger wordt gevraagd. Sommige vragen zijn eenvoudig op te lossen, direct aan de telefoon dan wel door een kortdurend bezoekje van een vrijwilliger. Een aantal vragen is echter complexer van aard. We spreken dan van een specifieke hulpvraag, waarbij een speciale aanpak of een langere periode van begeleiding gewenst is. Dergelijke vragen vergen veel tijd en energie van de projectcoördinator. Vaak is het een ware uitdaging om een passende vrijwilliger te vinden. Een greep uit het aanbod van de vrijwillige thuisondersteuning: boodschappen doen, wandelen, rolstoelrijden, gezelschap houden/praatje maken, oppassen bij chronische zieken en gehandicapten, begeleidend vervoer, een klusje doen, een luisterend oor bieden etc. Vanuit het meldpunt wordt intensief samengewerkt met en verwezen naar andere projecten binnen Welzijn Barneveld waarbij maatschappelijke ondersteuning wordt geboden door middel van de inzet van vrijwilligers. Denk aan het Maatjesproject, Vriendenkringen, Erbij Blijven, de vervoersdienst en de ondersteuning van mantelzorgers. Ontwikkelingen Er is een trend waarneembaar dat het aantal specifieke hulpvragen toeneemt. Het is te verwachten dat door de decentralisatie van de extramurale begeleiding (individueel en groep) naar de gemeente (WMO 2015) dit aantal alleen nog maar zal toenemen. De decentralisatie van begeleiding naar de Wmo biedt de gemeente kansen om op lokaal niveau deze ondersteuning bij zelfredzaamheid en participatie dichterbij de burger te organiseren. De gemeente zal daarbij de eigen kracht en mogelijkheden van burgers en hun sociale netwerk moeten aanspreken om maatwerk in de directe omgeving te kunnen realiseren. Informele hulp en begeleiding door inzet van vrijwilligers zal daarbij onmisbaar blijken te zijn. Om alle hulpvragen – nu en in de toekomst - te kunnen beantwoorden zullen we maatschappelijk, dus gezamenlijk moeten investeren. Hoe meer mensen zich als vrijwilliger aanmelden voor deze dienst, hoe breder we de hulpvragen uit kunnen zetten. Deze dienst willen we graag gaan ondersteunen met een systeem als bijvoorbeeld de burenhulpcentrale. 20 Uitvoeringsvorm Maatjes – maatschappelijke ondersteuning Doelstellingen Informele ondersteuning bieden aan burgers die tijdelijk wat extra aandacht, ondersteuning of begeleiding kunnen gebruiken. Vergroten van zelfredzaamheid Netwerk versterken Participatie vergroten Het bieden van sociaal-emotionele steun Bestrijden van eenzaamheid Toelichting Binnen de organisatie van Welzijn Barneveld zijn meerdere maatjes actief. Zij worden via de vacaturebank, de website en het in- en externe netwerk geworven en gevonden. Sommige zijn aangesloten bij het Maatjesproject en noemen zich ook werkelijk een maatje. Veel vrijwilligers noemen zich geen maatje, maar vervullen wel deze rol. Bijvoorbeeld een vrijwilliger die regelmatig iets onderneemt met een oudere, een vrijwilliger die fungeert als luisterend oor voor een kwetsbare burger of een hulpvrager die zelf al begeleiding heeft maar ook graag weer iets voor iemand anders wil doen om bijvoorbeeld eenzaamheid tegen te gaan. Vriendenkringen Het doel van het project Vriendenkringen is om mensen met een beperking zo volwaardig mogelijk mee te laten doen in de samenleving. Door het uitbreiden en/of het opbouwen van het sociale netwerk stimuleren we mensen met een beperking om te participeren in de samenleving. Het betreft mensen met een verstandelijke beperking, met autisme, met andere psychiatrische problematiek of een niet-specifieke beperking. Waarom inzetten op deze vorm van contact en ontmoeting? Het ontbreekt mensen uit de genoemde doelgroep vaak aan vaardigheden om vriendschappen te sluiten en te onderhouden. Door minder sociale contacten kan er eenzaamheid ontstaan. In een tijd waarin ‘vrijetijd’ niet meer wordt geregeld is het van groot belang dat mensen met een beperking ondersteund worden bij het vergroten van hun sociale netwerk. Het initiatief om Vriendenkringen verder te ontwikkelen levert hier een bijdrage aan. Na verloop van tijd blijkt er vaak een natuurlijk netwerk te ontstaan van mensen met een beperking, die plezier met elkaar beleven en elkaar helpen als dat nodig is. Het streven per Vriendenkring is dat de groep na een jaar zelfstandig verder kan, zonder extra vrijwilligersondersteuning. Duoproject In de gemeente Barneveld zijn de afgelopen decennia burgers vanuit verschillende landen komen wonen. Het is belangrijk dat ook zij hun weg in de Barneveldse samenleving vinden. Naast Nederlandse taallessen en een inburgeringscursus, is er in Barneveld de mogelijkheid om deel te nemen aan een Duoproject. Dit project wordt gecoördineerd en uitgevoerd door Stichting Duoproject Barneveld, onderaannemer van Welzijn Barneveld. Uitvoeringsvorm Vrijwilliger en participatie Doelstellingen Burgers die ‘tijdelijk’ geen arbeidsvermogen hebben in staat stellen om: Mee te doen en een zinvolle bijdrage te leveren aan de samenleving d.m.v. het 21 verrichten van vrijwilligerswerk. Naar vermogen een tegenprestatie te leveren (participeren). Bovenstaande burgers naar vrijwilligerswerk bemiddelen en daarbij nauw samenwerken met de gemeente Barneveld en andere maatschappelijke organisaties Toelichting Bij Welzijn Barneveld wordt gemakeld in vrijwilligerswerk in de breedste zin van het woord. Tegen deze achtergrond willen we vanuit het Steunpunt Vrijwilligerswerk ook ondersteuning bieden aan mensen die in het kader van de Participatiewet een uitkering hebben en daarvoor een passende tegenprestatie moeten leveren. Kort gezegd gaat het om maatschappelijk nuttige activiteiten. Het mag daarbij niet om regulier werk gaan, dus gaat het per definitie om vrijwiligerswerkplekken. De gemeente (WZI) is er per 01-01-2015 verantwoordelijk voor dat er voldoende plekken zijn. Kennis daarover is bij uitstek aanwezig binnen het Steunpunt Vrijwilligerswerk van Welzijn Barneveld. Omdat het hier om zogenoemde “gestuurde” vrijwilligers gaat is het van groot belang om bij het aanbieden van een plek zorgvuldig aan te sluiten bij de individuele drijfveren en te zorgen voor passende begeleiding. Ook moeten veiligheid en verzekeringen goed zijn geregeld. Welzijn Barneveld wil hierin samen optrekken met de gemeente en andere maatschappelijke organisaties. De doelgroep van langdurig werklozen die bemiddeld moet worden naar een vrijwilligerswerkplek is een nieuwe doelgroep. Er zullen met de gemeente dan ook nauwkeurige afspraken moeten worden gemaakt over de uitvoering van deze nieuwe taak, in kwantitatieve, kwalitatieve en financiële zin. Uitvoeringsvorm Vervoer – maatschappelijke ondersteuning Doelstellingen Kwetsbare inwoners aanvullend autovervoer aanbieden, mogelijk gemaakt door vrijwilligers. Versterken van zelfstandigheid en zelfredzaamheid van de kwetsbare inwoners. Toelichting We signaleren binnen de gemeente een toenemende vraag naar aanvullend vervoer. Wij merken dat dit ook binnen andere organisaties als een probleem wordt ervaren. Welzijn Barneveld wil daarom een vrijwillige vervoersdienst opstarten. Momenteel wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden daartoe. We hebben op dit moment contact met verschillende partijen en organisaties. 22 Senioren In de gemeente Barneveld wonen 8.000 mensen met een leeftijd van 65 jaar en ouder. Het risico op sociaal isolement en eenzaamheid is bij deze doelgroep een aandachtspunt. Vooral bij oudere senioren is dit risico door toenemende lichamelijke/psychogeriatrische beperkingen en vaak ook het wegvallen van partner en/of leeftijdsgenoten sterk aanwezig. Daardoor zijn zij extra kwetsbaar. Welzijn Barneveld houdt daar in haar ondersteuningsaanbod rekening mee. Binnen Welzijn Barneveld draaien diverse projecten waarin participatie van senioren centraal staat. Deze komen hierna (uitvoeringsvormen) afzonderlijk aan de orde. Om de vroeg-signalering van isolement en eenzaamheid te intensiveren, willen wij deze projecten in de toekomst beter aan elkaar (ver)binden. Alle activiteiten van Welzijn Barneveld, zowel in Barneveld als in de buitendorpen, hebben een coördinator. Deze is niet alleen goed in het maken roosters en het controleren van de deelnemerslijst, maar hij/zij weet ook wie er in zijn omgeving kwetsbaar is en wie deze burger een helpende hand kan toesteken. We willen meer investeren in het terugkoppelen van signalen en informatie vanuit de vrijwilligers. Vrijwilligers werken nu vaak autonoom in/met een groep. We willen nu gaan onderzoeken of er bereidheid is om nog meer samen op te trekken en meer inhoud te geven aan de signaleringsfunctie van de vrijwilliger. Daarbij zoeken we verbinding met organisaties als het Rode Kruis, de Zonnebloem, de ANBO, KBO, PCOB en andere initiatieven van burgers voor senioren in de gemeente Barneveld. Waar kunnen we elkaar versterken en waar kunnen we elkaar aanvullen. Doelgroep Senioren Bijdrage aan realiseren gemeentelijke doelstellingen Wegnemen van belemmeringen die burgers ondervinden bij het zo zelfstandig mogelijk deelnemen aan de samenleving, waaronder zelfstandig kunnen blijven wonen. Het versterken van de sociale en vitale samenleving. Het in een vroeg stadium signaleren van problemen en belemmeringen Iedereen doet mee. Beoogde maatschappelijke effecten Senioren vinden hun weg in de maatschappij. Senioren ontmoeten elkaar. Senioren worden gestimuleerd tot actie/beweging. Senioren zijn zelfredzaam in het vinden van advies en informatie betreffende het domein zorg & welzijn. Senioren ervaren ‘een steuntje in de rug’. Senioren zijn zo lang mogelijk vitaal. Senioren blijven langer thuis wonen. Uitvoeringsvorm Ontmoeten, bewegen en sociale activering Doelstellingen Senioren mogelijkheden bieden om elkaar te ontmoeten waardoor zij actief en vitaal blijven 23 en elkaar stimuleren in zelfredzaamheid. Voorwaarden scheppen waardoor vitale ouderen kwetsbare oudere een steuntje in de rug kunnen bieden. Toelichting Welzijn Barneveld biedt senioren en oudere senioren de mogelijkheid om elkaar te ontmoeten, om samen te bewegen, te eten, een spelletje te doen of iets gezamenlijk te ondernemen. Door ontmoeting en activering worden senioren gestimuleerd om te werken aan een verbreding van het (sociale) netwerk. Hierdoor blijven of worden senioren zelfredzaam en werken samen preventief tegen eenzaamheid. Uitvoeringsvorm Coaching van senioren met - maatschappelijke ondersteuning beginnende ouderdomsklachten en dementie Doelstellingen Door het inzetten van een vrijwillige coach een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het dagelijks leven van senioren met beginnende ouderdomsklachten. Senioren leren stappen ondernemen om er op uit te gaan, mensen te ontmoeten, zelf dingen te regelen, hun netwerk te verstevigen en te vergroten. Stimuleren van wat de senior nog wél kan. Toelichting Senioren krijgen te maken met ouderdomsklachten. Soms gaat dit geleidelijk maar soms ook abrupt. Te denken valt aan de achteruitgang van het gehoor, het vergeetachtig worden maar ook het ineens sterk achteruit gaan als gevolg van een beroerte. Vaak raken senioren hierdoor geleidelijk in een isolement. Door coaching/ondersteuning wordt er weer verbinding gelegd en geprobeerd elkaar te ondersteunen tot zelfredzaamheid. Steeds meer thuiswonende senioren met ernstiger geheugenproblemen doen een beroep op ondersteuning. Vanuit de Ketenzorg dementie en de casemanagers dementie wordt er steeds vaker contact gelegd over de mogelijkheden van het inzetten van vrijwilligers als maatje. Door middel van deze vrijwillige inzet wordt bijgedragen aan de kwaliteit van het dagelijks leven van thuiswonende mensen met (beginnende) dementie. Het maatje biedt aandacht, activering, plezier en/of structuur voor de dementerende senior. Hiermee wordt ook de mantelzorger ondersteund. De vrijwilligers kunnen door Welzijn Barneveld rechtstreeks gekoppeld worden aan de casemanagers dementie die ook de scholing en terugkomdagen voor vrijwilligers organiseren. Kortom, Welzijn Barneveld wil de verbinding zijn voor de persoon met dementie en tussen de mantelzorg en de professionele zorg. Uitvoeringsvorm Maaltijdvoorziening Doelstellingen Signaleren ‘niet pluis’ van problemen rond het zelfstandig wonen en ouder worden. Kwetsbare burgers krijgen tegen een vergoeding een gezonde warme maaltijd thuisbezorgd. Toelichting Om burgers langer fit en vitaal te houden is het belangrijk om een goede maaltijd te kunnen gebruiken. Kwetsbare burgers die nog wel zelfstandig wonen maar waarbij koken niet (meer) lukt, 24 maken gebruik van deze voorziening. Het betreft hier kwetsbare burgers, zoals (tijdelijk) zieken, oudere senioren en zelfstandig wonende lichamelijk en/of verstandelijk beperkten. Maaltijden worden 2 keer per week bezorgd, waarbij de vrijwillige bezorger een signalerende functie heeft. Hij/zij heeft contact met de maaltijdgebruiker; kijkt rond, maakt een praatje en doet soms een klein klusje. Als er iets ‘niet pluis’ is, zoekt de vrijwillige bezorger contact met het kantoor van Welzijn Barneveld. Uitvoeringsvorm Huisbezoekproject 75 +, Blijvend Thuis (55+) Doelstellingen In een vroeg stadium Inwoners van 55 jaar en ouder informeren over de mogelijkheden om (later) zo lang mogelijk in hun eigen huis te blijven wonen. Inwoners van 75 jaar en ouder zo lang mogelijk actief aan de maatschappij te laten deelnemen. Toelichting Huisbezoekproject 75+ Vrijwilligers bieden inwoners vanaf 75 jaar via de huisbezoeken informatie aan over de wijze waarop zij actief in de maatschappij kunnen deelnemen, hun sociale contacten kunnen opbouwen en gebruik kunnen maken van de voor hen beschikbare voorzieningen. Blijvend Thuis Vrijwilligers bieden inwoners van 55 jaar en ouder informatie over de mogelijkheden van aanpassingen of verbeteringen aan de woning om veiligheid en comfort te verbeteren. Zo ontdekken mensen wat zij zelf kunnen doen om zo lang mogelijk in de eigen woning te kunnen genieten. De woonadviseur is een speciaal opgeleide vrijwilliger die met de aanvrager van een gesprek de huidige woonsituatie, toekomstige woonbehoeften en mogelijkheden kan doornemen. Uitvoeringsvorm VPTZ: vrijwillige palliatieve terminale zorg Doelstellingen Indien nodig en gewenst aan mensen die in hun laatste levensfase verkeren tijd, aandacht en ondersteuning bieden. Toelichting Een kleine groep mensen geeft er de voorkeur aan om thuis te sterven. Vrijwilligers volgen een opleiding om zo de juiste ‘zorg’ (in de vorm van veel welzijn en weinig zorg) te kunnen verlenen aan iemand in de terminale fase. Het gedachtegoed hierachter is: van betekenis zijn voor iemand in de laatste levensfase. De ondersteuning vindt voornamelijk thuis en in hospices plaats, waardoor de stervende de mogelijkheid heeft om te sterven in zijn/haar eigen huis/omgeving. 25 Mantelzorgers Er zijn ongeveer 3,5 miljoen Nederlanders van 18 jaar en ouder die mantelzorg verlenen (1 op de 4 volwassenen): 2,6 miljoen mensen (20% van de volwassen bevolking) geven meer dan acht uur per week en/of langer dan drie maanden hulp. Van de mantelzorgers tussen de 18 en 65 jaar heeft 71% naast zorgtaken ook betaald werk en een kwart van alle jeugdigen van 12-15 jaar groeit op met ziekte en zorg in de thuissituatie. Volgens de landelijke statistieken zou de gemeente Barneveld rond de 2.500 mantelzorgers tellen. Dit zijn geen harde cijfers. Welzijn Barneveld heeft nu 620 mantelzorgers actief in beeld. Om het hulpbehoevende inwoners mogelijk te maken langer in de eigen leefomgeving te blijven wonen is ondersteuning door mantelzorgers noodzakelijk. Door de aanstaande overheveling van nieuwe taken naar de gemeente zal de druk op de mantelzorg sterk toenemen. Er moet daarom nadrukkelijk rekening worden gehouden met de behoeften, mogelijkheden en draaglast van de mantelzorgers. Er zal op verschillende niveaus extra inzet gepleegd moeten worden op de ondersteuning van mantelzorgers. Doelgroep Mantelzorgers Bijdrage aan realiseren gemeentelijke doelstellingen Zorgen dat hulpbehoevenden langer in hun eigen leefomgeving kunnen blijven wonen. Rekening houden met de behoeften, mogelijkheden en belastbaarheid van de mantelzorger. Zorgen dat jongeren positief kunnen opgroeien en zich kunnen ontwikkelen. Maatschappelijke effecten Mantelzorgers zijn en blijven in beeld. De mantelzorger houdt de zorg vol en ervaart ondersteuning en waardering in de mantelzorgtaken. Inwoners van Barneveld nemen verantwoordelijkheid voor het organiseren van hun eigen situatie. Meer mensen (blijven) zelfstandig wonen. Burgers zijn op de hoogte waar ze ondersteuning kunnen vragen en weten de weg naar het Steunpunt Mantelzorg. Formele en informele zorg werken samen. Uitvoeringsvorm Steunpunt Mantelzorg Doelstellingen Via de mantelzorgconsulent ondersteuning bieden aan mantelzorgers d.m.v. : Informatie en advies, het bieden van een luisterend oor en praktische ondersteuning op het gebied van zorg, werk, wonen, financiën en respijtzorg. Algemene belangenbehartiging van mantelzorgers (i.s.m. leden van de WMO-raad, mantelzorg). Verbinding, versterking en verlichting van mantelzorgers. Waardering en erkenning van degenen die meer dan 8 uur per week, langer dan drie maanden voor hun naaste(n) zorgen. 26 Zorg voor sociale contacten en het versterken van het eigen netwerk van de mantelzorger (familie, vrienden, buren etc.). Het bieden van deskundigheidsbevordering. Het organiseren van een lotgenoten- / contactgroep. Het organiseren van thema-/informatiebijeenkomsten (Mantelzorgsalon). Toelichting Binnen Welzijn Barneveld biedt de mantelzorgconsulent ondersteuning aan mantelzorgers. De focus ligt hierbij op het verbinden, versterken en verlichten. Investeren in eigen kracht staat centraal. De mantelzorgconsulent werkt oplossingsgericht en heeft een signalerende functie. Wie krijgen hulp en steun? Iedereen die voor een chronisch ziek, hulpbehoevend of gehandicapt familielid, partner, kind, vriend(in) of bekende zorgt, is mantelzorger. Mantelzorgers kunnen tegen allerlei knelpunten aanlopen, waar zij niet direct een antwoord op hebben. Zo kunnen zij problemen ondervinden bij het combineren van mantelzorgtaken met een baan of weten zij zich geen raad met alle regelingen en formulieren waar zij mee te maken krijgen. Sommige mantelzorgers hebben nauwelijks meer tijd om te ontspannen en hebben niemand om hun zorgen mee te delen. Waardering en erkenning De gemeente wordt in WMO 2015 tevens verantwoordelijk voor een jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers voor hun inzet. Het is logisch dat Welzijn Barneveld vanuit het Steunpunt Mantelzorg hierin ook een rol voor haar ziet weggelegd. Op welke wijze de coördinatie van deze waardering eruit gaat zien en welke financiën daarvoor beschikbaar zijn, is eerst overleg nodig. Wij hebben ervoor gekozen om de uitvoering van het bovenstaande daarom nog niet mee te nemen in de begroting. Uitvoeringsvorm Respijtzorg (vervangende zorg) Doelstellingen Mantelzorgers verlichting bieden in hun mantelzorgtaken. Voorkomen van overbelasting van mantelzorgers. Zorgen dat mantelzorgers blijven meedoen in de maatschappij. Toelichting Respijtzorg biedt mantelzorgers de mogelijkheid hun zorgtaken even helemaal aan een ander over te laten. De bedoeling is dat de mantelzorger dan vrijaf van de zorg heeft. Het klinkt vanzelfsprekend en logisch. Maar vaak is het overdragen en overnemen van de zorg niet zo eenvoudig. Wanneer we investeren in respijtzorg kunnen mantelzorgers de zorg voor hun naaste langer volhouden. Respijtzorg draagt bij aan het stimuleren van de eigen kracht van de burger. Het organiseren van respijtzorg vraagt om een integrale manier van werken. Het Steunpunt Mantelzorg heeft een signalerende functie en kan voor mantelzorgers die behoefte hebben aan één of meerdere dagdelen respijtzorg, contact zoeken met organisaties en professionals die vervangende zorg bieden en de zorg tijdelijk kunnen overnemen. Daarnaast kan de consulent gebruik maken van de inzet van maatjes, vaste huisbezoekvrijwilligers die worden ingezet voor de ondersteuning van zowel de hulpbehoevende als de mantelzorger zelf. Bij het inzetten van de respijtzorg wordt goed gekeken naar de complexiteit van de hulpvraag, zodat altijd passende zorgvervanging wordt geboden. De vervangende zorg kan worden geleverd door zowel vrijwilligers als professionals. 27 Uitvoeringsvorm Jonge mantelzorgers Doelstellingen Jongeren op laagdrempelige wijze ondersteuning bieden bij de zorg voor hun naaste, zodat het mantelzorgen een positieve ontwikkeling niet in de weg staat en zij gezond kunnen opgroeien. Derden informeren over opgroeien met zorg en samenwerking initiëren met o.a. het CJG en Indigo. Doel: tijdige signalering en ondersteuning. Voorlichting(slessen) geven op het Van Lodenstein College, De Meerwaarde en het Johannes Fontanus College. Jonge mantelzorgers erkenning geven door het aanbieden van een jaarlijkse waardering die past bij hun leeftijd. Toelichting Circa een kwart van de jongeren groeit op in een gezin met een ouder of broer/zus die chronisch ziek of gehandicapt is of psychiatrische problemen (inclusief verslaving) heeft. Deze kinderen worden ook wel jonge mantelzorgers genoemd. Zij zorgen voor hun naaste door praktische of emotionele steun te geven. Vaak maken zij zich zorgen over de situatie en/of komen zelf aandacht en zorg tekort. Er kan daarbij sprake zijn van verborgen zorgen: de kinderen en jongeren laten hun eigen zorgen en klachten niet duidelijk merken, meestal omdat ze hun ouders niet met nog meer problemen willen opzadelen. Ze vragen geen hulp en/of weten niet waar ze terecht kunnen. Kinderen en jongeren die opgroeien met zorg zijn in vergelijking met hun leeftijdsgenoten eerder zelfstandig en leren al vroeg praktische vaardigheden. Daar staan echter negatieve gevolgen tegenover, zowel op de korte als lange termijn: ze hebben relatief meer opgroei- en opvoedproblemen en meer lichamelijke en emotionele klachten. Bovendien doen zij op latere leeftijd vaker een beroep op de (geestelijke) gezondheidszorg. Ook de gemeente Barneveld kent jonge mantelzorgers. Het steunpunt mantelzorg wil in de komende jaren in samenwerking met o.a. GGZ centraal en Centrum Jeugd en Gezin deze doelgroep beter in beeld krijgen, voorlichting organiseren en waar nodig passende ondersteuning bieden. Met als doel dat ook deze jonge mantelzorgers zich positief kunnen ontwikkelen. 28 Jongeren Welzijn Barneveld draagt graag bij aan een gezonde en veilige ontwikkeling van jongeren in de gemeente Barneveld. De jeugd heeft de toekomst! Welzijn Barneveld biedt informatie en advies op het gebied van vrijwillige inzet/participatie, biedt een licht ondersteuningsaanbod en is actief op het gebied van preventie. Daarmee draagt zij bij aan het positieve jeugdbeleid dat de gemeente Barneveld voor ogen heeft. In de onderstaande uitvoeringsvormen staan vooral participatie, lichte en toegankelijke ondersteuning en preventie centraal. Hierbij streeft onze organisatie naar een intensieve samenwerking met het CJG. Doelgroep Jongeren Bijdrage aan realiseren gemeentelijke doelstellingen Uitvoeren van een positief jeugdbeleid: continuïteit van zorg. Bevorderen dat alle jeugdigen zich gezond en veilig kunnen ontwikkelen door: zorg voor voldoende basisaanbod van informatie en advies gericht op preventie; optimale facilitering van (vroeg) signalering door betrokken inwoners en professionals. Indien nodig jongeren een passend en dekkend hulpaanbod doen. Maatschappelijke effecten Meer jongeren doen vrijwilligerswerk. Jongeren zijn gezond, zelfstandig, maatschappelijk betrokken en zelfredzaam. Jongeren benutten hun talenten en mogelijkheden. Uitvoeringsvorm Jongerenparticipatie Doelstellingen Jongeren laten ervaren wat het betekent om iets voor een ander te doen en nieuwe mensen te ontmoeten: actief burgerschap. Jongeren ervaring laten opdoen en vaardigheden bijbrengen met het oog op een later beroep. Jongeren via school (basis- en middelbaar onderwijs) stimuleren om vrijwilligerswerk te doen. Bevorderen van (ontwikkeling van) zelfbeeld en – vertrouwen: vergroten van eigen kracht. Inzicht geven in talenten en competenties. Vrijwilligersorganisaties laten profiteren van de frisse blik en creativiteit van jongeren. Toelichting In een samenleving waarin behoefte is aan maatschappelijke betrokkenheid en waarin het onderwijs jongeren voorbereidt op hun toekomstige rol in de samenleving, is het passend om jongeren de samenleving te laten ontdekken en hen te laten ervaren wat zij kunnen betekenen voor de maatschappij. Daarom zet Welzijn Barneveld in op jongerenparticipatie: vrijwilligerswerk via school. De stichting heeft jarenlang de rol van maatschappelijk makelaar vervuld op het gebied van de maatschappelijke stage (MaS). Ook als de MaS straks vervalt, is het van groot belang om te blijven investeren in vrijwilligerswerk via school. Juist omdat de kracht en kwaliteit van de samenleving worden bepaald door onderlinge betrokkenheid. En betrokkenheid begint met 29 meedoen. Naast onze inzet op vrijwilligerswerk via school, zet de organisatie in op een aanpassing van de vrijwilligersvacaturebank. Deze voordeur naar het maatschappelijk middenveld gaan we zo inrichten dat ook jongeren op een eenvoudige manier bemiddeld kunnen worden naar passend vrijwilligerswerk. In onze vrijwilligerscampagnes richten wij ons speciaal op de werving van deze ‘nieuwe’ vrijwilliger. Uitvoeringsvorm Mentoring: Trots & Toekomst – maatschappelijke ondersteuning Doelstellingen Zorgen dat kwetsbare jongeren participeren in de samenleving doordat zij een diploma halen, een (bij)baan vinden of vrijwilligerswerk doen. Bevorderen dat jongeren een positief toekomstperspectief hebben en een positieve bijdrage kunnen leveren aan de samenleving, met daarbij de focus op: startkwalificatie, sociale participatie en vrijwillige inzet(wederkerigheid). Jongeren inzicht geven in talenten en competenties. Toelichting Welzijn Barneveld is een samenwerkingspartner in het programma Kansen voor Jongeren van het Oranje Fonds. Ons mentoringprogramma Trots &Toekomst is één van de twintig initiatieven in Nederland die zich richten op het bestrijden van voortijdig schoolverlaters in de leeftijd van 18 -23 jaar. De initiatieven ondersteunen jongeren bij het halen van hun startkwalificatie. Welzijn Barneveld wil met haar programma (2012-2015) inzetten op het maximaliseren van de kans voor 50 – 60 jongeren om hun leven opnieuw in te richten op gebied van inkomen, wonen, opleiding of arbeid met behulp van de inzet van vrijwillige mentoren. Daarnaast kwamen er in het afgelopen jaar bij CJG Barneveld diverse vragen binnen over jongeren in de leeftijd van 14 tot 23 jaar die niet zozeer problemen hebben met het behalen van een startkwalificatie, als wel op andere levensgebieden wel een “steuntje in de rug” kunnen gebruiken. Deze jongeren kunnen niet geholpen worden vanuit het programma Trots & Toekomst omdat zij niet voldoen aan de doelgroepomschrijving. Uit onderzoek blijkt dat “peer to peer begeleiding” (jongere ondersteunt jongere), vaak beter aansluit dan hulpverlening van een professional. Daarnaast past ondersteuning door een vrijwilliger goed in de ontwikkelingen binnen de transitie jeugdzorg. CJG Barneveld heeft, mede in het kader van het project nazorg op de jeugdzorg dat in de regio Foodvalley loopt, contact gezocht met Welzijn Barneveld om te bekijken of de ondersteuning vanuit “Trots en toekomst” uitgebreid kan worden. Doel van de samenwerking met CJG Meer jongeren (lees ook kinderen) ondersteunen bij vragen op allerlei leefgebieden. Hiervoor is verbreding van het mentorproject nodig; d.w.z. de leeftijdsgrens verlagen van 18 jaar naar 13 jaar en waarbij ook een ander leefgebied dan school hoofddoel kan zijn van de mentoring. 30 Uitvoeringsvorm Schuldpreventie: G€ldwijs Doelstellingen Jongeren leren bewust om te gaan met geld. Jongeren financieel vaardig maken. Voorkomen dat jongeren schulden maken. Toelichting Schulden vormen niet alleen een probleem voor de schuldenaar, maar brengen ook maatschappelijke kosten met zich mee. Preventie is daarom van groot belang. Welzijn Barneveld voert al meerdere jaren met veel enthousiasme en tevredenheid het project G€ldwijs uit. Binnen dit project worden leerlingen op het basis- en voortgezet onderwijs (tot en met 15 jaar) voorgelicht over omgang met geld. De gastlessen worden gegeven door vrijwillige gastdocenten. Alles is gericht op het voorkomen van (in dit geval financiële) problemen door van tevoren in actie te komen. Voor 2015 is het streven om bovenstaand aanbod te verbreden met schuldpreventie voor leerlingen/studenten die ouder zijn dan 15 jaar. Denk bijvoorbeeld aan de groep mbo’ers. Dit is gezien de toename van het aantal jongeren die een beroep doen op schuldhulpverlening van groot belang. Jongeren en schulden – bron Nibud Steeds meer jongeren tussen de 18 en 25 jaar doen een aanvraag voor schuldhulpverlening: van 7% in 2007 tot 11% in 2012. Het Nibud maakt zich grote zorgen om mbo-studenten. Velen van hen lenen geld en laten geld liggen. Bijna twee derde van de mbo-studenten krijgt geen zorgtoeslag en kent de belastingteruggaaf nauwelijks. 31 Sociale samenhang ‘Minder zorg, meer welzijn’, de samenleving is aan het kantelen. In plaats van te spreken over een verzorgingsstaat praten we anno 2014 over een participatiesamenleving waarin iedereen die dat kan, verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen leven en omgeving en waarbij de overheid zich in vergelijking met vroeger terughoudend opstelt. Zelfredzaamheid, participatie en eigen kracht zijn sleutelwoorden. In het beleidskader omtrent de drie decentralisaties wordt gesproken van een toegankelijke samenleving waarin iedereen erbij hoort en naar vermogen meedoet, waar problemen vroegtijdig worden onderkend en ondervangen. Om te kunnen kantelen is het nodig om te investeren in het mogelijk maken van deze kanteling. Welzijn Barneveld biedt verschillende diensten aan die bijdragen aan het versterken van de sociale samenhang en de inzet van informele hulp. Thema Sociale samenhang Bijdrage aan realiseren gemeentelijke doelstellingen Werken aan een toegankelijke en inclusieve samenleving. Stimuleren/vergroten van: sociale samenhang, informele hulp, voorlichting, informatie en (vroeg)signalering, veiligheid en leefbaarheid. Maatschappelijke effecten Burgers wonen in een leefbare, woonomgeving (schoon, heel, veilig, groen, prettig, sociaal) Burgers zijn thuis in hun leefomgeving en accepteren elkaar. Burgers in de buurt kennen elkaar, helpen elkaar en spreken elkaar aan. Burgers realiseren zelf ontmoetingen in hun woongebied. Burgers verbeteren en houden een leefbare woonomgeving in stand. Sociaal isolement is in beeld en neemt af. Toelichting Sociale samenhang is een breed begrip. Welzijn Barneveld zoekt bij haar activiteiten binnen dit thema samenwerking met andere partijen. De beoogde maatschappelijke effecten en doelen zijn dan ook niet volledig ‘eigendom‘ van Welzijn Barneveld. Welzijn Barneveld wil een verbinder zijn; tussen de gemeente Barneveld, de woningstichting, (zorg)instellingen en andere maatschappelijke organisaties. Uitvoeringsvorm In de buurt Doelstellingen Vergroten van onderlinge bekendheid. Vergroten van onderling begrip en acceptatie. Vergroten van onderlinge hulp. Toelichting Met het project Uitwijken draaide Welzijn Barneveld een pilot op het gebied van sociale samenhang. 32 Bij sociale samenhang gaat het om het prettig kunnen wonen en leven in je eigen omgeving. Bewoners ervaren gedeelde normen, tonen betrokkenheid en verbondenheid en beleven een gevoel van onderlinge verbondenheid en betrokkenheid. Uitwijken is de pilotfase inmiddels ontgroeid. Gezien de ontwikkeling binnen het sociale domein is het passend om dit project voort te zetten. Inmiddels is besloten om dit te doen onder een nieuwe naam: ‘In de buurt’. De projectmedewerkers van In de Buurt stimuleren mensen elkaar te ontmoeten en elkaar beter te leren kennen. Wanneer mensen elkaar kennen, begrijpen en respecteren, zijn zij sneller geneigd een helpende hand uit te steken wanneer het even niet meer lukt. In de aanpak richten zij zich op: het uitgaan van de belevingswereld: burgers zijn makkelijk(er) te activeren als zij betrokken worden bij zaken die met hun directe woonomgeving te maken hebben, het versterken van verticale cohesie. (Dit is de samenhang tussen bijvoorbeeld beleidsmakers, een instituut en een burger. Het draait om een hiërarchische verbinding, om draagvlak te creëren en om aansluiting te verkrijgen tussen bijvoorbeeld gemeentelijk beleid en de behoefte van de burger). het scheppen van voorwaarden die verbinding mogelijk maken: vaak is het voordeliger om oplossingen te kiezen die niet voor specifieke doelgroepen maar voor iedereen bruikbaar zijn. Dit zorgt er tevens voor dat mensen meer mogelijkheden krijgen elkaar tegen te komen en/of elkaar te ontmoeten. Uitvoeringsvorm Buurtbemiddeling Doelstellingen Verminderen van woonoverlast. Voorkomen van escalatie tussen buren en buurtbewoners. Herstellen van de onderlinge communicatie. Bevorderen van begrip en respect en benoemen van gezamenlijke belangen. Toewerken naar afspraken die voor beide partijen aanvaardbaar zijn. Toelichting Buurtbemiddeling is een door de gemeente, woningstichting, politie en maatschappelijk werk opgezet project. Buurtbemiddeling is actief in Barneveld en Scherpenzeel en opereert in de dagelijkse leefsfeer van buurtbewoners. Buurtbemiddeling zet vrijwilligers in om te bemiddelen in kwesties tussen buren. Het kan gaan over geluidoverlast, hondenpoep, overhangend groen, maar ook over pesterijen. De inzet van Buurtbemiddeling heeft een aantal positieve maatschappelijke effecten: Preventie Vroegtijdige inzet van Buurtbemiddeling voorkomt de escalatie van conflicten tussen buren. Herstel van de onderlinge communicatie leidt vaak tot een oplossing die voor beide partijen acceptabel is. Hiermee voorkomen partijen strafrechtelijke en civielrechtelijke procedures. Vermindering van de werklast van anderen Buurtbemiddeling neemt werk uit handen van instanties als politie en woningcorporaties. Zij kunnen 33 buren doorverwijzen en zo meer tijd besteden aan hun eigenlijke taken. Vergroting van veiligheid en leefbaarheid Door Buurtbemiddeling krijgen bewoners meer begrip voor buurtgenoten met andere leefpatronen en achtergronden. Dit heeft een positief effect op het veiligheidsgevoel en op de leefbaarheid in de buurt. Sterkere sociale samenhang en buurtbetrokkenheid Buurtbemiddeling investeert veel tijd in een betere communicatie tussen bewoners. Daarmee verbetert de sociale samenhang in een wijk of buurt. Zelfredzaamheid van bewoners Buurtbemiddeling leert mensen beter om te gaan met conflicten. Ze ontdekken hun eigen vaardigheden en beseffen dat ze zelf (mede)verantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid in hun buurt. Zo draagt Buurtbemiddeling bij aan de zelfredzaamheid van buurtbewoners. In toekomstige conflictsituaties kunnen buren zelf naar een oplossing zoeken, zonder aan te kloppen bij instanties als woningcorporatie, politie of gemeente. 34 Training en advies In verband met de drie decentralisaties op het gebied van jeugd, maatschappelijke ondersteuning en werk heeft de gemeente Barneveld besloten om extra te investeren in de samenleving. Onze maatschappij verandert. Mede vanwege de uitbreiding van de WMO-taken en bijbehorende verantwoordelijkheden heeft de gemeente besloten dat er geïnvesteerd moet worden in opleidingen en (zinvolle) ervaringstrajecten voor (de ontplooiing en ontwikkeling van) hulpvragers, werkzoekenden, mantelzorgers, vrijwilligers en werkgevers. Dit moet bijdragen tot verhoging van hun kennis en vergroting van hun deskundigheid. Welzijn Barneveld draagt hiertoe graag haar steentje bij. Onze bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar vrijwilligers, mantelzorgers en maatschappelijke organisaties. Welzijn Barneveld merkt dat er door de maatschappelijke ontwikkelingen een verandering en een verbreding in haar werkveld ontstaat. De informele zorg wordt omvangrijker en belangrijker. Waar mensen het niet meer zelf kunnen, wordt er eerst gekeken naar het eigen sociale netwerk, naar vrijwilligers/mantelzorgers die passende maatschappelijke ondersteuning kunnen bieden. De problemen en situaties die zij daarbij tegenkomen zullen groter en ingewikkelder worden. Daarom is het van groot belang om hen intensiever te ondersteunen door verdieping van kennis en ervaring. Daarnaast is bij maatschappelijke organisaties sprake van een verschuiving van minder zorg naar meer welzijn. Welzijn Barneveld ziet het als haar taak hen hierin te ondersteunen door het geven van informatie en advies op maat. Thema Training en advies Bijdrage aan realiseren gemeentelijke doelstellingen Het aanbieden van opleidingen en (zinvolle) ervaringstrajecten voor de ontplooiing en ontwikkeling van de hulpvrager, werkzoekende, mantelzorger, vrijwilliger en werkgever ter verhoging van kennis, deskundigheid en ervaring. Maatschappelijke effecten Informele zorgverleners (vrijwilligers en mantelzorgers) zijn deskundig in het aanbieden van maatschappelijke ondersteuning. Er is een goede verhouding en samenwerking tussen formele inzet en informele inzet. Burgerparticipatie neemt toe. Uitvoeringsvorm Training en ondersteuning aan inwoners van de gemeente Barneveld Doelstellingen Inwoners van Barneveld training en/of ondersteuning aanbieden op het gebied van: gebruik van computers e.d. invullen van de (belasting)formulieren, aanvragen van een rijbewijskeuring, schuldhulpverlening (diaconaal Netwerk ) Etc. 35 Toelichting Ook nu al worden er trainingen verzorgd voor en wordt ondersteuning geboden aan de Barneveldse burger. De gedachte is hierbij ook weer verbindend en ondersteunend te willen zijn: het op een laagdrempelige manier bij elkaar brengen van een vrijwilliger/professional en een burger. Vooral Senioren maken nu gebruik van deze diensten. In de toekomst willen we deze diensten uitbreiden naar andere kwetsbare burgers. We denken hierbij aan het samen aanvragen van de digicode, het samen leren werken met een smartphone of een i-pad etc. Uitvoeringsvorm Training aan vrijwilligers Doelstellingen Vrijwilligers die verbonden aan Welzijn Barneveld of een andere maatschappelijke organisatie trainen in een aantal vaardigheden: basistraining communiceren (vroeg)signalering, ‘niet pluis’ vrijwilliger zijn in de terminale zorg telefoontraining voor een vrijwillige receptioniste oplossingsgericht werken computervaardigheden groeien in vrijwilligerswerk maatjestraining, etc. Toelichting Ook nu al worden er trainingen verzorgd voor en door vrijwilligers. Deze betreffen onderwerpen als zelfredzaamheid, signalering, oplossingsgericht werken, gesprekstechnieken, ect. We denken dat we samen met andere organisaties een nog adequater trainingsaanbod kunnen aanbieden en/of verzorgen, gericht op alle inwoners van Barneveld en op (specifieke) vrijwilligers. De trainingen kunnen aanbodgericht én vraaggestuurd worden aangeboden. De Volksuniversiteit, De Barnevue, kan hierin een partner zijn. De Barnevue verzorgt algemene cursussen en trainingen maar verzorgt ook trainingen gericht op ‘kwetsbaarheid’ en ‘het steuntje in de rug’. 36 Uitvoeringsvorm Collectieve GGZ preventie Doelstellingen Informatie en kennis overdragen. Vrijwilligers scholen in het tijdig signaleren van volwassenen en ouderen met psychische en psychosociale problemen. Vrijwilligers scholen in het tijdig signaleren van jongeren met psychische en psychosociale problemen. Verminderen van stigmatisering en versterken van contacten tussen vrijwilligers en kwetsbare mensen. Ondersteuning bieden bij het omgaan met ernstige psychiatrische problemen en bevorderen van de geestelijke gezondheid van de mantelzorger. Bieden van goede lokale ondersteuning voor familieleden van mensen met psychiatrische problematiek (ook jonge mantelzorgers). Vinden van jonge mantelzorgers (brusjes) psychische problematiek op latere leeftijd te voorkomen. Toelichting Welzijn Barneveld is hoofdaannemer op het gebied van collectieve GGZ preventie. Voor het verwezenlijken van de bovenstaande doelstellingen heeft Welzijn Barneveld afspraken gemaakt met Indigo. De preventiemedewerkers van Indigo werken ieder jaar aan diverse producten. Allen ter ondersteuning van vrijwilligers(organisaties) en mantelzorgers op het gebied van signalering en het omgaan met mensen met psychische en psychosociale problematiek. De komende jaren is inzetten op deze preventie en (vroeg)signalering van groot belang. Vooral nu met de veranderingen in het sociale domein het beroep op de informele zorg groter wordt. Daarom is het belangrijk om o.a. vrijwilligers en mantelzorgers te ondersteunen in de zorgtaken die zij verrichten. Hiermee werken we aan de kwaliteit van de informele en maatschappelijke ondersteuning. Voor 2015 ligt de focus naar verwachting vooral op de volgende producten/gebieden: Signaleren, deskundigheidsbevordering rond psychiatrische ziektebeelden en psychosociale problematiek voor vrijwilligers en mantelzorgers, coaching mantelzorg- en ouderenconsulenten, vinden van en aanbieden van ondersteuningsaanbod voor jonge mantelzorgers. Mogelijk treden hier nog een aantal wijziging/verschuivingen in op. Dit is afhankelijk van de maatschappelijke ontwikkelingen en de vraag die er vanuit de Barneveldse samenleving ontstaat op bijvoorbeeld het gebied van (vroeg)signalering. 37 38 Financiële vertaling en verantwoording 39 40 Deel 3: Financiële vertaling en verantwoording Dit derde deel bevat de financiële vertaling van onze voornemens, vertaald in een prognose van de begroting voor 2015. Deze prognose van de begroting 2015 hebben wij in onze plannen toegelicht naar het college en de gemeenteraad van Barneveld. Deze cijfers hebben we in deze versie weggelaten. We beginnen met een kort overzicht van de belangrijkste, meest vernieuwende accenten die wij met ingang van 2015 in de uitvoering willen aanbrengen. Zij kenmerken de in de algemene inleiding aangekondigde heroriëntatie van onze stichting op haar rol en plaats in het maatschappelijk middenveld. Tevens geven zij inhoud aan de wijze waarop wij onze dienstverlening willen laten aansluiten op de aanstaande veranderingen binnen het sociale domein. Welzijn Barneveld vindt het belangrijk om op een transparante wijze verantwoording af te leggen over de mate van realisering van onze doelstellingen en de concreet behaalde resultaten. De mate waarin onze klanten tevreden zijn over de dienstverlening levert een indicatie op van bereikte welzijnseffecten in de samenleving. Wij zullen daarvan verslag doen in ons sociaal en financieel jaarverslag. Welzijn Barneveld werkt uiteraard graag met de gemeente Barneveld samen bij het verder ontwikkelen van adequate instrumenten om de maatschappelijke effecten van uitgevoerd beleid goed te kunnen meten en op waarde te schatten. 41 Nieuwe accenten in de uitvoering 2015 In deel 2 hebben wij onze dienstverlening ten behoeve van de Barneveldse samenleving beschreven. Voor een deel betreft het bestaande dienstverlening die we willen voorzetten of in bepaalde opzichten willen intensiveren en uitbreiden en daarnaast hebben wij aangegeven dat soms ook vernieuwing en innovatie nodig is om adequaat op de vragen en problemen van straks te kunnen reageren. In het volgende overzicht belichten wij nog eens via een andere invalshoek de meest kenmerkende aanpassingen en wijzigingen die wij in onze uitvoering willen aanbrengen. Samen vormen zij de ruggengraat van ons subsidievoorstel voor 2015. Extra investeren in vrijwilligers en vrijwilligersbanen Een participatiesamenleving draait voor een belangrijk deel op de inzet van vrijwilligers. Het is daarom van groot belang deze maatschappelijk actieve burgers op een juiste wijze te ondersteunen door het aanbieden van een adequate infrastructuur waar de vraag naar en het aanbod van vrijwilligers bij elkaar komt. De maatschappelijk makelaarsfunctie wordt versterkt en de online diensten, die een juiste match op het gebied van vrijwillige inzet mogelijk maakt, worden verstevigd. We nemen een toenemend aantal hulpvragen van kwetsbare burgers waar, waarbij de inzet van vrijwilligers is gewenst. En vanwege het beperkt afgeven van indicaties voor vervangend vervoer stijgt de behoefte aan aanvullend vervoer door een vrijwilligersvervoerdienst. Twee plaatsen waar je een vrijwilliger niet zomaar in kan zetten. Dit vraagt van onze medewerkers om nog meer te kijken naar de competenties van de potentiële vrijwilliger. En dan de groei in vraag naar vrijwilligerswerk door de uitkeringsgerechtigden, die in het kader van het ontvangen van hun uitkering worden gevraagd om een maatschappelijk nuttige bijdrage aan de samenleving. Om hen op een juiste wijze te ondersteunen is inzetten en aansluiten bij hun vaardigheden en interesses essentieel. Dit ter bevordering van de persoonlijke ontwikkeling. Om dit goed te doen, is het ook noodzakelijk om samen met de aanbieders van vrijwilligerswerk te kijken naar de manier waarop vrijwilligersbanen worden aangeboden en naar het vrijwilligersbeleid dat daarachter hangt. Jongeren erbij halen en houden De jongeren van nu zijn de vrijwilligers van de toekomst. Nú extra investeren in jongeren laat zich later in maatschappelijke winst uitbetalen! Daarom is het van groot belang dat de kennismaking met vrijwilligerswerk door middel van een maatschappelijke stage via de school behouden blijft. Daarnaast moet de vrijwilligersvacaturebank voor jongeren aantrekkelijker worden ingericht en meer worden afgestemd op wat jongeren kunnen en willen bieden. Er moet maximaal worden ingezet op het voorkomen en bestrijden van voortijdige schoolverlating. Activiteiten gericht op schuldpreventie onder jongeren moet worden verbreed. Meer tijd en aandacht voor kwetsbare burgers Steeds meer thuiswonende senioren met ernstige geheugenproblemen doen een beroep op ondersteuning. Met de komst van WMO 2015 zal er voor een groot gedeelte van deze vragen een beroep worden gedaan op de informele zorg. ‘Vrije tijd’ wordt niet meer geregeld, maar voor mensen met een (verstandelijke) beperking is het wel belangrijk dat zij worden ondersteund in het 42 vergroten van hun sociale netwerk. Investeren in de verbreding van coaching/ondersteuning van oudere senioren met bijvoorbeeld dementie en het opzetten van Vriendenkringen is van groot belang om mantelzorgers te ontlasten en de zelfredzaamheid en de participatie van kwetsbaren te bevorderen. Zorgen voor mantelzorgers In een tijd waarin het beroep op mantelzorgers steeds groter wordt is het noodzakelijk om het mantelzorgbeleid zo in te richten dat de mantelzorgers beter in beeld komen, geïnformeerd en ontlast worden. Daarom is inzetten op respijtzorg en het creëren van een programma voor jonge mantelzorgers onontkoombaar. Het vele zorgen door een mantelzorger moet worden erkend en gewaardeerd. Inzetten op de waardering van deze informele ondersteuners is dan ook vanzelfsprekend. Zeker wanneer de hulpvragen door alle ontwikkelingen naar verwachting alleen maar intensiever worden. De wijk en de buurt in We streven met elkaar naar een toegankelijke samenleving waarin iedereen erbij hoort en naar vermogen meedoet. Een samenleving waarin iedereen die dat kan, verantwoordelijkheid neemt over zijn of haar eigen leven en omgeving. De gemeente Barneveld wil graag dat haar inwoners prettig kunnen wonen en leven in hun eigen leefomgeving. Het kantelen van een verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving gaat niet vanzelf. Er moet extra geïnvesteerd worden in het bevorderen van de sociale samenhang. Het is belangrijk om de wijk, de buurt in te trekken en daar de onderlinge saamhorigheid te vergroten wat weer kansen biedt voor de toekomst. Het inzetten van Buurtbemiddeling is noodzakelijk wanneer we kijken naar het verminderen van woonoverlast en het bevorderen van een goede communicatie onderling en het tonen van respect en begrip voor elkaar. Extra inzet op deskundigheidsbevordering van vrijwilligers en mantelzorgers De komende jaren is inzetten op training en advies, preventie en (vroeg)signalering van groot belang. Vooral nu met de veranderingen in het sociale domein het beroep op de informele zorg groter wordt. Vrijwilligers en mantelzorgers bieden een brede maatschappelijke ondersteuning aan de burgers die dit echt nodig hebben. Zij hebben voor het verrichten van deze onbetaalde arbeid echter wel voeding nodig. Dit kan door het structureel inzetten op deskundigheidsbevordering wat uiteindelijk de kwaliteit van vrijwilligerswerk en informele ondersteuning vergroot. Samen staan we sterk Om haar expertise te delen en daarnaast goed toegerust te zijn voor de toekomst wil Welzijn Barneveld zich richten op verregaande samenwerking met andere aanbieders en belangenbehartigers binnen de gemeente Barneveld zonder daarbij haar eigen identiteit te verliezen. 43 financiële ondersteuning administratieve ondersteuning project MT en overige Totaal Urenverantwoording Vrijwilligers Maatschappelijke ondersteuning Maatschappelijke ondersteuning Vrijwilligers Maatschappelijke ondersteuning Steunpunt Vrijwilligerswerk Meldpunt informele hulp Maatjes Vrijwilligers & participatie Vervoer 2,0 1,0 1,0 0,0 1,0 5,0 1,0 1,0 0,0 0,0 23,0 10,0 10,0 0,0 4,0 14,0 1,0 14,0 0,0 2,0 44,0 13,0 26,0 0,0 7,0 Senioren Maatschappelijke ondersteuning Senioren Senioren Senioren Ontmoeten en bewegen Coaching van senioren met beginnende ouderd.klachten dementie Maaltijd voorziening Huisbezoek 75+ / Blijvend thuis Vrijwillige Palliatieve Terminale Zorg 3,0 1,0 4,0 0,0 1,0 1,0 0,0 9,0 1,0 1,0 56,4 9,0 0,0 4,0 4,0 8,0 0,0 2,0 1,0 1,0 68,4 10,0 15,0 6,0 7,0 Mantelzorg Mantelzorg Mantelzorg Mantelzorg Steunpunt mantelzorg Respijtzorg Jonge mantelzorgers 1,0 1,0 0,0 1,0 0,0 1,0 22,0 6,0 8,0 12,0 1,0 1,0 36,0 8,0 10,0 Jongeren Jongeren Maatschappelijke ondersteuning Jongeren Jongeren participatie Mentoring: Trots en Toekomst Schuldpreventie 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 1,0 33,0 33,0 3,0 6,0 9,0 3,0 41,0 44,0 8,0 Sociale Samenhang Sociale Samenhang In de Buurt Buurtbemiddeling 1,0 0,0 1,0 1,0 49,0 14,0 4,0 1,0 55,0 16,0 Training en advies Training en advies Training en advies aan de inwoners van de gemeente Barneveld Training aan vrijwilligers Collectieve GGZ preventie 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 4,0 4,0 0,0 2,0 2,0 0,0 6,0 6,0 0,0 5,0 9,0 2,0 3,0 1,0 0,0 7,0 12,0 2,0 3,0 2,0 0,0 47,0 73,4 36,0 69,0 63,0 8,0 31,0 90,0 12,0 106,4 14,0 54,0 18,0 93,0 5,0 71,0 4,0 12,0 26,0 296,4 84,0 426,4 uren verantwoording plan 2015 Vrijwilligers Senioren Vrijwilligers Senioren Mantelzorg Jongeren Sociale Samenhang Training en advies Totaal: 20,0 44 Tot Slot Soms is het zinvol om even achterom te kijken. Dit document is een product van onze hele organisatie. We zijn met alle medewerkers en een aantal trouwe vrijwilligers een aantal maanden in de ban geweest van dit product. Er is gediscussieerd, gedebatteerd, we hebben geschreven en bijgeschaafd en vooral veel genoten van elkaars enthousiasme om een mooi document samen te stellen van alle ideeën die leefden en ontstonden in de organisatie. We hebben stelling genomen betreffende onze kernwaarden. Waar staan we voor en wat willen we zijn. We hebben de welzijnsklaver ontwikkeld. In onze brainstormfase hebben we ons voorgesteld om een nieuwe organisatie te starten. Alsof we een ‘coup’ wilde plegen op Welzijn Barneveld. Stel je eens voor! We hebben veel gepraat over hoe het anders kan, of het beter kan, welke risico’s er zijn. Daarnaast hebben we gekeken naar de kwaliteiten van de organisatie en de mensen die in onze organisatie werkzaam zijn. Soms heb je daar te weinig oog voor. We hebben ons verbaasd over de vanzelfsprekendheid van de inzet van vrijwilligers die voor ons zo waardevol zijn geworden, dat we niet meer zonder willen én kunnen. Er staan dan misschien betaalde krachten aan het roer, maar de ondersteuning van vrijwilligers binnen Welzijn Barneveld gaat van ICT naar receptie tot het rondbrengen van de post, het aanvullen van de website en ga zo maar door. Behalve dat er nu een ‘plan’ is, is er daarnaast een mooie stip aan de horizon. Dáár willen we naartoe. Dat is ons beeld wat we hebben van Welzijn Barneveld. Gelukkig is het een stip, want natuurlijk blijven we doorvaren in onze ontwikkeling en ideeën. Bijna wekelijks kunnen en zullen we bijschaven en aanvullen. We zijn en blijven in beweging. Want ‘Welzijn werkt’. In dit slotwoord wil ik iedereen, de medewerkers, vrijwilligers en partners, bedanken voor de geboden hulp tijdens het ontwikkelen en maken van dit document. In het bijzonder Janneke Broekhuizen, we hebben samen vele uren zitten schrijven, maar ook Frits Mollema van de SESAM Academie6. Frits heeft ons geholpen met lezen en redigeren, was een fijne sparringpartner en gaf ons vooral de juiste feedback. Ellen Alders Directeur Welzijn Barneveld 6 SESAM staat voor SEnioren en SAMenleving. SESAM Adviseurs van 55 jaar en ouder zetten hun kennis en ervaring belangeloos in om vrijwilligersorganisaties te ondersteunen op het gebied van bestuurlijke en organisatorische vraagstukken. 45