Waarom hygiëne? - LTO Glaskracht Nederland

Waarom hygiëne?
Problemen in teelt voorkomen
- Phytophthora capsici (pT 2012)
- Fusarium
F. solani: stengel en voetrot (uitval)
oa F. oxysporum en F. lactis (binnenrot)
Aanpak teeltwisseling belangrijk:
Hygiëneprotocol!!
Phytophthora capsici (P.c.)




Symptomen & Incubatietijd
Ontstaan
Uitbreiding
maatregelen
Symptomen & incubatietijd

Symptoomontwikkeling
● aantasting begint in de wortels
en (bruinverkleuring) breidt
zich uit tot basis plant
● plotseling slap gaan
● lesies zichtbaar onderzijde
stengel
● zonder maatregelen extreem
snelle opbouw
● moeilijk aantoonbaar in
watermonsters! infectiedruk
Symptomen & incubatietijd

In beschermde substraatteelt alleen aantasting
ondergronds

Incubatietijd
● infectie wortels, binnen één dag
● bruine wortels na 3 dagen
● geïnfecteerde planten gaan altijd dood
● kiemplanten na 7 dagen slap
● ouder gewas na 6-8 weken slap

Hoe langer de incubatietijd des te meer kans op
problemen
Ontstaan P. capsici (1e besmetting)
 Mycelium/Oosporen (eigenschappen)
 Overleeft in besmet, levend plantmateriaal (wortels)
 Dikwandig, weinig gevoelig voor chloor (100-500 ppm)
 Sterft af zonder waardplant (waardplanten zijn o.a. komkommer, tomaat,
aubergine, erwten, citrus, brassica, onkruiden)
 moeilijk aantoonbaar met diagnostiek
 dichtheid Oosporen neemt geleidelijk af (>5 jaar aanwezig).
 grond besmettelijk bij overstroming of wateroverlast (> 20 mm neerslag).
 vrij water nodig om oosporen aan te zetten tot vorming van sporangia.
 oosporen kunnen kiemen en planten direct aantasten (weinig mobiel)
 Sporangia vormen zoosporen (zwemsporen) die zich actief in vrij water bewegen
en veel mobieler zijn. Zoosporen kunnen kiemen en planten aantasten.
 P.c. verplaatst zich meer richting plant dan de plant naar P.c., vrij water is
noodzakelijk: waterfilm of waterdruppels
Verspreiding
Zoosporen (eigenschappen)
massale productie in ziek materiaal
Verspreiden actief in water(film)
●
tegen stroming/capilaire kracht in
●
tegen zwaartekracht in
Gevoelig voor lage concentratie chloor (2 ppm)/verhitting/UVontsmetting
komen vrij bij koudeschok
verspreiding
● niet door lucht
● wel door opspattend water
grotere kans op infectie
● beschadigde wortels
● hogere infectiedruk P.c.
● infectiedruk andere bodemschimmels (Verticillium, Pythium)
● wortels in de goot
●
waterfilm tussen mat en goot
Maatregelen tegen Phytophthora
Eerste infectie voorkomen (Oosporen):




Hygiëne tijdens de teeltwisseling
Sleepdoek/materiaal loonwerker vrij van P. capsici
geen contact met de ondergrond
Voorkom verzadigde plekken op de tuin
●
●
●
●
●
Geen plassen met water
Geen druppelende CO2 slangen/scherm
Zorg voor snelle afvoer drainwater
Voorkom overstromen van goten en water silo’s
(overloop ?)
Matten eerst lek prikken daarna draineren
(wateroverlast voorkomen)
Maatregelen tegen Phytophthora
Preventieve maatregelen voorkomt
uitbreiding vanuit aangetaste planten:
Ontsmetten van het drainwater met UV
Zuig gietwater 1 meter boven de bodem aan, de meeste
sporen zakken naar de bodem.
Preventief toevoegen van 2 ppm chloor aan gietwater om
drainslangen schoon te houden.
Inwendige vruchtkwaliteit paprika
Resultaten onderzoek,
22 oktober 2013, Ruud Kaarsemaker (Groen Agro control)
Frank van der Helm (WUR), Jantineke Hofland-Zijlstra (WUR), Jeroen Zwinkels (DLV Plant), Jaap Bij de
Vaate (DLV Plant), Ruud Kaarsemaker (Groen Agro control), Herma Enthoven (LTO Groeiservice), Piet Hein
van Baar (GreenQ)
Onderwerpen
1. Onderzoek
 Plan van aanpak
 Resultaten:
• Kennis
• Adviezen
2. Hygiëne-advies
3. Best practice
Plan van aanpak
1. Voorkomen
2. Signaleren
3. Ketenbescherming
Start met basiskennis!
Resultaten onderzoek
Stand van zaken 01-10-2013
Belangrijkste resultaten, focus
teeltwisseling/opkweek
Waar komt Fusarium voor? (GAC 2006)
Soort Fusarium druppel Potopslang
pervlak
(nov)
(feb/nov)
gewas
(feb-nov)
Bloem
in
in
(feb-nov) vrucht vrucht
alleen combi
F. lactis
33%
86 – 17%
11 – 83% 14– 60%
F. oxysporum
83%
57 – 100% 0 – 100%
F. proliferatum
0%
43 – 0%
7 – 0%
14 – 0%
+
F. solani
17%
29 – 50%
0 – 66%
0 – 20%
+
F. verticillioides
0%
29 – 0%
0 – 0%
0 – 0%
0 – 60%
+
+
+
+
Welke Fusarium kan latent besmetten? (2013)
Infecteren van bloemen met div stammen Fusarium uit vrucht, blad
en steenwol
=>
Fusarium stammen uit vrucht, blad en steenwol kunnen allemaal
via stamper de vrucht latent infecteren
stam
p1
p2
P3
P4
P5
P6
P7
P8
P9
P10
type monster
paprika vrucht
paprika vrucht
paprika vrucht
paprika vrucht
paprika vrucht
paprika blad
steenwol
steenwol
steenwol
steenwol
type
% latente
Fusarium Fusarium letter
Flac
49
b
Flac
71
ab
Fsol
76
ab
Flac
69
ab
Flac
62
ab
Fsol
52
b
Fpro
79
ab
Foxy
83
ab
Foxy
79
ab
Foxy
93
a
Latente infectie Fusarium na besmetting van
de stamper met 10 verschillende Fusarium
stammen tijdens de bloei.
Ontwikkeling van Fusariumdruk in gewasresten (IC)
vrucht+ bloemafval
bladafval
100000000
10000000
infectiedruk (kve)
1000000
100000
10000
1000
100
10
1
0
2
leeftijd afval
4
Oorzaken van latente infectie
Ontwikkeling van Fusarium in kunstmatig geïnfecteerde
bloemen en blad
4500
fus blad (kve/blad)
Fussarium (kve/bloem)
4000
• In bloemen sterke toename van
Fusarium = groei
3500
• Fusarium op blad aan de plant
verdwijnt na 10 dagen
kve
3000
2500
2000
1500
1000
500
0
0
2
4
6
dagnr
8
10
12
Fusarium
Groei:
•
Steenwol blokken (indicatie 10000 sporen/ml)
•
Open bloemen (indicatie100 sporen/bloem)
•
Geaborteerde vruchten/vruchtresten (indicatie 1000000
sporen/vrucht)
Fusariumdruk
•
Blad (indicatie 100 sporen/blad)
•
Folie/grondoek (indicatie 50 sporen/10 cm²)
Monitoring 8 bedrijven
 4 bedrijfsbezoeken
● Klimaat
● Watergift
● Bemesting
● Gewas
● Hygiëne
● Bemonsteren
Relatie bedrijfsgegevens - binnenrot
-
-
-
Resultaten komen
niet overeen met
voorgaande jaren
Infectiedruk en
nectar gehalte
varieert per
bedrijf
Minste inwendige
gebreken bij laag
nectargehalte en
lage infectiedruk.
Conclusie:
Hygiënemaatregelen tijdens teelwisseling belangrijk voor
succesvolle teelt!
● Preventie van P. capsici
● Minder uitval door F. Solani
● Afname kans op binnenrot (div. Fusarium soorten)
 Aanvullend teeltmaatregelen om kans op binnenrot te
verkleinen (meer info LTO-bijeenkomsten w 49-50)