Proteq West Nile - West Nile recombinant canarypox virus

BIJLAGE I
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
1
1.
NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL
Proteq West Nile suspensie voor injectie voor paarden
2.
KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
Elke dosis van 1 ml bevat:
Werkzaam bestanddeel:
West Nile recombinant canarypox virus (vCP2017) ......................................6.0 tot 7.8 log10 CCID*50
* Cell culture infectious dose 50%
Adjuvans:
Carbomeer ....................................................................................................................................... 4 mg
Zie rubriek 6.1 voor de volledige lijst van hulpstoffen.
3.
FARMACEUTISCHE VORM
Suspensie voor injectie.
4.
KLINISCHE GEGEVENS
4.1
Doeldiersoort
Paarden.
4.2
Indicaties voor gebruik met specificatie van de doeldiersoort
Actieve immunisatie van paarden vanaf een leeftijd van 5 maanden tegen de ziekte veroorzaakt door
het West Nile virus, met vermindering van het aantal viraemische paarden. Indien klinische
symptomen optreden, dan zijn hun duur en ernst verminderd.
Aanvang van immuniteit: 4 weken na de eerste dosis van de basisvaccinatie. Om een volledige
bescherming te verkrijgen, moet de volledige vaccinatie met 2 doses worden toegediend.
Duur van immuniteit: 1 jaar na de volledige basisvaccinatie met twee injecties.
4.3
Contra-indicaties
Geen.
4.4
Speciale waarschuwingen
Geen.
4.5
Speciale voorzorgsmaatregelen bij gebruik
Speciale voorzorgsmaatregelen voor gebruik bij dieren
Vaccineer alleen gezonde dieren.
De veiligheid van het vaccin werd aangetoond in veulens van 5 maanden oud. Het vaccin is echter
veilig gebleken in een veldstudie met ondermeer dieren van 2 maanden oud.
2
Vaccinatie kan interfereren met bestaande sero-epidemiologische onderzoeken. Echter, gezien er
zelden een IgM respons na vaccinatie volgt, is een positief IgM-ELISA testresultaat een sterke
aanwijzing voor een natuurlijke infectie met het West Nile Virus. Indien het vermoeden op een
infectie bestaat, naar aanleiding van een postieve IgM respons, dienen aanvullende tests te worden
uitgevoerd om aan te tonen of het dier geïnfecteerd was of gevaccineerd werd.
Speciale voorzorgsmaatregelen, te nemen door degene die het geneesmiddel aan de dieren
toedient
In geval van accidentele zelfinjectie, dient onmiddellijk een arts te worden geraadpleegd en hem de
bijsluiter of het etiket te worden getoond.
4.6
Bijwerkingen (frequentie en ernst)
Een voorbijgaande zwelling (max. een diameter van 5 cm), welke binnen 4 dagen verdwijnt, kan op de
injectieplaats verschijnen.
In zeldzame gevallen kan pijn en een lokale hyperthermie optreden.
Een lichte temperatuursverhoging (max. 1.5 °C) kan voorkomen gedurende 1 dag, uitzonderlijk 2
dagen.
De dag na vaccinatie kunnen in sommige gevallen apathie, die gewoonlijk binnen 2 dagen verdwijnt,
en een verminderde eetlust opgemerkt worden.
In sommige gevallen kan een overgevoeligheidsreactie optreden die een aangepaste symptomatische
behandeling kan vereisen.
4.7
Gebruik tijdens dracht, lactatie of leg
Kan tijdens de dracht en lactatie worden gebruikt.
4.8
Interacties met andere geneesmiddelen en andere vormen van interactie
Er is geen informatie beschikbaar over de veiligheid en werkzaamheid van dit vaccin bij gebruik in
combinatie met enig ander diergeneesmiddel. Ten aanzien van het gebruik van dit vaccin vóór of na
enig ander diergeneesmiddel dient per geval een besluit te worden genomen.
4.9
Dosering en toedieningsweg
Voor intramusculair gebruik.
Het vaccin vóór gebruik zachtjes schudden.
Dien een dosis van 1 ml toe door een intramusculaire injectie, bij voorkeur in de nek, in
overeenstemming met het volgende schema:

Basisvaccinatie: een eerste injectie vanaf een leeftijd van 5 maanden, een tweede injectie 4-6
weken later,

Hervaccinatie: een voldoende bescherming zou verkregen moeten worden na een jaarlijkse
herhalingsinjectie met een enkele dosis, hoewel dit schema niet volledig werd gevalideerd.
4.10 Overdosering (symptomen, procedures in noodgevallen, antidota), indien noodzakelijk
Na toediening van meer dan 10 doses werden er geen andere bijwerkingen waargenomen dan deze
vermeld in rubriek 4.6.
4.11 Wachttijd
Nul dagen.
5.
IMMUNOLOGISCHE EIGENSCHAPPEN
3
Farmacotherapeutische groep: andere immunologische producten voor paarden, ATCvet-code:
QI05AX.
Voor de stimulatie van een actieve immuniteit tegen het West Nile virus.
De vaccinstam vCP2017 is een recombinant kanariepokkenvirus welke de preM/E genen van het West
Nile virus uitdrukt. Na inoculatie vermeerdert dit virus niet in het paard maar brengt het beschermende
eiwitten tot expressie. Zodoende induceren deze eiwitten een beschermende immuniteit tegen het West
Nile virus bij paarden.
6.
FARMACEUTISCHE GEGEVENS
6.1
Lijst van hulpstoffen
Natriumchloride
Dinatriumfosfaatdihydraat
Kaliumdihydrogeenfosfaat
Water voor injectie
6.2
Onverenigbaarheden
Niet vermengen met enig ander diergeneesmiddel.
6.3
Houdbaarheidstermijn
Houdbaarheid van het diergeneesmiddel in de verkoopverpakking: 15 maanden.
Na aanbreken direct gebruiken.
6.4
Speciale voorzorgsmaatregelen bij bewaren
Bewaren en transporteren bij 2 °C-8 °C.
Vrijwaren tegen bevriezing.
Bescherm tegen licht.
6.5
Aard en samenstelling van de primaire verpakking
Type I glazen flacon, met een sluiting van butyl elastomeer en aluminium dop.
Doos met 1 flacon à 1 dosis.
Doos met 2 flacons à 1 dosis.
Doos met 5 flacons à 1 dosis.
Doos met 10 flacons à 1 dosis.
Het kan voorkomen dat niet alle verpakkingsgrootten in de handel worden gebracht.
6.6
Speciale voorzorgsmaatregelen voor de verwijdering van het ongebruikte
diergeneesmiddel of eventueel uit het gebruik van een dergelijk middel voortvloeiend
afvalmateriaal
Verwijder de restanten van het middel door koken, verbranding of onderdompeling in een geschikt
desinfectiemiddel, goedgekeurd voor gebruik door de bevoegde instantie.
7.
NAAM VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE HANDEL
BRENGEN
4
MERIAL
29 Avenue Tony Garnier
F-69007 Lyon
Frankrijk
8.
NUMMER(S) VAN DE VERGUNNING(EN) VOOR HET IN DE HANDEL BRENGEN
EU/0/00/000/000
9.
DATUM EERSTE VERGUNNINGVERLENING/VERLENGING VAN DE
VERGUNNING
10.
DATUM VAN HERZIENING VAN DE TEKST
Zie voor nadere bijzonderheden over dit diergeneesmiddel de website van het Europees
Geneesmiddelenbureau : http://www.ema.europa.eu/.
VERBODSMAATREGELEN TEN AANZIEN VAN DE VERKOOP, DE LEVERING EN/OF
HET GEBRUIK
De import, verkoop, levering en/of het gebruik van PROTEQ WEST NILE is of kan worden verboden in
een bepaald aantal lidstaten op het gehele of een deel van het grondgebied overeenkomstig het nationale
diergeneeskundig beleid. Eenieder die voornemens is om PROTEQ WEST NILE te importeren, verkopen,
leveren en/of gebruiken dient de desbetreffende bevoegde instantie in de lidstaat voorafgaand aan de
import, verkoop, levering en/of het gebruik te raadplegen over het actuele vaccinatiebeleid.
5
BIJLAGE II
A.
FABRIKANT(EN) VAN HET (DE) BIOLOGISCH WERKZAME
BESTANDDE(E)L(EN) EN HOUDER(S) VAN DE VERGUNNING VOOR DE
VERVAARDIGING VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE
B.
VOORWAARDEN VERBONDEN AAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN, INCLUSIEF BEPERKINGEN, TEN AANZIEN VAN DE
LEVERING EN HET GEBRUIK
C.
VOORWAARDEN VERBONDEN AAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN, INCLUSIEF BEPERKINGEN, TEN AANZIEN VAN
HET VEILIG EN DOELMATIG GEBRUIK
D.
VERMELDING VAN DE MAXIMUMWAARDEN VOOR RESIDUEN (MRL’s)
6
A.
FABRIKANT(EN) VAN HET (DE) BIOLOGISCH WERKZAME BESTANDDE(E)L(EN)
EN HOUDER(S) VAN DE VERGUNNING VOOR DE VERVAARDIGING
VERANTWOORDELIJK VOOR VRIJGIFTE
Naam en adres van de fabrikant(en) van het (de) biologisch werkzame bestandde(e)l(en)
MERIAL
Laboratoire Porte des Alpes
Rue de l’Aviation
F-69800 Saint Priest
Frankrijk
MERIAL
Laboratoire Lyon Gerland
254, rue Marcel Mérieux
F-69007 Lyon
Frankrijk
Naam en adres van de fabrikant(en) verantwoordelijk voor vrijgifte
MERIAL
Laboratoire Porte des Alpes
Rue de l’Aviation
F-69800 Saint Priest
Frankrijk
B.
VOORWAARDEN VERBONDEN AAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN, INCLUSIEF BEPERKINGEN, TEN AANZIEN VAN DE
LEVERING EN HET GEBRUIK
Uitsluitend op diergeneeskundig voorschrift verkrijgbaar diergeneesmiddel.
Overeenkomstig artikel 71 van Richtlijn 2001/82/EEG van het Europees Parlement en de Raad mag
een lidstaat de import, de verkoop, de levering en/of het gebruik van het diergeneesmiddel op zijn hele
grondgebied of een deel daarvan verbieden als blijkt dat:
a)
de toediening van het diergeneesmiddel aan dieren de uitvoering van een nationaal programma
voor de diagnose, de controle of de uitroeiing van een dierziekte doorkruist, dan wel de
waarborging dat levende dieren of de levensmiddelen of andere producten die van de
behandelde dieren afkomstig zijn niet zijn besmet, bemoeilijkt.
b)
de ziekte waartegen het diergeneesmiddel geacht wordt immuniteit te bieden, in het betrokken
gebied nauwelijks voorkomt.
C.
VOORWAARDEN VERBONDEN AAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN, INCLUSIEF BEPERKINGEN, TEN AANZIEN VAN EEN
VEILIG EN DOELMATIG GEBRUIK
Niet van toepassing.
D.
VERMELDING VAN DE MAXIMUMWAARDEN VOOR RESIDUEN (MRL’s)
7
De volgende werkzame bestanddelen van PROTEQ WEST NILE zijn opgenomen in tabel 1 van de
bijlage van Verordening (EEG) nr 37/210 van de Raad overeenkomstig het onderstaande:
Farmacologisch
werkzame
substantie(s)
Natriumchloride
Indicator
residu
Diersoort
MRL
Niet van
toepassin
g
Geen
MRL
vereist
Dinatriumfosfaat
Niet van
toepassin
g
Alle
voedselpr
oducerend
e soorten
Alle
voedselpr
oducerend
e soorten
Monokaliumfosfaat
Niet van
toepassin
g
Te
onderzoeken
weefsels
Niet van
toepassing
Geen
MRL
vereist
Niet van
toepassing
Alle
Geen
voedselpr MRL
oducerend vereist
e soorten
Niet van
toepassing
Overige
bepalingen
Therapeutische
klasse
Geen
Geen data
Goedgekeurd
levensmiddele
nadditief
(E339),
Verordening
nr. 2034/96
van de
Commissie
Goedgekeurd
levensmiddele
nadditief
(E340),
Verordening
nr. 2034/96
van de
Commissie
Geen data
Geen data
Aanvullend op bovengenoemde bestanddelen, bevat het product de volgende niet werkzame
bestanddelen: water voor injectie (beschouwd als zijnde niet vallend onder de strekking van
Verordening (EEG) nr 470/2009), carbomeer (beschouwd als zijnde niet vallend onder de strekking
van Verordening (EEG) nr 470/2009) en gentamycine (beschouwd als zijnde niet farmacologisch
actief in de dosering waarin ze worden toegediend aan dieren).
8
BIJLAGE III
ETIKETTERING EN BIJSLUITER
9
A. ETIKETTERING
10
GEGEVENS DIE OP DE BUITENVERPAKKING MOETEN WORDEN VERMELD
Buitenverpakking
1.
BENAMING VAN HET DIERGENEESMIDDEL
Proteq West Nile suspensie voor injectie
2.
GEHALTE AAN WERKZA(A)M(E) EN OVERIGE BESTANDDE(E)L(EN)
Elke dosis bevat:
Werkzaam bestanddeel:
West Nile (vCP2017) .......................................................................................6.0 tot 7.8 log10 CCID50
Adjuvans:
Carbomer ......................................................................................................................................... 4 mg
3.
FARMACEUTISCHE VORM
Suspensie voor injectie
4.
VERPAKKINGSGROOTTE
1 x 1 dosis
2 x 1 dosis
5 x 1 dosis
10 x 1 dosis
5.
DIERSOORT(EN) WAARVOOR HET DIERGENEESMIDDEL BESTEMD IS
Paarden
6.
INDICATIE(S)
Lees vóór gebruik de bijsluiter.
7.
WIJZE VAN GEBRUIK EN TOEDIENINGSWEG(EN)
Voor intramusculair gebruik.
Lees vóór gebruik de bijsluiter.
8.
WACHTTIJD
Wachttijd: Nul dagen.
11
9.
SPECIALE WAARSCHUWING(EN), INDIEN NODIG
Lees vóór gebruik de bijsluiter.
10.
UITERSTE GEBRUIKSDATUM
EXP {maand/jaar}
Na aanbreken direct gebruiken.
11.
SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ BEWAREN
Gekoeld bewaren en transporteren.
Vrijwaren tegen bevriezing.
Bescherm tegen licht.
12.
SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN VOOR HET VERWIJDEREN VAN NIETGEBRUIKTE DIERGENEESMIDDELEN OF EVENTUELE RESTANTEN HIERVAN
Lees vóór gebruik de bijsluiter.
13.
VERMELDING “UITSLUITEND VOOR DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK” EN
VOORWAARDEN OF BEPERKINGEN TEN AANZIEN VAN DE LEVERING EN HET
GEBRUIK, indien van toepassing
Uitsluitend voor diergeneeskundig gebruik - uitsluitend op diergeneeskundig voorschrift verkrijgbaar
diergeneesmiddel.
14.
VERMELDING “BUITEN HET BEREIK EN ZICHT VAN KINDEREN BEWAREN”
Buiten het bereik en zicht van kinderen bewaren.
15.
NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN
MERIAL
29 Avenue Tony Garnier
F-69007 Lyon
Frankrijk
16.
NUMMER(S) IN HET COMMUNAUTAIRE GENEESMIDDELENREGISTER
EU/0/00/000/000 1 x 1 dosis
EU/0/00/000/000 2 x 1 dosis
EU/0/00/000/000 5 x 1 dosis
EU/0/00/000/000 10 x 1 dosis
12
17.
PARTIJNUMMER FABRIKANT
Lot {nummer}
13
GEGEVENS DIE TEN MINSTE OP KLEINE VERPAKKINGSEENHEDEN MOETEN
WORDEN VERMELD
Etiket flacon
1.
BENAMING VAN HET DIERGENEESMIDDEL
Proteq West Nile
2.
GEHALTE AAN WERKZA(A)M(E) BESTANDDE(E)L(EN)
Lees vóór gebruik de bijsluiter.
3.
SAMENSTELLING PER GEWICHT, PER VOLUME OF AANTAL EENHEDEN
1 dosis
4.
TOEDIENINGSWEG(EN):
IM
5.
WACHTTIJD
Wachttijd: Nul dagen.
6.
PARTIJNUMMER
Lot {nummer}
7.
UITERSTE GEBRUIKSDATUM
EXP {maand/jaar}
8.
VERMELDING “UITSLUITEND VOOR DIERGENEESKUNDIG GEBRUIK”
Uitsluitend voor diergeneeskundig gebruik.
14
B. BIJSLUITER
15
BIJSLUITER
Proteq West Nile suspensie voor injectie voor paarden
1.
NAAM EN ADRES VAN DE HOUDER VAN DE VERGUNNING VOOR HET IN DE
HANDEL BRENGEN EN DE FABRIKANT VERANTWOORDELIJK VOOR
VRIJGIFTE, INDIEN VERSCHILLEND
Houder van de vergunning voor het in de handel brengen:
MERIAL
29 Avenue Tony Garnier
F-69007 Lyon
Frankrijk
Fabrikant verantwoordelijk voor vrijgifte:
MERIAL
Laboratoire Porte des Alpes
Rue de l’Aviation
F-69800 Saint Priest
Frankrijk
2.
BENAMING VAN HET DIERGENEESMIDDEL
Proteq West Nile suspensie voor injectie voor paarden
3.
GEHALTE AAN WERKZAAM EN OVERIGE BESTANDDELEN
Elke dosis van 1 ml bevat:
Werkzaam bestanddeel:
West Nile recombinant canarypox virus (vCP2017) ......................................6.0 tot 7.8 log10 CCID*50
* Cell culture infectious dose 50%
Adjuvans:
Carbomeer ....................................................................................................................................... 4 mg
4.
INDICATIES
Actieve immunisatie van paarden vanaf een leeftijd van 5 maanden tegen de ziekte veroorzaakt door
het West Nile virus, met vermindering van het aantal viraemische paarden. Indien klinische
symptomen optreden, dan zijn hun duur en ernst verminderd.
Aanvang van immuniteit: 4 weken na de eerste dosis van de basisvaccinatie. Om een volledige
bescherming te verkrijgen, moet de volledige vaccinatie met 2 doses worden toegediend.
Duur van immuniteit: 1 jaar na de volledige basisvaccinatie met twee injecties.
5.
CONTRA-INDICATIES
Geen.
6.
BIJWERKINGEN
16
Een voorbijgaande zwelling (max. een diameter van 5 cm), welke binnen 4 dagen verdwijnt, kan op de
injectieplaats verschijnen.
In zeldzame gevallen kan pijn en een lokale hyperthermie optreden.
Een lichte temperatuursverhoging (max. 1.5 °C) kan voorkomen gedurende 1 dag, uitzonderlijk 2
dagen.
De dag na vaccinatie kunnen in sommige gevallen apathie, die gewoonlijk binnen 2 dagen verdwijnt,
en een verminderde eetlust opgemerkt worden.
In sommige gevallen kan een overgevoeligheidsreactie optreden die een aangepaste symptomatische
behandeling kan vereisen.
Indien u ernstige bijwerkingen of andersoortige reacties vaststelt die niet in deze bijsluiter worden
vermeld, wordt u verzocht uw dierenarts hiervan in kennis te stellen.
7.
DIERSOORT WAARVOOR HET DIERGENEESMIDDEL BESTEMD IS
Paarden.
8.
DOSERING VOOR ELKE DOELDIERSOORT, WIJZE VAN GEBRUIK EN
TOEDIENINGSWEG
Dien een dosis van 1 ml toe door een intramusculaire injectie, bij voorkeur in de nek, in
overeenstemming met het volgende schema:

Basisvaccinatie: een eerste injectie vanaf een leeftijd van 5 maanden, een tweede injectie 4-6
weken later,

Hervaccinatie: een voldoende bescherming zou verkregen moeten worden na een jaarlijkse
herhalingsinjectie met een enkele dosis, hoewel dit schema niet volledig werd gevalideerd.
9.
AANWIJZINGEN VOOR EEN JUISTE TOEDIENING
Het vaccin vóór gebruik zachtjes schudden.
10.
WACHTTIJD
Nul dagen.
11.
SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ BEWAREN
Buiten het bereik en zicht van kinderen bewaren.
Bewaren en transporteren bij 2 °C - 8 °C.
Vrijwaren tegen bevriezing.
Bescherm tegen licht.
Na aanbreken direct gebruiken.
Niet te gebruiken na de vervaldatum vermeld op het etiket na EXP.
12.
SPECIALE WAARSCHUWINGEN
Speciale voorzorgsmaatregelen voor gebruik bij dieren
17
Vaccineer alleen gezonde dieren.
De veiligheid van het vaccin werd aangetoond in veulens van 5 maanden oud. Het vaccin is echter
veilig gebleken in een veldstudie met ondermeer dieren van 2 maanden oud.
Dit vaccin kan tijdens de dracht en lactatie worden gebruikt.
Na toediening van meer dan 10 doses werden er geen andere bijwerkingen waargenomen dan deze
vermeld in rubriek ‘Bijwerkingen’.
Er is geen informatie beschikbaar over de veiligheid en werkzaamheid van dit vaccin bij gebruik in
combinatie met enig ander diergeneesmiddel. Ten aanzien van het gebruik van dit vaccin vóór of na
enig ander diergeneesmiddel dient per geval een besluit te worden genomen.
Niet vermengen met enig ander diergeneesmiddel.
Vaccinatie kan interfereren met bestaande sero-epidemiologische onderzoeken. Echter, gezien er
zelden een IgM respons na vaccinatie volgt, is een positief IgM-ELISA testresultaat een sterke
aanwijzing voor een natuurlijke infectie met het West Nile Virus. Indien het vermoeden op een
infectie bestaat, naar aanleiding van een postieve IgM respons, dienen aanvullende tests te worden
uitgevoerd om aan te tonen of het dier geïnfecteerd was of gevaccineerd werd.
Speciale voorzorgsmaatregelen, te nemen door degene die het geneesmiddel aan de dieren
toedient
In geval van accidentele zelfinjectie, dient onmiddellijk een arts te worden geraadpleegd en hem de
bijsluiter of het etiket te worden getoond.
De import, verkoop, levering en/of het gebruik van PROTEQ WEST NILE is of kan worden verboden in
een bepaald aantal lidstaten op het gehele of een deel van het grondgebied overeenkomstig het nationale
diergeneeskundig beleid. Eenieder die voornemens is om PROTEQ WEST NILE te importeren, verkopen,
leveren en/of gebruiken dient de desbetreffende bevoegde instantie in de lidstaat voorafgaand aan de
import, verkoop, levering en/of het gebruik te raadplegen over het actuele vaccinatiebeleid.
13.
SPECIALE VOORZORGSMAATREGELEN VOOR HET VERWIJDEREN VAN NIETGEBRUIKTE DIERGENEESMIDDELEN OF EVENTUELE RESTANTEN HIERVAN
Verwijder de restanten van het middel door koken, verbranding of onderdompeling in een geschikt
desinfectiemiddel, goedgekeurd voor gebruik door de bevoegde instantie.
14.
DE DATUM WAAROP DE BIJSLUITER VOOR HET LAATST IS HERZIEN
Zie voor nadere bijzonderheden over dit diergeneesmiddel de website van het Europees
Geneesmiddelenbureau: http://www.ema.europa.eu/.
15.
OVERIGE INFORMATIE
Voor de stimulatie van een actieve immuniteit tegen het West Nile virus.
De vaccinstam vCP2017 is een recombinant kanariepokkenvirus welke de preM/E genen van het West
Nile virus uitdrukt. Na inoculatie vermeerdert dit virus niet in het paard maar brengt het beschermende
eiwitten tot expressie. Zodoende induceren deze eiwitten een beschermende immuniteit tegen het West
Nile virus bij paarden.
18
Doos met 1 flacon à 1 dosis.
Doos met 2 flacons à 1 dosis.
Doos met 5 flacons à 1 dosis.
Doos met 10 flacons à 1 dosis.
Het kan voorkomen dat niet alle verpakkingsgrootten in de handel worden gebracht.
19