Moedervlekken - Orion huisartsen

Moedervlekken
Ik zit onder de moedervlekken. Wat is een moedervlek eigenlijk precies?
Moedervlekken zijn ophopingen van pigmentcellen in de huid. Ze ontstaan vaak
vanaf de kinderjaren, tussen het derde en het veertigste levensjaar en verdwijnen
vaak weer op oudere leeftijd. Gemiddeld heeft iedereen er wel zo’n 50, maar
sommige mensen hebben er veel meer.
Hoe ontstaan moedervlekken?
Daar moet ik u het antwoord op schuldig blijven. Soms is er een erfelijke aanleg, het
huidtype maakt ook wat uit. Misschien dat verbranding in de zon het bevordert. Soms
zijn ze er al bij de geboorte, congenitale moedervlekken. Als die erg groot zijn,
worden ze op oudere leeftijd vaak verwijderd. Die kunnen namelijk kwaadaardig
worden.
Welke verschillende soorten moedervlekken bestaan er?
Ze zijn er in soorten en maten. Allemaal goedaardig. Je hoeft er niets aan te doen.
Zijn ze niet gevaarlijk?
Als moedervlekken veranderen, groter worden, als de kleur anders wordt of er een
combinatie van verschillende kleuren is, en als ze gaan jeuken of bloeden, dan is het
zaak om het aan de dokter te laten zien. In een moedervlek kan huidkanker ontstaan,
een melanoom. Ze kunnen uitzaaien en je kunt er zelfs aan overlijden. Jaarlijks
krijgen twee- tot drieduizend mensen een melanoom. Vierhonderd van hen overlijden
eraan, de anderen dus niet.
Over een aantal maak ik me toch zorgen...
Ik zou het laten zien aan de dokter. Als die het niet vertrouwt zal hij die de plek eruit
snijden en laten onderzoeken bij de patholoog anatoom. Of doorsturen naar de
huidarts of de chirurg.
Wat kun je er tegen doen wanneer een moedervlek kwaadaardig is?
Heel veel: wegsnijden met een rand eromheen is het beste. Zoeken naar
uitzaaiingen in de klieren. En goed controleren of ze terugkomen. Dat is afhankelijk
van de dikte en de grootte. Soms is straling of chemotherapie mogelijk.
Wanneer wordt een moedervlek een melanoom, huidkanker?
Dat weten we niet precies. We denken dat vroegere zonverbranding het risico
verhoogt. Soms is er ook een familiale aanleg (vijf procent van melanoompatiënten
heeft nog een familielid met een melanoom). Mensen met een lichte huidskleur, met
veel sproeten of rossig haar, hebben ook meer risico op melanomen.
Bestaat er enig verband tussen in de zon liggen en het krijgen van moedervlekken?
Dat wordt wel vaak gedacht, maar het is niet zo heel duidelijk. Zonlicht geeft wel een
veel grotere kans op andere huidkanker, basalioom. Die komt in Nederland wel zo
25.000 keer per jaar voor, toenemend met de leeftijd. 95 procent is boven de 40 en
gemiddelde leeftijd is 70 jaar. En dus vooral op het hoofdhals gebied, want daar komt
meeste zon. Deze zaaien nooit uit en genezen eigenlijk altijd als je ze ruim kan
wegsnijden. Soms is bevriezen of verbranden of bestralen ook goed. Ook hierbij
weer enige familiale aanleg en komen ze meer voor bij blanke huidtypen.
Kunt u eens naar deze foto kijken, dat lijken me geen moedervlekken?
[moedervlek ouderdomswratten.jpg]
Dat zijn ouderdomswratten. Die heeft vrijwel iedereen. Die liggen op de huid en niet
erin. Ze kunnen er soms makkelijk worden afgeschoven door de dokter. Die wratjes
kunnen soms ook wat verkeuren en wat bloeden als ze wat groter worden. Je hoeft
er eigenlijk niets aan te doen, maar om cosmetische redenen kunnen ze wel
weggehaald worden.
Mag ik ondanks mijn moedervlekken in de zon liggen?
Als u het verstandig doet, dat geldt voor iedereen. Niet te lang, langzaam opbouwen,
afhankelijk van de helderheid of zonnekracht van die dag, niet tussen twaalf en drie
uur. Gebruik een goede zonnebrandcrème, zet een petje op, en let ook onder water
op want ultraviolet licht dringt door in het water. Dezelfde regels gelden eigenlijk voor
mensen die onder de zonnebank willen. Wat je in ieder geval wilt voorkomen is
verbranding van de huid.