Longgeneeskunde Longontsteking Informatie / Oorzaken en behandeling Inleiding U bent opgenomen op de verpleegafdeling voor de behandeling van een longontsteking, ook wel een pneumonie genoemd. U heeft hier al informatie over gehad. In deze folder kunt u alles rustig nalezen en vindt u verdere informatie over de aandoening, behandeling en leefregels. Longontsteking (pneumonie) Wat is een longontsteking? Bij inademing gaat de lucht via de luchtpijp en de kleine vertakkingen van de longen naar de longblaasjes. Hier neemt het lichaam de zuurstof op. Bij een longontsteking zijn de longblaasjes en het omliggend weefsel ontstoken. Wat zijn de oorzaken van een longontsteking? Een longontsteking kan veroorzaakt worden door een bacterie, virus of schimmel die door inademing in de longen terecht is gekomen. Een infectie door een bacterie komt het meeste voor. Soms ontstaat een longontsteking door verslikking in voedsel of braaksel wanneer dit niet goed wordt opgehoest. Deze vorm heet aspiratiepneumonie. Het lichaam wil de bacterie of het virus opruimen en reageert hierop met een ontsteking. Hierdoor kan slijm in de longen ontstaan. Dit slijm zorgt ervoor dat zuurstof moeilijker in het bloed kan worden opgenomen. Het slijm en de irritatie in de longen zorgen ervoor dat u gaat hoesten. Dat hoesten is goed, want zo verdwijnt de bacterie of het virus uit het lichaam. Wie kan een longontsteking krijgen? Iedereen kan een longontsteking krijgen, maar er zijn factoren die de kans op een longontsteking vergroten: zeer jonge kinderen of oudere mensen mensen met een lage weerstand mensen met een chronische longaandoening, zoals astma en COPD (mee)roken diabetes mellitus (suikerziekte) of hartproblemen ondervoeding verslikken of mensen met slikproblemen recente operatie of letsel van de borstkas 1 Wat zijn de klachten van een longontsteking? De klachten (symptomen) bij een longontsteking kunnen zeer verschillend zijn. De meest voorkomende klachten zijn: hoge koorts en/of ‘koude’ rillingen pijn op de borstkas, die toeneemt bij diep doorademen en/of hoesten kortademigheid hoesten opgave van geel/groen slijm ofwel sputum, soms met wat bloed algeheel gevoel van ziek-zijn: zwakte, verminderde eetlust en vermoeidheid verwardheid. Dit kan ontstaan door een combinatie van hoge koorts en/of uitdroging, vaak bij ouderen. Onderzoek Uw klachten, het lichamelijk onderzoek en aanvullend onderzoek zoals een röntgenfoto van de longen en bloedonderzoek bepalen welke behandeling wordt gestart. Het bloed en/of slijm kan getest worden om de oorzaak van de longontsteking, zoals een bacterie of virus, vast te stellen en zo nodig de behandeling te kunnen aanpassen. Als u (hoge) koorts heeft kan bloed worden geprikt om op kweek te zetten. Als u slijm opgeeft, vragen we u om dit in een potje op te vangen voor onderzoek (sputumkweek). Er kan ook een keeluitstrijk gemaakt worden, door met een kweekstokje een uitstrijk te maken achter in uw keel bij de gehemelteboog. De uitslag van een kweek duurt meestal 3 tot 5 dagen. Behandeling Een longontsteking kan een serieuze aandoening zijn, die meestal goed te behandelen is. De behandeling kan bestaan uit: Antibiotica: Antibiotica helpen alleen tegen bacteriën en niet tegen virussen. Toch zal de arts bij een longontsteking bijna altijd een kuur voorschijven. Het is voor een arts soms moeilijk om te achterhalen of een bacterie, een virus of een combinatie ervan de longontsteking veroorzaakt. Wanneer de uitslagen van sputum- en bloedkweken bekend zijn, past de arts zo nodig de antibiotica aan. De antibiotica wordt gegeven via een infuus of in tabletvorm. De antibioticakuur duurt ongeveer zeven tot tien dagen. Medicijnen Bij benauwdheid kunnen luchtwegverwijdende medicijnen of verneveling (medicijn opgelost in vloeistof om te inhaleren) soms helpen. Dit is vooral bij patiënten met een bijkomende andere chronische longaandoening, zoals COPD en astma. Pijn en koorts kunnen bij een longontsteking ook voorkomen. De arts kan pijnstillers voorschrijven, die ook koortsverlagend kunnen werken. Zuurstof Als het zuurstofgehalte in het bloed (saturatie) verlaagd is, kan er extra zuurstof gegeven worden via een slangetje in de neus (neusbrilletje of neuskatheter) of een kapje. Ademhalingsoefeningen en ophoesten van slijm (sputum) De verpleegkundige en/of fysiotherapeut geeft u hierin advies. Mobiliseren U wordt gestimuleerd om in beweging te blijven. Uw zelfstandigheid en herstel worden hiermee bevorderd. 2 Is een longontsteking besmettelijk? Een longontsteking kan besmettelijk zijn. Dit hangt af van de oorzaak. De meest voorkomende oorzaak is een bacterie, de pneumokok. Deze bacterie is voor zover we weten niet heel besmettelijk. Virussen zijn vaak wel zeer besmettelijk. Bij een verzwakte weerstand bent u extra vatbaar. Als de verwekker een moeilijk behandelbare bacterie of virus is, kan het nodig zijn u geïsoleerd te verplegen. Wanneer dit bij u van toepassing is, brengen de arts en verpleegkundige u hiervan op de hoogte. Leefregels U zult merken dat u nog niet helemaal de oude bent op het moment dat u naar huis gaat. U zult thuis verder moeten opknappen. U krijgt eventueel een antibioticakuur mee naar huis. Het is van groot belang deze kuur volledig af te maken. Het is belangrijk dat u goed uitziekt. Neem rust en breidt bewegingsactiviteiten langzaam uit. Het kan zijn dat u nog last heeft van vermoeidheid en een verminderde conditie. Ongeveer vier tot zes weken na ziekenhuisopname kunt u uw gebruikelijke werkzaamheden weer hervatten. Luister vooral goed naar u eigen lichaam, u voelt zelf het beste wat u aankan. Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u ze stellen tijdens het eerstvolgende bezoek of contact opnemen met de verpleegafdeling Longgeneeskunde. Heeft u klachten of toenemende problemen neem dan contact op met Locatie Venlo Verpleegafdeling Longgeneeskunde routenummer 35 (077) 320 59 50 Buiten kantoortijden en in het weekend kunt u bij problemen contact opnemen met Locatie Venlo Spoedeisende Hulp (SEH) (077) 329 58 10 VieCuri Medisch Centrum Locatie Venlo Tegelseweg 210 5912 BL Venlo (077) 320 55 55 Locatie Venray Merseloseweg 130 5801 CE Venray (0478) 52 22 22 internet: www.viecuri.nl © VieCuri Patiëntenservicebureau 26 april 2017 bestelnummer 17551 3