Critically Appraised Topic Review Perifeer Bloed door de Klinisch Bioloog Kristien Van Pelt Leuven, 31/05/2005 Aanvraag WBC differentiatie (bon 3012) Sysmex XE-2100 Staal voldoet aan validatieregels Automatische validatie en automatische formule Aanvraag cytologisch onderzoek perifeer bloed (bon 3001) Staal voldoet niet aan validatieregels Automatisch uitstrijkje Manuele differentiatie en beoordeling morfologie (MLT), manuele validatie door MLT Klinisch Bioloog Aanvraag WBC differentiatie Sysmex XE-2100 Staal voldoet aan validatieregels Automatische validatie en automatische formule Staal voldoet niet aan validatieregels Automatisch uitstrijkje Manuele differentiatie en beoordeling morfologie (MLT), manuele validatie door MLT Review Aanvraag cytologisch onderzoek perifeer bloed Klinisch Bioloog Hoe? Niet alle stalen (1400/week) Selectie op basis van criteria Moeilijke interpretatie (voorgeschiedenis, huidige presentatie,…) “Nieuwe” diagnose of differentieel diagnose Vragen 1) Wat zijn de verschillen in beoordeling van een perifeer bloed door een klinisch bioloog en een MLT? 2) Welke criteria kunnen we opstellen die tot review zullen leiden? Verschillen? Retrospectief vergelijken van complementaire protocols gedurende twee maanden (november-december 2004, 327 stalen) Aanvraag WBC differentiatie (bon 3012) Sysmex XE-2100 Staal voldoet aan validatieregels Automatische validatie en automatische formule Aanvraag cytologisch onderzoek perifeer bloed (bon 3001) Staal voldoet niet aan validatieregels Automatisch uitstrijkje Manuele differentiatie en beoordeling morfologie (MLT), manuele validatie door MLT Klinisch Bioloog Resultaten Soms duidelijke, klinisch relevante verschillen! Contradictie 2. Niet vermelden Andere identificatie Verschil in gradatie 1. 3. 4. Voorbeeld gradatie Bijlage 1: SOP-092, Tabel PB2: Bloedcytologie: criteria rode bloedcellen. groep RA terminologie groep RB groep RC groep RD gradatie zeldzaam 1 - 3 per 1000 rode bloedcellen* aanwezig Licht exces 1+ alle rode bloedcellen zijn licht afwijkend, of 10 - 40 rode bloedcellen zijn matig/sterk afwijkend per 1000 rode bloedcellen 3 - 10 per 1000 rode bloedcellen 6 - 20 per 1000 rode bloedcellen 1 - 3 per 1000 rode bloedcellen Matig exces 2+ alle rode bloedcellen zijn matig afwijkend, of > 40 - 125 rode bloedcellen zijn sterk afwijkend per 1000 rode bloedcellen > 10 - 20 per 1000 rode bloedcellen > 20 - 40 per 1000 rode bloedcellen > 3 - 7 per 1000 rode bloedcellen Sterk exces 3+ > 125 rode bloedcellen zijn sterk afwijkend per 1000 rode bloedcellen > 20 per 1000 rode bloedcellen > 40 per 1000 rode bloedcellen > 7 per 1000 rode bloedcellen microcytair macrocytair hypochromasie fragmentocyten elliptocyten traancellen stomatocyten bizarre rbc polychromasie echinocyten ovalocyten schietschijfcellen sikkelcellen basofiele stippeling Howell-Jolly bodies ringen van Cabot Pappenheimer bodies afwijking groep RE rouleaux vorming agglutinatie parasieten Redenen? Reproduceerbaarheid van een microscopisch onderzoek Verschillend soort onderzoek! Reproduceerbaarheid Statistische imprecisie (Rümke) Statistische imprecisie celdifferentiatie (naar Rümke) Aantal gedifferentiëerde cellen 200 500 1000 10000 Resultaat (%) Verwacht resultaat 0 0 - 3.6 0 - 1.8 0 - 0.7 0 - 0.4 0 - 0.1 1 0 - 5.4 0.1 - 3.6 0.3 - 2.3 0.5 - 1.8 0.8 - 1.3 2 0.2 - 7.0 0.6 - 5.0 1.0 - 3.6 1.2 - 3.1 1.7 - 2.3 3 0.6 - 8.5 1.1 - 6.4 1.7 - 4.9 2.0 - 4.3 2.6 - 3.4 4 1.1 - 9.9 1.7 - 7.7 2.5 - 6.1 2.9 - 5.4 3.6 - 4.5 5 1.6 - 11.3 2.4 - 9.0 3.3 - 7.3 3.7 - 6.5 4.5 - 5.5 6 2.2 - 12.6 3.1 - 10.2 4.1 - 8.5 4.6 - 7.7 5.5 - 6.5 7 2.9 - 13.9 3.9 - 11.5 4.9 - 9.6 5.5 - 8.8 6.5 - 7.6 8 3.5 - 15.2 4.6 - 12.7 5.8 - 10.7 6.4 - 9.9 7.4 - 8.6 9 4.2 - 16.4 5.4 - 13.9 6.6 - 11.9 7.3 - 10.9 8.4 - 9.6 10 4.9 - 17.6 6.2 - 15.0 7.5 - 13.0 8.2 - 12.0 9.4 - 10.7 15 8.6 - 23.5 10.4 - 20.7 12.0 - 18.4 12.8 - 17.4 14.3 - 15.8 20 12.7 - 29.2 14.7 - 26.2 16.6 - 23.8 17.6 - 22.6 19.2 - 20.8 25 16.9 - 34.7 19.2 - 31.6 21.3 - 29.0 22.3 - 27.8 24.1 - 25.9 30 21.2 - 40.0 23.7 - 36.9 26.0 - 34.2 27.2 - 32.9 29.1 - 31.0 35 25.7 - 45.2 28.4 - 42.0 30.8 - 39.4 32.0 - 38.0 34.0 - 36.0 40 30.3 - 50.3 33.2 - 47.1 35.7 - 44.4 36.9 - 43.1 39.0 - 41.0 45 35.0 - 55.3 38.0 - 52.2 40.6 - 49.5 41.9 - 48.1 44.0 - 46.0 50 39.8 - 60.2 42.9 - 57.1 45.5 - 54.5 46.9 - 53.1 49.0- 51.0 60 49.7 - 69.7 52.9 - 66.8 55.6 - 64.3 56.9 - 63.1 59.0 - 61.0 70 60.0 - 78.8 63.1 - 76.3 65.8 - 74.0 67.1 - 72.8 69.0 - 70.9 80 70.8 - 87.3 73.8 - 85.3 76.2 - 83.4 77.4 - 82.4 79.2 - 80.8 90 82.4 - 95.1 85.0 - 93.8 87.0 - 92.5 88.0 - 91.8 89.3 - 90.6 100 96.4 - 100 98.2 - 100 99.3 - 100 99.6 - 100 99.9 - 100 Rümke, C.L. The statistically expected variability in differential leukocyte counting. In: Koepke, J.A. (ed): Differential Leukocyte Counting. College of American Pathologists, Skokie, IL, 1978, p. 39. 100 Statistische imprecisie celdifferentiatie (naar Rümke) Aantal gedifferentiëerde cellen 200 500 1000 10000 Resultaat (%) Verwacht resultaat 0 0 - 3.6 0 - 1.8 0 - 0.7 0 - 0.4 0 - 0.1 1 0 - 5.4 0.1 - 3.6 0.3 - 2.3 0.5 - 1.8 0.8 - 1.3 2 0.2 - 7.0 0.6 - 5.0 1.0 - 3.6 1.2 - 3.1 1.7 - 2.3 3 0.6 - 8.5 1.1 - 6.4 1.7 - 4.9 2.0 - 4.3 2.6 - 3.4 4 1.1 - 9.9 1.7 - 7.7 2.5 - 6.1 2.9 - 5.4 3.6 - 4.5 5 1.6 - 11.3 2.4 - 9.0 3.3 - 7.3 3.7 - 6.5 4.5 - 5.5 6 2.2 - 12.6 3.1 - 10.2 4.1 - 8.5 4.6 - 7.7 5.5 - 6.5 7 2.9 - 13.9 3.9 - 11.5 4.9 - 9.6 5.5 - 8.8 6.5 - 7.6 8 3.5 - 15.2 4.6 - 12.7 5.8 - 10.7 6.4 - 9.9 7.4 - 8.6 9 4.2 - 16.4 5.4 - 13.9 6.6 - 11.9 7.3 - 10.9 8.4 - 9.6 10 4.9 - 17.6 6.2 - 15.0 7.5 - 13.0 8.2 - 12.0 9.4 - 10.7 15 8.6 - 23.5 10.4 - 20.7 12.0 - 18.4 12.8 - 17.4 14.3 - 15.8 20 12.7 - 29.2 14.7 - 26.2 16.6 - 23.8 17.6 - 22.6 19.2 - 20.8 25 16.9 - 34.7 19.2 - 31.6 21.3 - 29.0 22.3 - 27.8 24.1 - 25.9 30 21.2 - 40.0 23.7 - 36.9 26.0 - 34.2 27.2 - 32.9 29.1 - 31.0 35 25.7 - 45.2 28.4 - 42.0 30.8 - 39.4 32.0 - 38.0 34.0 - 36.0 40 30.3 - 50.3 33.2 - 47.1 35.7 - 44.4 36.9 - 43.1 39.0 - 41.0 45 35.0 - 55.3 38.0 - 52.2 40.6 - 49.5 41.9 - 48.1 44.0 - 46.0 50 39.8 - 60.2 42.9 - 57.1 45.5 - 54.5 46.9 - 53.1 49.0- 51.0 60 49.7 - 69.7 52.9 - 66.8 55.6 - 64.3 56.9 - 63.1 59.0 - 61.0 70 60.0 - 78.8 63.1 - 76.3 65.8 - 74.0 67.1 - 72.8 69.0 - 70.9 80 70.8 - 87.3 73.8 - 85.3 76.2 - 83.4 77.4 - 82.4 79.2 - 80.8 90 82.4 - 95.1 85.0 - 93.8 87.0 - 92.5 88.0 - 91.8 89.3 - 90.6 100 96.4 - 100 98.2 - 100 99.3 - 100 99.6 - 100 99.9 - 100 Rümke, C.L. The statistically expected variability in differential leukocyte counting. In: Koepke, J.A. (ed): Differential Leukocyte Counting. College of American Pathologists, Skokie, IL, 1978, p. 39. 100 Reproduceerbaarheid Distributionele afwijkingen Reproduceerbaarheid Identificatieproblemen Verschillend soort onderzoek! KB en MLT Kleine groep Grote groep Meervoudige taken Eén specifieke taak Minder snelle TAT Snelle TAT (1u45!) Vergelijking KB en MLT Vraagstelling en opleiding: diagnose of DD Vraagstelling en opleiding: identificatie cellen en afwijkingen Specifieke vraag van clinicus naar microscopie Routine aanvraag Steeds eindvalidatie door KB Verantwoordelijkheid MLT (wel hulp indien nodig) Vergelijking KB en MLT Manueel uitgestreken preparaat Automatisch uitgestreken preparaat (hfdz.) Kleuring: Midas Mirastainer Kleuring: SP-100 SOP-092 SOP-041 Review? Verschilpunten tussen een manuele differentiatie en review Vergelijking review <-> manuele differentiatie Interpretatie (Besluit) Geen interpretatie Klinisch relevante afwijkingen (Klinische validatie) Vlaggen van celteller (Technische validatie) Hematomorfologist met klinische achtergrond MLT met specifieke opleiding in de hematologie Voordelen van review 1. Diagnose of DD in plaats van morfologische afwijkingen Voordelen van review Voordelen van review Voordelen van review 2. Snellere diagnose, impact in het ziekenhuis: hospitalisatieduur, invloed op empirische of gerichte therapie Meisje, 1.5 jaar, sinds 3 dagen koorts en manken Voordelen van review Voordelen van review Jongen, 7 maand, koorts sinds 4 dagen Cytologisch onderzoek KB (1) Cytologisch onderzoek KB (2) Blastaire cellen Blastaire cellen EBV infectie ALL Jongen, 7 maand, koorts sinds 4 dagen Voordelen van review 3. Impact op therapie Voordelen van review 4. Impact op health outcome Voordelen van review 5. Communicatie KB en clinicus Voordelen van review 6. Kwaliteitsbewaking van celteller en microscopisch onderzoek MLT Gradatie fragmentocyten Gradatie fragmentocyten Voordelen van review 7. Opleiding MLT en toekomstige reviewers Nadelen van review Toename TAT voor routine WBC differentiatie Reële productiekost Automatische complet met WBC differentiatie: 5.73 euro Automatische complet met manuele differentiatie: 8.28 euro Cytologisch onderzoek KB: 27.86 euro Reële productiekost Wat is de kost om geen review te doen? Nomenclatuur Automatisch, manueel of cytologisch onderzoek: B80. ENKEL terugbetaling microscopisch onderzoek indien er ook effectief 100 WBC geteld zijn: GEEN terugbetaling indien enkel morfologische beoordeling en besluit Selectie stalen voor review Klinisch relevante afwijkingen Klinisch significante afwijkingen Nieuw: initieel vs follow-up, significante verandering bij gekende patiënt 1. 2. Delta Checks Special patients Klinisch significante afwijkingen Review criteria: Numerisch 2. Differentiatie 3. Morfologie 1. Voorbeelden criteria uit literatuur 1. Laboratory of Clinical 2. Jefferson University Haematology, New York Hospital 3. University Hospitals of Hospital, Philadelphia Eerste maal Follow-up 4. The John 5. CAP Hopkins Hospital, Cleveland Baltimore MCV (fl) volw niet < 75 of > 105 niet < 75 of > 105 niet Opvallend verhoogd WBC aantal > 30 > 30 niet < 1 of > 35 niet of verlaagd niet Lymfocyten: niet > 4,0 niet > 10,0 bij volw niet Lymfocytosis absoluut aantal Myelocyten: > 2% > 5% > 5% > 6% niet niet > matig (2+) Significant niet Ovalocyten 3+, niet zie verder (10**9/L) relatief aantal RBC: abnormale alle andere vanaf morfologie (zie verder) 2+ Kenmerken criteria Sterk afhankelijk van: 1. Patiëntenpopulatie 2. Expertise MLT 3. Expertise KB 4. Workload Kenmerken criteria Helder Consistent toegepast Onderhevig aan aanpassing en optimalisatie Toepassing criteria Query Alle stalen met aanvraag voor complet en WBC differentiatie (7400/week), gedurende 2 weken Toepassing elk criterium afzonderlijk To do… 1. Standaardisatie morfologische beoordeling: aanpassing SOP-041. 2. Opleiding MLT 3. Onderscheid nieuw vs gekend: Delta Checks? Special Patients? 4. Workload MLT verminderen: Extended differential? 2DIF48? WBC<1.0? To do… 5. Dubbele, simultane aanvragen verhinderen, voorrang aan cytologisch onderzoek? 6. Verdere optimalisatie automatische kleuring Sysmex 7. Vergroting 100x op alle microscopen? To do… 8. Terugbetaling morfologische beoordeling zonder telling van 100 WBC? 9. Praktische implementatie van review: Wie? Wanneer? Hoe vaak? Welke criteria? Besluit in LIS of SIS? Toegang tot patiëntendossier?