PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin

PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Exameneenheden biologie
BI/K/1 Oriëntatie op leren en werken
BI/K/2 Basisvaardigheden
BI/K/3 Leervaardigheden in het vak biologie
BI/K/4 Cellen staan aan de basis
BI/K/5 Schimmels en bacteriën: nuttig en soms schadelijk
BI/K/6 Planten en dieren en hun samenhang: de eigen omgeving verkend
BI/K/7 Mensen beïnvloeden hun omgeving
BI/K/8 Houding, beweging en conditie
BI/K/9 Het lichaam in stand houden: voeding en genotmiddelen, energie, transport en uitscheiding
BI/K/10 Bescherming
BI/K/11 Reageren op prikkels
BI/K/12 Van generatie op generatie
BI/K/13 Erfelijkheid en evolutie
BI/V/1 Bescherming en antistoffen
BI/V/2 Gedrag bij mens en dier
BI/V/3 Verwerven, verwerken en verstrekken van informatie
BI/V/4 Vaardigheden in samenhang
Schoolexamen derde leerjaar, schooljaar 2015 - 2016
Peri- Toets
ode
1
SE 1
Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Cellen en Ordening
Je weet dat planten en dieren gemaakt zijn van cellen. De
cellen van een plant zien er heel anders uit dan cellen van
een dier. Het hangt ook af van de werking die de cellen
hebben.
Dit omvat:
• levenskenmerken
• celbouw + werking
301K BIO/K/4
en 5
Pagina 1 van 9
Tijds
Her- Weging Methodeduur kansen
wijzer
Schriftelijk 90
min
ja
1,5
Deel 1:
thema 1 en
2
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijds
Her- Weging Methodeduur kansen
wijzer
• weefselbouw + werking
Iets ordenen betekent dat je het indeelt in groepen. Om
iets te ordenen let je op kenmerken. Dingen met dezelfde
kenmerken plaats je bij elkaar in de groep. Planten en dieren kun je ook ordenen.
Je kunt benoemen:
• schimmel, bacteriën en reducent
• ziekteverwekker, preventie en behandeling
• biotechnologie
• voedselbederf
• medicijnen
2
SE 2
Voortplanting en Regeling
Ieder mens gaat dood. Maar mensen planten zich ook
voort. Daardoor komen er steeds nieuwe mensen.
In deze module gaan we kijken naar:
• infectieziekten, besmetting, aids en seksueel overdraagbare aandoeningen
• preventie, syfilis, chlamydia, gonorroe en candida
• lichamelijke en geestelijke groei en ontwikkeling
• voortplantingsstelsel (bouw + werking), voortplanting en voorbehoedsmiddelen
• seksualiteit + normen en waarden
• hepatitis en tuberculose
• geslachtschromosomen, gewone celdeling en reductiedeling
In je lichaam gebeuren veel dingen tegelijk: je beweegt, je
kijkt, je haalt adem. Je lichaam regelt dat alles goed verloopt.
In deze moduul gaan we zien:
• zenuwstelsel (bouw + werking) en centraal zenuwstelsel
302K BIO/K/9,
10,11,12
en 13
Pagina 2 van 9
Schriftelijk 90
min
ja
1,5
Deel 1 en 2:
thema 3 en
4
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
•
•
•
•
•
•
•
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijds
Her- Weging Methodeduur kansen
wijzer
zintuigen, prikkels, impulsen en waarneming
hormoonklieren (bouw + werking)
hormonen
gedrag: voorbeelden, prikkels en motiverende factoren
zenuwcellen (bouw + werking), reflexen en abstracte wijze uitleggen van prikkelverwerking
bewust gedrag beschrijving (normen en waarden)
overmatig alcohol – en medicijngebruik en tabak–
en drugsgebruik + abstracte relaties
3
SE 3
Stevigheid en Zintuigen
303K BIO/K/8
De beenderen van het skelet zitten aan elkaar vast. Aan de
beenderen zitten spieren vast. De spieren en botten zorgen ervoor dat je je kunt bewegen.
In dit blok kijken we naar:
• stevigheid en beweging (bouw + werking)
• overbelasting
• preventie
• microscopische en macroscopische onderdelen
Je neemt mensen, dieren, planten en voorwerpen waar.Bij
al deze waarnemingen spelen je zintuigen een grote rol.
Het volgende komt aan de orde:
• weergave: waarnemingen zintuig –practicumproeven
in
• biologische termen
• oor, oog, huid, neus en tong (bouw + werking)
• zintuigen
Schriftelijk 90
min
ja
1,5
Deel 2:
4
SE 4
Erfelijkheid en Evolutie
304K BIO/K/13
Misschien wordt van jou wel gezegd dat je erg lijkt op je
vader of moeder. Eigenschappen worden doorgegeven van
ouders op hun nakomelingen. Dat geldt niet alleen voor
Schriftelijk 90
min
Ja,
maar
pas in
het
1,5
syllabus via
docent
Pagina 3 van 9
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
mensen, maar ook voor planten en dieren.
Dit blok bestaat uit:
• erfelijkheidsleer + situaties
• genetisch advies + prenataal onderzoek
• erfelijke eigenschappen, nakomelingen en chromosomen
• monohybride kruising
• genotype, fenotype, ouders, ras en mutatie
• stoffen, straling, frequentie en mutatie
Tot in de negentiende eeuw dacht men dat alle soorten
planten en dieren altijd onveranderd hadden bestaan.
Waarschijnlijk zijn de planten en dieren die nu op aarde leven, in de loop van miljoenen jaren ontstaan uit andere
planten en dieren.
In dit blok behandelen we o.a. selectie.
Tijds
Her- Weging Methodeduur kansen
wijzer
vierde
leerjaar
SE 5
Bezoek aan een biologische instelling
305K BIO/K/3
Iets ordenen betekent dat je het indeelt in groepen. Om
iets te ordenen let je op kenmerken.
Dingen met dezelfde kenmerken plaats je bij elkaar in de
groep. Planten en dieren kun je ook ordenen.
We gaan dit in het echt meemaken op een bedrijf of in een
organisatie.
Aan het eind moet je een verslag inleveren.
Handelingsopdracht
SE 6
Practicum: zintuigen
Je neemt mensen, dieren, planten en voorwerpen waar.
Bij al deze waarnemingen spelen je zintuigen een grote
rol.
Met behulp van een aantal proeven gaan we kijken hoe
ons
lichaam reageert op onze omgeving.
Aan het eind moet je de opdrachten inleveren.
Handelingsopdracht
306K BIO/K/11
Pagina 4 van 9
moet voldoende
zijn
neen
1,0
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Schoolexamen vierde leerjaar, schooljaar 2016 - 2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijds
duur
Her- Weging Methodekansen
wijzer
5
SE 7
Stofwisseling en Planten
401K BIO/K/4,6 Schriftelijk 90
Als je eet, drinkt en inademt komen er stoffen in je lichaam
min
binnen. Je lichaam verandert deze stoffen. Ze worden omgezet in andere stoffen. Stoffen in je eten worden bijvoorbeeld omgezet in stoffen waaruit je lichaam bestaat.
De volgende onderdelen zullen o.a. besproken worden:
• stofwisseling
• verbranding
• fotosynthese
Net als wortels, stengels en bladeren zijn bloemen, vruchten en zaden delen van planten. Bloemen spelen een rol bij
de voortplanting van planten. Uit bloemen kunnen vruchten
en zaden ontstaan.
In deze exameneenheid komen aan de orde:
• plant (bouw + werking)
• levenscyclus van een zaadplant
• geslachtelijke en ongeslachtelijke voorplanting +
voorbeelden
• overwinteren en planten
ja
1,5
Deel 1:
thema 1 en
2
6
SE 8
Ecologie en Mens en milieu
Konijnen leven graag in duinen, bossen en weilanden. Ze
graven holen en planten zich voort. Konijnen eten planten.
Die planten vinden ze in hun omgeving. Dingen uit de omgeving hebben dus invloed op het leven van konijnen.
Onderstaande punten moet je weten:
• presentatie: verbanden bouw, werking en milieu
• plantaardige voedingsmiddelen
• grondstoffen en energiestromen
• biotische en abiotische milieufactoren
ja
1,5
Deel 1:
thema 3 en
4
402K BIO/K/6
Pagina 5 van 9
Schriftelijk 90
min
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijds
duur
Her- Weging Methodekansen
wijzer
• in dividuen en populatie
• erfelijke factoren
Mensen zijn niet altijd zuinig geweest op het milieu. Daardoor is er vervuiling in de lucht en bodem ontstaan. Een
schoon milieu is erg belangrijk.
Je weet aan het eind de volgende begrippen:
• voedsel, water, zuurstof, grondstoffen, energie en recreatie
• voedselproductie, bodembewerking, gewasbescherming en veredeling
• overbevolking, bestrijdingsmiddelen, verkeer en energie- verbruik
• nationale – en mondiale milieuaanpak
• duurzame milieumaatregelen en presentatie: milieumaat- regelen + gevolgen
• genetische modificatie
• scheikundige benamingen
7
SE 9
Voeding en Gaswisseling
403K BIO/K/9
Bacteriën en schimmels kunnen ons helpen om eten en
drinken te maken.
Ze kunnen ook veel eten en drinken laten verrotten. Als je
gezond eet krijg je alle stoffen binnen. Deze stoffen moeten
ook afgebroken worden.
Je leert in dit thema over:
• verteringsstelsel (bouw + werking)
• voedingsstoffen, voedingsadviezen, ondervoeding en
overmatig voedselgebruik.
• enzymwerking + spierwerking
• evenwicht (opname/gebruik/verlies)
Als je ademhaalt, neemt je lichaam gassen op uit de lucht.
Pagina 6 van 9
Schriftelijk 90
min
neen
1,5
Deel 2:
thema 5 en
6
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijds
duur
Her- Weging Methodekansen
wijzer
En je lichaam geeft ook gassen af aan de lucht. Het opnemen en afgeven van gassen door een plant of een dier heet
gaswisseling.
In dit onderdeel komen o.a. de volgende aspecten aan de
orde:
• ademhalingsstelsel (bouw + werking)
7
SE 10
Examentraining: Transport, opslag, uitscheiding en
bescherming
In je lichaam stroomt bloed door bloedvaten. Je pompt het
bloed rond. Het bloed vervoert veel stoffen in je lichaam.
In deze exameneenheid ga je kennis maken met:
• bloedvaten en hart (bouw + werking)
• bloedsomloopproblemen
• bloed (bouw + werking)
• lymfevaten, lymfe en weefselvloeistof
• macroscopische onderdelen
Je lichaam neemt stoffen op uit de omgeving. Een deel van
deze stoffen wordt gebruikt of opgeslagen. Een ander deel
wordt uitgescheiden.
Aan de orde komen de volgende zaken:
• lever, nieren, urineleiders, urineblaas en urinebuis
(bouw +
• werking)
• uitscheiding, hoornlaag, bescherming, infecties, uitdroging
• en beschadiging
• pigment, UV straling en onderhuidsbindweefsel
(bouw + werking)
• inenten, antibiotica, bloedziekten en besmetting
• besmetting van mens en dier
• antigenen, antistoffen, virussen, bacterien
404K BIO/K/9,
10 en 11
Pagina 7 van 9
Schriftelijk 90
min
neen
1,5
Deel 2:
thema 7 en
8
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Peri- Toets
ode
Omschrijving
•
•
PCS- Examen- Toetscode eenheid vorm
Tijds
duur
Her- Weging Methodekansen
wijzer
lichaamsvreemde cellen en stoffen
actieve en passieve immunisatie, vaccins, sera antibiotica, (xeno)transplantatie en auto-immuunziekten
SE 11
Eigen biologische studie + verslag
Je weet dat planten en dieren gemaakt zijn van cellen. De
cellen van een plant zien er heel anders uit dan cellen van
een dier. Het hangt ook af van de werking die de cellen
hebben.
Met behulp van je kennis ga je zelf een plant of dier onderzoeken.
Aan het eind moet je een verslag inleveren.
405K BIO/K/3
Handelings- opdracht
SE 12
Presentatie: Milieu
Mensen zijn niet altijd zuinig op het milieu. Daardoor is er
vervuiling in de lucht en in de bodem ontstaan. Een schoon
milieu is erg belangrijk.
• Je gaat een presentatie maken over milieumaatregelen.
Konijnen leven graag in duinen, bossen en weilanden. Ze
graven holen en planten zich voort. Konijnen eten planten.
Die planten vinden ze in hun omgeving. Dingen uit de omgeving hebben dus invloed op het leven van konijnen.
• Je gaat een presentatie maken over verbanden van
de bouw, werking en het milieu.
Aan het eind moeten twee schriftelijke presentaties worden
ingeleverd.
406K BIO/K/6
en 7
Praktische
opdracht
moet
voldoende
zijn
neen
Geïntegreerd binnen de te behandelen exameneenheden wordt steeds ruim aandacht besteed aan de exameneenheden:
a. Oriënteren op leren en werken (BIO/K/1)
b. Basisvaardigheden (BIO/K/2)
c. Leervaardigheden (BIO/K/3)
Pagina 8 van 9
1,0
PTA biologie KBL – locatie Bohemen, Kijkduin, Statenkwartier, Waldeck – cohort 2015-2016-2017
Eindcijfer schoolex am en: het gew ogen gem iddelde van alle SE's (m et in achtnem ing van de w eging), afgerond op 1 decim aal.
Centraal examen 2017
Periode
Toets Omschrijving
Exameneenheid
mei
CSE
BIO/K/3
BIO/K/4
BIO/K/6
BIO/K/9
BIO/K/11
BIO/K/12
Leervaardigheden in het vak biologie
Cellen staan aan de basis
Planten en dieren en hun samenhang: de eigen omgeving
verkend
Het lichaam in stand houden:
• voeding en genotmiddelen
• energie
• transport en uitscheiding
Reageren op prikkels
Van generatie op generatie
Eindcijfer: cijfer schoolex am en + cijfer centraal ex am en delen door 2 en afronden tot op een geheel getal
Pagina 9 van 9