Inhoudsopgave INLEIDING Walvissen zijn zoogdieren die in het

Inhoudsopgave
INLEIDING
Walvissen zijn zoogdieren die in het water leven. Zo’n vijftig miljoen jaar
geleden leefden ze nog op het land. Daarna zijn ze teruggekeerd naar de
zee. Langzaam zijn ze geworden zoals we ze nu kennen.
Walvissen hebben net als wij lucht nodig hebben om te ademen. Ze baren
levende jongen.
Er zijn zo’ n 80 soorten walvisachtigen. Deze zijn onderverdeeld in twee
groepen: de baard- en tandwalvissen.
De meeste grote walvissen behoren tot de baardwalvissen. De potvissen,
orka's, dolfijnen en bruinvissen zijn tandwalvissen. Hiervan zijn er bijna
zeventig soorten.
KENMERKEN
Spuitgaten
Walvissen hebben boven op hun kop een spuitgat. Daar ademen ze door
in en uit. Baardwalvissen hebben twee ademgaten en tandwalvissen één.
Walvisbaard
Baardwalvissen hebben in hun bovenkaak borstelachtige baleinen. Deze
worden ook wel baarden genoemd. Hiermee filteren zij voedsel uit het
water.
Huid
Onder hun gladde huid hebben walvissen een dikke laag vet. Die laag
wordt ook wel blubber genoemd. Deze speklaag isoleert tegen het vaak
ijskoude water.
Staart
De walvissen staan bekend om hun enorme staart waarmee zij op het
water slaan. Zij gebruiken hun staart om te zwemmen en hun vinnen om
te sturen.
Ogen
De ogen van de walvis zijn vrij klein. Onder water worden ze bedekt door
olieachtige tranen. Deze geven bescherming tegen het zoute water.
Oren
Walvissen kunnen goed horen. Het is hun belangrijkste zintuig. Vooral in
het donkere troebele water zijn deze dieren sterk afhankelijk van geluid.
SOORTEN
Hier volgen van de twee hoofdsoorten, baard- en tandwalvissen enkele
bijzonderheden.
Baardwalvissen
Blauwe vinvis
De blauwe vinvis is het grootste dier dat ooit op aarde leefde. Ze kunnen
een maximale lengte van ongeveer dertig meter en een (bewezen)
maximaal gewicht van 150 ton bereiken. De longinhoud is ongeveer 5000
liter en het hart weegt 500 kilo. Het dier heeft een kleine rugvin. Tijdens
het uitademen spuit hij een stoompluim van 9 meter de lucht in. Tijdens
het zwemmen kan hij een snelheid bereiken van 40 tot 50 kilometer per
uur.
Bultrug
De bultrug is gedeeltelijk zwart van boven. Op de kop en de onderkaak
zitten knobbels (haarzakjes). De borstvinnen zijn zwart-wit. De
staartvinnen hebben golfvormige uiteinden. De bultrug kan 12 tot 15
meter lang worden. Het wijfje wordt groter dan het mannetje. Een
volwassen bultrug weegt 25 tot 30 ton. Als een bultrug onderduikt, wordt
de rug sterk gekromd en komt de kleine rugvin als een soort bult boven
water. Vandaar de naam bultrug.
Tandwalvissen
Potvis
De kop van de potvis is erg groot, meer dan een derde van de
lichaamslengte. In de smalle onderkaken zitten 20-30 puntige tanden, die
wel 20 cm lang kunnen zijn. In plaats van een rugvin heeft de potvis een
serie lage bulten. De buikvinnen zijn klein. Het spuitgat zit aan de
(linker)voorkant van de kop, dus niet bovenop de kop zoals bij alle andere
walvissen. Mannetjes kunnen 18 m lang worden en ongeveer 50.000 kg
zwaar worden.
Orka
De orka heeft één spuitgat, en grote peddelvormige buikvinnen. De 2
meter lange rugvin van de volwassen mannetjes is erg opvallend. De
boven- en onderkaken hebben 20 - 26 grote en scherpe tanden.
Mannetjes kunnen 7 tot 8 meter worden en wegen zo’n 10.000 kg.
Index