Praznitsi - Universiteit Leiden

Stageverslag Lustrabeurs
Stage Macedonische Overheid, Ministerie Europese Integratie
Van 1 november 2006 t/m 28 februari 2007
Stagiaire Nederlandse ambassade te Skopje
Van 1 april 2007 t/m 30 juni 2007
Bestuurskunde
Universiteit Leiden
12 juli 2007
Stageprogramma
Tijdens mijn verblijf in Macedonië heb ik vier maanden stage gelopen bij het
Macedonische Ministerie van Europese Integratie, unit Mensenrechten en vervolgens
drie maanden bij de Nederlandse ambassade, Defensie aangelegenheden, te Skopje.
De stagewerkzaamheden bij de Macedonische overheid bestond voornamelijk uit
onderzoek doen naar Vrouwenrechten en Europese Integratie, Mensenrechten van
Gevangenen en Gehandicapten en Corruptiebestrijding. Het onderzoek ging voornamelijk
in op de huidige situatie in Macedonie en wat er wettelijk veranderd moet worden om te
voldoen aan de Europese maatstaven. Tijdens deze stage heb ik mij kunnen verdiepen in
de praktijk van Europese Integratie processen. Ik heb nu een veel beter beeld gekregen
van aan welke criteria een land moet voldoen wil het lid worden van de Europese Unie.
Door deze stage heb ik tevens veel geleerd over de werking van de Macedonische
bureaucratie, de gepolitiseerde ambtenarij, de Macedonische politiek en het stadium
waarin Macedonie op dit moment verkeerd in economische, sociale en politieke zin.
De werkzaamheden tijdens mijn stage bij de Nederlandse ambassade te Skopje bestonden
voornamelijk uit Defensie aangelegenheden. Tijdens deze stage heb ik mij kunnen
verdiepen in de processen die gaande zijn in Macedonie en Albanie om toe te treden tot
de NAVO. Tevens heb ik veel over de politieke situatie geleerd in beide landen, maar dan
vanuit het perspectief van de Internationale Gemeenschap, Ontwikkelingssamenwerking.
Ik heb mij intensief bezig gehouden met een onderzoek naar de reorganisatie van de
Albanese Kustwacht. Ik zal veel uit dit onderzoek gebruiken voor het schrijven van mijn
Doctoraalscriptie.
Bij beide stages heb ik het heel erg naar mijn zin gehad. Het stage lopen bij een
Macedonische en een Nederlandse overheidsinstelling maakt de ervaring des te
interessanter. Tijdens de beide stages werd ik redelijk vrijgelaten in het doen van de
verschillende onderzoeken. Verder was men altijd bereid om me dingen uit te leggen over
bijvoorbeeld de EU en NAVO processen en over de politieke situatie in de beide landen.
Taal
Eén van de redenen om in Macedonie stage te gaan lopen was om de taal te leren.
Voordat ik begon aan mijn stage bij de Macedonische overheid ben ik de gehele maand
oktober naar Macedonische les gegaan. Elke dag had ik anderhalf uur les met mijn lerares
en vervolgens moest ik ongeveer vier uur huiswerk maken. De eerste maand was heel
zwaar, omdat het best pittig is als de mensen om je heen alleen maar Macedonisch
spreken. Achteraf was dit alleen maar goed, omdat je zo veel sneller de taal gaat
beheersen en integreert in de Macedonische maatschappij. Tijdens mijn eerste stage werd
er dan ook alleen maar Macedonisch gesproken. Aangezien ik stage liep bij het
Ministerie van Europese Integratie was de taal geen probleen, omdat alle EU gerelateerde
rapporten en onderzoeken in het Engels geschreven zijn. Zou ik echter bij een ander
ministerie stage hebben gelopen, dan zou de taal behoorlijk problematisch zijn geweest,
omdat alles in het kyrillisch geschreven wordt.
Financiën
Het levensonderhoud in Macedonie is een stuk goedkoper dan in Nederland. De meeste
kosten die ik heb gemaakt tijdens mijn verblijf in Macedonie zijn voor de huur en voor
mijn vaste lasten in Nederland, zoals collegegeld, verzekeringen etc. Mijn verblijf in het
buitenland heb ik kunnen financieren door te lenen bij
de IB-groep, spaargeld,
Lustrabeurs en een stagevergoeding van Buitenlandse Zaken. Ik heb naast de Lustrabeurs
geen andere beurzen aangevraagd, omdat ik hier mee te laat was en /of er niet voor in
aanmerking kwam.
Voorbereidingen
Ongeveer vijf maanden van te voren ben ik begonnen met de voorbereidingen. Ik heb
gekeken op internet welke internationale organisaties er in Macedonie, Skopje werkzaam
zijn. Vervolgens heb ik heel veel organisaties (NGO’s) en (overheids) instanties
aangeschreven welke betrekking hebben op Mensenrechten, Ontwikkelingssamenwerking en Europese Integratie. Van een aantal heb een reactie mogen ontvangen waarbij
ik bij de meeste werd afgewezen, omdat ze geen plaats hadden voor een stagiaire. Een
maand voor mijn geplande vertrek ontving ik een reactie van het Ministerie van Europese
Integratie, maar uit de mailwisseling werd mij niet duidelijk of het nu zeker was of ik
daar een stageplaats had gekregen. Ik heb toen besloten om sowieso naar Macedonie te
gaan en om wanneer ik daar gearriveerd was ter plekke een stage te regelen. Mocht dit
uiteindelijk niet lukken dan zou ik korter in Macedonie blijven en uiteindelijk ‘alleen
maar’ de taal leren en de cultuur leren kennen. Mede door deze onduidelijkheid heb ik
geen andere beurzen aangevraagd. Gedurende de maand september heb ik via kennissen
van mijn ouders een verblijfplaats kunnen regelen. Toen ik in Macedonie aankwam heeft
het zeker nog een maand mailen en langsgaan bij de Macedonische overheid gekost,
voordat ik honderd procent zeker wist dat ik in november kon beginnen. De stage bij de
Nederlandse ambassade ben ik bij toeval ingerold.
Huisvesting
Zoals eerder vermeld heb ik een maand voor vertrek via vrienden van mijn ouders een
verblijfplaats kunnen regelen. Ik had een gemeubileerde zolder tot mijn beschikking in
één van de betere delen van de hoofdstad Skopje. De ingang en trappen deelde ik met de
hospita.
Cultuur
Tijdens mijn verblijf in Macedonie heb ik veel van de cultuur op kunnen pakken. Door de
kennis van de taal, de vrienden van mijn ouders, mijn stage bij de Macedonische overheid
voelde ik me echt een deel van de Macedonische maatschappij. Doordat ik er ‘middenin’
zat, kreeg ik ook veel meer van de cultuur en gebruiken mee. Ik denk hierbij aan de vele
verjaardagen,festiviteiten en familiediners met Macedonische muziek, dans en eten.
Na enige tijd had ik vrienden binnen elke etnische groep in Macedonie: de Roma’s,
Albanezen, Turken en Macedoniers. De gesprekken die ik met hen heb gehad zijn heel
waardevol geweest voor mijn kijk op de cultuur en de situatie in de regio. Het maakte
ook dat ik beter de etnische conflicten begrijp die hier overduidelijk nog steeds aanwezig
zijn.
Het afgelopen jaar heb ik ook veel opera’s, ballet, (pop) concerten, musea en theaters
kunnen bezoeken, omdat het ontzettend goedkoop, naar Nederlandse maatstaven, is om er
naartoe te gaan.
Vrije tijd en reizen
Doordat ik vrienden had met een auto heb ik veel van het land kunnen zien. Het openbaar
vervoer in deze landen zou ik zeker niet aanraden, omdat je reistijd in iedergeval
verdrievoudigt. Ook heb ik de buurlanden kort kunnen bezoeken tijdens een weekend
naar Sofia (Bulgarije) en Thessaloniki (Griekenland). Macedonie is een klein land, dus
binnen drie uur ben je al in Bulgarije, Griekenland of Albanie. Kosovo en Servie zijn
vanuit Skopje al binnen een uur te bereiken.
Voor het onderzoek wat ik deed voor de ambassade ben ik een week naar Albanie
geweest, waarbij we Vlora, Durres en Tirana bezocht hebben. Albanie is ook echt een
prachtig, gastvrij land. De kust is werkelijk fantastisch mooi en de bergen schitterend.
Het enige negatieve is dat de infrastructuur nog niet naar behoren is.
De natuur in Macedonie is prachtig en de wegen zijn prima. De bergen, het lege, open
landschap. Heel anders dan het volgebouwde Nederland.
In Macedonie nemen en maken de mensen tijd voor elkaar. Niets is gepland en
georganiseerd. Dit kan in sommige gevallen heel vervelend zijn, maar dit zijn hele goede
voorwaarden om spontaan af te spreken. Elke dag brengt weer iets nieuws, omdat je op
het moment zelf afspreekt om koffie te gaan drinken, bij mensen langs gaat, mensen uit te
nodigen om te komen eten etc.
In mijn vrije tijd ging ik voornamelijk koffie drinken met vrienden en mooie gesprekken
hebben, wandelen door Skopje of in de bergen. Als je jong bent is het hier bijna verboden
om s’avonds thuis te zitten. Er wordt echt van je verwacht dat je uitgaat met vrienden.
Dus in het weekend ging ik vaak drankjes doen en naar discotheken. Omdat alles hier
relatief goedkoop is, had ik ook de mogelijkheid en de middelen om dit te doen.
Verder kun je hier ook gewoon alles kopen en zijn de mensen hier supertrendy gekleed.
Overig
De tien maanden die ik in Macedonie ben geweest zijn werkelijk fantastisch geweest.
De eerste maand was redelijk zwaar, omdat ik de taal toen nog niet goed beheerste. Je
kunt je niet uitten zoals je wilt. Beheersing van de taal is echt ontzettend belangrijk om te
kunnen intergreren in een maatschappij: ik heb dit aan den lijve ondervonden.
Ik heb veel vrienden gemaakt, veel gezien van het land en de cultuur. Door de stages en
gesprekken met vrienden heb ik een goed beeld gekregen van hoe het werkt op de
Balkan. Ik denk hierbij aan hoe er politiek wordt bedreven, zaken worden gedaan, de
politisering van de bureacratie, het etnische conflict, de nog steeds aanwezige
Ottomaanse invloeden etc. Tijdens de stages heb ik goed kunnen zien dat vele theorieen
die ik tijdens mijn studie heb opgedaan in de praktijk, of althans de Balkan praktijk, niet
werken of een minimaal effect hebben.
Deze buitenland ervaring is werkelijk fantastisch geweest en ik zou iedereen aanraden om
ook die stap te zetten. Je leert zoveel over jezelf, maar ook over het land en de cultuur. Ik
ben mij ook meer bewust geworden van alle kansen die ik/ wij in Nederland krijgen. De
dingen die wij zo vanzelfsprekend vinden, zijn dat hier zeker niet. Ik denk hierbij aan
zaken als dat iedereen bij ons kan studeren, vrij reizen, het vooruitzicht op een goede
baan na je studie onafhankelijk of je nu lid bent van de politieke partij die aan de macht is
etc. Je stage lopen in het buitenland is zeker een verrijking van je leven.
Joanne Cipusev