Veelgestelde vragen Schmallenbergvirus 21

 Veelgestelde vragen Schmallenbergvirus 27 januari 2012 Wat is er aan de hand? Eind 2011 is onder dieren in Nederland een nieuw virus gevonden: het Schmallenbergvirus. Dit virus kan leiden tot de geboorte van misvormde lammeren van schapen en geiten en kalveren. Het virus lijkt ook de oorzaak van de “koeiendiarree” die eerder dit jaar werd waargenomen bij rundvee in zowel Nederland als Duitsland. Wat is het Schmallenbergvirus? Het Schmallenbergvirus is een virus dat medio november 2011 voor het eerst in Duitsland werd ontdekt, bij runderen met diarree. Het virus behoort tot een familie van een groot aantal andere bekende virussen, waaronder het Akabanevirus, dat vergelijkbare klachten veroorzaakt bij herkauwers (ondermeer koeien en schapen). Van het Akabanevirus is bekend dat het voorkomt onder vee in Azië, Australië en Afrika en dat het geen ziekte veroorzaakt bij mensen. Waar komt het Schmallenbergvirus voor in Nederland? Zowel de meldingen van diarreeproblemen als de meldingen van misvormd geboren schapenlammeren komen uit heel Nederland. Er is geen regio‐effect waargenomen. Is dit een nieuw virus? Het virus is nooit eerder vastgesteld. Waar komt het Schmallenbergvirus eigenlijk vandaan en hoe komt het dan in Nederland? Het is onbekend waar het Schmallenbergvirus vandaan komt. Dit virus was tot nu toe onbekend in de wereld. In Duitsland is dit i in het najaar van 2011 voor het eerst vastgesteld (vandaar de naam Schmallenberg, de plaats waar het virus voor het eerst inis aangetoond). Bij welke diersoorten komt dit voor? Tot op heden is het virus gevonden in volwassen koeien die ziek zijn geweest (diarree en koorts) en in misvormd geboren schapen‐ en geitenlammeren en kalveren. Kunnen mensen ziek worden van het Schmallenbergvirus (is het een zoönose)? Daar zijn nu geen aanwijzingen voor. Het virus waar het Schmallenbergvirus op lijkt, (het Akabanevirus), wordt niet van dieren naar mensen overgedragen. Dat maakt het onwaarschijnlijk dat het Schmallenbergvirus mensen ziek zal maken. Op grond van een eerste analyse van het RIVM en het Europese Centre for Disease Control, wordt het risico voor mensen op dit moment als zeer klein geschat. Zijn er testen om dit virus op te sporen? Er is een laboratoriumtest (PCR) ontwikkeld voor het Schmallenbergvirus. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan meerdere testen. Wordt het virus door insecten overgedragen? Waarschijnlijk wel. Bij het Akabanevirus, waar het Schmallenbergvirus op lijkt, is bekend dat knutten, een soort kleine muggen, een rol spelen bij de overdracht. Is er kans op verspreiding van het Schmallenbergvirus? De manier van verspreiding wordt nu nog onderzocht. Het is waarschijnlijk dat insecten (knutten) het virus verspreiden. Daarmee is de kans op verspreiding in het winterseizoen erg klein omdat de knutten minder actief zijn. Is er een overeenkomst met Q‐koorts? De ziekte veroorzaakt door het Schmallenbergvirus vertoont grote verschillen met Q‐koorts. Beide ziekten komen voor bij herkauwers. Q‐koorts wordt veroorzaakt door een bacterie en bij Schmallenberg gaat het om een virus. Daarnaast is er in tegenstelling tot Q‐koorts geen enkele aanwijzing dat het Schmallenbergvirus voor mensen ziekmakend kan zijn. Ook is naar verwachting de besmettingsroute anders. Is er een vaccin of medicijn? Nee. De mogelijkheid voor een vaccin wordt wel onderzocht. Ik werk met dieren loop ik een risico? Daar zijn nu geen aanwijzingen voor. Er zijn tot nu toe geen meldingen van ongebruikelijke ziekten bij mensen die contact hadden met zieke dieren in de maanden waarin de klachten bij dieren op hun hoogtepunt waren. Ik werk met dieren, kan ik uit voorzorg maatregelen nemen? Hoewel er nu geen aanwijzingen zijn dat dit virus bij mensen ziekte kan veroorzaken adviseert het RIVM aan werknemers om de gebruikelijke hygiënemaatregelen rondom het werpen van dieren en het afvoeren van kadavers strikt te hanteren. Zwangere werknemers wordt afgeraden om verloskundige handelingen te verrichten op besmette bedrijven. Kijk voor meer informatie over algemene richtlijnen rondom verlossingen bij dieren op de website van de arbocatalogus van de KNMvD. Ik heb contact gehad met besmette dieren en heb klachten, wat moet ik doen? De kans dat mensen ziek worden van dit virus is heel klein. Bij aanhoudende koorts, en andere aanhoudende onbegrepen klachten (na contact met besmette dieren of hun geboorteproducten) raden we u aan uit voorzorg contact op te nemen met de huisarts en de GGD. Ik ben veehouder, moet ik extra maatregelen nemen? De ziekte is vanaf 20 december meldingsplichtig voor veehouders. Bij misvormingen bij kalveren of lammeren moet u melding doen bij de NVWA. Daarnaast adviseren wij contact op te nemen met uw dierenarts. Kijk voor meer informatie op de website van de GD. Ik ben veehouder, waar moet ik bij mijn dieren op letten? Meer informatie hierover is te vinden op de website van de GD. Ik ben veehouder, wat moet ik doen als lammeren of kalveren misvormd geboren worden? De ziekte is vanaf 20 december meldingsplichtig voor veehouders, daarom moet u melding doen bij de NVWA. Daarnaast adviseren wij contact op te nemen met uw dierenarts. De dierenarts kan helpen bij verlossingen, ervoor zorgen dat de GD Veekijker wordt geïnformeerd en niet levensvatbare dieren euthanaseren. Meer informatie is te vinden op de website van de GD. Mag ik een bedrijf bezoeken waar het Schmallenbergvirus is geconstateerd? Ja, de kans dat mensen ziek worden van dit virus is heel klein. Het virus waar het Schmallenbergvirus op lijkt, (het Akabanevirus), wordt niet van dieren naar mensen overgedragen. Dat maakt het onwaarschijnlijk dat het Schmallenbergvirus mensen ziek zal maken. Op grond van een eerste analyse van het RIVM, wordt het risico voor mensen op dit moment als zeer klein geschat. Bezoekers van bedrijven wordt overigens altijd ontraden om aanwezig te zijn bij het aflammeren vanwege mogelijke besmetting met infectieziekten. Welke voorzorgmaatregelen moet ik treffen als ik op een bedrijf kom waar het Schmallenbergvirus is vastgesteld? Hoewel er nu geen aanwijzingen zijn dat dit virus bij mensen ziekte kan veroorzaken adviseert het RIVM bezoekers om de gebruikelijke hygiënemaatregelen te nemen (handen wassen) na contact met dieren. Dit advies geldt altijd om te voorkomen dat mensen ziek worden van ziektekiemen die dieren bij zich kunnen hebben (zoönosen).