Het eHealth-platform ter ondersteuning van een kwalitatief hoogstaande zorg met een minimum aan administratieve formaliteiten Frank Robben Administrateur-generaal eHealth-platform Sint-Pieterssteenweg 375 B-1040 Brussel E-mail: [email protected] Website eHealth-platform: https://www.ehealth.fgov.be Persoonlijke website: www.law.kuleuven.be/icri/frobben Structuur van de uiteenzetting 1. 2. 3. 4. 5. 6. enkele evoluties in de gezondheidszorg doel en opdrachten van het eHealth-platform visie en strategie basisarchitectuur stand van zaken basisdiensten stand van zaken en prioriteiten diensten met toegevoegde waarde 7. stand van zaken en prioriteiten authentieke bronnen 8. waarborgen bij het gebruik van het eHealth-platform 9. voordelen van het eHealth-platform voor de patiënten, de zorgverleners en de overheid 10. vindplaatsen van meer informatie 25/11/2010 2 1. Enkele evoluties in de gezondheidszorg meer chronische zorg i.p.v. louter acute zorg zorg op afstand (monitoring, bijstand, raadpleging, diagnose, operatie, …), o.a. thuiszorg multidisciplinaire, transmurale en geïntegreerde zorg patiëntcentrische zorg en empowerment van de patiënt snel evoluerende kennis => nood aan betrouwbaar, gecoördineerd kennisbeheer en –ontsluiting dreiging van te tijdrovende administratieve processen degelijke ondersteuning van het gezondheidszorgbeleid en –onderzoek vergt degelijke, geïntegreerde en geanonimiseerde informatie grensoverschrijdende mobiliteit 25/11/2010 3 1. Vermelde evoluties vergen … samenwerking tussen alle actoren in de gezondheidszorg efficiënte en veilige elektronische communicatie tussen alle actoren in de gezondheidszorg kwaliteitsvolle, specialisme-overschrijdende elektronische patiëntendossiers zorgpaden geoptimaliseerde administratieve processen technische en semantische interoperabiliteit waarborgen inzake • informatieveiligheid • bescherming van de persoonlijke levenssfeer • respect van het beroepsgeheim van de zorgverleners 25/11/2010 4 2. Doel van het eHealth-platform hoe ? • door een goed georganiseerde, onderlinge elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg • met de nodige waarborgen op het vlak van de informatieveiligheid, de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en het beroepsgeheim wat ? • optimaliseren van de kwaliteit en de continuïteit van de gezondheidszorgverstrekking • optimaliseren van de veiligheid van de patiënt • vereenvoudigen van de administratieve formaliteiten voor alle actoren in de gezondheidszorg • degelijk ondersteunen van het gezondheidszorgbeleid 25/11/2010 5 2. Opdrachten eHealth-platform opdrachten • ontwikkelen van een visie en een strategie voor een effectieve, efficiënte en goed beveiligde elektronische dienstverlening en informatie-uitwisseling in de gezondheidszorg, met respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en in nauw overleg met de onderscheiden openbare en private actoren in de gezondheidszorg • vastleggen van nuttige ICT-gerelateerde functionele en technische normen, standaarden, specificaties en basisarchitectuur voor een inzet van de ICT ter ondersteuning van deze visie en strategie • nagaan of softwarepakketten voor het beheer van elektronische patiëntendossiers voldoen aan de vastgelegde ICT-gerelateerde functionele en technische normen, standaarden en specificaties, en het registreren van deze softwarepakketten 25/11/2010 6 2. Opdrachten eHealth-platform opdrachten • concipiëren, beheren en ontwikkelen van een samenwerkingsplatform voor de veilige elektronische gegevensuitwisseling met de bijhorende basisdiensten (zie lager) • afspreken van een taakverdeling inzake de inzameling, validatie, opslag en terbeschikkingstelling van gegevens die over het samenwerkingsplatform worden uitgewisseld en van de kwaliteitsnormen waaraan deze gegevens dienen te voldoen, en het verifiëren van de naleving van deze kwaliteitsnormen • bevorderen en coördineren van de verwezenlijking van programma’s en projecten die de visie en strategie uitvoeren en gebruik maken van het samenwerkingsplatform en/of de bijhorende basisdiensten 25/11/2010 7 2. Opdrachten eHealth-platform opdrachten • beheren en coördineren van de ICT-gerelateerde aspecten van gegevensuitwisseling in het kader van elektronische patiëntendossiers en elektronische medische voorschriften • optreden als onafhankelijke trusted third party (TTP) voor het coderen en anonimiseren van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid voor bepaalde, in de wet opgesomde instanties ter ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek en het beleid • motor zijn van nodige veranderingen voor de uitvoering van de visie en strategie • organiseren van de samenwerking met andere overheidsinstanties die belast zijn met de coördinatie van de elektronische dienstverlening 25/11/2010 8 3. Visie en strategie geen centrale opslag van persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid wel veilige elektronische gegevensuitwisseling tussen alle actoren in de gezondheidszorg indien de patiënt dit wenst, geleidelijk verwijzing naar plaatsen waar over hem/haar persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid beschikbaar zijn, zonder dat daaruit enige inhoudelijke informatie over de gezondheid kan worden afgeleid onverkorte toepassing van de wetgeving inzake • • • • 25/11/2010 de bescherming van de persoonlijke levenssfeer het beroepsgeheim de rechten van de patiënt de uitoefening van de geneeskunst 9 3. Visie en strategie bijzondere aandacht voor informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer, o.a. door • vercijfering van uitgewisselde persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid tussen de verzender en de bestemmeling • zeer doorgedreven preventieve toegangscontrole - door de bepaling welke soorten zorgverleners/ zorginstellingen in welke situaties mededeling kunnen krijgen van welke soorten gegevens over welke soorten patiënten en over welke periodes - door de beschikbaarheid van een systeem dat toelaat de toegangscontrole efficiënt en preventief uit te voeren (zie lager: systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer) • persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid kunnen over het eHealthplatform slechts worden uitgewisseld mits machtiging in wet, door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité of door de patiënt • logging van uitgevoerde elektronische diensten (wie wat over wie wanneer, niet uitgewisselde persoonsgegevens !) • informatieveiligheidspolicies en –consulenten 25/11/2010 10 3. Visie en strategie respect voor en ondersteuning van • bestaande lokale of regionale initiatieven inzake elektronische samenwerking in de gezondheidszorg • private initiatieven inzake elektronische dienstverlening aan actoren in de gezondheidszorg gebruik van het eHealth-platform is facultatief, niet verplicht beheer van het platform door vertegenwoordigers van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg respect voor de therapeutische vrijheid van de zorgverleners het eHealth-platform wijzigt niet de inhoudelijke taakverdeling tussen de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg 25/11/2010 11 3. Visie en strategie controle op de veilige werking van het eHealth-platform door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité het eHealth-platform voert zelf geen studies uit en verstrekt geen inhoudelijke beleidsondersteuning op het vlak van de gezondheidszorg hergebruik van de know how van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid inzake de organisatie van elektronische gegevensuitwisseling het eHealth-platform beschikt evenwel voor de aanlevering van de basisdiensten over een eigen ICTinfrastructuur, die gescheiden is van deze van de Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid 25/11/2010 12 4. Basisarchitectuur Patiënten, zorgverleners en zorginstellingen Portal Health DTW DTW DTW DTW Software zorginstelling Site RIZIV DTW DTW DTW DTW Software zorgverlener Portal eHealthplatform DTW DTW DTW DTW MyCareNet DTW DTW DTW DTW Gebruikers Basisdiensten eHealth-platform Netwerk GAB GAB GAB GAB Leveranciers 25/11/2010 13 GAB GAB DTW DTW DTW DTW 4. Basisarchitectuur basisdienst • een dienst ontwikkeld en ter beschikking gesteld door het eHealth-platform, die door de aanbieder van een dienst met toegevoegde waarde kan worden gebruikt bij het ontwikkelen en aanbieden van een dienst met toegevoegde waarde dienst met toegevoegde waarde (DTW) • een dienst die ter beschikking wordt gesteld van de patiënten en/of van de zorgverleners • de instantie die instaat voor de ontwikkeling en de terbeschikkingstelling van een dienst met toegevoegde waarde kan hiertoe gebruik maken van de basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform 25/11/2010 14 4. Basisarchitectuur gevalideerde authentieke bron (GAB) • een gegevensbank met informatie waarop het eHealth-platform een beroep doet • de beheerder van de gegevensbank is verantwoordelijk voor de beschikbaarheid en de (organisatie van de) kwaliteit van de ter beschikking gestelde informatie 25/11/2010 15 4. Taakverdeling 9 multifunctionele basisdiensten worden gratis aangeboden door het eHealth-platform de ontwikkeling en het onderhoud van de diensten met toegevoegde waarde is de primaire verantwoordelijkheid van andere actoren dan het eHealth-platform voor bepaalde diensten met toegevoegde waarde fungeert het eHealth-platform als ontwikkelaar of als hostingplatform de ontwikkeling en het onderhoud van de gevalideerde authentieke bronnen is de primaire verantwoordelijkheid van andere actoren dan het eHealth-platform 25/11/2010 16 4. Taakverdeling om een goede performantie van haar basisdiensten te waarborgen, host het eHealth-platform “read-only”copieën van bepaalde gevalideerde authentieke bronnen die geen persoonsgegevens m.b.t. de gezondheid van patiënten bevatten, zoals • het kadaster van de zorgverleners, beheerd door de FOD Volksgezondheid • de centrale gegevensbank van de zorginstellingen, beheerd door de FOD Volksgezondheid • de gegevensbank met de RIZIV-erkenningen, beheerd door het RIZIV • de gegevensbank met de beheerders van het Globaal Medisch Dossier (GMD) van de patiënten, beheerd door de ziekenfondsen 25/11/2010 17 4. Normen, standaarden en specificaties er is gekozen om zoveel mogelijk te werken met open standaarden of, op zijn minst, open specificaties om een afhankelijkheid van één of een beperkt aantal leveranciers te voorkomen normen zijn vastgelegd voor de homologatie van de softwarepakketten voor huisartsen; homologatie geschiedt in najaar 2010 een aantal technische interoperabiliteitsstandaarden zijn reeds vastgelegd • KMEHR (Kind Messages for Electronic Healthcare Records) met berichtstructuur in XML • X.509 (certificaten) 25/11/2010 18 4. Normen, standaarden en specificaties in een aantal domeinen zijn semantische interoperabiliteitsstandaarden vastgelegd • • • • 25/11/2010 ziekenhuizen: ICD-9 huisartsen: ICD-10 en ICPC2 kinesisten: ICF klinische laboratoria: LOINC 19 5. Basisdiensten volledig operationeel 1. 2. 3. 4. 5. coördinatie van elektronische deelprocessen portaalomgeving (https://www.ehealth.fgov.be) geïntegreerd gebruikers- en toegangsbeheer beheer van loggings systeem voor end-to-end vercijfering • • bij verzending naar een bestemmeling die gekend is op het moment van de vercijfering bij verzending naar een bestemmeling die niet gekend is op het moment van de vercijfering 6. persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met beperkte functionaliteiten 7. elektronische datering (time stamping) 8. codering en anonimisering 25/11/2010 20 5. Basisdiensten operationeel tegen het vierde kwartaal 2010 6. persoonlijke elektronische brievenbus voor elke zorgverlener met volledige functionaliteiten operationeel tegen einde 2010 9. verwijzingsrepertorium (“metahub”) 25/11/2010 21 5. Coördinatie elektronische deelprocessen Clients Application Application Application Exposed services eHealth Service Bus (ESB) Orchestration Orchestration Application Integration & Monitoring Consulted services Providers 25/11/2010 Application Application 22 Application 5. Portaalomgeving 25/11/2010 23 5. Gebruikers- en toegangsbeheer een systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer is uitgewerkt met volgende functionaliteiten • een systeem voor de authenticatie van de identiteit van elke entiteit die gebruik maakt van een dienst aangeboden door het eHealth-platform, zoals een natuurlijk persoon, een rechtspersoon, een feitelijke vereniging of een ICT-toepassing • een systeem voor de verificatie van de relevante kenmerken van entiteiten die gebruik maken van een dienst aangeboden door het eHealth-platform, voor zover die kenmerken beschikbaar zijn in authentieke bronnen ontsloten via het eHealth-platform • een systeem voor de verificatie van de relevante relaties tussen entiteiten die gebruik maken van een dienst aangeboden door het eHealth-platform en andere entiteiten, voor zover die relaties beschikbaar zijn in authentieke bronnen ontsloten via het eHealth-platform 25/11/2010 24 5. Gebruikers- en toegangsbeheer een systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer is uitgewerkt met volgende functionaliteiten • een systeem voor het beheer van de toegangsautorisaties die het eHealth-platform dient te beheren overeenkomstig de afspraken gemaakt met de betrokken actoren in de gezondheidszorg of de machtigingsbeslissingen van de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité het systeem voor gebruikers- en toegangsbeheer is geïmplementeerd volgens het Policy Enforcement Model 25/11/2010 25 5. Gebruikers- en toegangsbeheer Action on application DECLINED Policy Application (PEP) User Action on application ALLOWED Application Action on application Decision request Fetch Policies Decision answer Policy Decision (PDP) Information Question/ Answer Information Question/ Answer Authorisation management Policy Administration (PAP) Policy Information (PIP) Policy Information (PIP) Policy Repository Authentic Source Authentic Source Administrator 25/11/2010 26 5. Beheer van loggings voor elke uitwisseling van persoonsgegevens die van deze dienst gebruik maakt, wordt bijgehouden • wie: het identificatienummer van de sociale zekerheid (INSZ) van de verkrijger van de persoonsgegevens; indien de persoonsgegevens werden verkregen in naam van een organisatie, ook de identiteit van de organisatie • wat: het identificatienummer van de sociale zekerheid (INSZ) van de persoon waarover persoonsgegevens werden verkregen; NIET de inhoudelijke persoonsgegevens die werden verkregen • wanneer: het tijdstip waarop de persoonsgegevens werden verkregen; dit veld wordt automatisch gegenereerd bij het aanmaken van een nieuwe log entry • hoe: de toepassing via dewelke de persoonsgegevens werden verkregen 25/11/2010 27 5. Beheer van loggings Wie TRANSACTIONDATE APPLICATION Wanneer Wat SUBAPPLICATION FUNCTION SECTOR 15/09/2009 eCare-SAFE 2 50091020328 eCare 15/09/2009 eH1N1vac 2 50091020517 SPF-Sante 16/09/2009 RC 2 50091065894 CR 16/09/2009 eH1N1vac 2 50091075146 SPF-Sante 16/09/2009 eH1N1vac 2 50091029834 SPF-Sante Hoe 25/11/2010 USERID 28 5. Vercijfering bekende bestemmeling eHealth-platform Internet Healthcare actor Person or entity 1 3 Connector or other software to generate key pair Web service Register key Identification certificate Sends public key Identification certificate 2 Authenticates sender 4 Stores public key 2 Stores private key in a secure way 25/11/2010 Public keys repository 29 1 Asks for public key Web service Ask public key Internet Identification certificate Message originator Identification certificate 5. Vercijfering bekende bestemmeling eHealth-platform 2 Authenticates sender 3 4 Sends public key Encrypts message Identification certificate Message recipient 5 Decrypts message 25/11/2010 Stored private key 30 Public keys repository 5. Vercijfering onbekende bestemmeling Key Management / Depot 5 receives key 2 sends key 1 asks for key 4 justifies right to obtain key User 1 Originator 4 justifies right to obtain message 3 sends encrypted message 5 receives message Messages Depot Message encrypted with symmetric key 25/11/2010 31 User 2 Recipient 5. Vercijfering een library is uitgewerkt voor het genereren van veilige asymmetrische sleutelparen door de actoren in de gezondheidszorg, zonder dat het eHealth-platform op enig moment kennis heeft van de private sleutels van de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg een openbaar toegankelijke gegevensbank wordt gehost bij het eHealth-platform waarin de publieke sleutels kunnen worden opgeslagen en opgevraagd die gegenereerd worden door de actoren in de gezondheidszorg 25/11/2010 32 5. Vercijfering een library is uitgewerkt voor het vercijferen en het ontcijferen van berichten m.b.v. de asymmetrische sleutelparen door de onderscheiden actoren in de gezondheidszorg het eHealth-platform stelt een dienst ter beschikking ter ondersteuning van de veilige symmetrische vercijfering en ontcijfering van berichten door de actoren in de gezondheidszorg 25/11/2010 33 5. Beveiligde elektronische brievenbus een beveiligde elektronische brievenbus met beperkte functionaliteiten wordt gebruikt door MyCarenet • de verzending van een document geschiedt door een webservice • de raadpleging van een document geschiedt vanuit een webtoepassing bijkomende functionaliteiten zijn in test en zullen beschikbaar zijn vanaf het vierde trimester 2010 voor de actoren in de gezondheidszorg die dit wensen (individuele zorgverleners, zorginstellingen, verzekeringsinstellingen, …) • de verzending en de raadpleging van een document kan zowel geschieden door een webservice als vanuit een webtoepassing • de mogelijkheid tot integratie met softwarepakketten 25/11/2010 34 5. Elektronische datering (time stamping) User eHealth-platform 1 document A 6 document B archive hashing 2 hashcode A hashcode B 5 electronic signature 3 timestamp bag 4 electronic time stamping 6 archive 25/11/2010 35 5. Codering en anonimisering een ‘werkbank’ is uitgewerkt met tools voor • de aggregatie van gegevens in klassen • de irreversibele omzetting van identificatienummers/gegevens naar betekenisloze nummers of codes • de reversibele omzetting van identificatienummers/gegevens naar betekenisloze nummers of codes - via conversietabellen - via algoritmes gebruik ervan is enkel toegelaten voor de in de wet opgesomde instanties in de vereiste voorafgaandelijke machtiging van de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité wordt de procedure precies beschreven en beslist of het dient te gaan om anonimisering, irreversibele codering of reversibele codering 25/11/2010 36 5. Codering en anonimisering de beslissing van de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité wordt voorafgaandelijk ter informatie meegedeeld aan het Beheerscomité van het eHealthplatform 25/11/2010 37 5. Codering en anonimisering 25/11/2010 38 5. Codering en anonimisering 25/11/2010 39 6. Diensten met toegevoegde waarde in productie • ondersteuning van het elektronisch zorgvoorschrift in ziekenhuizen (basisdienst 7) • downloadbare, ondersteunende software voor opstelling en beheer van farmacotherapeutische ziekenhuisformulieren (PharmaFormulary) (basisdienst 2) • invoer in en raadpleging van het Kankerregister (basisdiensten 2 en 3 – vandaag vercijfering door systeem eigen aan Kankerregister) • PROCARE RX (Project on Cancer of the Rectum – Central Image Repository) waarmee radiologen anoniem radiografieën en bijhorende informatie kunnen opladen en opsturen aan deskundigen voor revisie of second opinion (basisdiensten 2 en 3) 25/11/2010 40 6. Elektronisch voorschrift ziekenhuizen Hospital eHealth-platform 1 prescription A 6 prescription B archive hashing 2 hashcode A hashcode B 5 electronic signature 3 timestamp bag 4 electronic time stamping 6 archive 25/11/2010 41 6. Diensten met toegevoegde waarde in productie • invoer in en raadpleging van het register m.b.t. heup- en knieprothesen (Orthopride – Orthopedic Prosthesis Identification Data) (basisdiensten 1, 2, 3, 4 en 5) • invoer in en raadpleging van de registers m.b.t. de verstrekte zorgen inzake hartimplantaten, o.a. met het oog op het bekomen van de toelating tot terugbetaling van deze implantaten (Qermid) (basisdiensten 1, 2, 3, 4 en 5) • rapportering over MUG-interventies (Smureg) (basisdiensten 2, 3 en 4) • raadpleging van de wilsbeschikkingen inzake euthanasie (basisdiensten 2, 3 en 4) • verkiezingen voor artsen (basisdienst 3) 25/11/2010 42 6. Diensten met toegevoegde waarde in productie • on line registratiesysteem voor ziekenhuizen van gevallen van besmetting met H1N1-virus (basisdiensten 2, 3, 4 en 8) • on line registratiesysteem van gecodeerde gegevens m.b.t. vaccinaties tegen het H1N1-virus (basisdiensten 2, 3, 4 en 8) • feedback aan de ziekenhuizen over de door hen geleverde zorgverstrekkingen en de kost ervan (basisdiensten 2, 3 en 4) • elektronisch beheer van wachtdiensten van huisartsen en tandartsen (Medega) (basisdiensten 2, 3 en 4) • ontsluiting digitale bibliotheek uitgewerkt door CEBAM (basisdienst 2) 25/11/2010 43 6. Diensten met toegevoegde waarde in productie • elektronische overmaking van facturen derde betaler door verplegers(groeperingen) aan ziekenfondsen (basisdiensten 2, 3 en 6) • elektronische raadpleging van verzekerbaarheid in de ziekteverzekering door verplegers(groeperingen) (basisdiensten 2, 3 en 6) • codering en anonimisering van persoonsgegevens voor diverse federale instanties (basisdienst 8) • platform voor gegevensuitwisseling tussen het Vlaams Agentschap voor Zorg en Gezondheid en de door haar erkende diensten (VESTA) (basisdiensten 2, 3 en 4) • on line registratiesysteem voor de private voorzieningen uit de sector Bijzondere Jeugdzorg in Vlaanderen (basisdiensten 2, 3 en 4) 25/11/2010 44 6. Diensten met toegevoegde waarde in productie • Resident Assessment Instrument (BelRAI) (basisdiensten 2, 3 en 8) • elektronische invoer en raadpleging van de evaluatie van de gehandicapten in het informatiesysteem van de FOD Sociale Zekerheid (Medic-e) (basisdiensten 2 en 3) • elektronische geboorte-aangifte (eBirth) (basisdiensten 1, 2, 3, 5 en 8) • zorgportaal SARAI van het Ziekenhuisnetwerk Antwerpen (ZNA) ter ondersteuning van (basisdiensten 2 en 3) - de samenwerking tussen huisartsen, specialisten en zorgteams in het kader van de zorgtrajecten van het RIZIV (diabetes en nierinsufficiëntie) - de bijdrage van huisartsen aan het multidisciplinair oncologisch consult • on line elektronisch bestellen van getuigschriften voor verstrekte hulp en overeenstemmingsstroken voor de zorgverleners (Medattest) (basisdienst 2) 25/11/2010 45 6. Diensten met toegevoegde waarde in test • invoer in en raadpleging van het gedeeld elektronisch artritisdossier, met inbegrip van elektronische processen voor terugbetaling van anti-TNF-medicatie (Safe – Shared Arthritis File for Electronic use) (basisdiensten 1, 2, 3, 4 en 5) • elektronische overmaking medico-administratieve documenten (aanvraag forfaits, toiletten, palliatieve patiënten, technische verstrekkingen) door thuisverplegers aan ziekenfondsen (basisdiensten 2, 3 en 6) 25/11/2010 46 6. Diensten met toegevoegde waarde in ontwikkeling • onderlinge elektronische uitwisseling van relevante informatie bewaard in elektronische zorgdossiers tussen (regionale en lokale netwerken van) zorginstellingen en/of zorgverleners (basisdiensten 1, 3, 4, 5 en 9) - de globale basisarchitectuur is vastgelegd - alle (sub)regionale netwerken werken samen - de “Groep 19” werkt uit de technische en semantische interoperabiliteitsstandaarden de uit te bouwen webservices - het Beheerscomité van het eHealth-platform en het Sectoraal Comité werken uit de wijze waarop de informed consent van de patiënt wordt bekomen de wijze waarop een therapeutische relatie tussen enerzijds een patiënt en anderzijds een zorginstelling of zorgverlener wordt bewezen - het eHealth-platform ontwikkelt tegen einde 2010 de metahub evenals een fictieve test-hub om de elektronische gegevensuitwisseling tussen hubs te testen 25/11/2010 47 6. Uitwisseling zorggegevens: nu Remote files unknown 25/11/2010 48 6. Uitwisseling zorggegevens: toekomst A MetaHub 4: All data available C B 25/11/2010 49 6. Verwijzingsrepertorium wordt uitgewerkt via een getrapt systeem • de verwijzing naar de zorgverlener(s) of zorginstelling(en) waar m.b.t. een patiënt één of meerdere elektronische documenten beschikbaar zijn, wordt, mits informed consent van de patiënt, opgeslagen in een lokaal of regionaal verwijzingsrepertorium (een zgn. “hub”) • het verwijzingsrepertorium beheerd door het eHealth-platform (de zgn. “metahub”) bevat enkel verwijzingen naar de hub(s) waar er m.b.t. een patiënt verwijzingen zijn opgeslagen de uitwerking via een getrapt systeem • respecteert de organisatie van de regionale en lokale netwerken tussen zorgverleners en/of –instellingen • vermijdt dat uit de informatie bewaard in het verwijzingsrepertorium beheerd door het eHealth-platform gezondheidsinformatie over de patiënt kan worden afgeleid 25/11/2010 50 6. Verwijzingsrepertorium de publicatie van de verwijzing in een hub en de metahub vereist een informed consent van de betrokkene • model van informed consent is uitgewerkt, voorgelegd aan het Beheerscomité van het eHealth-platform en wordt nu aan “openbaar onderzoek” onderworpen de toegang tot informatiegegevens waarnaar wordt verwezen in een hub vereist een therapeutische relatie tussen de opvragende zorgverlener en de betrokkene • de nota inzake het bewijs van een therapeutische relatie is goedgekeurd door Beheerscomité van het eHealth-platform, na overleg met o.a. de Orde van Geneesheren en het Federaal Platform inzake Patiëntenrechten, en door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité een begeleidingscomité wordt ingesteld binnen het Overlegcomité van het eHealth-platform 25/11/2010 51 >110 general hospitals will join a hub in 2010-2011 25/11/2010 52 6. WG ICT eerstelijnsgezondheidszorg voorstel tot oprichting platform voor gegevensdeling tussen eerstelijnszorgverleners met hergebruik van basisdiensten van het eHealthplatform voor ontsluiting van gegevens tussen lokale systemen van eerstelijnszorgverleners en de uitbouw van een eerstelijnskluis • met samenvattende gegevens geput uit lokale systemen van onderscheiden (soorten van) eerstelijnszorgverleners • beheerd door lokale samenwerkingsverbanden tussen eerstelijnszorgverleners • op basis van eenmalig ontwikkelde software proof of concept wordt opgezet 25/11/2010 53 6. Diensten met toegevoegde waarde in ontwikkeling • vereenvoudiging en informatisering van de administratieve formaliteiten van zorgverleners en zorginstellingen - geoptimaliseerde elektronische processen voor het bekomen van de toelating tot terugbetaling van bepaalde zorgen (hoofdstuk IV): complex programma met meerdere stakeholders en projecten authentieke bron geneesmiddelen inclusief terugbetalingsvoorwaarden (FAGG, RIZIV, BCFI) aanmaken en verzenden van aanvragen (softwarepakketten voor voorschrijvers en webtoepassing) verwerken van aanvragen en gegevensbank van akkoorden (ziekenfondsen en NIC) raadplegen van akkoorden en afleveren van geneesmiddelen (softwarepakketten voor apothekers) 25/11/2010 54 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV Prescriber A couple of days Pharmacy A couple of days After many days Sickness fund medical advisor 25/11/2010 55 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV Prescriber A few seconds Pharmacy A few seconds A few seconds Sickness fund medical advisor 25/11/2010 56 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV 25/11/2010 57 6. Vereenvoudiging aanvragen hoofdstuk IV In gegevensbank: 25/11/2010 58 6. Diensten met toegevoegde waarde in ontwikkeling • elektronische toegankelijkheid van de verzekerbaarheidstoestand in de ziekteverzekering en van andere relevante administratieve informatie over de patiënt voor de apothekers, de tariferingsdiensten van apothekers, laboratoria en de rust- en verzorgingstehuizen (basisdiensten 2 en 3) • systeem voor ambulant elektronisch voorschrijven van geneesmiddelen (basisdiensten 1, 3, 4, 5 en 7) - 25/11/2010 de use cases zijn vastgelegd de interoperabiliteitsstandaarden zijn vastgelegd het Recip-e consortium is opgericht de opdracht tot tijdelijke opslag van de vercijferde voorschriften is door het Recip-e consortium, met ondersteuning van het eHealth-platform, toegewezen aan een ICT-dienstverlener 59 6. Elektronische voorschrift ambulant Prescriber eHealth Key depot Recip-e 25/11/2010 60 Pharmacy 6. Diensten met toegevoegde waarde in ontwikkeling • PROCARE Data Entry waarmee de gegevens m.b.t. rectumkankers on line kunnen worden ingegeven (basisdiensten 2 en 3) • ingave van een aantal gegevens geregistreerd door de spoeddiensten in ziekenhuizen om de overheid toe te laten de nodige maatregelen te nemen ingeval van een noodtoestand (UREG) (bassdiensten 5 en 8) • elektronische inzameling van gegevens m.b.t. de behandelingen bij drugsgebruik met het oog op de uitvoering van het Europees protocol inzake de Treatment Demand Indicator (TDI) • herziening van de toepassing voor het verstrekken van een machtiging tot orgaandonatie (Orgadon) (basisdiensten 2, 3 en 4) • interactieve website voor Ethische Comités m.b.t. experimenten in België (basisdiensten 2 en 3) 25/11/2010 61 6. Diensten met toegevoegde waarde in onderzoek • prioritaire domeinen van informatisering van ziekenhuizen • elektronische overmaking van arbeidsongeschiktheidsattesten aan werkgevers en scholen • elektronische overmaking van attesten en facturen aan verzekeringsfirma’s die hospitalisatieverzekeringen aanbieden • elektronische overmaking van medische attesten in het kader van de uitreiking van rijbewijzen • elektronische uitwisseling van gegevens m.b.t. beroepszieken • elektronische toegang tot gegevens in hoofde van de patiënt • elektronische doorverwijzing van patiënten tussen zorgverleners/instellingen • … 25/11/2010 62 6. Enkele uitdagingen voor ziekenhuizen geïntegreerd, specialisme-overschrijdend intramuraal elektronisch patiëntendossier, beschikbaar bij elk contact met de patiënt elektronische voorschriften en elektronisch orderbeheer transmurale elektronische gegevensuitwisseling tussen zorgverleners gebruik van beschikbare, relevante authentieke bronnen elektronische indiening van aanvragen om terugbetaling van zorg- of andere kosten, elektronische attesten, elektronische facturatie derde betalende en elektronische feedback elektronische ondersteuning van patiëntveiligheid traceerbaarheid van bloed elektronische communicatie met de patiënt 25/11/2010 63 6. Intramuraal elektronisch patiëntendossier algemeen gebruikt uniek patiëntennummer geïntegreerd toegankelijke resultaten van onderzoeken en behandelingen • • • • • consultatieverslagen ontslagbrieven functiemetingen verslagen van technische onderzoeken operatieverslagen elektronisch patiëntendossier beschikbaar bij elk contact met patiënt elektronische verpleegplannen elektronische zorgplannen 25/11/2010 64 6. Elektronisch voorschrift en orderbeheer elektronisch voorschrift van geneesmiddelen intra muros elektronisch voorschrift van geneesmiddelen voor ambulante patiënten elektronisch orderbeheer intra muros elektronisch voorschrift van technische onderzoeken en zorgen voor ambulante patiënten 25/11/2010 65 6. Transmurale gegevensuitwisseling elektronische uitwisseling van resultaten van onderzoeken en behandelingen • • • • • consultatieverslagen ontslagbrieven functiemetingen verslagen van technische onderzoeken operatieverslagen elektronische gegevensuitwisseling met huisarts elektronische gegevensuitwisseling bij overdracht van patiënt • van en naar RVT • van en naar revalidatiecentra • van en naar thuisverpleging en mantelzorg 25/11/2010 66 6. Transmurale gegevensuitwisseling elektronische ontvangst van melding van contact tussen zorgverlener, extern aan het ziekenhuis, en de patiënt elektronische uitwisseling van relevante gegevens in noodgevallen 25/11/2010 67 6. Aanvragen, attesten, facturatie, feedback elektronische aanvragen voor terugbetaling van geneesmiddelen, implantaten en prothesen waarvoor elektronische processen worden aangeboden door de ziekteverzekering mogelijkheid, indien patiënt dit wenst, tot elektronische aflevering van attesten waarvoor elektronische processen worden aangeboden via het eHealth-platform • • • • • • • 25/11/2010 attesten voor ziekenfondsen (wat nu via de patiënt verloopt) attesten voor werkgevers attesten voor scholen attesten voor verzekeraars attesten voor apothekers attesten voor kinesisten … 68 6. Aanvragen, attesten, facturatie, feedback elektronische facturatie derde betalende aan ziekenfondsen elektronische gegevensuitwisseling met ziekenfondsen en RIZIV inzake conventies elektronische feedback • • • • 25/11/2010 aan de registers (bvb. Kankerregister) aan de FOD VVVG aan het RIZIV aan de ziekenfondsen 69 7. Toegankelijke authentieke bronnen rijksregister en KSZ-registers voor de actoren die gemachtigd zijn om er toegang toe te hebben • beheerders: FOD Binnenlandse Zaken en Kruispuntbank van de Sociale Zekerheid • bevatten basisidentificatiegegevens over natuurlijke personen kadaster van de zorgverleners • beheerder: FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu • bevat informatie over het diploma en de specialiteit van een zorgverlener geïdentificeerd aan de hand van zijn identificatienummer sociale zekerheid (INSZ) gegevensbank met de RIZIV-erkenningen • beheerder: RIZIV • bevat informatie over de erkenning door het RIZIV van een zorgverlener geïdentificeerd aan de hand van zijn INSZ 25/11/2010 70 7. Toegankelijke authentieke bronnen gegevensbank met de personen die gemandateerd zijn om op te treden namens een zorginstelling of een (groepering van) zorgverlener(s) • beheerder: deels RSZ (onderdeel gebruikersbeheer ondernemingen), deels FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu • bevat informatie over welke personen, geïdentificeerd aan de hand van hun INSZ, gemandateerd zijn om namens een zorginstelling of een (vereniging van) zorgverlener(s) welke toepassingen te gebruiken 25/11/2010 71 7. Voorstel van evolutie een werkgroep is opgericht om voor de authentieke bronnen, die worden beheerd door of in opdracht van de FOD Volksgezondheid, het RIZIV, het FAGG en de ziekenfondsen en die via het samenwerkingsplatform worden ontsloten, de kwaliteitsnormen af te spreken evenals de processen voor de preventieve en retroactieve controle op de kwaliteit en de volledigheid van de erin vervatte informatie de FOD Volksgezondheid, het RIZIV, het FAGG en het eHealth-platform stellen voor te evolueren naar één enkele gegevensbank van de zorgverleners en de zorginstellingen, op basis van een gegevensmodel dat is uitgewerkt en met een vereenvoudiging van de processen voor inzameling en validatie van de gegevens 25/11/2010 72 7. Voorstel van evolutie 25/11/2010 73 7. Authentieke bronnen in ontwikkeling gegevensbank m.b.t. de farmaceutische specialiteiten • beheerders: FAGG, RIZIV en BCFI • zal in fase 1 bevatten - erkenningen samenstelling wetenschappelijke bijsluiters terugbetalingsvoorwaarden • zal in fase 2 bevatten - interacties tussen de actieve bestanddelen van farmaceutische specialiteiten - interacties tussen de actieve bestanddelen van farmaceutische specialiteiten en kenmerken van patiënten 25/11/2010 74 7. Authentieke bronnen in ontwikkeling gegevensbank met de rechten van de patiënt in de ziekteverzekering • beheerder: ziekenfondsen • zal informatie bevatten over de verzekerbaarheidstoestand en de andere rechten van de patiënten in de ziekteverzekering gegevensbank m.b.t. best practices inzake behandeling van patiënten bij bepaalde diagnoses • beheerder: Center for Evidence Based Medicine i.o.v. het RIZIV • zal best practices inzake de behandeling van patiënten bevatten voor ruim 1.500 diagnoses 25/11/2010 75 8. Waarborgen bij gebruik eHealth-platform verhoging van de rechtszekerheid bij gebruik van het eHealth-platform • basisdiensten ter ondersteuning van informatieveiligheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer zoals - gebruikers- en toegangsbeheer - end-to-end vercijfering - logging zijn conform wettelijke vereisten terzake • basisdiensten ter ondersteuning van de bewijskracht zoals - time stamping - ontvangstmeldingen zijn conform wettelijke vereisten terzake • bij deze basisdiensten gebruikte gevalideerde authentieke bronnen zoals - gegevensbank met hoedanigheid van zorgverstrekker - gegevensbanken met therapeutische relaties zijn betrouwbaar 25/11/2010 76 8. Waarborgen bij gebruik eHealth-platform rechtszekerheid wordt gewaarborgd door • wet op het eHealth-platform • specifieke wetgeving uitgewerkt op initiatief van het eHealthplatform (bvb. elektronische voorschrijven) • voorafgaande machtiging en permanente controle door Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité • controle door het Beheerscomité bestaande uit vertegenwoordigers van alle stakeholders voorafgaande rechtszekerheid over legitimiteit van de uitwisseling van persoonsgegevens en van de omstandigheden waarin ze geschiedt bij machtiging door de Afdeling Gezondheid van het Sectoraal Comité service level agreements waarborgen • beschikbaarheid • performantie 25/11/2010 77 9. Voordelen voor de patiënt • meerwaarde op het vlak van de kwaliteit van de gezondheidszorg en van de veiligheid van de patiënt • in bepaalde gevallen, snellere dienstverlening • grotere transparantie voor de zorgverleners • minder administratieve formaliteiten, waardoor beschikbare tijd maximaal kan worden besteed aan zorgverlening • betere ondersteuning bij de beroepsuitoefening • één aansluiting op een elektronisch platform volstaat voor het gebruik van diverse toepassingen • hogere rechtszekerheid bij elektronische gegevensuitwisseling • gemakkelijkere doorverwijzingen tussen zorgverleners/ zorginstellingen • ondersteuning van samenwerking, ook lokaal en regionaal 25/11/2010 78 9. Voordelen voor de overheid • betere beleidsondersteuning • maximale besteding van beschikbare middelen aan zorg i.p.v. aan administratieve formaliteiten 25/11/2010 79 10. Voor meer informatie portaal eHealth-platform (https://www.ehealth.fgov.be) bevat uitgebreide functionele en technische documentatie m.b.t. • de basisarchitectuur • de 9 multifunctionele basisdiensten aangeboden door het eHealth-platform • de diensten met toegevoegde waarde die gebruik maken van deze basisdiensten • de reeds beschikbare authentieke bronnen • de normen, standaarden en specificaties • alle KMEHR-berichten eigen website (http://www.law.kuleuven.be/icri/frobben) bevat alle slides gebruikt bij uiteenzettingen 25/11/2010 80 D@nk u ! Vragen ?