Docentinstructie vaardigheden massage 1 De lesvorm

Docentinstructie vaardigheden massage 1
De lesvorm vaardigheden berust op het principe van exemplarisch onderwijs. De
vaardigheden worden op toepassingsniveau behandeld, waarbij gedegen theoretische
onderbouwing en een correcte uitvoering van de gekozen technieken met de daarbij
behorende sociale vaardigheden in zijn geheel als competentie beoordeeld worden.
Opbouw massagelessen LP6:
Les 1:
 aanleren technieken 'intermitterend drukken' en 'effleurages' uit de klassieke massage
op alle regio’s van het menselijke lichaam
 methodische opbouw (inspectie/palpatie)
 doseringsvariabelen
Les 2:
 aanleren technieken ‘petrissage’ en ‘fricties’ op alle regio’s van het menselijke lichaam
 methodische opbouw (inspectie/palpatie)
 doseringsvariabelen
Vanaf de 3e en 4e massageles worden casussen behandeld die door de studenten zowel in
theorie als praktijk voorbereid moeten zijn bij aanvang van de les. Binnen de aangegeven
casus zal de keuze van de gekozen massagetechniek om het gestelde doel te behalen, de
onderbouwing en correcte uitvoering hiervan centraal staan.
Hoofddoel:
Het hoofddoel van deze les is dat de studenten na deze lessen competent zijn in het
uitvoeren van de massagehandgrepen 'intermitterend drukken' en 'effleurages' uit de
klassieke massage op alle regio’s van het menselijke lichaam.
Subdoelen:
1. De student dient de nodige basiskennis te hebben opgedaan over de theoretische
achtergrond en fysiologische werkingsmechanismen van de massage.
2. De student dient een goede opbouw te kunnen laten zien ten aanzien van de
massagehandgrepen ‘petrissage’ en ‘fricties’.
3. De student is in staat een goede inspectie uit te voeren alvorens hij/zij haar
vaardigheden start (benadruk dat deze nagenoeg uniform is voor veel therapeutische
interventies)
Voorbereiding Theorie
Lees onderstaande literatuur en maak de volgende opdrachten. De uitgewerkte opdrachten
dienen meegenomen te worden naar de les.
1. Wat is het verschil tussen strijkingen en wrijvingen?
◦ Strijkingen: Strijken is het verplaatsten van beide handen, 1 hand, of onderdelen van de hand
over de huid, in de regel heen en terug. In de 1e heengaande fase wordt druk uitgevoerd,
terwijl de andere teruggaande fase wordt uitgevoerd zonder druk. Met de vlakke hand of delen
van de hand wordt over de huid gestreken. Meestal wordt gebruik gemaakt van massageolie
(tussenstof) om de wrijving te verminderen.
◦ Wrijvingen: Wrijvingen is ook het verplaatsen van beide handen, 1 hand, of onderdelen van de
hand heen en terug over de huid, echter wordt er in beide fasen (heengaand en teruggaand)
druk uitgeoefend op het onderliggende weefsel.
2. Welke parameters (variabelen) in je massagehandgreep kun je veranderen om
enerzijds een rustige, sederende massage en anderzijds een meer stimulerende
massage te geven?
1. Dosering:
 Druk
→
Hard-zacht, algeheel-lokaal, oppervlakte hand/vingers
 Frequentie→
Snel-langzaam, strijking of wrijving
2. Duur
→
Behandelduur
3. Hoe noemen we het verschijnsel dat de gemasseerde huid na de massagehandgreep
veel roder is geworden? Wat zegt dit over de kwalitatieve weefseldoorbloeding?
De roodheid van de huid na een massage is het gevolg van een neurogene (axon)reflex in de huid, beter
bekend als het 'Triple respons van Lewis'.
4. Welke fysiologische prikkels zorgen voor een kwalitatief betere weefseldoorbloeding?
De arteriële weefseldoorbloeding is afhankelijk van de tonus van de pre-capilaire sfincters. Deze is o.a.
afhankelijk van de pH waarde (= het aantal H+-ionen) en temperatuur, maar niet van mechanische
prikkels! De mechanische stimuli van massage heeft dan ook geen effect op de kwaliteit van de arteriële
doorbloeding.
Daarbij: ook al zou de therapeut middels massage of een andere interventie de doorbloeding weten 'te
verbeteren', dan zou dit alsnog zinloos zijn. Cellen stofwisselen namelijk niet harder als er meer
vascularisatie aanwezig is. Andersom wel: als cellen meer stofwisselen, zullen ze zelf zorgen voor een
betere vascularisatie (bv. bij inspanning of een ontsteking).
5. Kun je door middel van massage de algehele spiertonus verlagen? Hoe dan? Beschrijf
de fysiologische mechanismen.
Invulling van de les:
De student moet elke vorm van effleurages en intermitterend drukken kunnen demonstreren
op elke regio van het menselijk lichaam. Onderstaand enkele opdrachten waar tijdens de les
praktisch mee geoefend kan worden:
- Geef een sederende
massage van het nek-/schoudergebied
- Geef een stimulerende massage van het nek-/schoudergebied
- Geef een sederende
massage van de lumbale regio
- Geef een stimulerende massage van de lumbale regio
Belangrijk dat we uniform vanaf de eerste lessen onderstaande opbouw benadrukken:
 Wat is het hoofddoel van de behandeling (SMART). Welk(e) middel(en), lees:
massagetechniek(en), zijn geïndiceerd om dit (hoofd)doel te bereiken?
 Informeren patiënt (patiënt dient vooraf te weten wat hij/zij kan verwachten)
 Uitgangshouding patiënt / therapeut
 Eerst inspectie/palpatie
◦ Let op onregelmatigheden van de huid (wondjes, littekens, beharing)
◦ Verschil in roodheid, zwelling, temperatuur, zweetsecretie
◦ Oppakbaarheid/verschuifbaarheid van de huid
◦ Vergelijk altijd links – rechts !
 De massage-interventie:
 Eerst lokaliseren en palperen
 Keuze van tussenstof (wel/geen en hoeveelheid)
 Uitvoering van de massage -> goed opbouw in stimulus
 Tussendoor vragen naar de sensaties bij patiënt
 Afsluiting – navragen status praesens aan patiënt
Verdieping ten aanzien van de inspectie/palpatie vooraf (ook te vinden in het artikel
'massage, lesondersteuning vaardigheden'):
1. Observatie van de huid. Let op:
 Onregelmatigheden van de huid (wondjes, littekens, beharing, huiduitslag e.d.)
 Kleurverschil (bleke huid / rode huid)
 Zwellingen
2. Oppervlakkige palpatie met de handrug. Let op:
 Klamheid/vochtigheid
 temperatuurverschil
3. Huidonderzoek::
 Verschuifbaarheid
 Oppakbaarheid
Vergelijk altijd links – rechts
Literatuur
 Buijs, M.J.. Massage, lesondersteuning vaardigheden. Opleiding fysiotherapie AVANS
Hogeschool 2011. Zie BlackBoard onder "Documenten"
 Vis, A.J.J.(1996). Massagetherapie, een fysiotherapeutisch handelen deel 1 (Vijfde
ed.), Technisch handelen in de klassieke massage (pp. 222-235). Zie BlackBoard


onder "Documenten"
Vis, A.J.J.(1996). Massagetherapie, een fysiotherapeutisch handelen deel 2 (Vijfde
ed.), Handgrepen van de klassieke massage (pp.13-26). Zie BlackBoard onder
"Documenten"
Crane JD, Ogborn DI, Cupido C, Melov S, Hubbard A, Bourgeois JM, Tarnopolsky MA
(2012) Massage therapy attenuates inflammatory signaling after exercise-induced
muscle damage. Sci Transl Med 4:119