Chemische of mechanische borging

Royal Belgian Institute of Marine Engineers
Er bestaan tegenwoordig heel wat verschillende methoden voor het
verbinden van twee materialen. Ondanks de sterke opkomst van
alternatieve verbindingsmethoden zoals lijmen, wordt binnen de
constructiewereld nog heel vaak gebruik gemaakt van bouten en
moeren. Dergelijke verbindingen maken het immers mogelijk om
ongelijksoortige materialen met elkaar te verbinden. Bovendien is
de verbinding vrij eenvoudig te demonteren voor onderhoud- of
reparatiedoeleinden.
Schroefdraadverbindingen
Chemische of
mechanische borging
.AAST TAL VAN VOORDELEN ZIJN ER TOCH OOK
ENKELEGEVARENVERBONDENAANSCHROEFDRAAD
VERBINDINGEN$EZEDURVENIMMERSWELEENS
LOSLOPEN ALS GEVOLG VAN TRILLINGEN EN WISSE
LENDEBELASTINGEN"IJGEVOLGVORMENZEVAAK
DEZWAKKESCHAKELINEENCONSTRUCTIEALSZENIET
AFDOENDEWORDENGEBORGD
$RAADVERBINDINGENVERZWAKKENDOORHETVER
LIESAANBOUTSPANNING$ETWEEBELANGRIJKSTE
OORZAKENVOORHETLOSKOMENVANSCHROEFDRAAD
VERBINDINGEN ZIJN RELAXATIE EN HET VANZELF
LOSDRAAIEN
Relaxatie
$E VOORSPANNING VAN EEN SCHROEFDRAADVER
BINDING VERMINDERT ALS ER EEN VERLENGING
OPTREEDTVANDEBOUTINDERICHTINGVANZIJNAS
OFWANNEERDEGEKLEMDEONDERDELENINGEDRUKT
WORDEN(IERDOORVERMINDERTDEBOUTSPANNING
EN WORDT OOK DE BORGENDE WERKING MINDER
"LIJVENDE VERVORMINGEN KUNNEN HET GEVOLG
ZIJNVAN
ZETVERSCHIJNSELEN $E RUWHEDEN OP HET
OPPERVLAK VAN ALLE DELEN VAN DE SCHROEF
DRAADVERBINDING SCHROEFDRAAD BOUTKOP
MOERINGEKLEMDEONDERDELENSLIJTENWEG
ONDERDRUKVANDEBOUTSPANNINGENEVENTU
ELEMICROBEWEGINGEN
VLOEIENVANHETMATERIAAL!LSDEDRUKOF
TREKKRACHTENOPHETDRAGENDEOPPERVLAKVAN
DEBOUTOFMOERGROTERISDANDEREKGRENSVAN
HETMATERIAALVANHETDEELDATONDERSPANNING
STAATDANONTSTAATPLASTISCHEVERVORMING$E
REKGRENSWORDTOOKLAGERBIJHETVERHOGEN
VANDETEMPERATUUR
Vanzelf losdraaien
.AHETMAKENVANDEVERBINDINGWORDTDEZE
INSTANDGEHOUDENDOORHETAANDRAAIMOMENT
OPDEBOUT$EBOUTWORDTALSEENVEEROPGE
SPANNENENDEMOERWORDTDOORDESPANNING
NAARDEKOPGETROKKENWAARDOORDEGEKLEMDE
DELENWORDENSAMENGEPERST$EDRUKPROBEERT
VOORTDURENDDEMOERVANDEBOUTTEDRAAIEN
INWENDIG LOSDRAAIMOMENT (OE GROTER DE
VOORSPANKRACHT EN DE SPOEDHOEK VAN DE
SCHROEFDRAADHOEHOGERHETINWENDIGLOSDRAAI
MOMENTZALZIJN$EWRIJVINGINDESCHROEF
DRAADENONDERDEBOUTKOPENDEMOERZORGEN
VOOREENWEERSTANDENHOUDENDESPANNINGIN
DEBOUTINSTAND!LSHETGEKLEMDESYSTEEMTE
MAKENKRIJGTMETWISSELENDEBELASTINGENOFTRIL
LINGENDANWORDTHETBEVESTIGINGSEFFECTVEROOR
ZAAKTDOORDEWRIJVINGSCOMPONENTENMINDER
EFFECTIEFWAARDOORDEMOEROPDESCHROEFDRAAD
KANDRAAIENENDEDRUKMINDERWORDT$ETRILLIN
GENKUNNENOPTREDENINDELENGTERICHTINGOFIN
DWARSRICHTINGOFINEENCOMBINATIEVANBEIDE
$ETRILLINGENINDWARSRICHTINGALSGEVOLGVAN
VERSCHILLENDEHORIZONTALEBELASTINGENZIJNHET
SCHADELIJKSTENKUNNENERTOEBIJDRAGENDATEEN
STANDAARDNIETBEHANDELDEBEVESTIGINGSNELLOS
LOOPT+RACHTENINDELENGTERICHTINGALSGEVOLG
VANPULSERENDEAXIALEBELASTINGENZULLENOOK
LEIDENTOTLOSLOPENZIJHETINMINDEREMATE
Soorten en methoden
$EVERSCHILLENDESOORTENENMETHODENSCHROEF
DRAADBORGINGKUNNENINDRIEGROEPENWORDEN
ONDERVERDEELD
%LASTISCHETUSSENSTUKKENVERHOGENDEELAS
TICITEITENOFWRIJVINGVANDEVERBINDINGEN
COMPENSERENHEThZETTENvVANDEVERBINDING
$EVOORSPANNINGWORDTGROTENDEELSBEWAARD
ENALSGEVOLGHIERVANWORDTRELAXATIEVOOR
KOMEN-ETDEZEMETHODEISHETECHTERNIET
MOGELIJK HET hVANZELF LOSDRAAIENv VAN DE
SCHROEFDRAADVERBINDING TE VOORKOMEN ALS
ER RELATIEVE BEWEGINGEN OPTREDEN TUSSEN
DE OPGESPANNEN DELEN6OORBEELDEN VAN
Loskomen van schroefdraadverbindingen door relaxatie.
DE ELASTISCHE TUSSENSTUKKEN ZIJN CONISCHE
VEERRINGEN(ETSLUITEFFECTVANANDEREELE
MENTEN ZOALS VEERSLUITRINGEN ELASTISCHE
SLUITRINGEN GETANDE EN WAAIERVORMIGE
SLUITRINGEN IS ONVOLDOENDE $EZE ZIJN NIET
GESCHIKT VOOR HET BORGEN VAN BOUTEN VAN
KLASSE HET!MERIKAANSE EQUIVALENT IS
GRAADOFHOGER
/NDERDELENVOORHETVOORKOMENVANVERLIES
STAANGEDEELTELIJKhZETTENvOFLOSSENTOEMAAR
VERHINDERENDATDESCHROEFDRAADVERBINDING
VOLLEDIGLOSLAAT6OORBEELDENHIERVANZIJN
KROONMOERENBORGPLAATJESELEMENTENVOOR
VERLIESBEVEILIGINGENMOERENMETINSERTSVAN
METAALOFKUNSTSTOF$EZETECHNIEKENZORGEN
ERVOORDATDEVERBINDINGNIETVOLLEDIGLOS
LAATMAARZEZIJNNIETBRUIKBAARVOORHETIN
STANDHOUDENVANDEKLEMBELASTING
"LOKKEERSYSTEMEN VOORKOMEN DAT BOUTEN
VANZELF LOSDRAAIEN (IERONDER VALLEN OA
GETANDEENGERIBDEmENSBOUTENENDUBBELE
BORGRINGENMETWIGEFFECT$EZEMECHANI
SCHE SYSTEMEN VOORKOMEN WELISWAAR HET
LOSLOPENVANDEBOUTMAARHEBBENOOKEEN
AANTALNADELENZEVOORKOMENGEENZETVER
SCHIJNSELENZIJNRELATIEFDUURHEBBENNOOD
AANEENGROOTmENSOPPERVLAKBESCHADIGEN
HETOPPERVLAKENVERGENEXTRAKRACHTBIJHET
AANDRAAIEN$EDUBBELEBORGRINGENVRAGEN
BOVENDIENEXTRARUIMTEDIENIETALTIJDVOOR
HANDENIS
/OK HET CHEMISCH BORGEN VALT ONDER DE
CATEGORIE VAN BLOKKEERSYSTEMEN $E CHEMI
SCHE BORGING VERDIENT BIJZONDERE AANDACHT
AANGEZIEN TESTEN HEBBEN UITGEWEZEN DAT DIT
DEMEESTEFlCIÑNTEENBETROUWBAREVORMVAN
SCHROEFDRAADBORGING VORMT AANGEZIEN ZOWEL
ZETVERSCHIJNSELENALSHEThVANZELFLOSDRAAIENv
WORDENVOORKOMEN
Chemische schroefdraadborging
,OCTITEUITVINDERVANDECHEMISCHESCHROEF
Enkele methoden schroefdraadborging met vlnr. elastische tussenstukken en onderdelen voor
voorkomen van verlies.
DRAADBORGING HEEFT COMPONENT VLOEIBARE
LIJMEN ONTWIKKELD DIE DE KLEINE RUIMTES
PORIÑN VAN DE TE VERBINDEN SCHROEFDRAAD
OPPERVLAKKENVOLLEDIGVULLEN:IJHARDENUIT
TOTEENSTEVIGETHERMOHARDENDEKUNSTSTOFALSZE
INAANRAKINGKOMENMETMETAALENAFGESLOTEN
WORDENVANDEZUURSTOFUITDELUCHT$ELIJM
CREÑERTEENVERBINDINGTUSSENDETWEEOPPER
VLAKKEN EN VERANKERT ZICH IN DE OPPERVLAK
TERUWHEID (IERDOOR WORDT IEDERE BEWEGING
TUSSENDEONDERDELENVERHINDERDENWORDTHET
PROBLEEM OPGELOST DÈÈR WAAR HET ZICH VOOR
DOETINDESCHROEFDRAAD$AAROMWORDENDEZE
SCHROEFDRAADBORGINGENTOTDEMEESTEFlCIÑNTE
BEVESTIGINGSMIDDELENGEREKEND(ETISBELANG
RIJKDATDETOTALELENGTEVANDESCHROEFDRAAD
WORDTBEVOCHTIGDENDATERGEENBELEMMERENDE
FACTOREN ZIJN VOOR DE UITHARDING VAN DE LIJM
BEPAALDEOLIÑNOFREINIGINGSSYSTEMENKUNNEN
NADELIGINWERKENOPDEUITHARDINGVANDELIJM
OFDEZEZELFSVOLLEDIGVERHINDEREN
%ENAANTALVANDEANAÑROBESCHROEFDRAADBOR
GINGSPRODUCTENVERLAGENINVLOEIBAREVORMDE
WRIJVINGSCOÑFlCIÑNTVANDESCHROEFDRAAD$E
WAARDENZIJNVERGELIJKBAARMETDIEVANGEOLIEDE
BOUTEN(IERDOORZALEENGROTERDEELVANHET
AANDRAAIMOMENT OMGEZET WORDEN IN KLEM
KRACHT:ONDERSMERENDEFACTORWORDTGEMID
Trillingen in dwarsrichting als gevolg van verschillende horizontale belastingen kunnen er toe
bijdragen dat een standaard bevestiging snel losloopt.
DELD SLECHTS VAN HET AANDRAAIMOMENT
OMGEZETINKLEMKRACHTDERESTGAATVERLOREN
AANWRIJVING-ETHETZELFDEAANDRAAIMOMENT
KANDUSEENHOGEREKLEMKRACHTWORDENGEREA
LISEERDDANBIJMECHANISCHESYSTEMEN
$EVLOEIBARELIJMKANHANDMATIGWORDENAAN
GEBRACHTOFMETBEHULPVANSPECIALEDOSEER
MACHINESZODATEENVOLLEDIGEAUTOMATISERING
INPRODUCTIEMOGELIJKIS%ENADEQUATEBEVOCH
TIGINGVANEENSCHROEFDRAADISAFHANKELIJKVAN
DE VOLGENDE PARAMETERS DE GROOTTE VAN DE
SCHROEFDRAADDEVISCOSITEITVANDELIJMENDE
GEOMETRIEVANDETELIJMENDELEN!LSDEDELEN
WATGROTERZIJNKANMENDOORBEIDEOPPERVLAK
KENTEBEVOCHTIGENZORGENVOORDEGEWENSTE
BETROUWBAARHEIDENEENADEQUATETOEPASSING
VANDELIJM
De juiste keuze
%ENGOEDEBORGINGISCRUCIAALVOORDEBETROUW
BAARHEID VAN SCHROEFDRAADVERBINDINGEN DIE
WORDEN BLOOTGESTELD AAN TRILLINGEN EN WIS
SELENDEBELASTINGEN%RBESTAANVERSCHILLENDE
METHODEN VAN SCHROEFDRAADBORGING $EZE
KUNNENWEGROFWEGINDELENINTWEEGROEPEN
DEMECHANISCHEENDECHEMISCHEBORGMIDDE
LEN5ITONDERZOEKBLIJKTDATDEMEESTEKLAS
SIEKEMECHANISCHEBORGMIDDELENHUNINITIÑLE
KLEMKRACHTZEERSNELVERLIEZEN$ECHEMISCHE
SCHROEFDRAADBORGING LEVERT BETERE PRESTATIES
VOORHETBEHOUDENVANDEKLEMKRACHTENBIEDEN
OOK VOORDELEN OP HET VLAK VAN AFDICHTING
VOORRAADVERMINDERINGENKOSTENREDUCTIE"IJ
DEKEUZEVANHETCHEMISCHEBORGINGSPRODUCT
MOETWELREKENINGWORDENGEHOUDENMETDE
VERSCHILLENDE PARAMETERS ZOALS TEMPERATUUR
GEWENSTESTERKTEMATERIAALGEWENSTEUITHAR
DINGSSNELHEIDENZ
Bron:MAINTENANCE MAGAZINE N° 95,
MEI 2009