VNG Inleiding gemeentelijk cultuurcongres 30 jan 2014

GEMEENTEN
CULTUUR
EN
KEUZES
30 JANUARI 2014
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Aandeel overheidslagen per beleidsterrein
(2013, Coelo)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Gemeentelijke uitgaven:
Beeld burger vs. Werkelijkheid (2013, Coelo)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Gemeentelijke cultuuruitgaven:
60% van totaal overheden (2011, CBS)
Kunsten = professionele beeldende en podiumkunst; cultuuraccommodaties; muzische en culturele vorming; amateurkunst
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Gemeentelijke cultuuruitgaven: Relatief hoog
= 8% van 21,9 miljard algemene bestedingen
Ter vergelijking:
Rijk
Provincies
= 3%
= 4%
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bedreiging 1:
Forse bezuinigingen rijk en provincies (2013)
Rijk min ongeveer 28%
Bijna 300 miljoen minder aan subsidies en bijdragen
Gaten in infrastructuur, 81 (kunst)instellingen eruit
(Fondsen)regelingen met name voor instellingen, kunstenaars en
cultuurbeleggers sterk ingeperkt
Provincies min ongeveer 23%
90 miljoen minder aan subsidies
Gekort op podiumkunsten, cultuureducatie, amateurkunst,
archeologie, bibliotheken, musea, monumenten
(Gemeenten tot op heden min ongeveer 4 tot 5%)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bedreiging 2:
3 decentralisaties met korting van 1 tot 3 miljard
Jongeren
3,3 miljard
Ouderen/zorgbehoevenden
Maximaal 6,5 miljard
Arbeid
3 miljard
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bedreiging 3:
Hoogte/Herijking gemeentefonds min 2 miljard
Coelo: Gemeenten 2017
1,6 miljard tekort
BZK: Cultuursubsidies
0,5 miljard te hoog
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Bedreiging 4:
Geringe betrokkenheid burgers bij cultuur
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Gemeentelijke Cultuuruitgaven:
naar sectoren (2011, CBS e.a.)
Openbare Bibliotheken 2012
452 miljoen
Muzische/culturele vorming 236 miljoen
Theaters/concertzalen 2012
210 miljoen
Musea
203 miljoen
Monumenten
101 miljoen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Gemeentelijke Cultuuruitgaven:
naar sectoren (2011, CBS e.a.)
Archieven
96 miljoen
Beroepsuitvoerende (podium)kunst
73 miljoen
Scheppende (beeldende) kunst
72 miljoen
Amateurkunst
48 miljoen
Poppodia 2012
28 miljoen
Overige uitgaven (archeologie, filmtheaters, cultuur en school, festivals e.d.)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Wat gemeenten en culturele veld kunnen doen
1. Formuleer profiel, rol en doelen gemeente
2. Hou rekening met grootte en ligging gemeente, medeoverheden en markt
3. Maak als veld netwerk van (grote) culturele instellingen
4. Stel culturele netwerkvisie op mede gelet op gemeentelijke opgaven
5. Samen: Zorg voor wisselwerking tussen gemeente en culturele veld
6. Samen: Schep maatschappelijk draagvlak bij burgers en bedrijven
7. Samen: Werk samen en stem af met omliggende gemeenten
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Kansen voor cultuur
1. Waarde en kwaliteit op zich
Eenheid en binding binnen lokale gemeenschap.
Inleiding tot het wezen van een land.
2. Educatief
Nu: voor (brede) scholen en voortijdig schoolverlaten.
Dan: ook voor arbeidsparticipatie en preventief jeugdbeleid.
3. Economisch
Nu: cultuur maakt ‘Een aantrekkelijke stad’.
Dan: meer gericht op werkgelegenheid en toerisme.
4. Sociaal
Nu: bij gedenkdagen en in de wijken.
Dan: ook voor begeleiding ouderen/zorgbehoevenden.
5. Fysiek
Nu: architectuur, monumenten, beeldende kunst.
Dan: integraal actief met name voor herstructurering en revitalisering.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Enkele voorbeelden
1. Waarde en kwaliteit op zich
Rotterdams Philharmonisch Orkest
Vanuit zijn eigen kracht en kwaliteit is het orkest een instelling geworden die
gewaardeerd wordt door álle politieke partijen. Het werkt aan talent en
educatie. Maar het laat zich ook zien en horen in de wijken en binnen de zorg
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Enkele voorbeelden
2. Educatief
Bibliotheken e.a., Regio IJssel-Vechtstreek
Kunnen lezen en schrijven is relevant in het arbeidsproces. Via het
project ‘Taal voor het leven’ bestrijden 14 gemeenten, bibliotheken,
en organisaties in onderwijs, zorg, welzijn en werk laaggeletterdheid.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Enkele voorbeelden
3. Economisch
Parkstad Limburg Theaters
In Parkstad Limburg, een gebied dat het moeilijk heeft, hebben de 7
gemeenten elkaar gevonden met het oog op werkgelegenheid en toerisme.
Eerst via cultuurconvenant en nu via een IBA-plan. Ook de theaters in Heerlen
en Kerkrade werken samen en hadden in 2013 een bezoekersstijging van 11%.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Enkele voorbeelden
4. Sociaal
Once upon a time in het Veen
Theaterproject van de PeerGrouP met professionals en amateurs in 10
gemeenten binnen een deels krimpend gebied in Drenthe en Groningen over
de geschiedenis, de identiteit en de kracht van samen activiteiten doen.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
Enkele voorbeelden
5. Fysiek
Erfgoed in binnenstad Schiedam
Schiedam heeft in 2012 de BNG Erfgoedprijs gekregen. Want zij probeert haar
erfgoed met name de oude winkelpanden maar ook de musea in te zetten om
de binnenstad een eigen gezicht plus meer bezoekers en kopers te bieden.