Kwaliteitseisen, taken en verantwoordelijkheden van de curator

Kwaliteitseisen en taken curator, mentor en bewindvoerder
Curatele
De ondercuratelestelling is bedoeld voor mensen die zowel hun financiële als andere persoonlijke belangen
niet meer kunnen behartigen. Iemand die onder curatele is gesteld, verliest zijn/haar handelingsbekwaamheid
en mag dus niet meer zonder toestemming van de curator, zelfstandig rechtshandelingen verrichten.
Bewind
Onderbewindstelling van goederen is bedoeld voor mensen die door hun lichamelijke of geestelijke toestand
tijdelijk of blijvend niet in staat zijn om hun financiële belangen te behartigen. Het is niet altijd nodig om alle
goederen van iemand onder bewind te stellen, soms kan een gedeeltelijke onderbewindstelling voldoende
zijn.
De bewindvoerder gaat ook over het beheer van de goederen. Bij het regelen van de financiële zaken van de
betrokkene kan de bewindvoerder ook een belastingaangifte doen en (bijzondere) bijstand of huurtoeslag
aanvragen.
Mentorschap
Instelling van mentorschap is bedoeld voor mensen die hun persoonlijke belangen (belangen die niet over
geld en goed gaan) niet meer kunnen behartigen. Denk daarbij aan beslissingen over verzorging, verpleging,
behandeling of begeleiding. De mentor neemt dan, zoveel mogelijk samen met de betrokkene, de beslissing.
1. Kwaliteitseisen voor curator, bewindvoerder en mentor
Wordt er voldoen aan de hieronder vermelde voorwaarden 1 tot en met 9, dan zal de kantonrechter
in een gesprek beoordelen of men voor benoeming in aanmerking komt1.
1. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor beschikt over een Verklaring omtrent het
gedrag van hemzelf en de personen door wie hij zijn taken uitoefent.
(Niet eerder afgegeven dan 6 maanden voor 1e benoeming en niet ouder dan 5 jaar na afgifte) afgegeven voor de volgende
functieaspecten:
-12 met gevoelige en vertrouwelijke informatie omgaan
-21 met contante en/of girale gelden en/of digitale waardepapieren omgaan
-22 budgetbevoegdheid hebben
-53 beslissen over offertes (het voeren van onderhandelingen en het afsluiten van contracten en het doen van
aanbestedingen)
2. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor en de personen door wie hij de taken
uitoefent mogen niet:
- handelingsonbekwaam zijn
- onder mentorschap staan
- met enig goed onder bewind staan
- in staat van faillissement verkeren of zijn toegelaten tot de WSNP
- tevens de WSNP beschermingsbewindvoerder van rechthebbende/betrokkene zijn
- direct betrokken hulpverlener van de rechthebbende/betrokkene zijn
1
Rechtbank Gelderland, versie 1.0, mei 2014
Procedure: Kwaliteitseisen en taken curator, mentor en bewindvoerder
Auteur:
Fulya Cakir
Pagina 1 van 5
-
behoren tot de leiding of het personeel van de instelling die de rechthebbende/betrokkene
verzorgt of begeleidt
verbonden zijn met de instelling die de rechthebbende/betrokkene verzorgt of begeleidt
3. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor heeft een passende MBO-4 opleiding voltooid.
De personen door wie de curator of beschermingsbewindvoerder zijn taken uitoefent hebben
eveneens een passende MBO-4 voltooid. Indien u ook voor benoeming in schuldenbewinden in
aanmerking wenst te komen, geldt in plaats van een MBO-4 opleiding dat u en de personen door wie
u de beschermingsbewindvoerderstaken uitoefent een passende HBO opleiding hebben voltooid,
dan wel gedurende een periode van ten minste twee jaar als curator of beschermingsbewindvoerder
hebben gefungeerd. U dient voor alle personen waarvoor deze eisen geldt een diploma te kunnen
overleggen.
4. De beschermingsbewindvoerder, curator of mentor heeft een klachtenregeling als bedoeld in
artikel 6 Besluit kwaliteitseisen curatoren, beschermingsbeschermingsbewindvoerder, en mentoren.
5. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor heeft een beschrijving van:
a. aanmelding en intakeprocedure
b. de uitvoering van de curatele, het bewind of het mentorschap, daaronder in ieder geval
begrepen de communicatie met de rechthebbende/betrokkene
c. de beëindiging van het curatorschap, bewindvoerderschap of mentorschap, daaronder
begrepen de overdracht aan de opvolger, alsmede van de beëindiging van het curatorschap,
bewindvoerderschap of mentorschap
d. de financiële en administratieve organisatie
e. de ondersteuning.
6. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor heeft waarborgen ingebouwd voor:
a. de juistheid van de boedelbeschrijving (geldt niet voor de mentor)
b. de vastlegging en uitvoering van gemaakte afspraken en opdrachten t.b.v.
rechthebbende/betrokkene
c. de juistheid van rechten en verplichtingen van vermogensrechtelijke aard van
rechthebbende/betrokkene (geldt niet voor de mentor)
d. de betrouwbaarheid en continuïteit van gegevensverwerking
e. de continuïteit van de werkzaamheden bij ziekte of uitval curator,
beschermingsbewindvoerder of mentor
f. het voldoen aan de in artikel 9 van het Besluit kwaliteitseisen curatoren,
beschermingsbeschermingsbewindvoerder, en mentoren gestelde eisen.
7. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor heeft een beschrijving van de verschillende
functies, waarin de taken en bevoegdheden voor iedere functie zijn vastgesteld. (alleen van
toepassing indien er sprake is van meer één of meer medewerkers)
8. De curator of beschermingsbewindvoerder heeft de functies van het geven van opdracht tot
betaling gescheiden van de functie van uitbetaling en boekhouding. (alleen van toepassing indien er
sprake is van meer één of meer medewerkers)
9. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor zorgt ervoor dat hij voldoende in staat is om
eventuele door hem of door een persoon door wie hij de taken uitoefent veroorzaakte schade van de
rechthebbende/betrokkene te vergoeden, bijvoorbeeld door het afsluiten van een verzekering tegen
beroepsaansprakelijkheid die een voldoende jaarlijkse dekking biedt.
Procedure: Kwaliteitseisen en taken curator, mentor en bewindvoerder
Auteur:
Fulya Cakir
Pagina 2 van 5
Als de kantonrechter heeft beslist dat men voor benoeming in aanmerking komt, dient er aanvullend aan de
volgende voorwaarden te voldoen. Dat aan deze aanvullende voorwaarden wordt voldaan, moet blijken uit
de stukken die men bij een verzoek tot benoeming moet overleggen.
10. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor onderhoudt en ontwikkelt zijn kennis en
vaardigheden door ten minste één maal per jaar een bijscholings- of trainingsactiviteit te verrichten.
11. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor draagt zorg voor de begeleiding van de
personen door wie hij de taken uitoefent door jaarlijkse functioneringsgesprekken te voeren en deze
schriftelijk vast te leggen en geeft jaarlijks gelegenheid tot het volgen van een bijscholings- of
trainingsactiviteit.
12. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor gaat bij zijn taakvervulling uit van de
levensovertuiging, godsdienst en culturele achtergrond van de rechthebbende/betrokkene en
bevordert – waar mogelijk – de zelfredzaamheid van de rechthebbende/betrokkene.
13. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor legt in een plan van aanpak vast wat het doel
van de curatele, het bewind of het mentorschap is, alsmede wat de wederzijdse afspraken zijn om dit
te bereiken. In dit plan van aanpak wordt ook opgenomen wat de curator,
beschermingsbewindvoerder of mentor en de rechthebbende/betrokkene over en weer van elkaar
mogen verwachten. Verder wordt in dit plan van aanpak opgenomen wie voor de
rechthebbende/betrokkene als contactpersoon fungeert.
14. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor is ten minste vier werkdagen per week
bereikbaar en voor het overige zodanig bereikbaar dat rechthebbende/betrokkene binnen twee
werkdagen een reactie ontvangt. De curator en de mentor voorzien in hun bereikbaarheid buiten
werkdagen voor noodgevallen.
15. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor heeft ten minste tweemaandelijks contact
met de rechthebbende/betrokkene.
16. De curator of beschermingsbewindvoerder verschaft de rechthebbende/betrokkene ten minste
maandelijks een overzicht van de mutaties op de beheerrekening.
17. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor draagt bij iedere rechthebbende/betrokkene
zorg voor het vormen, actueel houden en sluiten van het dossier. Het dossier bevat alle van belang
zijnde documentatie en correspondentie, waaronder in ieder geval de in artikel 7 Besluit
kwaliteitseisen curatoren, beschermingsbeschermingsbewindvoerder, en mentoren genoemde
stukken.
18. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor werkt in overeenstemming met de onder 5
genoemde procesbeschrijvingen, de onder 6 genoemde waarborgen en de onder 7 genoemde
functiebeschrijvingen.
19. De curator, beschermingsbewindvoerder of mentor geniet, direct of indirect, geen ander
voordeel uit zijn positie als curator, beschermingsbewindvoerder of mentor dan de beloning die hij
voor zijn curatorschap, bewindvoerderschap of mentorschap ontvangt. In het bijzonder:
a. ontvangt hij geen giften van de rechthebbende/betrokkene
b. koopt hij geen goederen van de rechthebbende/betrokkene
c. geniet hij geen voordeel uit de uiterste wilsbeschikking die de rechthebbende/betrokkene
gedurende de curatele, het bewind of het mentoraat heeft gemaakt
Procedure: Kwaliteitseisen en taken curator, mentor en bewindvoerder
Auteur:
Fulya Cakir
Pagina 3 van 5
d. geniet hij geen voordeel van enige opdracht die hij aan zichzelf of een derde verstrekt in het
kader van zijn curatorschap, bewindvoerderschap of mentorschap.
20. Uit de administratie van de curator, beschermingsbewindvoerder of mentor blijkt, per 31
december van het voorafgaande jaar:
a. het aantal cliënten
b. het aantal personen door wie hij zijn taken als curator, beschermingsbewindvoerder of
mentor uitoefent
c. zijn overige bedrijfsmatige of beroepsmatige activiteiten
d. hoeveel klachten er gedurende het desbetreffende jaar zijn ingediend
e. hoeveel klachten gedurende het desbetreffende jaar binnen zes weken zijn afgehandeld
f. hoeveel klachten gedurende het desbetreffende jaar gegrond zijn verklaard.
21. Indien een klacht aanleiding is geweest voor een aanpassing in de werkwijze maakt de curator,
beschermingsbewindvoerder mentor daar in zijn administratie melding van.
22. De curator of beschermingsbewindvoerder opent, tenzij de kantonrechter anders bepaalt, zo snel
mogelijk een rekening bij een financiële onderneming die ingevolge de Wet op het financieel toezicht
in Nederland het bedrijf van bank mag uitoefenen. De curator of beschermingsbewindvoerder maakt
uitsluitend voor de betalingen die hij bij de uitoefening of vervulling van zijn taak verricht of ontvangt
van deze rekening gebruik.
Uit de door de curator, beschermingsbewindvoerder of mentor over te legen eigen verklaring, plan
van aanpak, het verslag van de accountant en de verklaring van de accountant kan blijken dat aan
één of meer van de hiervoor vermeld eisen is voldaan.
2. Wat zijn de taken van de curator, bewindvoerder en mentor?
De curator, bewindvoerder en mentor nemen beslissingen voor degene die onder curatele, bewind
respectievelijke mentorschap is gesteld. Hieronder de taken van de curator, bewindvoerder en
mentor, voor meer informatie zie informatieblad curatele, bewind en mentorschap van het
ministerie van Veiligheid en Justitie.
Curator:
- De onder curatele gestelde is handelingsonbekwaam, de curator is de wettelijk
vertegenwoordiger.
- De curator treedt voor hem op en behartigt de financiële en andere belangen van de onder
curatele gestelde. Voor praktisch elke handeling en beslissing moet de curator toestemming
geven.
- De curator moet een inventarisatie maken van hetgeen de onder curatele gestelde bij het
beging van de curatele bezit en een boedelbeschrijving.
- De curator moet ieder jaar verantwoording afleggen over gevoerde beheer aan de
kantonrechter.
- Indien de curator goederen van de onder curatele gestelde wil verkopen dan moet hij
daarvoor toestemming vragen van de kantonrechter. Ook heeft de curator voor andere
(bijzondere) rechtshandelingen toestemming nodig van de kantonrechter.
- De curator behartigt niet alleen de financiële belangen, maar ook andere belangen. Zoals
belangen als het gaat om verzorging, verpleging, begeleiding en behandeling. De curator
moet de onder curatele gestelde wel hier zoveel mogelijk bij betrekken. De curator moet de
onder curatele gestelde zoveel mogelijk stimuleren om zelf beslissingen te nemen, dit is een
verplichting van de curator.
Procedure: Kwaliteitseisen en taken curator, mentor en bewindvoerder
Auteur:
Fulya Cakir
Pagina 4 van 5
-
Als de onder curatele gestelde niet in staat is om zelf beslissingen te nemen beslist de
curator samen met de hulpverlener, bijvoorbeeld over het zorgplan.
De inkomsten van de onder curatele gestelde moeten in de eerste plaats worden besteed
aan zijn verzorging.
Bewindvoerder:
- De bewindvoerder maakt kort na zijn benoeming een lijst met een beschrijving van alle
goederen die onder bewind vallen. Hij ontvangt hierover bericht van de griffie. Een kopie van
de boedelbeschrijving stuurt de bewindvoerder naar de rechtbank, sector kanton.
- De bewindvoerder moet ervoor zorgen dat bij de goederen die in een openbaar register zijn
opgenomen; de bewindvoering en de naam van de bewindvoerder.
- Hoofdtaak van de bewindvoerder is het beheren van alles wat onder bewind is gesteld.
- De bewindvoerder moet ervoor zorgen dat de inkomsten van degene voor wie het bewind
geldt in de eerste plaats wordt gebruikt voor zijn verzorging.
- Wil de bewindvoerder zelf goederen onder bewind verkopen of bezwaren, dan moet hij
daarvoor toestemming hebben van degene voor wie het bewind is ingesteld. Kan de
betrokkene daarvoor geen toestemming geven, dan kan de bewindvoerder aan de
kantonrechter om toestemming vragen.
Mentor:
- De mentor neemt beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding
van iemand.
- De mentor neemt beslissingen op persoonlijk vlak en heeft bij het vervullen van deze taak de
plicht om de persoon zoveel mogelijk zelf te laten beslissen en om zelfstandig optreden van
zo iemand te bevorderen. Als de betrokkene niet in staat is om zelf beslissingen te nemen
beslist de mentor samen met de hulpverlener, bijvoorbeeld over het zorgplan.
- De mentor treedt ook op wanneer hij meent dat in de zorg fouten gemaakt (dreigen te)
worden.
- Het zorg- / behandelingsplan behoeft instemming van de mentor. Dit geldt niet voor
hoogstpersoonlijke aangelegenheden die daarin zijn opgenomen, bijvoorbeeld
levensbeëindiging. De mentor kan dan slechts advies geven.
De kantonrechter houdt toezicht op de curator, bewindvoerder en mentor. Hij kan hen ten alle tijden
voor verhoor bij hem roepen; ze zijn dan verplicht alle door de kantonrechter gewenste inlichtingen
te geven. De aanleiding hiervoor kan zijn dat anderen (partner, familie of zorginstelling) klachten
hebben. Er kan dan een verzoek worden ingediend bij de kantonrechter voor het ontslaan van
curator, bewindvoerder of mentor.
Procedure: Kwaliteitseisen en taken curator, mentor en bewindvoerder
Auteur:
Fulya Cakir
Pagina 5 van 5