Conclusies enquête panel DA

Tekenbeet
Wetenswaardigheden van een Teek
• Een Teek is een klein (een tot drie
millimeter groot), insect.
• Leven vooral in struiken en hoog gras, niet
alleen in natuurgebieden zoals bossen maar
ook in parken en tuinen.
• Ze houden van een vochtige omgeving, en
zijn vooral actief van maart tot oktober.
Wat doen ze:
• Ze kruipen of klimmen op passerende
mensen en dieren en bijten zich vast in de
huid.
• Door het opzuigen van bloed zwelt de teek
langzaam op tot een bruin-zwart bolletje
(ongeveer een centimeter groot).
• Na enige tijd (dagen) laat de teek vanzelf
los.
• Een tekenbeet kan overal op het lichaam
voorkomen, vooral op warme vochtige
plekken:
• de oksels, liezen, knieholtes en de
bilspleet;
• bij kinderen vaak ook op het hoofd, achter
de haargrens en achter de oren.
Wat zijn de verschijnselen?
• Tekenbeten zijn vaak pijnloos waardoor ze
niet worden opmerkt.
• Op de plaats van de tekenbeet en kort erna
ontstaat een rood vlekje,
• Het vlekje wordt meestal niet groter dan
een centimeter of twee en verdwijnt binnen
twee weken.
• Sommige teken zijn besmet met bacteriën.
Ze kunnen dan ziekten overdragen, zoals
de ziekte van Lyme. (2-30% van de teken
is drager van deze bacterie)
• Als de teek korter dan 24 uur op de huid is,
is de kans dat men besmet wordt klein.
Advies:
• Verwijderen: Met een spitse pincet (of een
speciale tekenpincet) de teek zo dicht mogelijk
op de huid vastpakken
• Nooit de teek met alcohol, olie, nagellak of
andere middelen bewerken of verdoven.
• Vermoed wordt dat er dan meer kans bestaat op
besmetting. Als het niet lukt de teek te
verwijderen, ga dan dezelfde dag nog naar de
praktijk of de huisartsenpost (HAP).
Complicatie:
• Ziekte van Lyme: veroorzaakt door de bacterie
Borrelia Burgdorferi(meestal pas na 24 uur
overgebracht op gastheer)
• Vaak wordt de ziekte van Lyme in 3 stadia
ingedeeld, met per stadium specifieke
symptomen.
• Deze indeling moet worden gezien als een model,
waarvan de werkelijkheid vaak afwijkt. Per
persoon kan de ziekte namelijk heel verschillend
verlopen
Drie stadia bij ziekte van Lyme
• Stadium 1, in eerste dagen tot weken na
besmetting: een lokale infectie op plaats van de
beet:erythema migrans (EM)
• Een zich uitbreidende , rode, niet schilferende
ring rond of in de buurt van de bijtplaats
• EM komt voor bij 50% van de besmettingen en is
verraderlijk. Verdwijnt ook zonder behandeling
Ziekte van Lyme
• Stadium 2: enkele weken tot een jaar na
besmetting bedoelt men dan de fase
daarna, waarbij de spirocheten(stam van
dunne spiraal-vormige bacteriën) door het
lichaam zijn verspreid.
• Met stadium 3 bedoelt men meestal
chronische Lyme.
• Verkleuring van de huid bij ziekte van
Lyme
Overige symptomen
• Vroege symptomen is EM op de plaats van
de tekenbeet
• Griepachtige klachten zoals hoofdpijn,
stijve nek, koorts, spierpijnen en
vermoeidheid. Deze symptomen kunnen
uitblijven.
• Later kunnen diverse symptomen ontstaan.
De ziekte van Lyme is een multi-systeem
ziekte.
• Kan leiden tot o.a. neurologische
(zenuwstelsel/hersenen), dermatologische
(huid), reumatologische (spieren en
gewrichten), cardiologische (hart),
opthalmologische (ogen) en psychiatrische
klachten.
Behandeling van EM:
• In de Nederlandse richtlijn wordt hooguit
14 dagen behandeling met antibiotica
geadviseerd.
• Profylactische behandeling met AB bij
elke tekenbeet wordt in Nederland niet
geadviseerd.
• De ILADS = International Lyme And
Associated Diseases Society (een
internationale Lyme organisatie), adviseert
bij een EM 6 weken in hoge dosis.
• Wanneer men al langere tijd is
geïnfecteerd, adviseert de ILADS zelfs
maanden tot jaren antibiotica, net zolang
tot de klachten wegblijven.
• Men verwacht dat de toename van het aantal teken
leidt tot een toename van het aantal gevallen van
Lyme.
• De beschikbare gegevens wijzen waarschijnlijk op een
toename van de infectie in Nederland.
•
In ieder geval neemt het aantal huisartsconsulten wegens
tekenbeten de laatste jaren toe,
• evenals het aantal vastgestelde gevallen van Erythema
Migrans, de huiduitslag die er soms het gevolg van is.
•
Triage:
• Zit de teek er nog?
• Is de teek gedeeltelijk of geheel verwijderd?
• Zijn er verschijnselen zoals: roodheid, zwelling,
jeuk, pijn
• Algemene ziekteverschijnselen zoals koorts,
malaise, lymfeklierzwelling, dubbelzien?
• Waar is de tekenbeet opgelopen?
Tot slot:
• Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat huisartsen
in 2005 bij circa 17.000 mensen in Nederland de
ziekte van Lyme hebben vastgesteld: een bijna
drievoudige toename sinds 1994. Merk op dat dit
alleen diagnoses zijn die zijn vastgesteld door
huisartsen, en dat er ook wel diagnoses gemist
zullen worden.
• NB: Uit eerdere gegevens was al gebleken dat
jaarlijks naar schatting ruim een miljoen
Nederlanders een tekenbeet oploopt!