18 januari 2012 , pag. 36 Simone Kleinsma fabelachtig sterk RECENSIE SIMONE KLEINSMA CS Ð Ingehouden spanning in Next to normal met Simone Kleinsma, René van Kooten (links) en Freek Bartels. Foto: Roy Beusker 앲앲앲앲앲 Gebeurtenis Next to normal – de musical Met Simone Kleinsma, Freek Bartels, René van Kooten, Wim van den Driessche, Michelle van de Ven en Jonathan Demoor Script, liedteksten Brian Yorkey Muziek Tom Kit Vertaling Daniël Cohen Regie Paul Eenens Muzikale leiding Jeroen Sleyfer Choreografie Daan Wijnands Decor Jos Groenier Orkest Jeroen Sleyfer e a Productie Van den Ende en Vente Gezien 16/1 Amsterdam, DeLaMar Theater Nog te zien 25/1 Leeuwarden; 21 en 22/2 Drachten; 5 en 6/4 Assen, De Nieuwe Kolk; 1 en 2/5 Stadskanaal; 19 en 20/5 Groningen, Stadsschouwburg Door Jacques J. d’Ancona ou ja, makkelijk gezegd: die vrouw is door het leven getekend… Is ze gek, deze Diana, moeder en zorgzame echtgenote? Welnee, ze is scherpzinnig, heel geestig en (let op) ze maakt een wat verwarde indruk. Er is iets met die vrouw aan de hand… Ze is niet normaal… We leerden haar kennen in het kleine theatercircuit van New York in 2008. Toen gingen de deuren open voor de muzikale productie Next to normal, maar op dat moment moest er nog gesleuteld worden aan wat het ’emotionele palet’ werd genoemd. Dat lukte. Een jaar later won de productie op Broadway drie Tony Awards en in 2010 de prestigieuze Pulitzer Prize. Het succes was gebeiteld. Na 754 voorstellingen ging de show het land in en vervolgens op weg naar het buitenland. En dan? Dan is het in Nederland de club N van Joop van den Ende en Roel Vente die zichzelf voor de uitdaging stelt Next to Normal naar ons toe te brengen. Juist in deze tijd waarin veel mis gaat, is het een daad van betekenis de confrontatie aan te gaan met een muzikaal verhaal dat verbijstert, beukt en ontroert. Een beetje pathetisch voeg ik er aan toe dat het af en toe noodzakelijk is om entertainment te voor- zien van inhoud. Dat het zaak is het gigantische musicalpubliek kennis te laten maken met een productie waarin traditionele begrippen als glamour en uitpakken nu eens even niet aan de orde zijn. Die vrouw dus, Diana. Ze is door het leven getekend. Exacter: door een erbarmelijk zwaar verlies. De makers hebben haar situatie dermate geniaal uitgewerkt, dat het de recensent verplicht daarvan geen letter prijs te geven en de plot niet te verraden. Zelfs niet, als ik noteer dat deze vrouw kampt met een psychische stoornis, een ziekte die termen als depressief en manisch oproept. Als de muren gaan draaien, valt ze in de handen van psychiaters, ondergaat ze hun beroepsmatige afwijkingen en uiteindelijk elektroshock therapie. Je kunt uit- tekenen wat dit teweeg brengt in een gezin dat op het koord van hoop en angst balanceert. De dochter, haar vriendje en de verschrikkelijk begripvolle echtgenoot (prachtige creatie van Wim van den Driessche) ontkomen er niet aan. Het wordt hun opgave hun leven te leven, om te gaan met facetten als ’gewoon’ en ’ongewoon’ en zich te realiseren dat ’in de buurt van normaal’ een aanvaardbare norm kan zijn. En tussen haakjes: wat is er met Gabe, wat is er met die ongrijpbare zoon…? Freek Bartels legt in die figuur kristalhelder het mysterie van een personage, René van Kooten schittert in een dubbelrol als psychiater. Regisseur Paul Eenens heeft opnieuw een verfijnd meesterwerk afgeleverd, gesteund door de briljante vertaling van Daniël Cohen. Vernederlandst voor zover het kon, al hebben we het over uitgesproken Amerikaanse materie. Next to normal is een musical die qua concept het voor kenners vertrouwde werk van Sondheim benadert in een doorgecomponeerde zetting. Indrukwekkend, met name, omdat vier muzikanten een ondeelbare combinatie vormen met de cast van zes spelers. Toen Simone Kleinsma haar toneeldebuut maakte in One flew over the cuckoo’s nest, was het voorspelbaar dat er méér zou komen. Deze musical toont haar fabelachtige kracht als actrice én als zangeres. Ongekend sterk en meeslepend in verdriet, vertwijfeling en ontreddering.