Kladversie benodigdheden informatica

Versie 3 benodigdheden informatica ten behoeve van werkgroep I&I
Systeemeisen Configuratie
Ten behoeve van de omscholing tot docent Informatica voor het keuzevak Informatica in
de bovenbouw van HAVO en VWO heeft CODI* specificaties opgesteld voor een
computerconfiguratie ten behoeve van de deelnemende docenten. Bij het opstellen van
de specificaties is niet alleen gelet op de vereisten voor de omscholing, maar tevens is
ervan uitgegaan dat de configuratie enige tijd mee zal moeten gaan binnen het
takengebied van de Informatica docent.
Bij deze specificaties sluiten de samenstellers van deze lijst zich aan. De lijst van
systeemeisen Configuratie is algemener dan de lijst die door CODI is gepubliceerd: deze
specificaties werden in 2000 opgesteld, de specificaties moeten op het moment van
aanschaf worden vergeleken met de actuele meer dan modale machine.
In de tekst wordt het onderscheid tussen ‘noodzakelijk’ en ‘wenselijk’ aangeduid in een
groene tekstkleur.
De specificaties zijn:
Noodzakelijke Hardware

Recente krachtige processor Is het niet zinvol hier en bij de harde schijf ook een
aanduiding van de capaciteit te geven (net als bij andere onderdelen)?
De andere leden wilden juist een algemene omschrijving…, voorstel: zo laten
*

Harde Schijf met voldoende capaciteit en snelheid, ook voor de komende drie jaar

Intern geheugen 128 Mb (wenselijk voor de komende jaren 256 Mb)

Videokaart met geheugen 16 Mb en 3D ondersteuning (wenselijk 32 Mb)

Geluidsvoorzieningen; een goede geluidskaart, geïntegreerd op het moederbord of
als insteekkaart, een set boxjes en/of koptelefoon

CD ROM en CDROM (re)writer

Muis en Toetsenbord

Beeldscherm 17 inch

Printer

Scanner

Internet account is vereist

(een bijdrage in de kosten voor een) ISDN- / kabelabonnement

ISDN adapter / kabelmodem ten behoeve van internetgebruik

Digitale camera (foto's van practica, foto's voor website opdrachten e.d., en
illustratiemateriaal bij lessen over representatie van informatie).
Consortium Omscholing docenten Informatica
In geval van een NoteBook liggen de systeemeisen anders. De volgende zaken zijn dan
vereist: een TFT scherm (bij voorkeur 14,1 inch), een lithiumIon accu, voldoende Mb
intern geheugen (wenselijk voor de komende jaren 256 Mb), interne CD-ROM speler, een
harddisk van voldoende capaciteit, een losse wheelmouse, een netwerkkaart en een
modem, een externe CD-ROM writer. Enkele nadelen van een notebook: de kans op RSI
blijkt groter, zo is ook het risico van verlies of diefstal een reden tot nadere overweging.
Enkele kanttekeningen bij de configuratielijst:
Het uitgangspunt voor de samenstellers van deze lijst is dat de bovenstaande
configuratie de computer betreft voor thuisgebruik. Het is denkbaar dat het schoolbeleid
zodanig is dat thuis werken wordt tegengegaan (‘laat je werk op school’) of dat er andere
redenen zijn om de beschreven computer niet als thuiscomputer te installeren.
Er zijn scholen waar het beleid is dat een sectie altijd toegang heeft tot een werkplek met
computer. Wat de voorkeur is voor welke oplossing dienen we over te laten aan de
betrokken docent en instelling.
Wenselijke Hardware

Aan de lijst ontbreekt een backup-voorziening als een harde schijf (RAIDsysteem) voor het veiligstellen van belangrijke data. De CDROM (re)writer kan
hiervoor ook ingezet worden of anders een backup-systeem, gebaseerd op tapes,
een alternatief systeem kan bestaan uit Iomaga ZIP/JAZ.

Een ingebouwde geluidskaart, deze kaart is weliswaar niet noodzakelijk maar voor
het bekijken/beoordelen van bijvoorbeeld presentaties met geluidsfragmenten of
het voorbereiden van lessen in het kader van specifieke informatiesystemen wel
wenselijk.
Noodzakelijke Software

De computer moet voorzien zijn van een recent besturingssysteem volgens de
standaard die op school afgesproken is.

Verder wordt ervan uitgegaan dat een softwarepakket Office aanwezig is. Welk
pakket dit betreft is afhankelijk van de standaard van de school. Licenties voor
deze software zijn meestal via SLB Diensten voor onderwijsinstellingen te
verkrijgen. Er zijn ook office-pakketten gratis of langs andere weg dan SLB
verkrijgbaar. De voorkeur gaat uit naar een zo volledig mogelijke versie, inclusief
presentatieprogramma en database software. Te denken valt aan MS Office, Star
Office, het officepakket van Corel, er zijn naast deze pakketten nog meer officesuites op de markt.

Een of meer programmeeromgevingen die in de lessen worden gebruikt zijn
absoluut vereist. Andere programmeeromgevingen die niet vanwege andere
functies nodig zijn (applicatieontwikkeling op school of zo), horen bij de gewenste
software.

De door de docent en leerlingen gebruikte casetools

Een tekenpakket voor het maken van bitmap- en vectorgeoriënteerde
afbeeldingen

Software ten behoeve van het maken en beheren van websites

Een softwarepakket voor het administreren van de vorderingen van de leerlingen .
Het te gebruiken pakket dient aan te sluiten bij de op school gebruikelijke
standaards

Toetssoftware als Wintoets, Hot Potatoes of Questionmark Perception (voorkeur
in verband met standaardisering komende jaren)

De software zoals deze door de auteurs van de gebruikte methode wordt
aanbevolen, deze software kan per methode verschillen, daarom verwijzen we
naar de handleidingen van de methoden. In de handleidingen worden de
benodigde pakketten genoemd.

Verder: Antivirussoftware, NetwerkInformatie programma’s (zoals NeoTrace),
bestandsbeheer tools (zoals WinCommander), de software die nodig is om
specifieke hardware aan te sturen (Cdwrite programma’s e.d.).
Wenselijke Software

Software ten behoeve van het tekenen van diagrammen, organogrammen,
klassendiagrammen, etc, bijvoorbeeld SmartDraw versie 5 of 6 inclusief
uitbreidingen in de vorm van losse thema-bibliotheken, voor sommige typen
diagrammen kunnen specifieke pakketten gebruikt of gekocht worden, Rational
Rose (trial version), Structograaf.
Als er een pakket beschikbaar is dat aansluit bij de schoolstandaards, bijvoorbeeld
Visio bij MS Office, sluit dit beter aan bij deze afgesproken schoolstandaards.

Software ten behoeve van het maken van (project)planningen, hier kan MS
Project, SmartDraw of MS Excel (eventueel met gebruik van Add-ins) voor
gebruikt worden.

Software ten behoeve van robots zoals deze wordt aangetroffen bij de
verschillende pakketten van Lego
Voorzieningen op school
De volgende voorzieningen toch aanbevolen. Om de lessen Informatica goed te
kunnen verzorgen, moet je als docent een computerlokaal tot je beschikking hebben
waar elke leerling individueel kan werken. Deze PC’s moeten aangesloten zijn op het
netwerk van de school en voorzien zijn van een Internetaansluiting met voldoende
bandbreedte (Kennisnet).
Het besturingsysteem en de netwerksoftware is afhankelijk van de afspraken op de
instelling. Er dient gekozen te worden voor een stabiele werkomgeving, daar zijn
verschillende goede oplossingen voor. Het precies noemen van deze oplossingen valt
buiten het bestek van deze lijst.
In het lokaal moet ook een goede netwerkprinter aanwezig zijn. Het is erg handig als
elke PC is uitgerust met een eigen CD-ROM speler. Alternatieven zouden kunnen
bestaan uit een of meer CD-towers of Virtual CD.
Voorzieningen zoals een scanner en een digitale camera moeten serieus overwogen
worden. Deze voorzieningen kunnen in beheer van het vaklokaal zijn, het is ook
mogelijk om het beheer op een centrale plaats binnen de school te plaatsen. De
persoon die het beheer heeft kan de voorzieningen op aanvraag uitgeven.
Ook mag een LCD projector (beamer) in het computerlokaal niet ontbreken, LCD
projector is een goede vervanger voor een schoolbord en een prachtig hulpmiddel bij
uitleg/presentaties.
In verband met lesvoorbereidingen is een NoteBook of een goede werkplek met een
desktop computer binnen de school een vereiste voor elke docent, met de
mogelijkheid om dit NoteBook snel te kunnen verbinden met het schoolnetwerk. En
als dat niet mogelijk is een zip-drive of cd-rewriter in een docentenmachine (thuis en
op school), zodat lesmateriaal eenvoudig kan worden meegenomen en geïnstalleerd.
Naast de voorzieningen is het noodzakelijk om afspraken te maken met de beheerder
van het schoolnetwerk over de verantwoordelijkheden en taken van de docent en de
systeembeheerder ten aanzien van het beheer van de voor het vak benodigde
voorzieningen. Dit geldt voor zowel de hardware als de software.
Goede afspraken kunnen de werkdruk van beide partijen verlichten en een goede
omgang bevorderen. De docent informatica moet, anders dan docenten van andere
vakken, met een zekere regelmaat wisselende data en software snel kunnen (laten)
plaatsen op het netwerk. Daarom zijn aparte regelingen voor de docent informatica
aan te bevelen. Sommige docenten informatica hebben rechten op het netwerk
gekregen om zelf een aantal zaken te kunnen regelen. Dit kan in het voordeel van de
docent maar ook van de systeembeheerder werken.
Welke methode er wordt gekozen om het hier boven genoemde te kunnen realiseren
is natuurlijk afhankelijk van de situatie, wensen en beleid van de betrokken school en
het personeel.
In het netwerk dienen de leerlingen eenvoudig toegang te hebben tot de voor het vak
geïnstalleerde software en data. Het is sterk aan te bevelen om de leerlingen die het
vak volgen, rechten te geven om bestanden te kunnen opslaan en lezen binnen het
netwerk. Te overwegen valt om deze rechten niet alleen toe te kennen aan leerlingen
die informatica volgen maar ook aan leerlingen voor de andere vakken die gebruik
maken van ICT-middelen. Deze bestanden worden meegenomen bij de dagelijkse
back-up van de databestanden op het netwerk.
Een praktijkvoorbeeld van een school:
‘Wij werken op alle PC’s met twee partities en de PC’s starten op in een tweekeuze
menu. Als je niets doet, start de PC door voor een “gewone” leerling en kom je op
C: terecht. Die heeft geen rechtermuisknop, geen verkenner, enzovoorts. Hij kan
niets anders dan door de vaste menustructuur wandelen en programma’s starten.
Een informatica leerling logt in met zijn eigen inlognaam en wachtwoord op een
vaste PC in het computerlokaal waar ik lesgeef. Hij komt vervolgens op D: terecht
waar hij alle rechten heeft. Hij kan programma’s zelf installeren, zijn bureaublad
aanpassen, heeft gewoon de verkenner, enzovoorts. Maar hij is samen met de
eventueel drie andere informatica leerlingen ook verantwoordelijk voor die PC. Het
werkt uitstekend en er ontstaan nagenoeg geen problemen door. In het begin van
het schooljaar even de gebruikers aanmaken en je bent klaar.’
Naast de bovengenoemde operationele pc’s is het noodzakelijk om in het lokaal de
beschikking te hebben over:

Enkele (oudere) maar liefst recente werkende computers die
ge(de)monteerd kunnen worden door de leerlingen om zo een goed beeld te
kunnen krijgen van de opbouw van een computer

Enkele (oudere) maar liefst recente werkende computers die door middel
van een lokaal netwerk aan elkaar verbonden kunnen worden ten behoeve van
illustratie van de werking van netwerken

Enkele (oudere) maar liefst recente werkende omputers die door de
leerlingen van verschillende besturingssystemen voorzien en getest kunnen
worden ter illustratie van besturingssystemen

In het lokaal dient voldoende kastruimte voor opslag van materialen aanwezig
te zijn, boeken, tijdschriften, gereedschappen, extra lesmateriaal moeten een
plaats kunnen krijgen binnen (af te sluiten) kasten.

Prikborden om planningen, folders, posters en dergelijke tentoon te kunnen
stellen

Voor montage, demontage en demonstratie van hardware is er de beschikking
over een werkplank of andere geschikt werkvlak.

Gereedschapsets om de bovengenoemde praktijkhandelingen uit te kunnen
voeren, zoals schroevendraaiers, anti-statische armbandjes, tangetjes in
verschillende maten en vormen, etc. Er zijn complete setjes in de handel (30 –
36 delig verkrijgbaar. Zie ook de illustraties.

De bovenstaande faciliteiten zijn ook onder te brengen in een Informaticalab:
een ruimte waarin (eventueel oude, maar niet volledig onbruikbare - vanaf
Pentium I) machines naar toe kunnen worden gebracht en waar leerlingen zelf
gaan knutselen aan machines, netwerken, alternatieve besturingssystemen,
programmeertalen, etc.
Informatica is immers een praktisch vak, net als natuurkunde, scheikunde,
beeldende vakken, techniek etc, daar zijn ook practicumfaciliteiten voor
beschikbaar.

Bij aanschaf van meubilair is het noodzakelijk om de ergonomische
eigenschappen van het meubilair te onderzoeken. Vergeet hierbij niet de
schrijfruimte voor de leerlingen. Toetsenborden moeten zo makkelijk mogelijk
even terzijde geschoven kunnen worden (bv bij informatieanalyse, het maken
van toetsen, het schetsen van interfaces en dergelijke). Er zijn scholen met
een informaticalokaal met gescheiden gebieden, theorieruimte met gewone
tafels en een praktijkdeel waar de computertafels staan opgesteld.

Ook het lokaal zelf dient aan bepaalde (ergonomische) eisen te voldoen, te
denken valt aan:
1. Voldoende makkelijke toegang tot stekers van allerlei aard
2. Verduisteringsmogelijkheid (ivm beamer gebruik)
3. Diefstal preventie van allerlei aard (bv beamer aan slot zetten)
4. Airconditioning
Wenselijk is de aanwezigheid van een of meer leesplanken voor tijdschriften.
Tevens is het voor het inzicht van de leerlingen in de architectuur van pc’s wenselijk
dat een bord ter beschikking staat met daarop alle componenten van een computer
gemonteerd.
Er is een voeding, moederbord, diskdrive, harde schijf en
cd-romspeler met beugels op een plank bevestigd, zodat
er een demonstratie PC is in het lokaal. Zet de
processor, geheugen, netwerkkaart en videokaart op zijn
plaats, sluit alles netjes aan en installeer de PC zodat ie
werkt. Zo'n plank komt perfect van pas bij het onderdeel
hardware.
Ook een klein museumpje of vitrine met oude pc’s en onderdelen als opengewerkte harde
schijven, drives of bijvoorbeeld een toetsenbord, systeembord en dergelijke is wenselijk
in het lokaal.
Lego robotica biedt de mogelijkheid om programmeerprincipes te koppelen aan een
direct resultaat in de vorm van gedrag van de robots, aanwezigheid van enkele sets Lego
Robotica is dan ook wenselijk.
Tenslotte, wenselijk: enkele krachtige (eventueel stand-alone) pc’s voor video-, geluid-,
en beeldbewerking, deze pc’s zouden gedeeld kunnen worden met de muzische vakken
Afhankelijk van de indeling en (on)toegankelijk van het informaticalokaal kan er ook voor
worden gekozen om de boven beschreven pc’s op een andere lokatie te plaatsen. In
geval van overlast binnen het informaticalokaal geniet de laatste optie de voorkeur.
Binnen de I&I werkgroep informaticavo wordt ook gewerkt aan een lijst ten behoeve van
de mediatheek. In deze lijst zal een opsomming van boeken en andere middelen ten
behoeve van de ondersteuning van docent en leerling worden opgenomen. Deze
opsomming zal gerubriceerd zijn op onderwerp en deelonderwerp. Denk hierbij aan
informatieanalyse, databaseontwerp, systeemontwerp, projectmatig werken,
programmeren, beeldbewerking en dergelijke.
De deelonderwerpen bij bijvoorbeeld programmeren zouden Java, (Object)Pascal, Visual
Basic, PHP, ASP kunnen omvatten. Deze lijst wordt na een initiële vulling ter aanvulling
door de collega’s op de website informaticaVO gepubliceerd. Mooi Nederlands is dit niet!
Dit deel wordt uit de lijst verwijderd en opgenomen in een vervolglijst
De volgende lijst is slechts een klein opzetje en wordt als aparte lijst verder
ontwikkeld.
Mediatheek
Enkele abonnementen op tijdschriften, dit om de ontwikkelingen op het gebied van ICT te
kunnen volgen, te denken valt aan:

Computable (http://www.computable.nl)

Automatiseringgids (http://www.automatiseringgids.nl)

Studieblad van KPN (http://www.kpn.com)

PC-Active

Computer Totaal!

Personal Computer Magazine
Boeken ter ondersteuning van de docent en/of leerling:

Programmeeronderwijs
o
Objectorientatie algemeen

o
Visual Basic

o
titels
Pascal

o
titels
Titels
Etc.

Systeemontwikkeling

Hardware
Netwerken
en zo maar door