Anti-hormoontherapie

borstkliniek
informatiebrochure
Anti-hormoontherapie
Inhoudstafel
1.Inleiding
4
2. Verschillende soorten behandelingen
5
3.Contactgegevens
7
3
1. Inleiding
Graag duiden wij u op het belang van een goede informatie voorafgaand
aan uw anti-hormoontherapie. Wij raden u dan ook ten zeerste aan deze
folder grondig door te nemen. Heeft u nog bijkomende vragen, aarzel dan
niet om uw behandelende arts aan te spreken of neem contact op met de
desbetreffende dienst (zie contactgegevens verder in de folder).
Groei van borstkanker
Hormonen zijn natuurlijke stoffen die door het lichaam worden aangemaakt.
De twee belangrijkste vrouwelijke geslachtshormonen zijn oestrogeen en
progesteron. De meeste soorten borstkanker hebben deze hormonen nodig
om te groeien.
De cellen bevatten ontvangers of receptoren, waarop de hormonen zich
kunnen binden om zo de groei van de kankercellen te stimuleren. Ze
voeden als het ware de tumor. De anti-hormoontherapie zorgt ervoor dat
de receptoren worden geblokkeerd, de energievoorziening wordt dus met
andere woorden stopgezet, waardoor de cel stuk zal gaan. Op deze manier
verkleint dus een nog aanwezige tumor, en/of wordt de groei van eventuele
aanwezige kankercellen belemmerd.
Deze therapie heeft enkel zin bij patiënten bij wie een hormoongevoelige
tumor werd gevonden. (Bij niet-hormonale tumoren zijn de receptoren
afwezig, en kunnen ze dus ook niet worden geblokkeerd.) De vaststelling
of er al dan niet hormoonreceptoren zijn in het weefsel, gebeurt in het
laboratorium.
4
2. Verschillende soorten behandelingen
Het blokkeren van deze receptoren kan op verschillende manieren gebeuren,
de arts beslist welk middel het meest geschikt is voor welke patiënt. Om deze
beslissing te nemen, zijn een aantal zaken van belang: aan welk hormoon
was de kankercel gevoelig, is de patiënte in de menopauze of niet, ook het al
dan niet hebben van osteoporose speelt een rol…
Hoe kan men de groei van een hormonale tumor voorkomen/stopzetten?
• Door de hormoonreceptoren te blokkeren via medicatie.
• Door de aanmaak van oestrogeen tegen te gaan via medicatie.
• Door de aanmaak van oestrogeen en progesteron tegen te gaan via
operatie (verwijderen van de eierstokken).
1. Blokkeren van de hormoonreceptoren
Tamoxifen
Tamoxifen wordt verkocht onder de volgende merknamen: Nolvadex –
Tamizam - Tamoplex.
Beschrijving
De chemische stof die bij hormoontherapie het meest wordt gebruikt,
heet tamoxifen. Tamoxifen blokkeert de receptoren, de ontvangers van
oestrogeen in de kankercel. Dit heeft tot gevolg dat de kankercellen in het
borstweefsel als het ware niet worden gestimuleerd en dus ook niet kunnen
groeien of zich vermeerderen. Het middel wordt al vele jaren gebruikt voor
de behandeling van zowel beginnende als gevorderde borstkanker.
De behandeling bestaat uit het dagelijks slikken van één pilletje gedurende
een bepaalde tijd. Meestal duurt de behandeling vijf jaar.
5
Bijwerkingen
De bijwerkingen van tamoxifen vallen over het algemeen erg mee. Het
merendeel van de patiënten heeft er geen last van. Bij sommige patiënten
komen de volgende bijwerkingen echter in meer of mindere mate
voor: gebrek aan eetlust, hoofdpijn of duizeligheid, gewichtstoename,
overgangsklachten (omdat hormoontherapie de werking van oestrogeen
blokkeert). Regelmatig komen volgende klachten voor: opvliegers en
wijzigingen in de menstruatiecyclus, vaginale droogte, verminderd
libido, een licht verhoogde kans op een trombose en/of longembolie,
het vasthouden van vocht (vochtretentie), een licht verhoogde kans op
baarmoederkanker.
Deze nadelen wegen echter niet op tegen de voordelen: minder kans op
uitzaaiingen en minder kans (gehalveerd) op een tweede keer borstkanker.
2. Blokkeren van de aanmaak van oestrogeen via medicatie
Aromataseremmers worden verkocht onder de volgende merknamen:
• letrozole onder de merknaam Femara;
• anastrozole onder de merknaam Arimidex;
• exemestane onder de merknaam Aromasin.
Beschrijving
Letrozole, anastrozole en exemestane zijn middelen die behoren tot de
groep van aromataseremmers. Aromatase is een enzym dat ervoor zorgt dat
er oestrogenen worden gemaakt in het lichaam. Zij remmen dus de aanmaak
van oestrogenen door het lichaam. Ook hierbij geldt, dat deze behandeling
alleen zin heeft bij vrouwen met positieve oestrogeenreceptoren.
In sommige gevallen worden aromataseremmers toegediend bij vrouwen
die veel klachten hebben van tamoxifen. Ook indien de groei van een reeds
bestaande tumor weinig afneemt onder tamoxifen, of indien men hervalt
onder het gebruik van tamoxifen.
Bijwerkingen
Patiënten die aromataseremmers gebruiken, ondervinden meestal
nog minder bijwerkingen dan de patiënten die tamoxifen gebruiken.
Onderstaande bijwerkingen komen soms voor: gewrichtlast (bij 20 % van
6
de patiënten), verhoogde kans op osteoporose, opvliegers, skeletpijn en
spierpijn.
3. Blokkeren van de aanmaak van hormonen via operatie
Hierbij zal de arts operatief de eierstokken verwijderen, zodat de productie
van vrouwelijke hormonen wordt stilgelegd. Meestal kan dit gebeuren met
een kijkoperatie, waarbij de opname beperkt is tot 1 overnachting. U dient
nadien wel voldoende rust te nemen.
Indien u nog vragen hebt over dit onderdeel van uw behandeling
mag u steeds contact opnemen met uw gynaecoloog, oncoloog of
borstverpleegkundige.
3. Contactgegevens
Borstkliniek Voorkempen, campus AZ Sint-Jozef Malle:
• Tel.
03 380 21 03
• [email protected]
• Adres Oude Liersebaan 4, 2390 Malle
Neem ook zeker een kijkje op onze website www.azsintjozef-malle.be.
U vindt er o.a. meer praktische informatie terug. Ook voor financiële
informatie kan u hier terecht.
7
27
um:
edat
Versi
•
r
u
te
direc
meen
t - alge
aeynes
cr
n
Va
en
o
dige • VU: K
Opdrachtgever: Peggy Wynants - borstverpleegkun
6
201
juni