PSR – Duet Na tientallen jaren keyboard spelen wil je weer eens

PSR – Duet
Na tientallen jaren keyboard spelen wil je weer eens wat nieuws. Zij het
een nieuw model aanschaffen of gewoon wat meer doen met je keyboard,
d.w.z. mogelijkheden verder uitnutten of uitbouwen. B.v. zoals vroeger op
het orgel iets met twee manualen. Zodat je snel of tussendoor een andere
stem (sound) kunt laten horen. Als tegenstem of als tweede stem ter
afwisseling naast de eerste.
Nu kan dat natuurlijk op het keyboard in je linkerhand, maar je moet
oppassen de aangeslagen akkoorden niet te verstoren. Ook kun je snel
omschakelen met een voetschakelaar van rechter- naar b.v. linkerhandstem. Dus je kunt jezelf best aardig behelpen, zeker als je een keyboard
hebt met meer dan 5 octaven en een dubbele split kunt maken.
Maar allerfijnste is als dat tweede manuaal altijd voorhanden is.
Als je op internet rond snuffelt zie je daar vele fraaie voorbeelden van.
Velen doen dat door eenvoudigweg meerdere keyboards tegelijk te
gebruiken, naast of onder elkaar. Je bent snel gesteld, maar het wordt al bij
al nogal een hele opstelling. Wel super flexibel en als je twee geheel
verschillende merken keyboards gebruikt heb je vele mogelijkheden.
Anderen lossen dit weer op door een tweede manuaal toe te voegen, je ziet
daarvan o.a. vele Tyros uitvoeringen, genoemd de Tyros-twin. Deze twin
uitvoering is kant en klaar in de handel (b.v. muziekhuis Dera) te koop of
wordt gebouwd door hobbyisten in allerlei, soms meer dan fraaie
uitvoeringen.
Dus daarmee ga ik daar zelf ook maar eens aan de gang. Kijken of ik een
tweede manuaal bij mijn Yamaha PSR-950 kan construeren. Overal
rondvragen: “Hoe doe je dat”. En veel snuffelen op internet, waar zelfs hele
instructie video's hierover te vinden zijn.
Het toegevoegde manuaal (altijd onder manuaal) kan bestaan uit een
eventueel gestript oud keyboard. Of je koopt een kant en klaar midi-klavier,
waar je wel of niet de ombouw (kast) vanaf haalt. Maar wat je wel daarmee
in huis haalt (afgezien van de te maken constructie) zijn mogelijke midi
problemen en de noodzaak om bijbehorende elektronica (o.a. een
Midipatch) aan te schaffen en aan te sluiten.
Omdat je op de juiste manier achter je “dubbel-manuaal-keyboard” wilt
zitten, zul je vooral op het onderste keyboard gaan spelen, zeker met je
linkerhand. Je rechterhand speelt dan op boven- of onder-klavier. Niks mis
mee, maar het betere manuaal (dat van je oorspronkelijke keyboard) zit nu
boven en wordt het minst gebruikt en je bent nu gedwongen te spelen op je
bij-geconstrueerde manuaal, vaak een model met een mindere toetstouche.
Maar wat vooral lastig is dat alle bedieningsknoppen tenminste zo'n 15 cm
naar achter verplaatst worden. De reikafstand is af en toe te ver. Als je
bovendien, zoals ik, afhankelijk bent van je muzieknotatie, staat die net iets
te ver weg, om lekker te lezen.
Dus al bij al was dit voor mij niet de oplossing. Na weken proberen en
denken, zou het simpelste zijn om van het toe te voegen manuaal een
boven klavier te maken.
Alles zit dan op de juiste bedieningsafstand, midi- en elektronica-problemen
zijn er niet. Bovendien krijgt de opstelling, eventueel met een mooie
ombouw, de uitstraling van een heus orgel (zonder pendalen).
Blijft een, niet onbelangrijk, probleem over: je dekt je registratie knoppen af!
Dus dat probleem moet uit de wereld. Koop dan een orgel zonder pendalen
zou je zeggen, maar is er maar één van te koop: De Roland Atelier combo
AT 350c. Heel leuk met vooral Hammond klanken te spelen, maar deze
Roland heeft bij lange na niet de mogelijkheden van een geavanceerd
keyboard. Dus verder denken......
Wat nu als ik het boven klavier snel weg- of opklapbaar maak, moet gaan!
Aankoop lijst voor de doe-het-zelf-zaak wordt opgesteld en op pad.
Maar eenmaal aangekomen bij de Hornbach, zag ik daar de oplossing
liggen: Een verschuifbaar bovenmanuaal middels geleiders van een
keukenla, maar dan omgekeerd. Dus weer naar huis om na te denken en te
construeren. Wat proto's gemaakt op de werkbank. Opgebouwd op mijn
PSR, het begon iets te worden. Daar ga ik mee verder.
Nu op zoek naar een geschikt bovenmanuaal, e-mail overleg met de
muziekhandel. Na een middag overleg met Peter van Klundertmuziek, wat
heen en weer sturen van klavieren is daar het voor mij het juiste midiklavier uit gekomen de Swissonic EasyKey 49, geleverd door Thomann uit
Duitsland.
Zoals je op de foto's kunt zien ontstaat nu een situatie (mode) waarmee je
kunt registreren (bovenmanuaal naar achter geschoven) en een speel
mode. Waarbij je nog steeds alle registratie knoppen kunt bereiken.
Na wat langere tijd spelen en meerdere keren veranderen van het proto
type, wordt de constructie door mij als definitief bepaald.
Blijft over de ombouw. Voor de huiskamer wordt dat de ombouw die al
bestond n.l. die van mijn oude Technics piano. (Een artikel van deze
ombouw hiervan verscheen al eens in een voorgaand clubblad)
Alhoewel dat nog de nodige hoofdbrekens gaf om het passend te krijgen.
Maar dat het gelukt is zie je op bovenstaande foto.
Omdat ik de laatste jaren hier en daar nog al eens mag komen spelen,
moest er voor de "Bühne" ook wat komen. Maar dan geheel opvouwbaar
en makkelijk vervoerbaar.
Dat heeft nog wel wat voeten in aarde gehad. Na veel nadenken, proberen
en wekenlang bezig zijn in de hobby-garage is er toch een model uitgerold
dat gezien mag worden. Het muzikale hart is hetzelfde als uit de huiskamer
Technics.
Met een knipoog naar de Tyros-twin,
heb ik mijn "orgeltje" de PSR-Duet
genoemd.
Als kleur koos ik een opvallende flitsende verschijning, zoals je meestal ziet
van een succesvol professioneel (ook handgemaakt) merk uit Zweden.
Na al dat gepieker, construeren en bouwen is het nu weer tijd om te gaan
spelen.
Johan Bushoff
(Met dank aan Klundertmuziek, Muziekhuis Dera, Muziekhuis Thomann
en vele enthousiastelingen op diverse websites)