Kleinste vis ter wereld - Moerbeekse Aquariumvereniging

INFORMATIEBLAD
MOERBEEKSE AQUARIUMVERENIGING
- JAARGANG 25 – NUMMER 3
Kleinste vis ter wereld
Als je ooit op restaurant een Paedocypris bestelt, dan is de kans
groot dat je een vergootglas nodigt hebt om het visje op je bord te
vinden. De Paedocypris (paedocypris = kindkarper) is amper 7,9
millimeter groot en daarmee de kleinste vis ter wereld. Enkele
biologen hebben het minivisje onlangs ontdekt in de moerassen
van Sumatra.
De Paedocypris is nog maar net ontdekt en toch is het al met
uitsterven bedreigt. Het visje kan namelijk alleen overleven in
tropische bosmoerassen met een bepaald type zuur water (pH = 3)
Dat er wat minder water in de moerassen staat, kan geen kwaad. Het
visje is zo klein dat het niet veel water nodig heeft. Het is de mensheid
die een bedreiging vormt, want veel van die moerassen worden
drooggelegd voor olieplantages en de bossen worden gerooid. Dit voor
de aanleg van garnalenkwekerijen en palmolieplantages. Ook zijn veel
veenpoeltjes ernstig aangetast door de recente bosbranden op Sumatra. Het
zou kunnen dat de wetenschappers het visje maar net op tijd ontdekt
hebben.
Het is heel opmerkelijk hoe de Paedocypris erin geslaagd is zo klein te
blijven. Ze hebben namelijk heel wat volwassen "attributen" achterwege
gelaten. Zo ontbreekt er rond hun hersenen een beschermende structuur
en kunnen de vrouwtjes slechts een paar eitjes dragen. Het vorige
record van kleinste vis ter wereld stond op naam van de Trimmatom. Die
kan tot 8,0 millimeter groot worden.
Reuzenpijlinktvis voor het eerst levend in beeld gebracht.
Ze spreken natuurlijk enorm tot de verbeelding: reuzeninktvissen. Met hun 18 meter lengte zijn ze dan ook de
grootste ongewervelde dier op de aarde. In
oude kronieken wordt wel verhaald van
inktvissen die een heel schip met hun takels
in de greep hebben.
In Naturalis (zaal Natuurtheater) ligt in de
vloer een exemplaar van 8 meter dat helaas
z'n twee 2 grote vangarmen (en daarmee de
helft
van z'n
lengte)
mist.
Reuzenpijlinktvissen leven in de diepzee. Hun voornaamste vijand zijn
de potvissen die zich met de inktvissen voeden. Gezien de enorme
omvang van deze kolossen (zie tekening) geen licht gevecht. De
inktvissen waren dan ook vooral bekend van opduikende potvissen met
afgescheurde vangarmen nog aan hun lijf gehecht en van
aangespoelde verminkte exemplaren en losse tentakels. Niemand had
een reuzenpijlinktvis ooit levend waargenomen.
Maar onlangs lukte het twee Japanse onderzoekers met een diepzeecamera op 900 m diepte een exemplaar
van ook 8 meter goed in beeld te krijgen. De foto toont een deel van de reuzeninktvis (de witte streep is lijn
waarmee de camera verbonden was met het aas waarmee de inktvis gevangen was). De twee lange dunne
vangarmen zitten om het aas gekronkeld en zijn daardoor niet goed te zien. Ook zijn achterlijf bleef buiten
beeld. Desondanks toch een unieke foto!
Anders dan verwacht zijn deze grote dieren geen trage lobbossen maar actief jagende dieren. Om zich van
zijn vanghaak - die aan een arm zat vastgehaakt - te ontdoen klom de reuzeninktvis in korte tijd van 900 naar
600 meter diepte en weer terug en waarbij tenslotte de arm losscheurde.
Bron: Proceedings of The Royal Society B (26 sept. 2005); tekening potvis en reuzenpijlinktivis uit de NRC
(29 sept. 2005)
INFORMATIEBLAD
-
MOERBEEKSE AQUARIUMVERENIGING
17
- JAARGANG 25 – NUMMER 3