Tumor van de speekselklier

Tumor van de
speekselklier
–
Wat is een tumor van de speekselklier (speekselkliertumor)?
Een tumor betekent zwelling en kan zowel goed- als kwaadaardig zijn. Een tumor in de
speekselklier komt niet vaak voor. In Nederland worden per jaar bij ongeveer 3 op de 100.000
mensen tumoren in de speekselklieren gediagnosticeerd. Tumoren van de speekselklier
kunnen op elke leeftijd voorkomen. De meeste tumoren komen in de oorspeekselklier voor,
gevolgd door de onderkaakspeekselklier.
Een speekselkliertumor is meestal goedaardig, maar kan ook kwaadaardig zijn. Kwaadaardige
speekselkliertumoren kunnen ook op iedere leeftijd voorkomen, maar meestal tussen de 60
en 75 jaar.
Klachten van een tumor in de speekselklier
 In de grote speekselklieren uit een tumor zich als een gladde zwelling zonder pijn die
langzaam groeit. De zwelling kan al maanden tot soms jaren bestaan.
 Een niet goed werkende speekselklier is zelden of nooit een klacht van een
speekselkliertumor.
 Door de trage groei valt de afwijking de patiënt zelf niet of nauwelijks op. Vaak worden
mensen door hun omgeving op de zwelling gewezen.
 Een tumor die snel groeit en pijn doet wijst meestal op een kwaadaardige tumor.
 Een afstaande oorlel kan wijzen op een tumor in de oorspeekselklier.
 Uitval van de een of meer takken van de aangezichtszenuw (nervus facialis) is een
belangrijk uiting van een kwaadaardige tumor van de oorspeekselklier. Dit geeft meestal
uitval van de spieren in het gezicht.
 Een tumor van de ondertongspeekselklier uit zich vaak als zwelling zonder pijn in de bodem
van de mond, zonder andere klachten.


Tumoren van de kleine speekselklieren komen vooral in de bovenlip en het gehemelte voor.
Ook hierbij is er een zwelling zonder pijn.
Bij een tumor van de kleine speekselkliertjes van het gehemelte kan een gebitsprothese niet
meer goed passen.
Hoe ontstaat een speekselkliertumor?
De oorzaak voor het ontstaan van tumoren in de speekselklieren is onbekend. Bij sommige
goedaardige tumoren (Warthin tumor) bestaat er een sterke relatie met roken.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Lichamelijk onderzoek
Bij het lichamelijk onderzoek is door de mond-, kaak- en aangezichtschirurg (MKA-chirurg) de
zwelling goed vast te stellen. Meestal is meer onderzoek nodig om de juiste grootte, de relatie
met de omgeving en aard van de zwelling vast te kunnen stellen.
Echografie met een punctie
Er wordt vaak eerst een echografisch onderzoek gedaan. Dit is een onderzoek met
geluidsgolven, waarbij te zien is hoe de tumor ten opzichte van de speekselklier ligt. Meestal
wordt tijdens dit onderzoek ook een punctie gedaan. Met een dunne naald wordt uit de
zwelling een heel klein stukje weefsel genomen (biopt). Dit weefsel wordt onder de
microscoop bekeken door een patholoog. De uitslag van dit onderzoek laat zien om wat voor
tumor het gaat. Dit kan een goedaardige- of kwaadaardige tumor zijn.
CT-scan of MRI-scan
Soms wordt er ook een CT- en/of MRI-scan gedaan. Met deze onderzoeken kan de tumor en
het weefsel er omheen goed beoordeeld worden.
© Spaarne Gasthuis | eindredactie: Patiëntenvoorlichting | Foldernummer dsg-1116 | 01-03-2017
Tumor van de speekselklier | pagina 2
Welke behandeling?
Behandeling van een kwaadaardige tumor gebeurt meestal in een gespecialiseerd centrum.
Een tumor in een van de grote speekselklieren wordt met een operatie verwijderd.
 Een tumor in de oorspeekselklier (glandula parotidea) wordt behandeld met het verwijderen
van de oppervlakkige parotidectomie. Normaal speekselklierweefsel, waar ook de tumor in
zit, wordt hierbij verwijderd. Daarbij wordt rekening gehouden met de aangezichtszenuw.
 Bij een tumor in de onderkaakspeekselklier (glandula submandibularis) wordt vaak de hele
onderkaakspeekselklier verwijderd.
 Een behandeling aan een tumor van de kleine speekselklieren bestaat uit het verwijderen
van de lokale zwelling. Deze behandeling wordt vaak onder plaatselijke verdoving gedaan.
Het verwijderde weefsel wordt onder de microscoop onderzocht door een patholoog.
Ongeveer een week na de operatie is de uitslag van dit onderzoek bekend.
Vragen en telefoonnummers
Het is belangrijk dat u juiste en duidelijke informatie krijgt. Heeft u na het gesprek met uw
specialist of na het lezen van deze informatie nog vragen, stel deze dan gerust. Schrijf uw
vragen van tevoren op, zodat u niets vergeet. Heeft u thuis nog vragen, bel dan de polikliniek
mond-, kaak-, en aangezichtschirurgie (MKA-chirurgie) van het ziekenhuis waar u onder
behandeling bent.
Polikliniek
mond-, kaak-, en aangezichtschirurgie
(023) 224 0080 (alle locaties)
kunt ook een e-mail sturen:
 E-mailadres polikliniek Haarlem Zuid: [email protected]
 E-mailadres polikliniek Hoofddorp: [email protected]
Op de locaties van het Spaarne Gasthuis Heemstede en Haarlem Noord zijn geen
poliklinieken van de afdeling mond-, kaak- en aangezichtschirurgie.
U
In
de avond, nacht of weekend belt u met de afdeling spoedeisende hulp:
 Spaarne Gasthuis Haarlem Zuid
(023) 224 4880
 Spaarne Gasthuis Hoofddorp
(023) 224 6880
Disclaimer MKA Kennemerland spant zich in om de inhoud van deze patiënteninformatie zo vaak
mogelijk te actualiseren en/of aan te vullen. Ondanks deze zorg en aandacht is het mogelijk dat inhoud
onvolledig en/of onjuist is.
Copyright Alle rechten van intellectuele eigendom betreffende deze materialen liggen bij MKA
Kennemerland. Kopiëren, verspreiden en elk ander gebruik van deze materialen is niet toegestaan
zonder schriftelijke toestemming van MKA Kennemerland.
Met dank aan de NVMKA (Nederlandse Vereniging voor Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie)
voor het gebruik van de tekst.
Waar zijn we te vinden?
Spaarne Gasthuis
Haarlem Zuid
Boerhaavelaan 22
2035 RC Haarlem
Spaarne Gasthuis
Hoofddorp
Spaarnepoort 1
2134 TM Hoofddorp
Spaarne Gasthuis
Haarlem Noord
Vondelweg 999
2026 BW Haarlem
(023) 224 0000
www.spaarnegasthuis.nl
[email protected]
© Spaarne Gasthuis | eindredactie: Patiëntenvoorlichting | Foldernummer dsg-1116 | 01-03-2017
Tumor van de speekselklier | pagina 3
Spaarne Gasthuis
Heemstede
Händellaan 2A
2102 CW Heemstede