Tekst Eva Rensman Beeld Welmoet de Graaf Entree ‘Onze huid is veel sterker dan de meeste mensen denken’ Huidverzorging bijna alles mag Veel mensen met diabetes hebben vragen over de dagelijkse verzorging van hun huid. Kun je zeep gebruiken? Mag je ontharen met ontharingscrème of hars? En wat te doen met producten waarop staat: niet geschikt voor mensen met diabetes? De Diabeteslijn van DVN krijgt veel vragen over huidverzorging. Diabc legde de meest gestelde vragen voor aan dr. Bing Thio, dermatoloog in het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam. Op mijn crème staat: niet geschikt voor mensen met diabetes. Mag ik die niet gebruiken? Dat is een overdreven waarschuwing. Er zit waarschijnlijk een kleine hoeveelheid suiker of zetmeel in de crème. De kans dat deze suiker in de bloedbaan komt, is eigenlijk nihil. “De suiker blijft hangen in de huidbarrière. Er zou pas suiker in de bloedbaan komen als je kilo’s crème op je huid smeert.” Wel is het handig om na het gebruik van zo’n crème goed de handen te wassen, zeker als u daarna gaat meten. De kans bestaat anders dat de crème leidt tot 30 diabc • juli/augustus 2009 een verkeerde uitslag bij het meten van uw bloedglucosewaarden. “Maar dan zit de suiker dus op de huid, niet in het bloed”, benadrukt Thio. Overigens zijn er crèmes waarin steroïden zitten, afkomstig uit bijvoorbeeld landen als China, die wel via de huid in het lichaam terecht kunnen komen. Deze stoffen kunnen wel invloed hebben op uw bloedglucosewaarden. Let dus altijd op de ingrediënten als u middelen via internet koopt. Huidverzorging Entree Recepten check! bij diabetes: Wat gebruik ik voor de dagelijkse verzorging van mijn (droge) huid? Het antwoord hierop is simpel. U kunt alles op uw huid smeren. “Met alles bedoel ik ook echt alles. Je kunt bij wijze van spreken boter smeren als je dat prettig vindt! Er is geen enkel risico voor wat dan ook. Of je nu kiest voor een crème die vettig is, of voor iets dat veel water bevat: het maakt niet uit. Gewoon uitproberen wat het beste bevalt. Er wordt wel gezegd dat je niet elke dag mag douchen of geen zeep mag gebruiken bij een droge huid. Dat is niet waar. Natuurlijk voelt je huid na het douchen droger aan. Maar dat los je heel simpel op door er daarna iets op te smeren.” Vaak wordt gezegd dat mensen met diabetes voorzichtiger moeten zijn met hun huid. “Onzin”, zegt Thio. “De huid is veel sterker dan de meeste mensen denken. De huid is het grootste en ook het sterkste orgaan van het lichaam.” Er is maar één restrictie. In de zomer kunt u overdag beter geen vette crème smeren. “Daardoor wordt de huid afgesloten en dan raken zweetkliertjes en talgkliertjes verstopt. Dan kunnen er puistjes en gerstekorrels ontstaan.” Mijn droge huid jeukt. Wat kan ik daaraan doen? Een droge huid kan een trekkerig, jeukend gevoel veroorzaken. Maar ook door diabetes of complicaties van diabetes kan jeuk optreden. Als de jeuk door een droge huid komt, helpt vet houden. Is de jeuk ernstiger, ga dan naar uw huisarts. “Vooral niet wanhopen. Er zijn allerlei middelen om jeuk te bestrijden. Indien nodig kan een dermatoloog uitzoeken welk middel het beste helpt.” Mag ik eelt op mijn voeten weghalen? Als u het maar voorzichtig doet, kunt u eelt wegschuren, snijden of knippen is uit den boze. Maar bij eelt op de voeten is het verstandig om na te laten kijken of er iets met de voeten is. “Eelt is een bescherming van de huid tegen extreme druk. Meestal is het een teken dat de voetstand niet goed is en kan het verstandiger zijn ander schoeisel te dragen of om steunzolen te laten aanmeten.” Uw arts kan u daarover adviseren. Daarnaast kunt u voor een goede voetenbehandeling terecht bij een pedicure die een aantekening diabetische voet heeft. > Ik moet steunkousen dragen en daardoor wordt mijn huid dun. Wat kan ik daaraan doen? Het is absoluut af te raden de huid in te smeren, voordat u steunkousen gaat dragen. De steunkousen gaan daardoor kapot. U kunt uw huid invetten als u de steunkousen een langere tijd niet zult dragen, bijvoorbeeld voor het slapen gaan. Wat doe ik aan een droge hoofdhuid? Een droge hoofdhuid kan voor irritatie en jeuk zorgen. Dat is iets lastiger op te lossen dan een droge huid op andere plaatsen. “Je zou er vet op kunnen smeren, maar dan wordt ook het haar vet. Bij een droge hoofdhuid is het verstandig weinig shampoo te gebruiken en niet te vaak de haren te wassen.” juli/augustus 2009 • diabc 31 Huidverzorging Entree Recepten check! Wat moet ik doen met zwemmerseczeem? Zwemmerseczeem is geen eczeem, maar een besmettelijke schimmel. Een op de vier Nederlanders draagt deze bij zich. “Voorkomen kun je het niet, of je zou nooit meer de deur uit moeten gaan. Zwemmerseczeem is goed te bestrijden met een antischimmelzalf: die kan de huisarts voorschrijven maar is ook zonder recept bij de drogist te koop. Als ook de nagels zijn aangetast, kan een oraal geneesmiddel nodig zijn.” En hoe zit het met vaginale schimmel? Daarvoor geldt hetzelfde als voor zwemmerseczeem: naar de huisarts voor een zalf of pillen, of naar de drogist voor een antischimmelcrème voor de vagina. Bij de drogist zijn zelfzorgmiddelen te koop die de zuurgraad in de vagina beïnvloeden. Ze helpen niet tegen schimmel maar kunnen wel werken bij vaginale klachten die niet door een schimmel worden veroorzaakt. Mag ik mijn benen en oksels ontharen? En met welke middelen? Ook hier wordt te voorzichtig over gedaan, stelt Thio. “Als je geen complicaties hebt, kun je gewoon alles doen. Harsen kan wondjes (te herkennen als rode puntjes op de benen, red.) veroorzaken, maar over wat voor wondjes hebben we het dan? Als je gezond bent, gaan die zo weer over. Ontharingscrèmes, harsen, zelfs laseren: het kan allemaal, mits je geen zenuwschade hebt, waardoor je beschadiging van de huid niet op tijd voelt En zelfs als je wél zenuwschade hebt, kun je deze middelen gebruiken. Alleen zul je dan wel goed op wondjes moeten letten.” Om problemen te voorkomen, kunt u het beste zorgen dat u goed bent ingesteld voordat u gaat ontharen. Door een goede instelling genezen wondjes namelijk beter. Mag ik met een wondje in de soda of biotex? Wanneer de wondjes niet op de voeten zitten, kan dat geen kwaad. Overigens heeft zo’n badje alleen zin bij een vuile wond, om de viezigheid eruit te weken. Verder voegt het niets toe. Wanneer u wondjes op de voeten heeft, is het verstandig om tijdig uw arts of praktijk-/diabetesverpleegkundige te raadplegen. Wanneer er stoornissen zijn in doorbloeding of er is een verminderd gevoel, dan kunnen soda- of biotexbadjes de ontstoken huid verder verweken en de infectie zelfs helpen te verspreiden. In dat geval is een antibiotische tablettenkuur soms nodig. Ik heb steeds infecties op de plaats waar ik mijn naald prik (bij pompgebruik). Wat doe ik daaraan? De makkelijkste oplossing is om steeds een andere plek te kiezen om te prikken. “Op de huid zitten ruim honderd verschillende soorten bacteriën. Logisch dat er een infectie kan ontstaan als je iets in je huid steekt. Vaak zijn het steriele ontstekingsreacties: het afweermechanisme reageert alleen op de naald zonder dat er bacteriën bij betroken zijn. Het is een beschermende reactie van de huid. Als je diabetes hebt, is de kans op infecties wat groter dan normaal. Het is daarom wel verstandig er goed op te letten.” Als de infectie erger wordt, kan de huisarts een antibioticumcrème of -kuur voorschrijven. Infecties kunt u voorkomen door voor het verwisselen van de naald uw handen te wassen en eerst uw nieuwe naald te plaatsen voordat u de oude eruit haalt. Als u bijvoorbeeld gaat kamperen, kan het handig zijn om uw huid ook van tevoren te behandelen met chloorhexidinelotion, verkrijgbaar bij de drogist/apotheker, maar dit is niet altijd nodig. • juli/augustus 2009 • diabc 33