We`re all living in Amerika – culturele globalisering

We’re all living in America ANTWOORDMODEL
Inleiding
Globalisering wordt vaak gezien als een puur economisch proces. Het is juist dat de
ontwikkelingen op het technologische en infrastructurele vlak de voorwaarden voor
meer handel scheppen. Het zal je niet verbazen dat, naast bedrijven, de burgers
gebruik maken van deze verbeterde transport- en communicatiewegen. Een voorbeeld
daarvan is de digitale snelweg, oftewel het World Wide Web. Op dit terrein worden
volop ideeën uitgewisseld. Denk bijvoorbeeld aan Facebook en Twitter. Wat
interessant is, is dat elementen van bepaalde leefwijzen de wereld overvliegen.
Afhankelijk van de dominantie van een bepaalde actor in het systeem, hebben
bepaalde regio’s meer invloed dan andere. De Verenigde Staten bijvoorbeeld hebben
een grote invloed op het wereldsysteem. Dat is economisch het geval, maar ook
cultureel. Men spreekt zelfs van een heuse Amerikanisering. In deze opdracht ga je
kijken op welke terreinen zich de Amerikanisering afspeelt.
Doelen:
-
Je weet dat globalisering ook een culturele dimensie heeft.
Je weet wat Amerikanisering inhoudt.
Je weet drie voorbeelden te noemen van Amerikanisering.
Je weet welke tegenbeweging de Amerikanisering oproept.
A. Kijkopdracht – Rammstein: Amerika
1. Hoe zijn de zangers van Rammstein verkleed? Als astronauten.
2. Welke Amerikaanse gebruiken, bedrijven, etenswaren zie/hoor je in de
videoclip? Olie, Kerstman (Santa Claus), Coca Cola, Hamburger
3. Welke niet-Amerikaanse culturen zie je in de videoclip? Aziatisch, Islamitisch,
Afrikaans.
Na het filmpje:
4. Wat is volgens jou het doel van dit liedje van Rammstein? Wat willen ze
duidelijk maken? Rammstein wil met dit liedje de dominante invloed van de
Amerikaanse cultuur in de wereld laten zien.
5. Is Rammstein voor of tegen de Amerikanisering? Geef twee argumenten.
Ze bekritiseren de dominante invloed van Amerika. Omdat ze gebruikmaken
van overdrijvingen in de videoclip. Bijvoorbeeld de kerstman die Afrikaanse
kinderen op schoot heeft, de in het Engels scanderende mensen (“We are
living in Amerika”), de Islamiet die de olieraffinaderij aanbidt. Plus voor de
Rammstein-kenners: Rammstein is een Duitse band en maakt alleen Duitse
muziek. Om het cultuurimperialisme van Amerika te bedrukken zingen ze in
het Engels: voor de fans heel verassend.
Filmpje: https://www.youtube.com/watch?v=Rr8ljRgcJNM
B. Ervaringsopdracht (thuis, internet nodig)
1. Welke drie films heb jij afgelopen jaren in de bioscoop gezien? The Hobbit,
James Bond en San Andreas
2. Welke landen produceerden deze films? VS, Groot-Brittannië, Nieuw-Zeeland
3. In welke taal werd de film uitgebracht? Engels
4. Kan de filmindustrie bijdragen aan de Amerikanisering? Geef twee
argumenten. Ja, de taal vormt hierbij een belangrijke factor. Onbewust neem
je elementen over van de Engelse taal. Ook de levenswijzen die voorkomen in
de film worden soms overgenomen. Veelal is dit Westerse mode. “Want als
The Rock die jeans aan heeft gehad, dan moet iedereen dat…”
5. Neem je favoriete liedje in je hoofd. In welke taal wordt dit gezongen?
Voor iedereen anders. Kans heel groot dat het een Engels liedje is.
C. Onderzoeksopdracht (thuis, internet nodig)
1. Open Google en ga op zoek naar de betekenis van onderstaande begrippen.
Noteer in tabel de kern van wat je gevonden hebt.
Antiglobalisme
McDonaldisering
Jihad vs. McWorld
Antiglobalisme of antimondialisme is een
beweging die zich verzet tegen
het globalisme in zijn geheel. Antiglobalisten
verzetten zich radicaal tegen iedere vorm van
globalisering, men ziet het als een bedreiging
voor de lokale cultuur en economie
Mcdonaldisering is een begrip dat
geïntroduceerd is door de
Amerikaanse socioloog George Ritzer (1940)
in The McDonaldization of society (1993). Het
verwijst naar de toenemende mate van
standaardisering van productie- en
distributieprocessen en rationalisering van de
samenleving.
De vorm van rationalisering die Ritzer beschrijft
is gericht op efficiëntie, voorspelbaarheid,
berekenbaarheid en beheersbaarheid. Hij
illustreert ieder kenmerk aan de hand van
McDonald’s.
Jihad vs. McWorld is de titel van een boek,
gepubliceerd in 1995 door
de politicoloog Benjamin Barber, waarin hij
een theorie verkondigt die de strijd beschrijft
tussen ‘McWorld’ (globalisering en
gemeenschappelijke controle van het politieke
proces) en ‘Jihad’ (traditie en traditionele
waarden, vaak in de vorm van
extreemnationalisme of religieuze orthodoxie
en theocratie).
Het boek was gebaseerd op een artikel dat
voor het eerst gepubliceerd werd in 1992, in
de Atlantic Monthly. Het boek wendt de
fundamentele kritiek op hetneoliberalisme aan
die we ook zien in Barbers vroegere,
oorspronkelijke werk Strong Democracy.
Aangezien het economisch liberalisme de
drijvende kracht is achter de globalisering, is
deze kritiek relevant op een veel grotere
schaal. Ongereguleerde marktkrachten worden
geconfronteerd met ‘dorps-’ of ‘stamkrachten’.
Deze stamkrachten komen in veel
variëteiten: religieus, cultureel, etnisch,
regionaal, lokaal, en dergelijke meer.
Aangezien globalisatie een populatie een heel
eigen cultuur oplegt, voelen de stamkrachten
zich bedreigd en reageren ze. Meer dan
slechts economisch, krijgen de crises die
ontstaan uit deze confrontaties een heilig
karakter voor de stamelementen; vandaar
Barbers gebruik van de term ‘Jihad’ (hoewel hij
in de tweede editie spijt betuigd deze term te
hebben gebruikt).
Cultuurimperialisme
Cultuurimperialisme of cultuurverdringing is
de gedwongen variant van culturele
aanpassing.
2. Welk begrip (zie C1) past het beste bij het liedje ‘Amerika’ van Rammstein?
Geef een argument. In feite is voor ieder begrip een argument te verzinnen.
Cultuurimperialisme lijkt mij de meest geschikte, omdat zij – Rammstein – de
dominantie van de Amerikaanse cultuur bespotten als het ware.
3. Leg een verband tussen de Amerikanisering en de opkomst van Islamitische
Staat. Gebruik desnoods bladzijde 55 in je tekstboek (Wereld: Arm en Rijk).
Haten Westerse, m.n. Amerikaanse, ‘bemoeizucht’  gaan zich tegen de
Westerse cultuur keren. Democratische waarden worden verafschuwd en de
vrijheid-blijheid-cultuur wordt het liefste omgezet in een strak religieus regime.
De anti-Amerikaanse sentimenten in het Midden-Oosten hebben ook te maken
met de militaire interventie in Irak en Afghanistan bijvoorbeeld. Laat staan de
bombardering van grondgebied van Islamitische Staat.
D. Samenvattingsopdracht
Zoals je wellicht hebt opgemerkt schijnt er een relatie te zijn tussen de economische
dominantie van een bepaald land in het wereldsysteem en de culturele dominantie.
1. Momenteel verschuift het economische zwaartepunt. Welke regio wordt
steeds dominanter in het wereldsysteem? Azië
2. Wat zou de titel van het liedje van Rammstein aan het einde van de 21 ste
eeuw kunnen zijn? China – we’re all living in China…