Explosie letsel
advertisement
Een explosieve ramp A. Braber 2000 Vuurwerkramp Enschede 23 doden, 950 gewonden 2013 explosie chemische trein Wetteren België 1 dode, 100 gewonden 1975 DSM explosie Geleen 14 doden, 109 gewonden http://www.zero-meridean.nl/overzicht_inc_chemie.php 1991 Explosie DSM Rotterdam 7 doden, 3 gewonden Worldwide trends in terrorist explosive events from 1999-2006 Data from RAND-MIPT Terrorism Incident Database 2004 aanslag metro Madrid 191 doden, 1400 gewonden 2005 aanslag metro Londen 57 doden, 700 gewonden 2013 aanslag marathon Boston 3 doden, 265 gewonden Doden door aanslag bij school Afghanistan 03/06/13, 11:41 − bron: ANP, Reuters Zeker tien studenten zijn maandag gedood door een zelfmoordaanslag vlakbij hun school in het oosten van Afghanistan. Een zelfmoordenaar liet explosieven afgaan die op zijn motorfiets waren verstopt. Ook een Amerikaanse militair kwam om het leven. Daarnaast raakten nog eens minstens 20 studenten gewond, zo hebben Afghaanse lokale functionarissen gemeld. De aanslag had plaats in de provincie Paktia en was waarschijnlijk gericht tegen een konvooi van Amerikaanse militairen en Afghaanse politieagenten dat moest passeren. Ze moesten langs de jongensschool. Explosie • Snelle release thermische energie door chemische reactie • “ brandstof” omgezet in gas • Compressie luchtmoleculen • Verwarmen/versnellen • 4-8 km/s • P ~ 1/m3 -epicentrum 500 kPa -2 m van epicentrum 63 kPa Omvang explosie • Medium • Afstand persoon-epicentrum explosie • Locatie Explosion pressure-time curves Omvang explosie • • • • Medium Afstand persoon-epicentrum explosie Locatie Soort explosief Grootte van het explosief Explosive Lethal Blast Serious Injury in kg TNT-eq range (m) range (m) Zelf-moordterrorist Twingo 1-5 227 5 30 10-30 450 Golfje 455 60 530 1,180 80 840 91 1,150 140 1,980 180 2,130 Passaat (~OKC) VW bus 4,545 (~Khobar) Benzine truck 13,636 (~Beirut) Grote vrachtwagen 27,273 Reprinted from Davis TE. An Introduction to Asymmetric War (Terrorism) and the Epidemiology of Blast Trauma. www.bt.cdc.gov/coca/ppt/masstrauma14Sept2004.ppt. Primaire explosie Energie overdracht: de basis Schade door energieoverdracht weefsels Druk golf door lichaam Drukgolf vervormd thorax Alle cellen bewegen in deze golf Deformatie crusht weefsel compressie long (kneuzing) Diverse bewegingssnelheden Golven geven schade door de gehele thorax Implosie & re-expansie Luchtembolie Shearstress Laag frequentie golven geven schearstress + schade Skull will couple shock wave Primair explosie letsel • Primair: • Drukgolf stuwt bloed in capillairen, beschadigt endotheel, komt in alveolus • Implosie: compressie gas alveolus, expansie gas, lucht-embolie in bloedvat • Shear: druk plant zich in verschillend voort in alveoli en lucht à trekkrachten à scheuren Primair explosie letsel Energie overdracht aan weefsels • • • • Gas in orgaan vergroot schade Schade loodrecht op golf Weefsel-lucht grens Shearstress ophangpunten Secundaire explosie Tertiaire explosie Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Explosie • Primaire explosie • Spallation • Druk golf van grote dichtheid naar kleine dichtheid • Implosie • Gas wordt samengedrukt en re-expansie • Shear • Druk beweegt met verschillende snelheid door weefsels • Secundair explosie • Debris verplaatsing • Tertiaire explosie • Dingen/personen worden verplaatst • Quaternaire explosie • Brand, vrijkomen van gassen Pulmonaal explosie trauma Blast Lung 75-100 kPa Telefoonpalen knappen J R Army Med Corps. 2001;147(1):28-40. 21 Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Blast lung • contusie • barotrauma • bloedingen • luchtembolie • longoedeem Photograph courtesy of Dennis Amundson, DO, MS, FCCM. Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Blast Lung Management longprotectief profylactisch thoraxdrains trendelenburg indien luchtembolie steroiden Blast Lung score systeem Mild eenzijdige infiltraten P/F >200 mm Hg geen bronchopleurale fistul geen mechanische ventilatie Moderate Asymetrische bilaterale infiltraten P/F 60-200 mm Hg geen BPF mechanische ventilatie (lage voorwaarden) Severe Diffuse bilaterale infiltraten met “vleermuisvleugel” beeld” P/F <60 mm Hg BPF aanwezig mechanische ventilatie en hoge PEEP: zeer lage compliance Data from Chest. 1999;115(1):165-172. 24 Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Explosie letsel buik Darm • Kwetsbaar (lucht) • Coecum/ileocoecaal >200 kPa instorten gebouw • Bloeding • Ruptuur • Contusie • Luchtembolie waardoor infarcering • Delay in symptomen perforatie/necrose • Symptomen tot 36u na explosie • Management: naar bevinden Explosie trauma CZS Explosie schade CZS Minder kwetsbaar dan long en darm Schedel beschermt tegen direkte schade maar niet tegen de schokgolf Helm stopt shrapnel, vergroot drukgol Focale contusie en hematoom Diffuse axonale schade Shellshock PTST & concussion Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Explosie letsel: oor Oor > 15 kPa waarschuwingssymptoom Illustration from N Engl J Med. 2005;352(13):1335-1342. Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Triage op basis van trommelvlies explosie trauma N Engl J Med. 2005;352(13):1335-1342 Explosie letsel primair ruptuur trommelvlies blast long blastdarm DAI secundair (snij)wonden tertiair stomp trauma quaternair brand-, inhalatie-, crushletsel 34 Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Radius explosieschade 35 Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine verdeling blast injuries Survivors: 80% huid, spier/ skelet, oog/oor trauma Doden: multipele traumata, hoofd domineert Abdominaal trauma: 20% overlijdt Thoraxtrauma: 15% overlijdt Traumatische amputatie: 11% overlijdt Initial Management Explosie on-scene triage met minimale medische interventie Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Overtriage J Trauma. 2002;53(2):201-21 Initial Management Explosie on-scene triage met minimale medische interventie directe evacuatie ABC instabiele slachtoffers voor resuscitatie en stabilisatie lichtgewonden naar ziekenhuizen verder weg middelen kunnen schaars worden -diagnostiek -bloedproducten -ok-ruimte re-assesment Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Logistieke problemen Explosie T=0 uur aankomst 1e patient T=1 uur 50% slachtoffers binnen Cumulative Predicted Emergency Department Casualties 100 % Time zero = 90 % First casualty arrives 80 % 70 % 60 % T=2 uur 50 % 75 % slachtoffers binnen 40 % 30 % Event 20 % 10 % 0% 0 1 2 3 4 Time [hours] 5 6 7 Data from http://www.bt.cdc.gov/masscasualties/predictor.asp. Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine Logistieke problemen Other surgery 25% care unit Post-op Intensive surgery 36% room Immediate Operating department Emergency Immediate to ICU 12% ICU 31% CT scan 40% Data from Ann Surg. 2006;243(4):533-540. 41 Copyright 2009 Society of Critical Care Medicine CONCLUSIES • afstand van epicentrum bepaald trauma • blastinjurysymptomen soms onherkenbaar • trommelvliesperforatie alarmsymptoom • symptomen blastdarm pas na > 24 hr • DAI • lichtgewonden verstoppen de SEH • middelen kunnen schaars worden • pas op voor overtriage Vragen? http://www.fdmcourse.nl 19 november eerst volgende cursus dag Care Medicine
