EMDR Wondermethode of vaag gedoe

EMDR, een behandeling voor traumatische gebeurtenissen
‘ Wondermethode of vaag gedoe??
Door: Mirten Halverhout, orthopedagoog/cognitief gedragstherapeut
Wanneer je mensen vraagt wat EMDR (Eye Movement Desensitization and
Reprocessing) is, zullen veel mensen geen idee hebben. Mensen die er wel eens van
gehoord hebben zullen zeggen dat het klinkt als vaag gedoe of juist een wondermethode lijkt. Mensen die EMDR zelf hebben gehad zullen zeggen dat het effect echt
ongelooflijk kan zijn. Maar wat is EMDR nu echt en voor wie kan het soms inderdaad een
‘wonderlijke’ verandering opleveren.
Voor wie?
EMDR is een behandelmethode voor mensen (kinderen en volwassenen) die een
traumatische ervaring hebben meegemaakt. Dat kan een ongeluk zijn,
(kinder)mishandeling, pesten of iets anders naars. Zij blijven zich echter angstig voelen
of in gevaar, terwijl dit in het hier en nu niet meer nodig is. Dit zorgt ervoor dat zij in het
dagelijkse leven last blijven houden van die emoties. Vaak merken zij dit zelf door
herbelevingen of nachtmerries, maar dit is niet altijd zo. Ouders en bekende zien vaak
dat het gedrag van het kind veranderd is na een bepaalde gebeurtenis. Een nare
gebeurtenis kan destijds als angstig of machteloos zijn ervaren, terwijl men erna vooral
woede en gedragsproblemen laat zien. Ook kan het zijn dat deze mensen prikkelbaar
zijn of last hebben van lichamelijke klachten. Wanneer een volwassene of kind met
dergelijke klachten naar een psycholoog/ orthopedagoog gaat is de kans groot dat
EMDR als behandelmethode wordt geadviseerd.
Wat is EMDR?
Wetenschappers gaan er op dit moment vanuit dat de nare herinnering op een
‘verkeerde’ manier is opgeslagen. De emoties die toen speelden, blijven als het ware
actueel. Het is geen gewone herinnering geworden.
Een traumatische gebeurtenis wordt anders opgeslagen dan een gewone ervaring. Dit
komt omdat er in je lichaam in situatie van angst en/ of machteloosheid een alarmbel
afgaat. Je lichaam raakt in opperste paraatheid en geluiden, geuren en intense emoties
worden als het ware onverwerkt (als ruw materiaal) opgeslagen. De EMDR zorgt er dus
voor dat de herinnering, nu er sprake is van een rustige en veilige situatie, ‘goed’ kan
worden opgeslagen en klachten verminderen of verdwijnen. De methode die bij
hiervoor gebruikt wordt, wordt door veel mensen in eerste instantie als ‘vaag’ of
‘vreemd’ ervaren. Hoe het precies werkt is nog niet bekend. Er zijn echter steeds meer
aanwijzingen die erop duiden dat de verklaring eenvoudig en duidelijk lijkt en te maken
heeft met de beperkte capaciteit van ons werkgeheugen. Voor meer informatie over
deze werkgeheugentheorie verwijs ik naar http://www.emdr.nl
Hoe gaat het dan?
De therapeut zal de betrokkene vragen om de gebeurtenis van het begin tot het eind, als
een film of stripverhaal te vertellen. Belangrijk is dat men vertelt hoe het volgens
hem/haar gebeurt is, dus niet of dit feitelijk ook zo is. Vervolgens zal de therapeut je
vragen de film stil te zetten op het moment dat je nu nog het meest naar vindt om naar
te kijken. Overeenkomstig de cognitieve gedragstherapie (CGT) wordt gevraagd wat de
meest nare gedachte is en welke emotie en spanning de betrokkene voelt. Daarna zal de
therapeut met handbewegingen oogbewegingen (of klikjes via een koptelefoon)
afleiding bieden. Je zou kunnen zeggen dat de therapeut hiermee het werkgeheugen
extra belast. De betrokken persoon kan hierdoor onmogelijk tegelijkertijd
geconcentreerd blijven op de traumatische gebeurtenis van toen en tegelijkertijd met de
oogbewegingen de hand van de therapeut in het hier en nu blijven volgen. Tijdens dit
proces zal de therapeut tussendoor steeds vragen of er iets in je opkomt. Dit kan een
emotie, gedachte, beelden of een lichamelijke sensatie zijn. Het is voor de therapeut
belangrijk om te weten wat er bij je naar boven komt. Mede afhankelijk hiervan zal
steeds gevraagd worden om met je gedachten terug te gaan naar het oorspronkelijke
plaatje. Gevraagd zal worden in hoeverre het plaatje nog naar is om naar te kijken.
Tijdens dit proces zal de spanning steeds verder afnemen. Afhankelijk van de persoon en
de gebeurtenis, zal je zonder spanning naar het plaatje kunnen kijken. Aansluitend zal
met de therapeut bekeken worden welke gedachte je voor de nare gedachten in de
plaats zou willen hebben. Dit kan bijvoorbeeld zijn, ‘ik kan het aan om naar het plaatje te
kijken’ of ‘ik ben sterk’ o.i.d. Onafhankelijk van het feit of het in een sessie gelukt is om
zonder spanning naar het plaatje te, zal de therapeut altijd eindigen met het ‘ installeren’
van een positieve gedachten zoals ‘ ik ben een overwinnaar’ of ‘ik ben een doorzetter’.
Met een enkelvoudig trauma lukt het vaak om aan het einde van de sessie al zonder
enige spanning naar het plaatje te kijken waar de spanning een uur eerder nog steeg tot
een 8 of een 9 op een schaal van 0 tot 10. Een gevolg is dat veel van de klachten hierdoor
ook duidelijk verminderen of geheel verdwijnen, terwijl deze soms al een lange tijd tot
zelfs enkele jaren klachten opleverden. Een wondermethode? Nee dat niet, maar het
levert vaak wel binnen 1 of enkele sessies een wonderlijk herstel op.
Naast dat EMDR zeer effectief is gebleken bij traumatische gebeurtenissen met een grote
T, worden in toenemende mate ook positieve effecten ervaren bij traumatische
gebeurtenissen met een kleine t en traumagerelateerde angsten en fobieën.
Wil je meer weten over deze behandelmethode of heb jij of je kind zelf een dergelijke
nare gebeurtenis meegemaakt, neem dan contact op met De EigenWijsheid,
eerstelijnspraktijk voor kind en jeugd. Dit kan via;
http://www.deeigenwijsheid.com
email: [email protected]
tel: 06-19635028