Deepsky Beaut Deepsky Beauties: April 2010

Deepsky Beauties
Beauties:
ies:
April 2010
2010
Alle objecten in dit artikel zijn te bekijken
onder een donkere hemel met maximaal
een 8” telescoop (20cm). De meeste
objecten zijn ook te bekijken met kleinere
telescopen en verrekijkers.
Vorige maand hebben we een aantal open
sterrenhopen besproken. Deze maand
zullen de we nadruk vooral op
sterrenstelsels leggen. Het voorjaar is een
mooi seizoen om deze objecten eens
nader te bekijken. Zeker in sterrenbeeld
Leeuw zullen we een hele hoop mooie
stelsels tegenkomen waarvan we er
enkele zullen bespreken.
Laten we eens beginnen met het
balkspiraalstelsel Messier 95 en het
spiraalstelsel
Messier
96.
Beide
sterrenstelsels maken deel uit van de M96
Groep, ook wel de Leo I Groep genoemd.
M96 is een van de helderste leden van
deze groep. De twee sterrenstelsels
bevinden zich naast elkaar en zijn bij lage
vergrotingen in één beeldveld samen te
bewonderen. We zien dan twee licht
ovaalvormige stelsels waarvan M95 de
zwakste van de twee is en dus het
moeilijkst te zien. Door de kleinere
telescopen kan het moeilijk (maar niet
onmogelijk) zijn de twee stelsels te zien,
zeker als je kijkt vanaf een lichtvervuilde
plek. Bekijk ze daarom tijdens een
donkere, maanloze nacht met een wat
hogere vergroting. Je zult dan een stuk
meer details kunnen zien in de stelsels,
waaronder de heldere kernen.
Deepsky Beauties: April 2010
© www.everyoneweb.com/demelzaramakers
Als je een groot beeldveld gebruikt, dan
zul je nog een derde sterrenstelsel
ontwaren: het elliptische sterrenstelsel
Messier 105. Ook dit object behoort tot de
Leo I Groep. Onderzoek heeft uitgewezen
dat er zich in de kern van M105 een
supermassief zwart gat bevindt.
Messier 105 is in tegenstelling tot de twee
vorige Messierobjecten wel gemakkelijk en
duidelijk te zien. Toch kun je ook voor dit
object het beste een maanloze, donkere
avond en een goede locatie kiezen om het
meeste uit het object te halen. Je kunt
M105 dan al gemakkelijk zien met een
kleine telescoop. Bij hogere vergrotingen
is er duidelijk een ronde wolk met een
heldere kern te zien. Hier omheen zien we
een vage halo.
Nog een ander lid van de Leo I Groep is
het elliptische stelsel NGC 3384. Door de
telescoop is dit object wat helderheid
betreft ongeveer vergelijkbaar met M105.
We zien dat NGC 3384 echter wat meer
langgerekter is dan zijn voorganger die
zich op een afstand van slechts 20’ van dit
object bevindt. De kern is ook een stuk
zwakker dan M105. Beide stelsels zijn in 1
beeldveld te zien.
Voor we verder gaan met nog meer
sterrenstelsels in de Leeuw bekijken we
eerst nog een tweetal dubbelsterren. We
beginnen met de bekende, heldere ster
Algieba (Gamma Leonis). We vinden
Algieba 8 graden ten nno van Regulus.
Door onze kijkers zien we een nauwe
dubbelster in felgeel en zachtgeel. Een
mooi object voor de kleinere kijker.
Struve 1552 (90 Leonis) is ook al zo’n
mooie dubbelster voor kleine kijkers. We
zien twee blauwe en witte sterren die van
elkaar gescheiden zijn met een onderlinge
afstand van 3 boogseconden. Er is echter
nog een derde lid van dit systeem. Dit is
een ster met een diepblauwe kleur van
magnitude 8.7. We vinden hem op 83
boogseconden afstand van het de andere
twee sterren.
Dan gaan we weer terug naar wat
sterrenstelsels. NGC 3521 vinden we in de
kop van de Leeuw op 30’ ten oosten van
62 Leonis. Dit is een erg mooi
sterrenstelsel dat het beste uitkomt door
de grotere telescopen. Vaak zien mensen
dit indrukwekkende stelsel over het hoofd
vanwege het Leo Triplet en de Leo I
Groep. Begrijpelijk, maar de Leeuw heeft
nog veel meer moois dat erop wacht om
geobserveerd te worden! Door onze
kijkers zien we NGC 3521 als een relatief
groot en helder ovaalvormig stelsel. Als je
dit object bekijkt met een grote telescoop,
probeer dan eens of je het donkere gebied
ten westen van de halo kunt ontwaren.
Perifeer kijken is hiervoor wel vereist!
We gaan verder met een leuk duo: NGC
3607 en NGC 3608. De eerstgenoemde
laat zich zien als een ovaal stelsel met een
heldere halo en een heldere kern. NGC
3608 vinden we op 6’ ten noorden van zijn
buur. Dit stelsel is een zwakkere en
kleinere kopie van NGC 3607. Dit object
heeft een zwakke halo met een diameter
van 1’. Beide sterrenstelsels zijn al met de
kleinere telescopen te zien vanaf een
donkere locatie. Een grote telescoop met
een hogere vergroting laat uiteraard meer
details zien.
Een ander leuk duo is NGC 3226 en NGC
3227. We vinden ze 40 boogminuten ten
oosten van de ster Gamma Leonis. NGC
3227 is de grootste van de twee stelsels,
maar
heeft
tevens
een
lagere
oppervlaktehelderheid waardoor NGC
3226 beter te zien zal zijn. Deze laatste is
rond van vorm. Het object is een compact
elliptisch sterrenstelsel. NGC 3227 is
spiraalstelsel en ovaal van vorm. We zien
dat de noordkant van dit stelsel zijn buur
bijna raakt. Het leuke van dit paar is de
Deepsky Beauties: April 2010
© www.everyoneweb.com/demelzaramakers
verscheidenheid tussen beide stelsels. Het
ene rond, het andere ovaal. Bekijk deze
stelsels met een telescoop vanaf een
donkere waarneemstek.
We laten Leo de Leeuw achter ons om
eens een kijkje te nemen in zijn welp, de
Kleine Leeuw.
De Kleine Leeuw is een van de zeven
sterrenbeelden die door de Poolse
astronoom Hevelius in de 17e eeuw
bedacht is. Een van de verhalen die de
ronde doen over de achtergrond van dit
sterrenbeeld is dat de zon midden in de
zomer in dit sterrenbeeld staat. Dit is het
moment waarop de leeuwen hun
jachtvelden verlaten om verkoeling te
zoeken bij de Nijl.
Het sterrenbeeld Leo Minor bevat veel
sterrenstelsels, de meesten erg zwak. We
zullen een tweetal stelsels bekijken.
Voor we daarmee beginnen nemen we
eerst de verrekijker weer in de hand om
deze te richten op het asterisme The
Sailboat Cluster (STAR 6). The Sailboat
Cluster is een asterisme in de vorm van
een zeilboot. Hij wordt gevormd door
ongeveer 13 of 14 blauwwitte sterren van
verschillende magnitudes en het bevat
tevens de ster 22 Leonis. In de mast zijn 2
roodkleurige sterren zichtbaar. Het
asterisme komt duidelijk naar voren uit de
achtergrond. In verrekijkers staat The
Saiboat Cluster op de kop.
Dan richten we de kijker op het
spiraalstelsel
NGC
3344.
Door
middelgrote telescopen zien we een rond
sterrenstelsel met een heldere kern. Het is
een vrij helder ‘face-on’ stelsel met een
halo van 4’ rond het centrum. Aan de
oostkant van het stelsel zien we een ster
van magnitude 10.5 die het stelsel als het
ware raakt. Een zwakkere ster zien we
bovenop de halo, wat dichter richting de
kern van het object.
Tot slot bekijken we het spiraalstelsel
NGC 3432 (Arp 206). Door onze
telescopen zien we een langgerekt
sterrenstelsel met een dunne, langwerpige
kern. Er zijn een tweetal sterren te zien.
Een hiervan vinden we aan de zuidkant
van het object. De andere ster is zwakker
en zien we ten oosten van het stelsel.
Dat was het weer voor deze maand. Ik
wens jullie heel veel plezier met het
opzoeken van deze objecten!
Demelza Ramakers (28 maart 2010)
http://www.everyoneweb.com/demelzaramakers/
Sterrenbeeld
Object
Type
Magn.
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo
Leo Minor
Leo Minor
Leo Minor
M95
M96
M105
NGC 3384
Algieba
Struve 1552
NGC 3521
NGC 3607
NGC 3608
NGC 3226
NGC 3227
STAR 6
NGC 3344
NGC 3432
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Dubbelster
Dubbelster
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
Asterisme
Sterrenstelsel
Sterrenstelsel
9.8
9.2
9.5
9.9
2.2&3.5
6.0&7.3
9.2
9.9
10.7
11.4
10.4
9.7
11.1
Deepsky Beauties: April 2010
© www.everyoneweb.com/demelzaramakers
Grootte/sep
7.3’ x 4.4’
7.8’ x 5.2’
5.3’ x 4.8’
5.4’ x 2.7’
4.4”
3.3”
11.2’ x 5.4’
4.6’ x 4.0’
3.5’ x 3.0’
2.5’ x 2.2’
6.6’ x 5.0’
45’
7.1’ x 6.8’
6.6’ x 1.6’
RA
Dec.
10h43m58s
10h46m46s
10h47m50s
10h48m17s
10h20m00s
11h34m38s
11h05m49s
11h16m54s
11h16m59s
10h23m27s
10h23m30s
10h14m00s
10h43m31s
10h52m31s
11°42'
11°49'
12°35’
12°38'
19°51'
16°48
00°02’
18°03'
18°09'
19°54'
19°52'
31°30'
34°55'
36°37'