Voorlichtingsbijeenkomst Dit document hoort bij de presentatie

Memo
Aan:
Van:
Datum:
Betreft:
Voorlichtingsbijeenkomst
Dit document hoort bij de presentatie ‘Vitamine D’. De presentatie is bedoeld om te geven tijdens een
voorlichtingsbijeenkomst voor (laag opgeleide) consumenten met een getinte of donkere huid.
Bij de sheets uit de presentatie kan onderstaande aanvullende informatie worden verteld.
Lees ook het document ‘Veel gestelde vragen over vitamine D-suppletie’.
Sheet 3
Als jullie het advies lezen, komen waarschijnlijk deze vragen bij jullie op. In deze presentatie worden
deze vragen beantwoord.
Sheet 5
Hier zie je voorbeelden van mensen met een getinte of donkere huid.
Het kan natuurlijk zijn dat je huid nu wel licht is, omdat in Nederland de zon niet zoveel schijnt als
bijvoorbeeld in Marokko of Turkije. Maar het gaat om het huidtype. Vitamine D krijg je binnen via de
voeding, maar wordt vooral aangemaakt in de huid onder de invloed van zonlicht. Een donkere huid
maakt echter minder (snel) vitamine D aan dan een lichte huid.
Het Voedingscentrum hanteert de volgende vuistregel:
- Mensen met een lichte huid verbranden snel, of verbranden eerst voordat ze bruin kleuren.
- Mensen met een getinte of donkere huid verbranden zelden of nooit als ze in de zon komen.
Vaak zijn mensen met een getinte huid (deels) van Zuid-Europese, Aziatische, Midden-Oostelijke,
Indiase, Indonesische of negroïde afkomst. Mensen van Marokkaanse, Turkse, Surinaamse, of
Hindoestaanse afkomst vallen hier dus ook onder. Het gaat om zowel mannen als vrouwen.
Sheet 6
Vitamines zijn stoffen die in kleine hoeveelheden voorkomen in eten en drinken. Ze zijn onmisbaar voor
een goede gezondheid en normale groei en ontwikkeling.
Vitamine D is ook zo’n stofje. Je hebt het nodig voor sterke botten en tanden. Goede voeding is
belangrijk om genoeg vitamine D binnen te krijgen, maar de belangrijkste bron is zonlicht. Maar toch
kan het zijn dat je extra vitamine D nodig hebt. Bijvoorbeeld omdat je weinig buiten komt of
bedekkende kleding draagt. Zwangere vrouwen en oudere mensen hebben ook extra vitamine D nodig.
En als je een getinte of donkere huid hebt, wordt geadviseerd om extra vitamine D in te nemen.
1/5
Datum:
Betreft:
Voorlichtingsbijeenkomst
Sheet 7
Ons hele leven lang hebben we vitamine D hard nodig voor sterke botten en tanden. Zelfs al voordat we
geboren zijn. Vitamine D zorgt er namelijk voor dat ons lichaam mineralen zoals calcium en fosfor goed
kan opnemen uit de voeding en vast kan leggen in botten en tanden.
Sheet 8
Voor kinderen is voldoende vitamine D belangrijk, omdat het helpt om rachitis (Engelse ziekte,
botaandoening) te voorkomen. Volwassenen hebben vitamine D nodig om botontkalking (osteoporose)
en zwakke en pijnlijke botten zoveel mogelijk te voorkomen. Verder kan een tekort aan vitamine D
zwakke spieren en spierkrampen veroorzaken. Met genoeg vitamine D en calcium krijgen ouderen
minder vaak last van botontkalking (osteoporose) en botbreuken, en vallen ze mogelijk ook minder.
In jullie omgeving zijn wellicht ook mensen die zwakke spieren hebben, of pijnlijke botten. Wellicht heb
je nu nog geen klachten. En die kun je gemakkelijk voorkomen.
Kortom, het is belangrijk om te voorkomen dat je een tekort hebt!
Sheet 9
Botten hebben kalk (calcium) nodig om sterk en stevig te blijven. Bij osteoporose verliezen de botten
‘botmassa’ (kalk en andere mineralen) en structuur(verlies van botbalkjes). Met als gevolg, dat ze broos
worden. Bij een lichte val zullen ze dan relatief eerder breken dan gezonde botten. Ook kleiner en
krommer worden is een voorbeeld van een mogelijk gevolg van osteoporose.
Vitamine D bevordert de opname van calcium uit voedingsmiddelen. Door vanaf jonge leeftijd
voldoende te bewegen en te zorgen voor voldoende calcium en vitamine D, worden de botten in de
opbouwfase zo sterk mogelijk. Dit verkleint de kans op botontkalking op oudere leeftijd.
Een tekort aan vitamine D kan bij kinderen rachitis (Engelse ziekte) veroorzaken. Deze ziekte heeft te
maken met afwijkingen aan het skelet. Zoals X-benen of O-benen in plaats van rechte botten.
Sheet 10/11
Vitamine D komt voor in een aantal dierlijke producten. Vooral vette vis, zoals haring, makreel en zalm
bevat veel vitamine D, maar er zit ook een beetje in lever, vlees, eieren en melkproducten. Verder zijn er
maar weinig etenswaren waar van zichzelf vitamine D in zit.
Daarom wordt dit in Nederland toegevoegd aan margarine, halvarine en vloeibare bak- en
braadmargarine. Ook flesvoeding voor baby’s, opvolgmelk en groeimelk bevatten een afgesproken
hoeveelheid vitamine D.
Sheet 12
Je kunt niet genoeg vitamine D halen uit alleen voeding. Gelukkig maakt je lichaam deze stof ook zelf
aan. Dit gebeurt in de huid wanneer de zon er op schijnt.
2/5
Datum:
Betreft:
Voorlichtingsbijeenkomst
Of je genoeg vitamine D binnenkrijgt, ligt dus aan wat je eet, maar vooral aan hoeveel je buiten in de
zon komt. Zonlicht is namelijk de belangrijkste bron van vitamine D.
Veel mensen krijgen genoeg vitamine D binnen als ze gezond eten en als ze voldoende in de zon komen.
Elke dag een kwartier tot een half uur tussen 11.00 uur en 15.00 uur met in ieder geval je hoofd en
handen onbedekt in de zon is dan al voldoende. Een goede reden om elke dag even een wandeling te
maken of in de tuin te werken. En: hoe meer huid in de zon komt, hoe sneller je voldoende vitamine D
hebt aangemaakt.
Sheet 13
Elke dag een kwartier tot een half uur tussen 11.00 uur en 15.00 uur met in ieder geval je hoofd en
handen onbedekt in de zon is dan al voldoende. Dat is gemakkelijk te combineren met allerlei dagelijkse
activiteiten; even koffie drinken in de tuin of op het balkon, buiten sporten, de hond uitlaten,
boodschappen doen op de fiets, lunchen in de tuin, of (meegaan als) de kinderen buitenspelen.
Sheet 14
Heb je een getinte of donkere huid, die niet verbrandt voordat hij bruin wordt? Dan is het nodig om
extra vitamine D in te nemen. Een donkere huid maakt minder (snel) vitamine D aan.
Als je je hoofd en je onderarmen tot de pols bedekt als je naar buiten gaat, bijvoorbeeld met een
hoofddoek of sluier, dan komt er maar weinig zonlicht op je huid. Heb je dan ook nog een getinte of
donkere huid, dan is het extra belangrijk dat je extra vitamine D slikt.
Sheet 15
Het kan dus zijn dat je extra vitamine D nodig hebt. Dat kun je dan innemen via een supplement:
pilletjes, capsules of druppels met daarin vitamine D. Hoeveel je precies nodig hebt, en waar je
supplementen kunt kopen, daar komen we later op terug. Eerst vertel ik wie er extra vitamine D nodig
hebben.
Tip: laat hier de verschillende potjes supplementen zien die je van tevoren hebt ingekocht. Laat ook even
zien wat er in zit; pilletjes, capsules, druppels.
Sheet 16
Heb je een getinte of donkere huid, die niet verbrandt voordat hij bruin wordt? Dan is het nodig om
dagelijks 10 microgram extra vitamine D in te nemen. Een donkere huid maakt minder (snel) vitamine D
aan.
3/5
Datum:
Betreft:
Voorlichtingsbijeenkomst
Sheet 17
Hier zie je voorbeelden van mensen met een getinte of donkere huid.
Het kan natuurlijk zijn dat je huid nu wel licht is, omdat in Nederland de zon niet zoveel schijnt als
bijvoorbeeld in Marokko of Turkije. Maar het gaat om het huidtype. Vitamine D krijg je binnen via de
voeding, maar wordt vooral aangemaakt in de huid. Een donkere huid maakt echter minder (snel)
vitamine D aan dan een lichte huid.
Het Voedingscentrum hanteert de volgende vuistregel:
- Mensen met een lichte huid, verbranden snel, of verbranden eerst voordat ze bruin kleuren.
- Mensen met een getinte of donkere huid verbranden zelden of nooit als ze in de zon komen.
Vaak zijn mensen met een getinte huid (deels) van Zuid-Europese, Aziatische, Midden-Oostelijke,
Indiase, Indonesische of negroïde afkomst. Mensen van Marokkaanse, Turkse, Surinaamse, of
Hindoestaanse afkomst vallen hier dus ook onder. Het gaat om zowel mannen als vrouwen.
Sheet 18
Als je je hoofd en je onderarmen tot de pols bedekt als je naar buiten gaat, bijvoorbeeld met een
hoofddoek of sluier, dan komt er maar weinig zonlicht op je huid. Heb je dan ook nog een getinte of
donkere huid, dat is het extra belangrijk dat je dagelijks 10 microgram extra vitamine D slikt.
Sheet 19
Ouders en verzorgers van kinderen van 0 t/m 3 jaar krijgen in Nederland het advies om hun kind dagelijks
vitamine D-druppels of -pillen te geven. Heeft je kind een getinte of donkere huid, dan ga je daar
gewoon mee door als ze 4 jaar of ouder zijn. Want zij moeten gedurende hun hele leven extra vitamine
D innemen.
Sheet 20
Hier zie je weer voorbeelden van kinderen met een getinte of donkere huid.
Het blanke meisje dat op de foto staat, moet dus extra vitamine D innemen t/m 3 jaar. De andere
kinderen moeten hun hele leven dagelijks 10 microgram vitamine D innemen.
Sheet 21
Als je zwanger bent, dan heeft (ook) het kindje in de baarmoeder vitamine D nodig.
Zwangere vrouwen met een lichte huid slikken daarom ook extra vitamine D. Als je een getinte of
donkere huid hebt en/of bedekkende kleding draagt, ga je daar na de zwangerschap gewoon mee door.
4/5
Datum:
Betreft:
Voorlichtingsbijeenkomst
Sheet 22
Oudere mensen wordt geadviseerd om extra vitamine D in te nemen. Daarmee voorkleinen ze de kans
op botontkalking (osteoporose) en botbreuken.
Voor hen geldt een iets hogere dosis extra vitamine D dan voor de andere doelgroepen. Het advies geldt
voor alle mensen van 70 jaar of ouder; met een lichte huid, én met een getinte of donkere huid.
Sheet 23
Hier zie je de adviezen voor mensen met een getinte of donkere huid nog even op een rij.
Sheet 24
Je weet nu hoeveel extra vitamine D je dagelijks nodig hebt; niets, 10 microgram, of 20 microgram. Maar
hoe kom je daaraan?
Vitamine D is onder andere te koop bij de drogist en apotheek.
Sheet 25
Dit zijn voorbeelden van verpakkingen van supplementen met vitamine D.
Er bestaan supplementen in de vorm van druppels, capsules, pillen met alleen vitamine D, of in
combinatie met een andere vitamine, bijvoorbeeld als een multivitamine-supplement.
Er zijn duurdere en minder dure merken, maar ze zijn allebei veilig en effectief.
Kies voor dat supplement dat voor jou een geschikte toedieningsvorm heeft, bijvoorbeeld tabletten of
druppels. Het is vooral belangrijk dat je de juiste hoeveelheid van het supplement gebruikt. Kijk goed op
het etiket hoeveel microgram (mcg) vitamine D er in één supplement zit en vergelijk dit met het vitamine
D advies dat voor jou geldt.
Sheet 27
Op de verpakking en op het etiket staat informatie over het supplement. Kijk goed op het etiket hoeveel
microgram (mcg) vitamine D er in één supplement zit en vergelijk dit met het vitamine D advies dat voor
jou geldt.
Microgram wordt genoteerd als mcg of µg.
Vitamine D wordt genoemd als D of D3, en soms als D2.
Sheet 29
Rond de bijeenkomst af en vraag aan de deelnemers of er nog vragen zijn.
Raadpleeg daarvoor het document ‘Veel gestelde vragen over vitamine D-suppletie’.
5/5