Sa m en va ttin g en | A b stra cts

J.W. Garretsen | specialist veterinaire radiologie
Wat kan een röntgenfoto bijdragen bij het
zoeken naar de oorzaak van een toegenomen
buikomvang? En is een foto zinvol? Moet er
niet altijd een echo worden gedaan ??
Je kunt op een
röntgenfoto kijken naar:
• voedsel
Een foto kan aangeven of er sprake is van een
(sterk) gevulde maag. Of er veel vloeistof of
gas in de maag zit en of de maag normaal ligt.
Bij voorkeur een foto in linker zijligging, die
vaak gecombineerd wordt met een foto met
de patiënt in rugligging. Bij een maagtorsie
een opname in rechter zijligging.
• gas
Veel gas in de maag of in de darmen kan
zichtbaar zijn op een foto. Ingeslikte lucht
zie je bij benauwde dieren, vooral bij katten.
Gas buiten de maag of de darm wijst op
een perforatie (scheur) in de maag of de
darm. Bij erg veel gas in de dunne darmen,
zeker als die te wijd zijn, spreken we van een
darmafsluiting, een “ileus”.
• vloeistof
Vloeistof kan in de maag zitten of in de darmen.
Bij erg veel vloeistof met verwijde darmlissen
spreken we van een ileus. Als er vloeistof los
in de buikholte zit, leidt dit tot verlies van het
afzonderlijk kunnen zien van de buikorganen
inclusief tumoren: “detailverlies”. Een echo is
gevoeliger voor het aantonen van vrij vocht in
de buik dan een foto.
• vet
Bij veel vet in de buik zijn de buikorganen extra
goed zichtbaar. Er zit donker grijs vet rond en
onder de lever en langs de spieren van de rug en
rond de nieren. Veel vet in de buik zie je o.a. bij
de ziekte van Cushing: grote en grijs-witte lever.
• weefsel
Als er een dikte in de vorm van een tumor in
de buik zit, kan een foto in twee richtingen
(rugligging en zijligging) aangeven wat de
dikte kan zijn. Soms is te zien dat de dikte
vastzit aan een bepaald orgaan. Soms kun
je vermoeden waar de dikte van uit gaat
door te kijken naar de verplaatsing van de
andere buikorganen: een tumor van de lever
zal de maag naar achteren verplaatsen, een
dikte van de linker nier zal de milt en de
dikke darm verplaatsen. Een dikte kan echter
ook helemaal onzichtbaar zijn, bijvoorbeeld
omdat er te veel overlapping van darmen of
andere organen.
In aanvulling op een röntgenfoto van de
buik kan het zinvol zijn om een foto van de
borstholte te maken. Daarbij kan gekeken
worden naar o.a. vocht in de borstholte, de
grootte en vorm van het hart en de bloedvaten
in de longen en naar mogelijke uitzaaiingen
van een kwaadaardige tumor in de buik.
Echografisch onderzoek bij
toegenomen buikomvang
Samenvattingen | Abstracts
Röntgenologisch onderzoek bij toegenomen
b u i komva n g
Een echo levert vaak veel meer informatie op
over een buik dan een foto. En zou in principe
altijd gemaakt moeten worden. Een foto mag
eigenlijk alleen gemaakt worden als er
1) te veel storend gas in de maag of de darmen
zit
2) er gezocht moet worden naar een metalen
vreemd voorwerp
3) er twijfel blijft bestaan na het echografische
onderzoek
Je kunt bij een echografisch
onderzoek kijken naar:
• voedsel
Een echo kan aangeven of er sprake is van
een (sterk) gevulde maag. Of er veel vloeistof
of gas in de maag zit en of de maag normaal
ligt. Je kunt zien of de maag voldoende
vaak samentrekkingen vertoont. In rechter
www.voorjaarsdagen.org
18-68.indd 59
59
12-04-2007 10:08:35
Samenvattingen | Abstracts
60
zijligging kun je zien of de maaguitgang op
een normale plaats ligt.
• gas
Veel gas in de maag of in de darmen kan leidt
tot veel storing bij de echo. Lucht en echo
gaan erg slecht samen. Gelukkig is er vaak ook
vloeistof in de maag of de darmen aanwezig
en dan kan daarover een uitspraak gedaan
worden.
• vloeistof
Echo is ideaal bij vloeistof in de buik. Vloeistof
kan in de maag zitten of in de darmen. Bij
erg veel vloeistof in de darmen spreken we
van een ileus. Met echo is te zien of er een
normale beweging (peristaltiek) van de maag
en de darmen aanwezig is. Bij stil liggende
darmen kan aan een heftige virusinfectie
zoals parvo gedacht worden, maar ook aan
een langdurig bestaande darmafsluiting. Vrije
vloeistof zakt naar het diepste punt in de
buik. Bijvoorbeeld vlak voor de blaas of naast
de lever. Met de echo is te zien of de vloeistof
helder is of troebel.
• vet
Bij veel vet in de buik zijn de buikorganen
gescheiden door wittig materiaal. Vooral bij
de lever zal het vetkussen tussen de buikwand
en de lever zichtbaar zijn. Er zijn een aantal
oorzaken voor extra veel vet in de buik of
vet in de lever. Bij de ziekte van Cushing, bij
suikerziekte en bij leververvetting bij een kat
die niet eet is de lever lichtgrijs geworden in
plaats van normaal donker grijs.
• weefsel
Als er een dikte in de vorm van een tumor
in de buik zit, kan een echo aangeven wat
de dikte kan zijn, waar de dikte van uitgaat.
Vooral als je aan de rand van een tumor
een normaal stuk van dat orgaan aantreft.
Soms kun je alleen vermoeden waar een
tumor van uit gaat: bij een normale lever en
normale milt en een normale linker nier zou
een tumor rechts in de buik de rechter nier
kunnen zijn. En als lever en milt en nieren
normaal zijn, moet het bv. een tumor midden
in de buik, een tumor van de maag, darm
of bv. eierstok of baarmoeder zijn. Bij een
echo is meestal niet te zeggen of een tumor
kwaadaardig (maligne) is. Maar bij maligne
tumoren kun je wel naar de andere organen
en de lymfeknopen kijken naar mogelijke
uitzaaiingen.
In aanvulling op een buikecho kan naar
de borstholte gekeken worden. Dan kan
vocht in de borstholte zichtbaar zijn tussen
de borstwand en de longen, of vergrote
lymfeknopen in het vlies tussen de linker en
rechter borstholte (mediast). Of een afwijking
aan het hart (problemen met het hartzakje,
de linker- of rechterkant van het hart).
Voorjaarsdagen 2007
18-68.indd 60
12-04-2007 10:08:36