Harry Mulisch Mulisch schreef romans, verhalen, toneelstukken

Harry Mulisch
Mulisch schreef romans, verhalen, toneelstukken, gedichten, alles. Het centrale thema
van hem is dat de mens wordt gedreven door krachten die hij niet kan beheersen en die
hij zelfs niet eens kent. Zijn werk zit altijd vol met vele zaken. Verwijzingen naar eerder
werk, naar klassieke motieven, naar wetenschappelijke theorieën, etc. Meestal spelen zijn
boeken zich af tegen het toneel van de oorlog. Mulisch is door de oorlog gebiologeerd
aangezien zijn vader een Duitser was en zijn moeder een joodse. Toch voegt Mulisch
altijd iets toe en stelt hij bijvoorbeeld zijn hoofdpersoon gelijk aan oorlogsmisdadigers
(‘Het stenen bruidsbed’) of schrijft hij een boek over een fictieve zoon van Adolf Hitler
(‘Siegfried’).
In eigenlijk elk boek van Mulisch presenteert hij ook een moeilijke verhandeling of
overpeinzing. Vaak zijn dat hoofdstukken met een natuurwetenschappelijke theorie of
een zelfbedachte maar altijd zeer goed onderlegde theorie. Dit maakt zijn boeken vaak
wat ingewikkeld, maar tegelijkertijd briljant. Het zijn overigens ook deze hoofdstukken
die zijn boeken een postmoderne inslag geven.
Toch schreef Mulisch ook luchtiger literatuur, waarin vooral het verhaal centraal staat:
‘Bericht aan de Rattenkoning’ en ‘Twee Vrouwen’ zijn daarvan een goed voorbeeld. Tot
het einde van de twintigste eeuw was Mulisch’ meest verkochte boek ‘De Aanslag’. In dit
boek combineert hij het leesbare goede verhaal met motieven en thema’s als de oorlog,
de onbeheersbare krachten die het lot van de mens bepalen, etc.
De hoofdpersonen van Mulisch zijn vaak buitenstaanders. Mensen die niet bij de rest
horen.
Aan het einde van de twintigste eeuw schrijft Mulisch zijn absolute meesterwerk: ‘De
ontdekking van de hemel.’ Net als in ‘De Elementen’ presenteert Mulisch een complete
theorie. In ‘De Elementen’ is dat echter een theorie voor hoe het leven in elkaar zit,
terwijl in ‘De ontdekking van de hemel’ dat een verklaring is voor de totale
wereldgeschiedenis en alle gebeurtenissen die daarin plaats hadden.
Het is misschien wegens die werken dat Mulisch als enige Nederlandse schrijver elk jaar
wordt genoemd als mogelijke nobelprijswinnaar.